장음표시 사용
221쪽
Iur. Egregiam sane Pontificis gloriam, quod in IJrbem , Aulam , Gymnasium viros docitos intulerit. Quid enim ad Reipublicae, & Ecclesiae utilitatem praestantius fieri potest , quam rei litterariae consulere Z Nec deerat Gymnasio aliarum disciplinarum , praesertim sacrarum Proses ores. Sed illi dumtaxat a Iovio nominantur , quod praeclarissima essent sui seculi ingenia. Sunt qui Leonem carpunt, quod neglectis Theologicis rebus, humanis litteris nimium indulserit. At optimos quoque Theologiae Prosessores ab eo in Gymnasium accersitos testatur Middendorpius in libro Academiarum Orbis Christiani: Leox ait, sonarum litterarum patronuἷ, ct fautor maximus , egregiis impendiis in Urbem accersetit, qui linguas , ct politiorem litteraturam , scram uo T eo giam interpretarentur: quorum patrocinio Ortfodoxa religio, ct pera sapientia contra ha re I, quae tunc exoriebantur a piris doctissimis defenderetur. Scripsit Middendorpius sub Pio U. cum adhuc vigebat memoria earum rerum , quas Leo gesserat. Ibidem exhibet Middendor pius litteras Leonis datas Marco Masuro Cretensi, ut e Graecia Romam adduceret nonnullos liberalis ingenii indolisque adolescentes, unde Latinis hominibus verus, germanusque usus, & recta cognitio Graecae Linguae comparari pollet. Sed hoc Pontificis studium in excitando ,
promovendoque in Urbe Graeci sermonis usu, egregie sacrarum rerum studia adjuvabat . In dubium enim est, ad optimam Sacrae Scripturae, Sc Graecorum Patrum interpretationem, prassertim cum contra Haereticos res est, scientiam Graecae linguae plurimum conferre .
II. Consuluit etiam Gymnasio legibus sapientissimis. Nam ipso primo sui Ponti fieatus anno MDXIII. Constitutionem ad hanc rem edidit, quae incipit, Damius vi mos, qua novum addit robur Constitutioni Bonifacii Papae VIII. de Studio Urbis, quae incipit, Insupremae, rataque declaravit privilegia omnia Prosessoribus, & Au
222쪽
ditoribus Gymnasi Romani concessa . Tum statuit, ne Gymnasio deessent, cujuslibet facultatis Prosessores, pr sertim vero Iuris Canonici, Iuris Civilis , Philosophiae, ac Medicinae, iique viri praestantissimi, undique a Rectore , & Reformatoribus accersendi, quibus stipendia,
pensitatis eorum meritis, concederentur : Ut ex nunc de
clero praeter illos, qui necessarii fuerint in qualibet facultate Lectores,an suealtem in Iure Canonico, edi unus in Iure Cipili Doctores , Edi unus tu Phil ophia, seu Medicina Mog ri eminentis litteraturae diri undecumque ad legendum in Scholis publicis dictae Urbis solitis temporibus, ct diebas, justi, eo bouesti alariis, arbitrio pro tempore exisentium Rectoris , ct Reformatorum dicti sudii jaxia i oro Doctorum, Magis rorum qualitates, de Romani Ponti cis licentia, moderandii , ct assignandisper eosdem Rectorem , ct Reformatores communi opportuna in hoc per eos adhibeuda diligentis annua im conducantur . Igitur Rectori, ac Resormatoribus incumbebat , Prosessores, & eorum stipendia constituere , interpellato tamen Pontificis consensu. Ut vero omnem , diligentemque operam suam Prosessores in Iuribus explanandis impenderent, vetita illis sunt a Pontifice negotia omnia sorensia, & officia, ne aliis curis distracti , publico muneri vel minimum deessent. Tum statutum est, ut Prosessores , absolutis suis ieetionibus, adhuc tamen in Scholis aliquamdiu conssisterent, causa disputandi, clariusque discipulos instruendi, si quid eis circa rem litterariam obscurum , ac difficile esset. Negligentibus Professoribus poena indicitur , ut qui temere a docendo abstinuerit, pars ei detrahatur stipendii, quae sartis tectis Gymnasii, ac Scholae Monitori, seu Bidello sit impendenda . Huic vero datum est in mandatis, ut Prosessorum nomina, horasque, quibus esset illis docendum recenseat in tabulis , lique aliquando officio suo desuerint: atque ut annunciet dies, quibus est seriandum,
