장음표시 사용
231쪽
pensere,sed bene in iure diurno dependenti. quia habet potestatem tollendi id quod hominis potestati inditu est. Probabilis est iste modus respondendi, sed qui possit tamen impugnari. Melius tamen uidetur respondere ut respondet S. Thom .inaa. q. 88.arti c. .ad 1ecundum,ubi sic arguit.In iis, quae sitiat in lege naturae,&in praeceptis dominicis non potest per hominem diipensari, & praecipue in
praeceptis primae tabulae. Sed implere uotum est de lege naturae,& lege diuina,ut silpra prob uni' ergo in uoto disipensari non potest.Respondetur quod sicut de iure naturae tenetur implere praeceptu & uotti,ita & ex iisdetenetur obedire imperioris legi & mandato. T. t tame cum dispensatur in aliqua lege humana,non fit ut legi non obediatur, quod est co-xra legem naturae & mandatum diuinum: sediit,ut quod erat lex, non sit lex in hoc casu:ita et1am authoritate litterioris dispensantis fit ut hoc quod contine natur siub uoto, non contineatur in quantum determinatur in hoc casu hoc non esse congrua materi voti.Et ideo
prelatus sic dispensans, non dispensat in praecepto iuris naturalis, sed determinat id quod cadebat silb obligatione deliberatiois humanae:
quod nO potuit omni aspicere,iam no cadat.
232쪽
si peculiari legi quod iste obligetur : & ita dispensatio in moto est dispensatio in actu hu mano.Itaque uidetur quod duplex sit obliga tio, diuina & humana.Humana etiam est duplex,ex lege,& ex uoto.Aliter potest dici,st in uoto non sit nisi promissio quaedam.Ιdem uidetur dicedum de hac promtisione,& de aliis. qui enim emisit aliquid, tenetur seruare promissiim de iure naturali,ut S.Tho. dicit in a a. q. 88.ar.3.ad I. in promisitone aute humana potest ille,cui' interest,remittere & liberare promittentem a redditione promissi. hoc autem non est abrogare, uel dispensare in lege diui na,&per consequens nec si superior in hoc dispensat,est dispesare in lege diuina, & si Deus ipse remitteret uotum, non esset dispensatio in lege diuina de impletione uoti . Ita ergo
quia papa habet uices Dei potest remittere debitum ex rationali causa, nec ex hoc dispensatin lege diuina. Cofirmatur, Episcopus potest dispensare in uoto,ut certum est , & sic dato, quis d disputetur de Para,n8n. dubitatur quando episcopus non possit dispensare in lege diuina.Et sic propter dispensationem uoti non oportet dicere, quod Papa possit dispensaxe d quartum breuiter & facili- in lege diuina. Ad quartum ter respondetur , quod in scriptura sacra sitnt aliqua praecepta & mandata iuris dulini,idet authoritate diuina lata, quamui promulgiua
233쪽
PAPAE ET c ONCILII. ra ab Apostolis, sicut de extrema unistione dicunt do ctores , quod est sacramentum iuris diuini,sed promulgatum Iacobi s .Et ApostoluSI.ad Corinth. 7. Iis qui matrimonio si in tyiuncti,praecipso non ego,sed Dominus, uXO- rem a uiro non discedere. Alia sint statuta ab Apostolis ipsis,ut Paulus ubi supra,Nam cSteris dico ego, non Dominus, si quis habet uxorem infidelem, &laςc consentit habitare cum illo, non dimittat illam. Et non est' dubitandum, quὁd Apostoli multa disposuerant sua authoritate, sicut nuc potifices faciut.Et Pati. I.ad Corinth.II. Cum uenero, caetera dispona. I Et in his cum par in parem non habeat imporium, non est dubitandum quin successores Apostolorum habeant authoritatem dispensandi huiusmodi,ut sint statuta de bigamis, homicidio, & de utroque Patet primo, Quia irregularitas illorum non est de iure naturali absolute,ut constat: in noua autem lege non si int praecepta negativa, aut prohibitiva, nisi
& ideo dicitur lex libertatis Iacobi 1.& 2.3 irregularitas homicidii tollitur per bapti sinu. d. s.capit siqui per baptismum. secundum Innocetium, Gotiredum,& Gullielmum,& omnes theologos,in θ.d.quod si esset de iure naturali aut diuino,tolli non posset.Et propte ς si homicida, aut bigamus ordinaretur etia
234쪽
ac DE POTESTATE absque dispensatione, manet ordinatus, & re cipit characterem, ut Doctores determiant in Sed illa irregularitas no est de iure diuino, alias non teneret factum. sic si mulier ordina
Tetur, non teneret Ordinatio, nec ualeret.& sic
papa potest dispensare , cum sit de i ure positivo.Confirmatur,Illa quae constituta sint ab Apostolis, non sunt de iure diuino: quod etiain concilio Apostolorum A stuum is dicitur, Visu in est Spiritui cincto&nobis,nihil ultra imponere uobis quam haec necessaria,ut abstineatis ab immolatis simulachrorum & fmguine , &suffocato. Iam nulla est: non p otui siet autem cessare si suissent de iure diuino ergo. Ad quintum xespondetur, quod uerum est, quod Papa est uicarius & legatus Christi. &nego consequentiam: non ergo in sertur, Est ui cari sis Christi, ergo potest quicquid potest Christus : nec unquam aliquis tribuit hanc licentiam papae. & ad probationem respon detur, quod econtrario uicarius non habet quod non prohibetur, sed tollim quod conceditur. Christus autem in V n concessit solutio
