장음표시 사용
153쪽
E C adhuc Pallas me, ut olim Bellorophontem Pegaso, qui equus fuisse alatus scribitur, donauit neque ingenio Dardali humeris pennas aptavi, ut periter hominibus insuetum ad contemplationem sublimium , humo relicta, tam repente alarum remigio sustollam caelorum, ac sy-derum conuersiones,& motus specta dos obseruandosq; illis relinquo, qui, sicut cum Icaro,in Prometheo caelum audaces petunt, ita in pelagus errorum decidendo, aut sub dio in montium, seu tectorum culminibu S pernoctando, solicitudine nimia, quasi voraci Aquila corrosi , temeritatis suae non dissimiles luunt poenas. Ipse
rerum omnium usque adeo ignaruS, Vt, quae ante pedes , oculoSue sunt, vix agnoscam , non demen pror
sus audiam , si ea, quae remotissima sunt, perfecte intelligere posse me putem quis tamen ardor Atlantem sapientissimum Regem impulit, ut caelorum rationem inii estigare, imperterritus quod amodo caput mundo subdere primus sit ausus animis indita sciendi generosissima cupiditas, victrix omnium dissicultatum, nouarumque rerum inueniendarum opifex ingeniosissima.
iod si me, ut Maro non incassum optauit, dulces Musae suis alis impositum accipiant, ut pullos Aquilae solent, ac per incognitas caeli vias deferant, monstrent
154쪽
sydera, Solis desectus, ac varios Lima laborantis errores doceant, unde terrae nascantur motu S, quemadmodum maria intumescant, ac deinde in se ipsa rursus residant; noctium, dieruinq; vicissitudo quam originem habeat , significentri nouum forte Icarum Daedalo ingeniosiorem,& sapientiorem, Phaetontem callidiorem prometheo , hodierna die rectius volare T caelesterncurrum regere prudentiu forte fortuna existimabitis. Duae sunt eorum, qui caelum speculantur, nationes,
quae licet inter se discretae, c longe admodum diuersaesiit, illas nihilominus miscet, confunditque vulgi opinio insana nam Astronomia tantum abest, ut ademia. sit cum ea, quam plures communiter Astrologiam , coniecturalem alij, multi iudiciariam appellant ut veri L fimum illud reperiatur , quod apud Gellium hau ori- .nus Philosophus tanquam aliquid incredibile dicer
putabatur, quantii mentiuntur Astronomi latum Astrologos mentiri. Astronomia enim metiendorum syderum lex,&no ma: Astrologia vero errantium iudiciorum caeca prolatrix, Marbitra speculatrix illa, h ec sermocinatrix; illa, quod certissimis rebus, & fundamenti nititur , qu e natura sunt posita, vix umquam fallitura haec, quod cerebrum hominis caelo magis erraticum sequatur, autem
rat semper, aut sicut, qui talis ludunt, signum Veneris aliquando sortiuntur, ita casu veritatis scopum attingit. Nobis itaque, qui diuini esse cupimus, non haberi, quanto magis est cordi Astronomia, tanto nainus de iudiciaria iudicium habemuSo an id enim caeli, Mastrorum cognitione aut ad honestatem illustrius, aut ad voluptatem elegantiu S, aut
155쪽
Lon Symbesidis . IOIad utilitatem uberius quod si praeclaruiti, honestum marbitramur cum ijs, qui terrarum situs pingunt, in earumdem notitiam animum intendere: nec a virtute di scedere illo putamus, qui suae cogitationis velut naui maris lustrant immensas plagas ijdem no sic opinamur. eo S, qui eaS, quae in aere fiunt, mutatione contemplantur, nobilissimae exercitationi addictos esse dii bitare possumus, qui , quo caeli sydera magi exuperant pulchritudine, ac forma terrae flores, fruges ut
