장음표시 사용
161쪽
retinente sympton, fit vivad cu1 nommi est caseisio Lac fit nimium α aut propter multum,&copiosum an 'i, ζά1: guinem ex calidis , humidis succue, Isque os imis geni Iri 3.--H-tum; aut quia sanguis mittitur e maioribus vasis largius ad mammas, quam ad reliqua corporis partes. Caetera deprauati lactis symptomata, de defectus quoque se lactis non ex morbis modo mammarum proprijs, sed etiam ex plerisque sanguinis vi si aut iecoris,aut teu, aut aliarum partium, aut denique corporis totius prauo affectu contingentibus habere originem possunt
O, repugnat rationi, ut noui in dis morbi progenerentura culis praeteritas niiqua M.AE sculapiitempore, ut a Platone scia itur libr. 3. de Rep. destillationes,&inflationes
Eunuchi podagra non laborabant quo et dist
Nippocratis tempora Galeni aetate iam equenter po Gai eomment dagrici erant ob victus intemperiem; Mulier podagrica g etiam fluentibus mensibus; α pueri podagri ei ante sum in asinao
Peripneumonia,pleuritis,podagra, alij aliquot inmisi e Hippo libro ante pubertatem non fiebant; alijs aetatibus mi, alij mor
bifuerunt familiares; num horum affectuum feriqbae ali disiue libr...ter contingunt. cap in.
Mulieres escae 4 calculo non laborabant ob frugalita e ip iotibitem,&colli vesicae amplitudinem, brcuitatem, rectitudi s et Inem nunc ob vietus intemperantiam in vesica calculi sae Galen. libro f.
Variolae Q tamen, & febris illa maligna, in qua humani commenea . corporis cutis maculis quibusdam Horescit , quas pericum; 44 italas vocant non noui morbi sunt; sed Hippocrati V. Tta .
162쪽
Hippo lib. r. Prognosti in principio b Colligitur ex Galen.lib. s. de loc. affecit. 6. Galen.ltiade
E RI A haec Tertia pars circa signa, per quae praesentiums praeteritorum Udo futurorum praenotiones fiunt.
Signum est, ' quod sensui subib
citur, ducens nos in cognitionem alicuius rei sensui occuliae. Signum tribus modis accipitur, ac totidem distinguitur; nimirum significandi modo ; re significata, materia in qua significat. Signicandi modo differunt' diagnostica , prognostica Mananan istica signa; quorum numquodque ex Aristotelis
doctr: nain a. lib. Priorum Analyticorum cap. 27 vel verita mile tantum est,& consentaneum, eo modo, quo ut oderior, qui inuident; diligant, qui amant verisimile ess vel non tantum est verisim; te; sed etiam demonstrabile i quod generis nomine retento, proprie signum appellatur. Re significata sic dist riguuntur signa ut d aha coctionis; alia salutis,&mortis salia crisis signa sint. Signa mater aliter accepta una aliqua ex his tribus classis
163쪽
lais necessario comprehenduntur nimirum aut qualitati I. . In
husu aut exeuntibus a corpore , aut facultatum actionibus se Te et Ad qualitates referuntur natura morbi: naturalis consti '' tutio tum partis affectae tum regionis i caeterarum rerum, in quibus aeger versatur consuetudo vitae institutum; refigeratio; calon constitutioque faciei, hypochondriorum aliarum partium symptomatica ac similia. Exeuntibus a corpore adnumero urinam egestiones sputa sudores, sanguinem, qui e naribus fluxit , haemorrho des vomitum, lachrymas, ructus smatus pruritum, inaetera id genus. In actionum albo reponuntur pulses, respiratio, rigor, tussis, sternutamentum, singultuS, sermo, taciturnitaS,m tus, quies, decubitus imaginario, somnus vigilia, insomnium; Malia innumera . Ex his omnibus signis praecipua sunt pulsus urina; critice excreta 3 pulsus quidem ad praenotionem salutis, mortis; urina ad praenotionem concoctionisi critice excreta ad praenotionem bonae, malEcr sis.
