장음표시 사용
221쪽
suerit reservationem nonnisi sacramento conserendo tollere. Attamen contraria aliorum sententia magis probatur S. Alphonso, nam finis reservationis jam obtentus est, ut peccata judicio superioris subjicerentur, quod contingit etiam dum fit consessio nulla, vel sacrilegia. Sed si superior ipse, audito peccato reservato, remiserit poenitentem ad sacerdotem alium, censetur reservationem sustulisse, ut alter eum absolvere valeat. Negant plerique id licere, quum peccata reservata non sint extra sacramentum tollenda: quod ubi agitur de casibus occultis Ρapae reservatis, in quos nihil potest episcopus nisi in sorosacramentali, videtur Verissimum: sed ubi reservatio ab ipso episcopo proveniat, nescio quid obsiet, ui tollat reservationem extra sacramentum, facultate consessarii libera relinquenda. S. Alphonsus sic loquitur: Alii dicunt id tantum licere in casu gravis necessitatis, puta si superior non posset se expedire ab aliquo gravissimo negotio, et contra, necessarium judicaret personaliter audire peccatum reservatum. Idque admittunt Lugo, Croix, et Palaus cum VasqueZ et Coninch: sed in casu rarissimo, addito quod poenitens esset in necessitate communicandi, et nollet eadem peccata bis confiteri. Hoc ultimum non videtur improbabile, posito cum omnibus his conditionibus. ' Haec intelligenda videntur etiam de peccato
ab episcopo reservato, quando paenitens necesse habet sacramentum recipere, et nequit absque gravissimo incommodo peccata omnia superiori referre. 165. Qui absolutus est indireete a consessario ob gravem causam, tenetur deinceps se praesentare episcopo, quum eXtra mortis
articulum sacerdotes nihil possint in casus quos episcopus sibi reservaverit; ideoque obligatio se praesentandi suspensa sit, haud sublata. Direete tamen absolvit episcopus impeditos adire Ρontificem, et sacerdos, si episcopus adiri nequit, sub onere se praesentandi cessante impedimento: quod si perpetuum fuerit, omnino libe
I 66. Etsi superior injuste deneget iacultatem absolvendi a rese vatis, nihil potest in ea sacerdos, quia tum in reservatione iacienda, tum in ea haud tollenda, utitur jure suo: peccat tamen episcopus duriorem se exhibens cum animarum damno, praesertim si noverit poenitentem nullatenus induci posse ad eum adeundum.167. Plerumque non expedit ut consessarius sibi assumat onus I S. Alph. I. vi. n. 598. 2) Ibidem, n. 695.
222쪽
episcopi adeundi, praesertim si paenitentis mentio iacienda est, quod absque ejus licentia nullatenus licet, vel si ex adjunctis suspieio in
168. Peregrini absolvi possunt juxta diocesis statuta in qua versari contigerit, quoties ex sua dioecesi non migraverint in fraudem reservationis. Si peccatum admiserint, quod tum in dioecesi in qua
Versantur, tum in sua, reservatum est, nequeunt absolvi nisi ab eo qui habet facultatem in reservata, in dioecesi ubi confitentur. Si sit reservatum in ea dioecesi, non tamen in sua, nequeunt absolvi, quia reservatio respicit directe consessarios, quorum potestas intra limites croecetur. Si sit reservatum in sua dioecesi, quin sit in ea in qua confitentur, possunt absolvi, quia consessariorum potestas juxta statuta dioecesana exercenda est. In Bulla quae incipit Superna, Clemens X. declaravit: posse regularem consessarium in dioecesi, in qua est approbatus, confluentes ex alia dioecesi a peccatis in ipsa reservatis, non autem in illa, ubi idem consessarius est approbatus, absolvere; nisi eosdem poenitentes noverit in fraudem rese vationis ad alienam dioecesim pro absolutione obtinenda migrasse.
In fraudem, autem, juxta S. Alphonsum, fit, quando quis alienam petit dioecesim ob principalem finem obtinendi absolutionem, vitandique judicium proprii pastoris. Ratio, quia fraus dicitur
intervenire, ubi lex redditur elusoria, ut ait Barbosa, Axiomate 102. n. 4. Eluderetur autem hic reservationis lex, si poenitens alio
migraret ex principali motivo petendi absolutionem. Unde bene ipse absolvi poterit, si abscesserit ad aliquam dioecesim ob aliquem honestum finem, puta negotii agendi, vel indulgentiae lucrandae ; velut confiteatur, cum minori incommodo, aut citius consessionem expediat; vel ut consessarium incognitum, aut prudentiorem inveniat, qui melius eum dirigat, et tranquillitati suae conscientiae consulat, et
similia. See ut diximus) si ibi accederet ex principali fine, ut
effugiat judicium sui superioris, vel ut facilius absolvatur. ' Non autem in fraudem reservationis pro absolutione obtinenda migrat, qui ex dioecesi discedit ad peccatum patrandum quod in ea reservatum est, nam id facit ad reservationem effugiendam. 169. A censuris in patria reservatis nequit peregrinus absolvi, quia tota facultas simplicis consessarii absolvendi a censuris habetur ex c. Nuper de gent. eaeeomm. in o. ibi autem dicitur simplex l) Edita 2I Iunii I 670. 2 L. vi. n. 689.
