Fr. Baconi de Verulamio historia naturalis & experimentalis de ventis &c

41쪽

is His TORI Ar . Spirant a Mari ad litora Venti ro pG , sive versarii, qui scilicet, postquam paulisper progressi sunt, subito vertuntur.

Omnino cst quaedam refractio inter Auras maris, S Auras terrae , & inaequalitas. Omnis aute inaequalitas Acris est inchoatio quaedam Ilanti. Maxime aut e fiunt Tro-pἀi Euripi Ventorum, ubi mare sinuat.is. Spirant quaedam Aurae plerunque circa omnes Aquas majores ; potissimum autem sentiuntur mane ; at magis circa fluvios , quam in mari, propter differentiam aurae Terrae, Ic aurae Aquae i , . In locis proximis luxta mare , fie-ciunt sere se arbores, de incurvant, quasi

aversantes auras maris. Neque tamen malicia est ; sed Venti maritimi, ob humiditatem, & dentitatem , sunt tanquam ponderosi Orcs.

Qualitates & Potestates

Ventorum. Ad Artic. 7. 23. 29. 3O. 3I. CONNEXIO.

rum , observatum ea ab hominibus, non diligenter , o varie: Nos certiora e cerpia

42쪽

UENTORUM eeum immi reliqua, ut levia, ipsis ventis per

i. Auster Pluviosus, Borem Setrenus apud. nos sunt: Alter nubes copgregat, & vet, Alter dissipat, & diicutit. Itaque Poeta, cum narrant de Diluvio , fingunt, eo tempore, Boream in carcere conclusum; Austrum cum Amplissimis mandatis

α. Zephstrus apud nos pro Aurea AEtatis Vento habitus est . qui comes esset perpetui veris, & mulceret flores. 3. Paraces Schola , cum tribus suis principiis, etiam in Templo Iunonis Aere stiliceo locum quaererent, tres collocarunt x Eury locum non repererunt. secturis liquidum qui Mercurialibus

. Austrum,

Disitis es Zephyri rorantes Sulphure

venas . .

Et Boream tristi rigidum sale. At nobis, in Britannis, Eurus pro Malefico habetur , ut in proverbio sit, Eurum, neque homini, neque bestiae, propitium esse. s. Auster a praesentia Solis, Borem ab absentia spirat, in hemisphaerio nostro: Eu-rvi in Consecutione Motus Aeris, Zephyrus a Mari, Eurus a Continente: ple-

43쪽

18 His TORI Arunque in Europa , & Asia oecidentali. Hae sunt disserentiae Ventorum, maxime radicales, unde plurimae ex qualitatibus,& potestatibus ventorum, revera pendent.

6. Auster minus Anniversarius est, &status, quam Boreas, scd magis vagus , delibi r; se quando est status, tam lenis est, ut vix percipiatur. 7. Auster magis humilis est , 5c lateralis, Boreas celsior, & spirans ex alto ; neque hoc de Elevatione , & depressione rotari dicimus , de qua supra , sed quod origines suas habeat plerianque magis in

vicino Auster, magis in sublimi Boreas. g. Auster nobis pluviosus sui jam dictum est) Astica vero serenus, sed magnos immittens servores , non frigidus, ut alii dixerunt. Est tamen Africa satis salubris ; At nobis, si flaverit paulo diutius in sudo , abique pluvia Auster, valde pestilens est. s. Auster Se Zephyrm non generant vapores, sed spirant a partibus , ubi maxima est copia ipsorum, propter auctum calorem Solis, qui vapores clicit, ideoque sunt pluviosi. Quod si spiraverint a locis siccioribus . Sc lejunis a vaporibus , sunt serent; sed tamen aliqaando puri, aliquando aestuoli. IO. Vi-

44쪽

Io. Videntur hic apud nos Auster Se zep rm foederati , suntque tepidi & humida ; at ex altera parte Amnes sunt Boreas ex Eurus, suntque frigidi, & suci. II. Auster & Boreas quod & antea at rigimus frequentius spirant , quam Eurus. & Zeph us , quia magna ςst inaequalitas vaporum, ex illis partibus , Propter absentiam. & praesentiam solis ; At mrienti. & Occidenti, Sol tanquam adi

