장음표시 사용
141쪽
omnes characteres optime in eum conveniunt; cuius labri lectionem in hoc Propheta explicando inprimis uti leim putamus. Cap. II, O miratur Rahritus, viros quosdam doctos per PN Iacobum intelligere, quum tamen primum Deus supra Cap. I, 6 hoe nomine insigniatur deinde analogia membrorum requirat, ut idem subiectum intelli. gatur in propositione priori, quod in posteriori, et vico versa - Cap. II, II. recte statuere censemus Bahratium voco'nN intelligi Abrahamuin Versum ita latine reddit c. te primus et unus ille, magna poseritatis parens, hoe vel more non egit, quamvis vigorissetis haberet reliquum. Nihil enim ille voluit, quam ut larga poseritas a Deo promissis obtineretur Vos itaque cohibete libidinem vestram ete. mos tumen hunc locum ita interpretari malimus, ut dicamus, e ceptiones Iudaeorum primum afferri, et deinde iis responderi Atque ita sensus esset hic: Nullus ne hoe fecit Ialva
tamen virtutes. Hae sunt verba Iudaeorum se excusam lium, afferentiumque exemplum Abrahami praeter unam aliam quoque ducentis uxorem in matrimonium. Responsio Prophetae: Sed tu fecit ille unus quaerabat semen Dei. i. e. promissum a Deo filium. Longe alia fuit vestra et Abraham conditio vos hoe facitis libidinis caussa, Abraham, ut promissum a Deo sis nim acciperet Hac ratione nos explicamus per virtutem, Arellentiam, quae lignificatio saepius in Scr. S. occurrit Cap. III, i. a. ss diligenter explicatureelebre illud de Ioanne Christi praecursore vaticinium. Sic placent quae . a. de παρεουσία Christi disserit, quam in N. T. plerumque denotare dicit in tructionem regni gratiae tactami per redemticinem humani generis χ)per Istructionem rei . substene Iudaicae et gentium adoptionem Versu g. huius capitis scite exponitur verbum PIm, quod dicitur cum de tu ribus, tum de doctoribus, aliquoties etiam de isti ita in officina oceupatis Sed id h. l. notasse, non sufficere putat Bahresius Nam, ut bene monet, saepe, ubi ipsa amo sequitur, ut h. l. edendi vim fere amittit, et nihil indieae
142쪽
quam hoc eum, qui dicitur nata re, misi a tractama oce atum se, eum rem serio Ner et sedin Hinc ita vertit h. I in m Ingum occupatus erit. - Cap. III, 3 pervi, P non, ut Drusius vult, celesam Christianam, sed omnes ecclesiae Messianae omnium temporum doctores intelligit. Nap. IV, I s. phrasinis Nun recte exponit,
per seleribus se dare, reluctante conficiemia, eo tamen ammmus videas, an Deus test puniturus, cum id tibi nolis persuadere. Eodem Cap. v. I 8 verbum PII de conversione a quibusdam, v. c. ab ipso Grotio, explicatur Sed recte tradit
Auctor, PT sequente verbo, exprimere iterationem, et mox per strum, mox per re verti posse. Itaque h. l. vertit: tune denuo viduitis etc. - V. 23. non tremensis, sed reverendus, II ris, recte redditur. Atque haec sussiciant de notis Philologicis, quas non esse contemnendas, Vel pauca haec, quae dedimus, specimina, luculenter demonstrant.. ccedimus ad alterum notarum genus, hoc est erit, eas, seu eas, quae in sanitatem lectionis inquirunt. Examinavit autem Bahestius varias et Houbigantii, et Versionum veteriam scripturas Naturam indolemque huius generis notarum non accuratius describere nos posse arbitramur, quam referenda marriri sententia, qua notae istae nitum tur. Et primum Syriacam verilonem Polygloriorum quibusdam in libris cum Alexandrina mirisce convenire dicit,ue adeo suspicetur, eius auctorem Alexandrinos in vertendos curum esse, et modo Codicem Ebraicum ad manus habuisse, quem in iis locis, ubi lacuna esset in Alexandrinis, aut veris
