장음표시 사용
561쪽
cHARITATIS. 63 ergo unde nos diuinamus quod stimus ita amici dei & ita grati post infinitam multitudinem peccatorum uenial1um Item pro eadem opinione arguitur, quia ex multiplicatione peccatorum uenialium redditur homo minus promptus ad actus charitatis,&aliarum uirtutum: minuunt enim se liorem charitatis, ut doctores concedunt. Signum est ergo,quod habitus est minor.Maior enim habitus maiorem seruorem facit, & maiorem promptitudinem, & firmitatem, cuius contrarium experiuntur, qui habent consuetudinem peccadi uenialiter. Ad argumentum in contrarium, quando argumentatur, sequitur quod per multiplicatione uenialium tandem tolleretur charitas & gratia: aliqui dicut, quod quando gratia peruenit ad illum gradu,
o Her unu ueniale,iam id ueniale
t mortale ex illa circunstantia.
' Contra hoc est argumentum, quia quilibet inuincibiliter ignorat illam circunstantiam. Nullus enim potest scire quando gratia est in tali statu. Item oportet consteri de tali mo tali peccato, quod non est dubium , quin ue
niretur in multis, qui cauentes a mortalibus, tamen habet magnam consuetudinem ttenta' lium.Nullus autem hactenus inuentus est, qui de hoc cofiteretur, nec deberet, nec quisquam
562쪽
- DE AUGMENTO' Item arguitur, quia peccatu mortale, quod tollit gratiam, no est grauius mortaliter seipso sine tali circunstantia. Occidere enim homine in eo qui erat in gratia, no est grauius, uel fautem non est grauius moraliter, quam in eo, qui est extra gratiam:ergo per hoc, quod mendacium tolleret gratiam, no mutaret speciem, nec e stet infinitu grauius. Item arguitur. Praesupponitur unum falsissimum, quod aliquis
teneatur ad conseruationem gratis ex speciali praecepto : quod non est uerum. Qui enim est in gratia, & adulterat, non peccat contra duo praecepta , sed solum contra praeceptum non adulterandi. Et ideo alii aliter respondent, Psecundum peccatum, etiam si sit aequale cum primo, non tantum tollit sicut primum, sed
solum proportionabiliter, puta si primu tollit unum gradum, secundum tollit dimidium, &tertium quartam partem gradus. Et sic cons quenter clarum est, quod si ita fieret, etiam si in infinitum multiplicarentur peccata, nunquam Omnino tolleretur gratia. Sed isti nullam rationem asserunt , quare secundum peccatum non auserat tantum sicut primum, nisis olum, quia sequitur in conueniens: quod non est satisfacere ad argumenta,&uidetur uoluntaria solutio. Et ideo aliter dico etiam, quod ii 'nullum peccatum ueniale potest tollere gratiam, dato quod quilibet tollat partem gratiae. Et
563쪽
cHARITATIS. Et ratio est, quia sicut augmentum gratio est quodammodo praemiu, ita diminutio est poena. Si autem aliquod ueniale omnino tolleret gratiam,id puniretur plus quam Omnia uenia lia praecedentia. Manifestum est enim, Quod maius malum & grauior poena est priuari uno gradu gratiae apud eum, qui solum habet illum gradum, quam priuari centum gradibus apud illum, qui habet ducentos. Peius est enim cadere a gratia, quam cum gratia uenire ad minimum. Et si diceremus, quod si quis habet decem gradus gratiae, per peccatum ueniale perdit unum gradum, &per alia uenalia multiplicata possitnt perdi nouem: sed cum uenitur ad decem,nullum ueniale,nec quq Cumque uenialia possitiat tollere totum illum gradum, sed poterit tollere uel dimidium uel tres par tes.Nec hoc est uoluntarie dictum. Quia grauius est habenti unum gradum perdere dimi dium , quam habenti centum perdere decem: sicut & maior poena est habenti decem aureos perdere Omnes, quam habenti mille perdexeuiginti: & grauius est habenti decem perdere uouem, quam habenti centum perdere quin quaginta, & hoc modo possemus elabi ex argumento. Si hoc non placet, posset aliter dici, quod uenialia postibilia in tota uita unius hominis, sunt certa, & determinata, cum sit certum tempus, & per consequens quamuis p Os'
564쪽
46 DE AUGMENTO set esse immensa multiplicata, est tamen certa, est em aliquis determinatus numerus actuum,
quos potest aliquis habere in una hora, & per
Consequens etiam in tota uita, quae constat ex
sinitis horis. Hoc supposito ego dicere,quod minima gratia, utputa baptismalis, uel quaecunq; alia habet plures partes quam sunt peccata possibilia in tota hominis uita, & unum peccatum uenialeno potest tollere nisi unam particulam ex illis. Vt si dicamus, quod uenialia possibilia sunt decies centum mille, dico quod quaecumq; gratia ad minus habet decies centu mille gradus,aut particulas,& quodlibet ueniale potest tollere unam particulam,& sic patet quod nunquam peruenietur ad ultimum. Neque hoc esset tam absurdum. Et si nec hoc quidem satis faceret, dicerem adhuc, quod si quis diu uiuit in gratia, dc non peccat mortaliter, dato quod comittat multa uenialia, impostibile est, quin cepe mereatur & augeat gratiam, &sic etiam si uenialia diminuat
charitatem ex alia parte, augebitur plus quam minuetur.Et iterum euadimus illud in conueniens, quod argumentum petebat. Et potest confirmari totum hoc. Quia temperantia a quisita,&alia uirtutes minuuntur per peccata uenialia contraria illis uirtutibus, & tamennuquam posiant taliter corrumpere uirtutem.