223쪽
Neque id solum ad rectam studiorum ordinationem Pontifex decrevit. Sed Reformatoribus injunxit curam adeundi bis in hebdomada Scholas ipsas, Rectorique semel in mense, vel pluries, si expediret , idque incertis diebus , & horis pariter incertis, ut ipsi mei noscant, si quid emendandum, perficiendumque est , sique res litteraria bene se habeat. Omnia vero, quae ad Gymnasii privilegia, administrationemque spe stant, quaeque Pontifex decrevit, ita voluit ab universis custodiri, ut excommunicatos dixerit ipso jure , tenerique ad resarciendum duplum illati damni, Magistratus omnes, Auditorem Camerae, Urbis Gubernatorem , Senatorem , calterosque,qui aliquo modo Gymnasii juribus detraherent;
concessa Reetori, ac Resormatoribus facultate Vindicandi Gymnasii jura, etiam Censurarum Ecclesiasticarum praesidio. Et antiquis privilegiis, quae praedecessores Pontifices Prosessoribus , ac Auditoribus Romani Gymnasii
contulerant, illud aὸdidit, ut fas esset Clericis cujusque ordinis , in ea Gymnasio, addiscendo Iuri Civili operam dare, et si Ecclesiasticae Leges eos ab hisce Studiis prohiberent . Tandem, ut dignitati, & majestati Romani Gymnasii nihil omnino deesset, tres jussit Cardinales , primum ex ordine Episcoporum , primumque ex ordine Presbyterorum , atque primum ex ordine Diaconorum , illius gerere patrocinium . Iam vero exinde colligitur , quae fuerit Gymnasii Romani sacies sub Leone X. Quaelibet Disciplina suum habebat Prosessorem . Tota potestas administrandi Gymnasii penes Ree orem erat, suffragantibus Reformatoribus. Hi, consulto Pontifice, accersebant Prosessores , illisque salaria, & dies, horasque docendi constituebant. Si qui Prosessores, vel Bidelli defuissent officio suo a Rectore puniebantur; & ab eodem
vel levia crimina Professorum, aut Discipulorum distutiebantur. Is etiam saepe adibat Scholas, ut Prosessores, Auclitoresque in officio contineret. Denique tres Cardinales
224쪽
nales amplissimi conservandis iuribus Gymnasi imminebant , si ad eorum praesidium confugere contigisset. Quibus omnidus nihil excogitari potest sapientius , praestantiusque ad Gymnasii Romani gloriam servandam, augendamque . Quapropter, mirum non est, si Leone impe a rante , tanta illius fuerit dignitas , ut inter primas Italiae Academias principem locum haberet , ut ipsemet asserit
in Constitutione , Luam omnibus, data anno MDκIv. his verbis : Sane nuper ad Summum Ponti catum Ditin et
Prosidentia cum assumpti fuissemus , ct resilutis inpria sinis 1stribui dilectis suis Populo Romano, inier alia Vectigal Θmnasi Romani multis antea annis ad alios usa dis ractum , eisdem restituissemus, ut Urses Roma ita in
re litteraria , Fcut in raeterit rebus totius Orbis caput e set procuravimus , accers il ex diversi locis ad pro tendum in Θmna praedicto viris in omni doctrinarum genere praeclarissimis, guo factum es,utpraecedenti anno, Pont carui nUri primo , talis dentium numerus ad Urbem eamdem consuxerit, ut jam Gamnasium Romanum inter omnia alia totias Italiae principatum facile
III. In votis etiam habuit Optimus Princeps , magnis sumptibus , amplum, & nobile aedificium construere publicis Scholis habendis . Sed quod in votis haeserit
Pontificis animus, tribuendum est temporum calamitati. Ne tamen irrita Omnino caderent vota, Sacram AEdiculam in honorem Sanetorum Leonis Papae , & Fortunati Martyris jussit esse in Gymnasio , cui Praepositus , duoque Presbyteri in sacro ministerio deseruirent. Ita quidem lata Constri utione, Iuam nobis, anno ΜDXIV.ubi: Adominxipotentas igitur Dei Iaudem , motu proprio , ct ex no-Fru certa fientis , non ad alicujus iuper hoc uobis sor- rectae in plicationis infantiam , sed den ra mera δε- liberatione , liberalitate , decreto, ct voluntate intra
