Admodum reverendi patris Antonii Vieira e Societate Jesu, regii in Lusitania praedicatoris, Sermones selectissimi, foecunditate materiarum, sublimitate, subtilitate, & acumine conceptuum admirabiles : idiomate Lusitanico conscripti & variis typis evu

발행: 1692년

분량: 481페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

271쪽

SERMO PRO DOMINICA illum volumus succurrere captivitatibus AEgypti,& inibi miracula patrare qui nunquam AEgyptuvidit. Propheta Habacuc a Deo in Babylonem pergere jussus , ad succurrendunaDanieli in lacu leonum , prudentissime sese excusavit,dicens se Babylonem nunquam vidisse & lacum nescire: nunquam vidi , lacum nescio.' Abiit in Babylonem,& reversus in Judaeam, dimidiae diei spatio tantum coniecit itineris per aerem , quantum vel velocissimus viator non confecisset, dimidii spatio anni. Qu9d factum est, quia idem

Angelus qui fuerat nuncii Bajulus ex parte Dei illum sustulit,&po lavit ostendens illi quod nunquam viderat;& docens quod ignorabat. Supposito igitur,quod mille leucis

Venienteo ad terram nostram non

minus sibi novam ac ignotam , quam Babylonia erat Prophetae , neque comitati neque translati

sunt ab Angelis, qui experientiae defectum luppleant , vix primis

positis rudimentis revertuntur unde Venerunt. Multo sane melius provisium est locis, quae illi occupaturi venerant ab his, qui tam gnari constitutionis,judicio tanto, &prudentia, ejusdem terrae amore ducti illam coluerunt Ve It propriam , & non sterilem reddi i runt velut alienam. Et si quando-Vi EsiMA SEC DA. que ex cura sua & labore fructum aliquem colligant, istud sane minuS Crit eo,unde natum esst; quod idem est,ac de novo seminare ; S non mandare terrae, quod tollat

mare.

Omnes nunc adductae rationes, congruentiae & utilitates, praesenti in regimine promptam CVincunt subjectionem, &alaCrem subditorum Obedientiam, tespicientium hasce novas Caesaris imagines ta to majore propensione & promptitudine, quanto magis de patria , 5 domo participant. Verum ea est conditionis humanae protervia, vitiumque patriae tam proprium ;ut cum sint populares , domesticae, eaedemque secum imagines,

loco ejus ut majorem concilient Venerationem, obcdientiam respectum,in despectum,inobedientiam abeant& rebellionem. Hoc ips 1 Sauli & Davidi utrique a Deo electo , patriaeque regimini dignissimo evenit. Quibusdam obedientibus rebellarunt aliqui, in quibus ad seprennium usque rebellio persevcravit, usque dum erroris suis experientia docti rationi paruere. Porro si vitii radices inquirere iuberet, non aliam ipsius causam & ortum , quam personarum aequalitatem deprehenderemus ; quolibet sibi eleitionem &praeserentiam deberi praesumente. Aaronis

272쪽

P os T PENT EAaronis ad summum sacerdotium evectio , eatenus displicuit multis, ut Dathan , Core Abyron eam in populo suscitarint seditionem, ut ad hanc sedandam Deo

mandante , ad condigne puniendos rebelles aperta terra hiatu suo absorptos transmiserit ad infe num Cum omnibus substantiis S familiis; & igne de Coelo descendente plus quam quatuordecim millia hominum, rebellionis complicium fuerint consumpta. Enim Vero quare rebellibus adhaeseruntZ

quia multi eorum , Conditione aequales, cognatione Aaronem contingebant, ideoque praelatum sibi aegre ferebant. Sed Deus similium ambitionum caecitatem graviter adeo fert & severe castigat; ut lege lata populo eidem sanxiverit,ut

si quandoque Regem sibi constituere vellent, cujus gubgrnarentur imperio, non aliunde sibi, nec CXtraneum ullatenus,sed ex fratribus suis hunc eligerent: pol raue esurim Gentis hominem Regem

facere, qui non sitfrater tum. Denique Christus Dominus noster bonum pastorem vocat illum, qui cognoscit oves silas, S cognoscitur ab illis: Ego sumpasor bonus,

cognosco oves me inincognsunt me mea. Quomodo eas reget & gubernabit extraneus & quidem insuper mercenarius) qui nec cO

OSTEN. 2s3gnoscit eas, neque cognoscitur ab

illis t g. IX.

