장음표시 사용
251쪽
Dominica vigesima secunda post Pen
Occasione qua status Maragnanus in duplex regimen est divisus, illudque personis particularibus terrae illius indigenis fuit collatum.
Cujus e imago superscriptio' dicunt ei: Caesa
tam Elato essent animo , ut in reliquis omnibus cunctos despicerent; in eo ipso illis petierunt esse aequales: Confitue nobis Regem si I. Reg. cui universe habent nationes. VI, Primi itaque rectores, quos Deus ipsis cum authoritate Imperioque regali praesecit,suerunt Saul &David: Saul patris sui asinas quaerens;& David patris sui oves pascenS. Deus qualitates non discrevit ; siquidem ex Abrahamo Omnes originem trahebant: nec discrevit OR ficia ; siquidem omnes aevo illo ex agricultura,&pascuis vivebant: persenas tantum earumque talenta considerabat ; quia tam Saul,
gubernetur diffici lius, quam patria :nec est regimen intolerabile magis S invisiim, cuique paretur aegrius, quam illud coaequalium. Hebrati ab ipsemet gubernabantur Deo , qui eX propitiatorio consultis eorum respondebat,& voce clara quid faciendum , vel non faciendum ordinabat: nihilo
minus tam fuere insensati,ut caeterarum nationum more , ab homi
nibus praeelegerint gubernari rcumque ex hoc capite , tanquarn maxima ipsorum praerogativa ,
252쪽
quam David suis subsagis & tunicis
tanti erant spiritus homines, sicut mox eorum opera prodiderunt.
Quibusnam vero applausibus, post tot importunas initantias in republica illa, excepta fuit duorum ho- rum Regum clectio t Regio erat patria, electi erant aequales sui dixi in neque suffecit alterum esse
Saulem, alterum Davidem, ut grati forent de accepti. Laetati sunt Cons anguinei; murmurarunt extranei: dc reliqui quasi omnes male fuerunt contenti. Non dico quid dixerint; illa enim nec dicenda isant, nec audienda : tantum dico nos eodem in casia comprehensos divisum habemus hunc statum Maragnanum in duo regimina aequalia, duobus subrectoribus, ambobus terrae ejusdem indigenis; quamvis non sit illa promissionis :proinde tam ex parte capitum , quam membrorum, tam ex parte subernatorum,quam ex parte subditorum , non exigua timeri posisunt, prout jam , timentur inconvenientia. Recursus lon se distat , remedium nonnisi tarde advenire potest; interim vos rogo , ut optimum acceptetis consilium. Praedicatorum, quos Scriptura sacra Angelos pacis appellat, ossicium est ,
concordiam unanimitatemq; procurare; quae quoniam desideranda
nobis est vel . bonis Christianis , Pars H
velut bonis Reipublicae ministris, dc velut bonis subditis: ut munerimeo' satisfaciam , aliud mihi remedium efficacius non occurrit , quam ut utrisq; obligationes suas exponam. Evangelium tanquam ducem sequar; pro gratia Beatissimam Virginem interpellaturus :quam ea quaesumus attentione rogemus, quam materiae utilitas requirit.
ι Hristus Dominus noster velut Magister legis interrogatus, utrum tributum Caesari oporteret luere , monetam sibi pro tributo dari solitam ostendi praec it : Ostendite mihi numisma cen . Quia
vero monetae imago quaedam impressa erat circumscriptis per circuitum literis ; ulterius interrogavit Christus, quemnam imago illa referret, &cujusve nomen literae exprimerente es imago hac se
superscriptis ξ Responderunt imaginem dc nomen ipsius Caesaris es.se , Dicunt ei C aris. Istud adducta thematiS loco Verba continens; reliquit Evangelii alii reservabitur,occcasioni,utiti monita:Ego hodie nihil requiro quam imagine Caesaris, nam cum imaginibus Caesarum mihi hodie est loquendum.
