장음표시 사용
81쪽
tum dilectionis DEI; S: Cluistus in instanti primo Conceptionis liberὰ mortem accepta- nt pro redemptione generis humani: quod rationabiliter negari non potest; cum praefati actus Angelorum, &Christi sint spirituales, & indivisibiles. Quod si tamen Cativinime negant praefatos actus liberos absque
praevia deliberatione tempore praecedenti elici non potuisse: saltem de DEO concedere fas est. Unde Respondeo secundo, & dico Mai. argumenti tantum procedere de causa libera creata; non vero increata DEO, qui ob sui infinitam perfectionem, non egct diu modi antecessione, & deliberatione moro
Iota primor nomine Trinitatis intel-i.'l' lieunt veri Catholici, trium Dιτι
rum Persenarum cousubstantiatium, coae qualium , Urealiter disimilarum in unarate Essen
ile considentiam: ut patet ex Concit. Latera
nenti .R. Firmiter . desium. Trinit.
a. Dico primo: In S. Pagina Veteris Testamenti extant testimonia Divinae Trinitatis expressiva. Ita communisCalliolicorum DD. contra perfidam gentem Hebraeorum. 3. Probatur primo : Gen. I. dicitur, T ciamus hominem ad imaginem, resimilitudinem nostram ; es crearit DENS homιnem ad imagι-nem, es similituosinem suam. Et faciamus ei adjutoraum simile sibi ubi ponderanda sunt illa Verba faciamin, stram, de DEHS nam prima duo indicant pluralitatem personarum; tertiumvero DEUS unitatem Essentiae: Ergo die. Ad hoc oraculum Scripturae varie reis spondent Rabbini recentiores: & primo aliqui eorum dicunt; DEUM illo termino plurali faciamus solum usum fuisse per modum cujusdam excitationis sui ad plasmationem hominis. Contra: dedecet DEUM summa activitate praeditum ad operandum, at creandum hominem excitatione eiusmodi, scii
terminis excitativis uti. Et praeterea inconveniens videtur, seipsum verbis excitare; unde recte S. Balilius hom. ρ ILMamer. dicit: Ouu
faber, aut ararim, aut ii narius, aut certe cois
riaram suto olim ipsi reuiatem. nec alio quodam sibi cooperant sipram; intoque artus strumenta Asiden 'diu Diquamstisti admurmurra dicem,
faciamuis Eladuum, aut compingamus Watrum, aut con ιamus calceamevium; acnum potiarasilentiosuam,cῶm libueris, accommodatam ad artem
go tanto magis erit nugatoria haec Rabbinorum respousio circa DEUM, nobilissimum hominis opificem. ν
s. Respondent alii: illud verbum
plurale facιamus,esiste locutionem DEI factam ad Angelos ministrantes, ut sibi circa animae creationem occupato in plasinatione hominis adiutorium praestent. formando interea corpus primi hominis. Contra: non Angelis; sed soli DEO attribuitur in eadem lacra Genesi plasmatio tota hominis; & consequenter etiam sormatio corporis primi hominis : unde dicitur in ea. cap. vers. s. Viaet DLIIS cuncta. quae fecerat, es erant valde bona: Ergo illud vet-bum faciamus non refertur ad Angelos coad .iutores. Addo quod ly faciamus secundum litterae naturam dirigatur ad illos, ad quorum imaginem factus est homo primus: sed homo primus non ad imaginem Angelorum : Ied solius DEI G factus, dicente Scriptura locicis. Creavis HS hominem ad imaginem Us- litudinem sam, ad imaginem DEI ea rut illum: Ergo Sc. 6. Respondent tandem terisso alii dicem
do: quod ly faciamus in plurali DEUS more
Magnatum usiurpaverit, ad designandam tantum suam authoritatem, & potentiam. Contra; DEUS in aliis Scripturae passibus plerumque usurpat duntaxat numerum singularem ; uti patet perlustranti Sacrum C dicem: Ergo quando usurpat numerum pluralem ; uti facit in loco allegato, & alio mox adducendo, signum est adesse aliquod mysterium pluralitatis Personarum. . Probatur secundo Conclusio e Gen. n. rursus DEUS utitur numero plurali dicendo,
v te defendamus, es confundami ibi linguam eorum; ex quo textu colligunt M. PP. S. Chrysostomus serem. de Trinit. s. Basilius lib. s. contra Eunomium, Nyssenus lib. de Trinitati mysterium Trinitatis. Illud quoque Trisagium S
raphinorum , apud Isaiam cap.6. clamabana alter ad alterum Sanctin, Sanctiti, Sani , Do minus DEUSexerciturum . illustre praebet testia
monium Trinitatis secundum D August. lib.