U Erum contra haec omnia in- surgit illa Politica usu magis Aconsuetudine quam exemplis approbata, quae persuasit mundo, ut solum imaginum splendore capi tur, vel perstringi se sinat, non a Lvertentibus hominibus , quod repraesentatio, in qua imagines consistunt , in quacunque demum materia, semper eadem sit. Qui vere credit in Christum , non m nus in plumbeo, quam aureo Crucifixo illum adorat. Nihilo secius adulatores, & adulationibus pasti illis tantum regimina deberi volunt , & eisdem idonea judicant magnifica & illustria nomina: ac si opera & facinora praeclara & honorifica non ratione majore speranda sint ab eis, qui ad honorem famamque acquirendam aspirant,

quam ab eis qui jam se eam habere putant , & publice Jactant. Ipse conditionis illustrioris splendor

metum illis aufert, & exemptione extollit , quae magna attentandi audaciam praebet eX magna audacia majores pullulant ruinae. Elementorum omnium splendidis.

simum, S: loci situ sublimissimum,& qualitate nobilissimum , est ignis, a quo radii accenduntur coele-

273쪽

α; SERMO PRO DOMINIcA VIGESIMA SECuNDA.stes,& incendia excitantur inter- tio fuit,quia altissimae & illustris ara. Naturalis ipsius actiVitatis mae erant.Altum S illustre decoris nis & scopus est, excitare fumos, Sc magnificentiae, sed non utilitati& facere cineres: nec accommo- S necessitati deservit. Arbores datum aedificandis icconservandis Deus non pro ventorum vexillis, civitatibus instrumetum est quod sed pro hominum alimento cre concremare & consumere trias Vit.Quid refert seu prodest earum consuevit. Reliqua Elementa iam altitudo , si fructus est modicus 3bis inserviunt gratis, S ignis solus quem unquam Cedri , Palmae de nostris expensis, ut enim serviat, Cypressi sustentaverunti e contet habere debet quod comburat, & rio ficulneam degustat mundus, o-nis1 comburat,non servit.Himusic livae liquore illuminatur, vite laetia

modi est illa splendis limi lux ele- ficatur , & prae caeteris plantis

menti, de hujuscemodi saepius re- sustentatur. De caeteris tribus

gimen illustrissimorum. David Il- arboribus nihil aliud S.Scriptura lustris non erat, & Salomon filius commemorat, quam quod exanejus Illustrissimus fuit, & regnum lationem sui quaerant in altislsimiscuod conservavit amplificavit montibus : Cedrus exaltata

non Illustris , evertit Illustriui- sum in Libano ; es quasi C pressus

in monte Sion: auoi Palma exaltata

In Apologo quem ex s.Scriptu- sum in Cades. Condecorentur it ra retulimus,in quoarbores regem que arboribus istis sui montes; vati sibi quaesierunt, valde notandum les nostrae non indigent,qui earum est,quod nonnisi olivae,ficulneae S exaltationem promoveat, sed qui viti, praetermissis & exclusis aliis remedium nostrum curet. Cedri- omnibus,regnum obtulerint. Fi- Palmae & Cypressi arborum sunt culneae,vitismoliVae nomina con- Gigantes, S non minus quam diu siderate,quae omnia sunt honorifi- luvium Gigantes induxerunt su-ca,mnediocriter nobilia. Enim per terram. O quam durum istius vero, quare idein non obtulerunt 1iaperbi triumviratus foret impe-Cedris, Palmis & Cypressis t Nun- rium; in inflexibili scilicet robore quid non istae altitudine,celebrita- Cedri;in rugosae Palmae asperitate, te,& decore arbores anteceduntu- & funestae Cypressi tristitias alia niversas 3 ut quid igitur Viridis haec rum vero na edi ocris staturae arbo-E: florida plantarum respublica rum regimen foret aequale , mo-

imperium ipsis deferre noluit i ra- derataim Dave: hinc omnes suaru

274쪽

Pos T PENTE dulcedinem obtenderunt. Istud proinde eisdem de causis de nostro regimine expectare fas est. Cum igitur novum regimen tam specialiter respondeat imaginibus, quas praesentes habemus, felicissimi nostri Caesaris , quem

