장음표시 사용
51쪽
d- esse, ea af tiomem quae persen et in animo in ea parte corporis in qua ipse insit gigii turier cuius habitum memoriam esse dicamus, picturae cuiusdam lectem gerere. Motis enim ea quae ortiatur , contignat quasi notam quandam senserim: quemadmotum ij qui aliquid obsignant, annulisficiunt. Qu circa ij qui in magno motu uel propter
animi perturbationes, uel propter aetatem uersa tu non ualene memoria. In his enim perinde fit, ut si in aquam profluentem motus annuluss imprimatur Inali' propter frigoris incommoda, sicuti aruiqua aedificia: er propter duritiem eius partis quae motum accipit, u stigium er quasi simulacrim non imprimitur. Itas Jovi admodumpueri cr sienes
sunt, obliuio 'fiunt σmmemores. Motu enim agi tantur, isti propter incrementiam hi propter decessonem. Items ij qui nimis acuto cr qui tardo ingenio sunt, non ualene memoria, propterea quod illi humidiores sunt quam deceat,bi duriores. In nonullorum igitur animis non manet rei lectes , in aliora non insidet, mec imprimitur. Sed hoc loco quaeri poιest, si is memoria haec omnia cernantur, ut in hac ipsim affectionem memoria teneamus, an ne illud a quo natu fresi enim hoc ita est , nihil eoru quae o sunt,memoriae mandabistos. sin illa qui tande eius rei cuius senso babeamu in mentem nobis ueniat,
cum id quodaebeMen uno percipiamus si est quin strina Cr pictura in nobis, et huius ipsius' us est,
cur erit altorius me ria,no huius ipsius Mi enim in opere uersatur, hanc almionem memoria repe ut, cr
52쪽
Et recordatione. ηεtit, er contemplatur, eos fersum rerrem elicit. Quoiiam igitur pacto rem absentcni memoria complectitur Hoc enimpacto Cr ceruca e licebit id quod non adest. Cr audire. An uero ut ros serat, hoc etiam decidiis ut enim depictum in tabula animal, er uni
mal est critim lacrum, cr unu estu: ans sed non est eadem utriust ratio et natura,licetq- illud ipsumer ut animal er sim ducrin considerare: sic Crsteciem illam quae in nobis est, existimare debemus, er perbe aliquam esse notitiam, alterius rei speciem. Qui tenuis igitur per se con idcratur, notio est, uel uitio: quatenus autem alterius est, illius simia
crum et recordatio. ltas cum eius motio in actione
occupatur, si quat a per se est,eatenus animus eo sensum reri habet,quasi intelleculium quandam, aut usurm uidetur explicare: sin quatenus ad aliud
refrtur, tanquam in pictura, inulacrum intuetur, nec corificum, ut corificus est, vidct. Tum uero alia est huius cognitionis ratis,alia cum ut animal depicti confiderat, in ammo phoc quasi intelligentia tantummodo: illud autem ut illic milucrum, vae- moria dicitur. Ob eamq; causam inrerdum ire scimus, cum in animo existunt huiusnodi motiones, i sensibus primum haustae, n ne oretae a sic in
bxs, interdumis utram memoria sit necne dubit mus . Fit etiam interdum, ut animo aliquid cerna mus , aut illius nobis vomat in meus , proptcrea quod id antea audierimus, aut uiderimus: idq; tum
demum oliueint,cum quis rem per se ac solum θωctans, ad aliam transfert Cr accommoda. contrus cc s se non
53쪽
sit nonnunquam,quemadmodum Antipheronti Orieae contigit,alijss, quorum mens e sua sede dimota est. Qua enim eoνι airemis per usum obiecta sunt, ita commemorarunt quasi gererentur ipsa, aut illis in mentem v irent. quod tum contingit, cum quis
id quod nouia rei si nugacram, ut lycciem rei ersi lacrum intuetur. Contatio autem CT meditatis memoriam construant recordando :quod aliud eis
nihil nisi crebro intueri rem aliquam non per se si quat mallerius simulacrum 6t. Ac memoria quia dem quid si quid vicinitasse, di,um est id est, uisio nis, quatenus u lacrum est eiuό rei cuius rit ursio, habitum. Dιximus oriam qua in parte an sitisit, id est in ea, quae primo fersum mouci, quas temporis sensum habemus.
