장음표시 사용
241쪽
Io 3 quorum adspectu ipsae res et verba dicenti in montori
reuocantur. arum imaginum vim et sis ex instituato explicauit Auctor Herenn. 3, T. Crassiti a P. Cicer. de r. I, 9 et 2 86. Cum his coniungunt lacos in quibus res memoriae mandanda Ordine collocemus. Hi loci instar sunt cerae, imagines autem illae aut simulacra, literarum. Haec omnis disciplina, cuius inventorem Veteres Simonidem tradiderunt, eo nitebatur quod animis nostris illa maxime essingerentur, quae a sensu videndi tradita et impressa essent ut res caecas et ab aspectoris iudicio remotas, consormati quaedam et imago et sigura ita notet, ut ea quae Cogitando complecti lon possimus, intuendo quasi teneamus. cf. Quintil. II, a. i. q. et Georg. TrapeZ. Lib. q.
Imitatio est, inquit Auctor Herenn. I, a qua iur- pellimur crιm diligenti ratione, aliquorum intiles iudicendo velimus se Ea esse videtur cui contrarium vitium Graeci κακοζηλL dix ruunt Vid. Quintil. 2, 3. 9. ubi, qui hoc CacoZeliae genere peccant, tumidos,qorruptos, tinnulos vocat de quorum sensu alibi dixi mus f. Lib. 3, S. I. et de recta imitatione, qua sequamur ea, quae ab aliis bene inuenta sunt. Lib. io, et init. Ajia est morum et vitae imitatio vel in e sonis, vel sine illis quam Cicero Or. 3, 33. in luminibus irationis recenset, magnum quoddam ornamentum, ad animos conciliandos vel maxime. saeps autem etiam ad commouendos aptum Nam innuitur, quam ἐθοπο ιαν et μίμιηαν Graeci dixerunt, cum nos
ipsi, persona non indueta, mores alicuius effingimus. vel persona etiam inducta idem iacimus Eandem in Orat. 9. notat, praecipiens, Ut Orator hominum mores sermonesqrie describat inutii Lup. i. 8. χαρακτηρισμι , Aquila Om. p. 5. διατυπωσιν appellat Quintilianus quoque Lib. 9, 2. s. speciem quandam esse dicit προ- σο προποιιας latissimo sensu acceptae, Nerocationis et sermonum imitationem illam, quam παρφὰ ν Graeci dixerint Aquila ethopoeiam a prosopopoeia ita distinguit, quod in hac personas etiam fingamus quae nusquam sunt in illa autem certis quibusdam personis
242쪽
verba accommodate adfingamus, vel ad improbitat mearum demonstrandam, vel ad dignitatem. Simili fero modo Iul. Rusinian. P. T. Etliopoeia, inquit, est alienorum affectrium qualiumlibet, dictorumque imitatio non sine reprehensione interpretaturque Murationem, s. expre sisnem. Emporius Rhetor, cuius libellus de Ethopoeia extat in Pithoean Rhetorum Collect p. 278. allocutionem exposuit. Sic et Priscian in Praeexerciti Bhsetor. p. 329. ibid. Ad hoc genus videtur pertinere imitatio illa, quam Auctor erenn. I, 6 commemorat inis varia insinuationis artificia, quae orator in exordio, ubi defessos audiendo auditores sentiat, adhi-bor deboat. Itaque ΟXita ad h. l. interpretatur orationis, vocis atque ori alterius repraesentationem verecundam et venustam Talis fere est illa Chaereae ad Parmenonem apud Terent. EvnUCh. Art. a. c. g., Scis te mihi saepe pollicitum esse Chaerea, aliquid
in ioni modo quod ames etc. Ad hunc locum Do natiis indu Xit μ ινιιησιν, non Contentus dicere, quid pollicitus sit tantum sed quo modo etiam, et quibus vfrbis. - is commode iungamus locum Quintiliani I i. g. n. ubi actionciri oratoriam, ab imitatione comoedis potius apta scite distinguit se Aliud oratio sapit nec vult nimium esse condita. Antione enim constat, non imitatione. Quare non immerito reprelionditur pronuntiatio vultuosa, et Usticulationibus molesta. t vocis mutationibus resultans: ' Rediret sche Dar-
in Antonio notauit Cicero Brut 33. - VIus erat non Cerba exprimens haec est imitatio Quintis ), sed imisententiis congrueno haec est actio oratoria .