225쪽
dictam Capellam sub inporatione Sanctorum Leonis Papae, Fortunati Maroris, convenienti aedi io confrui, aediscari mandamus , 3n eaque , eapse, prout ex tunc , c constructa , aedificata fuerit , ut praemittitur, unam Praepost aram , quae pro Ciero Romano dignitas sit , pro uno Praeposito Academiae nuncupando, is duasserpetuas Casellanias pro duobus perpetuis CapeIl , Capellanis ejusdem Academiae Romanae nuncupandit , qui Capellani , quatenus Sacerdotes ni, ad id commode zacare possint per se i os , alias per Sacerdotes idoneos qualibet die in diso Θmnino ordinarie , Vel extraordinarie legitur, Capella praedicto Mi iam in primo crepusculo alternatim celebrare , ct ob se
sato die , quo Alti mo quandocumque placuerit no 1 2 a
terrenis ad Iesia tragis ferre solemne anniserfarium tam pro noWrs, quam aliorum ex fumilia no a de Medicis , qui Romae obierint, animarum salute , dictie , annuatim fucere teneantur , auctoritate A solica, renore praefentium erigimus, ct in tuimus . Tum sacris hisce Ministris stipendium constituit: illorum vero nominandorum potestatem ipsis Gymnasiii Reformatoribus concessit, hac tamen lege, ut Praepositus non nisi ex Prosessoribus, Capellani vero, vel ex Prosessoribus, vel non nisi ex Civibus Romanis seligerentur . Hos a Resormatoribus selectos jussit a Restore Gymnasii probandos ,
ac in accepto munere instituendos. Praepositum Romanae Academiae iis praerogativis ornavit omnibus , quibuS caeteri Clerici in Dignitate Ecclesiastica constituti, atque inter Canonicos Basilicae Vaticanae, tamquam illorum Unum , iussit recenseri, sacrisque indutum vestibus in illorum numero Sacra ministrare. Qua dignitate primum omnium donavit Philippum Beroaldum , qui Pontificierat a secretis , & humanas litteras in Gymnasio profite-hatur . Capellanorum vero munus contulit Camillo Portio Canonico Basilicae Vatieanae & Prosessori, & Ioanni
226쪽
2οῖ Gasoldo, qui erat Pontifici a cubiculo , ita tamen, ut illorum Institutio a Rectore Gymnasii Episcopo Comens, & Reformatoribus Masteo Volaterrano Canonico Basilicae Vaticanae, & Baptista Casalio Canonico Baslieae
Lateranensis perageretur . Praeterea in hac Ride Sacra Gymnasii decrevit litterarias omnes functiones agendas , quat olim in Ecclesia S. Eustachio sacra peragebantur: ut nempe Doctores in quavis disciplina lauream consequerentur : ut ibi disputationes agerentur litterariae, illae etiam, quas agunt Auditores Sacri Palatii, re Advocati Consistoriales , cum primum suum munus aggrediuntur :utque ibidem Prosessorum nomina , quovis anno, e TDhulis recitentur, in die festo S. Lucae, & Oratio pro Studiorum instauratione haberetur. Quamvis deinceps ob Sacelli angustiam , adhuc in Ecclesia S. Eustachii, hujusmodi litterariae sunctiones saepe peractae suerint, donec
sub Innocentio X. & Alexandro VII. amplam sacram AEdem Gymnasium habuerit. At Praepositum , Capellanosque Romanae Academiae e medio abstulit Alexander Papa VII. Adhuc tamen, eodem jubente Pontifice, sing lis annis, stata die, Sacro solemni, & Oratione a Professorum aliquo habenda, Leoni X. Principi beneficentissimo, ob tot, ac tanta in Gymnasium merita, praesentibus Advocatis Consistorialibus , & Prosessoribus, justa
IV. Leone extimsto, quae successere tempora , ut Urbi, ita & Gymnasio in selicia suere. Direpta enim saevissime Urbe, & rebus publicis turbatis quam axime, siluit aliquando Gymnasium . Quapropter Clemens VII. anno
MDXXVI II. Constitutionem, ni nos mone,edidit, ut pretia , quae ex vino ab exteris regionibus Romam advecto solvebantur, quaeque Prosessoribus debebantur, silente Gymnasio , interea cederent alendis Conservat Oribus Urbis, & reficiendis moeniis, ita tamen ut Prosese strum essent , cum primum Scholae publicae restitueren-