. Ιχ. Auster satiaberrimus marinus, a continente magis morbidus ; contra Byeas .mari suspectus,a terra sanus ;Enam frugibus di stirpibusA-ν marinus galdebeo gnus , fugans rubigines,& alias pernicies, I3 . Auster lenior non admodum cogit nubes, sed saepe serenus est, praesertim si sit brevior; Sed flans commotius, aut diutius , iacit coelum nubilum inducit pluviam: sed potius eum desinat, aut flaccessere incipiat , quam a principio, aut io

ipso vigore. . . a

I 4. Cum Auster aut oritur, aut desisti 'fiunt sere Mutationes tempestatum , as reno ad nubilum , aut a calido ad frigidum, & e contra ; Borem saepe , & Oritur,& desinit, priore tempestate manente, Meontinuata.

45쪽

3o His ToRIA is. Post pruinas, atque etiam Nives paulo diuturniores, non alius fere Ventus, quam Auster spirat, tanquam tacta concoctione frigorum, quae tu in demum tblvuntur , neque propterea semper sequitur pluvia, sed ut hoc etiam in relegationibus

serenis.

is . Auster, Se frequentius oritur , dc sortius spirat, noctu , quam interdiu, praesertinal noctibus hybernis. At Boreas. si noctu oriatur squod contra suam consuetuditaem est non ultra triduum sere

durat.' II. Austro flante, majores volvuntur Ructus , quam Borea, etiam quando pari, aut minore impetu, spirat.13. Spirante Austro, fit Mare coeru Icum , & magis lucidum , Borea contra, atrius, & obscurius. Isi. Cum Aer subito fit tepidior , denotat interdum pluviam : rursus alias, cum

Aura subito fit gelidior, pluviam praemonstrat. Sequitur vero hoc naturam Ventorum: nam si flante Austro aut Euro

intepescit Aer, pluvia in propinquo est,

itidemque cum flante Septentrione aut Ze

46쪽

VENTORUM. 3 s& Oro flantibus, saepe contrarii, & alii diversi Venti, simul spirant ; unde restinguntur, & turbantur. ita Boreas sementi faciendae, Auster Insitionibus, & Inoculationibus, cavendus.12. A parte Austri, solia ex arboribus. eitius decidunt. At palmites vitium, ab ea parte erumpunt, & eo sere spectant. 23. In latis pastuis, videndum est pastoribus cut ait PMim ut greges ovium , ad

Septentrionale latus adducant, ut contra Austrum pascant. Nam si contra Bineam,

elaudieant, & lippiunt, & alvo moventur: Quia etiam Boram eoitum illis debilitat adeo , ut si in hune Ventum spectantea coeant oves, foe mellae ut plurimum gignantur: Sed in hoe Plinius utpote tra ieriptor sibi non eonstat. i24. Venti tribus temporibus, se umentost segetibus noeent: in flore aperiente, &destorestente , de sub maturitatem : tum enim exinaniunt aristas dejectis granis, at prioribus duobus temporibus, florem, autia etiam eonstringunt, aut decutiunt. M. Flante Austro anhelitus hominum gis foetet, Appetitus animalium dejici-rur magis, morbi pestilentes grassantur, gravedines incumbunt, homines magis pisti sunt, & hebetes: At fiante Bore ,

47쪽

32 Hrs TORIA . magis alacres, sani, avidiores cibi. Phthisicis tamen nocet borea , & tussiculotis, ta podagricis, & omni Auxui acuto.

26. Eurus ii ccus, mordax, mortificans; Zephyr:ra humidus, esemen I, almus. 27. Euro spirans vere adulto. calamitas fructuum, inducendo crucas de vermes, ut vix soliis parcatur ; nec aequus admodum

segetibus: Zep rus contra, herbis, fioribus , & omni vegetabili, maxime propirius ,& amicus. At Eurus quoque, circa aequinoctium autumnale, satis gratiosus.

28. Venti ab Occidente spirantes, sunt vehementiores, quam illi ab Oriente, de

magis curvant, & contorquent arbores.

29. Tempestas pluviosa quae incipit spirante Euro, longius durat, quam quae spirante Zephyro . & sere ad diem integrum

extenditur.3 O. Eurus ipse, & Boreas, postquam inceperint flare , constantius stant: Auster, S Zephyrus, magis mutabiles. 3 i. Flante Euro vili bilia omnia majora apparent. At fiante Zephyro Audibilia. Et iam longius deser hiatur Soni.