a. de Di adGrauan. ωρ. . R iplosmet illuminatiores Rabbinos veteres, signanter Rabbi Simeonem; qui allegatum textum teste nostro
82쪽
Art. I. De Existentia Trinitatis. sa
str5 P.GUMmolib.r.riare sev . sic gloIsat, res baptisantes eos in Domine Patris, m niti, Us citia hie est Pater; faue hic est Filim; -- Spirit sancti. Tert Aia Ist. I. apparuit beni m eius hie es Spiritus aructus: Ergo in S. Pagina tas, es humanitas Salpatoris nostri DEI. nou ex veteris 4 estamenti extant testimonia SS. Iri- operibus Iustitia, qua fecimus nos; sedsecundum nitaris expressi, a. . . fiam misericordiam sareos nos fecit per lavacrum
s. Probatur turtio et ille quoque passias regenerationis, s renovatio us Spritus sancta . Scriptura Gen. I8. a paruerunt eι scilicet Α- quem Oudit in nos abunde per I sumbrahae tres ori, stantes prope eum, quos cum M. Sulpiorem nostrum, quotextu ostenditur Perdis recurrit in occursum eorum de ostio Talem sona effundens Spiritum sanctum, scilicet Pa- iis tui, es adorarit in terram, es dixit: Domine rer; & Perlona per quam estunditur, videlisi in mirati.em in oculis ima ne transeas servum cet Filius; & Person a emisse, puta Spiritius
tuum.ostendit Trinitatem Personarum illo ap- ctus. Quarto, Marci 3.dicitur, Aperti sunt Carti, paruerunt ei tres; & simul unitatem Essentiae ; re ridi Spiritum DG desiendentem sicut colum- quia ad unum DEUM in singulari tantum . iam ; s ecce vox de Cato dicens, hic est Fili uadorans dixit Domine: unde S. August.lib. a. de meus dilectus : ex quibus SS. PP. Et Eccle- Trinit. cap. a. Se S.Cyrillus Nexandrin. lib. t. sia deducunt Personam Patris dicentis, Pe
ι utra Iulianum, ex allegato textu adorandum sonam I illi ad quem dicit Pater; de Persionam lioc Trinitatis misterium eleganter inferunt; Spiritus sancti luper Christum descenden& alii ex illa triplici repetitione Psalm. Q. be- tem : Ergo SS. Litterae Novi Testamenti SS. Dedicar nos IIS, DEAS noster; benedicas nos Trinitatis mysterium sufficienter adstruunt. DENS; ubi illis vocibus, benedicat nos DEAS, ix. Mirandum proinde; quomodo Haer Pater designatur; illis vero DLΠS noster Fili- tici quidam ita densa erroris, di contumaciaeus ; noster iactus per assiis aptionem carnis caligine suum obseurarint intellectum, ut ad nostrae; S: illis benedicat nos DEIIS, Spiritus ejusmodi tam Clara testimonia utriusque S. Lirinus: Ergo &c. Paginae non captivaverint eundem in obse 9. Probatur quarto consessione, R Vene- quium fidei, Divinissimas Trinitatis Personas ratione huius misterii. facta ab ipsismet ve- agnoscendo, & credendo; quas quidam Phliateribus insignioribus Rabbinis : nam ut re- losophi Ethnici iam olim agnovere, ut refert
seri P. Galatinus cit. veteres Thalmiadistae, fir- Justinus Martyr in Orat. ad Gentes. 5 Clemens ina constitutione lancierant, ut haec eximiais Alexand. ιλssromat. Cyrillus lib. t. s a. Laus Trinitatis ex Seraphinorum Trisagio sic contra Julian. de perenni Philoco' Eugubin. N
composita, sanctus hic est Pater, sanaim hic es inter quos primas tenet PIato; de cujus libris fidius, Lanctis hic es Spiritus sine in a quolibet S. August. lib. sess. cap. p. narrat, tegi si
Judaeo, manc, de Vesperi attentd, ac venera- non quidemtis verbis,d hoc idem omnino multu,
bunde recitetur in DEI cultum. Et Rabbi m Miltipliciter, suaderi rationibuι, quod in pris-Haccados docet hoc nomen inessabile Te- eipio eraι Herbum, re Herbum erat apud PEAM, ira rammaton, quod Dominum, seu DEUM G ΠServi merbum. Et Zoroastes Chaldaeus prae caeteris exprimit sublimius, esse quadra- Scripsit, Mona enuit madem, min rore mundo
ginta duarum litterarum, idque sic interpre- lueet Iravi. Et drisi negistus Philosoph. in lib.
nitate : Ergo ipsimet Rabbini agnoscunt Tri- Porphyrium , & Plotinum Platonicum, quia nitatis mysterium, tanquam in Veteri Testa- bus Trinitatis agnitionem quoque tribuit D.
io. Dico secundo e sS. Litterae Novi Te- ra. Dico tertio: Existentia Trinitatis etiam stamenti sanctissimae Trinitatis mysterium . probabilibus,& congruentialibus rationibus, quoque adstruunt sufficienter: Ita Catholici; ex naturalibus deductis suaderi potest. Ita contra Montanistas, Priscillianitas, Sabellia- I heologi communiter ς contra eosdem H
nos, aliosque veteres Errones; & contra Seris reticos, canes. I. relatos. verum, aliosque recentiores quosdam Haere- i . Probatur primo ratione Scoti Doctoristicos Transylvaniae, unicam Personam in Di- Subtilis, quam habet t. dist. 3. q. q. In homine vinis adstruentes. reperitur imago, similitudo, & vectigium ii. Proiatur inducendo varia testimonia quoddam Trinitatis expressum, ex quo sor- Novi Testamenti: Primo: illud Joan. s. Tres mari potest ratio probabilis, madens Trinisum qui testimonium Δηι in Cario, Pater. Veris tatem; nam in homine reperitur primo ani- m. m Spiritiu sanctus, ae hi tres unum sunt. G- ina unica, tota in toto; cui correspondet irocm A; illud Matth. ali. cap. Docete ι es ge4- Trinitate ianica natura seu Estentia Divina,
83쪽
tota In omnibus Personis. Secundis reperitur
in homine memoria seecunda, id est intellectus cum obiecto, aut specie objecti generativus verbi creati; huic in Trinitate correspondet memoria tacunda Patris producentis Verbum. Trem in homine invenitur intellectus informatus actuali 'notitia de hoc vel illo objecto : cui in Trinitate correspondet notitia genita, seu Filius. Quanto in homine deprehenditur voluntas informata Uo-
Iitione; huic correspondet in Trinitate voluntas Patris, S Filii producens Spiritum sanctum. Quinto in homine invenitur memoria Decunda intellectas, iat assicitur intellectione ; de voluntas, ut volitione assicitur, de haec distinguuntur inter se realiter; & tamen sunt idem realiter cum anima, quatenus considerantur ut potentiae animallicae in actu primo: quibus in Divinis correspondent Personalitates realiter distinctae inter se, de tamen identificatae realiter uni Essentiae Divinae. Hanc imaginem Trinitatis observat, & asserit etiam
is. Probatur fecundo iteruin ratione Doctoris 1. aest. 3. q. s. vestigium quoddam Trinitatis relucet in collectione omnium creaturarum signanter in unitate, specie . de ordino ereaturarum, quem includunt secundum Augustinum fide Trinit. cap. to. dicentem, bustiatur omnιa, qua arie λυι facta fiunt, es unitarem quisndam in se ostendunt, es specum, sord nem. Unitas itaque reperta in creatura adumbrat si ammam unitatem Primi Principit. quae appropriatur Patri; species vero creaturae repraesentat summam pulchritudinem , quae appropriatur Filio; ordo denique creaturae exprimit operationem perfectissimarria
DEI. quae est beatitudo ejus; & haeC appropriabitur Spiritui sancto: Ergo&c. 6. Probatur tertias aliis vestigiis, Et similitudinibus, suadentibus probabiliter mysterium Trinitatis. Et primo Sue, in quo S. Athan. U. . observat tria, nimirum orbem SoIarem, radiunt, & Iumen; Sc dicit; quemadmodum si constat tribus sub enim ; isa es inim HS tribus Persenis; 'pus enim Patris est Orbis Suaris; opus Fuia est radius; t pus viritus eti est tamen filis r proinde scus in sese eo ,
radius, es lumen non cuntur tres Soles, si unus SM: similiter Ut in DEO Parer, Fuisu, es Sprι rus S unus DEVS, 1 non tres. Secundo alii PP.
