장음표시 사용
261쪽
Iacrobius ciat. 6 6. eiusmodi formas interpo stiones appellat. Interruptionem interpretatur Iul. Rusin. p. 3 i.
tur, quae crebris interspirationibus opus habet, die tinterbrochen Stimme, im egensate der egen inergemisse Fulle desidems semuerlangernden, ii mehrzu mmenh gende Tonm ervor Rehenden. Hanc vocem continenti spiritu ibidem Cicero significat. Quamobrem et intermis' appellatur Partit. r. 6. oratio
membratim enuntiata, periodicae contraria. Et Macrobius Saturn 6 6 eodem vocabulo μοσιωπησιν
Graecorum interpretatur, qualis est illa Virgiliana
Interpellati O. Fig. eloco noti sensus,' commemorata inter ceteras figuras Cic. Orat. 3, 3. Interpretatio. vid. Conduplicatio.
Interrogatio. Figura orationis, cuius vis satis nota est. D ea Auctor Herenn. , Is haec notat: non omnis interrogatio grauis est, neque concinna, sed haec . quae, cum enumerata sunt ea quae Obsunt causae aduersariorum, confirmat superiorem orationem, hoc pacto: Cum igitur haec omnia faccres, diceres, administrares, utrum animos sociorum a republica remouellas, et alienabas, an nony lenius interrogationis vim et usum exposuit Quintil. 9, . . Interrogamus, inquit,
I quod negari non possit a ubi respondendi difficilis est ratio 3 inuidiae gratia 4 aut miserationis 3 aut instandi et auferendae dissimulationis; 6 in indignatione N in admiration 8 interim acrius imperandi
causa: 9 ipsi nosmet rogamus. Aquila Rom. P. s. Gr. ἐρωτγὶμ α interrogatum interpretatur, hoc quidem sensu, ut exaceruando aliquid interrogemus, et augeamus eius rei inuidiam vid. Quaestum. interrupuis . Hoc Cicero Orat. 3, 4. inter figuras elocutionis adsert Strobaeus ad ce οσια ησιν referebat. CapperΟ-nerius
262쪽
nerius ad παρενθεσιν. Deinde interruptam orat1onem, quam etiam 1 ago tam appellat, Quintilianus , . . Opponit connexae, . e. apta Verborum compositioneo collocatione struct ae Totus locus metaphoras similes habet, quoniam Comparatione titur: Quanto vehementior fluminum cursus est pron alueo, ac nullas moras obiiciente, quam inter obstantia saxa fractis aquis et relusiantibus tanto, quae connexa est, et totis viribus fuit, fragosa atque interrupta, melior oratio. εScilicet compositionis oratoriae haec virtus est, ut aequabilem , lenem, expeditumque rationis cursum enficiat, quoniam impedit, ne hiet, Vel aspere concurrat literis membrisque oratio, singulaque numerose cadant.
IL,it e s e me. Quintiliano inprimis frequentata vox, quae offensionis, o haesitationis in literis duabiis deinceps pronuntiandis vim habet. Fit enim utrumque, cum vitima liter unius verbi cum prima sequentis non recte coit, sed in alterutra diuersa oris consormatione vel linguae contrario motu pus est, ut si pronuntiare velis' voces cum notis, litera m labra comprimit, litera autem n lingua ad dentes intus impulsa profertur ergo necesse est, ut in utraque deinceps pronuntianda aliquam moram faciamus, Vel interssamus, ut ait Quintil. . . s. Graeci in eadem re ριγμους γραμμ ατων, vel ἐγκαθισματα, ανακοπας, ξερεισματα dixerunt, de
quibus . vid. Lex. gr. techia. Idem Vitium Quintil. 9 4.33. concursui vocalium tribuit, qui cum accidit, hiat et intersWit, et quas laborat oratio, luculentis filma metaphora, quae inprimis in verbo laborandi plane admirabilis est, ad molestiam illam notandam, quam vocalium illa concursio pronuntianti adfert cf. . II.