cap. L. Reliq*um est,ut ecordatione dicamus. 'hi - ripio ea omnia quae in libris Vs quibus de argu mentis diximus, utra sint,ponenda tint sit Merc. Neq;. . enim recordatio, memoriae repetitio, aut fusiceptio est, propterea quod cum primum aut didicit quis, aut animo affectionem subcepit, nec memoriam uJIam repetit, nulla enim antecesit nec ab initio per- εcipit. cum uero habitus susceptus est , aut motus animi, tum deniq memoria est. Ex quo ellicitur, eam in motu animi, qui oritur, minime oriri atq; gigni. Praeterea cum primum suscepta natuis est, in Atti mo puncto temporis, motus animi in eo qui pulsus est, nascitur, ianis incit scietia i modo habitus aut molim animi scientiae nomine appellandus est. Nihil culcra probiae nos nonudorum etiam aliena ui m. 1 moriam
54쪽
Et recordatione. 63 moriam percipere, quae sciamus, cum ii term me moria per best non inest, ante quam longinquitate temporis confirmata sit. Neminit enim unusquisq;
hoc tepore,quod antea intellexit,er metepercepit: non quodmodo animo percepit, nunc me nimi. Hoc
etiam persticua est, feri posse ut is meminerit, qui
non hoc tempore recordetur,cim initio sensu motu ue animi esseet lectus. At cum animo quis repetit eam qua prus praeditus uerit scietiam, uel sin , aut id cuius habitum memoriam diximus, tum de nis hoc ipsum aliquid eorum quae dictu unt, recordatis est. Meminiscole ipsius inter memoriacostquens est, neq; uero haec omnino ac plane,etiasii antegressa sit re, et rui us oriantur: interdum i ita est, interdundest. Fieri enim potest,utide eandere . . 'Cr distat cr inuemat. Aliud igitur esse debet. hue ' discere: aliud cum iam maiora infrent rei principis, disias 5 quasi iam fundamenta,qgim cum didicit recor disseris, , dari. Recordatio autem tm deras accidit cir ejicitur, cum motus linus animi eam Iim habet, ut anteram consequatur: si necessario, hoc pessicuum est, cum iste pulsus est, βre ut hic pellatur: shion necessario, sed constuetudine, fore ut plerans pes latur .fit autem interdum,ut nonnulli femel Aousius,quam alijsepe plis uescant. Itaque cum nonnullas res semel eximus, firmior Cr constantior
in nobis earum memoria manci, quam aliarii, quas crebro sectu considerauimus. Ergo cum recordanetur, eatenus pellimur,quoad ab aliquo animi mo
tu i qui anteare fibunt petamur, quem iste siequi
55쪽
4 Aristot.liber de memoria, solet. Itaque id quod deinceps Istquitur,cx re quae prae isto est,aut ex aliqua alia, aut ex virili aut cotraria, aut etia Duma investigamus er persequimur, exeos recordatio exsilit . cu enim quarunda rerum ex his motus ijdem sint,aliam eodem tempore oriatur, non Drtim partem baseans,' ut quod restat
perexiguum sit, id cuius pulpus cum sequitur. Ais
hoc quidem modo homines quoendo recordari ' sent. Alio autem modo etiam solans, cum hinc iami motum ille consiqnitur. Sed stre antegrictis mutis motibus,quos diximus, existere solet recordatio. Nihil autem attinet considerare, quonam modo re rum remotarum memoriam comprehendamu3, sed sitis est,si initimarum pelicuum esὶ enim, eadem , rationem esse, qua omnes ea csmmemorent quae Omdine quodam consiequuntur, cum nec inuectigaetio ulla,nec recordatio in eis antegressasit. consiuetudine enim motus animi,alij alios, ut hic illum equuntur. cum ergo recordari uult unusquist,hoc Acir quae reis,quemadmodum principium motus animi reperire posit, quem ille consequatur. Itaque celerat eris praeclarifime ducumtur a principio recorda tiones. Quam enim res inter se habent orditiis r tionem, eundem etiam motusanimi habent. Quae
danis acile memoria comprehendi posunt,ea quae ordine quodam constant, cuiusmodi furet disciplinae atq; artes: alia perdisciliter . Hoc etiam recordari ab iterum discendo distri , quod cum meminit homo , quodam modo potest per se moneri ad ea q*ae