I c re pulsus imbecillae,aut constantis fac talis, signum est ita urina victam, aut non victam a morbo facultatem significat ocii lib.,. Ad mortem b iudicandam signum exput praeiacit pia .supetituna peps certissesteo quod exuri. ποῦ '
Medicae tamen praxi, lumanae dignotioni accommo e th: east. ndat rus o signum est urina, unani pulsus ; quoniam urinatum d vallosius lib. plura significat, crises quippe, euenrum bonum, aut ma e. i.
Ium; tempus morbi morbi speciem nonnunquam 36 2α Σῖ
164쪽
tardus aut creber vel rarus aut vehemens, vel imbecillus; aut durus, vel mollis aut eurythmus, vel arithmus aut aequalis, vel inaequalis; aut ordinatus, vel non ordinatus. Non est necessiarium, ut in pulsuum diuisione calidi, frigidi pleni. vacui pulsus recenseantur. Pulsuum ythmus ex analogia temporis,quo dilatatio, constitutio fit, desumit ur; non ex analogia. Qinteruallis temporum, quibus arteriae quiescunt quoniam quietum a diph .h duratione in pulsibus obseruatu sunt difficillimae. dis pulsibus Solus pulsus' inaequalis, si proprie, ex arte loquamur:
de ciuit, ut OromatuS, aut non ordinatu dici potest aequalis pulsus suauic p. non nisi metaphorice has appellationes habet. Quoniam Aristotelis argumenta non euincunt animum; ut credat duo contrarios motus sine quietis interiectu non
t. posse fieri; nihil repugnat rationi si pulsum ad tantam cro
p. s. rἐtatem amasone aliqua praeter naturam venire, ut alter tram quietem omnino amittat.
Nullius Med c quantumuis acri tactu tota dilatatio, aut tota constrictio arteriarum in pulsu sentiri potest. Tametsi constrictio, sicut dilatatio tangentis sensu pencipitur si tamen plarumque , ut dilat i0nis,quam c stri-
d.' ἶς' e - ctionis i plures partes sentiantur.
d. ignoueen Longa exercitatione, , tuac ex natura sensu prouelim dis pulsi re eo se Medicus potest sit constrictionis tantum,quantum
dilatationis tactu deprehendat. e Colligitur Galenus censuit in omni latione duo confiderari, tr να lecti'nem, morulas qu- necessario res inter mouendum Hs p.r conquiescens, motu intercepto in spatiis laesar; illamque in onain latione aequalem, sola ratione perceptibilem; has pro maiori, aut minori celeritate inaequales esse ει sen-1u deprehendi. Recte igitur, ex Galani opinione,asseriturad cognoscendam pulsuum pernicitate non oportere tepus integri motus
cum integro spatio conferre thmo etenim integritate in niter quaeri,cunulla sic sed in morulas inspiciendh quae longiores sunt, aut breuiores pro maiori, vel minori facustatis
impetu fficietis,ut res mota iacile, vel dissicile locis cedat. Nulla
165쪽
Nulla caua, aut procatarctica, aut antecedens per m: tare pulsum potest continentibus pulsationis causis vel om n,
nibus, vel aliquibus non permutatiS. Continentespulsus causae sunt facultas, instrumentum, b Gaio bis de usus.
Animi perturbationes pulsum quidem immutant continetitibus illius causis aut omnibus,aut aliquibus ante immutatis Dat praeterea pulsui modum aliquem per se tribuunt epistime qui ad nullam ς continentium causarum referri po test ut ira altos aeque, ac magnos timor subitu vibrato de causis paέ- pulsus reddit. Quoniam robusta actio robusam facultatem non semper sequitur; sed ex languidioris facultatis maiori quodam conatu interdum originem habet; haud negandum est fieri posse ut vel ex ira, vel ex ebrietate, vel ex simili causa pulsus immodice praeter naturam vehemens existat. . Inaequalis pulsus , qui continentis cauta mutationem sequitur; ex vitio instrumentorum semper nascitur, sicut 4 LisAA.
