장음표시 사용
71쪽
quid ab hae magnitudine demseris. Hic, nisi fallor, sensus est huius subtilis enuntiationis. Iam progreditue ad institu
tum suuin vitam atque mortem, duo disiuncti eidem mutationi exposita dicit ex vivente fieri mortuum, et vice versa. Ut se autem sequacesque suos, ex illis tricis, quomodo seri possent ex mortuis viventes, expediret, Onfugiendum illi erat ad instituta Pythagorae, Orpheique , animos eis is αδου indeque reverti, et migrare itin um in corpora γω is igitur quum indagat, alterius oti esse dicit
το απονήσκων qua via inventa, alteram, nisi natura quasi elatidicare debeat, quod unam hanc exceptionem faciat, residuam esse γέ is D -- τα, ἀπολήσκει inempe γαια ο κεσθαι, reviviscere itaque reviviscentiam rationem atquevi.un esse, qua fieri possint ex mortuis viventes, et το α - Θνησκειν efficere ex viventibus mortuos quod ut probaret, necesse esse diuit, animos mortuorum esse πῆ. S. XVI. extr. Haec omnia tam certa eis credit Plato, ut, si omnia morti obnoxia, manerent sic constituta, ut non reviviscerent, ne-eelse sit παντα τονανα καὶ qais si Sed haec argumentatio eo sensu, quo Plato eam accepit, nequaquam probabilis est: nam aliquid medium esse, tertium dari vulgo aiunt, quilibet intelligit. Non tam ad incitas redacti sumus, ut, nis his diius assenserimus, naturam rerum distat vi credamus. Quodsi et haec vera est darentur, hanc mutationem tamen ab omni aeternitate suisse, nisi quis sibi ipse repugnare velit, nunquam demonstrari posset seriem enim rerum finit rum infinitam statuere, rationis legibus adversatur et sid tu principium animorum, ut certe dandum est, numerus animorum ab initio admodum parvus fuerit, ut ex propagatione hominum liquet, e manuque Dei prodierint necesse est Vndo igitur tam infinitus numerus animorum, qui nunquam fuit ab initio, incorpora illabi potuit nisi animos ueternos, et infinitae multitudinis esse statuas quod esset absurdum. Ex sententia autem Socratis, prius ex aliis corporibus excesserunt, quam in alia redirent.. Non autem
72쪽
rmarationis eiusmodi principium statuere, etiamsi illam fi ri posse demus esset, ut opinor, absurdum. Milum igitur Socrates sibi videtur probasse, ex mortuis fieri viventes; d monstrare etiam tentat, animos, antequam in corpora detrusi fuerint, iam exstitisse ἐκ si αὐ ιαλ- ἀναμνη-- , ut notat Olympiodorus ad S. XVIII. Sed idem et profit tur nullam harum rationum probare animi immortalitatem ideoque et alias proposuisse. Sed quomodo ex reministentia προυπα ιις animi intelligi possit, sic se habet. Principii loco ponit, omnem μαΘησιν, sive seri με m, ut paullo post
loquitur, esse αναμνησιν, ut et in Meἡone contendit p. s 38. Od. g. ἡ ψυχή, θανατος τε ἶσα - πολλακι γεγονυῖα, καὶ
εκιν,6 ἈεμαΘηκεν etc. Si quis autem alicuius rei record tur, illum oportere eam iam antea cognovisse deinde, cum
aliquid audierit aut viderit, non modo illud ipsum cognoscere, sed et aliud quiddam, cuius alia sit scientia quod sic iblustrat etsi alia scientia sit hominis, alia lyrae, tamen evenire posse, ut amantes, cum lyram, vestem, aut aliud quid aspexerint, simul mente formam puellae recolere possint; et hanc esse reminiscentiam, sive recordationem, eoque etiam res, quas oblivioni iam tradiderimus, pertinere. Recte. Quam reminiscentiam, quum a similibus, tum a dissimili. hus rebus provenire possie, vicisset exemplis, quaerit, an, eum alicui a similibus redeat in mentem aliud, non necesso sit insuper eonsiderare, an dissimilitudo sit in hoe ae illo, cuius repetita memoria est Quo concessis, cognitionem τῶ re ex eo nos consequi docet, quum v. g. aequalia saxa co
spirati, eum illo um s aequali, quod ab aequalibus rebus in rerum natura differre ait, compararem Aequales rea igitur, quae quidem sic videntur in rebus coneretis, disse res ab aequali quod notione abstracta intelligitur omniano res enim, quae speciem aequitalitatis habeant, referri debere ad το - , quod tanquam aliqua norma, ad quam res aequales exigi debeant, sit considerandum. equales Ha autem
73쪽
autem res, quae accurate τω am respondeant, esse negat.
