장음표시 사용
61쪽
s His TORI A porum : s quantum statium occupet gutta Aqua versa in Aerem , prae eo quod antea occupabat ut dictum eu) is quam modia cum sustineat se compri/m Aer ; non dubitabit qu.n necesse si, etiam a superficie terra, usque ad sublimeta aeru,ubique generari Ventos. Neque emm fieri potest, ui magna copia vaporum, cum carperint expandi, ad mediam Aeru regionem atto antur, absque Super- oneraIioue Aeru, o tumulIum via.
Ad Art:c. 9.C O N N L X I O. ACcidentales Generationes Uentorum eas vocamus , qua non essectunt, aut gignunt Motum impulsivum Uentorum , Jed eum compressione aίuunt, repercuisione vertunt, Iinuatione agitant, volvunt e quod sit per causas extrinsecas , is posituram Corporum ad unctorum. r. In locis, ubi sunt colles minus elevati, de circa hos subsidunt valles , & ultra ipsos, rursus colles altiores , major est agitatio Aeris, & sensus Ventoriam, quam aut in montanis, aut in planis. 2. In
62쪽
UENTORUM. 471. In urbibus . si sit aliquis locus paulo latior, & exitus angustiores, aut Angiportus, Plateae se invicem secantes; percipiuntur ibi Flatus, & Aurae. 3. In Edibus refrigeratoria per Ventos fiunt, aut occurrunt; ubi Aer est perflatilis, & ex una parte introit Aer, ex adverso exit; Sed multo magis , si Aer intrat ex diversis partibus, & facit concursum auraeal Angulos, & habet exitum illi Angulo
communem : Etiam Concameratio c*naculorum , & rotunditas, plurimum facit ad Auras; quia repercutitur Aer commotus ad omnes lineas; Etiam Sinuatio porticuum magis juvat, quam si exporrigantur in recto ; Flatus enim in redio, li- .cet non conclutatur, sed liberum habeat exitum , tamen non reddit Aerem , tam inaequalem , & Voluminosum, & undantem, quam confluxus ad Angulos, & an staftus, & glomerationes in rotundo , &hujusmodi. . . . Post magnas tempestates in Mari. continuatur Centus Accidentalis ad tempus , postquam Originalis resederit; factus ex collisione,& percussione Aeris,per u dulationem fluctuum. s. Reperitur vulgo in hortis, repereus. '
sio Venti, a parietibus, & aggeribus a, i
63쪽
HisTORIA ut putaret quis, Ventum in contrariam partem spirare ejus, a qua revera spirat. 6. si Montes regionem, aliqua ex parte, cingant, Sc Ventu , paulo diutius. ex plano contra montem spiraverit, fit, ut ipsa repercussione montis aut contrahatur Venius in pluviam, si fuerit humidior; aut vertatur in Ventum contrarium , sed qui brevi tempore duret. . In flexionibus Promontoriorum experiuntur Nautae saepius mutationes Ven
E Ventis extraordinariis sermocinantur quidam, is causantur; Ecnephia sive procella, Vortice, Typhone, Prestere: Sed rem non narrant, qua certe ex
chronicu , is historia Jarsis, peti aebet . I. Repentini fatus nunquam coelo sereno fiunt, sed semper nubilo, Sc cum imbre : ut eruptionem quandam fieri, δύflatum excuti, aquas concuti, recte pute
Venti cxtraordinarii &Flatus repentini.
64쪽
VENTORUM. ηs L. Procella, quae fiunt cum nebuIa, autealigine, quas Belluas vocant, quaeque se sustinent, instar Columnae, vehementes admodum sunt, & dirae navigantibus. 3. Dphones majores, qui per latitudinem aliquam notabilem corripiunt , α correpta sorbent in sursum, raro fiunt ; at Vortices, sive Turbines exigui, & quasi ludicri, frequenter. 4. Omnes Procella, & T hones, ScTurbines majores ,habent manifestum motum praecipitii, aut vibrationis deorsum, magis quam alii Venti ; ut torrentummodo ruere videantur, & quasi per canales defluere, de postea a terra reverberari.
s. Fit in pratis, ut cumuli sceni, quandoque in altum ferantur , & tum instar 'Conopei spargantur; etiam in agris, ut caules pisarum involutae, &aristae segetum demessae , quin etiam lintea ad exlic-candum exposita , attollantur a Turbin bus , usque ad altitudinem Arborum, aut supra fastigia Aedium; haecque fiunt. abnque aliquo majore Ventι impetu, aut vehementia.
