Liber de curandis hominum morbis

151쪽

Miliare. Febris bullosa.

127 eius indicta , eo tutius vero occurrendum est prodi Omis, eo minus periclitatur aeger e repulso eXanthemate. Quo propius febris ad nervosum indolem accedit, quo minor manifestae materiei copia adest, eo melior crisis est in miliari exanthemate exspectanda, dum prodroma symptomata non praepostere oriuntur: hinc itaque viribus, hic labefactiS, purcendum est, quum nullo mod4 magnae indicentur evacuationes, quuo eius gravis Critica egestio plures requirat vires quam aliae Cri se S, quumque regressus e Xanthematis ex debilitate plerumque in exitium praecipitare soleat. In puerperis exanthema miliare regimen plerumque calidum sequi, raro igitur aut nunquam criticum esse solet. Frigidiusculo regimine arcetur, ac, si adest, Nullum contraindicans fommat aliorum indicantium. Quod sup ex est, in puerperis fere semper generatur lacte in sanguinem ab

eunte.

Febris bullofa.

In malignis febribus subinde occurrunt bul Ia ingentes, quae ruptae escharam relinquunt luteo atram , quo facto febris a variis auctoribus bullosa dicta est. Nunquam in febribus criticae eae bullae esse videntur, Ied symptomatis accensendae, quae per se nullam curationis methodum indicant.

152쪽

128 Aphthae. Petechiae.

Oh servatum insuper est, mor hum eum hullosum per octodecim menses perstitisse unde febribus non semper adnumerandus est. Uterque casus et febrilis et chronici exanthematis , Pemρhigi nomino celebra tur. Aphthae. Sistunt eae ulcuscula exigua, rotunda, albida in oris ambitu et lingua: sub iisdem conditionibus ad febres accedunt, quibus miliare exanthema familiare est , quanquam rarius adhuc criticae sint. Infantes etiam recens nati huic affectui obnoxii sunt, atque inde non raro inflammationem oesophagi et ventriculi letalem patiuntur. Acrimonia, quae aphthas gignit, haud adeo ac in miliaribus exanthematibus, in sanguinis massam abiisse videtur, quum purgantia saepiuS optime expediant. Oris ipsius ambitui admotum vitriolum album tu melle rosarum solutum, expeditiisimurn est re

medium. Petechiae.

Sistit id exanthema plerumque symptoma sortilitum febrium biliosarum et putri clarum, unde febris, quam comitatur, nequaquam species peculiaris habenda est. Ouodcunque enim febrium putridarum genus Peticularii indolem recipere potest, licet

Certo

153쪽

Potechiae.

Certo constet, nonnullaS epidemias maxime ii ex. anthemati favere. Maculae sunt rubrae, non multum prominente S, NeqUe pressione evanescenteS. Generatur plerumque acrimonia putrida, neque tamen necesse est, ut universa humorum massa dissoluta sit, quum et in inflammatoriis febribus oc-

Currant.

Rarissime aut nunquam Criticae observantur. Dum in livorem vel profundum rubofem tendunt, universae humorum massae tenuitatem signant. Eo febrium tempore, quo solutio haec nondum animadvertitur, generari Videntur acrimonia putrida biliosa in primis viis stabulante. Hinc opponenda ii symptomati evacuantia et anti septica, simul tamen febris indolis genera Iis ratio habenda. Subinde protinus ab initio morbi apparent, ubi

neque sordes primarum viarum, neque solutorum humorum indicia adsunt, sed ubi haec tunc demum Oriuntur, Cum maculae evanescunt. Expediunt tunc temporis diaphoretica ale NipharmaCa. Nonnullae plantae, e . g. baccae taXi, gignunt subinde maculas pete chiis similes, nulla tamen febre stipatas. Eamdem tamen curationem reqUiΓUnt, expeditii simumque remedium acidum vitrioli esse

154쪽

Rheumati suius.

solet, postquam notati humores primarum viarum egesti sunt.

Eo nomine insigniuntur dolores artuum et articulorum, nequaquam ex spasmo, sed ex inflammationis quadam specie, quae in suppurationem raro transit, oborti, signisque verae anthritidis ca

rentes.