Galeno i scribitur sis pulsuum ca-
Falso asseritur ab aliquibus inaequalem intemperiem, αρος multitudinem humorum, qua facultas premitur, nurumcntorum vitia non e fle. ii .
ordo exseς neque bonum, neque malum significat; se dbonos pulsus,meliores malos autem, deteriores facit;quo pulsibus 'sti
niam ex inaequalitate firme tenaciterque inherescenteis fit; quaecum bona, tum mala esse potςst us Pulsu tamen ordinato inordinat deterior est, non qui LIT E :dem simpliciter, Mabsolute; sed cum hic ex illo in peius permu ato ortum ducit. Ex amore affectus ali progerminant, ut ira moeror, gaudium; timor; spes, desperatio, iuror quibus varie ama tem inuadentibus; illius pulsus tam diuerse cum animo tra hitur, ut inde amor facile deprehendatur a cum nullae alia II RVt affectuum huiusnodi causis apparenti accedente praesertim praenota--
Amoris tamen pulsus proprius, quem aliqui amatorium 22 tabis ita vocant, nullus' est . . Errauit
166쪽
Drauit Calcmis cum scripsit δε pulsus in medio autumni tales esse, quales sunt in medio vere maximos scilicet,&
Rcctius Avicenna. ωAuermes magnitudine illos, stequentia. velocitate inaequales putarunt; diuersasque appositissime nominarunt: quod autumni inconstan ae, ia custatis imbecillitati ex ardoribus aestiuis contractae longe
Inflammationem omnem quatenus inflammatio est, str- ratus pulsus, S proinde durus consequitur. Lethargo, seripneumonia laborantium pulsus non durus, sed d mollis es cum ob membrorum affect0rum laxitatem, tum ob pituitosam influxionem; quibus inflammationis vis retunditur,4 cohibetur. In accessionum principij inter febres putridas terti naminimum pulsum facit; post eam quartanae post hanc quotidiana; at in ipso febris tempore maximus pulsus i est ccrtianae, minimus quotidianae, mediocris quarta nae. Febrilem pulsus inaequalitatem Galenus vocat dilatati nem artemarum ita constitutatri; ut min initio in fine velocior sit, in medio de velocitate scilica remittat qu* inaequalitas illarum febrium duntaxat comes est, quae putridae appellantur;& ex obstructione occasionem habuerunt proindeque diariae febres inaequalitatis huiusce expertes sunt omnes; praeter illas, quae aut ex bubonibus, aut ex cutis Obstructione fiunt quamquam, hae febribus vere putridis longe minus inaequalem pulsum habent.
IN A, voco' serosum, Minutilem siquorem e sanguine excretum;antequa sabhepate in venas mittatur; cui res alii liquoreSῖ . miscentur: primit bilis aliquid Qei: de potus tota ea pars quae incocta marit, simplice dun
V, taxat alterationes pessa;acpterea ad insemper no fit serum e venis, Martersis in urinae vias expressismis Sed
167쪽
vd praeter liquores hosce urinflubricitate sua percocporis meatus discurrenti immiscere sese plurima alia solenta
ut flatus; iarij generi, recrement a. Ex his constat non ex prima, aut tercia, sed e secunda; ctione illam, quae proprie urina est, Ortum suum ducere. Ab hepate , venas emulgentes Ma venis emulgentibus inpropria receptacula rene urinam accipiunt; eandemque secretam ante a puro sanguine per reteras vias in vesicam Propellunt Ad extremum reterum in amplam vesicae cauitatem per
ipsam vesicae tunicam oblique subeuntium a parte interiori ii taό
succisae sunt velut membranae particuta quibus illae tam .su=aicita ei quam operculis quibusdam clauduntur atque operculapi ιγ eiusmodi liquorum in vesicam illapsu aperiuntur, eorumdem in vesic agitatione 5 mora comprimuntur, Mobstruantur
Urinae appellatione Medici intelligunt non eam modo, ae vere urina es 4 sed etiam ex urina ex reliquis quos dixi, liquoribus, & ex collectis in via recrementis factam confusionem in qua quatuor potissimum considerant comsistentiam colorem , quantitatem i , Πῖςnx Potest Urina bilis affusu' rufum colorem ante consiste l. 9α I. tiam comparare L minoris crudita is, quam si ea tenuis, Wi, colliet alba estot signum darς tib s. .ιρος Colorem, qui materiae propriae coctionemr habere non era. potestante consistentiam urina sicut neque consistentiam sine bono colore habere potest. Distinguere sedulo oportet naturalem urinae consistentiam doctione factam; turbida,& Perturbat s ixiς o uia iuuia
Sex Vrinae colores sunt albuS, Pallidus, ruber viridiS 44. tui, cap. . liuidus niger a uos caeteri omnes urinae colores α- feruntur facile. Aibi species sunt chrystallinus, niveus, aquoius, lacteus, a G1lea lib. i.