6. At quandoque fiunt Turbines leveς.& admodum angusti, etiam insereno ; ita ut Equitans, videat pulveres, vel paleas
65쪽
HisTORIA corripi. & verti prope se , neque tamen ipse magnopere Centum sentiat; quae froculdubio fiunt hic prope, ex auris contrariis se mutuo repellentibus, & circulationem aeris ex concussione facienti
. Certum est , esse quosdam, qui ma-inifesta vestigia relinquunt Adustionis, &Torrefactionis in plantis. At Presterem, qui est tanquam fulgirr coecum, atque Aer servens, sed sine flamma, ad Inquisitionem de Fulgure rejicimus.
dentalibus, supra inquisitum est.
Ad Artic. II. ι 2. I'. i .i . CONNEXIO. a veteribus , de Ventis, eorumque
causis, dicta sunt, confusa plane sunt,
incerta , nec , maxima ex parte, vera.
Neque mirum si non cernant clare, qNi Aere Moto ; atque ac si exhalationes generarent , is conficerent corpus integrum
Ventorum; atque ac si Maceria Ventona in de Acci- non spectant prope. Loquuntur. ac si Ventus aliud quippiam esset, separatum ab
66쪽
UENTORUM. Irum esset Exhalatio tantum calida, seca; atque AEc sic origo Motuis Ventorum
esset tantummodo dejectio , s pereusa astigore media regionis; omnis phantasica, s pro arbitrio. Attamen ex hujusmodi si-
Iis, magnas conficiunt telas: operas scilicet Aranearum. At omnis Impulsio Aeris. est Ventus ; is Exhalationespermista Aeiari. plus conferunι ad Motum, quam ad Materiam; o, vapores humidi, ex calore proporrionato. etiam facilim solvuntur in Ventum, quam exhalationes sicca; ct eomplures Venta generantur in Regione insima Aeris, o ex terra expirant, prater isios, quidniciuntur, is repercutiuntur. Videamus qualis sit sermo rerum ipsarum. I. Rotatior naturalis Aeris ut dictum est in Articulo de ventis Generalibus) abiaque causa alia externa, gignit ventum perceptibilem intra tropicos , ubi Aeris conversio fit per Circulos majores.
L. Post Motum Aeris naturalem, antequam inquiramus de Sole, qui est Genitor ventorum praecipuus, videndum, numquid fit tribuendum Lunae, & aliis Astris,
3. Excitantur venti magni, & sortes. nonnullis , ante Eclipsin Luna , horis ; ita
ut, si Luna deficiat medio noctis, flenτC x venti
67쪽
HisTORIA Centi vesperi praecedente; si Luna deficiat mane, fient venti medio noctis praece
. In Peruvia, quae regio est admodum flatilis; notat Acosa, maxime flare
MANDAT v M. Dignum certe esset observatione, quid possint super Ventos, Morus tempora Lunae , cum aliquid possint super Aquas. I eluti, uirtim Venti non sint paulo commotiores, in Pleniluniis, Novilun HS quam in dimideu,qtiemadmodum 'in astibus Aquarum e licet enim quidam commode fingant, imperium Lunae esse super Aquas ; Solis vero, is Amorum Iuper Rerem; tamen certum eis, Aquam Ae-νem esse corpora valde homogenea ; c, Lunam, post Solem , plurimum hic apud nos posse, in LIbus. . Circa ConPunctiones Pi etarum, non fugit hominum ob scrvationem flare Ven-
6. Exortu Orionis, surgunt plerum quo venti. & tempestates vatiae; sed videndum, an non hoc fiat, quia exortus ejus sit, ζψtempore Anni, quod ad generationcm ventorum est maxime cfficax; ut lit pQ tius Concomitans quiddam, quam Caui iquod etiam de ortu HPadum, & Plei dum
68쪽
dum . quoad imbres , & Aro uri, quoad tempestates , similiter merito dubitari possit. De Luna, & Stesiis, hactenus..7. Sol proculdubio est Efficiens primarius ventorum plurimorum , operans pereatorem, in Materiam duplicem: Corpus scilicet Aeris, & Vapores, sive Exhalationes.
