장음표시 사용
271쪽
PAPAE ET cONCILII. a iiim est Item etiam faciunt iniuriam aliis,si eximant sie a lege.Quemadmodum si rex exigeret tributu ab aliquibus ciuitatibus,& eximei et alias sine causa: non solum rex peccaret, ted
etiam ciuitas illa, quod non subiret partem oneris.Non tamen uolo dicere, quod si papa mortaliter peccat disipentando irrationabiliter quod etiam dispensitus utens dispensatio
peccat:sed nolo recipere uniuersaliter conclusionem Panormita.dc aliorum in c.non est.deuoto. quod dispensatus a papa in quocunque iure positivo, etiam sine causa, quod est tutus in conscientia. Quae tamen potest esse ue-ia, si intelligatur, quod est tutus, hoc est,
quod factum per illam tenet. Etiam in conscientia non est uniuersaliter uera,si intelligatur,quod talis sine peccato potest illa uti, ut si dispensetur cum sacerdote,ut ducat uXO rem:&probatur, quod ut si ipxa argueba papa peccaret dispensans secum sine causa legitima, quia in soro coicientis tenetur suis legibus .ergo no potest eximere alio plus quam seipsum quin peccet Vnde &ipsemet Panor.cofitetur,
quod dispelatus ad plura beneficia sint causa,
non est tutus iii conscientia.Et ita Iolla. And. tenet in c. de multa.de prael, .conformiter ad S. Tho. quotlib. 9. 3.7.licet lio cotia non soluuideatur cotra ius positiuu,sed c5tra ius naturale tame cotra questione arguitur, auia si pap x st Omnino
272쪽
- DE POTESTATE omnino irritaret aliquod ius positiuum, & sine eausa,& irrationabiliter faceret,non peccaret qui postea non seruaret tale ius,ergo etiamsi dispensat in illo, quia dispensatio est relaxatio iuris circa istit, sicut irritaxio circa omnes, Antecedens patet, quia certe si papa tolleret abstinetia carniu in feria sexta, null' peccaret, si uesceret carnibus illis dieb', nec si tollat Iura de impedimentis matrimonii.Respondeo concedendo antecedens, quia reuera nulluS manet titulus obligationis, quia nec iure diuino, nec positivo.&nego consequentiam & ratio est, quia manente iure in ordine ad alios, irrationabiliter facit, qui non uiuit aequali iure cum aliis: atque ideo no omnino caret culpa, licet sepe excusetur a mortali. Sed restat graue
dubium,si summus Pontifex dispensat in tali statuto non obstante tali decreto prohibente, utrum subditi,ad quos spectat recipere,& parere tali dispensationi,teneatur.uerbi gratia, si statu i tu r in concilio,quod nullus ante areatem uiginti annorum possit habere beneficiucuratum,&in hoc nunquam dispensetur, dispensat papa cum puero, non stolum cotra decretum concilii, sed etiam sine alia rarsonabili causa, an parochia teneatur recipere illum, &dare illi decimas. Pro examinatione dubii est notandum, quod ' dispensationes Pontificis sunt in duplici disserentia. Qiuedam sunt Omnino
273쪽
PAPAE ET cON cI LII. nino gratiosis,gratiosas uoco, citiae spectat solum ad gratia id est,beneficium dispensati,nec faciut ad commodum uel incommodum aliorum,ut dispensatio in ieiuniis,& abstinentiis,& aetate ordinandorum,in impedimentis matrimonii , & similibus. & hi huiusmodi non est locus dubii, quia uo lum spectat ad ipsum
dispensatio.Et tenet sactum.Alle fiunt dijpensationes,quae posIunt spectare ad commodum aliorum, uel ad detrimetum aliorum, ut in eXemplo posito, quod aliquis puer sit parochus istorum, quod habeat beneficium & decimas sine residentia , quod recipiat fructus praebendae non seruiens, quod unus habeat uiginti beneficia. Illa enim sunt huiusmodi , quae multum spectant ad iura communia, commoda,uel incommoda aliorum, & de huiusmodi uertitur in dubium , nec est facilis disputatio. Sed dicam, nihil omnino asserendo, sed proponendo solum quae uidentur probabiliora est C.
