장음표시 사용
381쪽
DE rNDIs IN sv LANI 2 3 ste non negandum, quin idem fieri posset circa barbaros stipposita hebetudine, quam de illis reserunt, qui apud eos suerunt,quae multo maior est, quam apud alias nationes sit in pueris&adolesicentibus .Et certe hoc posset fundari in praecepto charitatis, clim illi sint proximi nostri,& teneamur bona illoru curare . & hoc ut dixi sit sine assertione propositum,& etiacum illa limitatione, it fiant propter bona, &utilitatem eorum,& non tantum ad qua tum Ηisipanorum, barbaris in omnibus uel nihil, melius uel peius habentibus, quam prius habebant.Ιn hoc enim es: totum periculum anima
rum I salilli, :& ad hoc posset etiam prodesse illud, quod supra dictum est, quod aliqui sunt
natura ferui:nam tales uidetur omnes isti barbari, & sic possent ex parte gubernari ut sexuti Sed ex tota disputatione uidetur sequi, quod si cessarent omnes isti tituli, ita quod barbari
nullam rationem iusti belli darent , nec uellet habere Hiipanos principes, Scc. quod cessaret tota illa peregrinatio,& comercium cum magna iactura Hispanorum, & etiam prouentus principum magnum detrimetum acciperent, quod non esset serendum. Respondetur pri
mo, Commercium non oporteret ut cessaret,
quia ut iam declaratu est, multa sunt apud barbaros,quibus ipsi abundant,& per commutationem possent Hispani aduehere. Item mul A s ta etiam
382쪽
a DE INDIS INSULA NIL ta etiam,quae ipsi pro desertis habent,uel simico munia omnibus uoletibus occupare: &Lusitani magnu comerciu habet chi similibus getibus, chias non subiecerunt, & cum magno commodo. Secundo, Fortasse regii reditus non minores essent.nam eque iuste posset imponi uectigal super aurum & argentum quod a barbaris reportaretur,uel ad quintam parte, uel etiam ad maiorem pro rei qualitate:& me rito, cum nauigatio fuerit a principe inuenta,& sua authoritate es ent tuti negotiatoreS. Tertio patet,' iam postquam ibi facta est conuersio multorum barbarorum,nec expediret,nec lic rei principi omnino dimittere administrationem ill rum prouin
383쪽
Patris Francisci a Dictoria De Indis,
siue de iure belli Hispanorum in barbari ros,Relectio post rior. s V Μ Μ A. x christianis quod liceat militare, bella gerere. a Bellum gerendi,aut incendendi penes quem sit authoo
3 Bellum defensivum, quod quilibet posit suscipere , ergerere,etiam priuatis. Inuufus a latrone,aut inimico, an posit repercutere
inuasorem, si posit fugiendo euadere. s Respublica quesibet, quὀd habeat ausboritatem inudicendi-inferendi bellum. σ Princeps,quod eandem authoritatem babeat ad indiacendum er inferendum bellum,sicut respublica.' Rsublica quid est ex quis proprie dicatur Prinu
r Respublicae,aut principes plures,si habeant unu communem dominum,aut principem,an po int perbe in ferre bellum sine autboritatesuperioris principis., Reguli lae Principes, qui non praesunt reipub.pera stelae,fedsunt partes alterius reipub. qu)d non possint bellum inferre, aut gerere.Et quid dicendum de ciuitatibus.1 o Belli iussi quae posit esse ratio, causa. Et quod iussi belli causa non sit diuersitus religionis,probatur. xi Imperj amplificatis,quod non sit iusta edus belli x et Principis gloria propria, aut aliud commodum, quod non sit belli tum causa. H Iniuria accepta,quod sit unica oesola causa iusta ad
384쪽
3 DE IV RE BELLI. inferensim bellam. δ' Iniaria quaelibet, Cr quantare quoi non Aficiat ad bellium inferendum. i Bello iusto existente,quisi liceat omnia facere que ad defensionem boni publici seunt necessaria. C Bello iusto,quod liceat recuperare omnes res perstatu, istarκm partem. I Bello iusto,guos liceat occupare ex bonis bestium impensam belgi, Cr omnia damna ab hostibus iniuste ibi
Princeps iusti belli recuperatis rebres ab hosti siquid usterius pinit facere. ' Principi iusti belli,quod liceat yarta reictoris,nec pe ratis rebws,ac pace etiam ex securitate habita, uindicare iniuriam ab hostibus acceptam,Cr anima genere in hostes,Cr plinire illos pro iniuri sillatis. Q Bessum ut dicatμr iustum,quod non semper sit fatis principem credere fle babere iustam cassum. xx Belli iustitia,quod sitsummopere,σ magna cum diligentia examinanti. at Subdit an teneantur examinare causam belli Et quo
moto si subdito confli et de iniustitia belli,non liceat ei militare,etiam si Princeps imperet. 3 Subditi si babeant consicientii de iniustitia belli, quod