I m n a n i S. Immanis vox apud Ouintil. II, 3. 32. Videtur L se, quae magnitudinem et robur naturale et usitatum excedit, vastamque enormitatem habet die tingeh. uer
ternis Stimme. I in m iis e me. Cicero Or. 3, 8 in genere vocis illo, quod vis sibi sumat, requirit, ut sit contentum Vehemens, et immineuS
243쪽
imminens etiadam incitatione gratuitatis h. e. ut vox pedederitim crescat, et semper augeatur, usque dum ad summam adfectus vehementiam peruenerit: das a fefDColle crescendo in der Stiumre. Unde et sum imminentem tribuit oratori illi, qui acri et vehementi alloquio utitur aduersus eum, in quem dicit. Nam hocst naturali quodam conatu et impetu, ut qui irati vel minaces loquuntur, toto Orpore Prominente, adeoque ipsi imminentes, et veluti incursuri id faciant. Luculentus et elegans locus est Ciceronis Lib. 2. de r. ues de Cralso Pro di immortales, quae fuit illa, quanta vis cum coniectis oculis, esu omni immin ii summa grauitate et celeritate Verborum issequuntur ipsa verba quae tum dixit, meris elata interrogationibus, quibus haec vis est a natura. Vt a Xim contentionem animi, et vocis et gestus adiuuent et suo stineant.
Lm in ut i O. Commemorata inter Muras a Cicerone Or. 3, 34. - Verbum etiam imminutima dicitur, contractum vel mutilatum parte aliqua, quo minus olemvir sit, Vt si nosse dicas, pro nouisse. v. Cic. Orat. T. Lmmis at iis. Figura elocutionis a Cic. r. 3 sq. Ominata, fortasse illa, quam μιεταβολην vocat Caecilius apud Quintil. 9, 3. 38. rerum coniunctam diuerstatem, qualis est in loco pro Cluentio in Oppianicum illum tabulas publieas violasse, morias corrupisse, decuriones uniuers iudicarunt: cum illo iam nemo rationem, neIIIo rem ullam contrahebat etc. Sed difficile est in nonnullis figurarum generibus, quarum Cicero in illo loco veluti siluam quandam fecit, accurate definire, quid
cogitauerit. De alio genere immutationis, qua Grae- Cor. παρονομιασιαν designat Cicero, id quae ad voc. nominatio notauimus. Luculentius Quintil. I, s. l. immutationem vocat, qua aliud pro alio ponatur, idque Cum Per omnes orationis partes, tum maxime in verbo fieri solere dicit quia plurima huic accidant; unde nascantur jblaeebini per genera, tempora, Per onaS, Q-
244쪽
Deinde immutationes verborum Cicero Brut. 7. dicit, quos Graeci τροπους vocarint, a quibus distinguit sententiarum et rationi formas, quas σχ ματα illi appollabant. Ab iisdem etiam translatione μιεταφορας, separat in orat. T. de quibus id quae ad oe tranS- latio dicta sunt Libro autem. 2. de Orat. Cap. s.
immutationem seu immutatam orationem vocat allegoriam, cum tota ratio tropica est. cf. Orat a T. et
Quintil. 8 6. qui inuersonem appellat. Nonnulli vero etiam Graeci vocabat etymon iusto accuratius secuti mores et modo interpretati sunt, ut Aquila Rom. de Fig. p. 4 l. et Beda de Trop. Script S. p. 379. Ciceronem autem de r. 3, 41. modo Vocasse tropos,
ut Ruhnhenius notauit ad Aquilae l. c. valde equidem dubito. Im mi em e. Huius vocabuli sus technici apud Quintilianum
quamuis pauca et non alte impressa, tamen vestigia reperiuntur expressiora apud Senecam Rhetorem deprehendimus. Neque mihi dubium est, eum modum loqu0ndi e consuetudine Rhetorum graecorum in latinam disciplinam translatum esse. Iam Graecos πλη- μεταφοραὶ vel λογον ita dixi si e ut significaretur metaphora recte pertra ata et absoluta, vel oratio ita explanata, ut ad intelligendum vel ad efficaciam nihil deesset. in exico techn. gr. exemplis additis docuimus. Hucresserenda existimo Quintiliani Lib. 2 6. i. haec verba is fuit etiam in hoc diuersum praecipientium propositum, quod eorum quidam materias, quas discipulis ad discendum dabant, non contenti diuisione dirigere, latius dicendo persequebantur, nec Olum probationibus implebant, sed etiam ast ictibus ' hoc est, tam late ex
sequebantur ut non solum omnia ea ad serrent, quas ad probandam rem pertinerent, sed etiam omnia ni mi commouendi praesidia exhaurirent. Hinc, ut obi