Decima sexta propositio, Non 'spectat adsit bditos determinare, aut examinare , quid possit papa, ut quid non possit, & quomodo
teneantur parere,vel non .Probatur, Quia sacrilegium est disputare de potentia principis S praecipue Papae.I7 . quietest. q.=.committitur.&jequen. Secundo, Quia hoc ipsum determin re quq sit potestas spiritualis alicuius, est iu -
274쪽
risidictio,&est pars gubernationis, quae non speetiit ad subditos,saltem erga stiperiores. ergo hoc non conuenit illis. Tertio, Quia protestis Oc esset in turbationem & di sio luti o-nem Ecclesiasticae hierarchiae,& authoritatis,
si quilibet posset dicere,Papa non potest: &hoc modo eximeret sis a mandatis papae, & esse set manifestum nutrimentum inobedientiae,& schisinatum, & hereseum. Imo hinc natae sunt haeresei , ut ait Cypria. 9 facerdoti Dei, uel papae non Obeditur,sed quilibet audet dicere, quod Papa malefacit , di v no potest facere:& ideo si papa erraret, melius esset ut in omnibus illis pareat, qua per hoc, ' unus habeat licentiam non parendi papae in uno casu: forsan rationabiliter daret occasionem ut aliiij H n p reant etiam in iustis & honestis.' Decimai tima propositio,No' semper madatum papae,aut dispensatio obligat subditos ad parendum. Nec loquor hic in casu, 9, Papa aliquid priaecipiat manifeste cotraitis diuinur
hoc enim sorte nunqua cotinget, nec totigit,
nec esset dubisi ' non esset parendii. Sed extra tale castim probatur primo,Papa no habet maiorem potestate ad dispensandu, quam ad sero dum leges: ted si seri et legem iniqua, & iniustam,alias intolerabile,&ualde graue, subditino tenerent parere. ergo nec etiam si dispensatio sit huiusmodi. Antecedespatet, aula, sicut S. Tho.
275쪽
subditos in foro consitientiae nisi sit iusta : ad hoc autem cy sit iusta,requiruntur tria, primu potestis in iere te,d e i ta desin i s , scit i cet propter bonum commune, postrem ὁ rma,ut secundu ae Malitate proportionis imponat subditis leges no onerosa; .Et econtrario sitiatiniust , uel ubi deest authoritas, uel cum pr sies imponit Onera iubditas non pertinentia ad utilitate communem,sed magis pro propria como dita te, uel cupiditate,uel gloria, uel etiam aliorum priuatorii , uel et ia ex .rma, cum in aequaliter onera di i p en sani ur, eti ana si ordinentur ad bomim comune, uel etiam si sacit contra ius di uinum. Et ex quacunque causa lex sit iniusta, nota obi i gat,i n quit sanct. Tho. in ro comi tenviae nisi Grte propter scandalum uitandum Quia, sicut Augusti. in libr. de libero a bitrio ait , lex esse non uidetur , quae iusta non fuerit.ergo si Papa legem aliquam iniust ini faceret ex ali qua praedrinarum causarum, non tenerentur subditi parere.ergo nec si dispensatio esset iniusta ex aliqua tali causa quia non potest magis grauare subditos per di spensationem , quam per leges. Et quod non tum intelligat sancitiis Thomas, quando lege, sunt contra ius diuinum, patet illic, quia quatuor causas ponit, unde potest elle iniusta : & quarta est , si sit contra ius diuinum,
276쪽
α61 DE POTESTATE& tamen undecunque sit iniusta, generaliter dicitur quod non obligat. Et confirmatur, Quia lex ciuilis iniusta non obligat,ergo nec ecclesiastica. Antecedens patet, quia pD testas principum est a republica, quae non dedit eis potestatem ad grauandum subditos,
sed conseruandum. Consequentia autem pro batur, quia certe absurdum esset dicere, quod habet maiorem papa authoritatem ad nocendum & grauandum subditos, quam lecularis potestas, cum illi sit solum data potestas ad pascendum. S.Thom.absolute loquitur de omni lege humana iniusta uniuersaliter sine distinctione: nec hoc potest esse dubium, quin quantum ad hoc idem sit iudicium de potestate ecclesiastica & ciuili, nec
prorsiis habet maiorem authoritate in spiritualibus, quam rex in temporalibus: utraque enim potestas est a Deo,Rom.Iῖ .cap.Et con firmatur ex illo prouerb. 8. Per me reges re gnant,&legum conditores iusta decernunt.
