장음표시 사용
241쪽
PAPAE ET cON cILI Ldispensere autem parcere est, & soluere.Ultimo probatur, Quia impedimenta, quae impediunt,&dirimunt matrimoniti de iure pontivo, ut aliqui gradus consanguinitatis,& affinitatis, sunt ex authoritate conciliorum, ut patet extra.de consangui.& astini.capit.non debet.&ῖ . quaestio.3. de amnitate.& in multis capitu.eadem causa & quaestio.Et tamen quotidie Papa dispesat,saltem in 3.gradu & 4 nec quisquam dubitat, quin factum teneat,& est
sententia omnium doctorum Et habetur e presse in capitu. quod dilectio.& in capit.quia circa. de consangui.& assini.& 3 q. s. quaedam lex.*. quod scripsi.Hanc conclusionem ponit S. Tho .in opusculo contra impugnantes retiagionem.Omnia, inquit, statuta sanctorum Patrum sunt relicta disjeniationi papae,ut possit
ea mutare,uel dispensiare secundum opportunitatem temporum & negotiorum. Et illud Zozini 2 .cluribo. 7. contra statuta Patr ara,
ut supra dicitur,intelligendum de statutis spectantibus ad ius diuinum. Et haec est sententia expressa domini Archiepiscopi Rhemensis libro de Synodis capitu.39.F'cultatem,in
quit,temperandorum siue mutandorum canonum potestati Romani Pontificis adiicere notabitamus.
Quarta propositio, Summus ' Pontifex nosilum potest dispensare in statutis concili O-
242쪽
rum , sed in totum,& aliquando abrogare talem legem, uel statutum. Haec patet ex praece denti & eius probatione Quia aliquando ex pedit abrogationem alicuius legis ad 1 ectam gubernationem eccles ut in capitum on de bet. de consanguipitate & affinitate.& 1n capitii almae mater. de sententia excommunicatio. unde cum concilium generale conere Ea
ri ex toto orbe difficile possit, oportet quod sit ira ecclesia aliqua potestas , quae haec pol sit.Et confirmatur tertia & quarta concluso. Non enim uidetur, quin si immus Potis ex pos sit, qliod potest sola consuetudo. sed consuetudo rationabilis potest tollere statuta conci-'ysiliorum, ut patet Actuum lue. Costitutum suit, ut Christiani abstinerent a susto catu, ab immolato & sanguriae. Visum est, inquit, Spi- tui sancto & nobis , nihil ultra imponere UΟ-bis oneris , quam haec necessaria , ut abstineatis uos ab immolat 1s simulachrorti,& san-- gui laedi &hullocato .Et hoc suit obseruatum in . ecclesia, non solum a conuertis ex Iudaeis, sed etiam a Gentil1bus per multos annos uenis
solum tempore Apostolorum, sed multo p Hst. ut patet ex Tertulliano in Apologetico capi
tiΙ.. 9 . imo expresse in concilio Gangrensi,
quod suit post Nicenum ut habetur d. 7 O. capitu. si quis carnem. habetur inquam quod
243쪽
AP AE E T cON LILnon licet vesci sanguine, aut stiliocato ' tamen sola conficietudo abr0gauit illud praeceptum, nusquam enim legitur rexi catum. Unde apud Graecos , apud quos perseuerat consuetudo,
sortasse adhuc obligat obligatio. Quid ergo 'bstat, quin aliquis sitim morum Pontis cum
aduCrtens iam illud praeceptum non esie ne cessarium , abrogaret illud , quantumcunque esset latum a concilio Apostolorum Hanc conclusionem tenent non solum docto Ies qui sequuntur sententiam , quod papa est iii pra concilium ted&tenentes contrariam opinionem.Vnde Panormita.in capitu. significata PAE r sit. de elemone, ita te net.& est sententia uni uersalis Iohan. Andr. quod potest tollere mutare statuta concilii , in capitu . statutum. de rescrip. Nec certe de his duabus conclusornibus posset quis rationabiliter dubitare,nec posset quis nisi magna temeritate ast rinare si Papa ex rationabili causa dispenset in iei unio quadragesim uel abstinentia carnium,quddnon teneat dispensatio: tamen 1lla sunt ex statutis conciliorum
Sed dato quod absolute ita sit , tamen restat magnum dubium, utrum saltem s concilium prohiberet dispensationem , & addat decretum irritans , si secus fieret Utrum saltem si in tali lege possit dispen
244쪽
a3c DE POTESTATEsare papa.De qua q.primo tenendo, quod papa est supra concilium,uidetur chi non possit
dubitari, quin hoc possit: quia si par in parem
non habet imperium, multo minus inferior in superiorem. Sed tenendo alteram partem, prima facie etiam uidetur, quod sequatur,
quod si concilium hoc prohibui, quod pap
non possit lita q. suit agitata in concilio Ba. silien . in quo suerunt quidam theologi,&,1ua asperrii , qui contendebant , quod si in aliquo statuto concilii addatur decretum irritans, quod papa in tali statuto noti possit dismensare & si tentarpi hoc sacere, nihil saceret. Contra quos Cardinalis de Turre secit opus