titudine , varietate mari gemmas , pisce cursu S celeritate, motu aeris volucres; eo nobilior, ac prestantior non sit caelorum, licet imperfecta cognitio, quam sublunarium perfectissima notitia elementorum e suavi tatem porro, quae ex huius speculationis fonte profluit, di manatque in animos eorum, qui ijdem operam dicarunt suam, quae facundia, nisi caelesti satiS Vmquam . exprimat videlicet sub Ioue frigido pernoctaret Astronomi , uri se a frigore paterentur, vigilias somno praeponerent, nisi spectandorum syderum incredibilis quaedam voluptas illos alliceret. nam stellas potius enumerem, quam utilitate S, quae ex hac exercitatione in Ahominum genus uberrime proficiscuntur . utilis en in culturae agrorum est Astronomia, quae opportuna tempora praescribit, quibus et frumenta, avbore inseri, curari pascua, flores,& hortos institit, messes colligi,
annonam omnem parari decet utilis nauticae arti, cum procellas , tempestatesque imminentes praesentiat, prT- dicatque, ut hae non minus possint evitari, Cuam Venti, aurae obsecundantes capta si xtili S mus eae, quaec astrorum ordinati simis motibus suos concentu, os
156쪽
bus non modo temporum est conditio pernoscenda , sed caelestium prodigiorum tenenda ratio, ne, sicut Nicias Atheniensium Dux, dum Solis verentur defectum, deficiant ipsi suo oneri, dum Lunae timent laboranti, laborent ipsi non tam obscuritate, quam ignoratione. utilis tandem, Momnino Reipublicae necessaria, si Platonem in consilio adhibemus, ut dierum, sacrificiorum,
rerum omnium suis temporibus agendarum certa methodus constituatnr. Atque ob hanc ipsam voluit causam, ut oculos in caelum erigeret , qui naturam huius Icone exprimendam curauit, ut illuc obtutum dirigeret, ubi munus suum clarissimum , idemque suauitatis , ac utilitatis plenissimum exerceret sunt enim oculi indices animi, quae amamus citorum adspectu maxime delectamur maxime vero naturae debemus, quae nobis dedit oculos tam celereS, acutos,perspicaces, ut e vestigio caelorum sublimitatem assequantur, immensitatem lustrent, res Omnes notatu dignas observent, S in terra asportet quas, postquam diuturna periclitatione comprobarunt, evulgant, ut de caelestibus proinde homines ea certitudine disierant, ac si de humanis,& terrestribus agerent. sed
non omnium est caelum adire verum excellentiorum tantummodo ingeniorum , quibus pennae alijs negat e
singulari priuilegio sunt concessae quamobrem merito alae non solum pedibus, sed humeris, sed capiti etiam sapienter a fixae sic pedes, sic humeros, sic ipsum caput alis instructum habeat, necesse est, qui vult caelestia diligenter speculari pedes quidem, ut in omnia poene conuolet loca, ex quibus varios caeli aspectus contempletur humeros autem, ut laboriosissimam hanc specu
157쪽
Lon Θmbolica . IO3landi rationem ea facilitate sustineat, qua aues volant: caput vero ut suae speculationiS volatu veritatem cer tissime pertingat nam perpendiculum,&quod ab astro rum mensura instrumentum iam apud omnes Astrola bium nominatur quis est, qui non intelligat ea esse, quibus in syderum contemplatione oculos dirigit Astro nomia si quis vero secum tacitu perpendat, qua demum arte effectum sit, ut in tabula sphirica caelestium sphs rarum numeruS, ordo, motus , conuersio, ad spe ctus, oppositio, domus, signa, caeteraque Omnia tamquam in compendium mitterentur profecto non vereor , quin humani solertiam ingeni admiratus cuntia, Ioue apud Claudianum non exclamet.
Iuppiter in paruo cum cerneret aethera Pitro,
Risit , CP ad superos talia di ta dedit.
Huccine mortalis progressa potentia curae' En meus in fragiti luditur orbe labor. Iura poli , rerumque dem aegesque Deorum Ecce Syracusius transtulit arte senex. uid dantem poena tonitru Salmonea mirer 'AE mula naturae parua reperta manus.