principi sequuntur: cum non potest perse, scd
56쪽
Et recordatione. 6saliena ui er ope eget, no iam meminit.PIering cauun potestiae quidem recordari es tamen quaerere potest, er inuerat:quod ijs ustuuenit poti imum,qui
multa mouent a agunt, dum H e r morum perveniant quem res ipsa consequatur. Memmde enim
est,inesse uim quae moveat ad Qen , id quia, utch eo qui agat pro scatur, ijsq, animi impulson bus,quibus ante ut dixi,dd agedum moueri potes
sed exordiam capiendum est, Itaq- cxlocoru notis recordari interita uidetur, ius causa est quod cito . ex alio aliud ei incidit:ut ex lacte in Odore progreditur, ex cadore tu aera, cr ab hoc iri hamore,ex quo ei aut ni in mente uenit, cu hoc lepus exqviareret. V idetur autem id quod generale uniuersi sinimc tu ratioq; omnis . Si enim antea non mminerat, ei cu ad illud peruenerit,memoria resse offiret: aut certe nulla alia iam re admonebitur. ut siquis ea animo perci rat, quae ordine quodam his siteris ABCDEFGH significantur: nec cu ad Eperuenerit,ei in mente veniat,certe ei uenistin mentae, cum ad I peruenerit.Hinc enim ad utras cir ad
D, et ad E movcrius impelli potest . mod si neutra horum quarebat, an ad c peruenerit,in mente ei ueniet. modo G uel F quaerebat. Sin mina coad Aperueniri eodems modo semper. cur aut ex eodem animi motu interdum id quod quaeritur. veniat in ment , interdam non veniat, causa est,
quod feri potest, ut ab eodem principio ad plura,
velutι a c ad F aut D moueamur. Proindes ueti stu aut diuturastus temporis non impe ut consue
57쪽
tudo impellct. Est enim quasi natura iam co uetudo. Ita 3 sicile eoru recordamur, quae saepe cogitamus V t enim natura haec res istam consequitur ,sic Ni actiones. Atqui id quod plerimquest, naturam in 'tatur. Quoniam autem quod in ijs contingit qμα naturi constant, Cr contra naturam, cr forte re na: id multo etiam magis in Vs reperitur, in quibus valet con uetudo, quibus natura quidem non eodem modo conuenit i ut interdum er illuc, er alio δε- tib inuri. quod tuus enit maxime, cum istinc huc quodammodo rapimur. O b earns causam,cl no men ex memoria depromedum est, Gle quidem deprominus si 'tamen no in illud incidentes, soloecismum committimus. ic recordatio quide ita feri olet. Quod autem hoc loco plurimum potest, tempus cogi scenda est, uel mensura certa adhibita, uel ira certa. Sit igitur aliquid quo diuturnius a breuiore interno stamus, atq; id constrataneum est quemadmodum aliquid est quo magnitudines distinguimus, In telligit autem it ud res magnas, Cr quae procul ab simi, non aciem emini oras intendendo, ut oculari; aciem nonnulli comant : ctenim si res nusiae sint,
eode modo intelligit) std cuiusta rationis impusu, quadoquide in eo sunt miles rebus ipsisfigurae a
motiones. Quid igitur intereri cum res magnus in
testiget s an quodillas quae minores sunt, intelligat' Sucit enim minora omnia quae in ipsis nobis tu fiunt,
quemadmoda proportione ea etii quae extra. Licet
autem fra je,quemadmodum in yrmis rerum proportionem ei ino tempore adhibito notarc c cr
58쪽
Et recordatione. 47 in interuallis, uelut si ex li causa motu A B motus
B E bmpestat, A P motum Aciat Eandem enim rationem motus A c cr c D habent. Quamobrem ergo in CD motum potius quam in F G impelleis An quam rationem A c motus admotum A B bi bet,eandem motus Η habet ad n morum His igitur animi motionibus finiri etiam agitatim. Quod si F G nosse uolat, B E eodem modo intelligit, cum interea. pro HE, KL intclligat. Hi enim animi motus eandemhabe u inter se rationem, quam F A ad B A habet. c tm ergo sit scr rei er temporis motus existit, tum animus memoriam ad opus couertit. Si uero non Aciat, er se Acere putet, tum se meminisse exillimat. Nihil enim probile aliquem fili, eis uideri, cam non ei in mentem uenit. At ue ro ut is qui memoria agit, no patet, sed se nieminisse ignoret, hoc fieri nullo modo potcit. Hoc enim me mirile esse diximus. Cum uero rci tio sine ulla teporis,aut contra haec sine illa existit, tum nemo me mini Fe dicitur. Temporis autem duplex est tittit Alias enim mensura adhibita, no mcminimuς, ut hoc