esse putat, qui statuunt, Versionem Vulgatam ex Alexandrina consectam esse, et qui in hoo Malachiae libello Syria
eam cum Vulgata conferre velint. Nam in eo certei utraque haec versio ubique sere consentit Contendit quo que Arabicam e Graeco fuisse consectam. Et ornmino pronus est in eam sententiam, ut putet, versionum Veterum
143쪽
plerariamque auctores, exceptis Chaldaeo Aquila et Summacho , Alexandrinam secutos fuisse. Et recto quidem. Sed quum omnes illae Versiones hodie valde corruptae et interpolatae sint, diligenter eae diiudicandae sunt. Cui negotio feliciter peragendo, sequentes Baistius constitui r
gulas. Primo loco conserendam esse praecipit versionem Alexandrinam cum Ebrae . atque, ne omnis eius discrepantia pro variae scripturae indicio habeatur, cavendum. Viis
diendum porro quid habeant ii, qui Alexandrinam secuti
sunt. rabieae versionis minimam esse auctoritatem dicit. quum redentioribus temporibus confecta sit, et coem peta Alexandrinae vitia sequatur, quod manifeste e locis apparet, ubi utramque inter se contulit. Eo magis autem animadverti debere suadet Arabicae a Graeea diuensum, quem ceditisIime indicare perhibet, in versione Graeea legendum esse aliter. Post Arabem Syrum conserendum esse docet. Hie ubi ab Alexandrina dissentit, nihil habet auetoritatis pro stabilienda coniectara Alexandrinam esse corruptam, nisi in iis locis, ubi simul a Chaldaeo et Ebraeo discedit Uulgatumque sequitur; nam tum pondus dissensum habere a hitratur. Et saepius se animadvertisse refert, Syrum, ubi haeserit in verbis Alexandrinorum, Chaldaeam paraphrasin. aut ipsum textum Hebraeum consuluisse. Atque eiusmodidissensus nullam vim habet, in eriticis super Alexandrina
versione animadversionibus. Contra vero ubi Syrus ab Ebraeo textu aeque ac Chaldaica paraphrasi omnino abhodiret, et cum solo Uulgato, vel Arabe convenit, ibi Alexam Minos secutus esse iure censetur. e de hac re ita quidem monet missius, ut, u Syrus cum hodierno Alexandrino textu conveniat, tum textum Alexandr genuinum et p.
muti esse eertissime colligatur ubi vero ab eo dissentiat, tum etiam textum Alexandr olim aut aliter iacuisse aut lacunam habuisse manuque medica indigere, statuatur. Denique ubi Syrus, Arabs, et Alexandrini consentiant, ibi Vulga..isve urar, si seniliter ab Lbraco adiena sit, pro Ga
144쪽
non habendam, sed restituendam esse arbitratur. Has Baliati observationes uberius referre placuit quum et per se sint dignae, quae accurathas considerentur et indolein notarum erititarum, in hoc Malachiae eommentario occurrentium, prodandi Ex his enim placitis, Vetaones, cum Alexandrinam, tum reliquas examinavit, emendavitque. In examinanda Vulgata adhibuit varias scripturas, quas Blanehinus, in Vari s Camomearum scripturarum ti . lat. edulianυ, e Codice Toletanae ecclesiae litteris Gothicis ex rato dedit. Moub antii estiones, non infeliciter, multis in locis examinantur Praecipue animadvertit Bahristim in viro hoc doctissimo, quod varias quascunque scripturas, quas vulgari liationi praefert, ex scriptionis similitudine, quae inter utramque lectionem esse cernitur, derivare soleat, et fere raro in illud coniecturarum genus incidat, quo glossae, marginibus textu illatae indagantur et reiiciuntur. Certe miritus hoc eoniectitrarum genere saepius usus est, e g. in vexato illo loco Cap. L Ia. Nes ita 'iam e bum enim frate margine in textum illatum esse momstrat. Plura vero examinis veterum versonum exempla dare poterimus tunc, cum altera Hexaptorum Origenis pars edita fuerit.