253쪽
tores , Principum suorum sunt imagines : hos enim persi,na potestatisque exercitio repraesentant nomen hoc, sive imaginis titulus a primo mundi gubernaculo mox Cipit; primo homini a Deo collatus,non ipsi de officio actualia ter providendo, sed antequam ipsum , dc officium exercendum grea flet : Faciamin hominem ad
imaginem , similitudinem nostram, quiprasii : q. d.faciamus hominem ad imaginem & 1imilitudinem nostram, ut praesit, regatoindum. Super haec verba gravis inter Theologos agitatur quaestio, in quonam ista Dei imago in homine consistatZ Haeretici Aude 1 in forma & statura eorporis eam constituerunt: estque Haeresis politica quorundam p rincipum, qui eo usque exterioribus hisce occupantur & extolluntur apparentiis, ut ex hisce imagines sibi eligant. Tam parum refert pro Reipublicae regimine statura & formositas corporum inquit Seneca) quam tum pro regimine Navis, Nava chum esse pulchrum. Definiunt igitur concorditer omnes tincti Doctoresque Catholici, rationem imaginis Dei in homine in anima tribus exornata potentiis consistere; quibus ipsum Doeim trinum Munum repraesoniat. Veruntamen
mus addunt, Deum specialiter Adamo titulum suae contulisse ina
ginis, quia regimen ipsi demandavit orbis: & quid imagini similliu-dinc in adjunxerit, ais imaginem se ilitudinem , ut in ipso regimine
recordaretur Adamus, qualiter al-
laborandum sibi esset, ut supremo se Domino quam proxime assimilaret, quem referebat: Imaginem
dixti ob principatus rationem: Llitudinem, ut pro viribu simile m
O quot, quamque excellentia Deus in primo illo actu principiabus reliquit documenta, quom do & ipsi faciant, ec sitas imagines eliganti Omnia alia creata Deus. fieri jussit : Hominem velut sui
imaginem se repraesentatur m , cuique mundi imperium erat coulaturus,deliberatione, Consilioque non hominum , qui necdum erant,neque Angelorum jam creatorum, d trium divinarum per- senarum praevio creavita.faciamus
hominem ad imaginem, , idit dinem nosram: , ad quidὶ Dprasit
piscibus maris,et olatu, m caeli, sebesiis, universaque terrae. Porro
si ad eligendum eum qui bestias
regat NI bruta , tantin requiritur apparatus tantaque praemia deliberationum & consiliorum communicatio in ipsa Dei sapientia quid necessisium putamus ad eligendum
254쪽
nes e Imaginis suae characterem forsan Deus animae impressit hominis, quia hominibus inanimatis regimen tradere nefas est' Sic est , sed non ideo tantum. Non siissi- Cit,ut qui regere debet, sit homo Cum anima;ied necesse est ut sit anima cum homine. Si animam habeat , de quidem bonam sit animam irtitus,non faciet malum: sed nisi simul industria, activitate genero a& resolutione, talentoq; praeditas sit hominis non faciet bonum. Deus illum memoria , intellectu, & voluntate donavit :Memoria, ut recordetur officii Mobligationis sitae; intellectum , Ut quid praecipiendum sit,sciati, dc voluntatem, ut quod optimum velitinec vult unius tantum potentiae homines qui ex eo operantur impotentias) & deficiente memoria, S intellectou, malam sistum modo
habent voluntatem. Cum omnibus istis qualitatibus Deus form Vit perfecitque imaginem, quae in gubernando mundo divinam re praesentare debebat Majestatem; quemadmodum Majestates humanas repraesentant, qui earum vice,& earundemque authoritate,
exiguas hasce vel illas eiusdem particulas gubernant. imago Cae saris non tantum insculpta Cratastumismati& monetae, sed etiam,
& quidem multo magis reipublicae Gubernatori. Numisina momtuam, Vice Regens imaginciri Vivam referebat : in N imi striate seu moneta pretium valoremque
imagini dabat praeli m; Gubern tori vero collatio dat at potestatem. Et si de utraque imaginum harum interrogaretur : cujus imago de utraque sensu dive se respondendum esset,sed aequali veritate,esse imaginem Caesaris :Disunt ei, saris.
exortacum mundo , dccum ipsa natura,quod imagines sint principum, Vice eorum regentes, eos dem repraesentantes: 11 alibi praedi- Carem , sermonem in tria pucta dividerem. Primum,quomodo Caesares suas debeant formare imagines : secundum, quomodo imagines repraesentare debeant Caesares : Tertium,quonam modo Caesiarum subditi, orundem imaginibus debeant obedire,illas venerari& revereri. Ast quia punctum primum non concernit hanc terram,
neque auditorium : de secundo tantum & tertio tractare , mihi mens es , quae tam propria sunt loco,quam tempori necessas ia.