ubi laboraus compositio simili sensu dicitur, quem si
satis assecutus fuissest Burmannus, ad edtionis mutandae coniecturam non descendisset. Cui quidem meta phorae, euidentia certe et grauitate, similis est, qua in eodem loco Quintilianus consonantes asperiores in commissura verborum rixari dicit, quod molestam linguae collisionem , stridoremque siciant. I, O. Ciceroni quidem de Inuent. I, T. inuenit est .v- cogitatio rerum vera m aut erismilium, quae cat amprobabi-
263쪽
probabilem reddant, quam desinitionem et Auctorino
rensi. a. a. et plerique recentiores Ilaetorses est uti sunt Hic cap. 3. in sex partes eam consumi docet, exordium, marrationem, diuisionem, confirmationem, confutationem, conclusionem; quas parivs Cicero des
Orat. 2, O ita circumscripsit, blandiri et u liciter infnuare se iis, a quibus t etendum, et Gerjamos
minaciter terrere, et rem sam exponere, et id Aod intendamus, confrmare, et id quoiat contra dicatur, refellere,' et ad extremum deprecari aliqvid et conqueri. Alio modo variatur eadem partium 1i Isai sicatio Lib. 1. de r. l. cf. Partit. r. Cap. . ubi inuentioni Iaade duo proposita esse dicuntur, ut fidem orator faciat iis,
quibus volet persuadere , et ut motum eorum animis adserat. uculentissimus de inuentione locus est Ciceronii in Orat Qq. parum ut, qua es illius vis et desti. natio sit, partim, quo sensu et usu cum ea iudicium coniungendum sit. intelligatur Praeceptorum Ciceronis huc pertinentium haec summa est rui utenda sunt oratori, quid dicat et quo qui us loco , et ιιο- modo. Inuenire et iudicare quid dicas magna illa quidem sunt, et tanquam animi inpar in corpore; ea propria magis ruuentiae, quam eloquentiae. Notierit igitur Orator argumentorum et rationum locos quales di cit ab Aristotelo traditos u Eos Mercurret OmneS, tetur tiS nec vero tetur inprudenter hac copia sed omnia expendet et eliget non enim semper, nec tu uitilbuseau sis iisdem eadem argumentorum momenta sutit.
Iudicium igitur adhibebit nec inveniet istum, quid dicat, j ed etiam expendet in interdum ex illis locis austleuia quaedam, aut cars aliena, aut non utilia gigniιntur; quorum ab oratoris iudicio delentus magnus adhibebitur . Iam vero ea, quae inuenerit. diligknter collocabit Cum autem, quis et quo loco dicat inuerierit, illud e longe maximum, videre, quonam O Haec a Cicerone praeclare cogitata et disputata esse, cum recta ratio doceat, tum vero admirabilis Garuli, Tummi apud nos cogitandi artificis, consensus confirmat. quem in Commentatione nuper edita de arte cogitandi
etc. a. h. p. 3Oq. declarauit iocus illi Cic0roniano simillimus est, et praeterea iucundum, animaduertere, quomodo magna ingenia in talibus rebus consentiant; ita-
264쪽
mentem non recte adsecutus esse, saltem, quod ille de specie intellectum volθbat derasenore uniuerso intollexisse videatur. Primum enim Lib. 3, 3. 6. haec habet: ,, Quidam inuentioni iudicium adiunxerunt, quia PrImum esset inuenire, deinde iudicare. t go porro ne inuenisse quidem credo eum, qui non iudicauit nec Enim contraria, communia, tulta, inuenisse dicitur quisquam, sed non vitasse. Et Cic ro quidem in Rhetoricis ipso scit illo loco quem supra attulimus X Oratore iudieium subiecit iurientioni mihi autem ad 'o tribus primis partibus videtur si permixtum. naria neque di ostio sine eo, se ita elocutio fuerit ut ro-mmtiationem quoque vel plurimum ex eo nulliari putem. Ex his manifestum est, Quintilianum iudicium accepisse de illa mentis virtute, qua quid in unaquaquore res turn aptum, decorum et viil sit, videmus:
u . . . Deinde Lib. 6. Cap. vlt copiosius ea OCet, qua ad iudicium illud portinere possint ibi non multum a iudicio distare consilisιm putat nisi quod illud, ostendentibus se rebus adhibeatur. hoc latentibus, et
265쪽