culum, quod uocauit De decreto irritante, in quo contrarium illius sententiae contende dat ostendere. sed illum librum ego inuenire non potui, sed tamen pro nostra sententia respondeo ad hoc dubium, secundum utranque opa nionem, siue teneamus quod concilium est supra papam, siue contrarium .Et si quinta pro- , positio.Non obstante decreto irritante concilii,papa postet dispesare in statutis eius. Hoc
probatur primo, Quia cessante tali decreto,papa habet talem potestatem ex ossicio sito ad dispensandum in statutis conciliorum: sed 'concilium non potest limitare potestatem pampae,uel ossicium papae ergo non obstante tali decreto potest .Et confirmatur, Quia papa noliab et
245쪽
PAPAE ET CONCILII. 23' habet potestatem dispensandi ab ipso concilio.totam enim potestatem habet ab ips o iure diuino: ergo conciliu non potest auferre ei illam potestatem.Item:cum concilici possit illa authoritatem disipensandi committere alicui episcopo, si posset auferre a papa,iam esset necessaria aliqua potestas maior papa,ut supra arguebamus.Et confirmatui Quia papa iam noes Iet uniuersalis pastor, si esset aliquis actus iurisdictionis,in quem papa non possiet scilicet talis dispensatio,que fieri quidem posset, sed
non a papa. Item eadem ratione concilium
posset prohibere, ne papa posset dare indulgetias,uel absoluere ab excommunicatione pro
tali crimine, uel tali, uel aliam quamcunque parte iurisdictionis adimere quod esset ab stirdum.iam enim non esset papa. Consequentia autem patet,Quia si possit adimere ista actum iurisdictionis,quare no quamcunque alium Itaque puto salsum & periculosium dicere, quod ratione decreti irritantis tolleretur a papa pόtestas dispens indi. Gerson autem Cancellarius ParisiesisI.parte trac.3.determinatione, quod concilium generale potest limitare usum potestatis papalis certis legibus. ut non possit uel dispensare, uel abrogare decretum conciliorum.imo aliquem re rationabili causa ausexre ab obedientia paps:& multa in hac sententiam tradit. Sed ille doctor per omni
246쪽
DE POTESΤΑΤΕ. fuit infestissimus authoritati summorum Potiscu,& imilios alios in secit suo ueneno paria enim differt a schism te eius sentem de authoritate papaedlepotest argui .Vel enim leges cocilii exepte sunt a papa, uel non. Si no sunt ergo non obstante quocunque decreto papa poterit dispensare. Si sunt ex epiς, ergo etiamsi non abiecerint decretum tale, erunt CXem
l xae,& papa no poterit dispesare. Probat, quia eges diu ins sitiat exempte ab humana iurisdietione etiamsi nunquam sit prohibita dispensati O,tamen nulla potestas humana potest in illis disjensu e:& episcopus non potest dispes a- re in legibus papae, qtita est inferior, nec opus est alia prohibitionest profecto si ita est concilium supra papam, sicut supra episcopos, oportet dare aliquam rationem quare episco pus non potest dispensare in statutis conciliorum,& potest papa.Panormi .in tractatu de cocii.Basilien . numero I 8. contendit, quod papRin iis quae pertinent ad salutem,& generale statu ecclesiae, non potest contra statuta conciliorum uenire.citat ad hoc Archidia in c. sic qO. d. in quo cap. dicit Gregorius se suscipere quatuor concilia principalia, sicut sancti Eua gelii quattuor libros rex quo arguit, quod si cui papa nihil potest immutare circa contenta in Euagelio, ita nec circa decreta cocilioru.' Sed quia ex sententia & conclusionibus sit -
247쪽
pradictis uidentur omnia relicta iri arbitrium unius hominis non confirmati in gratia, sed qui potest & errare,& peccares deo oportetiti lien ire aliquod remedium ad obviandum huic lato periculo, et ideo sit sexta propositio, Papa dispelando in legibus & decretis ta cocilio rhi, quam alioru Psitificum,potest errare,&grauiter peccare.Utina liceret dubitare de hac coetuso ne sed uidernus quotidie a Romana curiata largas, imo omnino distolutas dispelationes profectas, ut orbis serre no possit, nec
sesu in scandalu pusillo ru, sed malo m. Sed hς patebit clarius ex qu*stionibus sequentibus.' Erit ergo septima propositio No' licet pape dispesare in legib' et decretis cocilior apro 1uo arbitrio,& sine causa rationabili, etia ubi nihil cotinent iuris diuini. Probat, Quia leges humanae & cocilioru maxime sunt necessaria ad gubernatione &administratione ecclesiae: ita ut sine illis nec ius o de ditiinu seritari pos
si Ergo si papa per iactationabiles & temera