V Xordio igitur factoo ab ima-
255쪽
136 SERMO PRO DOMINIcA VIGESIMA SECuNDA. admodum magna est dignitas su- Vas Barnabam antecedebat, qu premum repraesentare Principem re Barnabae, & non Paulo nomen in oculis mundi s1ve minus sive Jovis, & Paulo , &non Barnabae majus sit theatrum J silc etiam ae- Mercurii nomen impositiere' quia quali non caret difficultate δί diL Barnabas statura & majestate an- crimine , sublimis hujus repraesen- recellebat personae, Paulus facuntationis scopum inon attingere, & dia & sapientia doctrinae. ab eo aberra re. Expedita quidem irae erat dux verbi. P ro r
cst quoad potestatem , in suber- praesentatio sapientiae longe majus nandi vero modo valde dissicilis , judicium , excellentioremque re-&paucorum est .Ist ud antiquorum quirit hominem , quam illa ma- proverbium significare voluit: di- jestatis. Centium, non ex omni ligno Mer- A Divinitatibus fabulosis , t ad curii imaginem fieri: Non ex quoθ- Veram ascendamus Deitatem &bei ligno sit Mercurius. Et quare haec sblidam & veram nobis dabit Mercurii potius quam Jovis imago differendiae hujus rationem. Ver inter Deos primatum tenens , & bum aeternum vel ut Dei Patris Fi- omnibus superior e quia Jupiter Ilus, perfectissima Dei imago exia Deus erat potestatis, Mercurius sa- stit. Quoniam vero Gentiles inpientiae & prudentiae : potestatis Esse divino duas superlativas seu
vero Majestatem referre quilibet supremas considerabant eminei facile potest: prudentiae vero desa- tias, unam summae bonitatis, aIt pientiae adhus, pro eorundem CXL ram supremae Majestatis , unde
gentia exercere , paucorum prae- Deum Optimum maximum voca
valet capaεitas. FaciliuS est Iovem bant: Salomon in libro Sapientiae apparere quam Mercurium. San- summam declaraturus persectio-ctis Paulo & Barnaba Lycaoniam nem, quomodo utraque in Verbo ingressis. Gentiles demirati super- repraesentetur , inquit, Verbum his quae videbant in utroque, Deos esse speculum sine macula' Maje- similes hominibus e coelo in civi- statisDei, & imaginem bonitatistatem suam descendisse clam, Speculum sine macula Dei m-bant, &BarnabamJovem ,&Pau- jestatis, se imago bonitatis istius. Id
tum Mercuriu vocabant: tantum hic considero , quod ea- Barnabam Iove Paulum vero-N dem repraesentatio in quantum est eurium. Verum enim vero si Pam Majestatis , vocatur speculum ,
Ius ob excelleretes adeo praerogato Steculum Majestatis: Et in quantum
256쪽
est bonitatis, imago Vocatur, Ima n bonitatis istius. Differentiae hujus ratio, relicta prorumc Theologica , inquirendo moralem, quae nam est, aut esse potest f eadem omnino est quam experimur in Lmaginum facilitate , quas videmus in speculo ς & in difficultate earum, quae m onstrantur & repra sentantur in semetipsis. Imagines repraesentatae in seipsis vel pictae sunt, vel sculptae; pictae,muItis perficiuntur Iineamentis,inultis coloribus, multisque umbris , aliis i Cis clarae, aliis obscurae : sculptae , repetitis perficiunturietibus, mul. tis excavationibus, multa expoliatione, multis locis plenae, multisque vacuae. Utraeque artificio magno, industria & diligontia singulari, & laborC magno conficilii tur. E contrario imagines repraesentatae in speculo, depinguntur sine tinctura, complariantur 3c e cavantur sine serro, unicoque per fellae apparent momento , sinCa- Iio labore vel artificio quam reflexione seu reverberationC natura-IL Propterea igitur Majestatis imagines repraesentantur in spec Io; quia majestas M potestas, neCnon ostentatio Quidem & cxecutio omni labore caret. Imagines
vero bonitatis, quae sunt illae regi minis boni, uti esst juxta prudet Aiae die amen hicWnunc operara , α
omnibus benefacere, imaginibus aliis seu pictis , seu sculptis repraesentantur , quia difficultatem &laborem magnum involvunt, non communem requirentCS artem , sapientiam non vulgarem , prOportionem denique& regulam C
actissimam Imagines sculptae fiunt demendo, pictae addendo : in dmmendo nullam attendere oportet Convenientiam & commodum r& in addendo , & augendo obser vanda esst singularis aequalitas: po m pro utroque ut rite nat, prudentia excellens, Justitia exacta, int gritas irreprehensibilis, constantia imperterrita,aliaeque Virtur S magnae, quae facilius deficiunt singulae, quam inveniantur collecta .
