장음표시 사용
161쪽
146 Aristotelis Stagirra Meteorologicorum.
Explicatis impressionibus , seu appare
tiis, quae sunt ex re luminosa, gradu facit ad explicandas alias a quas item putat aereas apparentias, Ied magis apparentes , & stabiles , nimirum Cometas, Scirculum lacteum.
primo igitur loco de Cometis proponit aliorum sententias, &dicta ab aliis ε primo , di an liquiori tempor , de quorum dictissidubitasse testatur . hic autem dum textum explico, nodebeo aliud praestare, nisi explicare clare , & aperte cuid dicat Arista
reles, tam dum refert aliorum sentetias,quam dum illas imis pugnat: virum enim fideliter rcferat, utrueuidenter impugnet, iam non spectat ad explieationem textus, sed ad quaestiones. sicuti nec spectat ad textum videre, utrum sententia ipsius Aristotelii rectE cohaereat cum obseruationibus. ι Proponit ergo primo loco sentetiam Anaxagorae, & l emocriti et dicebant isti Cometas, qua de nouo apparent, esse eo. apparentias aliquarum Stellaram , quae pet taelum vagantur ,& dum proprio motu singulae mouentur, eontingit aliquado, ut multae ex illis propi fiant ad inuicem ., di eum prius non apparerent, vel certe no ita magnae videteatur, ex vicinitate, &coniunctione luminis iam apparere,dc ma- vulgaribusnominibus, nedum sapietibuτ. quidquid ergo sit de sense, ad quem illorum dicta traducit Aristoteles, Ad alij, ego se intelligo. Primo, eum isti dixerunt Cometam ap Parere ex go,quod
Lache, dicamus, cum dubitauerimus ad dicta ab ε alijs primo Anaxagoras , & Democritus aiunt
esse Cometas coapparentiam erran- intolle erunt Silas x---
tium Stellarum cum proptς ς ctas, quia per Cε- m. quod prope veni ut , videantur tan in tum mouetur pr
gis lucere. Ad hanc sententiam explicandam,su prio,& speciali motu singulae per se , ad differentiam fi xarum,quae mouentur semper fimul.& se- per seruant eandem distantiam, & latituadinem inter se. Istae vero cum singulae proprio motu moveantur , modo diliae ab inuicem, modo prope lunt. sicut ergo de sa. cito nostra tempestate obseruatae sunt quatuor Stellae errantes nouae, immo sex; quatuor circa Iouem, δέ dnae circa Saturnum, quae Stellae prius non erant cognitae, & tDmen erant verae Stellae errantes; ita putarunt isti Philosophi, dari alias mulras Stel. las errantes, pr ter septem Planetas, qua-uis nee observentur . nec nominentur, &ex con eursu harum Stellarum putabant fieri Cometast. Secundo, cum die ebant prope venire, moe si di quasi se tangere,non intelligebant, qzod via siti reuera propE venirent, quoad nos, & coniungerentur, ut ita dicam, contactu in eo- pono primo istos fuisse PhilosophoS, ει qui dem plano: sed intelligebant, ut eum dici-
dem magni nominis ide quamuis, dum,&hic , & alibi Aristoteles horum antiquorurefert sententias, ita illas referat, ut videatur habere sensum ridiculum. & manifestὰ salsum, ut patet ex primo Physicorum , ubi ita illos refert , ac si dixissent deliramenta, ut m 1nifesu fusius ibi explicaui; non puto ipsos ita hebetes suisse , nec enim tantum sibi nomen conciliassent in Graecia, in qua florebant ingenia, si risum dedissent etiatur Solem , di Lunam e iungi, vel prope fieri ; quamuis unumquodque corporum illorum stet proprio in Ceelo. Hoc posito, fieuti de facto sunt quaedam in Coelo Stellae, quae nubilosae dicuntur, eo quod non reserant speciem Stellae lucentis, sed potius videantur referre quandam UU nubeculam albam ; t& huiusmodi Stellae nihil aliud sunt, qua in quaedam multitudo Stellarum , quarum singulae, quia paruae
162쪽
simi, non distinguuntur, quia tamen propE sunt inter se, omnes simul sub illa speei apparent, v t etiam dicetur in quastionibus instae de via lactea; di quia illae Stellae perpetuis seruant illam distantiam abinuicem, perpetuo apparet illa nubeeula . ita putabant isti Philosoplii dati mullas Stellas erran με paruas, quae singulae
seiunctae,non obseruantur, at si ex illarum motu eontineae . ut simul eoniungantur, iam incipiunt apparere, & ista apparentia dieitur Cometa: & pro diuersa harum coiniunctione, & diuersa multitudine et diue sum referunt Cometam , hanc puto ego fuisse sententiam Democriti , & Anax