aut omnino nondum repertis, aut dubiis, et quod maditium frequentissime certum sit, consilium vero ratio quaedam alte petita, et plerumque plura perpendens et comparans, habens in se et inuentionem et iudicationem. Utrumque inquit, cum ante actionem, tum inprimis in ipsis actionibus locum obtinet. Nam quid dicendum, quid tacendum, quid disserendum sit, exigere, consilii es: negare sit sitius, an defendere ubi
prooemio utendum, et quali narrandumque et quomodo iure prius pugnandum an aequo qui sit oris do utilissimus tum omnes colores, aspere an leniter, an etiam submisse loqui expediat Eandem et prudentiam appellat, Omnino necessariam oratori, et ad Omnia muneris partes pertinentem. E quibus omnibus satis intelligi potesst, quomodo uintiliani ratio
Ciceronis sentent a discrepet. Omnino Quintilianus mihi videtur sententiam Ciceronis de iudicio cum in- Ventione coniungendo, non res e separasse ab iis locis, ubi is de prudentia et acumine quodam, ingenioque oratori in genere necessario loquitur. Has enim ipsas
oratoris virtute cum passim commemorat, tum variis
dicondi formis significauit. Sic in Bruto Cap. 68. tardus in excogitando, opponitur acutiori. MOX L. Torquatus in existimando prudens appellatur, et Cn. Pompeius ibidem dicitur rem prudenter vidisse. Nec multo post solum acumen pro sollertia excogitandi vel inueniendi ponitur. Cap. O. non hebes in cavllis Pontidius dicitur, et Messala non inops, ut Graeci ευπορον dicere
Fuerunt etiam Rhetores Latini, inprimis Graecorum disciplinam secuti, qui ante inuentionem requirerent intellectionem quod causa proposita intelligere debeamus, cuiusmodi causa sit, deinde demum inuenire, quae apta sint causae etc. In eorum numero est Sulpicius Victor, Zoilum Rhetorem secutus, in Institi. Orati pag. 42. d. Pith. id quae e Scholiaste in Aphthon in Lex. gr. techn ad voc ευρεσις laudauimus. In me si O. Graec αληγορία, interpretante quidem Quintil. 8, 6. q. aliud verbis, aliud sensu ostendit, ac interim etiam contrarium; ut cum Horatius Od. , 4. navim
pro republica, suctuum tempestales pro bellis ciuilibus, a portum
266쪽
portum pro pace et concordia dicit. Non homere Quintilianum illo modo interpretatum esse, vel inde intelligi possit, quod Lucretius etiam Lib. I, 643. Uer-ha imιerya appellat, veluti eALηγορκιιενοι, vel altius translata, audacius immutata a recto et proprio sensu, unde obscuritatem trahant Sermo est Lucretio demeraclito, qui in Physicis obscura dictione usus fuerit, ex
Omnia enim stolidi magis admirantur amantque Inuersis quae sub ver is latitantia cernunt: Veraque constituunt, quae belle tangere possunt Aures, et lepido quae sunt lacata sonore. In ea custodiendum inprimis est, ut, quo X generct coeperis translationes, hoc desinas. Cf. Voc tranStatio, et initatio. Est et in exemplis allegoria, si nempe ita ponantur, ut ratio historiae non exprimatur, sed ea est obscurior, et enclina dicitur. In altero genere, quo contraria ostenduntur, ironia est, vel illusio, quae aut pronuntiatione intelligitur, aut persona aut rei natura. Alias allegoriae species enumerat e Grae
οιμιιαν; quamuis alios esse fatetur, qui hos tropos esse, non allegoriae species existiment, quoniam allegoria Obscurior sit, in his autem aperte appareat, quid velimus. Addunt et μυκτηρασμου h. e. simulatum quidem, sed non latentem derisum. f. Charis Lib. q. p. 247. in Grammat Put h. et ibid. Diomed. Lib. a. p. ST. R. - Alia est timerso verbortim, risui faciendo apta, Cuius exemplum attulit Cic. de r. a. 63 ubi diserto et ab immutatione s. allegoria, et a translatione verbi
o de voce et pronuntiatione ratoria, qua non Outentionem sed sermonem, . . Oration m tranquillam et sedatam habeat vid. oc Sermo. I lterius, quomodo vocem in iocatione illa comparare debeamus, Cap. 4.
his verbis explicat: tu erit Armo in iocatione, leniter et remebitura voce, cum parua Aguscatioue sus, sine ulla
267쪽
uta suspicione mimicae achinnationis leniter oportebit a Iermone jerio torquere ad liberalem iocum vocem.