ex Elementis sit ine adumbrant, de probant Trinitatem; unde Isidorus lib. a. de dissere s
a quidem vocabula; m res una; ita in rela- uome Persnarum 2 intras est; in Abstantia vero natura niti DEI S. Tertio ad idem indu-
. Cap. H. De M. Trinitate. νι, u
cit Naaian. de Terti illian. elementum Aqua . dum sons unus essicit fluvium, Se rivum. Et
S. Augiast. elementum Terrae, in qua reperitur radix, truncus, de rami: Ergo congruentibus
quibusdam argumentis seu similitudinibus, Et imaginibus adumbrari. do suaderi potestarcanum Trinitatis mysterium.
De numero; & distinctione Dbvinarum PerQnarum.
ina primo: In SS. Trinitate reperiri r. i ' verum, Ze realem numerum, uti definivit Concilium Tolet. XI. in confessi
id dicens: in relatione Personarum numerus cera nitare, in Divinitatis vero substamia quid enumeratum siet, non comprehenditur. Et VI. Synodus Generalis M. u. ait, Reatam Πιnitarem esse numinabilem tribus scistentiis. Σ. Dico primo. verus, de realis ternarius numerus habetur in SS. Trinitate, ita ut tres omnino, de nec plures, neC pauciores sint Divinae Personae in SS. mysterio Trinitatis. Ita Catholici, contra Patri pastianos ponentes u- .nicam Personam Divinam Patris, quae tamen diversis nominibus nominetur, nunc Pater, nunc Filius, nunc Spiritus sanctus. Et contra Sabellianos, Noctianos Montanistas, Cata phrygas, SamoZatenis las, Pliotinianos, Servetum. I l .intratam, dc Davidistas 3. Probatur Primo authoritate S. Scripturae. quae facit mentionem trium Personarum Divinarum; de nec plurium, nec pauciorum; unde dicitur I. Joan. s. tressium, qui testimoni dant in caelo, Pater, Herbum, es Spiritus sanctus,
es hi tres unum sunt. Et Matth. uti. Docete omnes gemes baptizantes eos in nomne Parras, es Elis,
es Epiritus sancti. Et ad Tit. 3. Et Marc. i. Ergo
dcc. Secundo eundem Verum, de realem numerum trium Personarum Divinarum dogmatizant omnes SS. PP. ignanter Allianasius. Fulgentius Justinus, Maianz. Irenae iis, Cyprianus, de Basilius, qui lib. 3. contra Eunom.
scribit: sie in Trinitate unitatis ratio cosma tur, si unum Patrem prosiuamur, unum Lilium, unum Spiritum sanctum. Toria. eandem doctrinam definierunt Concilia Generalia, ut Nicaenum I. in Symbolo Fidei. Et Coia stantinopolitanum I. pariter in Symb. Fui. Et I atera. nense si ib Innocentio a II. cap. firmiter, de M. init. Quarto in Divinis est necessario una Persona in producta, scilicet Pater, de duae tantum productae ; quia duo tantum sunt
principia productiva adaequata diversae rationis.
84쪽
Art. II. De numero ; & distinctione Divinarum Persenarum. ues
nis scilicet intellectus, de voluntas: Ergo tres erum, & nec plures, neC PauCiores personae in mysterio M. Trinitatis. . objiciunt Haeretici primo: Scriptura S. dicit D E UM esse solum; ut Psalm. 8s tu es DEHSse . Et r. ad Tim. r. Sola DEO honor, s ursa: Ergo dec. scindo implicat idem esse multiplex, & unum: sed DEUS est unus: ENgo nequit esse multiplex in tribus Personalitatibus. Respondeo ad Prranum etiam extare allax Scripturas, quae dicunt, Patrem non esse solum, ut Joan. 8. Solus non sum. Itaque pro concordia harum Scripturarum dico, illos duos primos textus Psalmistae, & Apostoli o lectos ab Haereticis tantum velle excludere pluralitatem Deorum, non autem Personarum; cum hanc alii textus supra relati manufeste asserant. Ad secuntam distinguo Mai. implicat idem esse multiplex, unum, secum dum eandem formalitatem concedo Mai. scicundum diversam Nego Mai. Itaque cum DEUS dicat di Essentiam, de Personalitates, propterea secundum Essentiam est unus; de secundum personalitates est multiplex. ..Dico secundo : tres Divinae Personae sunt reali distinctione inter se discriminatae. Ita Catholici: contra eosdem Haereticos, propriari conclus recensitos. 6. Probatur pruno ex S. Scriptura; quae loquitur de Divinis Personis tanquam realiter distinctis: iut illa t. Joan. s. tres sum qua testim
nium dant f n coelo, Pater, I erbum, re Spirat insan- . Et Joan. s. alim est om testimonium perhibet de me. Et illa, quae exprimunt processionem, Si missionem unius Personae ab alia; derogationem apud alteram; inter quas reale discrimen intercedat ne esse est: Cum nemo a seipso procedat; aut a seipso mittatur; aut seipsum roget; uti optime urgent SS. PP. signanter S. Athanasius grati contra Pregales Sa Libi. Et S. Basilius orat. contra Sabethan. Η -rian. Textus autem Scripturae sunt illi, Joan. r. OG DEOproces. Et ibidem, soliti nonsum:
sed ego, V q.i misit me Pater I Et cap. I . ego rogabo Patrem, F auum Paraclitum dabit vobis.
