장음표시 사용
611쪽
DE TEMPERANTIA. y3ritur ex infirmitate, cuius iste non est causi, δίsic mors non imputaretur. hoc enim non est interficere, sed non protelare uitam quantum
potest, sicut supra dictu est de aliis medicinis:& sic maneret salua collietudo Carthisiensium, qui pro nullo periculo infirmitatis comedunt
carnes. &haec esset confirmatio conclusionis primae, quod licet abbreuiare uitam per abstinentiam carnixi, ut postea dicemus per decem aut plures annos, quare non licebit seni octoginta annorum abbreuiare uitam per unum annum ne comedat carnes. Ad argumenta in
contrarium in principio posita. Ad primum patet quid dicendum sit, quia tenetur modo regulae sufficienti, & casiis extraordinarii non cadunt, iub obligatione. Ad quintum respondetur, facere uotumsolum de hoc, quod in extrema necessitate non uescatur carnibus, hoc
nihil bonitatis habet , sed absolute abstinere a carnibus perpetuo, est bonum,& per hoc patet ad tertium. Ad quartu negatur consequentia. Ad secundum nego, quod illud siccotra legem diuinam,imis uidetur secluso uoto siquis proposuisset tauquam comedere cal nes,posset abstinere etiam in extrema necessii tate.Fateor autem, quod si regulariter & sepec0ntingeret quod morerentur aegrotan res ex abstinentia carnium, quod non deberet seruari , sicut si ut plurimum nauigantes perirent,
612쪽
ν DE TEMPERANTIA.non esset licitum nauigare,nisi pro maiori bono, quam si uita: sed quia hoc non frequenter contingit, serenda est haec iactura pro maiori bono, quod sequitur ex nauigatione. Ita in proposito , licet sit aliqua iactura, quia alia quando moririntur Cariusienses ex abstinentia carnium, tamen merito serunt hanc iacti ram pro maiori bono uirtutis absti nentiae. Ex hac ratione posset formari aliud argumentum pro conclusione nostra Quia iste est pars communitatis, &ideo bene facit pro bono spirituali communi silbeundo periculum mortis chi iactura propriae uitae, & semper pro maiori bono licet ponere uitam, sed est pro quodam argumento supra ficto de Machabasis, an licuisset comedere sitillas carnes sine 1 candalo in extrema necessitate. Et certum est, quod in casu Machabaeorum erat magnum scandalum, quia exigebatur ab his in contumeliam legis. Sed si ponatur quod fame perirent in soliti i-dine, an tunc licereto. Variae sunt Opiniones.
Et profecto quicquid dicat Maior, opinio Gersonis est probabili silma, quod non liceret.nam tantae authoritatis est praeceptum diuinum positiuum, sicut naturale: si autem ex iure naturali esset illicitum comedere suillam carnem, non liceret etiam in extrema necessitate uesci. ergo nec etiam nunc, clim esset de
iure positivo. Sed probabilius uidetur, quod
613쪽
DE TEMPERANTIA.utrunq; liceret in tali necessitate,& comedere Propter necessitatem, ut discipuli uolt entes spicas die festo, Matth.12.ut dicit S.' b .R.p. q. q. art. .ad s. & ita Machabaei bene secerunt die- sabbati non propulsantes,sed morte oppetentes,ne uiolarent fabbatum propter reueretiam legis, & secerunt bene postea pugnantes die sabbati,ne Omnes perirent. I. Mach. a. S. Tho. 1. Maleb Ia.q. IOO .art. 8 ad ψ.imo non cΘndzmnantur s. Thora Gothi, qui in Italia permiserui aliquot millia ex exercitu perire, ne pugnaret die sabbati. Sed S.I hOm.I2.8. .ari,q.dicit, quod esset tentare
Deum, si quis non pugnaret in die sabbati in
Restat quςstio, Vtru 'liceat abbreuiare uita per abstinentiam.Et uidetur quod non, ex illa
authoritate Hieronymi.Item non liceret senicentiam annorum tollere etiam Unum annum
ab ultima parte uitae. ergo nec successive perdere dece annos.Respondetur quod exprimae coclusionis absolutione facile potest liqvexe, quid ad hanc sit respondendum. Breuiter ergo respodetur per propositiones. Prima, Non' licet ex intentione abbreuiare uitam per abrstinentiam.Pater, quia est contra dilecti onerasiui, quia est noctium uitae. Confirmatur.Non liceret abbreuiare uitam alterius, cuius haberet curam,ut filiorum,& seruorum. Secun do,Non licet abbreuiare gliis mediis. eigo nec . abstin
614쪽
abstinetia. Vltimo authoritate Augustini, qui in regula madat,scilicet, Carnem uestram do male ieiuniis,&abstinentia esstq& potus qua tum ualetudo permittit. haec in regula sua. &patet ex prima conclusione supra determinata. Patet ergo,quod ex intentione abstinere contra ualetudinem, est illicitum: & cum si contra charitatem sui,esset mortale. Item August. de moribus ecclesiae I 2.q.Iε.ai t.6.Regula. inquit temperantiae est necessitas praeuentis uitae. Secuda conclusio,Non 'tenetur quis pro-' telare uitam per alimenta quantum potest. Patet,quia non tenetur uti cibis optimis,& delicatissimis & pretiosis imis, etiam si ea sint saluberrima, imo hoc est reprςhensibile, ergo.