S. XIX. p. 160 Antequam autem nati fuerimus, nos iam cognitionem του habuisse quod illa aequalia, quae sensibus perciperemus, ad illud σον reserremus, quamquam non ad eius se. του Βου hersectionem accederent et non solum de aequali, sed et de pulchro, bono, iusto etc. nos praenotiones ante ortum nostrum habuisse. Nili animum oblivio rerum pereeptarum caperet, doctos nos nasci potuisse; scientiam autem, ante quam nasceremur amissam, posteaquam sensibus uti externis possimus, iterum nos recuperare. Quare, eum scientiam nati non habueriinus, sed antea; necessario sequi, animos, priusquam corpora induerentur,
seorsum a corporibus suisse. Et hanc dimidiam demonstrationis partein putat S. XXIIL Socrates, se quidem ostendisse animum, antequam nasceremur, exstitisse; sed relini esse, ut eum et post mortem vivere evincat. Quod effecisse putat quodsi animus ante quam nasceremur fuit, et, posteaquam se corpori iunxit, nostram constituit
naturam, necesse esse, cum non aliunde, quam ex mortuis
proficisci liquere igitur, eum post mortem etiam manere, quum ad hanc vitam debeat reverti. Haec pluribus explicavimus, ut vis argumenti eo melius intelligi posta sed hie vera salsis sunt admixta, et quaedam admodum
obscura, quae, quantum potuimus, clariora reddere tent vimus. Quod attinet ad προπαρξomniam, neutiquam haec se nientia ferenda est. Nam primum ex hac sententia animus
xel aeternus sit, quod legibus Metaphysices repugnat vel,
quod infinitas in eum non cadit originem suam alicui avet .ri summo debeat, necesse est quod si ita est, fit, ut, quod eorpus necessariam hominis partem constituit, ille non extra eorpus fuisse potuerit illum autem non in alio corpore inclusum fuisse, repugnat sibi vel propterea, quod animus persectionibus eximiis instructus, quum e corpore exiret, in
corpusculo, in quod rediret, quia repuerasceret, et dein
74쪽
MENSIS FEBRUARII A. MDCCLXIX. 63
iterum Io fingeret formaretque Quae omnia a vero abs na sunt. . Sed audiamus rationes, quibus id demonstrari posse bi aliisque persuasit. Principii loco ponit, άλσιν in ανα ii σο quod minime est probabile. Nam etsi nonia, surdum est dicere, notiones iam adesse in animo, easque legibus quibusdam excitari longe probabilius tamen est statuere viinmodo facultatemque notionum percipiendarum, animo inditam me v. Irin Urg. Gg. S. LXX s. Quare, si quam cognitionem rerum, non a doctrina aliorum profestam habemus eam notionibus communibus, animo innatis et quasi infixis, debemus Illam autem non reminileentiam dici posse, facile intelligitur Nam, si ita ad
animum recurrunt simulacra pristis rerum, ut ea iam esse olim obversata animo agnoscamus, tum demum reminisci dicimur. Vim reminiiceritiae et certo Socrates iis rebus subiicit, quae praesentibus animo rerum imaginibus quibuscunque recurrunt et redeunt ad animum , sive sint praesentibus similes, sive minus med subtilis illa disputatio de he tiali, cuius notionem iam antequam nasceremur nos diei habuisse, quod res similes sive aequales ad hoc ἰσον referremus, inanis est Nam quod inde probare tentat, nos, quod cum nasceremur, cognitionem τῆ ac non habuistemus, attamen omnia sensibus instructi, ad illud si , tanquam normam, examinaremus ante ortum nostrum exstitisse hoc salsissimum est Nos exigere non modo rerum aequalitatem, sed et honestatem, pulchritudinem te ad notiones quasdam communes, quae nunquam fallunt, verissimum est sed indonon sequitur, illas notiones, animumque simul ante ortum nostrum adsuisse. Alteram partem argumenti Socratici, animos post mortem immortales esse, quoniam praeexistemtia animi nititur, nihil attinet refutare priori enim argumento conrutato et eius altera pars sponte sua corruit. Absoluta et persecta argumentatione, ab animi reminiscentia ducta, quam, ut eam Huo proposuit, Curetante
75쪽
