장음표시 사용
811쪽
ni r D aTO. 677 dicit quod dictum Innocentii magis placet,
di est opinio communior. Rosella in Veri . Advocatus. M. et . Petrus a Nauarra libro se, c. undo de restitui. cap. I. nu mero fg. & olij a sibi,& haec est communis opinio, ut attestantur Corsetus, Vasquius, Iulius Clarus Dida-cus loc. cit.&alij quidam. Fundamenta pro hac conchisione. Primum Innocent ij ex cap. Inc bria veru nt. is. q. I. desu m ptum ex A ugi si nolib. 22. contra Faustum, cap. 4 bi habetur : Inebriaverunt Loth filiae eius &senescienti miscuerunt. Propterea culpatus est, non quantum ille inccstus, sed quantum illa ebrietas meretur. Ex mente ergo Augustini, etsi imputanda culpa homini, ex qua aliud damnum succccsit praeter intentioriem operantis, non tamen est imputandum damnum
ex illa stib secutum. Ergo a simili in nostro proposito quamuis culpa leuis, vel reu issi madebeat imputaricam com ittenti, dam nu tarn εexilla sequens non obligabit illu incolientia, nec imputabitur cui paco mitteti. Innoc. qi dem solum allegat. d. cap. Inebriaturum: sed argumenti ab eo intenti hic videtur neruus Secundu. In foro conscientiae Voluntas attendenda est, quae tamen in culpa leui leuissis a deficit in i posito: Quod enim voluntarium non est nec etiam imputatur ad culpam IJ. q. I. cap. I. in principio & ibidem in nauli icano n. Accedit quod iura, quae loquuntur
de culpa laui , aut leuisisima fundantur
812쪽
satis enim est, ut aliquis sit prudens, aut pro vidus, ut subtiliter Petrus a N uari a loco cita deducit. Accedit quod homo naturaliter ta-pe obliuiscitur maioris diligentiae & prqui' dentiae impendendae, nec tum dicendum aliquem peςcare: Ergo satis constat levem aut leuissim i culpa sine peccato esse posse. Obii-ςitur contra c. nclusionem praesens cap. quido dicitur: Si tua culpa durum e I d nisi vel uia ivria irrogata, velfi haec tua negligentia ct imperitia venerunt, iure ver bu satisfaιere te oportet, nec in raptia te excusat si scire de litis: cx facto' tur iniuriam erisimiliter pose contingere: aestu de illo,qui nchol ex contingentibin omisit. Respondetur hoc cap. probare, quod quando peccatum intercedit, oriatur restituendi obligatio. Id enim nomine negligentiae & imperitiae intelligitur : Cun ςnim subdatur: nec ignorantia te excusat, si scire debuisti ex facto tuo iniuriam verisimi liter posse contingere Haec enim dicta sunt, de culpa lata & ignorantia frassa, ut ex sequentibus elicitur. Quarta Concluso. in foro exteriori, ct con- remiso etiam quiue tenebitur ad mendationem damni dati ex culpa leuiam leuissima. Haec est communis D D. in locis ut plurimum in praecedenuconclusione allegatis , & text. .est clarus in L.
In lege Aquilia et, ubi sic dicitur. In Iege Aquilia & leuissima culpa venit. Illud tamen obseruand*in , quod quando hic asserituri alique teneri ad satisfactis pem damni ex cul-
813쪽
ram rei illicitae, tunc non tenetur ad restitutionem damni: Haec enim distinctio impetutinens est; Licet enim ad irregularitatem faciat, iuxta multorum sententiam,quae tamen nunc frequentiori etiam recentiorum docto rum calculo reijcitur, non tamen inseruit ad obligationem restituendi, I ea diligentia adhibita est, quae in simili casu secundum communem hominum cursum solet adhiberi quaeque culpam latam, excludit, & damnum secutum exactu omnino reddit, inutilunt rium,&id obtinctin foro conscientiae iuxta tradita in tertia conclusione.