Item non tenetur uiuere in loco saluberrimo, ergo nec uti cibo saluberrimo. Item hoc esset damnare omnia ieiunia ecclesiastica,& mon stica. Item non tenetur abstinere a uinQ , ut diutius uiuat,ergo nec econtrario. Tertia coni. clusio, ' Si quis utitur alimetis, quibus homines comuniter utuntur, & in quantitate, quae solet sussicere ad ualetudinem conteruandam,
dato quod ex hoc abbreuietur uita, etiam notabilitex, di hoc percipiatur, non peccat. Patet breuiter ex tecunda, quia non tenetur prolongare, nec mutare solum ad alium salubriorem locum,ergo nec cibum. Ex quo sequitur comvolarium, quod non tenetur quis uti medicinis1
615쪽
nis,ad prolongandam uitam, etiam ubi esset Probabile periculum mortis, puta quotannis sumere pharmacum ad uitandas sebres,uel huiusmodi. Quarta coclusio, Si quis ' singulari inedia, uel cibo ita nocuo uteretur, uel scienter, uel ex propria opinione contra bonorum& sapientum sententiam, ut breui abrumperetur uita, non excussitur a mortali. Haec patet ex prima conclusione, dc ex determinatione primae conclusionis, nisi sorte faceret peculia xi consilio,&reuelatione diuina.
S V Μ Μ A. x mortem sibi consiscere, quomoso sicut flemper impium, ita er mortem notisorum patienter, stes libere etiamfubire, quod Plemosco sitirum, nonnunquant praeceptum βαα Interficere seipsum, quo emper sit impium, ostendi αtur. Et multa de inclinatione naturali, an sit semper prona ad imis tr.
616쪽
, g DE HONI IDIO.3 Inclinatio bominis, quatenus homo ni,qRod sit bona, ex quod ad nul lum malum,aut uirtuti contrarium inacline argumentis probatur. 4 Deus an naturuS rerum immutare potuerit , uel ab initio alius facere, quum nunc sunt.1 Deus quod naturaε rerum mutare non positi ab duat bore probari videtur. Deus supposito quod non pol it rerum naturus muratare, quomodo licerit hominem cum naturali inclinaαtione ad malum. ν Inclinatio bominis quamuis sit ad malum, quod idomen non sit mala malitia morali, quandiu manet inati a terminos appetituK.s Deus quod creaverit homine sine inclinatione mala, qua appetitus inclinat ad malum. , Deuου quod dederit appetitui naturalem inclinationem ut obediret uoluntati. 1 o Homo quod non inclinetur ad diligendum se plus quam deum, uel proprium bonum plus quam comu
H Praecepto, Non occides, quid ex qualiter bomicidium probibeatur Et de triplici opinione ibi recitata. xi Praeceptum de non occidendo,quod sit iuris naturalis, i non po sitivi, sicut etiam alia praecepta Decalogi, fecundum aut borem. x3 Praeceptum de no occidendo,quossemperfuerit aequaala π ante legem, Cy in lege,Cr tempore Euangeli .
a. Interficere si licebat adulteram, aut furem in lege Mosi, quod ex licuit ante legem, er licet in lege
euangelica.i, Praecepto boc, Non occides, quomodo probibeatur omne homicidium, quod stando in lege naturae sola, est malum,
617쪽
DE HOMI cIDIO malum, Cr irrationabile. τε Praecepto de non occidendo , quod non magis probita beatur homicidium authoritate publica, quam pria
1 Occidi quomodo dupliciter potest homos licet ex inritentione, Cr praeter intentionem. 18 Occidere bominem reipub. nocivum ex intentione,
quod Ilando in iure diuitio Cr naturali liceat.1ρ Ηomicidium de iure naturali Cr diuino permissisim quovi sit commissum. ao Homicidium omne ex intentione , quod praecepto de non occidendo est probibitui eu public aut priuata personae, praeter quam id, quod reip. publicis magistratibus,m principatibuου fuerit commilsum. ii Interficere stipsum quare non liceat. Obiectum uoluntatis quod non sit 'lum uerum boo
α3 Deia quod oluου sit uitae CT mortis dominus, non borimo, qui quantum ad hoc, est peculiariter struin Dei, unde occidere stipsum, Hl deo iniuriam facere., Homo,qu)d in multis casibus quamuis licitis vijρ possit uitam feruare,quomodo tamen non teneatur. 1 1 Homo, quod semper teneatur destndere uitam prooximi, etiam quandocunque licet, quod non sit exaploratum. ,, Panem quod liceat alteri cedere cum certa pernicie propriae uitae.