Restat ut de A se ea aliquid dieamus , in quo Beebmen bibliorum Polyglottorum dedit. Huius quidem speciminis rationes eo redeunt, ut Versio Alexandr integra missiatur ue diversitate litterarum eius ab Ebrae dissensus fgnifieetur denique, ut huic versioni Vulgata, Syriaca, Arabica, cum Chaldaea et reliquis Orientalibus, subiiciatur, nempe iis modo in locis, ubi singulae ab Alexandrina discedunt. Et talis quidem editio commoda non levia haberet. Primum nitri magna bibliorum Polyglottorum moles admiguum opus redigeretur, et parceretur sumtibus emtorum mirifice. Porro versones omnes in quovis loco simul conspici, atque, ubi cum Ebraeo conveniant, ubi minus, iud,
145쪽
eari posset. Nam absentia earum de consensu, praesentia .ero de dissensu Lectorem statim moneret. Deinde, quod magni momenti videtur BaArctio, viri docti, talis editioris ope celeri negotio de universa natura versionum iudicare, et v. e. in quibus libris Alexandrini ab Ebraeo magis minusive discedant quarum versionum auctores, et in quibus libris, Alexandrinos fuerint secuti; quae versiones cum aliis versionibus magis minusve conspirent; et alia multa intelligere, aliosque docere possent. Speciminis caussa tam primus, ea, quam diximus, ratione, exhibitus est. Ceterum, hoc quoque commentario Cl. Biarictium non levem linguarum orientalium, et philologiae, quam sacram vocant, peritiam demonstrasse, lubenter profitemur.
. MISCELLANEA PHILOSOPHIC MATHEMATA
ea Societatis regiae Taurinensis, TOMUS IIL
ad Annos II 6 IG. Taurini ex typographia regia 1766 pata. 396 cum septem tabulis aeneis, in A. Tertio hoc societatis Taurinensis, Miscellaneorum Tomo I occurrit primo Mnqueri, Viri Cl. disquisitio, dedD versa salium neutrorum seu mediorum ditalubilitate in spiritu vini, una cum observationibus de diversis his salibus.
Cum classis horuin corporum compositorum admodum sit vasta, tantum abest ut omnia sint cognita, ut potius magnus eorum numerus supersi adhuc, quae limie nomdum viderunt, multo minus eorum proprietates eruerunt quinimo nec maxime communes salium neutrorum affectiones sunt cognitae atque per peltae. Quare Auctor Cl. maxime memorabilem atque utilissimam horam alium pronaietatem, nempe Molubilitatem maiorem minoremque,
146쪽
expendendam sibi sumsit , cum ea non solum eorum naturam declaret, sed ex ea etiam phaenomen crystallisationis derivanda veniant. Plures iam Chymici eam considerarunt, atque definivemIn ea salia, quae aqua diuolvuntur: sed non sola aqua actionem in ea exercet. Cognitum enim est rei peritis seiritum vini aeque ac aquam menstruum esse aptum ad dissolvenda multa imo plura alia, quam aquam nemo vero, ex mente Cl. Auctoris, ea salia, quae pi. ritu vini dissetvuntur, accurate consideravit, quantitatemque, qua spiritus vini saturatur, determinavit, sed in genei euolum nonnulli assarmarunt, dari certa salia, ut terram foliatam sedativam, etc. quae solvuntur a spiritu vini. Auctor Cl. itaque specialius considerat Tartarum vitriolatum, nitrum ordinarium sal Glacter mirabile, nitrum quadrangulare, sal commune, sal ammoniacum vitriolatum, sal --
moniacum nitratum, mercurium sublimatum corrosivum; aliaque eiusmodi salium neutrorum genera luculentius corbsiderat, indubitatisque experimentis docet, quibus conditi nibus spiritus vini sit eorum menstruum II Iohannutagna dissertatio, de novis quibusdam experimemtis electricis. Ocessione eximiae versionis gallicae Sym. meriani libri, quam Nolletus Vir C. novis ac ingeniosis experimentis auxit et in quibus illud maximopere ostendit, quod in cruralibus per seictionem excitatis, et in vitris electricitatem ex communicatione habentibus, oppositae electricitates seiunitio et distinitae exhibeantur, Cl. Auctor multa collegit eodem spectantia Capite igitura agit de frictione binarum taeniarum sericearum eiusdem coloris: Capite II de filiuione binarum taeniarum sericorum oppositis eoisribus insestarum tum de Symmeriana cruralium electricitate loquitur. Cap. III exponit de constanti taeniarum eleόtricarum ad leves superneses adhaesione: Capite IV. de phaenomenis ubi aere vacui, aut deserentibus corporibus pleni, disserit, deque analogia cruralium, oppositas electricitates habentium, cum onerato vitro item de