glaucus,vi charopus color sub paludo rufus, Misauus; si
nigro vineus passeus, QvenetuS color continentur. t. problemate
Color optimus,4 maximem turalis in urinis si subru rbiaitai sci. sus subflauus; his qui sunt remistiores, crudixatem si ea i,.gnificant:
168쪽
gnificant qui intensiores aut stionis,aut permistionis prauorum humorum, aut causarum similium signa sunt. Galeη libri Color flauu 133 rubrum viridemG nigrum ex viridi;: zi: es frigus album buidum, nigrum ex liuido colorem gignit: Pliς,ψm ς ιδ non tamen simplici inducta ueratione mintemperie; leo humoribus, quorum urina aut serum est, aut partem aliab Galen. s. i quam affusu habet vel omnibus, vel aliquibus antes geni-δ- ζῆς - ς' tis; cium rinaque permistis secus enim simplices tantum qualitates, ac non etiam redundantes humores, qui sunt morborum causae Medici ex rinis dignoscerent. Color in urinis pallidus bilis flauces ruber, sanguinis; m-ger, atrae bibis: albidus, pituitae; viridis, eodem colore Pr
dite bilis est soboles: liuidus fit ex astusu modico atrae bilis humoribus aliis modice permi x Nigra urina, cum lethalis est; quam liuida center debet
cisalen. lib. i. perniciosior Latiarius livida. quam nigra urina salubria tu rex Hippz uda urina crassiorem consistentiam habere lupra me- . . ' 'S'' diocritatem potest, nisi se conturbationem AC igitur Vrina summe perspicua nunquam non est etiam summe
GH Ἀ- -τxo Vrina vere crassis triplex est i semper turbida turbida, z IV V . quae deinde clarescit,4 clara, quae mox conturbatur. erisii sc/p- 3 Ridiculum est, quod Avicenna crassiorum numn v uba morum concoctione liquorem urinae minime turbidum su- libr- ςQRxx u. pranaturalem mediocritatem crasses cero, cinipi stari pia n. i. io Obstructis vij urinarijs purior quidem, hoc est minus ς si x turbida urina fiet , at non magis tenuis; quod liquorum a-
uept turalis crassities coctione,&serfecta mistione comparatae
non ideo attenuatur;quia stillatim,&veluti percolu emittit.
b -Τ--li Vtina igitur tenuis solius ii cruditatis primo, ser se sit τοῦ a gnum est ecundario tamen significatu,& indicijs alus adiu-- μ' -- tam niti l impedit eandem aut phrenitim in delirantibus; aut abscessium in ijs partibus quae sunt infra septum transeueriam significare. a. Pueri propter voracitatem, propter motus inordinatos turbidam emittunturinam.