ter hoc dicam medicina ad serri loco simillimo poterit. qui mihi videtur leui aliquo vitio laborare. Quintilia nus Lib. , 2. C9. cum docuisset, expositioni brpuom subindes defensionem et rationem faetorum inserendam esse, idque praeceptum aliquO Xemplo Ciceronis ramasset, ita, inquit, quod exponebat, et ratione fecit credibile, et Oectus quoque implauit legendum puto emis
245쪽
is Quid Philodami casum nonne cum Per totam X plicationem incondit inuidia, tum in supplicio ipso acria mi impleuit ' eque tamen haec loquendi ratio confundonda est cum illa, quam e Senecae locis infra attulimus. Nam intelligitur quid sit locum quaestionem, controuersam implere, si id nude ita ponitur sed quid sit assectus implere, dissicilius dii tu videatur cf. Lib. , I 3. 6. Vereor in illo loco viles erus formam illani
dicendi satis intellex rit. Num Comparationem cum naue inesse docet, utam non satis sit esses habilem tbene aedificatam spiricu vela implente opus esse, ut procedat etc. Immo vero et nunc impleri die a sunt Quintiliano, quae antea dixerat adiuuari viribus oratoris et olornari debere. Sed multo luculentior et etiam alius locus Libri , r. a. , Quae conciliant accusatorem, in praeceptis exordii iam diximus. Quaedana tamen, quae illic ostendere satis est, in peroratione iiiι-plenda sunt magis etc. Hic manifeste senuere dicitur aliquid is, qui paucis verbis et veluti ως ἐν παρο- ὁ et obiter id commemorat: cui rei contrarium iacit, qui illa impla , . . latius persequitur, omnibus rationis praesidiis et momentis instruit, inque iis commoratur. Itaque iam nec dubium, ne obscurum sis
potest, quo sensu asstim Seneca Rhetor dicat implere
locum, quaesionem , controversiam, ut Controu. Lib. . praef. de Albutio: Raro totam controuersiam in plabat: non posses dicere diuisionem esse, non posses declamationem tanquam declamationi multum deerat: tanquam diuisioni multum supererat. ' cf. seqq. et Excerpt. Controu. p. 398. Eodem verbo etiam altilus
Bassus Carm. in Pison. q. vim amplificandi, et dila. tandi, quae in Pisonis eloquentia fiet significauit; hinc solido iugore micantia verba Implevere OCOS. I efflari e S. Notationes quasdam et distines iones interuallorum,
quae in vocibus et membris orationis obseruata. rhythmum et modulationem aliquam, hoc est, numerum es-ficiunt, Cicero impressione vocat de Orat. 3, 8. , numerosum est, inqui iri omnibus sonis et vocibus, quod
habet quasdam impressiones, et quod metiri offlimus
246쪽
interuallis aequalibus Hastringen, mi Tahle in de Rede, dere Ueberein 'immung, Harmoni uni Rhythmus, uni Numerus emirht cf. Cap. 7. ubi iambo et trochaeo insegnes percussiones, et minuti pedes tribuuntur. Eaedem dicuntur percu stiones, tibicinum propriae, qui
rhythmum et tempora moderantes, terram pede per
Clau. Cic. in . . Inde Cicero orationem numero prorsus carentem, O appellat loquacrtatem sine inter vallis perennem et profuentem. Deinde, is numerus, inquit, in continuatione nullus est distinctio et aequalium et saepe variorum interuallarum percussis, numerum conficit is ergo impressionibus opposita est continuatio verborum, me interuallorum notatione curarentium. In Bruto autem Cap. 66. cum Lentulum dixisset sola prope actione Valuisse, mox interuallis inquit, exclamationibus, voce uaui et 'nora, admirando irridebat, calebat in agendo, ut ea, quae deerant, noude siderarentur cf. Quintil. I, 3. O8. ubi latentes quasdam sermoni percuspone commemorat, et quasi podes aliquos, ad quo plurimorum gestus cadat ad quem locum Ge erus notauit, eas volgo scansimi es dici, quae enumeratione pedum potius quam sententia perpendenda et quasi appendenda constent. I e.
Haec vox praeter sum communem, technicum
etiam breuitatis gratia inductum, habuisse videtur apud Ciceronem, cui orator in dicendo absolute improbare aliquid dicitur, cum id esse improbum, impium, sceleratumque verbis et argumentis demonstrat Luculentus locus est de nuent. a. o. Vitam eius, quem
arguit, ex ante factis accusator improbare debebit. et ostendere, si quo in pari ante peccato conuit tu sit.