SEeunda sententia est Pythagoreorum, horixontem, de tunc solum stellae possunt - . qui vocantur Italici , quia in Italia , videri et elongatur enim Mercurius a Sole PYthagoras docuit, quam eandem vult es. ad viginti tres gradus circiter et flee o se mi se sententiam Hyppoeratis Cur, non it, quenter. Sole insta horizontem posito . lius Hyppocratis medicorum ante nain parum extat supra horizontem, ideo ra- E
czr ni,sed alterius,Ma , - videtur, quod - - enim dicitur p- rum super feendeis meton nes intelliani,sed alterius, Mathematici illius , qui circulum qua drareest aggressus: dieebant ergo Pythagorici, C me tam non esse con
Τ EXTUS XXVI. I Talicorum autem quidam voca- Mere
ex notis, Ecnomiis natis, sed aliam quampiam. Hanc autem stella, post multum tempus soIum apparere &enesium illim Use admod ea, hoc est,
exeedere a radijs Solis, di ideo non videri, quia Stellae
non videntur a nohis, nisi eum exce rius , qua in aliae Stellae in orbem seruntur circa terram . sed intelligi esuperascende vi , Sole infra horbis Eontem ex ἀ- . Sic etiain err as
torumq; Pythagoraeorum unum geriem Stellarum, diciant ipsum esse errantium syde-
rantibus , non rea ru n . sed poli multum tempus ain
paritionem ipsius esse , - & excessum ad modicum ;. quod ocidit& circa Mercurij Stellam ι quia enim modi eum superascendit. saepe non p paret, ita ut post tempu4 multum parum elongatur a appareat. - Similitet aute his. & qui Sole a S-2siab Hippocrate Chio, di discipulo eius Aeschylo enunciauerunt : sed raro videtur:debet comam non ex seipso aiunt habe-
re, ted errantem propter Iocum ali- ea a radijs Solis, addunt, sic ςl0ng quando accipere, restario nostro vi hos ut app3 φὸς
. Hoe idem p tuis humore attracto ab iplo ad ii systhema huius - . tet in Mercurio, Solem :ε Quia autem subdeficit lat-
addit Miltoteles purad rem explica dam . quia enim Stella Mere ursi pa- de habemus, nee volo hie laborare, ego, dum superascendit, id eli parum extolli- ut ostendam potuisse istos Coelum huius tur supra horizontem, dura Sol est infra Stellae sibi sic e flormare , ut fere semper ese
Stellae ponerent, &quomodo The riam huius ordina rint, non dicit Aristoteles, nec aliun
163쪽
INtendit Aristotes ex illoru dictis ostendere . cur cometas cernamus solum extra Tropicum Borealem . posito ergo, νυμ- quod cauda illa, seu coma cernatur ex eo, quod Stella illa, quae corpus cometae format, ad se vaporem aqueum attraha , ad quem vaporem lumen Solis refrangatur ad nostrum oculu;
in loco subiecto Tona Torridae non
ad seipsim, quia exusta est a Solis potest Stella illa , latione . Ad Austrum autem quan- Aeodo stratur, copiam quadam habere
rreederet a radin talis humiditatis, sed, qu Ia parua eis tame est doctrina, solaribus, qui a sectio circuli, quae super terram, que rad
qua, & In tanta poli eleuatione, quanta erat in Graecia, non poterit visus hominis restangi ab ista sphaera vaporosa ad Solem; quia tanta restactio In tam parua portione sphrrae iteri non potest. Sic autem loquitur Ari- v v υ r I stoteles, ut expriis r : in V ιι mat modum quendi perspectivorum, Praesertim 3ntiquorum , qui semper ita loquu- M , e si radii ab oculo ad obiectum feratur, siue directi
siue refracti; eadenimio calore bolis a P i . 1 otorretur illa regio, autem deorsum multiplex non pol-di non permittunt
illum, ibi vapores haerere . putauit enim Aristotel sub Zona Torrida es
testum, S sicuti hiein terra putauit noaadiis posse homines subdia. . illa Tona habitare, ita in superiori regione noa credidie posse esse vapores, vel certE si ipse non eredidit, vitro illis concessit, vel ex illorum sumpsit doctrina:
quod utrum cohaereat cum veritate, Vi. sub tam derint alij. eerte sub Zona Torrida como- - μι , dissime habitatur, ει non solum calor tole- - , rabilis est, sed etiam frigus sentitur, dein media Africa montes perpetua nivorigentes eernuntur , & pluma Zona Tor
rida quotidie madet i quicquid dicantissiomnes eum Aristotele ipso. . Si .ero Stella illa subdefietat, hoc est, eximae se a radijs solaribus extra Tropicos , si eximat se ad Austrum, poterit quidem ibi cogi copia vaporum, at vero quia illi vapores in circulum compositi, pr maiori patie sunt insta horizontem, ec mi nima pars est supra, stando in sphaera obl i.