169쪽
In pueris urina supra modum tenuis periculos1or censetur; quoniam fortissiman alterandi, S concoquendi vim habere i li solent , quam non nisi ingens morbidorum humorum prouentu Simpedire Potest . . Quaen 1grae urinae sunt, eaedem tenues este turbulenta dem. 'ii his . oue crasserite carere post uni. Herophon- Urina impente rubra cra: Smiculae iunt necetiario; luoria boris Aleia.
Crassam vi mamminil impedit pallore imbutam elle en κ...
Sed do subtusus color crassae urinae insidere poteti; cum uis non ex materiae deiectu quod videre est iiij S, qui ita meae. ια mem, aut sitim patiunturi sed ex affusu bilis in albos, crassosque liquoreS fit. rina, quae exquisite rufa est, aut flaua, numquam non est etiam tenuiS. Quibus urinae perturbatae, quales sunt iumentorum Q. I de hs dolor capitis adest; aut aderit. rismoro Quod per morbos in urina subsidet, portio humoris mor sbum facientio est; quam calor naturaliSeo MMOGOrre differenti Tit; duo pus senerare solitus est Lactione scilicet inter com P - 'ib 3.
coctionem,& putre ractionem media ne ex uisio
Quod per sanitatem in urina subsidet, alimenti pars est quae ς secunda concoctione conuerti in sanguinem Obcru Piost eom, ditatem non potuit undet 'Cum putrida febre laborare quis incipit succus crudus bello demulci- sedimentum H Vrina facere definiti tametsi eo tempore co- et h piosissimus tortasse is generetur; quod natura in morbi prin im facultae cipio ad retinendum, coquendumque conuersa non humo Me res modo,qui morbum faciunt; sed clijs excrementa etiam omnia retinere solet. Urinae aegrotantium,& ianorum hommum sedimenta eadem quodammodo iunt; differuntque ab his illa,quod mor . 1 2. materia facta sint. pQ Σ. Cum sedimentum aegrorum album est 'que; aequale
b0num: cum nigrum; aut viride, aut valde foeteris malum. . Aputaris ἰ
od pingue est, sempera innatati&numquam cum 'i' l. i. 2
quoribus reliquis perm stetur inurinis . GP ιι.
170쪽
Stulte putat Avicenna 'ex urina posse deprehendi, num foemina conceperit. Non bene quidam farinaceam subsidentiam 4b orobina, furfuracea, Miaminea subsidentia rem distincta putant. Sed neque illi benefaciunt; qui affirmant lamineam subsidentiam reliquis deteriorem esse .
R est iubila, praeceps in morbo perturbatio ι per euacuationem mutatio; quae uno ex quatuor modis fit; aut enim liberantur confestim a morbis aegri ut magnam in meliis mutationem obtinent; aut moriuntur statim , aut evadunt multo deteriores. Mutationes illae,quae paulatim fiunt; vel debilitata. fuiNtute, vel morbos non crises, sed solutiones nuncupantur.
Dies,in quibus crises fiunt decret ij, critici nominantur; quod iiiijs frequentissime, tutissimeque iudicari s
leant aegritudines. Non ex proportione agentis ad id , quod patitur se Averroes credidit; neque ex ratione consonantiae , dissonantiae, ut Amatus Lusitanu putauit meque ex vi numero rum, ut veteres quidam scriptis mandarundi; sed ex coelo a Galen Eb D stibus corporibus 4 critici dies vim suam obtinent ex imi g naque maxime non quidem absolute; sed pso materiae dispositione.
Dierum criticorum reditus,in circuitus non sumitur e septim nis medicinalis Mensis S qui medietatem continet dierum omnium; quibus Mensis peragrationisiniensis iuluminationis Lunae simul iuncti constant. Rectior,& longe probabilior criticos dies supputandii tio est ea, quam Peolaemeus in sententia sexagesima hisse his tradidit super aegros criticos dies inspicerac Lunae peragrationem in angulis figurae sexdecim laterum obii enim eos angulos bene affectos inueneris bene erit languenti: contra male si assii sinueneris.