E quo patet, quod non habet a Deo potestatem decernendi iniusta. Secundo arguitur, Sententia in iusta a quocunque sit data, non obligat,ergo nec Jex. Anteceaens pro nuc stipponitur ex colensu omnium doctorei, uod
si sit iniusta secundum se,id est, non solum in sorma procedendi, id est,quia non tribuit unicuique quod suum est, siue iudex faciat
277쪽
PAPAE ET CONCILII. asso malicia, siue ex salsa praesiimptione, no obligat partes. Et certum est, quod si papa seri et
sententiam contra innocentem de pecunia uel alia re, sue saceret certa scientia, siue ex salsa praesiimptione talis sententia non obl1gat. Et consequentia uidetur nota quare enim potius obligaret lex iniusta, quam sententia, cum lex plus noceat Tertio,i ex iniusta episcopi non obligat, ergo nec pape. Antecedens est notu,&c5 cessum ab omnibus .Et cosequetia uidetur nota,quia no habet maiore auila oritate papa ad inserendu iniuria, quam episcopus. circa ea enim quae sunt sui officii & in pro prios subditos non minus potest, quam papa. Quarto arguitur, deducendo ad manis estissima in conuenientia. Quis enim diceret, quod si papa sine rationabili causa conderet legem, quod Christiani loco decimarum soluerent quintam,aut quartam partem fructuti: quod
obligarentur Christiani illa leget Vel si arro
garet sibi sic annata episcopatuum, ita etiam medietatem omnium fructuum ecclesiasti corum, uel alias peiores leges soceret: in his enim agitur de iactura temporali: peior au tem esset iactitra spiritualis . Nec sussicit respondere, quod papa non facit huiusmodi: hoc enim est loqui de s sto, de quo non disputatur. Sed quid iuris si faceret ' Ego pro certo habeo, quod omnes leges iniustae,
278쪽
αro DE POTESTATE etiam papae non obligant in foro conscientiae. Quod si ita est, quare dispensationes iniustae & in grauamen aliorum obligabunt' Item potestas papa est ad ς discandum,n5 dissipandit. Sed huiusmodi dispensationes sunt ad dis-spandum, non ad aedificandum : ergo non si int recipiendae. Item doctores dicunt, quod in concernentibus unitiei salem statum eccles non potest papa disponere contra statu tum concilii generalis,ut in cstiteras. de restit. spolia.& notat Abbas in dicto c.sgnificasti.&Innocen .in c. quanto de costio. & maxime ubi ecclesia declararet .ergo in tali casu subdi cti non tenentur parere, etiam si solum ageret contra ius pnstitium. Et omnia haec consuramantur, Quia papa non est dominus ecclesiae, nec bonorum eius. hoc enim est generaliter Luc. idi. Omnibus praelatis prohibitum, Lucia ait eges
Marc. io. sc.Et Matthao .& Marc.I o .& I.Petri . . Non 1.Pet. s. dominantes in clerum, sed sorma facti gregis. - corio q- Et Paul. r. ad Corin. . Sic nos existimet homo , ut ministros Christi, & dispensitores ministeriorum Dei .Ergo non potest dispone ire pro arbitri', sed secundum quod est expediens ecclesar.
i, ' Decima octaua prop o siti O ,Facta tali declar4xi O n e,et decreto cocii ii, si,ut di et si est i ii io . l papa dispens iret, subditi no tenentur parere tali
279쪽
tali dissipensationii Probatur, Qtita ex Ιῖ. coclusione, lex, aut dispensitio iniu1ta non obli gat subditos ad parendit,ergo licet no spectet ad subditos hoc iudicare ut dictu est in 16. q. tamen pes qua conciliu hoc declarasset, n5 icnerentur subditi parei e laque si conciliit de terminat,quod dispensatio cum pueris ad episcopatii est perniciosa ecclesiae,& prohiberet
ne unqua in hoc dispensaretur si hoc non Obstate, papa mitteret puerum pro episcopo, o teneretur stibditi recipere ilhim, nec obedire
Decimanona propositio, Papa n5 deberet*grefecte, sed potius gaudere seret aliquod tale decretu .Probatur hςc propositio, Sinis aest&expediens, ut supra probatu est, quod papa debeat procurare omne como tu ecclesiae
ergo de hoc debet gaudere.Ite quia in hoc nullo modo laedit authoritas illius.No enim prohibetur talis dispesatio in seri ori, n ec 2 n D limceret ei dispessere,vel no posici: nec est propter desectum authoritatis, quain habet amplissi mam,& a nullo limitabilem, sed propter ma-teriam ipsam, quae non recipit dispensationes ne magno malo ecclesiae. Sicut qui negat euposse dispensare in uoto solenni, nec etiam in aliis uotis sine rationabili causa, nihil .dero sat autho ri ta ti ipsius: sicut nec aut oritati di ,
uina qui negat posse creari ins nilsi, aut posse mentita,& similiantem si concilium retineres
280쪽
DE POTESTATEsbi aullioritatem dispens mdi, & negaret papae , possiet merito conqueri. sied nec ita est faciendum, sed absolute, quod a quocunque nosiat disipensatio.Item, quia , ut dicunt iuristae, exceptio :firmat regulam in contrarium,& sicut dum excipiuntur paucissimi casus,sit regula, quod in omnibus aliis pareatur papq. Item hac ratione uitant improbitates ,&molestias principum, qui solent instare odiosi si ime prodis 'eiationibus absurdis prorsus, &irrationabilibus,quibus est difficile papam negare aliquid, nec principum ibium, sed hominu etiainsolentium qui omnia se posse consequi sp rant Romae, & uel pextrahunt pontifices in suam uoluntatem,uel sunt graues, &importu
ni pontificibus, a quibus essent liberi per ali
quod tale decretum: & deberet papa dicere, Omnia mihi licent,sed non omnia expedixit.&,Omnia post um, sed non omnia aedificant. Et quod certe non est contenendum tolleretur scandalum, & uermones multorum, qui male sientiunt, & loquuntur de Romana curia, hac una occasione huiusinodi dispen
Sed restat dubium, si ita est, quod imbditi
non tenentur parere huiusinodi dispeluationibus, qua uia possit resisti mandatis Papae, si sorte uelit cogere ad parendum. Respodeo & sit