Favet autem rheumatismis generandis impeditus humorum per abdomen circuitus; ii saltem, qui frequentibus laborant rheumatismis, haemorrhoidibus solent esse obnoxii. Quo impedito humorum circuitu lymphaticis humoribus peculiaris quaedam acrimonia impertiri videtur, quae humorum perspirabilium regressum, stasinque in partibus musculosis et ligamentosis gignit, unde dolores oriuntur rheumatici. Quae quidem acrimonia et scorbuticae et venereae indolis esse, atque scorbutus ea augeri potest, ut dolores artuum atrocissimi oriantur. Id saltem exploratum est, a refrigerio plerumque oriri rheumatismos; illo vitato etiam hos vitari. Discrimen recipit rheumatismus et acuti et chronici.

155쪽

Rhoumae mus acutus. Eum sen4per febris comitatur. Dolores omnes 1ndistant artus , extrinsecuS plerumque tumor rubens rarissime rumpitur, rarissime ulcera efficit

interna.

Febris comitans, quanquam inflammatorium servat characterem, biliosa tamen simul esse solet. Refrigeria sequitur in hominibus robustis. Quod si dolor musculos pectoris corripit, pleuro senes dicitur aut pleuritis juria. Periculi plerumque expers morbus sudoribus solvitur et urina. Ubi mere inflammatoria est febris indoles, antiphlogistica medela locum obtinoi ; vescatoriis indigere possumus, dum ne in variis partibus dolores

maxime figantur. sanguine satis copiose misso, sufficit saepius nitrum ad drachmas duas aut unicam et dimidiam in potibus vulgaribus solutum. Raro tamen eiusmodi smplices febres occurrunt. Plerumque systema bili serum simul patitur, cuius ratio itaque semper habenda est. Neque tamen eo minus alvus valide ducenda, quippe quo facto sudores critici praepediuntur, sufficiunt re solventia atque emetica.

156쪽

Qui febres putridas nonnunquam stipantur, dolores rheumatici, fortuiti esse solent, minus que periculum afferunt ceteris symptomatibus. Quoci si malignae febres primordium ducunt a rheu malicis doloribus , vulgaribus abstinendum evacuantibus: ibi tantummodb sanguis mittendus, ubi stases minitantur inflammatoriae; bilis vomitu protinus ab initio egerenda, Cutisque mollienda. Interdum rheumatismus febris intermittentis speciem prae se fert, Ubi, purgati S primis viis, Co teta peruvianus exhibendus est. Rheumati mus Chronicia S. Diuturnus esse solet, dum nulla febre stipatur.

Potest vero et ex acuto rheumatismo chronicus oriri.

Dolor ibi est semper fixus, singulisque partibus

infestuS. Quod si vertebras Iumbates occupat dolor, lumbago vocatur: ischias vero, dum articulus femoris fummus patitur. Nonnunquam vertebrae colli hoc laborant dolore , unde rigiditas oritur, colli obstipi nomine insignita. Raro intumescunt partes chronico rheumatismo occupatae, frigidae sunt ut plurimum et rigidae. Lumba go differt a doloribus renum, colicorum dolorum absentia, naturalique lotii se- et excretio-

157쪽

ne: flectere se atque erigere nequeunt aegri lumbagine affecti absque negotio. Confert autem, sanguinem ex Ioco affecto mittere, fricare, aqua calida lavare et solventia propinare.

Expeditum praestolantur auxilium incisiones partis affectae, hirudinesque ii appositae. Resolventia acrimoniae indoli idonea snt. Bilis protinus ratio habenda, vomitoriaque tam parvis portionibus devoranda, ut resolvendo agant. Turgente S autem humores evacuandi. Sudores

cieantur lenioribus primum, deinde validioribus remediis. Conferunt tinctura gua iaci volatilis ac liquor cervi succinatus. Ubi acrimonia adest scorbutica, antiscorbutica iuvant et acidum vitrioli.