Ibidem ipsa talis improbationis scelerumque demonstratio, veluti κατ' ἐξοχ γ, improbatio appellatur. Im p i iij, m.
F1gura Ciceroni Orat. 3, a commemorata: gr. παρὰ προσῆοκιαν, s. παρα ἐοῖον. Quintil. 9. 2. 23. inspinatum dixerat, quam Celsus Rhetor susentationem, de qua suo loco exposuimus.
247쪽
Impulso. Impus es, inquit Cicero de Inuent a s. quae
sine cogitatione per tiandum eiectionem nem facere aliquid hortatur, ut amor, iractinia, aegritudo, vino lentia, et Omnino omnia, in quibus animus ita videtu, ofectus fuisse, ut rem per icere cum confli et cura non potuerit, et id, quod fecit, im et quodam animi potius, quam cogitatione jecerit. Tractatur ibi conio ecturae illud genus, quod e causa capi potest, quas vel in impulsone, vel ratiocinatione cernitur. - mpuLso ad hilaritatem a Cicerone Or. 3, 3. in luminibus
et 1guris sententia rua nominatur. Vid. Uoc hilaris. Est Graecorum χαριεντισφιος. Eam Ormam in Orat.
39. ita describit saepe in hilaritatem jumque convertat.
Imputare. vid. Exprimere. I n a mi S. In locutione, et inprimis in apta verborum circumscriptione, numerose cadente, inane ita opponitur ptino, ut in illo vitium orationis significetur, auress non explentis sed potius destituentis ex numeri aptasque verborum comprehensionis penuria. Vid. Duus. Itaque Cici in Bruto Cap. . ipsa natura, inquit, circumscriptione quadam verborum Comprehendit concluditque sententiam quae cum aptis constricta verbis est, cadit etiam plerumque numerose. Nam et ipsae aures, quid planum, quid inaue sit, iudicant, et spiritu, quasi necessitate aliqua, verborum comprehensio terminatur; in quo non modo defci, sed etiam laborare turpe est. Simillimum illi metaphorae est, quod vacuum in ratione nonnulli dixerunt, quod plus verborum quam sententiarum haberet. Sic Seneca in Xcerpt. Conatrou. Lib. . p. 39T. Hi poni. de Seuero Casso: iticlentas nec sacuas explicationes habet, sed plus sensus quam verborum habentes.' Et Quintil. 9, 3. 4. Cum dixisset, praeter Gorgiam et Isocratem, Ciceronem quoque delectoatum fuisse paribus contrariis, hoc in eiusdem laudem addit: verum et modum adhibuit non ingratae Oluptati, et rem alioqui leuem, sententiarum pondere implevit Cicero hieli den Uer, Enn e von
248쪽
str Figur, durch die Gedanhensvlle, etch e dami vem baud schadios. Nam per se frigida et inanis affectatio ita pergit Quintilianus cum in acres incidit sonasus, innata videtur esse, non arcessita. - nanis autem vox quam Quintilianus II, 3. 32. inter ea vocis genera commemorat, quae vitiosam imbecillitatem vel mollitiem habent, videtur esse, quae in magno conata dicentis, et in alta spiratione, vim tamen nullam habet, ut corpora inflata et turgida speciem et ambitum 1ine neruis et robore habent. Nam infatum et inane ab ipso Quintiliano iungitur, ut ad voc insatus
diximus. In eidere. Vocis genus crebro incidens , iracundiae maximo aptum est, quod crebris veluti conatibus disruptum es fertur, ita ut Tei tu veluti praeclusas fauces esse credas, quibus laxatis eo sortior vox prorumpit vid. Cic.
Graecorum κοριμματα Latini Rhetores incisa passim ppellant, noto sensu. v. Cicero Orat. a. et 7. ubi
tuebe dicti hoc exemplum adfert domus tibi deerat Pat habebas. Pectinia ιιperabat at egebaS. Vid. Voc. membrum. Quintiliano , . Iaa incibum est, sensus non Xplet numero conclusus. Fiunt etiam ex illius
sententia, singulis orbis incisa, ut in his diximus, te- se dare volumus, incisum est diximus Caesa appellat eadem Aquila Rom. Figg. p. 7. Pith. Caesin dicere est apud Cic. r. 67. Et ipsa oratio per incisa seu caesiim Dicto concisio dicitur in 'artit. r. 6. Similes
metaphorae sunt, quibus Cicero Or. 6. utitur, ut orationem incisam et membratim elatam notet: Distincta alios, inquit, et interpuncta intervalla, morae re irationesque delectant. Nam his flumen verborum et Dolubilitatem opposuerat, hoc est, orationem amplam Continuam et periodicam. De iisdem Lib. . de r. Cap. I. ita Peteres cum circuitum et quasi orbem Nerhονum conficere non posisit terna aut bina a si nonnit isingula etiam verba dicebant. - incisiones ambiti is
249쪽
Elegans metaphosarum delectu locus est Ciceronis in or Cap. a. in quo Herodotum cum hucydido comparans, illius quidem et ingenium et scribendi genus sedatius et cum grauitate tranquillum, huius autem acre, spiritus plenum, commotum, et vehemens ita
describit is alter me ullis salebris quasi sedatus amnis fluit alter incitatior fertur, et de bellicis rebus canit etiam quodammodo bellicum. I. DI L a me.
