장음표시 사용
91쪽
so Aristot.liber is qu si liberii er soluta curis omnibus: er impulsa, impellcntis ratione agitatur. Quod si qui furcii tessitura praesentiunt,motus ad naturam accommodati :n causabunt, qui eos non ofndunt, sed ab cis austri tur. Itaque exteruorum oe ignotorum sensu liciuntur maxime. Nonnutilis autem triquilla somnia obri tur, notis de notis ex amicis aliqua praesciitire solet:propterea quod noti amici alij alijs curae flunt. Vt enim cum procul abfunt,maxime alij
alijs cnsa ua significant ex aperiunt sc eorum qui
noti bensus notiores. Melachobci uero propter animi impetum uehementiorem, ut eminus iaculantes, facile assequiuitur er quod facile ac cito animumutant, id quod consequens est, cernunt . Ut enim Philagidae poemata, urentes ea quae militieris o dines continuantur, er dicunt σfentiunt, ueluti Venere:er ita denis principit repeti t. Et praeoterea propter animi impetum quo struntur, motus eorum ab alio non excluditur.Is autem demum optimus somniorum coniector est, qui militudires re ram potest cognoscere. Elt enim cuiustuis recta tranqvillas somnia internosicere: similitudines autem dico,propterea quod ulla. quemadmodum iam dixi, similiastre sunt ijs imaginibus quae in aqua cernuntur. illic autem δε quaedum fit paulo maior perturbatio cr impulsio, nullo modo species er imagines ad
verarum rerum militudinem accedat. Accurate uero species rorum is demum internoscere poti si, qui ccleritate quada motus ingen sensu deprehende
re atq; perlicere pote t d mucidis distortas ima
92쪽
De motu animantium. Irgines sintne hominis,an equi, an quarumlibet alia rum reru. Atq, idem quodammodo, quod illic aqua, somnium pot6t,quandoquidem perturbationes recta tranquillus, Jomnis excludunt. Ac quid fomnus sit, quid omnium, quamobrem utrunq; eueniat, praeterea de diuinatiome per somnilim, diximus. Nunc de communi motu animantium dicendum est.
motu animantium liber, Ioachimo Porionio Benedistino Corinceri
1 E motu animaliu quicquid in quo'que genere eorum cernatur, quae illius distisentiae, quaeq; causaesint eorum liae gillatim eis conueniunt,l alijs libris dicendum erit. Nunc autem quae causa sit communis, cur animalia quouis motu cieantur alia enim animalia uolan alia nunc quaedam ingrediuntur, nonnulla nisuentur alijs modis eiusdem generis uidendum est. Ac istud quidem, principium esse aliorum motum id quod fel mmoueat, idq; ab omni motu esse liberum: cr quod prius motum allirrat ad non moueri alii de oportere, ante cxpositum est, cuni motus sempiteraus an esset, etsi esset, quid na esset, explicaremus. Hoc aute non fotu ex definitione orationes generali intelligendum est, uerisi etia ex singulis rebus et ijs quae sub sensum cadunt, ex quibus etiam generales desii nitiones exquirimus, dr ad quas era accommodari censeriss oportere. In his enis i di maduerti licet,
93쪽
fieri non posse,ut re nulla quiescente crsio e motus
consequatur, ac primum in ipsis animatibns. Si qua enim pars mouetur, aliquam quiescere oportet: ob imi causam flexus animalibus dati fluest. Quasi enim centro inflexionibus ututur, efficiturq; totum membrum, quo est inflexio, erum c duo, Crrectum er instex: secitq flexus ut uim e mouen di habeat,at s rei ambucatur. ci autein infectitur ac mouetxr, nota quidem in flexibus moue tur: aliud uero quiescit: non fecus ac si diametri partes Aet D quiescant, B vero moueatur,eT A cfat. Sed hic totum centrum omnino individuum uidetur, motum enim, ut aiunt, in his ipsis fingunt, cum ni hil rerum quae matbematici tractant, moueatur. Quae autem inflexibus comita suriss reperiuntur, interdum unam, interdum duo er possunt esse, crreuera fiunt. Sed Minen principium motus,qua ex parte principium est, quisci cim pars instrior mouetur: ut cum mouetur brachium,gibber: cum au tem torum monorum, humerus er cam tibia,genurcu uero totum crus, remuir. Illud igitur perspicuum cst, unaquaris rem infe habere oportere aliquid, quod quiescat, unde principium motus proficisca tur, er in quo Myrmatac tota coaceruata Cr ex
