장음표시 사용
891쪽
sset ex notitia Dei.Ite alias si nullu peccatum mortale esset per sie notu, nullu ergo principiuesset per sie notia. Ite sequit, ergo P 'uic 'Heno habet euidelia,ci, Deus est,no babet euidelia de aliquo malo, aut peccato.Pater cosequetia manifeste Quia si periuriti esset manifeste peccatu, uel homicidium, pedet ex hoc principio, ψ Deus est ergo clui nolabet evidetis de illo peccato ergo neque de alio, scilicet ' homicidiu est peccatu, sitiit no potest habere euideta a maiorem aut certitudine de baptismo, quam de Chrasto.Ad ratioes in cotrariti Gregor iis qui de Arimine sis in '. d.'ε. tenet duo. Pr mu doto per impos Sibile, ' no esset Deus, adhuc esset per catu,& malu morale.secudii dato, i nulla eii et lex prohibitiva diuina, adhuc pecca tu. In fert corollarium , ' multa sunt peccata ita iecundu se mala, 9, no sint mala, Raprohibita etia lege diuina, funda metu eius potissim est quia ad hoc,' quis male agat,fatis est Q agat cotra recla ratione, siue humana, siue angelica.Cum ergo hoc posset esse,etia neque Deo neq; aliqua diuina lege existete, ergo illa duo dicta cu corollario sunt vera. ite ad RO. 2. Gentes que legem no habet naturaliter quae iunt legis iactur psi enim sibi sitiat lex.e
O sitfficit.Et co firmatur, quia si nihil est malu nisi prohibitu,cum posset nihil esse pro
892쪽
hibitti postet nihil este peccatu. Et sic odium
Dei,&periuriu possent no esse mala. Hac ta- me prouositione nullo modo puto probabile:
neq; est intelligibile quomodo aliquis peccets omnino no obligatur, neque uideo quomodo intelligatur, si no habet superiorem. atque adeo si uel Deus no esset, uel nihil praeciperet, ego no dubito, quin nullum esset proprie peccatum aut malum morale , licet posiet esse peccatum, sicut est in natura uel in arte: nec erit aliter malu quod homo interficeret patre, quam 'piod lupus interficeret matrem, quod uidetur etia probari quia etiam in his, quae de se mala sunt,s sant authoritate diuina, desinunt esse mala, ut interficere in nocetem Trgos quid bonum aut malum est, tota bonita aut malitia dependet ex authoritate diuina,&omnis obligatio est ex lege , sed lex non potest fieri nisi a comunitate, uel superiori, S. Tla Om. I. a. q. 9 .articu .a .Ex quo in sero, quod Deus nullo modo obligari potest, quia non habet superiorem. neque potest certe explicari quid si Deum obligari. Si enim de lege nostat, quin iaciat hoc, vel quod faciat illud.tuc ergo obligatur diligere se, & filii, & Spiritu sanctu, & generare situ, et ite quicqd aliud sectat pater ad extra quatunctique costitueriti ge, gratis Omnino facit.ergo no obligatur, neque
893쪽
que promissio diuina,aut lex inducit proprie obligatione in Deu sied rectitudine Secudo in
sero, ' licet bene asseratur a theologis, s sunt quaeda quq Deus no potest sacere,ut peierare, no seruare promistum,&similia: tamen malἡcocedui,' si faceret, peccaret No enim sequit per locu intrinsecu,Deus menti ergo peccat,no plus quam sequitur,Deus facit duo cotra dictoria: ergo peccat.patet corollariti, quia notenetur,nec obligatur,sed est eo de modo impostibile Deu metiri, sicut non esse,uel mori, uel aegrotare.Et ideo relicta imaginatioo Gregorii,aliter dico ad argumeta facta cu S.Tho. o I.2. q. I9.ar. . ad teritu, i lex diuina dupliciter potest co siderari a nobis,uno modo ut est in ipso Deo.& sic omnino est nobis ignota, ne que hoc nos obligare posset. Alio modo prout nobis innotescit,uel per lume naturale, uel per reuelationem:&hoc modo nos obligat.Dico ergo, quod aliquis obligetur lege diuin non oportet ut sol maliter faciat esIe ali qua legem , uel legislatorem , a quo lata sit,
sed satis est quod si at aliquid esse bonum,
uel malum, etiam si ignoraret omnino causam quare est bonum uel malum,uel utrumst prohibitum uel non. Et sic talis qui ponitur sine cognitione Dei adhuc ex casu,post-
qu in ponimus eum habetem usum rationis,
894쪽
cognosicit aliquid esse malum, aliud bonii, &hoc satis est ut possit peccare, quia cognoscit aliquid esse uituperabile,& hoc est da malu S. Tho.I,a.q. s.ar.a.dicit, Ex hoc actus est laudabili V uel culpabilis, quia est bonus uel malus. Et hoc co firmatur appareter, quia si ignoran
tia Dei intrincibilis omnino excusaret a Decca
to,ergo dato ' ignorantia esset culpabilis de obligaret ab aliis praeceptis legis ditimae. Et
qui omnino ex ignorantia crassa ignor ret Deu esse, no teneret honorare paretes, neque