227쪽
Io tur : Cum scut ac repimus Gabella Ffe Dohana ori orum Urbis, Terrae nuucupata, ab igM Senatu, Populoque
Romano rossiario , tam ordinarias, quam extraord
nar as Iectiones in V a Urbis Spudio legentibus impo is, θ' institutafuerit, perialiterprimo Decretum ,
fructui , emolumen a guaecumque ex illa grove-νientia infalariispraefatis, postea vero felicis rerordationis Leonem Papam X. etiam praedocessorem nos rum , etiam in augmento falarii Conservatorum ejusdem Amae Urbis, ct aliorum iuias O talium pro certa m-ma aucti , OF quid ultra ex supradictis falariis super et , illud plus in refectione se reparatione moenium, Isse marsrum Urbis exponeretur, ct repraesenti anno XXVIII non fuerint , aut futuri ab fualitatem remporum sint Legenter , quibus suriaper Ipi debeant: propterea eisdem, praefentii sunt , ct aliorum , quibus , futuris temporibus forte non legetur , omnes , ct fluuior fructus ex dicta Gabella provenientes etiam Legen-rium stariis desinatos,augmento tame alariorum Cou-frvatorum , di aliorum o talium praedictorum, quando in Θmnoso dictae Urbis legatur , etiam , dieris
actualiter Legentium falariis dumtaxat exce tis, in redi cationem murorum praedictorum non alios usus exponi, , converti deberesatuimus, ct ordinamus. suo ue dum , quoties in GFmna dictae Urbis ἰσι contia gerit , actu tamen legentibas ,'non aliis falaria hujusmodi in ari, e folii debeant: ct alias a uari con-σivat, ut bactenusser Ponti cespraedecessoret, ct etiam ser Nor assignata reperiuntur , talet assignationes , Omandata de distis falariis si pendis, ct indescuta quar-oumgue irritamus, ct annulumus , e olvere habentibuι , nefluant inhibemus . Ob hanc rem Iovius in vita Cardinalis Pompeii Columnae carpit Clementem Pontificem , aitque magnam sibi concitasse populi invidiam . Dandum tarnen est aliquid temporum calamitati. Hi ne
228쪽
& a Iulio II. anno Mox I I. Constitution di, Ex debIIo si oraris incit, si te quidquam decretum suerat. Cum enim Eugenius IV. Pontifex sapientissimus jussisset, ut
quae ex vectigali vini superesset pecunia , ea, extruendis aedibus ad illorum usum, qui scientiis addiscendis incumbunt, quique summa premuntur inopia rei familiaris, seu fabricando Collegio pauperum Scholarium, impenderetur; cumque optimis illius Pontificis votis laetum sati minime fuisset, erogata in alios, variosque usus pecunia; hine statuit Iulius II. Pontifex,ut non nisi reficiendis moentis Urbis , aliisque publicis usibus , quae ex salariis Professorum superesset pecunia, erogaretur ; ita tamen, ut cum nullae urgerent publicae nee essitates, danda esset opera huic Collegio pauperum Scholarium aedificando. Caeterum tum lutius II .. tum Clemens UIL sua servanda voluere Prosessoribus stipendia ἀV. Attamen diuturna non fuit in Urbe haec rei litterariae calamitas; utpote quia a successoribus Pontifici-hus restitutae sunt Scholae publicae. Et in his Paulus III. duos insignes pietate , & doctrina viros e Societate Iesu Laineg, & Fabrum , socios S. Ignatii Lojolae, stationem habere jussit. Narrat enim Maisus in vita Sancti Ignatii Libra. Cap. 6. Ignati uni suam , & sociorum operam in sacris ministeriis Pontifici obtulisse, quam in publicis Sch lis Pontifex adhibuit: Neque , ait, aspernatus es si L
mirum stadia Christi Vicarius , atque inpraesentia δε- nec ejusmodi aliqua se se inerret occino , juse, Faber ,
O Luinea in Aimo Sapientiae Θmna o Geras Litterat proseri, quo munere dum alter in Bibliis, citer in Scholasica Theologia, ut aspellant, pari eum eruditioneo pietatii Iaudeperfunguntur, atque etiam saepe coramvs Ponti e degras mis reram Divinarum quaestoribus disputant. Et ex Elene his Prosessorum sub Paulo III. eonstat, nullam sere Facultatem tunc Gymnasio defuisse. Plures enim rex Theologicas tractarunt plures Iura si Ve
