장음표시 사용
91쪽
VN multa in hominum genus ab im mortali Deo congesta beneficia sunt, tum ex omnibus nullum illustrius, exi cellentius nullum Plato iudicat, quam quod e caelo moralem philosophiam in terras submisit, ut homines illius magisterio, ac disciplina, suos, ac familiae , totiusq; ciuitatis
mores cognoscendo, omnemq; rectae gubernationis rationem intelligendo, Remp. omnem sapienter administrarent quod si post omnium disciplinarum inuentum genus ab illarum sapientissimo capite, plenissimoque fonte ulla in nostri generas utilitatem, commodum proflii xit haec, quae de moribus est philosophia , prose-
Ico tanta est, ut huic ni prillata, S publica rerum omnit m cura, Dora Orum, Familiarum, Ciuitatum, Regnorum Imperiorum, totiuSq; hominum ciuilis vitae admita
nil ratio Tedita ab ipso Numine commissaq; videatur. Nobis gl ur ii firmiter existimandum est , homines praesidio Zῖuae arti orbato , velut nudos, omnibtus f tunae teli expositos, neq; illam aduersam satis constanter perpeti, neq, illa prospera satis recte Vii; contra Iero eos qui hac Palladis veluti AEgide armati fui Gsent etiamsi fractus orbis desuper illabatur, aduersum H impavid OS,
92쪽
impavidos, J imperterritos stare. Nam si haec totius vitae dux, δἰ arbitra perturbationes rationi contrarias, d inimiclis, quas ratio sola non potest coercere, neq; ipsa suis habenis poterit refraeliare, aliae nobis disciplinae , aliae artes, alij domandarum aegritudinum fraeni nobis erunt requirendi. Sin autem liaec sua auctoritate, ac sapientia, quaecunq; corporiosunt, ac animi non solum ipso in homine, sed domi, in urbe, in Ecclesia, in regno, toto deniq; in orbe sunt, valet feliciter reger , ac prudenter moderarici est caussa nobis vel maxima, cur Iconum Symbolicarum ingeniosissimi auctoris consilium in hac diuinioris philosophiae efformanda imagine
admiremuro Cernimus enim non Amaronum reginam ferocem,S barbaram, sed virtutum Imperatricem, ac dominam, ratio m simulacrum, domicilium modestiae; vultus, os, habitus parem redolent humanitatem,& grauitatem. Regiae potestatis insigne dextram ornat virga regi R Iitaenum, libella occupant sinistram. Ad pedes omniuemblemata dignitatum, Mitrae Pontificiae, Imperatoriae Thiarae, Corollae Regiae, Sceptra Iustitiae Dominationi Leges, ac normae: porro ipsa, non secu ac Luna inter minora sidra , in consessu doctissimorum , eruditissimorumq; hominum, qui eidem a consilijs fuere, pro Ierum moderandarum velociori opportunitate stat. Haec ornamenta pacis,in belli praesidia quid ostem dant, an quispiam intelligat melius i)s ipsis, qui ei uicdem arcana poenitus introspexere Θ cogam igitur horum philosophorum senatum, ac sententiam rogabo , quid
Putent γAtq, i primus rogandus est , qui non solum huius ordinis
93쪽
LOn SymloΠca . Loordinis princeps fuit, sed hanc morum scientiam e .elo primus euocais creditur Socrates, atq; inter moi tales
constituisse. Quid est Caussae, o Caelestis huius magi
ster facultatis, cur veluti De nostro ob oculos possita, constiti itaq; sit quid ni Socrates inquit, formam,&speciem diuinam illa reserat, quae cum Deo sit orta , philosophorum genus plane diuinum effecit sunt enim meo iudicio philosophi, qui velut ab excelsa quadam specula mortalium vitam prospectant, Deo persimiles, qui e suae felicitatis Throno rerum omnium cauillas, i effecta contemplando moderatur. Quae enim alia Dei vita, quam sui cognitio ipsius, ac omnium sapiens ad
ministratio Nam etsi hoc unum prorsu sciam, me P.
nihil scire,illud tamen etiam intelligo, rectam, Siseram philosophiam esse numinis vitae simillimam. Cognoscit Deus, perfecteq; intuetur suam ipsius naturam, atque ex hac ipsa sui scientia rationes suorum operum sapientatissimas instituit, potissimum gubernationiS. Ita planeph ilosophus hominis ingenium,& mores prius speculatatur, deinde leuia quaedam diuinitatis vestigia subodo
rans ita pervestigat,donec ipsum reperiat totius sapien-itiae , d moderationis auctorem , atq; huic perfectissimo
exemplari cognitionem, actionemque omnem conformans suam, diuini omen, ac nomen promeretur.