In duabus imaginibus Jovis &Mercurii , quae binis attributae sunt Apostolis , exemplum nobis praebetur in omnibus. Imago Jovis pingebatur cum fulmine seu fulgetro in manu; illa Mercurii cum baculo inter duos serpentes. Proinde hinc facile apparebat , quam expedita forct, repraesciatatio una, Ss quantae difficultatis altera. Fulminando ejaculari fulge
tra, tonitruis tremefacere mu dum,invadere turres, sternere domos, interficere homines, a vertice ad radices usilie findere cypres sos, omnesque alii violenti S damnosi fuluainum effectus expeditisi
257쪽
inter distordes , venenosos serpentes baculum inter ponere, ese invicem mordeant & dilanient impedire: domare feritates, componere rebelliones,& reducere ad vivendum coirmiter rationi, qui ex consuetudine S ratione illius usum non habent, opus est difficultatibus undequaque refertum, &magis in terra,in qua stamus quam in ulla alia.Necdum quinquaginta elapsi sunt anni, quod in hac terra ignoratum fuit nomen Regis, nec auditu nomen legis: & quanti moliminis erit opus , efficere ut obediant,& observet in ea legesRegistab illo tempore usque in praesens, qui illa acquisiVerunt, non domesticorum pastu pecorum, sed Venatione hominum vitam sustentant. Et quanto major adhuC erit difficultas continere in officio, pace&justitia illos, qui injusto tantum bello vitam transigunti Haec igiturpi ima& u iversalis regiminis huius est difficultas ; &haec obligatio & officium eorum, qui Caesaris imaginem in eo repraesentant.
g. IV. SEcunda difficultas magis adhuc impediens &impossibilem quo-
quodammodo reddens competentem imaginum repraesentationem aest, quod imagines &Caesa res valde remote distent. Respo dentibus illis Christo imagine esse Caesaris, Caesar agebat Romae,& imago erat Ierosolymis. Quid igitur erit,ubi Rex &Caesar agit inE ropa,& imago in AmericaξRex inmundo uno, & repraesentantes in
alteroὶ Deus ipse ab istis distantiis
tam remotis timuit,non quod ubique non sit omnia videns. sed quia videt,quamvis no videatur. Quod ita notificatum voluit mundo per Ieremiam Prophetam : Putasse Dem e vicino ego sum , non Deus de longe3 q.d.Putatilite me tantum esse Deum prope, &non de longet Decipitis vos ; quamvis enim in
corio meam habeam aulam tam praesens tamen adsum terrae,quam coelo: Caelum se terram ego impleo.
Nihilo secius tam stupidi fuere homines, ut male interpretato Davidis versu, 'lum caeli Domino,terra
autem dedit filiis hominum ; put rint, quandoquidem Deus in coelo suam constituisset aulam, quod abdicatum a se terrae Dominiu transtulisset in homines. Non equidem credo regionum acquisitarumGubernatores id sibi imaginari, nihilominus certum est quosdam dominari tam despotice,acs illud autumarent rata harum regionum sibi dominium usurpant, quasi nocis si, nec illae alieno Dominio subessent. Talem, tantam que illis
prae bet audaciam, quod princeps
258쪽
pos T PENTECOSTEN. agat tam remote, recursus tam di- Carunt talenta,& auxere bona; &stans, tam longe petendum reme- minus industrius , quamvis illadium,& veritas ipsa ab iisdem tam non auxerit, ne Vel obolum ta- longis obscureriir & opprimatur men inde furando subtraxit. Nun-
interstitiis. Regina Saba beatos di- quid lic die vel ses iii par simi.
