장음표시 사용
131쪽
tur tantinia de eo, quod Porpetuo est iii e Niobili, scilicet translatione, ne confundatur, tit passim ab aliis iactum est, cum vivet actione quae trans fort. luam vim vel actionem Uulgo putant tantum admotum requiri, non vero ad quietem in quo plane decipiuntur. Nam, ut per se rotum, eadem is requiritur, talicui corpori qui scenti certioradus motus Simul imprimantur, quae requiritur, tit rursus eidem corpori certi isti gradus motus simul adimantur, adeoque plane quiescat. uin etiam experientia probatur: nam fero aequali vi utimur ad nauigium init qua stagnante quiesceris impellendum, quam ad idem, quum ms Detur, Subito retinendum; et certe plane eadem esset, nisi ab aquae ab eo subis vatae gravitate et lentor in retinendo adiu
3. uod ait, translationem feri eae vicinia corporum Onii uorum in viciniam aliorum, non vero in uno loco in alitim. Nam locus ut ipse explicuit princ philos . pars. II. art. 13.)non est aliquid in re, sed tantum pendet a nostra cogitatione, adeo ut idem corpus possit dici locum simul mutare et non mutare; non vero e vicinia corporis cori tig ui simul 1 ansferri et ortirar er et una enim faritum corpora eodem temporis momento eidem mobili contigua SSe POsSunt. 4. uod non ait absolute raristationeniferi eae vicinia comportim cor uiguorunt, Sed eorum dimictaeat, quae tanquam quiescentia Specta Hur. Nam ut transferatur corpus A a corpore Bquiescente, eadem is et actio requiritur eae una parte, quae eae altera. H . . ρuod claro apparet exemplo scaphas luto Sive arenae, quae in mundo aqua sint, adhaerentis; haec enim ut propellatur, ac qualis yrecessario vis tam irando, quan Scaphae impingenda erit. θuapropter is, qua coipora moveri deberit, aeque eorpori moto atque quiescenti vi pe)iditur raristatio vero est ociproca;
134쪽
nam si scapha separetur ab arena, arena etiam a Scapha separator es fagus absolute corporum, quae a se invicem separantur, uni et unam, alteri in alteram partem aequales motus tri buere et unum non tanquam quieScem spectare velimus, idqueo ut solum, quod eadem actio Sit in uno, quae in alteres tum etiam corporibu3, quas ab Omnibu tanquam quiescentia spectantur fae gr. armas, a qua Scapha Separatur, tantundem motus imbuere cogeremur, quantum corporibu motis. Nam uti Ostenssimus, eadem acti requirim eae una, qua se . tera parte, et tranalatio est reciproca. Sed hoc a cρωnuni loquenditisu χmrum abhorreret. Verum quamvis ea corpora a quibus Separantur alia, tanquam quiescentia spectentur ac etiam talia vocentur tamen recordabimur, quod id omne quod in eorpore moto est, propter quod moveri dicitur, etiam sit in ornoro
o Deniquo in de tremo etiam clare apparet, quod mu--
quodque corpus habeat unum untari motum sibi proprium quoniam ab unis tantum corporibus sibi contiguis et quiescentiabus recedere intolluitur Attamon, si corpus motum sit pars aliorum corporum alios Oma habentium, clare intelligimus yyum etiam parmipars pons in aliis innumeris; sed quia non est tam multi simul intelligi nec etiam omnes agnoscipossunt suspic/et, moum illum, qui cuique corpori est proprius in ipso consideraro. Lege Cartes. princip. philos. pari. H. art m. Per circulum corporum motorum tantum intelligimus id, suum ultimum c0rpus, qu0 propter impulsum alte ruiSm0Vetur, primum m0torum immediate tangit quamvis linea quae ab omnibus corporibus simul per impulsum unius motus describitur, sit Viade cont0rta.
135쪽
I. Nihili nullae Suiit proprie taleS. II. Quicquid ab aliqua re tolli potest ea integra remanente, ipsius essentiam non conStituit id autent, quod si auferatur rem tollit, eiuSeSSentiam e0nstituit III. In duritie nihil aliud sensus nobis indicat, nec aliud de ipsa clare et distincte intelligimus, quam quod parte durorumc0rporum motui manuum n0Strarum reSiStunt. IV. Si duo c0rp0ra ad in icem accedant, Vel ab invicem re cedant, non de Imaius aut minu Spatium occupabunt. V. Par materiae, Si, cedat Sive reSistat, u0n de naturam c0rporis amittit. VI. MotuS, quieS, figura et Similia n0n possunt concipi sine extenSi0ne. VII. Ultra sensiles qualitates nihil remanet in corpore praeter extensionem et eius assectione in parte 1 principiorum phil me
VIII. Unum spatium Sive extensio aliqua n0n poteSPeSSe una te mai0r, quam Mi3. IX. Omnis extensio dividi potest, saltem cogitatione. De veritate milus axiomatis nemo, qui elementa mathe, os tantum didieit, dubitat. Spatium enim datum infer tangentem Deire illum in sinitis aliis circulis maioribus dividi Semper potest. 0uod idem etiam ex hyperbolae asymptotio palet. X. Nemo sine alicuius extensi0ni sive spatii concipere p0test, nisi simul ultra ipsos alia patia hoc immediate sequentia c0ncipiat. XI. Si materia Sit multiplex neque una aliam immediate tangit, unaquaeque neceSSari Sub finibus, ultra quo n0ti datur materia, comprehenditur. XII. Minutissima corpora facile motui manuum nostrarum cedunt. XIII. Unum spatium aliud patium non penetrat, nec unarice maius est, quam ali I.
XIV. Si canalis Λ sit eiusdem longitudinis, acri, at C duplo Iatior, quam Λ, et aliqua materiarauida duplo celerius transeat
140쪽
PRINCIPI0RUM PHIL0S0ΡHΙΑΕ CARTES. per canalem Λ, quam quae transit per canalem C tantundem materiae eodem temporis pati per canalem transibit, quantum per C et Si per canalem tantundem transeat, atque per C illa dupi celerius movebitur '
XV. Quae uni tertio conveniunt, inter Se conveniunt et quae eiuSdem tertii dupla sunt, inter se sunt aequalia. XVI. Materia, quae diversim0de movetur, 10 ad minimum habet paries actu dirisas, quot varii celeritatis gradus simul in ipSa bSerVantur. XVII. Linea inter duo puncta brevisSima est recta. XVIII. Corpus versus motum si c0ntrari impul Surepellatur, per eandem Versus C movebitur lineam. IV.
XIX. 0rp0ra, quae c0ntrarios habent i iiodos, quum sibi mutuo e currunt, ambo aliquam variati0nem pati e0guntur, vel ad minimum alterutrum. XX. Variatio in aliqua re procedit a vi sortiori. XXI. Si, quum corpus . movetur versu corpii 2 idque impellit, et corpus . ex hoc impulS versu 1 moveatur, corp0ra1. . . etc. 0 possunt esse in recta linea sed omnia usque add. Integrum Irculum c0mp0nunt. Vid desin. 9. Fig. V.