Fr. Baconi de Verulamio historia naturalis & experimentalis de ventis &c

81쪽

ηc His To Ri Αsontibus Amnium ; loca scilicet, ubi magna reperitur copia vaporum; ibi enim est Patria venti. Postqua in autem invenerint currentem, ubi Aer minime resistit, sicut Aqua invenit declivitatent, tum quicquia inveniunt similis materiae in via , in consortium recipiunt & suo currenti miscent; quemadmodum faciunt L Amnes. itaque venti spirant sempera parte fomitum tuo

rum.

s. Ubi non sunt Fomites insignes , in

aliquo loco certo , vagantur admodum ventι, & sacile currentem suum mutant; ut in medio Mari, S Campestribus terraelatis. 6. Ubi magni sunt Fomites ventorum,

in uno loco, sed in locis progressus sui

parvae accessiones, ibi venti sortiter fiant, sub initiis, & paulatim flaccescunt; ubi contra, Fomites magis continui, leniores sunt sub initiis, S postea augentur. . Sunt Fomites mobiles ventorum ,

scilicet in nubibus; qui saepe a ventis , in

alto spirantibus, transportantur in loca procul distantia a Fomitibus vaporum, ex quibus generatae sunt illae Nubes: tum vero incipit esse Fomes venti, ex parte, ubi Nubes incipiunt solvi in ventum. At Verticitore Ventorum . non fit eo.

quod

82쪽

VIN TORVM. 67

quod Ventus prius stans, se transferat 1 sed

quod ille,aut occiderit,aut ab altero vento in ordinem redactus lit. Atque totum hoc negotium pendet ex variis collocationibus Fomitum Ventorum,dc varietate tem porum , quando vapores ex hujusmodi Fomitibuς manantes iOlvuntur. is. Si fuerint Fomites Ventorum, a partibus contrariis, veluti alter Fomes ab Au iro, altera Borea ; prarvalebit scilicet Ventus sortior, neque erunt Venti contrarii , sed Ventus sortior continuo spirabit , ita tamen ut a Vento imbecilliore nonnihil hebetetur, & dometur; ut fit in Amnibus, accedente fluxu Maris ; nam Motus Maris praevalet, & est unicus; sed a Motu fluvii nonnihil fraenatur. Quod si ita acciderit , ut alter ex illis Ventis contrariis, qui primum sortior fuerat, succumbat,.tum subito spirabit ventus a parte contraria,

unde & ante spirabat, sed latitabat, sub

potestate majoris.

Io. Si Fomes Exempli gratia) fuerit

ad Euro-Boream , spirabit scilicet Euro- Toreas. Quod si fuerint duo Fomites Vem torum, alter ad Boream, ii Venti ad aliquem tractum spirabunt separatim ε; at post Angulum confluentiae , spirabunt ad Euro- boream , aut cum inclinatione , prout

alter

83쪽

ca His ToRIA alter Fomes fuerit sortior. ii. Si sit Fomes Venti ex parte Boreali qui distet ab aliqua regione 1 o. l illiaribus, S iit sortior. alter ex parte Orientali, qui distet io. Milliaribus, & sit debit: or ;spirabit tamen ad aliquas horas Eurus;

paulo post nimirum post ei nentum iter

Boreas.

ii. Si spiret Boreas, atque occurrat ab

Occidente Mons aliquis; spirabit paulo

post Euro-Boreas, compolitus scilicet ex Vento originali, & repercusso. i 3. Si iit Fomes Ventorum in terra , a parte Borea, halitus autem ejus seratur recta sursum, Sc inveniat nubem gelidam ab Occidente , quae eam in advertum detrudat, spirabit Euro-Γ reas. MONi TvM . Fomites Ventorum , in Terra'Mari,sunt stabiles , ita ut fons origo ipsorum melius percipiatur: at Fomites Ventorum in Nubibus, sunt mobiles ;adeo ut alibi suppeaetetur Materia Ventorum, alibi vero ipsis formentur ; id quod effficit Darectionem Motus in Ventis magis confusam, is incertam.