223쪽
consessarius non posso absolvere a censuris, quando sunt resedi
170. Peregrinus peccatum reservatum in dioecesi in qua moratur patrans, reservationi subjacet, quia legibus loci tenetur, non tamen excommunicationem, si sorte adnexa sit, contrahit, nam jus decernit: solos subditos comprehendi sub excommunicatione lata ab episcopo pro suturis delictis. ' Excipit ΜaZZoita excommunicationes quae seruntur per statutum respiciens commune bonum territorii, etc. 'I 1. Ρersonae haud exemptae peccatum reservatum patrantes in monasteriis, seu locis aliis exemptis, reservationem contrahunt, quia reservatio incit potestatem consessariorum, qui proinde reos delicti hujusmodi absolvere nequeunt.1 2. Qui peccarunt, extra suam dioecesim, in alia in qua nulla suit reservatio, nequeunt absolvi in patria a delicto quod in ea reser-Vatur, quia consessarii potestas ab episcopo loci pendet. 1 3. Ex facultate I ridentini conciliis episcopi possunt absolvere Peregrinos a casibus Papae reservatis, modo sint occulti, quia U Subditi etiam dicuntur tales peregrini, qui in soro sacramentali subjiciuntur episcopo dioecesano.' ' Idem licet vicariis capitularibus, seu administratoribus, sede vacante: et juxta plerosque, iis qui jurisdictionem quasi episcopalem habent. Ea autem facultas nonnisi in sorosacramentali exercenda est. Si episcopus ipse inciderit in crimen hujusmodi, poterit deputare proprium ipsius consessarium, esto sit extra suam dioecesim, ad se absolvendum cum eadem lacultate qua ipse posset alios sibi subditos absolvere. ' Casus autem occulti censentur, quando probati non sunt in judicio, vel non palam innotuerunt, ita ut nulla tergiversatione possint celari. Ea absolvendi facultas videtur extendi ad reservationes concilio Tridentino posteriores, nisi specialiter ei derogetur, uti fit in Bulla Coena Domini: et in Bulla S. Ρii V. in qua moniales frangentes clausuram ad
malum finem, necnon licentiam concedentes, comitantes, ete. , eXcommunicationi subjacent, a qua praeterquam a Romano Ρontifice, nisi in mortis articulo, absolvi nequeant. I74. Episcopi nequeunt absolvere a casibus occultis reservatis ab
aliis episcopis, quia facultas Tridentina respicit casus Sedi Aposto-
224쪽
lieae reservatos: vox autem etiam eo loci adhibita, ex consuetudine et stylo, non censetur eam extensionem importare.
1 6. Possunt episcopi, ex plerorumque sententia, sacerdotibus quibuscumque facultatem absolvendi a casibus occultis delegare, quia jam inhaeret episcopi muneri: et sacerdotes quibus ita committitur, habentur tanquam specialiter deputati. Speciali hac deputatione indiget ipse Vicarius generalis, nam recte ait Sanchez, vicarium episcopi non habere potestatem absolvendi ab his casibus ex generali commissione vicariatus, nisi specialiter ab episcopo commi
176. Regulares nequeunt absolvere a casibus quos episcopus specialiter sibi reservavit, sive in synodo, sive extra synodum, uti patet ex Bulla Gregorii XIII. Cum a 3aera. Nequeunt etiam absolvere a sex casibus a Clemente VIII. recensitis, nimirum percussione clerici, duello, violatione immunitatis ecclesiasticae, violatione clausurae ad malum finem, simonia reali, et simonia confidentiali; nam facultas ab his absolvendi expresse regularibus est adempta: a caeteris autem casibus in jure episcopis reservatis regulares censentur probabilius absolvere Posse. 177. Μoniales haud exemptae reservationibus ab episcopo factis subjacent: de exemptis disputatur, probabilibus utrinque rationibus, judice S. Alphonso.' Utrum possit episcopus reservare casus quoad has, ubi agitur de clausura custodienda, v: g: si ostio aperto loquantur cum saecularibus; etiam in controversiam Vocatur, quamVis custos sit clausurpe, tamquam Sedis Apostolicae delegatus.1 8. Absolvens a reservatis, sive episcopo, sive Sedi Apostolicae, praetextu privilegii, incurrunt ipso tacto excommunicationem Ρapae reservatam, ex decretis S. C. anno 1601 et 1602, auctoritate Clementis VIII. et anno 1607. auctoritate Ρauli V. I s. Ρraelatis regularium permittitur ex Clementis VIII. constitutione, undecim tantum casus sibi reservare: v: g: Ι. apostasiam a Religione: II. nocturnum ac furtivum e monasterio egressum : III. veneficia, incantationes, et sortilegia: IV. proprietatem contra Volum paupertatis, in materia gravi: V. surtum mortale de rebus monasterii. VI. peccatum carnis consummatum: VII. juramentum salsum
in judicio legitimo: VIII. procurationem, consilium, vel auxilium
si S. C. Cone. 24. Ian. IIII, et 29. Nov. 17l2.