nem aut rolaxarionem mandatorum litorum,
sed solum ministeriorum dispensaxionem illorum, ut ait Apostolus s. ad Corint . Quid igi- 'ς' 'Τ' turis Apollo , quid ueris Paulus ministri eius, cui creditis.& capitu. q. Sic nos existimet corin. . hQmO, ut ministros Christi,& dispensatores,
235쪽
PAPAE ET coNCILII. et '&c.& ossicium Apostolorum Paulus semper uocat ministerium,& a. ad Corinth. LIn omnibus exhibeamus nos sicut Dei ministros .certe si quis mandata eius relaxaret, non se habe ret sicut dei minister,sed sic aequalis, aut superior. Item permisium est Pontifici remittere
peccata, non autem relaxatio ma datorum contrapi cepta.Et I. ad Cori n.' Fundamentum
aliud nemo ponere potest,praeter id, quod pD GCorintb , situm est Iesiis Christus, id est fides&lex. Illud
Oportet,ut maneat immutatum,& illibatum, praelati autem postulat aedificare, aurum, argetum,lapides pretiosos. Et tunc diceretur re ete, Obedire oportet plus Deo quam hominibus.Item, Nunqua suit talis authoritas dispensandi in minimo praecepto carie moniali, tamen erant pontifices gubernatores ecclesim& ad hoc facit illud,Vnum iota,aut tinti S a pCX non praeteribui a lege, donec omnia fiant. Iteratione, Quia dispelatio in lege spectat solum. adlegislatorem , uel cui specialiter commiserit. anctus Tho.12. q. 97 .ar. IO.ad tertium. manet ergo conclusio tanqua certa & firma,&c. quod in primo genere pi ceptorum concilii, scilicet quae sunt i uris diuini, Papa non potest dispensare.& totu co firmatur CX.c. Corra a ' 1 ubi Torinus papa dicit, Contra statuta sanctorum Patrum codere aliquid aut immutarenζc huius quide sedis poti authoritas. Ide ha'
236쪽
DE POTEsTATEbetur in capitulo, cum ad monasterium. de
Sed dato quod ita sit , quod papa non potest aliquid immutare in iis, quae sunt iuris diuini,tamen an ad papam uel concilium spectat interpretari & declarare tale ius, adhuc
posset dubitari,An si cociliti aliquod determinet aliquid esse de fide,aut de iure diuino,papa positi hoc aliter declarare.sed in hoc nulla est contentio,de ideo breuiter sit secunda propositio. Si 'cocilium declarat aliquid esse de fide,aut de iure diuino,papa in hoc nihil potest declarare,aut immutare,maxime si tale ius Oectet ad fidem, uel ad mores ecclesiae uniuersalis.Probatur, Quia in illa concilium errare non potest,iuxta promissi im Luc.22.Ego oraui pro te,&c.& Matth.18. Vbicunque fuerint duo,uel tres,&α& non minus est iritus sanctus in quocuque concilio generali,quam in concilio Apostolorum, ubi spiritus sanctus assistebat, Actu.1 Uisiun est Spiritui sancto, Sc.Co firmatur, Quia si in illis conciliu errare posset,& papa errare posset,et utrisque errare posset,stadu esset potius cocili O.ergo pos qua determinatu fuit in cocilio Apostolyu, in legalia erat extincta, no potuit Petr' aliter definire: ita in quo chique cocilio generali. Et patet, avia si errare posiet, non esset ecclesia fundata silpra firmam petram, cum sem p
237쪽
PAPAE ET cONCILII. ais maneret dubia, & uacillaret, nec Euangstium esset certum , cum Augustinus dicat se credere euangelio ni si propter authorem ecclesiae: & non posset Petrus confirmare Da- tres sitos,nec esset lux mundi, Matthar. .necesset uera promissio Spiritus sancti. Quem ego , inquit, mittam uobis a Patre, ille uos docebit omnia. Aliud genus canonum est de
cretorum, quae Omnino sunt extra ius natu
rale, & diuinum, sed spectant, dc sunt utilia
ad conseruationem iuris naturalis & diuini. pristippono znim,' practati in ecclesia possunt concedere legeς etiam obligatorias multo magis quam principes seculares, qui hoc possunt,ut patet apud Paulum ad Roma. u.& ex beato Petro,I. Petri. 2.& patet ex illo, Qui uos audit,me audit. Luc.IO .Et supra car Lue rσ.thedram Moysi,Matth .ar.&Paul.ad Hebrata Mit.: 1.1 .Obedite praepositis uestris.Nec de hoc est Hebr.ri. aliqua contentio inter catholicos, quanquam sit cum nouis haereticis huius temporis,& licet sit unus doctor theologus,scilicet Gerson inter recentiores,qui uidetur dicere,quod papa non possit ferre leges obligatorias,nisi s quantur ex iure diuino uel naturali,sed ille non auditur a theologis in hac parte,& qua dam alia tenet profecto male sonantia in domina theologica: st si praelati hoc possimi,
238쪽
'l De hoc ergo genere uertitur maxime in dubiu, utrum papa possit immutare,aut dispesando, ut abrogando,ut de ieiunio quadxagesimae, de horis canonicis,& similibus: de qui
bus sit tertia proposeio , Papa potest dispensare in legibus, dc statutis concilii generalis.