se visum hominum stactum ferri ad Solem, aestiuis versionibus existente Sole. quapropter in his quidem lo
cis , neque neri cometen ipsum . Quando vero ad Boream subdefecerir, accιpere com m , quia magna est circumserentia, quae Circuli, parua: facile enim visum hominum pertingere tunc ad Solem.
radιus enim , qui sertulι Sole ad illa parua sphaerae por
Tropico Austrino almorum. est supra horiZOntem, non tantum res angi ur, ut ad nostrum oculum ςxistentem in Plaga ista septentrionali seratur sed ad. vertere deebbant, non radios Solis a oculum deberς
restangi, sed a stella illa, si stella ex res actione cauda assumere debet; dum enim stella dirigit
suum lumenaci nostrum oculum, de illud lumen itellae transit per sphaeram vaporosam, restangi diςebatur, S comam stellae Ariusor mare, ut ipse , de Aristoteles dicit i non eum lumen Solis ι quod ad rem non facit: unde impugnatio non concludit.
At vero si stella illa subducat se a radijs
solaribus ad Tropicum Borealem, tuc potest accipere comam,quia radius Solis,leuut loquitur Aristoteles , radius ab oculo ad vaporem delatus, quia transit per magnam portionem sphaerae vaporosae, potest restangi, ut pertingat ad Solem Vtrum autem haec vere dicantur, cum praesertim, nec sortasse sint ad mentem
Philosophi; sed sumpta ex placito illorum
164쪽
Autiquorum; nolo pluribus examinare: les dissicultates , & euidenteε impdgnatio. certe magnas habent, & fλreaaei nsolubi- l iles astas, quae obiiciuntur.
rum sententias confutare , di ostendit ex illlorum dictis sequἱ in conuenientia, & impossibiliat nec.potest effieacius alia ratione demonstrari , sententiam uliquam in haema reria esse salsam, ni ii sic ostendatur ex
illa hypotliesi sequi impoli ibilia i haec
autem, quae sequuntur ineommoda saliqua simi omnibus communia, &aequaliter sequuntur ex omnium sen tentia, aliqua sunt
propria singuloru , S sequuntur ex di ictis illorum seotis
impollibilia, haec autem & separatim ' Primo igitur dicentibus, quod
errantium est una stellarum cometes. Errantes enim omnes, in circulo animalium paruorum subdeficiunt: cometae autem multi visi sunt extra circulum. Deinde, & plures una simul. Primum igitur facti sunt saepe . Ad haec autem, si sequitur 'eY uiuia propter restictionem comam habre,n sicut Aeschulus, & Hippocrates, oportebat aliquando apparere, desine coma stellam hahe , quoniamlubdeficit quidem, de ad alia loca, comam autem habet non ubique: nunc autem nulla visa est prςtet
quinque stellas. istae autem sepe simul omnes eleuatae apparent super horizontem. Et manitestis autem existentibus ipsis omnibus, ec non
que sententia est. Cum dicant cometam esse unam stellam errantem aut ex concursu plurium erratium consurgere ν contra est: quia Omnes errantes stellae , quaecunque obseruatae sunt ,
non subdeficiunt, nec discedunt a sole, ut a nobis pos- sine videri , nisi ino apparentibus omnibus, 1ed quibusda talem stellam sae
hoc est, sub Zodi '. , ficie, de recedit aco; ia quo cireulo nu cometae app rent facti saepe .