8. Sol eum est potentior, Aerem, licet purum. & absque immistione ulla, dilatat fortasse ad tertiam partem , quae res haud parva est. Itaque per simplicem dilatationem , necesse est ut oriatur Aura aliqua , in viis Solis ; praesertim in magnis servoribus; idque potius duas aut tres horas, post exortum ejus, quam ipso mane. - s. In Europa . nocles sunt Aestu sores ; in Peruvia, tres horae Matutinaei ob unam eand que causam; videlicet cessationem Aurarum , & ventorum, illis horis. Io. In vitro calendari, Aer dilatatus ode primit aquam, tanquam flatu. At in vitra pileato Aere tantummodo impleuo, Aer dilatatus instat vesicam, ut ventus. manifestus. I i. Experimentum fecimus in turri rotunda. undique clausa, hujus generis venti. Nam seculum in medio ejus locavi-C 3 musa
69쪽
His TORI Amus, cum prunis penitus ignitis , ut minus e siet sumi : at a latere soculi nn dictantia nonnulla, filum suspendimus, cum cruce cx plumis , ut facile moveretur. Itantie post parvam moram, auisito calore, S dilatato Aere , agitabatur crux plumea cum illo suo . limc inde, motu vario; quin etiam ficto foramine , in senestra turris , exibat flatus calidus, neque ille continuus, sed per vices, Sc undulans. H. Etiam receptio Acris per frigus, a dilatatione creat eiusmodi ventum aed debiliorem, ob minores vires frigoris ; adeo ut in Peruvia , sub qua vis parva umbra, non solum majus percipiatur refrigerium
quam apud nos , per Antipersa in ) sed
manifesta Aura ex receptione Acris, quando subit umbram. Atque de Vento, per meram dilatationem, aut receptionem Acris facto, hacte
i 3. Venti ex meris motibus Acris, absque immistione I aporum, lenes, S molles sunt. Videndum de Ventis Vaporariis, eos dicimus qui generantur a vaporibus qui tanto illis alteris pollunt esse vehementiores, quanto dilatatio guttae aquae, versae in Aerem , excedit aliquam dila-aationem Acris, jam facti : quod mul-
70쪽
tis partibus facit, ut superius monstravi
I 4. Ventorum vaporariorum qui sunt illi qui communiter flant Essciens est Sol, & calor ejus proportionatus: Materia, Vapores, & Exhalationes, qui vertuntur , & resolvuntur in Aerem; Ae rem inquam non aliud quippiam ab Aere sed tamen ab initio minus synce
II. Solis calor exiguus non excitat vapores, itaque nec ventum. i6. Solis calor medius excitat vapores,
uec tamen eos continuo dissipat. Itaque si magna fuerit ipsorum copia , coeunt in pluviam , aut simplicem , aut cum vento conjunctam: si minor, vertuntur in ven-rum simplicem. II. Solis calor in incremento, inclinat magis ad generationem ventorum; in deis cremento, Pluviarum. I 8. Sosis calor intensus, & continua tus, attenuat, & dissipat vapores, eosque sublimat, atque interim Aeri aequaliter immiscet, & incorporat; unde Aer quietus fit. & serenus. I9. Calor Solis magis aequalis. δc continuus, minus aptus ad generationem Ventorum : magis inaequalis & alternans,