장음표시 사용
71쪽
ris eae Papa enim in partem sollicitudinis Episcopos uocat, loca illis assignat, dioecesses maiores uel minores distribuit, pro ecclesiae utilitate Mincremento mutat, cilio traffert,& id genus alia multa ossicit. Vnde implacabilis illa disceptatio hac tempestate, maxime uero in Tridentina Synodo, orta est an Episcoporum residentia iuris diuini sit, an uero ecclesiastici tantum, ex eo, quod hic, vel illici, quatenus ab ecclesia limitatum assignatum q.
fuerit, residere teneantur quam rem, ni prolixitas retraheret, multis euidentissimisq. rationibus ab soluere possemus. Si enim pastorum residentia in genere saltem, hoc est, alicubi gentium, iure diuino esse inductam, negari non potest, ne munus a re, aut definitionem a definito separemus; non uideo,
quo pacto ex illa diuisione, aut assignatione uis obligatio ulla iuris diuini eo loco circumscripta, sublata, aut in alteram naturam , nimirum ecclesiastici iuris quoquo modo transfusa sit quod
certe ex contraria positione neces ario sequeretur.
quia si in genere iure diuino residendum fuit certe ex diuisiones assignatione illa, nullibi diuino iure residendum erat, atque hoc modo ius diuinucorrueret, Episcopi munia, solo nomine,absquere, otiosa penitus serent quod quid dicere, uel cogitare etiam absurdum putamus. id igitur diuiso locorum l. assignatio effecit, ut quod omnibus, uel ubique, uel promiscue, faciendu uideretur, non nisi certo loco, certis q. finibus, que admodum ecclesiae
72쪽
hoc modo, Episcoporum potestas, praescriptis finibus limitata fuit, restricta potius, quam noua concessa. quo fit, ut in loco determinato uigeat, exercendaq sit residendi pascendi q. obligatio illa, quam iure diuino, in genere saltem, inductam esse, negari non debet, ut paullo ante diximus omitto quod permistio illa, ipso manente episcopatu, sic adsit, ut unus actus alteri actui insideat, eatenus ad relagatione seu reuocationem procedipossit, quatenus ius illud irrevocabile permistum
patitur, uel non patitur, ut notanter Bal. ait in I. I. pen col. uersi Ulterius quaeritur, C. De reuoca dona. Cui accedunt, quae Caietanus late admodum
scripsit,opusculo De simonia ubi in ea quaestione, An summus Pontifex moniae labe in beneficiis ecclesiasticis illaqueari possit, canonistarum rationes diluens, ac D. Thomae, aliorumq theologo rum confirmans, id uel maxime expendendum putat, quod in clerico, respectu beneficii, non duo
iura sint, sed unicum tantum, a Deo in determinate datum, quoad materiam; postmodum uero ab ecclesia determinatum, ita ut temporalitas beneficii, quam ita uocant, a spirituali minime segregari possit, neque unum absque alio, ipso manente beneficio, uideri aut secerni queat, ut inde in residentia, ipso quoque manente episcopatu, per omnia idem dicendum sit, ne, si secus asseramus,grauia circa animarum cura, cultum q. diuinum sequatur absurda hoc ipsum in aliis plerisque rebus obseruare licet na reru dominia,quae iure gentiu inducta
73쪽
dusta sunt, pro libito tollerentur, quod modus acquirendi ut plurimu iuris ciuilis sit. l. obuenire.ff. De uerb signi .glos in l. I.ff. De acquir rer.dom. &in .Eκ hoc iure ubi Bart. alii ff. De iusti. ut. quod tamen nullus sanae mentis dixerit, ut plene ab omnibus notatur, in c. Quae in ecclesiarum, De constitu.&in .fin.C. Si contra ius uel util .pubi Simili modo, fideicommissa omnia, quae testamento relinquuntur, pro libito tollerentur, cum eoru sollemnitas a iure ciuili robur accipiat sed istud omnes negabunt. quoniam testamenti substantia a
iure gentium prouenit, uti Bari post Rayneri u ait in .Interdum col.3.ff. De condiet. indeb. Paul in
Testandi, C. De testamen .prob.l. 2.eo.tit. ubi Fulse Salic. corn. idem Fulgo conf/I.inci p. Domina Catharina, notate Decius in derogatione cuiusdam fideicommissi cons.3 37.& cons. 357. quidquid
Alex.dixerit conca .uol. 2. Quid plura Praepositis obediendum esse, iure diuino constat Res alienas non esse tollendas, iure natura praecipitur asseret
ne forsan aliquis, pro libito uiolari posse, quod huius uel illius reipub. ego praepositus sim quod ite