i enim quis semel habeat uirtutem tempera
565쪽
c HARITATIS. Arriae, quantumcumq; ostendat uenialiter in materia temperantiar,nunquam desinet osse tem
peratus, ct sic poliet defendi sententia Altisiodorensis.
Sed hoc non obstante est secunda propotatio. Opinio communis,& contra Altiso. est longe probabilior,& quantum ego puto, uerior. Et preter argumenta communia contra
Altisio. argumentor sic contra illum, quia sequitur, quod charitas simul augetur & dimi nuitur, quia potest quis mereri, & peccare uenialiter simul, ut certum est: conseques autem
uidetur non solum satium,sed impossibile, &male intelligibile. auoniam potest esse, quod
qualitas non extensa pro eodem instanti augeatur & diminuatur. Et confirmatur , quia si charitas sit ut decem, & peccet quis uenialiter peccato, quo meretur perdexe unci gradum,&mereatur augmentum unius gradus, hic nulla mutatio fiet in charicate,sed manebit ut doce, sicut prius erat, quod uidetur ridiculum dicere,quod mereatur quis augmentum, & non detur ei. Item quia quaero si postea remittitur ueniale, an restituatur gradus gratiae amissus, necne: si dicas quod si frustra ergo fingimus illam diminutionem, cum oporteat concedere,quod quando remittuntur uenialia,iterum reditur ad pristinu statum. Si aute neges contrδ, quia non debent esse peioris conditionis uenialia
566쪽
DE TEMPERANTIA uenialia,quam mortalia. Respondeo,per poenitentiam redit homo ad pristinum statum,&restituitur amissa gratia , ergo multo magis per poenitentiam uenialium restituetur amissa gratia per uenialia. Et confirmatur, quia cumuen talia remittuntur, &per quodlibet saci ,- mentum , dc per dilectionem Dei semper perseverans in gratia recuperaret totam gratiam amissam ratione uenialium, & sic illa diminutio est uana & ficta. & ista sint fatis de primo modo diminutionis: de secundo autem, quia nunc no uacat,alias disputabimus. Et ista sus-ficiant pro 'hac relectione.
a Victoria Relectio de Temperantia in secunda secundae s. Thomae.
Locus relegendus Gen. 9. Omne, Guo mouetur, γ uiuit, erit
567쪽
DE ΤEMPERANTIA.3 cartilum usu3, utrum ante diluuium esset concessus. condimentis , Cr artificio, an liceat uti ad edendum cibos siuauiores.s carnibuου humanis an uesci liceat. 6 carnibuε uesti humanis, an in extrema nec itate lio
Sacrificare homines deo, ut faciunt barbari, quod sum iure diuino,er naturali probibitum. 3 Abstinere perpetuo a certo genere alimentoru, etiam in extrema nece state,utru sit laudabile cariusietis quod etiam seclusio scandulo non uideatur illicitum in extrema nece ita te abstinere a carnibus. io curtusiensi an liceret in casu nec itatis extremo
it Vitam reddere breuiorem per abstinentiam, utrum liceat. D Vitam per abstinentiam ex intentione reddere breauiorem,quod non liceat.
Vitam quantum quis per alimenta posit protelare,
quod hon teneatur. Vti alimentis, quibus uita breuior reddatur, quando non esset peccatum. i, Uti quis singulari inedia, er cibo nocuo, quando non excusaretur a mortali peccato.