229쪽
2 Q6 Canonica , sive Civilia , & horum aliqui Institutiones Iuris tradiderunt. Medicina tum Theorica , tum Practica suos habuit distinctos Prosessores. Aderat , qui Anatomena exercebat. Metaphysica , Philosophia , & Logica a distinistis Professoribus edocebantur . Duo vacabant Rhetoricis rebus . Nec deerant Prosessores Hebraici, &Graeci sermonis. Erant & Profestores extra ordinem ;erant & ii,qui, silentibus caeteris, cathedras ascendebaut,
atque hos inter Ioseph Cincius agens diebus festivis, de simplicibus Medicamentis . Pariter res se habuit sub Pontificibus successoribus Iulio III. Pio IV. Pio V. R Gregorio XIII. Atque tanta tunc temporis erat Romani Gymnasii fama , ut Iacobus Middendorpius, qui sub Pio U. edidit libros duos Academiarum Orhis CBristiani, scripserit de Romano Gymnasio : In quo omne displinarum geuus , Pariaeque linguae a piris fostentat imispublIce traduntur: ac tam inscra Theologia, quam utroque Pure , ct Mediciua , atque humanioribus litteris honores scholastici conseruntur . Ante , ctpostpraelectiones Stadios inponilia in picem acute disputant, ripe etiam in ipsos Professores, ut is in reia uis fere Italiae Academiis obfervatur . Id Plias V. ad EeeIesia Catholicae, Ohonarum litterarium insaurationem natus, argu
D mino Deo fluuiariter electar Pontifex intimus, ct
docti mus, hactenus augere, ct exornare Iaseorat. His temporibus confluebant studiorum causa undique adolescentes- Hinc Philippus II. Rex Catholicus, narrante eodem Middendor pio , cum auu operi ρi, federi ymo edictosroliὼeret, ne quis ex Propinciis fuis Besti is ad alius Aeademias atque Scholas sudiorum gratia, quam imperio suo subiectar, prosciw eretur, Romanam, communem omnium patriam, isonorum ae sudiorum matrem solummodo exe D. Porro Gegorius XIII. tum ut Romanae Universitatis splendorem augeret, tum ut Romanos Iurisconsultos ad bonarum artium studia magis
230쪽
excitaret , ipsis dedit facultatem interpretandi Iura, vel alias Diseiplinas edocendi in Romano Gymnasio , dummodo a Rectore, & Reformatoribus essent probati, edita
Constitutione, quae in eipit, SupienteI, anno ΜDLXXIV.
Omnes, inquit, edis guli adolescentes , ct iuvenes Doctores exsurre, ct apo Romae natis , Romani , ct exce- dentes viges um fecundum aetatis fuae annum, qui in Sudio , seu Gamna publico dictae Urbis in quacumque Facultate pro tempore legere voluerint, ad Lecturam
hest odi , facta tamen prius per eos coram dilectis uisnofris . .R. f. Cardinalibur super eodem Studio , seu GF-mnino deputatis , ae illiuι Rectore, ct Reformatoribas
pro te ore exi entibus, una Lectione, admitti debeant, cum furio piginti uinque scutorum quolibet anno protinoquoque, qui , Tyraefertur legere potaerit, A solica auctoritate tenore praesentium perpetuo concedimus, ct elargimur. Necnon est em Doctoribus, ut praefertur,
qui in eodem Gamnasso munus legendi subibant, dictum falarium annum viginti uinque fatorum i s, ct eorum cuilibet, debilii, is consuetis in eodem Studio, seu G3mna i reditibus, propentibus , pectigalibus , ct alitiemotamen is uniper per eos ad quos nectat, ct pro tempore spectabit per vendum , motu , ct auctoritates milibus, constituimus, ct co gnamur, i forique ud Lecturam huis odi recipi, admitti, falarium est, ct eorum fleturassemolpi debere , ut praefertur , decernimus . Hinc fortasse in Albo Prosessorum anni ΜDLxxv I. sub eodem Gregorio Pontifice occurrit Hieronymus Pan-
donus Prosector Institutionum extra ordinem , stipendio viginti quinque aureorum . Sed hoc institutum haud diu perduravit; neque successores Pontifices in suis de Studio Urbis Constit ut ion ibus , ullam illius mentionem fecere . Notandum hoc loco est , in addusta Gregorii XIII. Constitutione, Scholas publicas Sapientiae dici GImn