Cebat illos , qui Salomoni coram lium invenietur servorum Z Nec servirent & amsterent. Sed hac in tribus , nec in triginta, nec in beatituduae se privant, tam bono- trecentis parit, US. Enim verorum Justorumque Regum, quales quaenam rei hujus est ratio ' Ipse sunt nostri, tempore, qui pro ipse- textus eam narrando assignat, inrum Deique servitio non solum claram illius, quod referimus,pro- inclementiis sese exponunt clima- bationem. Textus ait, Regem innum,quod longe minus est,sed fu- rem Ussimam a suo regno proferiise longationum,nec non vident ctum fuisse regionem , ad acqui& deflent prope sub oculis,interi- rendum sibi aliud regnum; sed hactus S jacturas temporales & aeter- conditione ut reverteretur : Abiit nas , quarum causa ipsimet e XL in regionem singinquam accipere
fiunt. bi regnum, se reverti. Quando Parabola Evangeliea inquit , e silis abeunt fetu proficiscuntur
Regem quempiam in regionem re nis ad regiones conquirendas, abiisse longinquam novum s1bi ac- &e conquisitiS ad regnum rever-quirere regnum,commendatis in- tuntur:etsi loca acquisita longissi. terim bonis suis, tribus servis, ut me distent,ista longinqua sua post, negotiarentur in eis. Horum trium modum habent propinqua ; hinc servorum unus negotiari neglexit, in absentia servi tanta solicitudine non tamen est furatus ; porro duo & respectu ministrant , ut prae- alii tam bonam reddidere sitae ne- sentibus denuo bonam de se red-gotiationis rationem, ut creditam dant rationem. Casii quo vero Re- sibi a Rege summam duplicarint , ges ab loca acquisita non proficis. magnasque propterea ab eo pro- cuntur , vel allatam sunt remota, meriti sint,& receperint gratias & ut eo pergere non possint; quem- favores. Felix omnino tempus, adiri dum longinqua semper sunt
quo e tribus servis , quibus Rex longinqua , quantum Rex acredidit, non coram & in praesen- suis distat servis , tantum hitia servientibus , sed longissime a suis recedunt obligationibus
a se dissitis, duo credita sibi dupli- Rex e regno suo ad acquis
259쪽
MO SERMO PRO DOMiNICA VICEsIMA SECuNDAta profectus , & e conquisitis ad nem fecerat. Tentatio, qua Dia . Regnum revertens,, Regni , bolus ipsum ad Apostasiam impii conquisitionum simul Rex est a terat, in eo conssistebat, quod dice Rege vero in suo semper residente rei ipium futurum sicut Deum.
