Bibliothecae Alexandrinae icones symbolicae p. d. Christofori Giardae ... elogiis illustratae

103쪽

MEDICINA

E C, si me in tot dicendi miracula coma mutarem, in quo se formas, Sc species

Proteus vertebat, Arti Medicae assequar variam , multiplicemq, Naturam. Quid enim in ea non varium, L multiplex , cuius Morigo anceps, Minuentio dubia, MParentes incerti, opinio, aestimatioque apud homines pro locorum S temporum discrimine non solum diuersa, sed etiam in consstans, Mutilitas ambigua, Sc honos lubricus S suauitas infida, cauta ad amodum variae; effecta poetae fortuita, & similitudines dissimiles,mcontraria inter se multum aduersantia in exempla dirimentia litem non sine te,& deniq; tota . ratio agendi fallibilis coniectura Nam cum fuerit ab

hominibus reperta , inanium Deorum inuentioni consecrata es: Dubitatum autem non palum ab ijs, qui eiusdem inuentores Caelo dicarunt, illam primu S ne omnium Hercules excogitarit, ut multi volunt; an, ut plures sentiunt , Mercurius seu ut AEgypti ferunci, Osyris eorumdem Rex sapientissimus; an, ut comuniores fama, Apollo, SAEsculapius eiusdem filius in Orbe primi omnium inuexerint. Utrum vero Natura suiS tantum seminibus fecunda illam ex se genuerit , an su Saan quam solertissimi Mariti opera ad huius procreationemvsa fuerit, quamquam vero est simile Artem Medicam , tanquam

104쪽

taliquam par cute alter in altera tanquam Matre gaudere, qui tamen secure dijudicet Nam, ut caetera Omittam nationes, quae sine Medicis vixere; quot, δέ quam

discordes inter se, ac varias hac de arte opinione Romani habuere Etenim sexcentos per annos indignam arbitrati sunt, quam Civitate donarent. Vbi admisere, hominibus ingenuis minime dignam rati, per seruo,tantum, ac liberto ut exerceretur, imperarum. Sed curando, agendo, sanando, suam cuiq; vitam venalem promittendo, ad eam magnitudinem paulatim obrepsit,ut Romanae Vrbis ritus perdiderit, victorem populum d uicerit,& cum es et antea vilior, una artium Imperatoribus quoq; ipsis imperarit. Atq; iterum ex tanto p testatis culm me deiecta, rursusq; in exilium missa, dein restituta, fugata saepius, deniq; recepta, ab eodemque ipso, qui vehementitas illam dilexerat,Hadriano Impinratorem emistichio notata. Turba Medicorum Caesarem perdidit, utilissima hominum generi, an esset potiuMnΟ-xia in dubium apud omnes reuocatum est caui enim honores magis in lubrico unquam versati sunt , quam qui sunt Medicis habiti, quos modo veluti DeOS OG

tale venerati sunt; modo tanquam vulnerarios, δέ qui necarent homines impune, Carnifices publicos detestati. iam porro suavitas illa est infida , quae tantae amaritudinis est filia vix enim ullam haec Ars oblectactionem affert, quam dolorum ingen multitudo non praecedat.

Nam de illius causarum discrimine. ac varietate quid di- can, quis istud non obstupescat Temperiem humor siqn qua Corporis valetudo sita est, propos tam sibi habent in omni curatione, qui prae omnibus intemperanter vivunt remedia vero ipsa, quam originem habuere Θ

105쪽

Ico S in Iollaa. 7 Ab ipsa voti soluendi cupiditate. Os enim Vib UCrat, ut qui liberati aliquo sient morbo, in sculapi tem plo scriberent quid auxiliatum est et,ut similitudo pro ficeret. Quod si ulla est Ars, in qua illud, quod pro uerbio fertur, verisi unum inueniatur, Quot capita, tot sententiae, ea profecto Ars Medica est. Quot enim cuia rationum formae, quam dissimiles, quί inter se conatrariae His frigida placent medicamenta, illis calida, alijs tepentia. Nam male , an bene curarint, quotus quisq; est , qui certam ferat sententiam, cum huius er rores artis Terra cotegat, Sol vero progrestione meliores ostendat Atqui illae ipse, quibus ducuntur coniecturae, quam leues, quam mutationi obnoXidae, quθα

ancipitem Color, Motus, Pulsus, Respiratio, caeteraq; eiusnodi signa extima sunt: intimum corporis quis introspiciat quis partes in quibus morborum causae de litescunt, oculis perscrutetur Hinc illae circa aegros miserae sententiarum concertationes minc diuinationes illae, quibus vaticinantur potius, quam intelligant morbi genus minc experimentum illud, aegrotis quidem, quorum agitur ita, Sc Salus, dissicile, Medicis v ro facillimum, qui alieno periculo famam, Mopulentiam aucupantur.