distinguunt Astrin , oti animalia illa, Mistem, Taurum,Seminos, die . cum igitur omnes stellae ere1-rantes, quae hactenus obseruatae sunt, semper mou utar sub Zodiaco, ergo cum c meta videatur extra circulum Zodiaei, non erit stella errans. Hanc tamen ratio. nem saeiIε illi eludent, si dieant esse errantis diueris rationis, quae vagantur extra Zodiaeum.. Seeunda impugnatio est, quia aliquado plures una cometae visi suae rein 'cometa non est ina errans, nec fit soluex concursu Hurium.Sed rein spodent, cometam
errantem stellam, de posse esse plures huiusmodi errates
stellas, quae cus a apparent, cometae dicuntur, & plures posse concurrere uno in ioco, d tunaliae ite plures co- currunt in ali . a Tertio singulariter contra Aes
tatur i st eometa eststella erras, quae dum recedit a S le, assumit eomam ex reflexione 'lunarnis Solis ad vapores a stella illa at tractos,sequeretur
videri aliquando Sole etiam ad alia loca, ad quae comahabore no potest, qua non habet ubique , ve supra dictum est: sed solum dum est extra Tropieum ad Septentrionem, S Sol ad Tropicum cancris ted nunquam talis ste .la visa
165쪽
la visa est fine eoma; ergo cometa non est talis stella. minore probat Aristoteles;quia nulla datur stella errans praeter quinque 3 quas quilibet nouit, quae Omnes quinqu aliquando simul visae imisupra hori Eontem eleuatae ,& apparentes, & tamen ap-Paruit etiam eometar ergo non est ex illis quinque; & siue appareant omnes, siue noappareant, eo quod aliqua illarum sit eo iuncta eum Sole, optime litans locum cuiusque Planetae, & tra illum loenm nihiIominus apparent cometae. ergo non est ex illis. sed nulla alia unquam itella errans obseruata est, ergo cometa non est stella errans. Hanc tamen rationem erram eiiὸ eludent, si dicant a se obseruatam esse hanc nouam steriam errantem, & alia gratis supponi.
TNIpugnat lam Aristoteles euidenter di- Die inudatio aqua νum celebris , ortus est . . t 62ῆς Γ Τ- qui sum diderςς cra circa Occastim aequinoctialemi ergo non
.. refractione luminis oriri, hanc resta- in regione Septentrionali oriuntur omis
ctionem fieri non posse videbat, nisi extra Tropicum Cancri, Sole exi stente ad partes austrinas, alioquin refractio non perinueniret ad nostru
AT vero neque hoc Verum , quod in loco ad Ursam fit co
nes, neque eximia Tropicum. e Praeterea multi come
te visi sunt ad plagam austr lameter go constat experientia falsum esse, solum apparere in
austrinas, alioquin L quod in loco ad Ursam fit co- o eonstat e,pe ..hise 'ad'ho hi mςxς solum simul, & sele existente rientia falsum esse, oculum, si tamen circa versiones aestiuales. - Magnu, ri' Σ ''
enim ille cometes factu, ei rea eL: et s
quitAristoteles, se . qui in Achaia fuit, terrae motum , & q iquitur euidenter, circa fluctus accensum ab occasibus se ontineete' re eomata stellus , RqVi00ctialibus ortus fuit .. Et ad au maeam stellam vi. nisi in foeo ad ve- stsum iam multi facti sunt. Impera- Uura r his ei te autem Athenis Eucte Molonis, fa- Cancri, costat ex vergit ad Septeti comata stella mense Ianuario peristotia item esse
suis: v t. ζ β' ς ς istςnte circa versiones hyema- met u .psi, ut me hoe ei Φεα Et quidem tantam refractionem imperare Athenis quod solum in tali fieri ,& Ipsi impossibilium esse aiunt. enim stella'eoma.
Joco .pe lxς . . ta mense Ianuario, metae, & totam in aestate viderentur, & S eonsequenter, Sole existente ad Tropi
/ Praeterea, quod dicunt non posse contingere co- mmuamatam stellam viam 9m deri, nisi Sole ver gente ad Tropicu Cancri, costat experieotia item est e falsum, ex alio com
'. cum Capricorni;& tamen etiam ipsi sate o Embatur euidenter experientia. nam ruti Solo ibi existente, impossibiIe esse fieri magnus ille cometa . qui erat celebris talex refractiones luminis Solis,que ad nos tu ne temporis facius circa illud tepus, in deseranturAErgo non est verum, comaram
iam magnus 1lle Cometa . qui erat celebris tu ne temporis factus circa illud tepus, in quo fuit terraemotus in Λchaia, di in quo taleς refractiones luminis Solis,qus ad nos
deseranturAErgo non est verum, comagam
166쪽
1Mpugnauie hactenus singulariter opi- quod etiam ego libentius suppono, quamnionem Hyppocratis, di Aeschyli;nuc inquiramineipit impugnare sententiam Pythago- Olympiodorus, quem videtur sequi Vi-
-υT ine te impugnare sententiam Pythago-ν- ρΛ- reorum praecise , qui dieebant, ex conta comerc. purae sum oculorum acies inte- ον--- . ctu, seu coniunctione plurium stellarum a ditur in rem aliquam, vincere illam rem i, Imram.