225쪽
ad abortum scelus animati, etiam effectu non secuto: IX. occisionem, vel vulnerationem, vel gravem percussionem cujuscumque personae: X. salsificationem manus, vel sigilli ossicialium monasterii: XI. malitiosum impedimentum, retardationem, aut apertionem literarum a superioribus ad inferiores, vel e contra, 180. Religiosi exempti non subjacent reservationi episcopi: nec eorum novitii, vel familiares, modo inibi sint quasi de samilia, et continui commensales. Si inciderit novitius in reservationem ante
ingressum, poterit, ex privilegio Religionis, absolvi a consessario ejusdem Religionis.
226쪽
DE ABSOLUTIOΝE. S. I. DE sACERDOTIS IUDICIO.
I 8 I. Sacerdos jurisdictione praeditus post exceptam peccatorum consessionem, potestatem solvendi et remittendi peccata exercet, paenitentem absolvendo: ligat quoque imponendo opera satisfactionis, et retinet peccata eorum qui haud idonei veniae videntur. Equidem Potestas a Christo Domino concessa, nonnisi juxta Sanctissima ejus instituta exerceri valet, ut poenitentibus sit venia; nam, uti optime animadvertit S. Thomas, sacerdos operatur in usu clavium sicut instrumentum et minister Dei: nullum autem instrumentum habet efficacem actum nisi secundum quod movetur a principali agente:
et ideo dicit Dionysius, in fne Eeelesiastieae hierarchiae, quod
sacerdotibus utendum est virtutibus hierarchicis, quomodo divinitas eos moverit Unde si quis praeter illum motum divinum uti sua poteState praesumpserit, non consequeretur effectum, ut Dionysius dicit: et praeter hoc a divino ordine averteretur; et hic culpam incurreret. y Equidem manifestum laret peccatum temere uti potestate divinitus concessa. 182. Qui poenitenti animo sua consessus est peccata, et paratum se exhibet ad jussa sacerdotis implenda, jus habet ad absolutionem, quum gravissimum confitendi onus ea conditione subierit, ut veniam ex Christi instituto consequeretur : quapropter gravis ei fieret injuria, si, nullo a se objecto obice, venia denegaretur. Statim plerumque absolvendus idcirco est: quamvis contingere possit aliquando, uiditatio absolutionis ad breve quoddam tempus ei profitura sit in cautelam et remedium : quapropter animae medico, qui et judex est, licet aequa ex causa eam differre, praesertim eo consentiente. 183. Sacerdotis judicium ex causae cognitione proserendum est, ideoque debet eo quo absolvit temporis momento conscientiae paenitentis statum habere perspectum. Equidem in tribunalibus plerisque
227쪽
causae cognitio sententiae praecedit, dierum nonnumquam intervallo: et in ipso poenitentiae tribunali saepe confitetur pluries poenitens antequam absolutione donetur: sed oportet ut judicii sacri materia actu subjiciatur clavibus Ecclesiae, ut sic Drma cum actibus poenitentis qui dolet, et confitetur, et satisfacere promittit, conjungatur:
arctior enim, uti monet S. Alphonsus, debet esse nexus inter sententiam et causae cognitionem in sacro hoc judicio. Caeterum lacile contingit, ut obliviscatur sacerdos peccatorum, quae ante hebdomadas aliquas, vel menses, poenitens declaravit; quapropter consuetudo haec protrahendi judicii non omnibus probatur. Si recordetur status paenitentis, quamvis singulorum quae exposuit, non habeat notitiam, omnes sicile concedunt eum absolutionem dare posse: sicut etiam si recordetur peccatorum in confu8o, uti aiunt, generalem habens eorum notitiam. Si poenitentiae recordetur, vel a paenitente ejus notitiam expiscari possii, hac ratione eum posse sum cientem causae cognitionem tune habere plerique censent, quum singulis vicibus quodammodo judicaverit, et remisso poenitente ad id temporis cum
absolutionis spe, dederit locum judicio perficiendo. Caeterum saepius contingit ne quidem poenitentiae impositae notitiam haberi
ullatenus posse: quo rerum eventu, puto Oportere ut in graviora peccata ab ultima communione admissa inquirat ad resticandam memoriam, quamVis Onus gravissimum consessionis repetendae vix
unquam imponendum sit. Sacerdos,'' inquit S. Alphonsus, dum senientiam proseri, debet efformare judicium, saltem de statu conscientiae poenitentis. λI84. Consessarius non tenetur de singulis peccatis certum sermare judicium, sed tantum de obviis et claris. ' Equidem studium ejus in eo praecipue ponendum est, ut judicet utrum peccatorem Vere paeniteat, et quae ei injungenda sint, in admissorum expiationem, et animae remedium. De plerisque dissicultatibus aliqua dicemus.