Ego vero, subinfert Plato, sic existimaui semper,aut philosophos regnare, aut reges philosophari oportere, idcirco sceptrum, quo regia dignitas ostenditur, huic sapientissimae facultati sapienter tributum. Sunt enim, quemadmodum leges magistratus muti magistratus lege vivae Ante viva Princeps cui abest philosophia, quae est vivendi, ac imperandi ratio recta quem enim
94쪽
6o Philosophiae Moralis natura perspicacem, Minena orem, quem magnificum digratiosum educatio, quem veritas amicum, familiarem iustitia, fortitudo, ac temperantia comitem sibi, ac socium non reddiderunt , praeter modum imperitus est qui hunc clauo Reip. gubernando idoneum arbitraturΘNam ut hac ipsa, quae ad rem est, utar similitudin .
Vtrum vulti nauis gubernatorem prudenter constitui hominem magnitudine,& robore corpori resi quoS nauta excedentem, surdum tamen, caligantibus oculis,&mente gubernationis inscia an vero eum , qui cum mole corporis, ac viribus minor sit, animi tamen praestat sagacitate, rationem habet anni, ac temporum cae Iorum conuersiones dignoscit, syderum, ac Ventorum motu praeuidet , omnemque possidet gubernatoriam
facultatem Nisi quis plane desipiat, is securitati naufragium praeserat, non tam corpori molem, quam anum virtutem in optimo nauis gubernatore deligendo spectandam iudicabit quod igitur ad prosperam nauigationem necessarium omnes putant, id ego contendo in omni administratione fieri debere . nam si unum is, idemq; in pectus non coeant potentia ciuilis, philosophia, haud fieri unquam poterit ut vel administratio ulla recta procedat, aut Resp. omnium persecti si imae meis in libris expressa lumen notiam solis aspiciat. Itaq; rem hanc ut adumbrarent AE liptiorum sapientis simi, apud quos peregrinus fui, sceptrum, cuiuii Vertice micaret oculus, sua inter monumenta excitarunt
At Seneca morum honorarius arbiter pedibus init eorum, qui dixerunt ante sententiam . Neq; dictis, aut praeceptis solum, verum factis etiam testatum reliquit, quanti prae alijs omnibuS hanc aestimaret facultatem , quam
95쪽
Don Sγmbolica . aquam optimorum consiliorum matrem, genitricem vi rorum, non tam dicendi, quam vivendi doctrinam. aduersu omneS fortun. e impetu murum inexpugnabilem
nuncupauit, ut proinde in huius sacrario condi iucuna dissimum arbitraretur. Quam porro tibi, Epictetum compellans, frenum , , tam mihi perpendiculum huic mentium humanaru moaderatrici, ac gubernatrici concessum allubescit. F aeno equi reguntur, quo voluntas equitis cunq; fertur, fraeno impelluntur perpendiculo parietes aedificiorum ii brantur , ac rectitudo columnarum perpendiculo exploratur.
An genus hominum non equis modo , sed etiams iis magis indomitum, vagum, solutum, liberum,plenum amentiae, licentiae amicissimum subijci unquam, domari, ad rectam vivendi normam traduci potuisset, nisi haec Bellona fortior, sapientior Virgo suos fraenos in eiusdem ora prudentissime immisisset quasi ullus non dicam amplissimi Imperi j, florentissimae Reip., maximae Ciuitatis structura, sed illustris familiae, sed clari hominis domus recta unquam surrexisset, aut honoris, glorice columna erectari posita unquam statua fuisset, nisi haec erigendarum rerum Architecta suae rationis perpendiculo direxisset pVerum enim vero Plutarchus historiae , ac philosophiae gemmum, S unicum lumen, ac decus ita excipit. maximi omni hi, sapientissimiq; philosophorum non possum ij non assentiri, quae in ciuilis disciplinae laudem
attulistis. Sunt enim vero veriora, minora tamen, quam
ut eiusdem meritis, praestantissimae dignitati respondeant. ggregia, liberalis facies artem hanc Socrati diuinam
96쪽