r. Obiiciunt Haeretici primo: S. Litterae totum esse Patris attribuunt Filio; unde nihil remanet, per quod persona Filii a persona Patris realiter discriminetur; quare dicitur Mati.
t I . Omnia mihi tradita sunt a Patre meo. Et Ioan. χα Omnia qua habet Pauri mea sint. Secundo aliae Scripturae docent DEUM esse unum, ut Deut. 6. Dominus unsu est. Et cap. non est
alius, yreter ipsum : Ergo in DEO nulla Trinitas Personarum realiter distinctarum ponenda est. Respondeo ad Primum illas scripturas Matth. de Ioan. esse intelligendas a commode; uti eas intelligit Concilium Florentinum in Du union. ubi ait, omnia qua Pa
tris sunt, me Pater Unigeniis filio sim dedi, pr rer esse Patrem Itaque Filio omnia a Patre tradita sunt, id est Estentia cum attributis, modis intrinsecis, ac aliis : praeter Paternitatem , et quare cum haec non si tradita Filio, ideo re te discrimen inter Filium, & Patrem intercedit. Ad sicundum dico, illas Scripturas Deutiloqui de unitate DEItatis, seu naturae Divinae de Gentiae; quae non officit. nec tollit Trinitatem Personarum realiter discriminatarum.
De paritate, ac Divinitate Personarum ; & de unitate
Dyco primo : Omnes tres Personae
Divinae sunt pares, de formaliterisDEUS. Ita Catholici; contra Arianos.& Macedonianos, Filium asserentes crea turam DEI;& contra Eunomianos, negantes
Spiritum sanctum esse DEUM.1. Probatur primo authoritate S. Scripturae: de primo de Patre; de hoc dicitur Joan. 1
Ucendo ad Parrem meum Unoem vestrum, Do
uas meum, es DEIIM vestrum. De filio diciturIoan.l. DEI Seras Hrbum. Item ad Rom. . . se Din ver omnia benedi . Et Is.7.Vi go concipiet, sparieι Dtium, re voeatitur nomen Wiu Emmanuel, quod Isaiae. q. estndisium DO HS. Idem ad Rom. p. ex quibus es Chrism s eundum carnem, qui est super omnia DEHSben hic tu. Praeterea huc faciunt omnes illi Scrupturae passus, qui Filio attribuunt Divinas proprietates.' ut Hebr. I. de r. & I3. quod sit aeterunus. Item Baruch. 3. quod si excelsus, de immensus. Item Apocati de ri. quod sit mmnipotens. Item Mauh. 28. quod habeat potestatem in coelo, Ze in terra. Item Joan. .
quod sit operativus sicut Pater ; de similes. Tandem de Spiritu Sancto dicitur Actor. s.
Cur tentavit Satanas cor IAAm. mentiri te Spiritui
Sancto p non es mentitu. hominibis ἰθd DEO. Et Apostolus Hebr. r. illum DEUM loquentem in Psalmo ρ . Nolite obdurare ec avestra, interpretatur, esse Spiritum Sanctum. Et Matth. uis: non minus in nomine Patris, qui est D
US ; quam Spiritus Sancti, iubetur conferri baptismus; ex quo infert Naziam Divinitatem Spisitus Sancti. Et sacri Vates inspirati a Spuritu Sancto, edunt vaticinia Mar. a. Et a. Petrix. Et Lucae l. inspirans autem abdita, & ventura censetur esse DEUS secundum Isii. s.
85쪽
Annuntiate qua ventura tofusurum, es sciemus, quia DEI His vos. Similiter Divinitatem Spiritim S. comprobant illa Scripturae testimo-mia, quae ei attribuunt proprietates, de opera. iones Divinas; ut Psalm. 338. tibi praedicatur immensus. Et Sap. 7. ubi omnipotens dicitur. Et r. ad Cor. a. ubi omni scius asseritur. Et Psalm. 32. ubi creans vocatur. Et . ad Cor. 6. ubi donans gratiam, di gloriam. Et ad Rom. s. patrans miracula. Et Matth. 28. aequaliter
Cum Patre, de Filio in forma baptismatis est nominandus. Tandem fictor. Io. ubi dicitur gubernans Ecclesiam i Ergo ex M. Litteris liquet. omnes tres Personas este Druinas, deformaliter DEUS. 3. Probatur secuiso aut horitate Conc, sorum : nam ita definit Concilium II. Nicaenum in Symbolo misi, ubi omnes Perlonas Dominum, & DEUM appellat. Idem facit Concit. Toletanum III. Et IV. Et VI. & XI. inquiens, UENS Pater, DEAS FEM DEAS
Spirit. San singulariter dicitur. Et omnia ferme Concilia contra Arianos , Macedo nianos, di aIios Haereticos congregata, ean dem Divinitatem, seu DEItatem, naturam,di Essentiam , in Patre, & Filio, & Spiritu Sancto dogmatietant; ut Nicaenum , Constantinopolitanum, Ephelimim, Chalcedonense IV. Lateranense, &c. & ultimo Tridentinum. Accedit praeterea symbolum D. Athanasii, in illis verbis, ita DEAS Pater, DEUS Filiin, DEUS Spirit in San : Ergo tres Personae Divinae sunt DEUS.