diligere proximu. Cons eques est absiti dum, dicere,' impii negates Deci esse, solum peccarent illo peccato,& no sornicando, neque O cidendo: ergo nullo modo est admittendum. Probo ' siequatur Nam si ignorates Christum uincibiliter Omnino excusantur a culpa, ita etiam ignorantes uincibiliter: licet peccarent illo peccato infidelitatis,tamen excusantur ab aliis praeceptis Christi,ut de conses sione, Eu charistia,&aliis. Neque Saraceni peccat, qui no costetur,uel simul eucharistia. Ergo etiast simili si ignorantia Dei excusat ab omni cat ergo ignorantia culpabilis Dei excusabit ab aliis prieceptis Et per hoc potest respondem ad omnia argumenta. & ideo per euero in conclusione silpra posita,' etia ille, qui perueruens ad usinia rationis,neque habet neque potes
895쪽
ueniens ad usum rationis. 377test habere notitia de Deo,posset nihilomin
peccare sed ex alio capite arguo, quod perue niens ad usum rationis, no possit peccare salte pro primo instanti usus rationis , quantum
cunque habeat notitiam Dei: & loquimur de eo, qui nutritus est & educatus in uera religione .Et arguo sic,maxime in uia sancti Thome, homo non potest peccare in primo instanti sui esse , ergo neque in primo instanti usus rationis. Antecedens est sancti Thomae, tum in multis locis, tum in prima parte, quaestione
sexagesima tertia, articulo quinto. Consequentia probatur, quia tempus promedes ante usum rationis, uidetur omnino pro nihilo reputandum, quantum ad bonitatem uel malitiam hominis. spectar,nec uidetur habere maiorem potestatem homo per hoc, quod prius fuerit siae
usu rationis, quam si nunc inciperet esse cum usu rationis. Si ergo inceperit esse cum usu rationis, non potest peccare contra, nec ille, qui nuc primo peruenit ad usum rationis .Et confirmatur hoc, Sit puer quatuor annorum, cui Dominus pro hoc instanti acceleret usum rationis,&incipiat habere usum rationis , & sit alius quem Deus creet in eodem instanti cum simili usu rationis, certe nulla uidetur, ratios
quod primu possit peccare, &non secundus Et confirmatur secundo, qui a s Adam no 'pO
896쪽
tuisset peccare in primo instanti, in quo creae tus est, nulla uidetur iratio, quod si creassὸt per Unam horam ante sine iisti rationis, qu hoc adem fiet, ut possit peccare, cum primum habet
usum rationis. Secudo arguo ratione s. Tho. quia primus actus creaturae rationalis est ex inclinatione naturali sed inclinatio naturalis no
potest esse ad malum, ergo primus actus no potest este malus. Maior probatur, quia id, quod est per se, est prius eo, quod est per accidens, sed naturalia sint per se, ergo primus a stus est
ex in cl i ta at i o ti e n atural i. N in o r autem patet, quia inclinatio naturalis tribuitur generanti, 8. Physic. sicut motus grauium & leuium: ergos actus cx inclinatione naturali esset malus,tribueretur Deo. Sed hoc argumentu uidetur eodem modo procedere in primo inuati usiis rationis, quia est primus actus tunc non poterit esse peccatum .Et confirmatur, quia primus actus in perueniente ad usum rationis uidetur
quod sit dilectio sui; sed illa non potest esse
mala. ergo primus actus in instanti usiis ratio- his non potest este maliis. Maior uidetur Ethi. Ainicabilia ad alterum sint ex amicabilibus ad se. ergo primus actus est dilemo sui. Minor patet,quia diligere seipsum, est ex inclinatione haturali ergon isti potest His tamen non obstantibus dico, quod pei
897쪽
uenies ad usum rationi vi in primo instanti potest peccare, quia est liber ad bonu & malu .hoc
enim importat ad liberum arbitrium .Est concluso sancti Thomae Prima secundae, questione Octuagesima nona, articulo sext.&Omniu. Izem alias sequitur, quod omnis talis perueniens ad ustim rationis haberet necessario gratiam sine sacramento, etiam Saracentis, uel Iudariis. Patet, quia uel facit totum quod tenetur pro illo tempore, uel non: si non, ergo peccat in primo instanti, & habet intentum principale. Si sacit totum quod in se est ad quod te
ne ur,ergo recipit gratiam .nam facienti quod in se est Deus non descit in necessariis ad salutem, ut est regula theologorum. ergo . Ad Rrgumenta. Primo possem dicere, quod idem
est iudicium de primo instanti ustis rationis,& simpliciter de primo instanti sui esse , &quod sanctus Thomas non intendit negare, quod homo in primo instanti sui esse non possit peccare , sed solum quod primus adtiis non
positi esse peccatum. Secus autem per omismsonem , neque argumenta eius id bidentur probare : nunquam enim probat quin possit peccare per omissionem . Et dicendum de priὸmo instanti ustis rationis, s talis scilicet non potest peccare comissilie , sed bene omissicie. Et certe no est facile probare differetia, qua tu .