errantium consur- α illi dominari, gere comς tam rnvrυe Qv v Vndς--, h Prima igitur λαλ V λ λλ. minor appareat; impugnatio est , cum vero rem leui quia etiam stella: Ommune autem his , & con- ter aspicit, vinei
mam, idest fiteria quidem, quod, di non errantium c . in hae ratione pri- coma cirς stςii β mam accipiunt quaedam. & hoe non currit,quod ---
bie hoe dupliciter, solum Azgyptiis credere Oportet dati . eue eadem primo auctorix ς, tetenim illi aiunt) led & nos vidiis res nune maior,
et:zzz mus. rarum enim quae iunt in se zPetatu
Aegyptiorum,qui' more canis, stella quaedam habuit dem distatia, quod bu ,'ς maxime P0 comam obscuram tamen. intenden- ηψn ς Hiς- ssitis in arte Astro . - , di solum verum
ioetea, standum, tibus enim , piam hebes nebat lumeni depleheditur so omnino est; istier' adiicientibus autem sensim visum, ratist in aliquibus o Aegyptii affr- casibus; & ratio
, Ptima igitur impugnatio ςst ν quia etiam stellae Ommune autem his , & con
mam, idest fieetia quidem, quod, & non errantium minecima circa stella mam accipiunt quaedam. & hoc non bae hoe dupliciter, solum Aegyptiis credere oportet primo auctoriza ς, etenim illi aiunt in sed di nos vidi
2 e:- ,: Ai mus. Earum enim quae sunt in se
dari , cur eadem' 'res nunc maior, nunc minor vide turi stando in ea-
mole canis, stella quaedam habuit dem distatia, quoa
comam, Obscuram tamen. intendenia non explicant,
omnino est: istier' ad ijcientibus autem sensim visum,
eo Aegyptii affr- .inabant visas esse Πλλεψβ sublimis est,& soria
comas , aliquando rasse a paucis eo. etiam circa stellas fixas . gnita. cur etiam in elariori luce res minore Experientia est ν quia eirea stellam , videatur, in obscuriori, maior . sed istata, quae est in femore canis, visa est coma.quq quae sane pulcherrima sunt. quaestionibus tamen coma erat obseura;& rem sane pri- reseruo . Seeundo non explicatur, quod mo aspectu mirabile de hac coma pronun- exactius res videatur, cum minus attentee.- is diat Aristoteles, quod si quis tu teneo,& de- aspieitur; quod videtur contra experien --,-ab, fixo oculorum obtutu illam aspiceret, non tiam, di rationem 4 ct natura, quae nun-M. Widebat eomam, si quis autem non ita de- quam errat, falleretur r ideo enim inten- fixo oculo intuereturAomam videbat quς dimus aciem, ut exactius videamus, non vires negotium maximE facessit expositori- peius . Si ergo videre est quodda pati, eum Z bus. qui enim fieri otest, veres aliqua δ et M. non videatur , dum intento Oculorum Obtutu in illam quis defigitur, videatur autem, dum solum leuiter quis in illam oculos contorcpiet p neque vero est sensus, ut quidam minus bene suspicantur,quod, qui oeulos imbecilliores habebat, videret illam comam, qui vero meliores haberet oculoS, non videret ἔ hoc enim non dixit Aristoteles hie, licEt simile quid alibidi. melius vincitur oculus, melius videbit. &sequeretur, quod oculos habens debiles, melius videret, quia facilius vincuntur ab obiecto. Sed haec dicta sunt animi causa Vere enim oculus ille melior est, S ad .idendum emacior, qui isellius recipit ab obiecto imaginem,& patitur a proportio nata, di bene picta imagine. Philoponus, ex prospecti uis aliam reis fert caulam, quod nimiru rem minus at- μυνια eat; sed quod latebat, accurat E inqui- tenti aspicientes percipiant omnes radios rentibus; patebat obseure spectantibus. causas varias afferunt expositores huius rei, suppo entes verum esse, quod dieitur, eoni visualis, etiam circumiacentes,&de. biliores, qui magis remouentur ab ax coni, & ideo isti vident etiam comam,quae est
167쪽
este ireastellam illam rae vero illi, qui in- set visa, sentire enim est sanἡ quoddam tente aspieiunt, vident selibis radios sor- pati; sed non debe pati sensorium, ut matiores, qui sunt prope axem , & ideo aspi- teria; quod eon Vit, i loquitur Aristo- eiu ut solum stellum, & non circumposi- teles , cum obiectum est exceden x. Secun- tame onam . sed contra est: quia eri , do, si etiam n intenso oculo ut unqum requiruntur ad visionem; obiectum, seu & stellae ,&coronae lumen excipietatu . . mres , quaedi dat se per medium propor- nihil enim videturi curas imaginem, vi tu' ' εtionatum.