32. Cinctam nubes ad se trahere , apud Graecos in proverbium transirit, comparando ei Foeneratores, qui pecunias erogando, sorbent: vehemens est VenIus, x la

48쪽

U E N T o It V M. 33tus, ut non possit summovere nubes tam cito, quam illa: renitanxur , & se vertant; quod tit etiam in majoribus incendiis,quae

contra Ventum invalescunt. 33. Venti Cardinales , aut et tam Semia

eardinales, non sunt tam procellosi, quam

34. Mediani, a Borea ad Euro- boream, magis serenit ab Eusto- borea ad Eurum,

magis procellosi. Similiter ab Euro ad Euro- austrum , magis sereni, ab Euro- austro ad Auflrum, magis proe ellosi. Similiter. ab Austro, ad Zephstro. austrum , magis serent . a go ro-austro ad Zephyrum, magis procellosi. Similiter, a Zephyro ad ZephVro-boream, magis sereni, a Zephyrobarea ad Boream, magis procellosi et Ita uti progrediendo secundum ordinem coeli, temper Mediam prioris Semicardinis . d, sponantur ad Serenitatem ; posterioris, ad Tempestates.

3I. Tonitrua, & fulgura, δe Eenephiae fiunt, spirantibus Ventis frigidis, quique

participant ex Borea, quales sunt Corsu, Thrascias, Circius. Meses, Caecim: Ideoque fulgura saepius comitatur grando. . 36. Etiam Nivales Ventri Septentriona veniunt, sed ab iis Medianis, qui non sunt procellosi, veluti Corus, & Meses.

49쪽

34 His To Ri A37. Omnino Venti quinque modis naturas suas de proprietates nanciscuntur.

Vel ab absentia aut praesentia Solis : vel a

consensu de dii sensu cum naturali motu Aeris: vel a divertitate Materiae semitum suorum .i quibus generantur ; Maris, Ni

vis, Paludum &c. vel a tinctitra regionum per quas pertranseunt: vel ab originibus localibus suis, in alto, sub terra, in mcdio: quae omnia sequentes articuli melius explanabunt. - 38. Ventι omnes habent potestatem desiccandi, etiam magis quam ipse Sul ; quia

Sol vapores elicit: sed niti admodum servens fuerit, non dissipat ; at venim eos de elicit, & abducit: Attamen Auser minime omnium hoc facit . quin etiam saxa.&trabes sudant , nia is fiante nonnihil Austro, quam in tranquillo. M. 39. Martii magis longe desiccant, quam ars vi: adeo ut Artifices instrumentorum Muticorum Martios expectent, ad Materiam Instrumento ium suorum delic candam, eamque reddendam porolam , & so

noram.

go. Venti omnis generis purgant Aerem , eumque i putredine vindicant ut Anni in quibus venti frequentius spirent, sint niax ime selubrcs. 6 I. Sol

50쪽

t. Sol Principum fortunam subit; quibuscum ita saepe agitur,ut praesides in Provinciis remotis, nugis obnoxios habeant subditos , & quibus obsequia praestentur magis, quam principi ipsi. Certe Venti qui . tapotestatem, & originem habent a Sole, aeque, aut plus gubernant temperaturas regionum, & aifectus Aeris , quam ipse Sol, in tantum , ut Peruvia squae propter propinquitatem Oceani, vastitatem Amnium,& altissimos, & maximos montes nivales, maximam habet copiam Ventorum aurarum spirantium) cum Europa,de temperamento. & clementia Aeris certet.. i. Nil mirum si Ventorum tantus sit impetus, quantus invenitur, quandoquidem Venti vehementes, sint tanquam Inundationes , atque Torrentes , & Fluctus magni Aeris. Neque tamen, si attentius advertas, mas num quiddam est eorum potentia. Possunt dejicere arbores, quae cacuminum onere , tanquam velis expansis

iisdem commoditatem praebent, & se ipsae onerant; possunt etiam AEdificia infirmiora ; sed structuras solidiores, nisi fiant cum

terrae motibus, non subvertunt. Nives

quandoque tanquam integras dejiciunt ex Montibus , ut planitiem lubjacentem sere sepeliant, quod accidit Sol manno in cam-