Probatur tertio authoritate SS.PP. DEI-tatem aequalem in Patre, Filio, de Spiritu Sancto constanter confitentium: & ut praeteream D. Augustinum, Hieronymum, Ambrosium, Gregorium, aliosque complures. post exortum Arianismum viventes, di eum uno ore, atque calam6 in, & extra Concilia Condemnantes; etiam ante Arii haeresim Anno Domini 3;o. consurgentem, tribus Divinis Personis Divinitatem attribuebant comis plures SL DD. nascentis Ecclesiae; ut Ct mens Alexandrinustis. l. Constis. Apostoι &S. Ignatius in Epist ad Antiochenos; Ze ad Philadelphos ; Si ad Philippensis. S. item Dionysius Areopagita, lib. de Mist. Παι eap. a. Ac lib.
de Drv. Nomin. cap. r. Et Justinus M. de Fidu& alibi sepe. Et Ireneus tib 3. e. s. q. t. ει υ. et Clemens Alexandrinus tib. t. cap. d. Et Ter tullianus tib.contra Praxeam. Et Cyprian M. a. ad Quirin. & alii; omneq; iustres Scriptores
viventes ante Concilium Nicaenum primum generale, in quo deinde solemniter ab Ecclesia damnatus suit Arianismus supra relatus. Obiectiones Arianorum, quas faciunt contra
paritatem, N. Divinitatem Filii, solventur
cap. I. L quas Uero opponunt Macedoniuam Contra paritatem. 5: Divinitatem Spiritus
Sancti, sol untUr p. s. art. a.
q. Dico secundo tametsi autem omnes crea Personae Divinae sint pares, Be formaliter DEUS; unicus tamen numero DEUS est. Ita Catholici; contra Tritheitas, ponentes in I riis nitate tres naturas. de tres substantias; & comtra Perataras asserentes tres Essentias ;6. Probatur imm. omnibus illis Scriptur quibus tu praeap. ν. artio. Unitas DEIotan saluit; quibus addo sequentes; Ioan . s. dicitur. πιι sum qus remmomum dam in Cato, mur, Verbum, es Ipstum San ,σ hi tres unum sim scilicet DEItate. Et illud i. ad Timoth. a. Imnus enim DENS. Et illud ad Ephesios .. unis Πα effrater omnium. Et illud ad Galat. 3.DEMSamem un- est. Et tandem illud Marcita. Dominis DEASιώ- unm est : Ergo & 7. Probatur seeundo aut horitate Sacrorum Conciliorum; in variis Symbolis unitatem DEI confitentium; sic Nicaenum I. ins. o Symbolo, iurat Oriasmm an unum Dinas Et Constantinopolitanum in sivo Symbolo ab iisdem verbis exorditur, Gedimm m vn m DEAM. Idem praestat Lateranense sub Innocentio II Lde sum. Trinit. dicens, Firmiter credimm . essi liciter conssemur, qkod unm so est perin ΠS. Et Tridentinum fless. 3. in Symboli fidei, ubi ait, Cred munum DEUM: Ergo &c. 3. Probatur tertio authoritate SS. PP. ea dem Catholicam veritatem de unitate DEI unanimiter ter Sancte profitentium; sic loquitur S. Dionysius lib. r. de λυin. No m. p. t. Et S. Epiphanius in Anchorato. S. Athana sius in Symbolo per illa verba: non tamen tres Dii,sed -- est DEAS. Et Dr Dialogo 1. de Trin.
contra Anomeum. Et S. Bernardus se. 1μ. ad imiscent. S. fimbrosius lib. I. de Dde. cap. t.
Et S. Augustinus usi . de Trinit. 8e alibi. ErNissenus lib. ad Ablabium in fine; & plurimi
propter unam DEItatem, ac PMestatem, quam es credamin Patras, es Filia, s Spiritus Sancti:
Ergo omnes tres Personae Divinae sunt unus DEUS. p. Probatur arto ratione: Se primo huc valent omnia argumenta Doctoris Subtilis, quae contra Polutheismum proposui supra
cap. I. art. 3. Secundo: haec imitas DEI a SS. p P.
signanter D. Dionysio. &Nazian Zeno citatis ostenditur ex summa limplicitate Essentiae
DEI; cum qua ut tali non est compossibilis multiplicitas
86쪽
Art. III. De paritate, ac Divinitate Perinarum; &c. s
multiplicitas numeralis Deorum; unde ait S. essent in unitate Divinitatis, sequitur quod Dionysius, in omnibin firme Sacris rarisari cres fini Dii. μ
ν' - Irarem sancte pradicara, m Ongula. it. Respondeo au' -- Negando Min zrem ' Idem, atque unicam, ob se licitatem, quia potius ex unitate Divinae Subctantiae . atque unitatem illius excellamis sndsviari. Tenor quam aequaliter habent omnes tres Personae,
ex infinitate omnimoda Essentiae DEI, quae unitas DEI insertur, quam trinitas Deorum. qui talis non sinit esse alium DEUM: nam in Secuniam quod maximὰ urgent Haeretici. aliis careret aliqui persectione, mae in illo dico , M. atres non secisse omnimodam Pari alio DEoiucluderetur; & sic non esset infi- tatem inter Divinas Personas, de duos hominita omnimode; sed potius circumscripta, nes: sed in quibusdam tantum; nam agebant S finita; quod est contra rationem veri Diar contra Haereticos negantes in Filio eandem Ergo tametsi tres numerentur Personae Diviis substantiam cum Patre; ad hos itaque con-nae ἰ unicus tamen numero est DEUS. vincendos addueebant exemplum duorumio. obiiciunt Haeretici primo e fi Persona hominum, Pilicet Adami Patris, & filii Ab Filii, Si Persona Spiritus Sancti essent pares Iis; & se arguebant, uti habet textus Grego Personae Patris, haberent eandem Divinam rii Nisseni est. quemadmoiam in Adamo, UAM Substantiam: sed tunc essent tres Dii: Ergo leuna humamtusis natura mana est; eodem S c. Secunia SS. PP. dicunt Divinas Personas -odo in Patre quo Me ae Blu DEAM, seu D1μην convenire in unitate Divinitatis, sicut duo natura sina est: sed non intendebant per hoc homines conveniunt in unitate humanitatis, paritatem quoque tacere quoad pluralitatem ita loquitur Gregorius Nisi. de His ad Simplici DEorum, sicut Adam, & Abel facium duos Et Atthanasius contra Macedon. r. Dial. sed duo homines r quare hie verificatur commune homines sic convenientes sunt revera duoe dictum, quod non omnis paritas currat qua Ergo si tres Personae convenirent, di pares euor pedibus.