parte mouebitur: quae tamen quies per se irrita sit futura,nili sit extra quippiam,quod plane quiescat, ab omnis motu sit liberii. Sed oper rectum est, diligentius de eo quod dictu est, dii utare. Habet enim diss)utationem,quae non solam ad ammalia, verilmetum ci huius univcrsitatis motum conuersionenis
94쪽
De motu animantium. pertinet.' tenim in ea necesse est esse aliquid, quod aliunde no moueatur modo moueaturi. sic,ac inllito etiam magis in animatibus aliquid siit extra oporici, quoi nullio modo moueri posit, Cr in quo fixo frino moueatur id quod mouetur. Si enim codat semper, ut muribus qui sub terrassim vel ijs qui in arena iter jaciunt, risu progrediuntur : nec in grcssus futurus est, nisi fixa terra stet: nec volutus, nec piscium progressus, nisi aer σmare contra fixa nituntur. Hoc autem dium Ili ab eo quod moueatur, necesse estitotu mis a toto, idq; quod ita immobilesit, nullam partem esse oportet eius quodpusu agitetur. Aliter enim non mouebitur. Ids intessibrotrit, ex eo quod quaeritur, quamobrem navis ex trinsiccus,s quis remo malu petat, aut aliqua aliam
parte acile moueat sin in ipsa naui quili ia hoc conetur secere, nunquam mouere posit siue Tit usset siue Aquilo tu interioribus nauis partibus, uequisset eo modo qucri pictores Aciunt. Eum enim
exstumium emittere depingunt. Sive enim leniterventum emittit, siue ita vehementer ut venti maximu=ciat, siue aliquid aliud sit, quod pro ciatur
cui pellatur, necesse est hoc primum, ut in ali vaeius parte quae quiescat, fixus cor haerens incitet de inde rursus haec pars, aut ipsa, aut ea cuius illa est pars,in aliqua re extrinsecus hae res fixa permaneati Is autem qui nantiu incitat,cum is nauigio ipse sit, er ipsi nauigio innitatur,. recte nauigia non mouet nec impellit propterea quod necessest id quo nitatar xupermanere. E i dat accidit, ut ide sit et quod j moue
95쪽
De motu animantium. 8squcmsdmodum ea etiam qua mouet id quod move turrestq; necessario proportio quaeda ut cotrariorun tulimsic Cr statuam. quor: m ommiam ij qui pares sunt,cum alij ab alijs nihil patiatur Cr accipiat, maiore quadam vi quae excellit, Iacile vincuntur. itaq; ue Atlas , siue aliquid aliud est quod ea quae intus fiunt moucat, nihilo magis repugnandum es quieti, qua terra lixa permanet, aut certe de medio suoq loco terra tolletur. Vt enim id quod motam alteri, pellit: sic id cui motus afertur impellitur. Quod idem de ui iudicandum cst. M ouet autem primum id quod quiescit, ita ut maior Cr amplior uis fit, quam similis cr par quietis. Eodemq; modo vis
eius quod mouetur, nec mouet. Tantum autem vim
esse terrae oportcbit in quiescendo, quantam totum coelu,atq id quod ipsum motu agitat,obtinet. Quod
si feri non potest, illud etiam fieri non potest, ut co
Ium moueatur ab aliqua re earum quae in eo incla
sesint. Existit autem quaedi de motibus coeli partisi quaestio, quum uisuperioribus finiimum qui iam tracta lam, confiderandarach fuscipiat. Si quis enim ut mouenti terrae quisl Jtaturach superet, non est id quidem dubium, quin eam silio loco ac medio sit moturus. Atque illud etiam persticuum est, uim eam quo uis haec princta fit,non ese in=nitam Cr tu terminatam: quippe cum ne terra quidem infinite sit magmtudinis. Ex quo fit,ut ne eius quidem grauitu. Quoniam autem quod feri non potest, nugitis
modis dicituri neque enim eodem modo er uocem,
Cr eos qui Apra Lunambunt, cerni non poste dic
96쪽