Rhetores Latini verbis his inclinare, insectere, iu-fringere , flectere, quibus affinis potestas est, ita semper uti solent, siue de voce humana singulatim, siue do
uniuersa oratione, et elocutionis forma sermo sit, ut vel mollitudinem qualemcunque, vel remissionem et humilitatem, grauitati, atrocitati et concitationi contrariam, significent. Nam in concitatione iram coii r-gere dicunt, ut Quintil. I, II. a. id quae ad voc.
sectere et infectere diximus. Neque dubium est, hane
omnem loquendi rationem a Graecorum consuetudino
illa traductam esse, qua in disciplina Musica το κο απτειν καμπην tribuerunt iis, qui molliorem et effeminatam cantandi modulandique methodum pro simplici et graviori induxissent, qualem Phryn in veteres tradunt de qua re copiose exposuerunt usi erus et Spanhemius ad Aristoph. Nub. 963 66. Unde et molles isti cantores et citharisi ae α ματοκαμπτεις dicti Aristophani Itaque apud Cic. in Bruto 3 inclinatio vocis aliis aes ionis generibus adiungitur, quae artis et assectati tu dii Plurimum, minus autem grauitatis haberent, qualis erat aetatio corporis, inambulatio, supplosio pedis etc. Et in Orat. 8. inclinata Iulansque vox Asiaticis oratoribus, coniundi im et assini sensu tribuitur. Cum autem idem Cicero Cap. 38. oratori praecipit, ut inclinata voce, quam ab inflexa distinguit, grauis videatur, vel in vocis significatione usurpanda bi non satis constat, Vel quod malim, grauem nunc sibi ita animo insor. mauit, Vt cogitaret eum, qui tranquillam quandam severitatem, at omni affectu et vehementia liberam, voce etiam sedata, et quodammodo molli exprimeretr
250쪽
Lib. II, 3. 67. inclinatione vocis appellat, quibus oratio ad canticum usque descendat unde eandem noua metaphora resupinam vocat. Nam a resupinis summae remissionis , mollitie et inclinationis notio ducitur. Porro Auctori Herenn. 3, 34. inclinatus sonus est mollis, depressus, quo uti in conquestione et mollioribus affectibus, moesti et solliciti, solemus ibidem depresam et ocem simili sensu iungit. I i significationi quoquo se-klinis plangor, capitis ictus, moestus et conturbatus vultus respondet, quem Cap. 5. in conquestione postulat.
Hoc verbo Iulius Rufinian. p. l. scite interpretatur Graecorum, ταναδιπλουσιν, qua idem verbum in eadem sententia primum est et extremum. Nam unum
idemque verbum sententiam interiectam vere includit. I num 'am S. Genus argumentationis inconsans, ideoque vitiosum p. Ciceronem de Inuent. . O. est, tio ab eodem de eadem re diuerje dicitur ut si quis cum dixerit, qui virtutem habeat, eum nullius rei ad benes vivendum indigere, neget postea sine bona valetudine posse bene vivere: in inconsequente Beha ytuita.
Ita Quintiliano , . . potentissimum amplificationis genus dicitur, quo essiciatur, ut magna videantur, etiam quae inferiora sunt. Id fit vel uno vel pluaribus gradibus; in quibus summus est, una aliquid tantum flicimus, ut non possit augeri. Semper enim hoc genus amplificationis ad superiora tendit.
Pars est conclusionis, s ἐπιλογου, Per quana conjicitur, ut in aliquem hominem magnum odium, aut in xem grauis osten se concitetur Cic. de Inu. I, 3. et qui inde hausit, Georg. TrapeZ. Lib. . het. P. 42. b. Cicero ibi quindecim loco commemorat e quibus has indignatio tradi ari posit. Auctor Herenn eundo mali pii reationen appellat vid. hoc Oc. et LeX. gr. techia in ξένωσις et κατατρεχιιν Nam et Cicero . c.