oeulos habuit, Caton mur. XXI. aliam demonstrandae immortalitatis animi viam Socrates aperit, eamque. ex animi natura probatum ivit. Priusquam ipsam adgreditur in mentationem, aliquot praecepta praemittit, quibus animi immortalitas probari possit. Ut igitur meticulosis quibusdam animum exeuntem corpore, a ventis paullo vehementius stantibus dispergi credentibus, occurrat, Cebeti, puerum modo haec timere dicenti, respondet: , . is his υτω ,-- εμερος, ω α εξιά rro Segm. 4. Quo in loco liceat animadvertere, elegantiam, ἐποιδεν, quo argumenta validissima, quod tanquam carmina nos incantent, nobisque assensum quasi extorqueant, significare voluit ira est suavitas loquendi Socratis apud Platonem et Xenophontem, quum in rebus seriis exquisitissimis utitur tropis veluti in Memorabb. Merat L. II. c. I. ubi idem verbum eleganti simum ἐπαδεο de amicorum conciIiandorum modo, ut et Θηεα et alia adhibet ut scite monuerunt Duumiri s. mi
ipse ἐπωδος, rem illam difficillimam, illis opinatoribus sive potius adversariis dilucidam reddens, ante omnia inquirit in illas res, in quas illa dissipati s το -ιεδ λω eadat et deinde quae vis et natura sit animi nostri onsiderat. Quod Mn. sive tactionem, quum docuisset rebus coneretis convenire, ἀξυ τοι vero neutiquam, quod uno eodemque modo se semper habeant vergit deinde ad duplex
rerum genus progredi, quarum alterum mutationem subire possit, quod το ορατον, alterum neutiquam, quod ἀειδε et ἀει κατα τα υτα ἔχον dieit. Quae di stinetio rerum in hoc universo, sane non videtur Miis esse subtilis quum enim animum αειδῆ dicit, non videtur cogitasse de rebus coecis, et ab adspectus iudicio, motis, quibus minimo convenire videtur nae notio, κατατο υτο ἔχον Quis enim ignorat, aerem et aetherem etiaan ἀειδές τι esse, et mutari tamen posse, nee semper per se manet. Quam dubitationem etiam in sequentibus Stimmisa
76쪽
proponit, quum harmoniam etiam ἀορατον τι, lyram autem ραπιον appellat unde ex hac opinione animum harmoniam diei posse, ideoque eam prius, quamvis divinam, quam ly- . interire, contendit. Visibili igitur rerum generi adnu- at corpus, invisibili autem animum, quem corpus socin quas sibi assiimere dicit, quod res veluti visu auditu etc. intueatur hac corporis contagione, animum ad ea, quae non semper eodem modo sint, trahi, et in errorum tramites abduci quoties vero animus per se scrutetur res, toties illum se conferre ad sempiternum et aetemum. cf. Theaeist. s descientia p. 86. d. Bas Notandus iterum hie est error Platonis, notionibus per sensus in animo obversantibus, illum ad errores abduci et perturbari quae querela, quam Plato supra iam occentavit, eodem redit, ut supra monuimus, corpus potius obesse in cogitando menti, ideoque illam inclusam esse in corpore. Alium autem per se, sine corporis adiumento, mens cogitet ad illud purum immortale, et eodem modo se habens, reverti, illamque assectionem φρονη- σιν appellari. Adiungit denique Segm. XXVIII. animum eorpori ad obediendum ficto, praestare: ου δοκει σοι το
χε ι κα δουλέμιν Arx igitur huius argumenti sita est tribus ἐπιχεi Φαρουν Olympiodortu ad S. XXVI. monet. Divisa enim nostra zζαm in corpus et animum, et constitutis duobus rerum generibus, ut supra diximus, quaerit, corpus' ne an animus magis τοῖς ἀλαλυτοις adnumeretur 3 quod quum animo tribuisset, tribus enuntiationibus, animum immortalem demonstrari posse, dicit quarum prior ex eius invisibilitate, altera ex intelligentiae viri prudentia, tertia ex imperio in eorpus ducta est Sed haec demonstratio non invicti videtur Animo quidem convenit το ἀοήατον sed, quod a nullo cerni potest, non esticitur illiu esse immortalem Quot enim rebus invisibilibus non conveniret immortalitas Altera mentis proprietas Rcνηρος, quam citcfro
prudentiam vertit, OD. I, 43. satis arguit, illam divinum
77쪽
quid spirare, Tusc. I, 23. 29. ita ut veteres , praesertim
Stoici, animum non tantum divinae particulae auram Horat. Sat. II. 2. αποσπασρια quoddam deorum, sive ut eam Plato multis in locis vocat, ἀπο τασμα, τμημα, αδειον του παντος ψωχης sed et ipsuin Deum vocarent . . in Somnio c. VIII.