&sensus non impeditus, sic cu men oculus notu recipiat. ergo geminusnomnibus requi sitis ad excipiendam imagi. Iumen non obeundit aciem, neque ili. πιληnem rerum, de aduertentia animae, seu pO- ior applicatio faeie, ut plus luminis recitentiae; di quo obiectum est magis effox, piatur, sed potius ut minusa videt enim is, de magis sensibile, magis mouet potem tum lumen stellae, non coronae. tiam . & monet minus applicatam. ergo Haec res, ut aeparet qnadeo saeuis x λαι radi, sertiores, qui sent eirea axem, m . est, &peculiarem , ae si xilem exigit tra- - ε uehunt etiam potentiam minus applica- ctationem et ad quam in praesensia nolo diistam, εὶ remotiores, uti debiliores, no mo gredi, neq*e Interrum ne tractationem uebunt, ni fi magis applicatam potentiar de cometa, sicue enim continuato tractu ergo ista explieatio non concludit intem textus Omnes explico, vi vinul quaestronestum, sed potius contrarium , & alias ingm omnes sebijciam; ita nolo ad hanc matexit dimenitates. riam diuertere. Alius erit lacus hoc tra- . .. .n, Aliam subdit ipse PhiIoponus causa , ctandi, ubi Aristotcles . hist lare quasda. n. Pia, et dicie id aecidisse, quia, cum intendeba- commemorat, quod. nescio quis . ex 'm c is tur Mira in illud corpus luminosum coro- imbecilla videndi saxultate,se in P ' natum, quia percipiebatur utrumque Iu- in aere obula imagine a , .. imen, tam stelIae, quam coronae, ab illo gem videball, quam ocula mino hamine obtundebatur acies, de cor tiores aron. videna non videbatur; at vero eam latum , bane: tune ci
oculo non admodum intento, aspicieba hanc . t ....
tur, quia non tantum luminis percipieba- ipsam quaestione utur; ideo non obtundebatur acies, dc ita quam hic omit - .utrumque videre poterat . Sed contra est, i , expli- quia ex hoe sequeretur, quod prima visee, cati .
nee etia ipsa stella illo in leto obtutu satia F
168쪽
is Aristotelis Stagiris Meteorologicorum
Robat a. eontra Pictagorgos, non esse dicat illam fuisse primam diem huius eois
metae, Auctores laborant, & longas texui explicationes ε quas non resero , quia non tanti puto rem . Solum enim Aristotelem ex coniecturis existimasse arbitror, illam
P stellam eoaeatam ex congregatione M - . stellarum να probat experientia in comem p qui apparuerunt suo tempore . Dispa ruerunt enim dum essene supra horiΣon
tue cum sole iab eius lumine Oe- ΛD haec aurem, Omnes, quI n
euitarentur sed 'sitis temporibus visi sunt s- . sese rati ne occasu disparuerunt in loco sua
te infra horizonte, per horizotem con sumpti paulatim, ita ut neq; unius stellae derelinquelaum; de tamen , retur corpus, neque plurium; - qu s. Mum neque rei ista ost niana & magna stella , de qua prius
si enim multos a te dies extitisset, tum ita velociter moueretur, Pt siningulis diebus re maeret a Sole multis gradibus i illis prioribus diebus fuisset longE ante Solem in appara μset mane ante Ortum Solis. ut enim per proprium m tum Incipiebat diis
stare a Sole , α apparebat vel erepos oecasum λαIis, si pluribus prae extitisset diebus , Iono ante Solem apparuiset ς eum prεsertim cometε,
soleti moueri Per circulum maximu, fle semper moueatur propim motu
sere velocius In principio suae apis parentiae , quam ia
, Atque Democritus concertauit pro : mam ii,m' u opinione sua , ait enim apparuisse ctus coiectura duis quod istum appa' dissolutis cometis, Be stellas quas pikςi1prinio, quiR
reant, Sole exilie- ε -- nunquam visus est
te, Tropieum, siam rim autem non oporte vat au cometa ille antia Cancri, ita ex mo- quando quidem fieri, aliquando au- solem oriri,sed sindo apparendi , & cI lum post Solem . tem non, ted semper. Secudo, quia eum
ecepit obseruari, mouebatur velociter, di singulis diebus multum a Sole recedebat singulis ergo etiam diebus multum ad Solem accessisset;& ita apparuisset ante ortum SoIis; nec omnes homines de incuriosa obseruatio. ne damnandi sunt. ι Diete ergo secunda die apparuisse aliqvna aliqua stella, quae comam abie cisse videretur, ne uue plures diuisae. N separatae sunt stellulae . ve dicere quis possie ex illa. rum coniunctione coaluisse. o Probat hoe ex perientia in magna illa stella coiamata,de qua supra
mentionem se eerat; Ut enim ex te pore , quo apparuit , nimirum gelida tempestato , conuicit Aeschylu,
meminerimus, apparuit qui de hyeme in gelu , & leremtate a ve spera Aristaeo imperante. . Et prima qui
dem die non apparuerunt tanquam procumbens ante Solem, - sequenti autem apparuit quantum contingit minimum enim subdefecit, & mox occubuit; ν lumen autem se extendit usque ad tertiam partem Coeli, veluti saltus, squapropter & vocata fuit via. s a scedit autem usq; ad Zo
nam Orionis, & ibi dissoluta fuit.