186. Imprimis dicendum est de peccatoribus qui in occaSione proxima peccandi versantur. Oeeasio peeeati dicitur quidquid ad peccatum allicit, sive ex natura sua, sive ob cujusdam stagilitatem. Quidquid, spectata communi hominum fragilitate, peccati periculum l) L. vi. n. 502. 2 Ibidem, n. 499.
228쪽
grave asseri, adeo ut in ea plerumque peccent, occasio proxima per aedicitur: sic puellae lascivibundae consortium diuturnum, semotis arbitris, est occasio proxima perae impudicitiae. Occasio proxima per aeeidens dicitur quidquid grave lapsus periculum assert cuidam ob specialem ejus fragilitatem, adeo ut frequenter in ea peccei; licet plerisque non noceat. Sic potus modicus vini, vel alterius liquoris est quibusdam proxima ebrietatis occasio. Remota oeeasio dicitur illa in qua homines plerumqne non peccant, quamvis aliquando in ea
etyam peccent. Sic colloquia cum amicis, deambulatio, et necessarium cum concivibus commercium, possunt peccato praebere locum. Res omnis potest esse remota occasio peccati: quoniam creaturae
Dei in odium factae sunt, et in tentationem animabus hominum, ei in muscipulam pedibus insipientium. Voluntaria occasio ea est quam quis sponte appetit, quum facile posset eum declinare: de qua merito damnata est ab Innocentio XI. propositio haec: Potest aliquando absolvi, qui in proxima occasione peccandi versatur, quam potest, et non vult omittere, quinimmo directe et ex proposito quaerit, aut ei se ingerii. ' Meesaaria occasio est quae nullatenus possit deseri, vel saltem haud sine gravissimo incommodo. Μancipium quo herus in sui libidinem abutitur, in necessaria occasione peccati
versatur; nec enim sugere Valei: uxor, quo maritus contra leges conjugii utitur, est in occasione quodammodo necessaria. Morali3 dicitur necessitas, quae ex magna sui utilitate oritur, qualis est eorum, qui munus, quo sustentantur, doserere cogerontur, ad peccati occasionem declinandam. Sic medicus aliquando, in venerem proclivis, vix posset saluti consulere, nisi arte deserenda. Occasio aliqua subsistit et permanet, et ideo in ease dicitur, qualis est consortium concubinae, quam domi quis retinet. Eam domi retinere censetur, quae domum conducit in qua ipsa habitat, eamque visitat veluti suam, licet ipse alibi moretur: occasio seris quaeritur, quando quis quandam invisit quam non ita sibi retinet. Haec occasio proxima habenda est, si homo peccet quoties quandam invisit, licet id contingat semel, vel his, in anno; quae proinde nullo modo ab eo invisenda est.' Sed et proxima est Occasio, si quis saepe cum quadam peccet, licet haud toties, quoties datur copia. 186. Certum est occasionem voluntariam et prorimam poccati, sive communem, sive specialem, praesertim quae apud se retinetur,
229쪽
esse deserendam; qui enim in ea versari pergit, manifesto discrimini lapsus se objicit. Frustra quidem sibi blanditur, qui putat se victorem suturum peccati, hoste prope se relicio. Ideo poenitens qui
apud se retinet hujusmodi occasionem, omnino cogendus est ut eam amoveat: quo proposito si careat, vera contritione carere convincitur: sed et propositum executioni est demandandum, antequam absolutio detur, nam tanta est cupiditatis Vis, externa manente Occasione, ut nemo possit sibi, proponenti ejus amotionem, fidere: Ordinarie loquendo, ' inquit S. Alphonsus, nunquam absolvi debet
poenitens qui versatur in occasione proxime voluntaria, etiamsi extraordinaria signa doloris asserat, antequam occasionem removeat; occasio enim extrinseca, praesertim ubi agitur de vitio turpi, quando praesens est, ita mentem excaecat, ut omnia proposita e memoria