diuinam, mihi Deam probat. Scipio regius reginam Platoni, eandem mihi largitricem Imperiorum, ac gubernatricem sapientissimam demonstrat. Nam ubi e libella morum Architectam Senoca intelligit' ego ormam ipsam,& regulam Vbi Epictetus ex fis no vim arguit peteturbationum animi subij ciendarum; ego dominam mentium, ac reginam perspicio. Quid excellens, ac illustris supellex ornamelorum, quae ad huius pedes iacent,num inanis, ac sine maximo consilio proiecta existimabitur haud certe intellexit enim vir alta mente praeditus, qui hanc Iconem Symbolicam expressit, nascenti philosophi: non obstetricis, aut nutricis inani voto exoptatum, sed lab ipso eiusdem parente Deo dictum: quicquid calcauerit haec, rosa fiat. Vix autem caelo sublapsa terris pedem huc intulit. cum rubescere pulcherrimis rosis ubiq; tellus coepit dominabantur antea pro virtutum floribus spina vitiorum, adeo Τ mundus erat malorum dumetis obssitus, ut non tam ciuitas hominum, quam brutarum animantium, ferarum .sylua videretur. Sapientiam, amentia; iuri S cognitionem ignoratio recti, ac sequi, prudeOtiam; te mearitas expulerat . pro Castimonia libido , pro labor
ocium, pro sedulitate torpori noleverat. Fortitudo in audaciam , in auaritiam parsimoniaci virtus omni inovitium concesserat. Cruentabantur mortalium intimi
pedes, qui sunt affectus animi, dum pervias huiusmodi spinis interseptas ad felicitatem gradiebantur. At haec ubicunq; seu in hominis mente, seu domo, seu Urbe, seu regno pedem fixit, pro spinis rosas inuexit. Postquam enim philosophia terras coluit,floruit virtus apud omnes nationes in omnibuS poene locis. Om
97쪽
Ieon Symlesie . 3nes enim in omnibus adiuuit qui sunt bonorum fines, ac malorum, quos ipsa non ostenderit qui fontes tu ris, Nili origine secretiores, quos eadem non detexerit Θquod virtutum, aut diiciplinarum genus, in quo illa
hominum genus non excuerit4 Ignorabant antea parentes, liberi quemadmodum educandi haec monuit.
filij, quid parentibus deberent, vix sciebant, haec docuit ut praeesse alijs domini subesse qua ratione serui: doceri qua Methodo a inagistris 3 a discipulis qua diligentia perdisci, fas esset quibus vinculi mutu tenerentur uxores, mariti, quemadmodum omnis deniq; familia regeretur, Obscurum erat, haec enim vero patefecit Philosophia hominum animos in unum publicae felicitatis votum cogendo ciuitates condidit phialosophia urbes conditas non tam moenibus , quam sapientissimis legibus vallavit Philosophia principes bello, Space suis praesidi j aptauit magistratus sequi amantissimos riddidit aquites in bellicae laudis amorem pellexit , plebem artium necesssariarum exercitationi addixit, non modo urbes, sed regna,&maximaS nati Ones ad ciuilis, S militaris gloriae verticem prouexit.
Nullum est tandem ossici genus,quod quispiam Deo, alijs, sibi, ac suis debeat, cuius ratio a philosephia perfectissime tradita non sit rin quispiam deinde admiretur,
si praestantissimarum artium inuentrix inter artium instrumenta versetur quin mihi persuadeo, quemadmodum i), qui naufragio superstites evasere, Neptuno Votiuas tabulas in acceptae salutis recordationem,& grati animi monimentum suspedunt: ita omnes, qui se, ab Os ἰὸprudenter gubernarunt, Principes, Rege S, ImperatoreS
sua ipsorum insignia ad huius pedes abiecisse, ac si tacite
98쪽
cite dicerent nos quidem , si tuis in nos amplissimis collatis meritis respondere posse satis existimemus,plane amentes simus. quae tantae beneficiorum magnitudini gratiarum actio par potest inueniri tamen, ut o ne intelligant non voluntatem facultati defuisse , hic tuos ad pedes nostrarum enblemata dignitatum lubenatissime ponimus, quorum inspectu moneantur Omnes, quicquid domi,d foris, bello pace sortis,ac praeclari gessimus, id omne nos tibi & debere, Macceptum profiteri. Concludit Senatoriam laudationem, obsignatq; prae , clarissimo sui nominis omine Franciscus Petra literarum omnium Arca non immerito dictus, no Imperi modo scularis, sed etiam Ecclesiastici regiminis formam. a philosophia mutuatam asseverans. Itaq; sapienter eusecisse, qui regum insignibus Thiaras Pontificias,&Galerum Cardinalitium adiecerit. Mihi vero quid est reliquum philosophia cum senatores tui, quae dici poterant, occuparint uniuersa nisi illud a te, ut rogem, quando nullum abest ei' homini bonum, cui tu ades, ut prudentiam virga, libella aequitatem , fis num temperantiam istud me doceat, quo eam aliquando consequar felicitatem, ad quam te homines duce so
99쪽
. MATER MEA ME NECESSITAS GENUIT; . . OOTIDIE USUS ME PARIT . . VIRES HERBARUM , MEDENDI LEGES . PERICLITATIO IPSA ME DOCUIT .
. AETERNAS UT IN CORPORIBVS RIXAS SEDAREM PRAECELLENTI TEMPERAMENTO . INSANIT, QUIS IS SANITATEM CUPIT . ET SERVATRICEM SANITATIS TEMNIT