es quomodo medicus teneatur is,
imperitia es negli gentia in curandis 3 NOTANovΜ in primis quod medicus
tripliciter potest culpam committere circa aegrotum. Ante factu, in facto, S post factum. Ante factum, si sit imperitus & se intromittat de curatione.In facto.vilicet sit peritus in arte,non tamen in curatione artis praecepta sequitur. Post factum, ut ii de resin quat in si naum, antequam integrae 3c si mae valetudini restituatur. Hanc distinctionem ponunt An gel. instinam a ver b. Medicus & olis Gabriel in q. d. l . q. IJ. arti 3. diab. de sui datur elicia tu i qu e ex M. Praeterea. Instit. de lege Aquit. R Gloss. in L. Ide iuris, in princ. g. ad lag. Aquil
814쪽
cis cap. IX. DE N VR Secundo hiς loquimur de medici imperi clia, & negligentia, utpote si medicu* praeter antentionem & propositum infirmo praestet dcausam mortis,aut grauis infirmitatis. aut dani: Siquidem medicus si dolose alicui medicinam porrigat, quae mortis causam aegroto praebeat, mortis reus existit, & ut homicida damnandus. text. in L. Necessarios. M. fin. Tad Syllan.&in L. i Diuus. U. ad leg. Cor- .ne l. de Sicar. Gloss. in ii Praeterea. in verb. Imperitia. lulius Clar. lib. s. g. Homicidium. imum. 17. Dam hau d. in rerum crimin. praxi,
num. 2s. &alij passim. Postremo de i ure p ria simi adhibere medicum imperitum,&ad. hibere nullum . arg. L. &Gloss. L. Quid si nolit. M. Culpam. ff. de aedilit. ediet. secundum Angel. ibid. in Mancipium, &i L. Si ab hostibus. Bartol. ibid. Dam haud.4oco cit.
num.I . Mascard.de probat. Vol. 2. cocl. Io Benach. in repertorio. verb. Medicus. Prima Concluso. Medicus qui per imperitiam rotisaluti obest. aut ei notabile damnum infert, nor soli mortaliter peccat, sed etiam tenetur ad restiti tionem omnium d/mnorum quorum causa est sua i-ritia, ct id in virosforo obtinet. Qua n tu in ad sol rum conscientiae eam tradunt S. Antonin. 3. Par. tit. 7. ca p t. Angel, Sytuost. Au rea Ar in ii. Caiet.&alij in verb.Medicus. Gabr. in d. lub., Innocent. P norm.Anton &cosnunis in c. Tua nos. de homicid. Martin. Nauar. in ma- ipuali conscis. cap. 21. a num. 6o. Quantum adsorum
815쪽
sorum exterius sunt communiter etiam DD. in d .cap. Tua nos.Panormit.& alij in hoc cap.
sid. Florian. inita. Qua actione. . Proculus. Ita
adleg. Aquil. Bald. Alber.&alii cum Gloss. it d. si uti tui. Clar. l . cit. Angei. Faberi S alij in d. g. Praeterea. Insiit. de lege Aquis di alii alibi. in primis quod medicus imperitus
mortaliter peccet curando , non potest esse dubium. Cum prohibitum sit ne quis artem
quam ignorat, exerceat. cap. Non est sine cu1- pa, de rese iuris in c.&arg. cap. i. Non est putanda. I. q. I. Praeterea imperitia culpae annumeratur. arg. huius cap. & L. Imperitia. Tileron iuris. His accedit, quod medicus impe ritus immiscens te curationibus infirmorsi: in re grauissima exponit se probabili periculo damnis candi proximum in bono corporis maximo & omnium carissimis. Quod etiam in utroque soro teneatur ad restitutionem probat hoc cap. & etiam regula saepe repeti ta. Qui causani damni dat,&c.& in legib. d. g. Si uti&in L. Qua aerione. M. 6 n. his verbis. proculus ait: Si medicus seruum imperitia iis 'euerit, vel ex locato . vel ex lege Aquilia, co petere actione ii ,&ind. Praeterea.&alibi . . Non enim susscit medico 'ad opinionem sitae scientiae ut doctoratum, aut lauream in medicinae facultate habeat, si alias sum cienti scientia non est praeditus : Cum multi hodia , inquit, D. Antoninus in d. p. r. statim a principio,
816쪽
68 cap. IX. Der II st .cipio, in omni facultate magistrentur; & go ctorentur indignum damnationem sui,