Haec Exempli gratia adduximus; similia simi l i modo se habent. Atque de Dire-Ztione Mortis Ventorum hactenus. At de Longitudine, S tanquam Itinerario Ven

torum,

84쪽

torum, videndum ; licet de hoc ipso, paulo ante, sub nomine latitudinis Ventorum inquisitum videri possit. Nam & Latitudo , pro Longitudine , ab imperitis haberi possit, si maiora spatia Venti ex latere occupent , quam in longitudine progredian

r4. Si verum sit, Columbum ex oris Lusitania. per Ventos Statos ab Occidente, de Commenta in America, judicium stelia se, longo certe itinere possint commeare

is. Si verum sit, Solutionem Nivium, circa Mare glaciale, dc Scandiam, excitare Aquilones. in Italia 3c Gracia, cte. diebus Canicularibus, longa certe sunt spatia. I 6. Quanto Titius in Consecutione, in qua ventus movet, Exempli gratia, si sie Eurus) veniat tempestas, ad locum aliquem ab Oriente, quanto vero tardius ab Occidente, nondum venit in observationem. De Motu ventorum in progressu hactenus ; videndum jam de undulatione

ventorum.

I7. Vndulatio ventorum ad parva momenta fit : adeo ut centies in hora, ad minus, ventuου licet sortis) se suscitet, & alternatim remittat. Ex quo liquet inaequalem esse impetum vemorum , nam nec Flumina, Diuiliasu by Cooste

85쪽

ro His To Ri Ablumina , licet Lapida , nec Currentes in

mari, licet robusti, undulant nili accedente statu ventorum ; neque ipsa illa tin-dul.rtio ventorum aliquid aequalitatis habet in se : Nam instar pulsus manus, aliquando intercurrit, aliquando intermittit. i S. Vndulatio Aeris, eo differt ab uncti latione Aquarum ; quod in Aquis, postquam fluctus sublati suerint in altum , sponte rursus decidant ad planum : ex quo fit, ut quicquid dicant Poeta exaggerando tempestates , quod undae moliantur in Coelum, descendant in Tartarum) tamen descensus undarum , non inultum praecipitetur, ultra planum , dc superficiem Aquarum. At in undulatione Acris, ubi de eit motus gravitatis, deprimitur, & attollitur Aer , sere ex aequo. De undulatione hactenus: jam de Motu Conflictim inquirendum est.

sitis Currentibus, jam partim inquisitum cst. Plane constat, Viriquetarios cile ventos, praesertim leniores: id quod manifestum etiam ex hoc , quod pauci sunt dies, aut horae, in quibus non spirent Aurae aliquae lenes , in locis liberis, idque satis inconstanter, & varie. Nam venti, qui non proveniunt ex Fomitibus majoribus, va

gabundi

86쪽

gabundi sunt, & volubiles, altero eum es-tero quasi ludente, modo impellente, modo fugiente. -

ho. Visum est nonnunquam in Mari, advenisse duos ventos simul ex contrariis partibuς, id quod ex perturbatione superficiei Aquae ab utraque parte, atque tranquillitate Aquae in medio inter eos, facile erat conspicere: postquam autem concurrissent illi venti contrarii, alias secutam esse tranquillitatem, in Aqua undique , cum scilicet venit se ex aequo stegis sent, alias continuatam esse perturbationem Aquae, cum scitiset sortior ventus praevaluisset.

nis, saepe accidere, ut venti, eodem tempore, super Montes ex una parte spireat, in vallibus in contrarium. 22. Itidem certum apud nos, Nubes in unam partem serri, cum ventus a contraria parte flet, hic in proximo. 23. Quin & illud certum, aliquando cerni Nubes altiores , supervolare Nubes humiliores; atque ita ut , in diversas, aut

etiam in contrarias partes abeant, tanquam Currentibus adversis. 24. Itidem certum, quandoque in superiore Aere. ventos nec distrahi, nec pro moveri

87쪽

να His TORI Amoveri; cum hic insta ad Semimilliare,

insano serantur impetu. 2I. Certum etiam e contra, esse aliquando tranquillitatem infra , cum superne nubes serantur satis alacriter; sed id ra-

Ilus est. PHAENOMENON OBLIQUUM.

Etiam in fluctibus, quandoque supurna rans Aqua, quandoque demersa, incitatiore I; quinetiam fiunt ed raro) varii Currentes Aquae , qtia voliaitur supra, qua

labitur in Imo.