deleai, et ad peccata ita impellit, ut aliquis etiamsi coriam suam damnationem ab illo crimine secuturam cognosceret, adhuc a peccato non desisteret. y Etiamsi propositum tollendae occasionis sincerum sit, contendit S. Alphonsus poenitentem haud esse vere dispositum, nisi reapse sustulerit, ob periculum manifestum relabendi, quod differendo subit. Ablatio occasionis est res magnopere ardua, et non fit nisi quis magnam vim sibi inserat, ut avellatur ab illa occasione, ad quam, propter praeteritam sui animi adhaesionem, remanet valde propensus; et ideo, si occasio non aufertur ante absolutionem, poenitens de sacili post absolutionem se decipiet, salso sibi suadendo quod tentationibus resistet, ei sic, occasione non dimissa, profecto redibit ad vomitum. Qua de re, si talis vellet absolvi, antequam occasionem deserat, esset indispositus, quia se constitueret
in probabili periculo infringendi propositum: ac propterea conseSSarius, qui eum absolveret, ipsum relinquendo in tali periculo, utique peccarei tam contra officium judicis, quam medici, quia absolveret indispositum, non applicando illi remedium suae saluti necessarium. s18 . Non excusatur poenitens a tollenda occasione, licet solatio magno ac delectatione privandus sit, consortio hujusmodi in rebus licitis renuntians: nam merito rejecia est cujusdam excusatio quod
ejecia concubina vix alia inveniretur famula quae dapes sibi pararet congruas, Veluti ac si gulae voluptas prae animae salute habenda seret: quapropter Alexander VII. damnavit eam propositionemr i L. vi. n. 452. 2 Ibidem, n. 4βε.
230쪽
Νon est obligandus concubinarius ad ejiciendam concubinam, si haec nimis utilis esset ad delectamentum concubinarii, vulgo regalo; dum deficiente illa, nimis aegre ageret vitam; et aliae epulae taedio magno concubinarium afficerent, et alia famula nimis dissicile inveniretur. ' Gravior est excusatio quando quis nequit absque infamia dimittere ancillam: sed imprimis considerandum, utrum fama jam non sit amissa, cui medebitur offensionis causa auferenda. Revera potius scandalo erit,'' inquit S. Alphonsus, si post consessionem occasionem non auferat: aut enim alii suum peccatum aut periculum ignorant, et tunc nihil mali suspicabuntur,
puta si quis famulam dimittit, vel jam alii id animadverterunt, et
tunc famam potius recuperabit, quam amittet. λ188. Contingit saepe hominem peccare haud ex affectu erga mulierem aliquam, sed insana instigante libidine, cui cum quacumque gratificari studet: sic heri erga mancipia plerumque assiciuntur. Amoveri vix potest hujusmodi occasio, cum inter res Suas recenSeantur, et uxoris suspiciones vehementes excitarentur, si aliqua alii traderetur, alia in ejus locum suffecta. Iis in rerum adjunctis non videtur cogendus ad removendam ancillam, quae Vix dicenda est Occasio peccandi, quamvis sit obeetum peccati, et socia: sed libidini opportuna adhibenda sunt remedia, antequam ad sacramenta
189. Etiamsi eaetraordinaria contritionis indicia dentur a poenitente, qui et pollicetur quamprimum tollere occasionem, differenda
est venia, nisi urgeat gravis valde ratio ut statim concedatur. Equidem nonnumquam poenitens nequit Occasionem statim tollere, absque gravissimo famae dispendio, vel damno alio magni momenta: vel nequit ad consessarium redire post ablatam occasionem : in quibus rerum adjunctis voluntas pro re acceptanda erit, et venia concedenda. Quod si semel, alterave vice saltat fidem, non erit ei pollicenti credendum.190. Occasio necessaria est vel physice, vel moraliter, uti supra diximus. Qui in occasione physice necessaria versatur, absolvendus est, quando de contritione ei proposito constat, nam occasionem tollere omnino nequit: attamen, extra mortis discrimen disserenda est aliquando absolutio, ut in remediis adhibendis fiat solicitior, et ad Eucharistiam suscipiendam morum emendatione paretur. Sic