Deus incolumem conservet ; nova similiter & exactior quam unquasit subjectio, respectus S rereret tia, qua subditi omnes Majestatis ejusdem. illos. venerantur &ob diunt , non tantum quasi Regis persena coram praesens adesset,sedigerio modo multo adhuc amplius. Observavi tam in coelo quam in terr Monarchas supremos pluris

facere obsequia suis imaginibus , quam suis propriis personis praessita. Memini me legisse in Augu-gustino libro, commentationum stiper Psalmos,quod commoratuS Romae tempore nondum omnino extin istae Idololatriae, valde fuerit admiratus , quod homines templum selis adirent, cujus hodied

adhuc non exigua apparent Vestigia, quodque ibidem nocte dieque dorus ipsi obversis imaginem sesis

adorarent. Si enim solem habebat praesentem,quare non ipsum, sed imaginem ejus adorabant)quia intelligebat Religio sit perstitioque

Romana, propria Politiae suae excellentia gubernata,longe magnificentius est Θ Planetarum Monar-

chae tam remote in sua adorari imagine, quam in seipso,quamvis viso. Saltem certissimum videtur, ita&ide supremam judicasse Nabuchodonosoris laiestatem, qua-do non selum Dominum, sed universis terrae Deum se esse sua ipsi superbia persuadebat.Tam stupendae,ut novimus, magnitudinis statuam fieri mandavit :& fornacibus

accensis contra eos qui adorare r nuerent, audito tubae seno omnes

ante eam genu flectere iussit. Sed enim, si Nabuchodonosor aderat praesens,cur non se,sed statua adorari mandavitZquia majoris gloriae, & ut vocabat) omnipotentiae erat ostentatio,venerari & adorari, i repraesentante se imagine, quam imssia propria p soua. Una tantum circumstantiaNabuchodonosor diffidentiam prodidit , scilicet imaginem suana eX auro faciendo. Rex illam ex lapide conficiat,& multo reVerentiuS, .

per illam adorabitur , & tibi gloriosus erit. In statua aurea,materia & non forma adorari videri potes :valor metalli,&1ion repraesemtatio imaginis. Ubi materia imaginum minus est pretiosa , ibi purior Δἴ excellentior est fides &

reverentia. Et haec excellentia est in casia nostro , dum non adoratur,respicitur,obedientiamque sertitur supremum Caesaras

nostri.

275쪽

1s6 SERMO DE BEATIssiMA V1RCINE MARIA prototypon in imaginibus diis minoribus, majoribusque no- aureis usque huc mitti solitis, sed stris cΘmmodis, tamque manife- marmoreis, naturalibus , dome- stis profectibus, & Divini Regiiq; sticis , nostraeque terrae propriis. servitii incremento; ut summa p Porro subsecuto sperato effectu , ce,tranquillitate,concordia in hoc& ego de mutatione dexterae CX- nostro Verificetur statu , quod ho- celsi mihi promitto; regimen prae- die Christus respondit in Evangesens tam acceptum sore Deo , lio: Reddite quaesunt Caesaris Regi,ut Majestas sua illud confir- Caesari, se qua sunt Dei met S perennare faciat impen- Deo, Amen.

SERMO

Beatissima Virgine Maria de Gratia.

Patrona majoris Ecclesiae Civitatis de Para, cujus se-stum celebratur in die Assumptionis ejusdem Beatissimae Virginis.

baria optimam partem elegit. Luc. Io. S. I.

Agnus dies , magna & vere concordare concursum. festivitas , magnu Magnus est dies;est enim speciosus Evangelium : nec ille dies,quo Virgo Maria, soluto minor difficultas mortis debito,tanquam vera Adae trium harum obli- filia , mox resuscitata velut veragationum proprie Dei para in ccolum ascendit, ejus

