장음표시 사용
272쪽
efficere durationem. ita naaior non posse dari. repondenius, Deum quia St Omnipotens. Dunquam durationem creaturum,
qua maior ab ipso creari non possit. Talis enim est natura durationis ut semper maior et minor data p0SSit concipi, sicuti numerus. In Stabis sorie, Deum ab aeterno suisSe adeoque usque in h0 tempus durasse ac sic durati0nem dari qua maior concipi nequit Verima h0c modo tribuitur Deo duratio partibus conStans quod a nobis salis superque resulatum est, ubi Deo non durationem. Sed aeternitatem e0mpelere demonStra amus. Quod utinam h0mines probe considerassent i Nam ex multis argumentis elabsurditatibus lacillime se extricare potuiSSent et maxima cum delectati0 ne in beatissima huius entis contemplatione detenti
fuissent. Verum enim Vero pergamus ad argumentorum, quae a quibusdam adseruntur, re Sponsionem nempe quibuS Onantur Si endere possibilitatem talis infinitae durationi a parte ante. g. 12. Eae eo quod Deus sit a femus, non sequi illius esse fae iam esse pone ab aetereo.
Primo igitur asserunt, rem productam posse simul tempore esse cum causa quum autem Deus fuerit ab aetemo potuerunt etiam ius esse tus ab aeternosuisse producti. tque hoc insuper confima an exemplo fili Dei qui ab aetemo a patre produ- lus est. Verum ex ante die lis elare videre est hos aetemitatem cum durali 0 ne e0nfundere Deo que durationem tantum ab aeterno tribuere quod etiam elare apparet exemplo quod adserunt. Nam eandem aeternitalem quam Dei silio tribuunt, creaturis p 0ssibilem esse laluunt. Deinde emptis et durationem ante mundum conditum imaginantur et durationem absque rebus creatis latuere Volunt siculi alii aeternitatem extra Deum, quod utrumque a vero alienissimum Ss iani constat. Respondemus itaque falsissimum esse Deum suam aeternitatem e reaturi communieare posse nec filium Dei creaturam esse : sed, uti patrem,
aeternum esse. Quum itaque dicimus patrem filium ab aeterno genuisse, nihil aliud volumus, quam patrem suam aeternitalem filio semper eommunicaMe.
273쪽
PARTIS II CAP. .X. 139s.la Deum, si necessario ageret, non esse in irritae virtutis. Λrgumentantur . quod Deus quitan libere agat, non minoris sit potentias, quam quum agit necessario at si Deus necessario ageret, quum sit in initae virtutis, mundum ab aeterno creare
debuisset. Sed ad hoc argumentum etiam perfacile responderi potest, si attendatur ad eius landamentum. Boni enim isti viri supponunt, se diversas ideas entis infinitae rirtutis p0sse habere.
Nam Deum, et quum ex necessitate naturae agit, et quum libere agit, infinitae virtutis esse concipiunt. No Ver negamuS Deum, si ex neceSsitate naturae ageret, infinitae esse virtutis; quod nobis iam negare licet, imo necessario ab iis etiam c0ncedendum est, postquam demonstravimus en persectiSsimum libere agere et non nisi unicum posse concipi. Quod Si vero regerant, poni tamen posse, quamvis id impossibile sit Deum ex necessitate naturae agentem infinitae esse virtutis respondebimus, id non a gis licere Supponere, quam circulum quadratum, ut concludatur omnes linea a centro ad circumferentiam ducta non eSSe aequales. Atque hoc ex modo dictis, ne, quae iam dudum dicta Sunt, repetamus, Sati constat. Modo enim dem0nstravimus, nullam dari durationem, cuius duplum, Sive qua maior et minor n0mpo
sit concipi ac proinde a Deo, qui infinita virtute libere agit,
Semper maior et minor data creari possit. At si Deus ex neceSSi tate naturae ageret, nullo modo id sequeretur: nam tantum illa, quae ex eius natura resultaret, ab ipso produci 40Sset, non Vero infinitae aliae maiores data. Quare sic breviter argumentamur: Si Deus maximam durati0nem, qua maiorem pSe non OSSet creare, crearet, neceSsari Suam potentiam diminueret atqui sal Sum est posterius, nam eius potentia ab ipsius esSentia non dissert ergo te. Porro, si Deus ex neceSsitate naturae ageret, durationem, qua maiorem ipse creare non potest, creare deberet: sed Deus talem durationem creans non est infinitae virtutis nam Semper data maiorem e0ncipere possumus ergo Si Deus ex ne eeSSitate naturae ageret, non eSSet infinitae virtutis. S. I habeamus conceptum maioris durationis, suam est huius mundi. Quod si cui hic scrupulus oriretur, undenam nempe, quum
278쪽
140 COGITATORUM METAPHYSIC0RUM
mundus ante quinque millia annorum et quod excedit, si vera est chronologorum computatio, creatus fuerit, nos tamen possimus maiorem concipere durationem, quam asseruimus non sine creatis rebus intelligi posse illi acillime iste eximetur, si advertat nos illam durationem non ex OIa 0ntemplatione creatarum rerum sed ex contemplatione infinitae Dei potentiae ad creandum intelli gere. Non enim creaturae c0ncipi posSunt ut per se existentes sive durantes, Sed tanquam per infinitam Dei potentiam, a qua sola omnem Suam durationem habent. Vid princ phil part lpropos. 12 eiuSque corollRr. Denique ne hic utilibus argumentis respondendo tempus consumamus, tantum haec animadvertenda sunt: nempe distinctio Inter aeternitatem et durationem, et quod duratio sine rebus creatis, et aeternita Sine Deo nullo modo sint intelligibiles. is enim probe percepti laciIlime ad omnia argumenta responderi poterit. Unde his diutius immorari non neceSse arbitramur.