N sit licitum uesci carnibus humanis & uidetur quod sic, primo ex loco citato, ubi nulla si exceptio,& saltem itidetur, ψ non sit mortale quia non est contra charitatem Dei uel proximi. Secundo, quia nunquam legimus prohibitum saltem lege S iure diuino. Tertio, qua a
568쪽
,o DE TEMPER AN ΤΙΑ. medici utuntur in pharmacis carnibus huma
trarium est ius gentium,apud quas temper fuit AristQt abominabile tem Aristo. 7.Ethic. dicit, quis dest seritas, uesci carnibus humanis. Duabus partibus circa materiam temperantiae praesens quaestio absoluetur. Prima, utrum homo te neatur conteruare ieipsum per alimentum. Secunda, An teneatur homo consseruare speciem per usum matrimonii. Cirea primam partem
te , & quo iure. Secundo , Utrum liceat uti omnibus alimentis absolute, excepta carne humana. Tertio , An liceat humana carne uti in alimpiatum. Quarto, An liceat sacrificare ho-yriines. Quinto, Vtrum hac ratione liceat barbaros debellare. Sexto, An liceat perpetuo
abstinere ab aliquibus alimentis extra extrC mam necessitatem. Septimo, An liceat abbreuiare uitam per abstinentiam. Octauo, An in extrema necessitate liceat abstinere a certo genere alimentorum. Nono, An ecclesia potuerit prohibere certum genus ciborum &alimentorum. Circa secundam partem qua ruintur tria. Primo quaeritur, An aliquando fuerit
in praecepto dare operam liberis. Secundo,Vtrum nunc sit in praecepto. Tertio, Vtrum si omnino esset peritura progenies hominum, tenerentur homines dare operam liberis, non obstante
569쪽
obstante uoto, aut aliis impedimentis consanguinitatis. De primo, utrum homo teneretur seruare se per alimentum. Videtur quod non, quia alias aegrotus, qui fastidio ciborum non
comederet, damnaretur de mortali. Item e dem ratione teneretur sumere pharmacum.
conseques est falsium iuxta illud Agathae, Me
dicinam carnalem corpori meo nunquam ex
hibui. & est inter epistolas Hieronymi ad hoc
propositio quaedam. Imo nationes sunt,qugno utuntur pharmacis. Et Cato uidetur condemnare usum medicorum apud Plita. lib. 29. Plui. c.L Et primu medicum Romam uenisse anno ab urbe condita ues s. Item condemnato ad mortem per iudicem licet non comedere, quia condemnatus ad carcerem, uel ad mortem, non tenetur fugere. Respondetur,&sit prima propositio, Quilibet ' tenetur conseruare 'ropriam uitam per alimentum. Probatur primo, facere contra inclinationem,est illicitum: ed conseruari uescendo est inclinatio naturalis. ergo non conseruare se est illicitum. Maior 'robatur, quia inclinatio naturalis, uel sequi
ur ex iure naturali,uci econtrario. ius natura
e Oritur ex inclinatione naturali, & siue hoc, siue illud sit facere contra inclinationem, est acere contra ius naturale: hoc autem est illici- um : ergo. Maior probatur, quia omnia ani nalia naturaliter inclinantur ad utendum alid a mentis
570쪽
st. DE TEMPERANTIA.mentis, & inclinatio naturalis est, quam non usus , aut ratio , sed natura impressit. Sicutius naturale est, Quod natura omnia animalia
docuit. Institui. de iustitia & iure. g. ius naturale. &. g. eodem titulo , leg. ius naturale. Et confirmatur , quia hoc modo probamus multa alia esse illicita, sicut probamus quod grauius peccant parentes, si odio habent liberos, uel etiam frater fratre, aut consanguineus consanguineum, quia est contra naturalem inclinationem. Secundo, quilibet tenetur dili gere seipsum , sed non conseruando uita suam facit contra dilectionem sui. ergo illud est illi citum. Maior probatur, quia est praeceptum diligere proximum sicut seipsum. Matth. 22. Si ergo non teneretur homo diligere se, ergo nec proximum.Tertio, qui non utitur alimen to necessario ad conseruationem uitae, intersicit se ipsum : Sed interficere se ipsum est illici tum . ergo maior patet, quia non pascere pro-Ximum tepore necessitatis, est occidere illum,
ambrosii. iuxta illud Ambrosi, Pasce fame morientem,s non pauisti, occidisti .libro de officiis.&ha betur distin. 89. Minor autem patet, quia ut Aetustin. Augu. dicit in de ciuitate Dei, Qui dixit, non
occides, non excepit seipsum. Vnde cum O
cidere se ipsum, sit occidere hominem, est illi Hieronγ. citum. Item Hieronymus, Nihil interest quo pacto te interimas : quia de rapina holocaustum