haec res sit mea, uel alterius, quia haec faciunt iura humanaΘ Certe dies deficeret,cuncta si uellem percensere, quibus euidentissime conuincitur, teneri Episcopum,in quo loco fuerit Episcopus, iure dia uino residere: ita ut, si inde alio transferatur, e dem illu ubique maneat diuina obligatio semper hic tamen exceptas intelligimus iustas, cur abesse possit,& necessarias caussas, cuiusmodi plures emergere
74쪽
gere possunt, propter quas si absit, non tantum nopeccabit, sed e contrario peccaret, si a sua dioecesi non abesset caussas has Caietanus alii enum rant ut cum ecclesiae uniuersalis caussa ad Concilium euocatur nam bonum totius praestat,atque diuinius est sua parte sic D. Thomas 2.2.q. Ι 8 . art. q. optime exponit, eode loco art. . pulcherrime
ite com monstrat, quod cum finis obligationis Episcopi, ad executionem munerii pastoris, sit subditorum salus c iuvamentum; ubi id ille consequi non potest absque sua praesentia, nullo pactolo test uel suorum commodorum gratia, uel immineniis periculi caussa subditos deserere: contra uero, si sufficienter per intermediam personam saluti populi probe consulere potest, licet illi ob imminens uitae periculum uel commodum, non quidem suum, sed ecclesiae, alio se transferre: recteq. citat Augustinum in epistola ad Honoratum ex qua doctrina satis apparet, quod etsi residentia uisa sit gratia materiae sancto Doctori perpetuo necessaria uix enim possibile est, ut in tanta hominum frequentia uarietate, nemo sit, qui opera Episcopi non indigeat euenire tamen prospexit, ut interdum necessaria esse desinat a superueniente meliore bono, ad quod Episcopus eo casu magis tenetur, uel etiam, id quod D. Athanasius fecit, ad euitandum maius aliquod malum, quod sorte, si non se subtraheret, ecclesiae posset imminere quo fit, ut residetia, quae natura sua, assidua iugis esse debet, interdum interpellationem etiam longiore recipiat. quo in sen- su
75쪽
DE EPISC. IURISD. ssu consequens uidetur, sane tamen intelligendo, quod etsi iesidentia ipsa iuris diuini sit,quemadmodum reuera est,residetiae tame modus sit uariabilis, atque ita ecclesiastico iuri certo quoda modo subsit,uto praecelleti doctrina Episcopus,Hieronymus Vielmitis,quicu mihi per uetus amicitiae cosuetudo est, tradit, eo in tractatu, quem super hac residentia non ita pride conscripsit sed haecd alia. quae de praeceptis assirmativis legativis a Caietano& reliquis tractari solent, prolixiorad altiora sunt, quam ut hoc loco cocludi debeant aut possint sat igitur sit obiter hic attigisse nonnulla rad quae sci licet nostrum erga religione ardens studium,ac propensio nos impulit, ita tamen, ut cuncta pene e clesiae, huius sacrosanctae Tridentinae Synodi iudicium,ut par est, libenter relinquamus.
si Episcopis, uti apostolorum Νccessoribus potestas iuri ictionis corpus
Christi filam re icit, a Christo,
ueniat. Is ita suppositis atque praefixis,ad quaestio-H nem ipsam est ueniendum, an scilicet Episcopis, apostolorum successoribus, uti reuera sunt, et1 distin.In nouo. 68 distinci .Quorum uices De sum trin.&cid Cath. Ermiter, Conculio
76쪽
lio Florentino in materia sacramentorum, grauiter
Augustinus, psalmo . in expositione illius, Pro patribus tuis nati sunt tibi filii &c an inqua,utraque potestas, quam apostoli obtinuerunt , ipsis etiam ex diuina institutione copetat. Et quidem, quod Episcopatus & sacerdotium,sic simpliciter &generaliter loquendo, iure diuino ix Christi ordinatione sint, nemini dubium esse debet,uti Axiomate 3 dictum fuit, theologi firmiter tradunt,in
.sen.&omnes denique iuris canonici interpretes, Pius etiam Papa, canone ues,6.q.I.id ipsum confirmat , cum inquit Episcopi a Deo sunt iudicandi , qui eos sibi oculos elegit Praeterea,de potest te ordinis, cum sit sacramentum una cum aliis a Christo institutum,in eoq.character indelebilis imprimatur, sitq circa corpus Christi uerum, disputandum minime est at de potestate iurisdictionis, quae corpus Christi mysticum respicit,4 in qua tota huius controuersiae quaestio iacet, nobis est gendum ideoq sit haec prima propositio.