rias dispe satio es tollat uel omnino, uel ex magna parte legsi obseruatione hoc neces e est, Ut
Uergat in detrimetu magno ecclesie . ergo nopotest hoc papa facere sine graui peccat O.Antecedes a ite patet, Si quis imaginet ecclesia sine legib8 humanis,intelliget pro Iectb magna cofusione di in ordinatione, scilicet uidebit nullo pacto costare,nec fide,nec religione Chri stianam
248쪽
a o DE POTEsTATEstianam.cum enim de iure diuino non sit determinatum tepus ad susceptionem sacrametorum, & de consessione, & eucharistia , imo bapti imo , item nec ratio sacrificii, & totius cultus diuini: nulla ratio administrationis defendi posset in ecclesia sublatis legibus humanis,& esset intolerabilis deformitas, si quilibet uiueret stio arbitrio, etiam inter terminos iuris diuini. Et confirmatur, Quia non sunt minus . necessariae leges ad administrationem ecclesiae, quam ciuitatis sed res publica,siue ciuitas,non potest esse sine legibus humanis,ut Constat ergo nec ecclesia.Nec sine causa Pau-RO lus ad Roma.1s .inquit, quod qui legibus hu-itu. m Di resistunt,damnationem sibi acquirunt. Et sic Isdorus dicit,Fiat e sint leges,ut earu D. metu humana coerceretur audacia,tuta , esset inter improbos innocentia.Et Aristo .i. Rhethori. st melius est omnia ordinari lege, quam dimittere iudicum arbitrio. Secundo probatur, Quia si leges debent fieri pro bono communi debet enim lex nullo priuato commodo,sed pro utilitate omnium conscribi. c. erit autem lex. q.d.ut ait Isidorus ita etiam dispensatio, quae est quasi lex quaedam , debet habere rationem boni communis , alias erit dissipatio,& non dispensatio.Textio,Talis dispens tio esset in iniuriam aliorii ergo non est licita. Antecedens patet, quia una conditio legis est,
249쪽
quod sit aequalis, n5 autem esset aequalis, si sine causa rationabili aliquis eximeretur a lege, alii aute lege premiaretur: quod fit per temerarias &uoluntarias dispensariones. ergo illud est illi estu.C5firmatur, Quia lex uel est ipsum ius uel ius est effectus legis: unde&secudum diuersis leges dicitur ius naturale, ciuile, Canonicu .sed ius,&aequum, siue squale, idem est. ergo Oportet Omnino, quod lex sit aequalis. Et confirmatur hoc, Quia si in principio legis sitie causa rationabili csteris omnibus paribus legislator imponeret legem aliquibus, alios autem eximeret: faceret illis iniuriam .ergo eaderatione, imo multo magis post legem datam. Quarto,Non licet pape dispensare in propriis legibus sine rationabili causa, ergo nec in te bus concilii .Antecedens patet, Quia non pia test ipse eximere alios.Assumptum probatur, Quia dato, quod princeps non sit subditus si iis legibus quatum ad poenam,uel quantum
ad uim coadtiuam,tenetur tame quantum ad
uim directivam,& in foro conticientiae tenetur uiuere iecud tim illas quia ut dicitur extra. de const. cap cum omnes. quod quisque iuris in alterum statuit, ipsie debet uti eo .Et Sapien iis dicit authoritas, Patere legem, quam ipsς tuleris.Vnde Matth .ai. improperantur scrvbae a Domino, quod dicunt, & non faciunt : &quod aliis onera grauia imponunt, ipsi auq xzm
250쪽
1 2 DE POTESTATES.No. tem nolunt digito mouere .unde & S. Tho.I2. q. 96. r. .ad , dicitmquantum ad dei iudiciu princeps non est a lege solutus.Et hoc non solum est uerum ratione scandali, uel quia esset causa infirmitatis legum: sed de per te.faccretenim iniuria aliis, cum ipse princeps est membrum rei publicae.Facit enim iniuriam non serendo partem oneris sine iusta cauia .lex autedigna uox.C. de legib. ubi dicitur, quis d princeps no tenetur suis legibus.intelligitur quantum ad uim coactivam. 'l Octava propositio,Multo minus poterit abrogare sine rationabili causa cie creta concilii .Ista patet, quia magis est abrogare, quam dispensare:imo ex hoc iterum fingit argumentupro septima conclusione. Quia non licet papae abrogare,ergo nec ita passim & sine rationabili causa licet dispensare.Antecedens est notum apud omnes,maxime illa decreta, quae spectat ad uniuersalem statum ecclesiae, uel ad bonam administrationem religionis, & morti in Ce clesia.Nullus enim concederet, quin papa gr 'uiter delinqueret, si derogaret omnino legib'de gradibus prohibitis ad matrimonita. Item de irregularitatibus,ut de bigamia,& de homicidio. Probatur autem coniequentia clare.
Quia si pass1m cu omnibus petentibus dispensaret,iam nullus esset effectus legis, & frustra