Genus illud dicendi, quod cum venustate et suavitate risum mouet, laabetque partes, et veluti assectiones quasdam facetias, leporem, salem, festiuitatem hilaritatem. U. Cic. orat a sq. De risu et ridiculo sequitur uberior disputati, Cap. 38 sqq. Ibi duo genera facetiarum Commemorantur, quorum num re, alterum LII tractatur Prius proprium est perpetuarum facetia. rum in quibus describuntur hominum mores et ita effinguntur, ut aut re narrata, quales sint, intelligantur aut imitatione breui iniecta, in aliquo insigni ad irridendum Nitio reperiantur In dicto autem ridiculum est id, quod verbi aut sententiae quodam acumine mouetur Quod, quibuscunque verbis dixeris, facetum tamen est, re continetur quod autem mutatis verbis salem amittit, in verbis habet leporem omnem. CLOr. 26. et Quintil. 6, 3. ubi istis ot ioci vim et suavitatem in tiabus rebus positam dicit, natura, et occasione. Ad eandem de ioco et facetiis materiem emtinet, quod Latini dicunt omnises, rhuiter, acute, et hilare dicere: quae coniunxit omnia Cic. r. 2 84. Vt commode et facete in Verrin. IV, 3. Ira eundia. Graecorum ἀγανακτησις, figura eloe apud te. Or. 3, 3 Irrationalis. Quam Graeci αλογον τριβὴν vocarunt, Quintilianus Io, T. I. sum irrationalem interpretatus est, habitum quendam, quo manu in scribendo decurrit, quo oculismul in lectione versus, flexusque eorum et rausittis intuentur, et ante sequentia vident, quam priora dixer tr
re nempe nec ars nec ratio cernitur, sed naturali quodam membrorum impetu omnia fieri videntur cf. Cic. Orat. , O ubi eiusdem rei quaedam vestigia notat , neque uim inquit, quoties verbum aliquod es scribendum nobis, toties eius verbi iterae junt cogitatione conquirendae. a Irruere.
268쪽
Cicero in Britto 79 ubi translationes et metaphoras apte o cum virtute a Calidio oratore adhibitas lau- dat ita hanc laudem enuntiat: non propria Verba rerum, sed plerumque translata, ita tamen, ut ea non
irruisse in alienum locum sed immigrasse in suum di-
Ceres ' Quibus verbis naturalis quaedam simplicitas notatur, qua in transferendis rebus utimur, die naisir-hche, eichte Aeetistius en Metapher Luculentius etiam Lib. . de Orat. Cap. i. verecunda, inquit, de-Let esse translatio, ut de in in alienum locum, non irruisse, atque .ut premario, non vi, venisse videatur. Iteratio. Figura elocutionis, inter lumina orationis commemorata Cicer. r. 3, 3. haud dubie eadem est, quam Graeci ταλ λογίαν dixere, vel etiam πλοκi vel ἐπίζευειν, non continuam, sed interiectis vocibus interruptam, quam in mente habuisse videtur Cic. r. A9 ubi iterari verba notat. Aquila autem Rom. P. 9. inter πλοκη, quam copulationem appellat, et inter πα- λιλογιαν, quam iterationem interpretatur, hoc discrimen Ponit, quod illa repetito verbo aut nomine diuersa velit intelliti, haec autem idem quod significetur efficere Vehementius. Itaque illa ad sensum, a Gad assectum Potius pertinet. Strobaeus amo ἐπανάλη φιν quandam s. distorum repestitionem intelligit, simulque putat eo reserri posse resquentationem, quae rem eand Craaliis et aliis verbis saepit)s inculcat. Iul. Rufini an P.
Al iterationem, s. παλ λογίαν vocat, cum Verbum, quod
in prima sententia est ultimum, in sequente fit pri patim; quae et ἀναστροφη dicitur. Unde ermogeni κλίμαξ dicitur esse πλεοναζουσα ἀναστροφη. Quintilianus , 3. 5O. eiusdem verbi aut sermonis iterationem interpreta-.tur, quam Graeci ταυτολογιαν dixerint, hoc Ciceronis
CXemplo usus non Ohιm igitur illud iudicium iudicii
simile, iudices, non tιit. In quod vitium Ciceronem, securiιm tam paruae obsertιationis, incidisse censet. Ibidem notat interim eandem mutato nomine ἐπαναληψιν diei. Hac autem, ex mente quidem Demetr de Eloc.