77쪽
DE EPISC. IURISD. 9 PRPPOSITIO PRIMA
In eccleyia duplicem esse potestatem,ordinis sciliceis iurisdictionisi et ponteriorem hanc bifariam di lingui, infori interioris scilicet , exterioris Et
quinam i qui exteriorem quoque a Deo immediate
serant. N ecclesia duplex est spiritualis potestas;
I altera, quae dicitur potestas ordinis, sue sacramentalis altera,quae dicitur potestas iurisdictionis . hanc distinctionem theologi iurisperiti omnes docent, sanctorum patrum testimonia confirmant utramque item potestatem D. Thomata. a. q.39. art. 3 definit, quod scilicet sacramentalis potestas ea sit, quae per aliquam consecrationem tribuitur; potestas uero iurisdictionis, quae ex simplici iniunctione aut commissione confertur, ut est potestas excommunicandi, aut absoluendi ab excommunicatione, potestas definiendi in caussis sores bus4 id genus aliis Io. uero de Turrecrem .lib. I. De ecclesia cap. 96. dixit, hanc iurisdictionis potestatem,secundum quod duplex est sorum, ita etiam esse duplicem , interiorem scilicet
78쪽
conscientiae, exteriorem id Abulen etiam contendit in eo libro, quem Defensorium appellauit, par 2. cap. 62. in hoc tame inter se dissident, quod Turrecrem potestatem hanc iurisdictionis in soroconscientiae minime conferri sacerdoti per uirtutem ordinis dicat, quando ille ordinatur ab Episcopo; sed conserri postea ab homine, quando Papa aut Episcopus dat illi curam animarum Abulensis
uero huius contrarium doceat, potestatem, dicens,
iurisdictionis in soro conscientiae conferri cuilibet sacerdoti, quando ordinatur ab Episcopo tunc enim dicit, quod e condicione ordinis,4 institutione Christi competit cuilibet sacerdoti potestas iurisdictionis in foro conscientiae super omnes fideles totius orbis ecclesia tamen, ob iustam caussam , ad schismata nimiru4 dissidia tollenda, quae inde oriri poterant, eam coarctauit, subditos distinguendo qua ratione infert ab ecclesia non esse eiusmodi potestatem ablatam , sed ligatam quinimmo subinfert, non modo iurisdictionem interioris fori, sed exterioris quoque eidem sacerdoti co- petere atque inde colligit, quod quando sacerdos ille ab Episcopo ordinatur, ab eo l. utraque iurisdictio eidem confertur, nihil nouum illi assignetur; sed tantummodo ab ecclesia impedimentum tollatur, quo potestatem illius ligarat sed haec ultima Abulen doctrina, quae 'uorunda aliorum fuit, periculosa est a patribus ipsaq. ueritate longissime distans; quapropter tenenda non est, itaque multis eam reiicit Alsensus de Castro, ut
79쪽
DE EPISC. IURISD. IIuidere licet De iusta haereticorum punitione, cap. 2I.lib.a uerum quidquid in sacerdotibus circa sori interioris iurisdictionem contingat, id quod Gabriel in Canon emissae, lectione 3 praeceteris diligentius explicat, te Episcopis tantum, qui presbyteris gradu, dignitate, auctoritate, ordine superiores sunt, ut antea dictum est, nobis erit agendum. Hanc rem recentioribus quibusdam theologis ita decidere placuit, ut asserant Episcopos, eo quod apostolorum succes res sunt, omne iurisdictionis potestatem non ab homine, sed a Deo immediate suscipere. ita idem Alsonsus de Castro
cod. lib. 2. cap. 2 . probare contendit, atque intre
pide assirmat, tametsi iure humano, iustis quidem rationibus, hanc potestatem determinatam, certis finibus circumscriptam dicat eandem sententiam Franciscus Victorien . uir doctissimus, qui nostra etiam aetate uixit, relectione De potestate ecclesiae sub finem, multis hinc inde traditis, amplexus est cum iis multi ite alii sentiunt quo factum est, ut in Concilio non mediocris inter patres,ancipiti contentione distractos, hoc tempore fuerit dissensio, dum suam quisque opinione acriter tu
tu : quae tamen meo iudicio, pace eoru dixerim,
qui contrariam sententiam sequuntur, facili negotio dirimi,atque sedari poterit, si ad meram ueritatem, doctorum doctrinam , ecclesiae sensum, atque usum, ut decet, necessum q. est, confugiamus qua re sit secunda propositio.
80쪽
3 FRANC. VARGAS PROPOSITIO SECUNDA .
Potectatem clauium, siue gandi sol uendi in foro interiori, iudiciariam es se, et illam per antonomasiam ador
dinempertinere. Otestas clauium, siue ligandi, soluendi P in foro interiori iudicialia est: claues enim
regni caelorum Christum tradidisse apostolis eorum l. successoribus, ut Innocentius iii ait in c. Firmiter, Vna uero, Desum. tri &iud cath. non fuit aliud, quam iudices eos constituere in codonandis,' retinendis peccatis haec tamen ad ordinem pertinent,&per antonomasiam, nomine clauium, potestatem ordinis ad remittenda peccata intelligimus, quae sicerdos remittere, aut retinere non potest , nisi per applicationem sacramenti, quo fit, ut idem character, qui est potestas administrandi sacramentu, sit haec potestas clauium: nam alia illa potestas iurisdictionis, quia non in mediate uersatur sacramentaliter in retinendis, aut remittendis peccatis, charactere non in dioet Propo-