147쪽
tenacitate electa icitatis in coereentibus. Cap. V. Dearmaturarum ossicio in Onere vitrorum, aliorumque coe centium. Tandem cap. L de contrariarum electi ieit
tum natura disteritur. III De actione escis vivae in diversa corpora Auc Me iis Comite Sahu . IV Hudem experimenta ad causis invenieli his mutationum, quae Sympus violarum per mixtionem divertorum corporum subit. V Iohit n. Baptistae Guber Speeimen tertium de humoribus animalibus. Cum experimenta de pontanea humorum mutatione Ci. Auctor uastitueret, paulatim eo dindultus est, ut varias etiam partes exploraret, quibus h mores secundum naturam efficiuntur, atque adeo prodi Hiones varias, tum albuminosae partis, qua lerum const tuit, tum lymphatteae et aqueae, ad examen revocaret hinc
inii aetenti dissertation varia de Ruyschiana membrana, de flocculis, quos in calida missus sanguis gignit, de brosa basi eruoris insulam efformante, de sale sanguinis essentiali, tentamina nata, Auctor Cl. describit. UI Caroli Ilio. hi stirpium aliquot descriptiones, cum duorum novorum generum constitutione. Deicribitur primosi tegi dichoto-maa1illis ramorum unifloris secundo Basia tertio in. dornia quarto Viola acaulis solus palmato multifidis tua einiatis. VII Manipulus insectorum Taurinensium Carolo Alli io editus. III IMonnis Petri Mariae Dona, de hirudinis nova specie, noxa, remediisque adhibendis dissi. IXὶ Husiten de quibusdam urticae marinae vulgod iis, diiserentiis observatta
Classis mathematie continet 1 Daucidationes problemati de motu chordarum vibrantium, Auctore Glero-omites, qui solvendo huic problemati de chordis vibrant, bus se accinxerunt, illud sub tribusconditionibus lolunam do considerarunt harum prima in eo consistit, ut chorda duabus extremitatibus fixa, ac per quanicunque vim tensa, eoncipiatur alter vero motuna huiusmodi tensae horda r
148쪽
admodum parvum esse, ita ut figura, quam chorda motu
eo consequitur tempusculo quocunque sit curva, cuius sa-miordinatae infinite parvae tertia vero supponit, morum cuiuscunqe elementi chordae sieri semper secundum eandem applicatam. Generalius quidem posset tractari hoe problema sed generaliores hypotheses ad mlcnluin dedu-Cunt ita complexum atque compositum, ut nihil exinde con. cludi possit. Quare ill Eubrus sub his legibus ex principiis dynamicis solutionem eiusdem exhibet, non solum positis chordis aequaliter crassis, sed etiam crassitudine earum inaequali concepta. II Eiusdem Cl. Gleri legitur integratio aequarionis disserentio- differentialis, in qua tres variabiles quantitates occurrunt. III Eiusdem Viri CL disquisitiones sequuntur de construendis teles copiis ex quin- 4 vel sex lentibus, deque corum persectione promoven-
Cum haec theoria absolvatur nonnullis formulis ab gebraicis volumine decimo tertio Commentariorum Am-demiae Berotinensis demonstratis, huic ea loco, ne lectores ad eas inde petendas cogerentur, liberali atque prudenti consilio, inseruerunt Academici. IV larissimus de la Grange diversa problemata, calculum integralem concernentia, eonsiderat, eorumque occasiqne, I motum fluidorum; II chordas vibrantes expendit. III generalem tradit methodum determinandi motum systematis quorumcunque corporum, quae in se invicem agunt in stippositione, quod hiter corpor a non nisi infinite parva olcillationes circa punctum aequilibri pvagant. IU Hanc deinceps solutionem quarti problematis ad chordas sonantes applieut et dein TTheoriam perturbationum Iovis et Saturni, ex eorum attractione mutua et reciproca expendit, ornau isque circum.