di arendi, osten dii non esse con geriem plurium stellarum. . Dieit enim prima die non apparuisse, quia Solem praeibat, & ideo occubuit an iste Solem: ex quo iactum est, ut non potue-us I.- rit Veipere, visa sortasse suisset maiaua. ne ante Solis ortum . si praecedebat Solis a fetasum supra horigontem. cur autem
169쪽
aliquantulo temporis interuallo , quΞtum uenit usque ad Zonam Orionis, ubi dispa ilpotuit stilicet, a Sole recedere, proprio ruit. rnotur minimum enim subdeste it, hoc est, b Ex illa autem dissolutione huius eo recessit a Sole, & Sole occultato insea ho- metae, dicit Democritum sumpsisse occa rixorip ipse parum ab horizonte dista- sionem decertandi pro sua opinione, util.
bat, &ideo eeicriter occubuit'. reliquit tamen longam caudam lucis post se, in oppositam Solis partem proiectam, quae pertingebat sere usque ad tertiam Partem Coeli, f& ideo vocata suit via: quae verba se intelIigo ; ideo vocatam fuisse via, quia tam longa erat,ut non referret specie caudae illius stellae,quasi una stella tam longam caudam habere possit, sed illo albescenti candore reserebat potius speciem viae la
a Pergit in historia illius eometae, & dicit ascendisse, discedendo scilicet semper
magis a sole secundum signorum conse quentiam: & ideo vespere Sole insta li riEontem oeultato, altior apparebat. vnde dicitur ascendere , siue deinde pergeret ad signa magis eleuata, siue minus. Solum enim habetur ratio, quod post occasum Solis erat remotior ab horizonte, & per- Iam tueretur ,& defenderet: quod nimirucometae fiant ex concursu plurium stella- rum , statim enim a dissolutione cometae, apparuerunt nouae stellae . ergo signum est illum cometam compositum esse ex illis; ergo verum est, quod cometa componitur ex eo niunctione plurium ste ilatum. Ad hau obiectionem respondet Aristoteles, non illam negando: erat enim historia, & constabat de facto apparuisse illas stellas,dissoluto eometa I sed dicit, si hoc verum esset. eometam componi ex coniunctione steli,
rum, hoc, quod ad illius dissolutionem stellε apparerent, non debuisse contingere semel, aut bis, sed semper: si enim semper ex his componitur; ergo semper in i ialas resoluitur : sed saepe resoluitur com ta,& non apparent stellae; ergo signum est, illam apparitionem stellarum fuisse per accidens ad dissolutionem cometae.