f. 96. est eiusdem coniunctionis συνθεσαμ illatio in illis orationis partibus, quae bone longo interuallo
post luseruntur, ut si Cicero haec pro Archia dicit:
269쪽
s Quoties ego hunc Archiam vidi, iudices, -- tareniti vestra benignitate, quoniam me in hoc nouo di- csendi genere tam diligenter attenditis, quoties ego
hunc vidi, cum literam scripsisset nullam ' etc. Iudicatis. Auctori Herenn. I, 6 iudicatio dicitur quaestio
iudicii, quae ex ratione defensonis, et ex frinamento accusationi nascitur, gr. το κρινο αεγον. Eadem disceptatio vocatur in Partit. r. go in qua, quid veniat in iudicium, et de quo disceptetur, quaeritur. Cicero de InuΘnt. I, 3. , Iudicatio es, inquit, quae ex in matione et confrinatione rationis, seu, ut mox dicit ex
et alionis τ αγίου deductione nascitur controiter , hoc modo rectumne fuerit, ab res matrem occidi, cum illa Oresis patrem occidiset. Illa autem Ciceronis de-1initio mihi videtur hoc modo corrigenda esse Indicati es, quae ex ratione et infrinatione rationis nasciatur controuersa. Hic sensus et nec starius est propter sequens exemplum, quo nihil nisi primum ratio, deinde deductio rationis h. e. infirmatio eius continetur: et confirmatur loco simillimo Lib. I, 37. ubi diserteraliouibus et infrinationibus rationitu supponendis ad iudicationem perueniri dicitur. Aliud exemplum, unde vis iudicationis intelligi possit vid. Lib. 2, T. aeiudicationes in omnibus constitutionibus ad hunc modum reperiuntur, praeter coniectouralem in qua, quia ratio non est, factum enim non conceditur non Ot- est x doductione rationis nasci iudicatio. Ceterum haec ipsa deductio rationis, apud Ciceronem non , Ut Ges nerus in Thesauro explicauit, declarationem rationis significat quod nullum plane sensum habet, sed Potiu dιminutionem, i vel infirmationem. Nam accipsius Ciceronis in loco parallelo et simili Lib. 2, T.
quem laudauimus, explicatio est. Metaphora ducta ab aquis, qua cum in rivos deducuntur, vel derivantur, eo ipso minuuntur, pristinasque vires amittunt. Neque igitur in hoc loco verba arithmetica sunt, ut Xistimabat Patruus Ρus, industus in hanc opinionem haud dubie vocabulo rationis, cuius tamen nunc non arithmetica, sed logica vis est. Nam totius sententiae
270쪽
In Topicis Cap. s. ita censet: ita ex satis contentio oscitur, eam Graeci κρινο αενον vocant mihi placet id, quoni a quidem ad te scribo, ria de re agitur, vocari. Haec omnia e Cicerone repetit Quintilianus 3 II notans in his secum Ciceronem dissensisse. Deinde haec addit is Verius igitur et breuius, qui statum et continens, et iudicationem idem esse voluerunt continens autem id esse, quo sublato lis esse non possit. 8 cf. Georg. Trapez. Lib. I. Rhet. p. a. e quo haec in primis notanda sunt is Quatuor, inquit, sunt, quae bene considerata totam causam ita tibi aperiant, ut, quid di Cendum, et quo ordino dicendum sit, facillime tensas ri utentio , depulsio, ratio, firmamentum, quorum duo priora statum, posteriora duo iudicationem constituunt.
Et cum iudicationis et pro Witionis quaedam similitudo sit, Trapeguntius utriusque discrimen ita definit propositio summam totius negotii plerumque solam, iudicatio cum rationibus continet. Iudicatum.
In probabili argumentatione, iudicatum dicitur,
res assensione aut auctoritate aut iudicii alicuius, aut aliquorum comprobata vid Cic. Inuent. I, O. et Lib. Ω, 2 iuris quaedam genera consuetudine facta appellat, actum, par, iudicatum, de quo iam ante sententia alicuius aut aliquorum consitutum es. cf. Oc. 2 probatio. Quintilianus 3, II. 36. tradit nonnullos, praeeuntibus Graecis, qui κρισεις dicant, iudicia et iudicationes vocare, si quid ita visum gentibus, populis, sapientibus viris, claris ciuibus illustribus poetis, re- serri possit. Uulgo haec aufroritas appellatur, quam
ille subinde extrinsecus ad causam. adhiberi notat. Iudicialis. Iudicialis dicendi oneris, haec est vulgaris listorum definitio, ut positum sit in controuersia, habeatque accusationem aut petitionem cum defensione. Sic
Audi Herenn. I. a. s. Cic. Inuent. I, s. et 2, 4. Vbi,
in iudiciis , inquit, quid aequum sit, quaeritur. Quam
quidem ratiotiem fortasse secutus Anaximenes, teste Quintil. 3. . . praρ ter accusationem et de sensionem,