Venereae a Crimoniae occurrendum gummi gua- iaci atque mercurio. Ubi pervicax morbuS Ρle-.TOSque conatuS nostros eludit, fricanda cutis unguento mercuriali ac lavanda aqua calida, donec.ptyalismus consequatur. Subveniendum quoque pertinacibus rheumatismis, ubi nulla venereae infectionis suspicio, me curialium remediorum ope. U. Pitulae resolventes. Sudores movendi ligno sancto aqua cocto, quod calidum devoratur matutino vespertinoque temPore.

158쪽

Rheumatismus.

Interim aqua calida lavandum corpus , aut balnea tepida ipsa imperanda. Obstipitatem colli creare solet saepius scrotalosa acrimonia, ubi egregie confert ala foetida, extra et intra applicata: confert quoque, fovere Partes affectas visceribus recens mactatorum an, malium, Qui plumbi opificiis eXercentur, rheumaticis saepius cruciantur doloribus, quibus utiliter opponuntur frictiones unguento mero mali tristitutae. Ischias nervum ipsum occupare Videtur, quum dolor per nervum protrahatur, atque facile atii et vescae resolutiones afferat; oleum terebinthinae

ibi expedit.

Simul ac acrimoniae maximam partem victam esse credibile est, aqua frigida lavanda loca affecta, aut glacie ipsa obtegenda. Ubi vero rigiditas et frigus praevalent, oleis aromaticis, oleo petrae et unguento nervina partes fricandae. Non raro puerperium e Xcipiunt pertinaces rheumatismi, a delatis in partes affectas humoribus lacteis lymphaticisque. Ibi stases primum cam fora discutiendae et egerendae, quod ubi non fieri potest, mercurialia addenda sunt. Exanthematicis quoque febribus, praesertim scarlatinae , supersunt Pervicaces dolores artuum,

qui optime balneis tepidis tolluntur.

159쪽

Arthriti S. 155

In infantibus vermes et pituitosa primarum via. rum colluvies saepius excitant doloreS artuum atrocissimos, qui purgantibus minuuntur. Hoc denique pertinent dolores surarum, femorum ac tibiarum, qui pervicaces hepatis in farctusequuntur, atque exulcerationi eius visceris prae

cedunt.

DE AFFECTIBUS ARTHRITICI s.

Hi quidem affectus aeque ac rheumatic1 artus articulosque prae primis occupantes, differunt tamen eo a rheumaticis: i. quod dispositio peculiaris ad arthritidem requiratur, quae saepius hereditaria iuniori aetate efficax non facile redditur. Id quidem in rheumatismo deficit, hereditarium saltem non esse constat 2. qUod raro, forte nunquam, infirmi arthritide vera laborent; S. quod ii duntaxat arthritidi obnoxii sint, qui Tob Ore quodam musculorum gaudent, Victu UtUntur pleniori, sensibilitate praediti singulari, quae vel per se adest, vel infirmantes caussas sequitur

4. quod sponte nonnunquam citra caussas externa S oriatur 5. quod i aniores haud facile infestet, et viros paucoS ante trigesimurn et quintum annum;

160쪽

stirpetur, sed saepius recurrat

pe cum ventriculi Iabes plerumque praecurrere soleat affectus e OS 8. quod mobilis maxime materies arthritica facile interna occupet viscera, plerumque delata inventriculum s. quod congestionibus manifestetur versus articulos et duris eorum tumoribuS a Calcare a materie ortis. Mucias quoque in Urina obvius, siccatus eamdem recipit indolem. Infantes praeterea parentibus arthriticis nati, calculo urinario saepius cruciantur;

Io. quod periodicos non raro insultus generet morbus, qui deinde reduplicantur; 11. denique differre utraque materies videtur eo, quod arthritica rheumaticam facile procreet, quodque vires eae in rheumatismo deficiant, quae ad parandam arthritidem requiruntur: subtilior saltem multo est materies arthritica quam rheumatica. Non partu solo, sed, quum diathesis adest, contagio quoque Propagatur. Arthriti S. Intersunt inter hunc morbum et rheumatismum acutum, caussae morbi et indoles, supra iam dictae,