g. l. Concursum Dei vulgari sensu in philosophia ron esse
Circa hoc attributum parum aut nihil dicendum restat, post quam oStendimus Deum singulis momentis continuo rem' asi de novo creare. Ex quo demonstravimus, re ex Se nullam unquam habere potentiam ad aliquid operandum, nec se ad ullam actionem determinandas hocque non tantum habere locum in rebus extrah0mmem, Sed etiam in ipsa humana voluntate. Deinde etiam ad quaedam argumenta huc Spectantia respondimus, et quamvis alia multa adserri solent, quia tamen praecipue ad theologiam pem tment, iis hic superSedere animus est. Attamen quia multi sunt, qui concursum Dei admittunt statuuntque plane ali sensu, quam quo nos eum tradidimus ob- Servandum hic est, ut eorum sallaciam facillime detegamus id quod antehac demonstravimus, nimirum quod tempus praesens nullam habeat connexionem cum tempore suturo vide princ phil. part l. x. 0. hocque a nobis clare distincteque percipiatur atque ad hoc si modo probe attendatur, sine ulla dissicultate ad
279쪽
PARTIS II CAP. XI. 14loninia illorum argumenta, quae ex phil0S0phia peli POSSunt, responderi poterit. g. 2. uomodo Dei conservatio se habeat in rebus determinandis
ad operandum. Verum ne quaestionem hanc frustra attigerimus, ad an in transitu respondebimus, qua quaeritur, 3 Dei oris ruationi aliquid accedat, quum 1 Dm de torminat ad operandum atque ubi de motu locuti sunt iis, iam huius respon Sionem utcumque alligi mus. Diximus enim Deum eandem quantita lena motus in natura conservare. Quare Si ad tolam naturam materiae attendamus,
illi nihil novi accedit. t respectu rerum particularium aliquomodo potest diei illi aliquid novi accedere. Quod an etiam locum habeat in rebus spiritualibus, non videtur; nam illa ab invicem
ita dependere non apparet. Denique quum partes durationis nullam habeant inter Se connexionem, OSSumu dicere, Deum nona de pr0prie re con SerVare, quam procreare quare, si homo
iam determinatam libertatem habeat ad aliquid agendum, dicen
dum est, Deum illo tempore eum ita creasse. Atque huic nunobstat, quod humana Voluntas saepe a rebia extra se positis deler minetur, et omnia vicissim, quae in natura sunt, a se invicem ad aliquid operandunt determinentur; nam etiam illa a Deo ita determinata sunt. Nulla enim res voluntatem determinare, nec vicis
sim voluntas determinari nisi a Sola potentia Dei potest. Verum quomodo hoc cum humana libertate non pugnet, Sive quomodo Deus id essicere possit servata humana Iibertate, latemur nos ignorare, qua de re iam Saepius Iocuti sumus. g. 3. Divisionem attributorum Dei vulgarem magis esse nomi-His, quam rei.
Haec sunt quae circa attribula Dei dicere decreveram, quorum nullam huc usque tradidi dirisionem. Illa autem quae passim traditur ab auctoribus, nempe qua dividunt attributa Dei in in-eommunicabilia et communicabilia, ut verum latear, magis videtur divisio nominis, quam rei. Nec enim scientia Dei cum scientia humana magis convenit, quam anis, Signum coeleste, eum eane, qui est animal atrans, et sorte adhue multo minus.
280쪽
S. 4. Auctoris propria divisio. Nos vero hanc damus divisionem. ttributa Dei alia sunt,
quae actuosam eius S Sentiam explicant, alia quae quidem nihil actionis, sed eius modum exi Stendi exponunt. Huius generis Sunt unitaS, aeternitas, neceSSitas etc. illius vero intelligentia, voluntaS, vita, omnipotentia etc. Haec divisio satis clara et perspicua est, et omnia Dei attributa complectitur.
g. 1. Divisio substantiae creatae. Τranseundum iam est ad substantiam creatam, quam in ex tensam et cogitantem divisimus Per exten Sam materiam sive substantiam corpoream intelligebamus p per cogitantem vero mentes humana tantum. g. 2. Angelos non esse metaphysicae, Sed theologicae considerationis. Et quamvis angeli etiam creati sint, quia tamen lumine naturali non c0gnoscuntur ad metaphySicam non spectant. Eo rum enim essentia et existentia non nisi per revelationem notae sunt, adeoque ad Solam theologiam pertinent, cuius cognitio quum sit prorsus alia sive toto genere diverSa a cognitione naturali, nullo modo cum ilia miscenda St. Nullu igitur exspectet nos de an
g. 3. Mentem humanam non esse eae traduce , sed a Deo creari; at quando creetur nesciri.
Redeamus ergo ad mentes humanas, de quibus iam pauca re stant dicenda; Sed tantum monendum, nos de tempore creationiSmentis humanae nihil dixisse, quia non Satis constat, quo tem pore Deus ipSam creat, quum Sine corpore p0Ssit existere. Hoc sati constat, illam non esse ex traduce. Nam id tantum locum habet in rebuS, quae generantur, nempe in modis alicuius Substantiae. Substantia autem ipsa generari non poteSt, Sed tantum a solo omnipotente creari, ut Satis in praecedentibus demon stravimuS.