non liceat iussequi bellumque errent,sive ΠΟΠ.ῖ Senatores,reguli, r uniuersaliter omnes qui admito tuntur,sses uocare,ves etiam ultro uenientes ad constatium publicum,uel regis,quod teneantur iniusti bessi
a ς Belli causas examinare qui non teneantur,sed pose tDe assibili maioribus, icite militare. ας Subditos militantes quando non excusaret ignoran tia
385쪽
ita de iniustitia belli. 1 Belli iustitia si sit dubia,quid faciendum.Et quomodosii Princeps uti tu sit in legitima posessione,quod ma*nente dubio non posit alius bello armis repetere. 3 ciuitas,aut prouincia,de qua dubitatur,an habeat legitimum possessorem,maxime si elide ferta morte legitimi domin circ. quid in tali casu bit agendum. Dubitans de iurefluo,etiam si pacisce possideat,quomodo examinare teneatur diligenter causam, si forte pol it certum scire uel prost,ues pro alio. 3O Examinata causa,quod quandiu rationabiliter perstuerat dubium,legitimus possessor non teneatur cedeα
re posset ionised quod pol it licite retinere,osteditur.3i Subditis quod no fotu liceat in bello defensiuo in re d ιbsesequi principem suum in bellum ed etiam in bello Ofensius. 3α Belium au posit ex utraque parte esse iustum.M quomodo seclusa ignorantia hoc non positi contingere. 33 Princeps, iue subditus,qui ex ignorantia sequutus Vibellum inire lum, si postea constiterit ei de iniustitiabest an teneatur restituere. 3 Innocentes interficere in bello,an liceat.' Innocentes interficere quod nuquam perse π ex intentione liceat.
3s Interficere an liceat infantes ex foeminas in bello cotra Turcis3. Et quid dicendum de agricolis apud christianos,togatis,peregrinis,bo 'itib us, ex clericis. 37 Interficere innocentes per accidens, etiam scienter, quod aliquando liceat, maliquando non. 3 8 Innocentes,a quibuη in futurum imminet periculum, an liceat interficere. 3s Spoliare an liceat innocentes inter bostes.Et quibus rebus
386쪽
rebus sintJoliandi. o Bellum si satis commode geri potest non θοliando
agricolaS,aut alios innocentes,quod uideatur non liαcere eos poliare. Et quid dicendum de peregrinis, Crhostilibus quisiunt apud hostes.
1 Hostes si nolint rejtituere res iniuria ablatas, Cr notrposit, ut est laesius,aliunde recuperare, quomodo pose sit undecunque satisfactionem capere ue a nocentibvi,siue ab innocentibuK. α Innocentes: pueri esto qu)d non sint interficieno dcansaltem liceat ducere illos in captiuitatem, Crseruitutem.
3 Obstides,qui uel tempsre inducturum,uel peracto bello ab hostibus recipiuntur, utrum interfici pininis hostes sidem frangerent: conuentis non starent.
Interficere an liceat omnes in bello nocentes.
1 Interficere quod liceat indifferenter omnes, qui in actuali conflictu praeli, uel in oppugnatione aut densensione ciuitatis contra pugnant: quandiu res est in pericula. 6 Interficere quo liceat nocentes,parta uictoria: rebvi iam extra periculum positis. Interficere quod non semper liceat omnes nocentes sol in ad uindicandum iniuriam. 63 Interficere quod aliquando er liceat er expediat onrnes nocentes: hoc maxime in bello cotra in Adeles. Et quid in bello contra christianos. si captiuos,aut deditos an liceat interficere ,suppomto,quὸd etia fuerunt nocentes.s o captu in bello iusto, utrum stant capientiuo occumpantium. Et quomodo capta iniusto bello usque ad
fuscientem atisfactionem rerum ablaturum per incliuriam
387쪽
DE IURE BELLI. Π iuriam,Cr etiam impensarum sunt occupantium. si Mobilia omnia quomodo iure gentium stant occupantis,etiam si excedant compensationem damnorum. s et Militibus,an liceat ciuitatem permittere in praedam. Et quomodo non sit isticitumsed cr necessarium.13 Nilitibus,quod non liceat praedas agere,aut incendia facere sine authoritate, alias tenerentur ad rem tu
s occupare quod liceat, tenere agru,arces, Cr sp pida hostium quantum necessarium fuerit ad damnorarum illatorum compensationem. 1s Occupare quod siceat ab hostibus, er tenere arcem aliquam,aut ciuitatem pro paranda securitate , Cruitando periculo, aut pro defensione, ex ut tolla turabbostibin occasio nocendi, circ. 16 Hostes multare parte agri quὁd liceat ratione iniurariae illatae, uer nomine poenae hoc est ad uindictam . Et quomodo bac etiam ratione potest arx,aut oppidum
' Tributa an liceat uictκ bossibus imponere. 18 Principes bostium an liceat deponere, Cr nouoς ponere Orcostituere, uel sibi principatum restituere. quomodo non pa im,Cr ex quacunque causa belli iusi hoc liceat facere. 19 Principes hostium quando legitime possent deponi,
ostenaitur. co canones eu regulae belligerandi destribuntur.