De prima Persona 'quinitatu, Patre.
non est mista, nec incarnata, nec Passa.
Dico primo: Pater, seu prima Ttin,
talis Persona. non est missa in hune mundum; nee inearnata; nec passa pro redemptione, & salute peccatoris. Ita Catholici: contra Noetianos, seu Patripamanos,& sabellianos. a. Probatur primo de missioner solus Filius legitur in S. Sciptura a Patre missus ad opus
redemptionis humanae, & non Pater; unde dicitur Joan.3.mi u D SBIiam sudim in munis dum Et cap. s. qaimisi me, ipse testamoma perihoviis δε me. Et cap. ερι ι mo me visens pater. Ergo Filius, & non Pater est missus. Idem eonfirmant omnes SS. Pp. 3. Probatur de ineareasione: eadem s. So plura testatur solam secundam personam Trinitatis fuisse Incarnatam: se dicitur Ioan. 1. Wrbum euro Iactum est, ε habitaυιιm no s. Et Ioan. 3. A DEAS dilexit m Ami in Fuis μum unigeni iam ινιι : Et ad Galat. 4. - DEUS Fittim sum factum ex mistiere. Et ad Rom. s. DEAS Rhum suum minens in iliam amem carnis peccati. Et Symbolum Nica num de solo Filio DEI, secunda Persona, ait: qia propter nos homines, es noster nostram sal temdemn.ιι is esto, es incarnaitis est de Spirit amcto ex MARIA Uirgine, es homo fastas est. Idem habet symbolum Apostolicum. Idem asserunt omnes SS. DD. Eeclesae. . Probatur de passonet eadem pariter S. Scriptura opus redemptionis humanae a m catis, 5e consequenter Passionis adscribit soli Filio, seu secundae Personae Trinitatis; unde
dicitur Luc. ip. venis filius hominis quaerere, es salvum furere quo.perierar. Et i. ad Timoth. I. Cis,stus Iesias uenis in mωndum petratores salios facere. Et Ioan. I. Ecce agnas DEI, eere e a Nilis pecora mundi. sanguis 3 utar si Diui ejus emundat nos at omni peccaro. Et ad
Gal. de Christo Filio D EI dicitur. ἀhaeis me, es trassidii semetipsum pro me. Et Symb Ium Nicaenum, ac fit solitum dogmatietant solum Filium uerὰ pro nobis passum fuisso Fri Bernardi Sanne Ahala Controversisticae. Tum L
87쪽
68 Lib. I. Controversiarum. Cap. IV. De secunda petina Occ.
Idem iaciunt SS. PP. uno ore: unde Augusti- variis nominibus appellatam; ac proinde nuS. nulla causa venieuda cirristi fuit, nisi pecca- pus Missionis, Incarnationis, Redemptionis, serer Ialpos facere; utique per passionem suam. ac Passionis Patri aeque debere adscribi, ac Fi-s objectiones Haereticorum sundantunis Jio. Sed haec doctrina erronea, ejusque fim- in illo falso principio,quod putent unam dun- damenta iam sunt rejecta supra capia. ara. a.
taxat in divinis esse Personam Patris, & Filii,
Desecunda Persona Irinitatis, miseris Obrisiis
ARTICULUS LSecunda Trinitatis Persona est consubstantialis primaci
Dyco primo : Secunda Trinitatis Perissona, seu Filius est vere homousion, seu consubstantialis primae Persionae Patri; de consequenter non est creatura; nec purus homo. Ita Catholici . contra Arianos, Sabellianos, Cerinthianos Samosatenianos, Eunomianos, Donatistas, Nestorianos, Ser. υeuanos&c. Filium Patre minorem, creatu ram, & purum hominem asseremes. . a Probatur primo illis aut boritatibus S. Scripti irae supra adductis cap. a. an. s. pro aequali Divinitate Filii eam Patre. Deinde addo sequentes : nam Joan. ro. Christus DEI Filius dicit de se, ego, re Pater unum β--; id est unu substantia ut insert S. Augustinus; cum personaliter non simi unum. Et alibi passim Filius dicitur vere gigni, generari a Patre; esse Filius verus Patris; Primogenitus Patris, proprius Filius Unigenitus dici quae locutiones eum non adoptivum ; sed naturalem DEI Filium, & de Patris substantia, atque naturavere generatum : ac consequenter Consu, Ilantialem,eiusdemque Divinat naturae osten dunt: sie diciturad Hebr. r. cui enim iuxat ali quando Angelorum Elias meus G tu, ego hodis genui te. I n. I. ut si s in vero Edio eius. Et Matt&.16. tu es Christus Alius DG piis. Et Io- an. 3.sic DEAS dimit muniam, ut filium suum unigenitum daret. Et ad Rotn.8. qm euam ρυρνιε Dbo sio non pepercis. Et ibidem, instis Primogenitus : Ergo Filius est vere consuta stantialis Patri aeterno.
nicorum Conciliorum. nam Concilium l. Nicaenum generale hanc Arianorum perfidiam una cum aliis dogmatibus Haereticis , condemnavit AIemnibus decretis, di composuit Symbolum, a pluribus deinde subsequentibus Generalibus Synodis ratificatum, firmatum. & canoni ratum, in quo ad propositum ponit sequentia I Credinura es in u-Domiuum D MGristum, filium DEI, π tum ex Patre unigenitum, hoc es ex stastantia Patris: DEu, ex D EO, lumen ex lumine . DEUM rerum ex D EO vero, natum non Dis Numibam: Uon, Me est coaesi stantialem Pana. Eandem Consubstantialitatem definit,& repetit Concilium Constantinopolitanum in Symbo. Io dicens; eressimus re an unum Dominum 3 seum Christum Filium D EI aenuenitum Homo Uinn Patri, hoc est j sdem eum Patre substam ιια. Et septima Synodus generalis in Gmbolo ait; crerimus es in unum Dominum Jesum Christum, filium Dra eonsubstantialem Patri. Idem repetit Lateranense: di Iridentinum : Eringo &c. . Probatur terrio authoritate SS. PP. ex
omnibus saeculis Consubstantialitatem Filii libera voce profitentium; ita fecit Clemens
Romanus, Ignatius, Dionysius,Justinus, Irenaeus, Clemens Alexandrinus. Item D. Au gustinus, Hieronrmus, Fulgentius, 'eda. Betorrens DD. ut videre est in monumentis e
rum. Ex quibus D. quoque Ambrosius, qui lib. t. de Fida Trinit. disserens super illud Ioan.