ων Animam ponere pro amicis licet sit stultitia butu mundi,quod tamen sit sapientia apud Deum. Damnato ad mortem quod uon liceat se fame in
618쪽
io: DE HOMI cIDIO.tem expectare. 3o Damnato ad mortem per cicutae seu ueneni baustum, quod sibi liceat illud haurire,nec uidetur ad eius mom
13 Auxiliari quod liceat amico etiam cum Psntocunaque uitae discrimine. Et quid dicendum de uxore, quae etiam cum magno pericuo marito pelle laboriranti adflueret. 3 Nauigare, Cr artem militarem exercere etiam cum magno uitae periculo fleruatis circunstanti' que ma- gis Cy ut plurimκm contingunt,quod Ιἰceat. 3; Vitam abbresti ire qκod nullio modo liceat, etsi non teneatur omnia edis licita etiam facere, ut sibi ui. tam rediat longiorem. 3. Alimentis in alubrib res nocuis uitam reddere breu. uiorem, quod non liceat, neq; tamen uti tenetur optimis. 31 Vitae confersandi ratione quod non sint omnia mea
dia adbibenda, sita solum i la, quae a hocsunt debe σ
Vita quod non sit in discrimine pro bonsis temporaliabim ponς da, intςr qμα gloria i bonor, Er fama re et
D BrutM,cato,Decit s,Cτ riij in v meri,qui sibi morte con ciuerunt,utrum excusationem habebunt, eo quod putabant io hoc se fortiter ω' laudabiliter asere. Et quid de Samson Rassia,N Salite
Qui addit scienti ,addit & labore. Habent agricolae sua otia, habent operarii, habent ora opifices,& cii diebui
619쪽
D g HOMICIDIO. diebus operosis titta p arauerint, festiuis diebus re liue habet, &pro tuo arbitrio remittunt, &oblectant animos,& corda oblita laborv.Nobis neq; festis,neq; pro sestis licet esse otiosos nullas habemus studiorum serias,nullam uaca tionem ab exercitiis literarum. Ecce conuenimus patres religiosissimi,tiirique spectatissimi in festo tam celebri ad hanc relectionem, cun mihi non licuit non solum in sequentem annuut putaram, sed neque in alium quidem diem
proserre. ergo, ne supra laborem necesiari vim, nouum etiam in prooemiis assiimamus, rem
ipsam silperis praeuntibus aggrediamur. Argm mentum a me inustadum in praesenti relectione, non est aliquis nouus locus ad hoc des gnatus & in ordinariis lectioniblis praetermis sus, ut aliis relectionibus a me factum est, sed ut non nomine tantum, sed &re etiam sit relectio, costitui retractare aliqua prius in meis lectionibus disputata, nec tamen multa nec enim pos sem. Sed consilium meum suit imprς- sentiartim disputare quaestionem, An sit sortis uiri occidere te ipsiim, uel cum conseruare tam posset, mortem appetere quando, & quatenus hoc aut licitum, aut laudabile sit . Ad
quam quaestionem commodius exami13adam tanquam sundamentum huius relectionis sequentem conclusionem a principio pono.
Prima conclusio, Sicut ' mortem sibi con
620쪽
Yo x D E HO Ic ID I o. sci scere semper impium est, ita mortem non solum patienter tolerare,sed libere etiam subire plerun clxie consilium, nonnunquam praeceptum est. Hanc conclusionem pro temporis angustia, pro tenui mea eruditione quam potero clare uarie uersabo , immoraborque circa singulas partes,primo illam probando,deinde argumenta in contrarium obiiciendo, illaque pro captu ingenii diluendo, ac dissoluendo: quod interim dum facio,vos patres Obseruan- dissimi utique & ornatisisimi oratos uelim, ut
me non tam attente, quam benevole,&amice audiatis.' P RIM A ergo pars conclusionis est,quod
semper est impiit,interficere se ipsum. Hoc pri mis probatur, quia ' occidere seipsium est contra naturalem inclinationem hominis : sed sacere aliquid contra inclinationem naturalem, est peccatum. ergo occidere se est peccatum. Minor est manifesta, non enim homo solum omnia'; animantia, sed res omnes resistunt suae corruptioni , & pro uiribus adnituntur conseruare se in rerum natura, it dicitur in secundo de generatione, &experietia apertius docet, quam ut probatione indigeat, nec Opus est in re non dubia argumentis uti non necessariis. Est ergo contra naturalem inclinatio nem hominis, ut se interimat. Quia autem in clinationi naturali aduersari & repugnare sit