imo uentium eos : Nec etiam medico necessar um est, ut gradum in medicina adeptus sit, qu ndo sufficientem in sua arte tenet scientia ain, ita ut praecepta artis n9n transgrediatur i. Quia medicis etiam con doctoratis adhibetur si de quando ex communi loquendi consuetudine medici dicunt & . peritis illius
facultatis com muniter pro su siicienter doctis habentur iuxta tradita Ioanne ab Anania in Rubr. de magistris. Festa n cap. Prpposuisti. oin fine. de probatio nibus. Bartol. in L. Scien- ldum . . Illud ff. de aedilitio edict. Alexand. in conii l. is. lib. I. & ψost eum Boer. in decis 3 3. nu auro. Mascard. de proba . vol. a. conactus. Io37. numero II. Nec solum scientia speculativa desideratur in medico, sed etiam lpractica, quae longa eL perientia acquiritur exigitur; Hinc puto illud natum , quod dicunt medicum nouellum praesumi impedim tum Angel. in L. I. . Pueritiam. ff. de politui. Bertachin. in repertorio, verta Idedicus. Masio
Secunda Conclusito. Medicus quando edola, per imperitiam calpam latam cemmittit, poena extra Ordin uia pullitur ad arbitrium iudicis. Bartol. &-50ge in L.In lege. ff.ad lora Cornel. de Sicari Bertach. ind. Verb. Medicus. Alberti de Fer irariis in tract. de horis cano icis A s'.
817쪽
DD. ut testis est Andreas Galli m acticis
seruat. lib. 2. Obseruat. III. num. 26. Argum.
sumi potest ex regina illa. Quando poena a te. 1ge, aut statuto expressa non est, tunc imp nenda est iudicis arbitrio L. i. f. Expilatores. ff. de effrac.& expil. L. Hodie. &L. Respiciendum. f. Delinquunt. ff. de poenis. Tertia Conclusio. Medicvi dubitans de alipi medicamento, ansi furarum sanum, o utile infirmo,
vel nocsementum illaiuium eidem, Mortaliter delinquit strie medica enium infimo prabear, H eino vimexpertatur, aut aliquid lucretur, aut ob alium mem. Hanc concrusonem docent Innocenti Pano
mit. Antonius & alij in d. h. qua nos. D. Antonin. Angel. N Nauar. loci. cit Ratio quia qui in dubio talem medicinam praeberet in rei magni momenti exponeret se probabili per D culo mortaliter peccandi, & inferendi dam num proximo. His accedit quod in dubio a tutior pars est eligenda. cap. Illud. de prae ssum pl.& c. Pctitio. de homicid. Sed securius. di tutius est, relinquere hominem in mami&ά potestate DEI, quam praebere medicinam dii, biam, de qua non constat, an obsit, vel prosito Quia non praebendo omiutitur peccatum, &, periculum peccandi euitatur Alia autem rata tica esset, quando sciret probabilius de vidit
818쪽
CAP. IX. D E IN IVR. peccat , ct tenetur insimo ad emendationem damno rum quae ex negligem sequuntur. Hanc tenent c5-
muniter DD. in d. cap. Tuanos, &alij locisciti Conclu sio satis ex hoc cap. probatur:&e d. regula. Qui causam diam ni dat,&c. Tum etiam quia negligentia ulpa est. Dicitur autem medicus omnem quam debet, adhibuisse diligentiam, secundum Antosium ii Butrio in d. cap. Tua nos. num .is & alios p st eum, quando sequitur traditiones artis, Visitat per- .sonaliter. & dictat regimen infirmo: Non ta men tenetur ad custodiam personalem coni-
. Quinta Conclusio. Medicus qui aegrottim in β- .mi curam recepit, si eumpostea desierat, ct ideo mori
sequatur, autgraue corporis damatam,tenetur ad dam ni recompensationem Gabr. loco ςit. Sylvest. in verb. Medicus. Nauarr. loc. cici num. 61 allegando etiam Astensem in summa lib. 6.tit.i art. 8. q. I . DDAn d. f. praeterea. Instit. de lege Aquit. per text. ibidem. & Glossi in L. Ide iuris, in princ. eod. tit. Imputatu enim in Idico ad culpam, etiamsi bonam medicinam exhibuit, &diligentem curam impendit, si relinquit aegrotum, antequam pristinae sint tali rellitiatus sit. Conclusio est amplianda ut etiam locum habeat. quando ab intuli infirmum gratis curandum suscepit, iuxta Glosi in d. L. Idem iuris & pabri in d. . Praeterea. Nec etiam . ob desectu in solutionis debet deserere,sed curata valetudine P talario agere.