tertio die Actu esse quomodocunq; Actum sit, alias etia mensara adhibita, meminimus. Q hod si mensi. ra non adhibeamus soliti unius dicere, nos quide me iuvisse, sed quando id factum fuerit, nescire: atq- id
tum denis dicimus,cam hoc non habemus cognitu,
quando Cr quampridem id Actum sit. Ac illud quiadem docuimus, non eosdem memoria ualere, Cr rc cordatione. D cleri autem meminisse a recordando,
non folum tempore , sed hoc etiam, quod memoris musta
59쪽
multa animalia attingit: recordatio vero in alio nullo coram quidem quae nota fiat, rusi in homine repe ritur.In causa est,quod recordatio quasi quaedam ratiocinatio est . Se enim antea audiuisse, aut vidisse, aut aliquid tale percepisse, is qui recordatur, c milne reputat, citq; hoc qua quedam quaestio: quod
qui im ijs solis a natura tributum est, quibius etiam ea uis an mi data est,qua consilium capimus. Etenim deliberare en consilium capere, quaedam est ratiocinatio. Motum autem esse quendam qui ad corpus pertinea recordationem, qu ectionem in tuli ui σfo,hinc sciri pots, quod nonnulli ostenduntur,cum recordari non possimi:θs grauiter,qui mentem --stiurn nec iam diligentiam studiumque in coponui,
ut eis siubeat recordatio nec minas, ais adeo maxime melancholici. Hos enim uisa monen agitanis maxime. causa autem clir in eis non est uum,ut re
cordentur, est, quod quemadmodum ij qui iaci tantur, iam non postret iactum telum reprimere:
sic is quirecordari mili, ex aliquid inuestigat, ali quid quod ad corpus pertiuet, impellit , in quo si
tarit haec dirimi permotio. Omnium autem maxime perturbantur ij, quibus in eam partem animi, quae scioum continci, humorem casus infuderit. Neq; enim commoueri desisti quoad id quod quaeritur. c o strat, motusque animi rectania procedat. Itaque cr horrores Cy irarum ardores existunt, cum impusu agitantur nec his contra adst rapientibus, consistunt sed eodem reuoluuntur eas animi per turbatio accebre videtur ad nomina, cantu3 Cr
60쪽
Et recordatione. 4 orationes, cilin ex eorum ore aliquid cu impetu excidit. cum enim destiterint, etiam iuuiti rusus canere, Cr uerba ficere incipiunt. s es ij qui superiores capitis partes maiores habent, pomiliones, obliuiosiores sunt contrari , propterea quod magno pondere depressa sit illa eorum pars in qua sensus sedes est: nec pol mi ab initio motus animi in eis consistere, sed disipentur, nec facile in recordando recto ordiae progredi mi autem admodum pueri sunt benes,eos obliuiosos motus esticit, quod hi tu magna decessene sin isti in accsone . Pueri etiam
ex pomiliones obliuio si frunt, ut si ad provress
aetatis. Ac memoriae quidem quae natura sit, quaq animi parte animalia meminerunt, Cr recordario
quid sit, quos modo existat, π Dam ob causanti
somno Suigilia liber. Ioachimo Pe,rionio Benedictino Corinceriaceno interprete. Odi Oxyam animatibus conuenians: er utrum omnia utrunq; eoru attingat,an paritim liniam, partim ad teram solion an aliqua ex parte neutram,alia utrumque praeterea quid fit fomi: m,quas de causa dommentes alias somnium uident, alias non uident: σ E somno autem Cr uigilia quid ira. dicamus , Cr utrum animi propria, sitim, corporis, communia: Cr is communia simi utriusq;,cuius φι partis,amini aut corporis: quanis