898쪽
ad hoc, inter primum instans usius rationis,&Drimum instans simpliciter. Aliter dico,& sorte plus ad mente sancti Thoms, negando con quentiam factam in argumento a primo initanta simpliciter , adprimum instans usus rati OmS.Et ratio differetie est, quia qui nuc prita pCruenit ad usum rationis, prilis babuit multos actus intellectus&uoluntatis:&dile ς per CO nsequens iam patet habere ali os actus circa alia obiecta , & sic potest habere MuS mayOS. Quamuis enim actus usus ratio-lS i illi raciant ad bonitatem aut malitiam fac imitariae ad ordinem acutum, ut sicilicet posit qui y habere aliquos actus ctum peruenerit acl usum rationis, quos non posset habere, nisi
ui pr. ce sient: notum enim est, qu bd educalo ante usum rationis multum facit ad actus equentes usius rationis , atque adeo permultun et diva mores, qualis suerit instructio antelium rationis Bene autem concedo, quod si Deri potest,m creatus sine usii rationis nullumctu habet ante usum rationis, omnino idem
et iudicium de illo ,&simpliciter de primo anti esse: nihil enim refert an sit primit in
habuit.Et hoc de secundo dubio huius siccurida partis&quaestioniς. Quartum dubium Cirra Ca eandem quaestionern est, Ati ' possit quis habe
899쪽
ueniens ad usum rationis. 38 I
habere usium rationis ad peccandum uenialiter, priusquam ad peccanaum mortaliter, hoc est, an post et peruenire ad talem statum, ut si sussciens ad peccandum uenialiter,& non peccandum mortaliter.&uidetur quod sic. Nam semiplena deliberatio susscit ad peccandum uenialiter & non mortaliter. Sed potest quis impersecte deliberare antequam homo persecte possit rergo poterat peccare uenialiter antequam posset mortaliter. Maior conceditur ab omnibus theologis. & probatur manifeste de motibus subitis circa materiam moralem, qui propter desectum deliberationis non imputatur ad mortale. Minor uero probat, quia maior capacitas requiritur ad persecte delibe randum, quam ad imperfecte. Et hoc uidetur
sentire Iacobus c. I. Concupiscentia cum con ceperit,parit peccatum, peccatum uero cum consummatum serit, generat mortem .Et confirmatur, quia post primum tempus usus rationis contingit frequenter in adulto , ut habeat sufficientem notitiam ad peccandum ueniali ter,& non ad peccandu mortaliter, quare non ita poterit in primo ins anti usus rationis contingere.Item uidetur, quod aliquando ebrietas uel stiria, relinquat usum rationis imperfectum susscientem ad ueniale, & no ad mortale. Quare non poterat quis naturaliter u en ire
900쪽
dd illam di spo sitionem. Item,l, o mi n em uehi
menter iratum excusamus tape a mortali circa maceriam ex gonere mortale,& no a ueni
li,& non uidetur,quia naturaliter quis posset peruenire ad similem dispositione.Ite usus rationis acquiritui' uccessive:peruenit enim ex trans inutatione naturalium qualitatum , quaeno simul tota strergo poterit prius habere u- . sum rationis imperfectum, quam persectum, ς' dc sic peccare uenialiter. Confirmat ex S.I ho. q. distin. q. Ι .arti . . q. a. ad quintum. Ubi dicit, quod consensus in pollutione postquam quis euigilauit a somno ,aliqua do quide est mortalis, si sit ex plena deliberatione: uenialis uero, si sit ex surreptio e. unde patet v postqua perdidit hilum rationis,potest ita redire ad allii, ut prius ueniat imperiecte ut stis sciat ad peccandu uenialiter, priusqua ad peccadu mortaliter, qtiodno est nisi postqua est plene expergesa-etus ergo omnino uidetur, V similiter carensu sit ratio is possit etia illico peruenia e ad usum rationis siccessive: omnino enim uidetur similes quatit ad hoc,& dormies,& puer.His tameno obstatib' dico negati ue,' 1mpossibile est,
ut aliquis primo perueniat ad tale usum ratio nis,l possit uenialiter peccare,& no mortali ter. Ista cocluso est S.Tho. I. a. q. 89.arti .6. adein a.di. q. I.ar. q.&probatur.Primo,quia materia