장음표시 사용
296쪽
cipere idem St. ac rem extensam Sine extensione concipere velle. g. 14. Cur philosophi mentem cum rebus corporeis cor fuderunt. Denique ne opus Sit hic plura argumenta recenSere, 0neo tantum, adversarios, quia Voluntatem non intellexerunt nec ullum clarum et distinctum menti conceptum habuerunt, mentem cum rebus corporeis confudiSSe quod inde ortum duxit, quia Verba, quae ad res corporea VSurpare Solent, ad re spirituales, quaS non intelligebant, significandas usurparunt Assueti enim fue runt, corp0ra illa, quae a causis externis aequi pollentibus et plane contrariis versus contraria parte propelluntur, quapr0pter in aequilibrio sunt, indeterminata vocare. Quum igitur volun talem indeterminatam Statuunt, ipSam etiam, ut corpus in aequi
librio positum, videntur concipere et quia illa corpora nihil habent nisi quod a causis externi acceperunt ex quo sequitur illa semper a causa externa determinari debere), idem in voluntate sequi putant. Sed quomodo res se habeant, iam satis explicui mus quare hic finem lacinius. De substantia Ver extensa iam antehac satis etiam locuti su mus, et praeter has duas nulla alias agnoscimus. Quod adae ei dentia realia attinet et alias qualitates, satis illa expl0sa Sunt, nec opus est, iis refellendi tempti impendere, quare hic manum de tabula tollimus.
297쪽
299쪽
Paulo ante obituna auct0r expreSSe petiit, ne nomen Suum ethicae, cuius impreSSi0nem mandabat, praefigeretur. Cur autem prohibuerit, nulla alia, ut quidem Fidetur, ratio est, quam quia noluit, ut disciplina eae ipso haberet vocabilium. Dicit et enim in appendice quartae parti ethice cap. 25. quod qui alios consilio aut re iuvare cupiunt, ut simul summo ruantur bono, minime studebunt, ut disciplina, ipsis habeat vocabulaim. Sed insuper in tertia ethices parte assectuum desinit. 44. ubi quid sit ambitio explicat, eos, qui tale quid patrant, non 0bscure ut gloriae cupidos accuSat. Quamvis ad primam ethices partem praelatio requiratur, ea tamen alia eius Scripta longi paraSangi Superat, proque absoluto et persecto opere haberi potest. Hanc noster philosophus in quin que partes distribuit, quarum prima tractat de Deo, secunda, mente humana, tertia de Origine et rasura affectuum, quarta desservitute humana, et una de regula et vivendi norma deque homi num bono et malo, quinta denique de potentia i/itellectus seu stlibertat himiana, nec non de menti aeternitate. In prima parte demonStratur, quod Deus I. recessario existat; II. micus sit III. eae sola suae naturae recessitate sit et agat; IV. Omnium rerum causa libera sit, e quod omnia Di De sint et ab ipso ita pendeant, ut siste ipso te esse re concipi possint; V. de iique quod ornrtia a Deoylae; int praedete3 minata, ior qui dem eae libet talis voluntate siDe absoluto beneplacito, sed eae ab soluta Dei natura sive absoluta potentia.
Quod dissicultates attinet, a nonnullis tractatui theologico-p0 litico opp0Sitas, quod Scilicet primo auctor Deum et
300쪽
naturam confundat, vel ut illi volunt pro uno eodemque habeat,
et secundo quod omnium rerum et actionum satalem Statuat neceS- Sitatem; ad earum priorem respondet in epist0la 2 l. ad clarissimum virum D. Oldenburgium Scripta hisce verbis: Deum omnium rerum causam immanentem, ut aiunt, non vero franSeuntem Statuo. Omnia, inquam, in Deo esse et in Deo moveri cum Paulo mo et morte etiam cum omnibus antiqtris philosophis, licet alio modo et auderem etiam dicere, cum antiquis omnibus Hebraeis, quantum eae quibusdam traditionibus, tametsi multis modis adulteratis, coniicere licet. Ad posteriorem vero in epistola 23 ad eundem data ita respondet: Hic paucis explicare volo,
qua ratione egoia talem ornritum remim et actionum necessitatem statuam. Nam Deum nullo modo lato subiicio, sed omnia imenitabili necessitat eae Dei natura sequi concipio eodem modo, ac omnes concipiunt eae ipsius Dei natura sequi, ut se ipsum intelligat; quod sane nemo negat eae divina natura necessario sequi, et tamen nemo concipit, Deum fato aliquo coactum, sed omnino libere, tametsi γιecessaruo se ipsum rhtelligere. De Dufe haec inevitabilis rerum iecessitas nec iura diviria, nec humana tollit. Nam ipsa moralia documerita, sive tor man legis soliuris ab ipso Deo accipiant, sive rorὶ divina tamen surit et salutaria; et si bonum, quod eae virtute et amore divino sequitur, a Deo tanquam iudice accipiamus, vel si eae necessitate divinae naturaeernanet, non erit propterea magis aut miniis optabile, ut nec contra mala, quae eae pr avis actionibu et assectibus sequuntur, ideo, quia neceSSario eae iisdem sequuntur, minus timenda simi, et denique sive ea, quae agimus, necessario vel Orttingenter againus, Spe sayneλι et Irtetu ducinὶur. Haec satalis rerum necessitas, quia causis ad HStendum et perandum determinantur, quae cauSae rurSus ab aliis qu0que cauSi ad existendum ac ope randum determinatae sunt, et hae iterum ab aliis, et sic ad Deum usque primam omnium cauSam omnia producentem, non ero
productam procedendo, a nostro philosopho propositionibus 26. 27. 28 29. partis Ι ethices demonStratur.
Deum absolute omnium rerum causam esse et omnia ex Deo emanare Si Statuatur, sequi inde videtur, eundem et peccati et
mali causam esse. Sed ver ad hanc dissiculta lem et ad id, quod