276쪽

dem gloria in auernum fit litura. Magnum est festum: nam festum est seat: e Virginis de Gratia, cum titulo Patronae majoris hujus Civitatis Ecclesiae, praecipuae tam late patentis Provinciae , Omniumque capitis. Magnum est Evangelium; nam in eo sub mysteriosis Marthae dc Mariae nominibus duaeropraesentantur vitae, activa & contemplativa ; in quarum complexu tota persectio Evangelica comprehenditur & continetur, Magna denique difficultas , tres hic comcurrentes Obligationes concord xe;ctum enim gloria sit finis, mediumque illam consequendi sit Gratia,anteponere Gratiam Gloxiae, medium fini , non solum vide turdissonum , sed manifeste ii verti ordinem. Et quia Evangelium optimam electionem, Optimamque partem applicat Beatis. simae Virginis Gloriae;pro eo quod uadem Gloria celebranda esset in

die Assumptionis ejusdem , illam

cum titulo Gratiae commutare,etiam valde videtur improprium,nedicana,injustum. Quo motivo olim fundatores,

templo hoc sub titulo Buatissimae Virginis Mariae de Gratia constructo , ejusdem tituli celebritatem cum die GloriosissimaeAssumptionis e)usdem Virginis i Aint ig- ignoratur,nec alicubi memoratur. Pars H

Sed in hoc ipso quod improprium

injuriosiamque Videtur , ego tres ingentes proprietates, & adaequatas rationes invenio. Prima, quia Gratia jus tribuit , unde debetur Gloria : Sectinda, quia Gloriac Uique distribuitur juxta Gloriarmensii ram: Tertia, quia consummata

gratia possideri inCipit gloria. Quia vero dies in quo jus est absolutum,

mens ira adaequata , nec non immensa Deiparae Gratia perfecte Consummata, idem ipse fuit ejus dein Gloriolis Assiimptionis; ne Cdifferentibus horis momentiS, sed eadem prorsus diei illius hora

sitatem plene consummavit, Bcatissima Virgo Gloriae linmensitatoffitii coepit ; non pietatis tantum, devotionisque fuit peculiaris, sed etiam justitiae,in hac celebrari die, sicut fit,cum titulo Beatis ii e Virginis de Gratia: in tantum , ut innuli' lio die sive Beatissimae Virgini festo, convenientius illi tribui possit titulus Grati , quam hodie, α hoc festo. Et quare quia in Omnibus reliquis diebus, Gratia ejus incrementum semper accipiebat, in hac summum perlectionis S consummationis artigit gradum . in die Conceptionis Beatissima Virgo Maria concepta fuit ingratia, sed haec gratia a Conceptione, iis hie ad Nativitatem crevis; a Nativi.

277쪽

238 SERMO DE BEATISSIMA VIRGINE MARIAtivitate usque ad praesentationem in templo ; a praesentatione intemplo isque ad Incarnationem. In die Incarnationis Beatissima

Maria Gratia fuit plena , sed haec

Gratia crevit usque ad visitationem 1, a xilitatione usque ad parium, a partu usque ad Purificatio- Rem , a Purificatione usque ad

sionem filii sui : & tot successive annis quibus in hoc mundo vixit, semper magis magisque usque ad ultimum vitae instanS accrevit. Proinde nullo die alio , praeterquavitae ipsius ultimo,qui fuit ipse Be timinat Virginis Mariae dies,Gratia ejus proprie & principaliter celebrari poterat , vel debebat: nam in illa sbium die eadem Gratia in omni sua perfectione 3 magnificentia absoluta fuit & con summata. Et istud haec nostra celebrat Eccselia. Sed quia Gratia Beatissima Virgin is Mariae fuit consummata in

die qua vitam sanivit temporalem, SI Gloria eiusdem etiam fuit consummata in die,qlla vitam inchoavit aeternam ; ad aggrediendam quaestionem profundissimam , in hisce terminis , & in hac die in vitabilem inter Gratiam & Gloriam utramque consummatam :&ad resolvendiim, ad quam , juxta thema nostrum , partis Optimae pertineat electio , Maria optimam partem elegit e Ab eadem pet mus Gratiae SI Gloriae Domina , ut ita sua nobis assistat gratia , ut eandem in sua mereamur contemplari Gloria. A me M ria.

g. II.