26. Neque prorsus contemnenda illa testimonia Virgilu, cum Naturalis Philosophiae non fuerit ipse omnino imperitus : na Eurus Notusque ruunt, creberqtie proce u ricus. Irt rursus :Omneta ventorum concurrere praelia vide. De Motibus Ventorum , in Natura rerum,

inquilitum est: Videndum de Motibus eorum in Machinis humanu ; ante omnia tu velis Nautum.

88쪽

s Motus Ventorum in velis

navium. r.TN Naυibus majoribus Britannicu eas enim ad exemplum delegimus, quatuor sunt Mali, aliquando quinque; omnes in linea recta per medium Navis ducta, alteri post alteros, erecti. Eos sie nominabimus.1. Malum principem, qui in Medio Navis est: Malum Prora : Malum Puppis qui aliquando est geminus : & Malum Rostri. . 3. Habent singuli Mali plures portiones ; quae sustolli, & per certos Nodos, aut articulos figi , & similiter auferri possunt;

alii tres, alii duas tantum. . Miam Roseri stat ab inferiori Nodo, inclinatus versu= mare, a superiori, rectus, reliqui omnes Mali stant recti. . His Malis superimpendent Vela deiscem, & quando Malud Puppis geminatur, duodecim. Maias Princeps, & Maias Prora tres habent ordines velorum. Eos sienominabimus: Velum ab insta, velum supra, de velum a summo. Reliqui habent

duos tantum, carentes velo a summo. G. Vela extenduntur, intransversum,

D juxta

89쪽

74 Hrs TORIA juxta verticem cujusque Midi Mali, per

ligna quae Antennas, vel virgas dicimus, quibus suprema velorum a fluuntur, ima ligantur funibus ad angulos tantum; vela scilicet ab infra. ad latera Navis , vela a

Iispra , aut a summo, ad antennas contiguas. Trahuntur etiam aut vertuntur iiDdem senibus, in alterutrum latus, ad pla

citum.

7. Antenna sive virga eujusque Mali in transversum porrigitur. Sed in Malis puppis, ex obliquo , altero fine ejus elevato , altero depressis ; in caeteris in recto, ad similitudinem literae Tau. 8. Vela ab insta, quatenus ad vela Principis Prora. & Rostri., sunt figurae Quadrangularis , Parallelogrammae : vela a supra, summo , nonnihil acuminata, sive surgentia in arctum ; at ex velis puppis , quod a supra, acuminatum, quod ab

insta, triangulare. 9. In I avi, quae erat mille centum

amphorarum, atque habebat in longitudine , in carina , pedes ta 2. in latitudine, in alveo, o. velum ab infra, Mali Principis, continebat in altitudine, pedes 42. in latitudine. pedes 27. io . Velum is Jupra ejusdem Mali, habebat in altitudine pedes 3 o. in latitudine pedes

90쪽

VENTORUM. FI

pedes 84. ad basim; pedes 42. ad fasti

. II. Velum a summo, in altitudine pedes 27. in latitudine , pedes 42. ad basim; leti. ad fastigium. ix. In Malo Prora, velum ab insta. habebat in altitudine, pedes Ao. cum dimidio ; in latitudine pedes 72. I 3. Velum a supra in altitudine pedes s. cum dimidio; in latitudine pedes cs. ad basim ; 3 6. ad fastigium.14. Velum a summo. in altitudine pedes x . in latitudine, pedes 3 6. ad basim; i8. ad fastigium. 13. In Malo Puppis, velum ab infra, habebat in altitudine, a parte antenna elevata, pedes s I. in latitudine, qua jungitur AEntenna , pedes 72. reliquo desinente ia

aculum .

. IS. Velum a supra, in altitudine pedes 3 o. in latitudine, pedes II. ad basim; 3 o.

ad eacumen.

II. Si geminetur Maim puppis, in posteriore, vela minuuntur ab anteriore 7 ad partem circiter quintam. i8. In Mali Rostri, velum ab infra, habebat in altitudine . pedes 28. cum dimidio G in latitudine, pedes εο . . Is . Velum a supra. in altitudine, pe-D 1 des '