r. In principio erat V. um, et Herbum erat apud Derum, es Dein erat Herbum dicit: si Deus eris Herbum sempiterea Dirimtatis in Patre, es Filio inseparabilis muris, es consilistantiatitas est, Merubescant Eudoxum es Eunomms.
s. obiiciunt Ariani varias Sctipturaseris- ο producunt illas, quae innuunt Filium esse Creaturam : εc consequenter non consu stantialem Patti in DEItate; ut ad Collessen. i. ubi dicitur Christus Dei Filius. imago Dei
,- Iis, primogenisus ommu Creatrare. Et P V. g. dicitur Sapientιa, quam Deus creavit in in iis viarum suaerum in opera sua: Ergo &c. S
eunia proserunt illas Scripturas. quae indi3Ltant Filium Patre inseriorem ; Patri su e- etiam; di consequenter non ejusdem dignitatis, S substantiae cum Patre; ut Ioan. I I ter ma r me est. Et Philipp. i. factin est ob
drens usique ad mortem Et l. ad Cor. Is. tunc s
Σιω- ρ Mur eraι eir Ergo &c. Neri si illas obtrudunt.
88쪽
Art. I. Secunda Trinitatis Persena est constubstantialis primae. 6
obtrudum, quae insinuant Christum ignora- Patris, s Titii Deitate loquerentur, resuNare aliqua; ut Marci is. de die autem ilis, et Ahora nemo sit, nec Angeli in Glo, neque Filius, nasi Pater', quod verum non est et, si Filius esset consubstantialis; de ejusdem consequentei perfectionis cum Patre: Ergo de 6. Respondeo cum SS. PP. Ambros. Athanas. Narian. dcc. ad has omnes scripturas pillas do similes loqui de Filio DEI, ut incarnauali Osfuisse. Respondeo secundo: dato non concesso, quod Patres Concilii Nicaeni hanc vocem invenerint, de Symbolo inseruerint; non idcirco erit reprobanda; nam Synodus Generalis in Spiritu S. Congregata ad coniu-tandas haereses de novo emergentes, auth ritatem habet novas voces appropriatas, magisque explicativas fidei instituendi; modoto,dc natura humana pradito ; secundum res ipsa contineatur in S. Scriptura: sicut re quam dici potest creatura per communicati- veraConsubstantialitas Filii cum Patre quoadonem idiomatum, de consequenter primogenitus omnis creatum; non tamen creatura rura; unde Augustinus Eluli. 17. quia numm-rtinet, Christus es Creator; quod vero ala ho- manem,creatum est Christi. Similiter potest dici mimor, do si ritus secundum eandem naturam rem continetur in illo Joan. io. Edies Pater unumsumm, quod idem est ac consiis antialer, ut eleganter respondet D. August. Tra L ρ
in Joan. Ad secundum dico, in Concilio Antiocheno hanc vocem homousim non simpliciter; sed in sensu Samosateni Haeretici esse humanam unde S. Athanas. in Smbolo ait, reprobatam, qui Filium asserebat Patri homo
seruatu Patri sicundum Dirinitatem; minor Patre secundum humanitatem. Et tandem secundum
eandem naturam dici potest habere aliquam ignorantiam ultimi Iudicii;quia ut a t idem S.
Athanasius Orat .. manifestum est finis unire si aris horam ut Verbum est, eum cognoscere; ut Murem homo est, ignorare ; est enim proprium hominis ignorare . non pudnit propter carnem ignorantem dicere, non novi, ut ostenderet se ut Deum
. Objiciunt Secundo: haec vox homo on, seu Consubstantialis est vox nova, a P P. Concilii Nicami primo inventa: dejn Litteris S.
fisu secundum Divinitatem tantum partici palam. id est, secundum gratiam tantum, per quam homines dicuntur fieri consortes Divinae naturae; uti refert S. Athanasius. Ariminense etiam Concilium ly homousion non re, probavit; imo Valentem, de Ur latium Aria nos Episcopos cum asseciis hanc vocem explodentes, condemnavit. Verum tamen est,
quod dissoluto iam Concilio nonnulli Patres partim metu Imperatoris Constantii Arianorum fautoris; partim fraude inducti ab Arianis subscripserint cuidam sermulae Fidei, in conciliabulo Ariano Nicaeno post Synodum praefatam Ariminensem factae,in qua formula
nullatenus reperta. Secundo; eadem vox est
reprobata in Concilio Antiocheno, teste Hi- loco iam.ώμη, positum fuit aliud quas parilario lib. de Symias: ut ἰ de in Concilio Arimi- forme vocabulum omi usion, id est similis: secnensi, teste Epiphanio heres s. Et Conventu & hi Patres deinde, ad meliori. inquit Theo
Sirmiens: Ergosilius non est dicendus homo- do retus lib. 2. histor. cap a. mentem denuo re- usion seu consubstantialis Patri. Tertiὸ; quae- tacti , aue testari sunt, hanc formulam si ma-dam Scripturae asserunt solum Patrem Deum gnopere ius licere. De Sirmiensi Conventu pa- este; se consequenter Filius debet esse creatura; rum est curandum: quia ejus acta Ereple- sic dicitur Joan. tr. ut cognoscant resolum Deum. raque Ariana; nam in eo Prava haerunt in inia Et r. ad Cor. 8a obis est uiti Deus. Idem faciunt tio Epit copi Ariani, praesente, de favente SS. PP. signanter S. Ignatius Epist. -Jsag ais ori ubi de Christo dicit, unum es solum vertitis
D um Patrem sivum annunciavit: Ergo &c.