rimusaea in necessario no uidcbitur, et hi no soliti sunt uideri natura coelum ex occi re Cr dirimi non posse, necesserio quidcm existimamus sed non necessarib, ex hac ratione efficitur. Natura enim ester poteil est motus maior,σquo terra quiescit, ct quo ignis superas corpora cicimur. Ac si motus superiores maioresq; fuit haec omnia alia ab alijς uicis in dirimentur. Sin autem non sunt, er ese possunt, infinitus cnim non potest esse, propterea quod ne corpus quidem in illim mens um e
se potest certe cocluem dissolui ac dirimi poterit. Quid enim hoc euenire prohibebit: si quidem in q; non est, quae fieri non possimis in ijs autem non est, quae fieri non posunt,si necefarium non est contra riam. Sed de hac quaestione alius erit ad di lutun
dum locus. Nunc autem quaercndum est, utrum s
porteat necne aliquid se ab omni motu liberum, quod feparatu sit ab eo quod moueatur, Cr pars illius nullast:atq; id an in hac uniuersitate ita cfesit nec se .striasiis enim alienum hoc se uidebitur, motus principium interius se ponatur a nqui in ea sententia sunt, recte hoc ab Romero di dium se uidebitur: Sed nunquam in terras urum deducere coelo Excelpuris; tollem uobis, doctumque licebit, D s Daes omnes, labor haud uos iuuerit ullus Atq; sud quidem quod omnino est immobile, a rerutila commoueri potest. Hinc explicatur ea quudo posita est quaestio, utrum post nec ne,coeli con
alutinatio dilboluis ex principio, quod motus ex
97쪽
De motu animantium. 8 pers sit,constitit. In animanissus autem non solum
id quod ita est immobile, inesse debet, sed in q;
etiam quae loco mouentur , si qua ipsa ibi motumasterant. Eorum enim aliquid moucri oportet,ali quid stare ac quiescere: in quo haersis ac fixum,id quod mouetur, pusu agitabitur ueluti si qua pars motu ciea altera innitatur necesse est, quod altera
adhaerescat. De inanimis autem quae motu cientur,
quaeri potest, an omnia in se ipsa habeant, cr id quod quiescat, er id quod moucat: ex utrum secetiam uecse fit in aliquo eorum quae extra sunt, acqui6cut,fixa permauere uia id fieri non posit, ut riCue aut terra,aut in aliqha re earum quae inanimatae uni quide, cd i quibus primo haec ipsa moueantur. Quae enim inanima sicut,aliunde omnia molientur. Principium autem Cr fons eorum omnistin quae ita monentur, ea siunt quae scipsa mouent. Ac de his quidem tulιbus, quod ad animulta attinet. iam diximias. Omnia enim eius grueris neces e est er in si habere id quod quisficat,er extra aliquid in quo hae reant. An vero aliquid it in coelo, quod etiam pri mo motum irrat, incertum est, Odi principij eiu modi alia est ratio. Omnia autem animalia quae motu cientur, in ijs quae extra fiunt,fixa mouentur, Crcum relirant, expirant. Neq; enim refer magnam ne vim educant, an paruam: id quod constulantes
tufitcntessiaciunt, crij qui edunt stirit . Utrimalit emineo quod stinum loco monet, sola aliquid stare ac quiescere oportea an etiam in eo quod per se comtatur atque augescit, quaestio est. Nam primi Φ ortus
98쪽
ortus cr Ateritas alia est ratio. Si cnim est ea quam ponimus ortus, interit usque motio, ipsa causa erit etiam ceterorum si lacte motuum omnium. Quemadmodum autem in uniuerso, sic in animantibus motus hic primus est,cum omnibus suis iam partibus er numeris persim absolutaq sunt,ut etiam accessionis si quando fiat in posteri , cr immutationis ipsa ibi causa fuit ii minus,non est necesse Prima
autem incrementa,primes immutationes Cr ab Eo, CT per alia proficiscuntur. At uero ortus atque
interitus nihil ipsum bi causa se ullo modo pο- test. Nam cr id quod mouet,ei quod mouetur, σquod gignit, ei quod gignιtur a Pecedore oportet, cum nihil se ipso fit antiquius. Ac de animo quidem,