Maria optimam partem elegis, Aria tota attentione in siti communisque nostri Magiustri divini verbis audiendis suspern-sa : Martha similiter omni cura S: selicitudine in adornanda condigne mensia, in qua tantum

hospitem erat tractatura OCCUP ta : Maria arbitrant C eX urbania

talis praescripto , sui potius cile officii, Domino assistere ; &Ma tha se a Sorore in mini sterio dere Iictam conquerente: Christus ad querelam respondit unius ; &filendo alteri succurrit Qror vestitoraculum divinum pronunciam, quod Maria optimam partem C- legislet : Maria optimam partem elegit. Historiam hanc allegorice sumptam , Cum propriam non habeat Evangelium, Ecclesia Catholica , praesenti gloriose Beatistiui Virginis Mariae Asitim-ptionis applicat sblemnitati, non

278쪽

simini & hominum praeferen S Ctl-riae , ciccleste ui Gloriam in duas dividit partes ; unam , quae Ο-mnes complectitur Beatos :alteram , quae ad sbiam pertinet Mariam. Et hanc decantat SI praedicat quod non sit melior quocunque modo ; sed optima in gradu superlativo,optirivam partcmeis it. Hoc modo perapte Evangelium concordat cum Gloria Beatissimae Virginis Mariae: se dicunda loco huic reservata difficultas , non consistitin eo, ut cum Gloria ejus, sed cum gratia ejus Evangelium concordet. Enim Vero quid esset,si ego Evangelium ipsaq; Verba magis proprie titulo Gratiae , quam titulo Gloriae ejusdem Virginis Mariae Congruere assereremὸ

sic pronuncio, sic illud probo :Q qcquid enim Maria ad pedes acquirebat Christi , & melioris ele-istio qua Sorori suae fuit praelata,historice , literaliter&proprie erat de Gratia & non de Gloria. Eodem . Confirmatur textu , qui ait quod Maria auscultabat Dominum: --diebat Verbu illius. Non dicit quod videbat, sed quod audiebat & au

sculiabat:auditus aure, qui est sensis fidei ad hanc pertinet vita, ubi

anima melioratur per gratiam; dc non ad altera, ubi beati fica turpor Gloriam. Quantum igitur ad concordiam Evangelii cum titulossonge melius illud conciliatum habemus cum titulo Gratiae, quam cum tituloGlori nam tituloGloriae accommodatur tantum parabolice; titulo Gratiae congruit historiali . ter,proprie& naturaliter. Restat tantum odo partis Unius bonae, & alterius melioris Coparario& quaenam optimam Gloria sit

stibsecuta: optimam eleia comparatione literaliter accepta , Maiia Magdalena in meliorutate gratiae Marthae fuit praelata :comparatione ali Orice su et pia, Mater Dei Maria omnibus Beatis in melioritate Gloriae fuit praelata. Veruntameit in comparatione

nostra,& particularis hu)us Ecclesiae , in qua illam celebramus sub titulo Gratiae, eodem die quo illam Ecclesia universalis celebratsiit, titulo Gloriae ; si ipsa Domina comparari nequit nisi secum ipsa , neque alia dari potest com paratio , nisi inter Gratiainde Gloriam; LItinam horti m d uorum tribuenda videtur praeserentia,& de quanam dicendum, Maria optimam partent elegit ; Ntim Mariae quatenus Gratiae , seu quatenus Dominae Gloriae Z Isti id

279쪽

SERMO DE BEATIssIMA VIRGINE MARIA sublimisit inum erit discursuS nostri punctum. Et quamvis uterque titulus in Matre Dei sit immensus 1, pro majore tamen ejusdem Dominae Gloria, Gratiae suae titulo dabimus primas. Utinam eadem Gratiae Domina sua nobis

assisteret, ut penetraremuS hanCVeritatem, vel nos ab ea penetrari rite pateremur.

g. III

DR o demonstratione ejus de intelligentia squae majora etiam

ingenia fatigat ) supponendum

est,tam Gratiam, quam Gloriam esse bona supernaturalia. Porro si me intereogaveritis sicut vel omnes,vel quasi omnes interrogare

me debetis) quid sit bonum sit pernaturale ' Scire Vos oportet, esse bonum, quod nobilitate , pretio , & dignitate universa alia bona naturae tam vissibilia quam invisibilia transcendit. Quem CX- cessum ut exemplo quodam declaremus : eritiae quasi adamas communi alicui plateae lapidi Comparatus erit ne similis illoSo lis cum umbra collati Θ eritne instar hominis cum formica comparari ξ eritne ad instar seraphini cum bulla collati Z Nulla ratione. Lapis enim & adamas , homo SI