Pro huius conclusionis probatione est notaridam,quod de comparatione potestatis papae est duplex sententia,altera est S. J ho.& sequa cium multorum: & aliorum dodi orum tam in theologia quam in iure canonico, quod papa est Eupra concilium,& altera est communis sententia Parisiensium, & multorum etiam doctorum in theologia & canonibus,ut Panorma.&aliorum , cotraria,quod concilium est supra papam non tamen e Ocus nunc di
sputandi qiue illarum sit uerio quia non de
hoc a itur. Puto utranqtie esse probabilem opinionem: & quia quaelibet habet magnosa flores, non oporteL in qua stiori P prop ' sita procedere solum ex altera opinione, sed statuere quid dicendum, quacunque lenien
tiam sequamur . Et ideo dico conclusionem positam esse ueram, non solum tenendo primam opinionem,sed etiam secundam .Et pro
batur primis, Quina leges humanae sunt de humanis actibus, qui sunt pro temporum & per' sonarum conditione uariabiles,& quod in communi expedit, uni persone, uel in ali-
239쪽
ΡΑΡAE ET CONCILII. 23r quo casu non conuenit,uel in alio tempore,
ut ait August.1. Delibero arbitrio .Et haec est cause, quare Aristo. dicit 7. Ethico. Necesse AriM'. est in principe ima Φαν esse siue aequitatem, Ethιco. cuius officium est in casibus, ubi tenor legis vergit in detrimentum reipublicae, discederea uerbis legis: eadem inquam ratione est necesse in ecclesia esse authoritatem dispensandi pro loco &tempore.&ita tenet S.I iiD. 22. q. 88.arti c.IO. Alias multa, quae pro bono publico sunt ordinata, uerterentur in perniciem reipublicae,iit in c.regula. d. 29. dicitur, quod regula sanctorum Patrum pro uarietate tem portam & locoriam temperatur. Si ergo huius modi dispensatio est necessaria in republica, dicere quod solum res det in concilio, absiurdum est, cum dispensationes sint ne
cessariae ordinare propter uariationem c
suum & temporum. Concilium autem non saepe potest congregari, nec Apostolos legimus nisi bis congregasse concilium, semel A tu.I. ad electionem Mati. &iterum ActuuI9. super colentionem legaliti ergo Oportet cyresideat in papa.Et uerisimile S . TE I a. q. 97. ar. . dicit, quὁd in omni lege humana potest dispensari per rectores reipia. Item dato quod concilium esset iupra papam, hoc tamen non est intelligendum extensiue,id est, quod alique actu possit concilivi,in que papa no PQ i
240쪽
DE POTESTATEst.hoc enim nullo modo inprobabile, sed Itim intensiue,puta si contrarium determinaretur esset standum potivi concilio,vesq, Papa teneretur parere concilio,& non Ccontrario. Cum ergo concilium posset dispensare in siti, decretis,ergo etiam Pap poterit Item alias noesset Papa. hoc enim Omnpi intelligunt per Papam, in quo omnis potest i ecclesiastica residet. si enim dispensatio in legibus eccle- fasticis eximeretur a Pap bi in potestas Papae esset particularis , & non uniuersalis.Item est
uicarius Christi ut stipx pr b tum est ergo
habet generalem administrationem ad omnia. Item Papa est generalis commissarius Dei, as silmptus in plenitudinem p xζstatis, a. q.6.qui se scit.&. 2 . q. i. quodcunque ergo potest in omnem actum iuris lictionis. Item cum concilium possit dispensare sitis legibus, saltem cocilium possiet hac potestatem committere si iolegato, seu uicario. Si ergω summus Ponti sex non posset dispesare,& ille legatus positi, iam daretur in ecclesia aliquis praesatus maior papa:&sic papa non es Vt supremus,& omnino esset sacrilegium dicere, quod concilium possit constituere in ecclesia aliquam potestatem 1 in ii. ruppri0rςm papa , quζm Christus constituit. M.tib.is. I ςm conclusio firmiter probatur testimoniis silpra inductis,Ιohan.22. Pasce Oties meas.&Matth.18. Quodcunq; solueris silex terram.