scribit, ex iisque eruit earum tabulas in numeris Classem hanc, omnemque Tomum, claudunt excerpta ex diaversis ainberti litteris, annis I 764 et 76s ad Ch de laGrange datis. Nos quidem vehementer optamus, dii
tussime Commentarios hoste, doctis hominibus omnibus,
149쪽
inque his Physicis potissimum et Mathematicis, exoptatissimos, continuari.
De Primi Abitatori deli Italia, per Posuina de Padres NIS LAO ARDETTI, delia Compagnia Mi is Dblam di . . . si Signor mea di Moiana.sAR TE PRIMA, in s. gr. D Primi Italiae Incolis opus pomaumum a Bardesto,
Viro doctiisimo, olim summo studio conscriptum, nunc typis exscribendum suscepit Typographus Mutinensis, Montanarius, et consilii, quod hac in re cepit, rationem sngulari Programmate exposuit, quod hic latine convel . sum cum eruditis communicamus, ut, quale statuendum huic operi pretium sit, cognoscere aliquo modo et diiudicare possit. Ita vero scribit Montanarius.. Qito dissiciliores explicatu sunt origines gentium, et spissis saepenum oro involutae tenebris, eo magis non solum curiositatem Eruditorum excitarunt, sed etiam barbarorum hominum attentionem , qui meliora ignorantes, maipressuos vel terrae filios fuisse, vel coelo delapsis credidere, omni tetrapore in se traxerunt. Hinc tantae Numinum generationes, et fabulae physicae natae sunt, quibus ignorantia hominum tam diu nutrita est, donec sanae rationis et eriticae artis usus eos ad modestiam et veri studium reduceret. Iam omnes sciunt, migrationes populorum solas fuisse, quibus hac vς illa mundi parte vastata, alia statim populis abundare coeperit; neque aliud quidquam nobis eruendum restat, quam ut in modum ac tempus, quo mi-
150쪽
MENSIS MARTI A. MDCCLXIX. I 4r
grationes istae olim acciderint, et unaquaeque natio initium ceperit, et ab aliis distincta fuerit, inquiramus.
Fuereri dem Scriptores haud pinei, qui in honorem Italiae disquisitionem talem utique instituerent, ac summa diligentia in eruenda primorum Incolarum origine ver sarentur nemo tamen, quantum sciam, neque desideris,neque exspectationi eorum, qui Antiquitates Italicas amant, tum satisfecerat, cum Stanislaus Bardetti, Soc Iesu Sodalis, Vix clarissimus, a prima statim iuventute argumentum hoc amplis simum curatius tractandum sta sumeret. Qua in re, cum post multos tandem multorum annorum labores et vigilias, eam operis huius partem, quae originem populorum Italicorum ultiinam explicat, ad finem perduxissset, atque in eo effet, ut etiam ea omnia, quae mores, religionem, ritus,
et linguas horum populorum diversas spectant, e tenebris inducem protraheret et libro singulari collecta proponeret, morte impeditus, hanc alteram operis praestantissimi partem indigestam reliquit. Interea ne totum hoc opus Eruditorum usui eriperetur, constitui tandem, prelo subsieere ac publicare eam partem, quae persem omnino dici potest, di de primis Italiae Ineolis tradit neque dubito, quin, quod sideratum tam diu est opus, ab Omnibus etiam harum rerum intelligentibus viris, benevole excipiatur.