Rcgno & ad conquisita mittente Sed enim si Adam jam erat sicut servos, hi ipsi conquisitionum sunt Deus , hoc ipse quod imago ejus Reges: S non Rex ipse. Re illos esset ; quid quaese, amplius promi- suas facit imagines; & illi se faeiunt sit ipsi diabolus in illo, Mui, eritis Reges. Et quis illis istos dat spiri- sicut Dii J AEc invocum
tus, & addit alas , nisi qui eos Con- fuit Vere diabolicum. Adam quastituunt in tam remotis locis i A imago Dei, jam erat sicut Deus , Roma usque in Ierusalem valebat illum repraesentando, sed non erat aliquid Caesaris respectis : Sihμνc sicut Deus superioritate, quod ipsi es amicus Caesars. Sed Diabolus promisit. Et quia Adam de Ulyssipone in Indiam usque contentus non suit esse sicut Deus Brasiliam toto intermediante O- repraesentatione , quod per ima-ceano quid j fides, obligatio, Obς' ginem habebat, sed esse appetiit dientia omnia remittunt, sursum licut Deus superioritate , quod deorsum invertuntur omnia , QS' bedientia S praeceptum ipsi pro- undant& exorbitant omnia. Vi' hibebat: hinc prieceptum praevadentes se tam longe a miti elaxe apicatus Deo obedientiam negavit. regnante remotos, ibidem PDi' Istud quod Adam perpetravit insunt quod volunt , non contenu Asia, idem es , quod eadem in A vclle quod possunt. Imaginum sic' sia, S in nostra America faciunt, cum afferunt potestates , Caei δ' qui non contenti imagines esserumque assumunt omnipotentias, Regum, Omnem imaginum mo&non Augusti , vel Trajani pro dum, mensuram S proportionem conservatione Monarchiae & in' excedunt , uti subjuncta doce cremento; sed Tiberii, Caligulae , bunt. Neronis ejusdem eversexum : x ue
ruinas nostrae non miremur, nec
aliam causam inquiramus, Quare Λ Ntequam in mundo ars vige Adam cum Paradisb universii per- oret pictoria quae post incendidit Monarchiam Z quia non con- dium Trojae coepit 2 assertore Plitatentus imagine Dei, ipsassimilari iijo , homines suis se umbris deli appetiit Deo, qui ipsum sui imagi- neabant. Immo stans erectus, cor
260쪽
s ore suo solis interposito splendo- explicari nequit. Sole in suo mori umbram faciebat , quae ex di- rante Zen illi , umbra est pereximetisione desumpta imago ipsius gu a,& tota pedibus supposita 1, inerat. Quonam vero pacto cog- Ori Clite Vero, Vel occasu constitii-
nosci poterat imago, sine delinea- to,eadem se umbra tam in i minentionibus , quibus distinguereturi sumeXtendit, ut Hori Zontes illam Idem Plinius scribit, ut cognosce- Vix capere possint. Idem per omniaretur , ad pedem picturae ipii scri- ultramarinoruGubernat ' res praebebant nomen,quisnam es t , om- tendunt S obtinent ubi Sol in suones umbra hominis circumduecta consistit Zenith, umbrae ita nonide. 6--os pingerent adseribere in- pedibus tantum principis sed e situlum. Picturae illae fiebant ta- iam ministrorum Mus se suppoli artis ruditate, ut imagines in eis nunt; quando vero ad Indias istas non cognoscerentur per figuram, perveniunt ubi Sol oritur , vel adnisi ad 1uncta scriptura illud de- has ubi occidit, in tantum umbrae monstraret. Et dolendum est , iis accrescunr , ut ipsam Regum quod prohibente Alexandro,nom mensuram multum CXcedant , nisi Apelles imaginem suam pin- quorum imagines existunt. gere posset. Hic nobis dissimiles Res est sane notabilis, quam for- adeo stupremis suis Archetypis ap- te non advertistiS, quantum men- pareant figurae, ut magis videantur suram excesserit Nabuchodono- affabreficia, quam imagines ve- soris magnitudo imaginis, quam rae, quas fidem nostram oportet ipse fieri jussit, postquam illam sta- hoc credere, esse quod repraescia- tua silae in si,mnis vidit. S.Scriptutent. Verum enim vero aliam ra inquit in altitudine habuisse se- adhuc majorem improprietatem xaginta cubitos : Nabuchodonosor IIuis habent imagines scissae per dimen- Rex fecit uuam auream cubitorum sionem umbrae : nam secundum sexaginta, Hic interrogare libet, locum, in quo esset Sol, sine Omni quantum imago haec staturam ip- proportione multo fuissent majo- uus Regis sua magnitudine exces- res ipsis quos repraesentabant.Por- serit, quam repraesentabat ξ juxtaro istud est quod videmus,sicut di- regulam Vitruvii,nec non sumetria Yt,in Asiti,in America, &in Indiis S proportionem corporis huma- orientalibus, ubi Sol oritur; &in ni,minor mantis digitus, quem Vul- Occidentalibus , ubi occumbit. gariter minimum vocamus, deci- Congruentiore similitudine res mam octava ejusdem corporis pa