formica, Seraphim & bulla omnia

naturalia sunt,& creata aDeo qua tenus naturae authore: &quia siminaturalia,nihil horum Comparari potest alicui supernaturali; etiam in tantum,ut si Deus crearet , uti potest,mille mundos alios isto pertieetiores,&numerosioribUS, nobilioribus , excellentioribusque creaturis Ornatos , supernaturale eos semper excederet : superioris enim est gradus , quam Omnia quae naturae sphaera ComprehCndit. Porro tales stat Gratia de Gloria, quae solum inter se comparari possunt , pro ut nos in hac nostra quaestione illas compa

ramus.

Dico igitur, seu repeto, quod si

electio facienda esset inter Gloriam & Gratiam , juxta nostrum thema, Maria optimam partem et git , eligenda potius esset Gratia, quam Gloria : Idque non unam sed multas ob rationes. Prima , quia Gratia secum involvit Gloriam; SO quamvis dari pos1it Gra tia sine Gloria; non tamen e conVCrso Gloria dari potest sine Gratia. Gratia fundamentum est Gloriae,& Gloria est consequentia Gratiae: Gratia debetur nemini, & Gloria debetur omni in Gratia constituto. S.Petrus Apostolus inquit , quod mediante Gratia , qua tan quam forma divinae consortes e ficimur naturae, Deus nobis maXima

280쪽

ma & pretiosissima pollicitus fuerit ; quod verba illa significant :1.Petri m Nima,se pretiosa nobis

I.v. . GNavit, ut per haec emiamini divinae conseries naturae : Ita ut in dono Dei is nobis simul dederit donum S promissa. Sed si promissa sunt de futuro , dc dona depraesen ti, quo pacto promissa dedit in dono ξ Quia promissa futurastini Gloria de beatitudo, qua fritC-mur in coelo ; donum praesens est Gratia, qua jam fruimur in terra:& quia Gratia Gloriam beatitudi-

nemque inVOlvit , consequenter

donando nobis donum , simul& promissa nobis dedit : Max ma, spretiosa nobis promea dona-

In hunc modum celebrem hunc locum S. Petri explicant &declarant eruditiore , dc expositores literales;ego vero meliorem omnibus expositorem habeo Regium Prophetam; Gia misericor-Ham es beritatem diligit Dem , Gratiam se Gloriam dabit Domi-ης. q. l. Quia Deus amat misericordiam dc veritatem , hinc Gratiam dabit , insuper dc Gloriam. Consideremus bene illud , quia:

quia Deus misericors est Sc Verax, misericordiam diligat dc veritatem, estne haec ratio , seu suntne hae rationes , qu rre Deus daturus

sit Gratiam,insuper de Gloriam t

Ita plane. Daturus est Gratiam quia misericors: de Gloriam, quia Verax. Quemadmodum Gratia, qua Deus Condonatis peccatis nos sibi reconciliat, nemini debetur , sed est gratuitum dc liberale misericordiae suae donum : scd Gloria, quam Deus omni in Gratia suo constituto promisit , tota spectat ad ejus veritatem; nam quatenus verax , suis nequit non stare pron stis. Eleganter idipsum S. Augustiti is describit: Ille qui tribuit

misericordiam,servat veritaIem , indulgentiam donavit, coronam rei SAV-det: Donator es indulgentiae,debitor coronae. q d Idem Deus qui in gratia si iam nobis praestitit miserico diam , in Gloria suam nobis exhibebit veritatem. In Gratia misericordiam , quia non debitam nobis impendit indulgentiam: dc in gloria suam veritatem, quia nobis dabit coronam , cujus se debitorem feci ,donator indulgentiae , debitor corona. Modus vero quo se debitorem fecit est, non quod aliquid acceperit a nobis, quod Qt vere teneatur , sed quia id promisit nobis, quod non potest non adimplere , debitorem Dominin i eiectine, non accipiendo sed promittendo ; non ei dicitur,redde quod accepi ii edredde quodpromisisti. Et quia in a

chiviis Gratiae deposita sunt credita Gloriae, videte, num Gratia eli-

SEARCH

MENU NAVIGATION