8. Respondeo ad Prιmum primo; negando hanc vo Cem homo on primo esse inventam a Pp. Concilii Nicami. nam teste S. Athanasio Epit copi Ariani, praesente, Constantio Imperatore, qui de nodum illam coegerat. Ad tertium dico, se allegatis textibus excludi duntaxat pluralitatem Deorum ἰ non autem negari Divinitatem de Filio,&Spiritu Sancto : ut bene observant SS. Patres Baslius, Athanasius, NazianZenus, in EpH. de seni. S. Di 1 . Et in lib. de Decretis &Augustinus lib. b. de Trinit cap. . Ad Patres,
caua S'nodi; ac teste Theodoreto lib. 1. RU. cap. 12. hoc Vocabulo usi fuere SS. Patres,
antiquiores illo Concilio, signanter Tertul.
I b. . contra Marcion. Prochorus, S. Martialis
Sc. unde dicit S. Athanasius in im ad Asesignanter Ignatium, idem esto responsumo: N sane memoratus Pater in sua 'sola ad Tasesem expressum ponit testimonium DEItatis
89쪽
Secunda Trinitatis persena est proprie Verbum.
Spiritui Sancto convenire, standantes se in illo
ad Hebr. t. portans omnia Verbo virium βα
Dico primo: SecundaTrinitatis Per
sona proprie dicitur Verbum; quare datur Verbum Divinum. Ita Castalici: contra Alogianos. a. Probatur pramo aut horitate S. Scripturae, praedicatum Verbi proprie secundae Trinitatis Personae, seu Filio Divino adscribentis : sic
dicitur i. Joan. s. reo si ut, qui restimanium da minis, Pater, Verbum es. Et Apocal. cap. 1ρ. DIM DEInomen dicitur esse Vertam Dei Et Joana. Herbum caro factum est '. quae authoritates
sunt clarissimae ad propositum; unde haeretici Alogiani. id est is versei, ne cogerentur sateri aliquam Trinitatis Personam esse Verbum, repudiarunt Evangelium S. Joannis ; uti &ejusdem S. Apocalypsim: reserente D. Augu- sino, di Epiphanio haeresist.
3. Probatur secundo aut horitate M. PP.sgnanter Cyrilli lib. thesaur.capi. qui expendens caput I. Joan. ubi saepius nomen Verbi repetitur. ait, ut hoc nomen quasi proprium Elis algi se videatur, in principio ιnquit erat Verbum, G Hobiam erat Uc. Vides quomodo inum esse filii secundum naturam hoc nomen si nificat. Eandem verbi Appellationem ut propriam tribuit Filio S.Augustinus lib. .is Transr.cap. a. Ei lib. s. de πιπια cap. in inquiens, in hac Trinitate non dicis r Verbum, n Filius: Ergo secunda Trinitatis Persona. seu Filius Divinus propriissime dicitur Verbum. Et est Ratio Theologica; quia esse proprie Verbum Divinum, est esse terminum productum per dictionem repraesentantem objectum: sed hoc propriissime convenit secundae Ttinitatis Personae, seu Filio Divino: Ergo &c. . obiiciunt Haretici primo quidam SS. PP. faciunt nomen Verbi commune omnibus tribus Persenis: Ergo non est praedicatum ut propclum Filio conveniens: Prob. Ant. quia sic loquitur S. Irenaeus lib. a cap. '. Ubi totum DEUM dicit esse Geon. id est Verbum. Et D.
Ambrosius lib. unico de Filii Divinit . eap. s. ait, Filium esse Herbum is merbo, sicus Dumen de Lumine. Et S. Dionysus inter nomina communia DEI M. A Divin. min. praeter Vitam Sapientiam Mentem, Largitorem, etiam commemorat Verbum. Secundo allipp. ut The
phil. in cap. r. 3 n. & Chrysostomus docent. nullum nomen proprium posse inveniri in I EO. Trito: alii ut Basilius lib. s. coutra Eu--π. cap. v. dicunt appellationemVerbi etiam euario tandem uni Personae nequeunt convenire duae proprietates hypostaticae: Ergo nec Filio esse Verbum proprie, cum sit Fili tione proprie constitutus. s. Respondeo Neg. Ant. & glosio M. PP relatos; ac primbad Irenae, dico,eum solum velle, quod tota Persona secunda Trinitatis, quae est Leges. seu Verbum, lit tota Logos, seu totus DEUS; & non pars DEL Ad Ammisum dico, eum non loqui ex mente propriAd Dionysem dico, eum loco cit. com Pleiadunatim omnia nomina tam personalia , . quam attributa DEO essentialia a Theologis. adeoque & nomen Verbi cum aliis personalibus commemorati Ad Chr stomum, Theophila M. dico, eos tantum velle, quod a nobis non possit inveniri praedicatum, vel nomen Essentiae illius. uti est in se, quiddi lative, di quietative expressivum. Aci Rasi se dico, Spiritum S. vocari tantum per figuram, di metaphoram Verbum ; quae in hoc consistit, quod sicut Verbo proprium est ab aliqua Persona procedere, S emitti ad exprimendum eius sensum, & voluntatem ; ita ,
Spiritus S. dicitur Verbum Filii eo quod a
Filio emittatur, ad ejus senium, & voluntatem intimandam secundum illud Joan. 16. illa me turificabit; de meo accipiet. es a muncias viau. Ad textum D. Paula dico, sensum eise,
quod Filius DEI portet omnia Verbo, id est
imperio suo omnia conservat eadem facilitate, qui producit. Ad ultimum Neg. Ant. nam Patri convenit tum proprietas hypostatica paternitatis; tum Spirationis activae. Deinde dico, esse unam eandemque proprietatem hypostaticam Filii, quae dicitur Filiatio, & ra-.tio Verbi; & solum ratione, ac conceptun stro distinctam, uti sentiunt SS. PP. August. Athan. NaZianz. dic.
Secunda Persbna Trinitatis est incarnata ue & est verus Messas. ' .
Dyco primo : Secunda T inita is Pe
sona seuFilius Divinus revera est incarnatus; de quo mysterio prodiit , Christus Salvator mundit ita Catholici: contraArianos.Sabellianos. Cerinthianos,& alios plures Haereticos, qui negant in Christo esse aliquam Personam Divinam; sed humanam