Deum te uisu suo esse Plura huiusmodi nomina collegit Lambin ad loc Horat laud. Sed ex ipsa hae praestantistima animi virtute, per se immortalitas, ut opinor, evinci nequit. Cogitari enim potest, Deum, rem quamvis e cellentissimam, per summam illam potentiam, qua omnia a se condita destruere valet, iterum in nitulum redigere posse. Sed an divina sit sapientia, eiusmodi facere, longe alia quaestio est, quae in indaganda hac re minime praetermitti debebat; et, si qua vis argumenti est in illa ratione pro nostra re illa non e ο--ἰ sed e sapientia divina ducenda est. Hanc argumentationem igitur potius imperfectam et nondum absilutam dicam, satis superque philosophiam veterum valde maneam esse, probantem. De imperio, quo mens corpus moderatur, eadem quae diximus valere videntur quae omnia praeclare dicta, si invictis argumentis res demonstrata est, in subsidium quasi vocari possunt. Non negandum est, animi praestantiam summam contineri illo imperio, quod nos Deo similiores reddit, ut et innuunt sacrae litterae v. c. I Cor. XI, 7. H; - - καὶ ξα Θεωνπαρχων, ad quem locum Beza imago gloriae Dei, in quo nimirum elucet Dei maiestas et imperium eiusmodi autem argutarentandi ratio non rem ipsam conficit, sed quasi postprineipia colloranda est. Ex hisce dictis colligit Plato τω
esse animum Ggm. 28. Unde quis opinari possit, Platonem histe attributis animo humano simplicitatem , quam recentiores dicunt, tribuere; sed id nobis longe secus vid ri r tionibus ostendere conabimur. Primum enim veteres philostiphi egregie passim de animo sentientes, eius naturam, quam reeentiores in immaterialitate, quam vulgo vocant, ponunt,
78쪽
nim non tam accurate ut nostri homines, intellexisse videmtur. Appellant animum quiden coelestem, Ge. GSene'. I. vim divinam mentis, risi I, 29 coelesti semine
oriundum Lucret. H. t .etc. sed a. Plato, quum cum vocat μονοει et λαλυτον, eius simplicitatem et immaterialitate1n
innuerit, valde dubium est. Etsi verbo μονοειδὰ in latina lingua vox implex respondere videtur tamen, siquid video, de rebus non ex diversis generibus elementorum concretis adhibetur. Cisero quidem, qui a Platone fere totus pendet, et in libris philosophicis eius studia est aemulatus, το μονοειδες
vertit nihil in se habens admisum, dispar sui atque dissimile
in Cat. mai. c. ir vel Ast. I, 9 nihil opulatum, nihil eo. agmentatum nihil duplex. Quibus ea locis facile quis addici in eam sententiam possit, ut Ciceronem, animo simplicita, tem, ea vi, quam recentiores huic verbo subiiciunt, tribuisse putet inprimis si sequentia verba loci laudati, quod eum ita D, eerte nee secerni, nee dividi, ne disrahi potest, nee interire, legat. Quin Ceero ipse vocabulos sicis utitur in Catone 2 I. cum Implex animi natura esset sed hane potestatem. quae vulgo huic verbo tribuitur, saliam esse, docuit Hener. Erasi in Clave Ciceron sub hac voce, et, is, ex innit doctr. solidioris Diali I. S. II. c. IV. p. 392. Veteres enim implex opponunt mixto et ex diversis elementorum generibus concreto, sive ei quod est ex pluribus disparibus et dissimilibus, non ei quod paries habet. Hoc sensu sumendum apud VirgiL Aen. I. v. 74 . ubi animum Aethe rium sensum, atque aurae simplicis ignem vocat. Si quis aeriter ad sententias veterum philosophorum de animi natura intendit animum, illos sic in diversum trahi animadvertet, ut incertus quisque fiat longe incertior. Fuere enim, qui animum ignem, animamque, vel, ut paullo post loquitur Guro Tufe Qu. I, 27. 29 eius naturam igneam et spirabilem putarent, ut ex loco Virgilium intelligi potest. Alii aliam sententiam habuere ut auctores in dive sum abeuntes, tan-
79쪽