SVbdit aliam rationem Contra' Demo. eritu, quod cometae non fiant ex conia cursu plurium stellarum , & coniunctione illarum; argumentum aute tale est: si fi rei cometa, eo quod coniungerentur plures stellae . & prorpter hoc apparereret illus nouum sydus, ut ita dica, informe,secundum quod diuerso mo do plus, aut minus porriguntur: ergo quoties duae stellae
coniungutur corporaliter,ut videatur se tangere, a
ptios, tanqum peritos in Astrologia, ipsi
enim putantur inuenisse obseruationibus cursum stellarum. sed ex tali coniunctione non apparent cometae; ergo. . secundo probat ea dem minorem ex propria ob seruatione , qua
aiunt errantium , α ad se ipsas
& ad non errantes fieri conuentus. &ipsi vidimus iam bis stellam Iouis in
Geminis stabeuntem quandam, Moccultasse , sed non comete factum
Pareret cometa Praeterea autem , de ex ratione mani sed hoc est salsum:
ergo illo modo notant . minorv pr.-bat ex obsaruatione AEgyptiorum, qui o seruarunt errantes coniungi, & inter se, dicum non errantiba. . citat autem Aegy- Obseruauit Iouem bis coniunctum cum una ex stellia Gemini; cum Feria
dicit Iouis stellam Occultasse stellam Gemini , non est sensus, quod prorsus sub illa venerit; ia enim probatio non haberet vim, sed quod ita propoaccesserit, ut nota
distingueretur stella illa a stella Io
uis, nec ut duet possent, numerari; potuit autem hoe bis contingere optim E aetate
Aristotelis, si non eum eadem stella Gemi-
170쪽
nt, certὸ nune cum una, nunc cum alia. Subdit deinde aliam rationem coptra A H .im eundem ex apparentia magnitudinis eo metae. haec autem ratio Aristotelis, non
absolutE, & ut verba lanant, ponderanda est, sed sumenda in subiecta materia , in qua magna sortasse vim habe-hit apud aliquos.
supponit ergo coinmetas maximos apParere, &, ut dixit iupra, aliquando, sola cauda, pertia Coeli partem occupare; hoc supposito . sic sermatur ratio Aristotelis inon potest tam in Agens corpus luminosum, ut videmus aliquando γpparere cometas, com Poni ex pluribus concurretibus stellis: ergo non fit illo modo eometa. Antecedens probatur ; singulae stellae, quamuis in se magnae fini, & ingente si nobis tamen fere hic apparent aliquid indivisibile prae-- sertim si loquamur de illis stellis, ex quibus dicebanzisti componi cometas , quae Propter paruitatem suam seiunctae non ap- Parebant, ac si essene puncta quaedam indiuisibilia: quemadmodum igitur, si vero
essent indiuisibiles, etiam si coniungerentur, & se tangerent, non faceret tame maiorem magnitudinem, ovia indivisibile additum indivisibili non saeit extensione , ut probatur in matcria de quantitate, quia se tangunt indiuisibilia secudum totum ex eo, quod sunt in diuisibilia . sic ergo etia , qua- .uisno sint illae itelle indiuisibiles , .
abinuicem non a pareant, quamuis una alteri addatur, non videbuntur sacere maiorem magnitudine: ut enim
se habet esse ades- se, ita rideri ad videri . Hoc argumen tum, ut dixi,sumc- ω
subiecta materia, quod nimiriam come- ata maximus videatur, &stellae, quae eon. currunt ad formandum cometam , o sint ex illis, quae sensibilem magnitudinem habere videntur, & iam notae sunt, sed ex illis, quae prorsus fugiunt aciem oculorii , ac proinde indivisibilis inagnitudinis iudicantur.
festum. Stellae enim, d si maiores,
& minores appareant, attamen indi
uisibiles per se esse videntur. Queniradmodum igitur, &, si essent indiui
sibiles , tangentes nullam utique facerent magnitudinem maiorem, siq& quoniam non sunt quidem videntur autem indivisibiles, & coeuntes,mhil videbuntur maiores secundu in magnitudinem existere. Quod igitur dictae de ipsis causae falsae existunt, dias non per plura, attamen d per haec sussicienter patet.
QUAESTIO I. De vinionibus Antiquorum, De Cometis, qui mi, is quomodo sant.
ANeequam exactam tractationem inis sti tuam de comς iis, di ea, quae arecentioribus obseruata sunt, examinem, plaacuit hie eum Aristotele prius Antiquorum senium exquirere, & examinare. Duas igitur video in uniuersum sententias de eo. metu, seu ad duo capita reuocari omnium placita et aliqui enim putant cometas de nouo ac gentraria cum de nouo appa rent ; alij vero contra, vident de nouo qui dem apparere, sed non de nouo generari iudicant. imo antea etiam suisse platant, Iiacet non se prodereat, & quia istorum sententia prius refertur, & confutatur alvAristotele , ideo hanc etiam nos pruno i eo di cutiemus. Fuit ergo opinio Antiquorum, Democriti, Pythagoreorum, & aliorum, de qui bus in textu, cometas non esse aliquid eleis
mentare , sed esse aliquid ex stibstantia ae rea, seu Caelesti, di quia putarunt in Caelo . de nouo nihil posse oriri, quod antea non
esset, quia Caelum putarunt immutabile .a Uri, omni alia mutatione praeterquam motu
totali ; iste enim suit sensus non solum Aristotelis, sed et am Antiquorum, ideo labo-