819쪽
Faber in d. f. Praeterea. Bartol. pertext. in L. Archiatri. C. de professor. & medic Deitach inrepertorio. verb. Medicus. Ange'. in sumina eod. verb. n u m ii. D. Antonii . loc. cit. s
3. Non est autem debitum salarium medico nisi aegrotus sit restitutus pristinae valetudini secundum Bartol. & Bertachin loc. cit. Ad quod propositum sicit L. Medicus. ' deus rijs & extraord. cogέ. Si tamen medicus omnem impendit dili gentiam, etiamsi infirmus in statur , sua 'potest exigere , di recipere; mercedent, siissicit enim quod suo ossicio diu ligenter functus est; &utiliter caeperit Ogere, licut effectus noli sit secutus. Ndia est iis in
dico semper releuetur ut aeger. I'terdum do eta plus valet arte malum.His addendu,quod quando infirmitas curata in continenti ves ex eadem causa quae nec dum sublata,reue ti- ur, medico non dcbetur sala fiunt. Praesti initu r autem eadem causas in continenti in
sit mus reincidat. Speculat. in xit. de salarii in edicorum: Bartol. pos: Gloss. in L. Maiitus: sL locati. Alexind. &Ioah h. Imolen . in L. Et ideo. ff. de ver b. obligat. Alia autem ratio foret, si ex noua causa, aut ex in te uallo morbui rediret; tunc ensin medicon θἀimputatur , quando suo officio probe, & dilige rit et satisfecit: Sexta Conci u lio. Medicus si ex industrias curam .xtendit, o morbum prolongat, ut plus lucti ct salarij Acquirat, mortalitarct i, O tenetur resilucre omne
820쪽
illud quod ultra S. Antori in mco cit. Sylia est. in Verb. Medicus. q. i. dicto 3.&alii alibi. Ratio conclusionis est, quia illud
plus inique acquirit,& surtum committendo accipit. Ergo tenetur ad restitutionem. Eadem est ratio, si medicus es Acit, ut insirimis plura quam opus est,emat medicamenta,propter conuentionem. inter eum & pharma polam , utpote quia in lucro participat secundum Nauarr. loc. cit. nu. . post Astens. lib.
6. tit. . simile est judicium si permittat pha
macopolam in cofectio ne medicinae, aut permistione specierum ponere&miscere species corruptas vetustate, aut ob antiquitate virib. cxhaustas, quae aut nullius sunt virtutis, aut tardissimae operationis, unde aegroto damnita grauatur in corpore, &iactura sequituria. crumena. Si aute medicus omne adhibuit diligetiam '& aromatarius aput osuit corruptas species,aut no a medico assignatas & praescriptas,tunc medicus in nullo tenetur iuxta Innocent. Anton. Petr. Anchara. Hostie n. de alios comuniter in d. p. Tua nos. Postremo iuxta doctrinam Panormitani in d. cap. Tua nos,in . alijs receptam quatuor debent concurrere ad hoc ut medicopon imputetur mors infirmi. Primum ut no excedat limites suae prosesii nis,cum culpa sit imiscere se rei ad se non pertinenti. L.Culpa est. ff. de reg. iur. Secundusii v t siit peritus in arte: quandoquidem im perr-hia culpeannumeratur,prout iupra ostensum