utra moueatur , necne, si mouetur, quomodo moueatur,ante dictum est in iis quae de illo explicauiamus. Quoniam alitem inanima omnia ab alio mo uentur, id quidem quod primum mouetur, Cr fem per movetur, quonam modo moueatur, Cr quemadmodum motum asserat caeteris id quod primo mone ante in libris de Prima philosophia exposit: est. Resta, ut quo modo animus corpus moveat, Cr quod animantiu motus principiu sit uideamus. caeteris enim praeter uniuersi motam, animatae res causam mouendi dant cr 4 rrunt, quae quidem aliae . ab alijs non moueantur, quod aliae alias impellans. Itaque finem terminaems earu in omnes motiones h bent, quippe cu etiam rem animularium motus fines sibi propositos habeat.Nam cu animantia omnia obcliqua causam et inoueant er moueatur it ut in eo quo
99쪽
De motu animantium. 89 quo suos motus appetitus 3 referunt, extremu appetendi s mouendi constituant. Videmus aute ratio ne, uisionem,cosilium, uoluntate et cupiditatem animesia impellere, quae quidem omnia ad imatem appetituras reseruntur. Nam uisim Crsenses eundem, quem mens, locum obtinent, quippe cura omnia pertineant ad iudicandum. Quanquam inter ea distinctio aedifimilitudo cist quadam, quam alio Deo explicauimus. Voluintas autem ra Cr cupidιtas, quis i appetitus. consilium uero cam rationis et
appetitus communis sit,fit ut id etiam quod ub con filium cadit,eodem pertineat. Non omne aute quod ration consilio etiam iudicios siuscipitur sed id demum, auod rerum agendarum extremum est. Itas
quod eiusmodi est, id unum bonoram ad agendiam impellit,iron etiam omne quod est honestum. Qua enim ex parte aliud ad hoc qua si extremum resem itur, Cr quatenus linis est aliorum que alicuius gratia sunt, eatelius ad agendum impellit. Ponendum est autem,id quod bonum uidetur,boni locum obtinere: Cr quod iucundum rit, quoniam boni speciem gerit E x quo pesicuum est,esse quatenus rutiliter moueatur, id quod si piterno motu cietur, ab eo quod simper impellit, et unumquodq; animantium: esse etiam quatenus aliter. Quocirca alia semper mouentior, animalium autem motus terminum liuemq- habet. Quod autem sempiteraum est, id honesti ac pulchrum est: er quod uere ac prius bonum est, o non alius est, alias non est, id non diuinius,nec hamatore precio ex honore est, quim quod prius sit,
100쪽
, cr antiquius. Ac primum quidem eiusmodi est, ut moueat,eT impellat cum ab omni motu fit liberum. Appetitus autem, et quod sub appetitum cadit,cum motu cietur, impellit ud agendum. Ab ultimo uero eoru quae mouentur, no necessc est quicquam in ucri. Ex quibus illud etiam perlicuum est mutationem loci recte extremum esse corum motuum, qui in ea qua gignuntur, cadi ni praesicrtim cum moueatur loco, et ingrediantur animitia duce sito quodq; appaιtu,aut uisione, iam aliquo in bensu aut uisione Acta mutatio cit. Qui ergo sit, quaerat aliquis, utqui mete animos aliquid complectitur, interdum agat, interdum non agat'Cr modo impellatur, modo non impellatur ad agendum Quod ite acci Ire CT A-- uenit E ijs uidetur, qui etiam de rebus ab omni motu liberis aliquid mente Cr ratione cocludunt. Sed hoc interest, quod illic porc tura cognitio sinis est, cum enim duis propositiones animo ac inclite conrprehendi conclusionem etiam comprehenditer copo uio hic uero ex duabus propositionibus conclu/so quae ad agendum pertinet, escitur: ueluti cum quis animo concipit, omni homini esse ambulandil, er ipse homo est, ambulat statim. Si vero censeat, nemini homini nunc ambulandum esse,Cr idem ho
mo sit,statim qui citi. atq; haec duo Acit, nisii quid
obstet, Cr uim instrat. Agendum mihi est bonum, domus alitem bona commodas est,statim domum construit cr aedificat. Vestis autem integumentum est: urite careo:quo careo, id sciendum effudis autem