JVI A possessio,& occupatio pro 'vinciarum illarum barbaroria, quos
Indos uocant,uidetur tandem maxi
me iure belli posse: defendi ideo postquam
388쪽
postquam in relectione de titulis disputaui, quos Hispani possunt praetendere ad illas prouincias, siue iustis, siue iniustis:uisum est de iure belli breuem disputationem habere,ut illae relectiones ab lutiores uideantur. Sed quia haec disputatio etiam simul cum secunda relectione in scholis proponi oportitit,non licuit extendere calamum pro amplitudine, & dignitate argumenti,& materiae, sed quantum breuitas temporis patiebatur. Itaque solum notabo propositiones principales in hac materia cum probationibus breuiis imis, abstinens mea multis dubiis, quae in hac dis utatione conserri possent.Tractabo aute quatuor quaestiones principales.Prima,An omnino Christianis sit licitum bella gerere. Secunda, Apud quem sit authoritas,aut gerendi,aut indicendi bellum.Tertia, aliae possint,& debeant ei
se causis iusti belli .Quarta, Quid in bello ii sto,&quantum liceat in hostes. Quantum ad primum,posset uideri, quod omnino bella sint interdicta Christianis. Prohibitum enim uidetur eis se defendere, iuxta lud, Non uos defendentes, charisii mi, sed date locum irae.Rom.Ia.dc Dominus in Evangelio, Si quis te percusserti in dextera maxillamiuam,praebe illi &alteram .Et ego dico uobis
Rom. i. non resistere malo. Matth. .& Matth. 26.OmMat .s. H PS qui acceperint gladium, gladio peribun . Neque
389쪽
DE IURE BELLI. Neque satis uidetur respondere, quὁd omnia haec non sunt in praecepto, sed in consilio. Sa tis enim magnum in conueniens esset, si bella omnia, qua a Christianis suscipiuntur, sint contra consilium Domini. in contrarium est sententia doctorum, & usvis receptus in ecclesia.' Pro quaestionis explicatione nota, quod licet inter catholicos satis conueniat de hac re, Lutherus tamen, qui nihil incontaminatum reliquit, negat Christianis etia aduersiis Tur cas licere arma sit mere: innixus tum locis 3 criptura: supra positis,tum autem, quod si rur-car invadant christianitatem, illa est uoluntas Dei, cui resistere non licet dia qua tamen re noita potuit imponere Germanis hominibus ad arma natis, sicut in aliis suis dogmatibus . Et Tertullianus no adeo uidetur abhorrere ab hac sentetia, qui libro de corona militis, displitat, an in totum Christianis militia coueniat. Et tandem prosecto in ea opinione uidetur
perseuerare,ut Christiano militare interdictύputet. Cui, inquit, ne litigare qui de liceat. Sed relictis extraneis opinionibus, sit responsio, ad quaestionem unica co es u si o n e, L i cet h ristianis militare & bella gerere.Haec conclusio est Augusti. in multis locis contra Faustum,&libro 83. qu stionium, et de uerbis Doramni,&secundo libro contra Mam chae.&in sermone de puero
390쪽
DE IURE BELLI. de puero Centurionis,&ad B qnifacium epi stola, diserte astruit .Et probatur conclusio,ut probat August. ex uerbis Iolla. Baptistae Luc. 3.ad milites,Neminem c5cutiatis,nemini in
iuriam seceritis. Quod si Christiana disciplina inquit Augusti.) omnino bella culparet, hoc potius co silium filutis petentibus in Euagelio daretur,ut abiicerent arma,seque militiae omnino subtraheret. Dictum est aute eis, Neminem cocutiatis , contenti estote stipendiis uestris. Secundis probatur ratione,scilicet secunda secundae, q. O .arti c.I.Licet stringere gladium,& armis uti aduersus interiores malefactores, & seditiosos ciues,secundum illud Roma.I3Non sine causa gladium portat, mi nister enim Dei est vindex in iram ei, qui male agit: ergo etiam licet uti gladio,& armis aduersius hostes exteriores.Vnde principibus dictu est in Psal .Eripite pauperem,&egenu de manu peccatoris liberate.Tertiis,Ιn lege naturae hoc licuit,ut patet de Abraham, qui pugnauit contra quatuor Reges Genes iq.Item in lege scripta,ut patet de David,& Machabae.Et lex
euangelica nihili interdicit, quod iure natura li licitum sit,ut S.Thom. eleganter tradit Ia. q. IO7.articu.ultimo .unde & dicitur lex libet tatis Iaco.I.& a. ergo quod licebat in lege naturae, & scripta,non minus licet in lege euangelica.Et quia de bello defensiuo reuocari in du-