quidem ad verba aurai plicis ignem, sensualem i. e. Deum, per quod quid fit Gnima senit. Simplicis autem nosri comparatione qui consat, ligno et aere. Ille enim per se plenus
es et aeternus, quia plex. Omnia enim συνειτα exitum ditiuntur tande et atoma perpetuas dicunt, quia Amplicessunt, ne recipiunt sectionem. Sed haec vaga sunt quid enim ignis aeternus Vocem simplex iungit igni Servius, cum proprie ad auram pertineat. Sed, ut opinor, Servius eandem vim verbo piscis tribuit, quam antea proposuimus ignis licet
hie mentis sit aeternus auctore Servio, materia tamen quaedam sit necesse est, simplexque recte vocatur, quod non continetur disparibus et dissimilibus, nisi sorte verbum νυπο-
pice sumsit. Arsoteles quidem longe sanius reliquis philosophis quintam cnim quandam naturam induxit, a reliquis rerum naturis plane diversam, nihil, ne aut humidum quidem, aut flabile, aut igneum habentem quam tamen non satis subtiliter definire potest. Quintum genus adhibet, ait Cicero Tusc. I i O. vacans nomine et se afum animum ἐνομMπειαν appellat novo nomine, quasi quandam continuatam motionem et perennem de quo verbo erudita est animadversio in Indice graeest latino Ciceronis, ubi docetur, insoleti vidisse, animi actiones esse eas, quae in materiam cadere non possint, nee ab ullo genere elementorum, quae quidem nObis nota sint, proficisci. Quam praeclare autem atque recte Arso ob desinente sensis videtur; t:im absurde contra ea, auaore Cicerone Acad. Quas L. I. c. 7. eius et siderum unam eandemque originem esse voluit. Etenim quintam siillam naturam, sive quintum genus elementoruin singulare, si quo essent astra esse rebatur quas qualitates reliquas quatuor uniusmodi vel ut Plato noster, μο οειδῆ et simplices eo sensu, quo diximus, nominavit. Sie aeri et lumini hoc
sensu simplicitatem tribuere possimus eatenus, ut Onan Shuius materiae partes non diversis elementorum generibus cernantur, sed eiusdem sint naturae, vid. Mener carus ADtaphus
Segm io9 Quid igitur astra et mentes eiusdem sunt na
80쪽
MENSIS FEBRUARII K MDCCLXIX. s
turae, ut auctor nobis est ri tetra nisi sorte astris haee praestantia tribui potest, ut praeterita teneant, futura provideant, et complecti possint praesentia. Ad hane sententiam allusisse videtur Virgilius Aen. I. 747. - - purumque reliquit Aetherium sensum ad quem locurn Servius Merum ποῦ νοε ον omnino autem de hae risotelis opinione mentis eadem mihi dici videntur, quae Lactantius de eius sententia de Deo dixit I, s. si Eumquid Deussi ignoros, et in hae re secum non convenio, imo
repugnantis Ibi dixisse eis es .
Ut autem, unde digress semus, revertamur, Plato anLmum similein esse dicit διαλυτω, quod is iodorus ad
eundem locum explicatis αδαελι τον-ως μη - μερων συγκειμμον. . Quae definitio si vera est, respondet hoc vocabulum vocis lex, quae rem, ut recentiores volunt, omnibus partibus carentem significat: v. Ern es. Init doctri solid. t. Seg. T. p. avis led nescio an Plato non potius notionem, quam verbo simplicis supra subiecimus, huic vocabulo tribuerit quo sensu aeri et lumini, quod nihil admixti et concreti habent, simplicitatem, ideoque Mλυτο, tribuimus. Ut enim hanc potius sententiam sequar, inclinat animus propterea, quod ονοειδε et αδυαλυτα Opponuntur a πολυειδες et διαλυτον, quae verba signiscatione non differunt, ut eorum disiuncta tribuuntur enim uni eidemque rei. Ex dictis Iatonis autem, hae enuntiationes derivari possunt: omne tuo ιλ esse αδ αλυτον, contra vero omne πολυειδὲς διαλυτον quare ratio του λαλυτου redditur, quod sit ex diversis elementorum generibus concretum, atque sui dispar τομονοειδές autem ἀμά τω esse, quod uno et simplici elementorum genere consset, quinto nempe, ut Aristotil --bat. ω μονοειδε, igitur materia quaedam subiecta esse pot