Duae res nihilominus sunt, quae huic facultati maximum S honorem, Mutilitatem conciliant, altera est humani Corporis structura plane admirabilis ; altera vero incredibilis Naturae in earum ubertate rerum procreanda , quae eidem seruirent , prouidentia. Ingens profecto me semper invadit admiratio , quoties tanti fabricam operis contemplor quantoq; maior est par tium eiusdem multitudo varietas, discrimen, QS pul-I chritudo,

106쪽

6 8 Issedicinae Artis chritudo, utilitas Manto magis adorare aeterni illius

Architecti in molitione vim, in dispositione sapientiam lubet. Nec dubium quin Orbis sit in compendium micsus, quando caelestium sphaerarum virtus in capite praefulgeat, ipsa vero Elcmenta in subiectis humoribus exprimantur Grauitat in atra bile tellus, ignis in flava splendescit, melanchoniam regit unda, ipse vero sanguis suis spiritibus aerem aemulatur. Nam metalla quidem sunt ossa , herb. e capilli; flores cincinni, fruges actione , totum corpus arbor in uersas quae Celo humorem trahat, non e Terris emendicet. Quis enim Iecur,

in quo fabricatur sanguiS,&pervenapin omne eorpus diffunditur, Rubo Mari persimile inficietur, a quo plures fluui ad irrigationem terrarum egrediuntur ciamCor officina spirituum, quibus vita continetur in m dio Animalis situm, Lunam Terris proximam omnium generationum sublunarium parentem adumbrat Θ αrebrum vero ipsum, quod sublimius locatum est , atque

idem est illorum spirituum fons quibus adiuti sensus

suis muneribus perfunguntur , cui Solem non indicet Oceanum lucis, a quo caeteri sanetae, ac stellae omnem fulgorem mutuantur Sensus autem extimi, qiriq; suum reserunt praecellens astrum, Palatum quidem, Gustus saporum arbiter Mercurium eloquentiae Praesidem , tactu vero per totum Corpus diffusus stellam, quae, cum Solem anteit Lucifer i cum subsequitur , Hesper u nominetur Oculi suo ardorema peratorio Martem aures excipiendis omnium vocibus intentae Iouem terris saltiberrimum , nares deniq; quae inter sensus extremum

obtinent locum, sunt ne, Mestitia indices, Saturnum.& quidem huius parui gubernatores Orbis sunt

Medici,

107쪽

Medici , quorum administrationi,& cur.e subest hic

uersu S, cuiuS parte omneS, quia ita leganter , ac dotacte in primo de Natura Deorum non adumbratae, sed expressis sunt , ut cum Natura illarum procreatric , vis Tulliana in exprimendo contendatra idcirco huic ego supersedens ad eiusdem Naturae magnificentiam , contemplandam reliquum rationi conuerto. Crescit hic admiratio, d tanto crescit magi S,quanto maiorem communis huius rerum Parentis liberalitatem intueor. Certauit ipsa secuna, quamuis voluptatis gratia, multa,& magna genuerit, plura tamen, Wmaiora utilitatis causa praestitit. Neq, enim contenta ijs, quae apud nos sunt elemeta,&quae ex ijs gignuntur Omnia,ut corporum valetudini, aut conseruandae, aut reparanda aliquo essent modo utilia,Caelorum, Stellarumq, omnium influxus,& Virtutes eidem proficua S maXi me voluit. Quod est enim, aut radici , aut herbarun ,, aut flori genus, qu . e metalli species, quod Animantium neq; Hominem excipio discrimen est, per quod

Hominum sanitati consultum noluerit Atqui nos quide ignorabamus salubriora iis c Naturae miracula, semperqi in eadem versati fuissemus ignoratione, nisi quae dono illa dedit, nos eadem Natura docuisset. Ipsa enim estiquae cunctis quidem rebus, praesertim vero Hominibus indidit, ut a nox ijs salubria discernerent, illa vero fugerent, haec enim sequeretur.

Ipsa solertissimos Homines genuit, HVppocratzm, Calenum, Avicennam , aliosq; plurimos , qui diuersis temporibus plurima huic Arti suo ingenio adiecerint,

periclitatione comprobarint, usu auxerint, scripti illustrarint, curatione persecerint. Ipsa animastes in Uibu S

108쪽

o Aledicinae Arthbus dominatur, impulit, ut nobis suis experimentis pr

irent, herbarum potestates, ex quibus praestanti sibila medicamenta conficiuntur , Ostenderent. Quis enim

Ibin docuit, ut suomet Rostro ad sui purgationem te retur Ciconiam ut origani folio, quemadmodum Columbam, ut sibi ramo lauri mederetur eadem proseacto sagax, soler Natura, quae uti ad morbos pellen dos Artem Medicam Hominibus concessit, ita ad cura tionem vulnerum Chirurgiam liberaliter largita est. Quicumque igitur hanc efigiem Symbolicam intutaris, medendi Artem in hac recte pictam animaduerte. Nam His vestis opulentiam, herbarum , dorum . fasciculi peritiam medicamentorum , Librorum multitudo pedibus proxima, assiduum, ve hemeus studium admonet , quae duo postrema nisi in Medico sint, retia quum est, ut vel inopia conatabescat, vel tanquam vulturius vir esu

Cadauerum

pingueascat.

109쪽

. CHIRONIM FILIA,

ARTIS MEDICAE SOROR . VALETUDINIS ALTERA PARENS . . INIMICA VULNERUM; . AMICA CORPORUM , . SCRvTATRIX VENARUM; . CONCILIATRIX OSSIUM . . INSTRUMENTORUM SUPELLEM. MIRUM FAM VO MUNERI UTILIS . ATTAMEN OMNIS . ARTIS FOELICITAS DEXTERAE FACILITAS