Quid enim admirabilius cogitari potest, quam optimi,& maximi Numinis opus maximum, dc pulcherrimum hominis industria non solum in tabulis aeneis describi, sed vitreis etiam, S christallinis sphsris includi, tanto cum ordine , ac dispositione , ut quae omnia in caeli Sfieri
158쪽
fieri procul intuemur, ea singula in ijsdem damussim exprimi prope videamuS. Nam praeter Archimedis spheram, quam maiori,&multo meliori ratione inter orbis miracula numerandam existimo, quam omnia alia: Madriti, quod est Hispaniarum cor, δ centrum, Rex earumdem, cui nouos orbes pietas detexit, sphiram habere dicitur pretiosis Lssima, sed materiam opus exuperat nam sq, adeo assa-bre facta est, cum sua magnitudine hominem introrsus admittat, tum communem , qui a primo mobili fit, in occasum ab ortu velocissimum motum Ostendat, tum contrarios singularum spherarum proprios motus,&conuersiones oculis ubi jciat in ea enim conspicitur aperte , ut terram Lunae cursu proxime ambiat quemadmodum Lucifer,& Mercuri stella cursum habeant Solis celeritati parem, sed vim quamdam contrariam, ut alios ali vincant, vicissimque ab alijs vincantur. obliquus signorum ordo, per quem Sol decurren pro animantium discrimine , quibus eadem teli fascia decoratur, in terra regerat suos influxus, atque pro descensus, status, ascensus varia ratione breuiore nunc dies, nunc longiores , modo solstitia mortalibus largiatur cerneres denique rotas illas, non aureas , aut adamantinas , sed multo solidiores, de illustriores rapitanta celeritate, ut ipsam poeiae superent cogitationis pernicitatem, cum interim duo illi, quibus innituntur poli fixi, immobiles eodem in loco reternum persistant. Sed ut, unde sumus digress , eo reuertamur, h. ec Vestis, qua Astronomiam ornatam video, num celo, tanquam vel aliquo compacta est , quod caeli signa ,
159쪽
imagines resert admirabile quidem illud poderis te
gumentum ad sacros usus Pontificum Hebnaeorum , in quo descriptum omnem terrarum orbem ferunt sacrae
litterae sed admirabilius multo indumentum hoc Astro nomiae, in quo caeli ornamenta omnia breui quasi com pendio in unum collecta sunt quamobrem sapientissimi poetae suis fabulis prodiderunt eos, quo nunc in pauo nis cauda oculos suspicimus, Argo pecorum custodi a
Iunone tributos, cumq; S a Mercurio per dolum inter feectus fuisset, in hanc volucrem tran Stat OS quid ani mantes senectae , quae Dei currum trahunt, qua oculorum multitudine narrantur effulsisse Θ oculatissima pro inde, ac omnibus ins gnibus decora, se est, sit facultatas illa , quae altissimum omnium, pulcherrimumque corporum speculatur. Atq; ijs me iamdudum vocibus e c. elo reuocat eo
graphia non te, inquit , natura talem procreauit, ut caelorum esses habitator, sed graue ponduS corpori animo adiecit , ac fore promisit, ut terram ipsam, donec tempori cursus perficeretur, incolereS, ac tuo labore, Sindustria eamdem colendo, quae ad vitam necessaria sunt, uberrime parares si te nulla mearum diuitiarum, ac frugum cupiditas accendit , nec super eius laud curam ullam moliri S, quae, cum genuit mater extit; cum fouet, nutrix; cum sustinet, conservatrix est; cum recitapiet iterum, mater iterum fiet, suam te recipies in aluum, ut aliquando immortalem reddat caelestibus ne animis vir mortalis inuides beatas arces. sedes quid agis Paut qua spe fructus in caelesti regione contemplanda diutius immoraris nec me Reipublicae viventiSaerariu,
S Solis mensam apparatissimam respicis P descende cSlo, quam
160쪽
ios pronomiae qum primum terra pete. In cunctanter optimae parenti obtemperarem, delabere more fluminis, ni me scypho plane admirabili Nestor prudentice, ac loquentiae sacerdo reuocaret Oritantum appono,& vix primoribus labris degusto,dein satis matri confestim facio. Qui scyphus hic est Meus , inquit Nestor argenteus ne argenteus clauiculi ex auro cita ansae quatuor , quibus innix. e totidem sedent columbae recte. quo umbilicos habe: duom sic opinor vas undequaq; perfectum, admirabile poculum quid tibi potius gratuler, haud scio artificis ne sapientissimi peritiam , an . finis , ad quem institutum es, praestantiam materiae pretium, an formae decorum, an vero emblematum cohortem elegantissimam sed enim arcana , quae praeclari L sima delitescunt , quis reseret vaticine nihilominus. caelum argenteo scypho per simile color arguit . aurei clauiculi aurea produnt sydera, quibus vas illud caeloste fixum , solidatumque est an vos pleiades columbae ξan maior, minor ursa fundos exprimitis geminos A ridens Nestor rem acu tetigisti, inquit. Bibe iam cari stem liquorem, quo hausto planetae omnes in salutem S foecunditatem terrarum, multoq; magis immortalium