Ars medica ex Hippocratis Galenique thesauris potissimum deprompta...

발행: 1588년

분량: 246페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

171쪽

Πiber Primus

Anguli feturae sexdecim laterum qui sint; ut Medicus in

eonstituet; ut e singulIS vigintὀduobus gradibus, particu min. tatast.

lisque minutis trigintaunum latus efficiat; qui numeru . ouater ducius trecentos, ac sexagintagradus complectituri uot eraduum totus Geli ambitus est qua figura constit ta- laterum angulis probe consideratiS pro statu lunae,a ou angulorum ipsorum vel foetici, vel aduerso Smum com- otiones morbi grauiores, vel sedatiores laturae tat; M 'dicus dijudicabit Luna non semperaequalia inter angulos huius figurae collocata spatia eodem,in aequali tempore percurrit curu rei causae ni obliquitas Zodiaci, Horizontis . Inaequauetas motus Lunae Sedecim illorum angulorum quartus, octauus, duoaeclamus,nsextusdecimus diebus criticis congruunt secundus, sextus decimus, inuartusdecimus indicatiuisitertius, septimus, undecimus, quintusdecimus intercidentibuS, seu prouocat 3s; primus, quintus, nonuS,&tertrulaecImus vacuis diebus respondent. Peruenit Luna ad octauum,seu oppositum angulum quartodecimo, vel quintodecimo die S ad quartum anguium die septimo octauove ad duodecimum vigesimoprimo, vel

uiaesimosecundo diς Hippocratis igitur, Calenique doctrina, quae decret rios dies per quaternarios, ac septenarios druidit ab Astr logorum placitis non admodum dissentit - - Fieri potest tum propter colunctionem fixarum stellaru ,

uuae noxi sent qualitatis; tum etiam propter nocentes planetarum aspectus, ut Luna in aliis etiam diebu maiores,a oue cocitatiores humorum commotiones excitem, temque ut diebus antedictis propter coniunctiones aspectusve ad:uuantium stellarum motus minores, atque sedatiores hant. Dies indices non solum per apparentem, manifestam

concoctionem per insignes qua que so coctio : Ira

'ne, quae iam ante apparuerit, accidere solitas mutationes erises futuras praenunciant A

172쪽

De Arte Medica

. Mies omne decretorii ex Hippocratis opinione sunt vehyρα. t plurimum impares siquidem a primo die suae ebdom

lib. .derat.vi dae non autem a primo die morbi numerentur. t axiu 3.&,ό. . Umne decreῆOraos dies vigmtiquatuor hoci ς integreb Colligituris constare HippocrateS, Galenta putarunt.

in ictu, dota suum criticorum dierum aliquo soluitur morbus i non 'di est, quod recidiva timeatur. erisib e. i. Cumio uitur morous die aliquo exa)S, qui raro, aut m te indicant: prompte fit morbi recidiva. Computatio dicrum criticorum in muliere,quae post par, b Eb ': tum febre corripitur; incipere debet 4 a die partus; siquidem is naturalis fuerit quod si praeter naturam partus exib.,ίν,.us Qxi, tu istbrem coΠstet e causa aliqua procatarctica ena epid in hisso tam ha die febris computatio dierum criticorum exordi- ' 'Π x .i-ri debet. Cum permutantur morbi in alium alius; quisque ut constitutionem, ita riticorum dierum suppurationem abal: diuersam habet. In morborum recidivisa primo morbo decretorij dies

py -'irui debent numerari ni non a recidivis ipsis. tu sto. in histo an abscelSibia non a re antecedentis inflammationis;

'ςx0ph o sed a principio abscestus ipsius g ruptio suppurationis expe-x Hipp. lib.1 Handa est.

-Τ, 8, Optima crisis est, ii quae tempore morbi in statuin viil Calen lib. i. repositi fit 3 perscctam exquisitamque coctionem os indit:.bmida', cx Acretioni modo,seu forma morbo ad ungue respondet libr. 3. de erili Crisis, quae vel ob morbi masnitudinem, vel ob motus celeratatem , vel propter aliquod extrinsecum irritamentum vigori tempus anticipat Deo deterior censeri debet; quo lapsu temporis; excretionis modo coctionis vitio in rerum excretarum impuritate ab optima crisi longius abesti Non licet euacuationem quampiam alteri cuiquam pret serre morbis ante non distinctis; euacuationum rectit

dine cum affecta parte minime collata;proindcque scribunt imperite, qui aut fluxum ventris, aut sudorem, aut fluxum sanguinis denaribus , reliquis euacuationibus absolutea

reponunt.

173쪽

Liber mus. S

In iudicijs ardentium febrium ρ primas partes habet san inlibo β' guini fluxus naribus secundas sudor tertias vomitus, 'Α- ' quarta ventris deiectio . . Non recte alicui sudorem prae caeteris euacuationibuScritici contemnunt cum nutia euacuatio pluribus morbis, quam ille conuenientior siti ut patet ex tertio capite libri tertij de crisibus. Quatuor sunt 'uniuersalia morbi tempora, principium I b ἰμ' incrementum istatus , inclinatio. it Orbi tempora uniuersalia non aliter, c quam conco

ctione distinguuntur e Galea lib.ci

Principium e si si in quo nullum, aut obscurum est con 26 2Eλά coctionis signum; incrementum, in quo manifestae; status --ρ in quo perfectae concoctionis signa conspiciuntur; inclina ti 1 2 attio est; quae ostendit necessaria humanae vitae excrementa bis ad naturalem c morbi expertem concoctionem reditum facere In plerisque morbis, ut in lapide renum, in colico ast citia, Miarijs febribus, alijs similibus uniuersalia tem p ra non ex concoctione materiae morbum facientis, sed ex symptomatum grauitate dignoscuntur Ridicule credunt aliqui, quoniam a Galen e putatum e Lib. Aph. est augescere interdum sympromata morbo benigniori red- ' τα Tidito ab eodem putatum furis triplicia esse morbi tempora - ις x x-' i inter se diuertia essentiae morbi; symptomatum si conco citati ctionis, cru tatisque hallucinantur autem egregie cum benigniorem morbum, morbum remissiorem pro eodem accipiunt.

Errant f idem,cum affirmant aut nullum ex Vrina incli Ril b' nantis morbi signum spectari posses aut multas putrida TS bres non inchoatae,sed persem concoctionis in morbi proncipio signum dare nisi princi j appellatione tridui postre mam partem intelligant in s morbis; qui longe breuioris Irriduo spatii principium hab)nt. Thraiyb QQ, Raro in morbis crises conspiciuntur propter Medico

rum remedia, quibus morborum cursus interturoatur ti. I,

174쪽

D Arte Me a

Illa tempora quod medica auxilia non reuocare medio cursu, omnino interciperes sed breuiores, aut etiam bre-

a Galen. lib.s uissimas facere Morborum aetates possunt

tali , - Hinc fit, ut etiam post optimas rises inclinatio morbi aliqua sit; quanquam illa sensuum aciem prae breuitate eL fugiat. Non materiae morbum facientis persecta concoctio sed: V ''in' ' illius euacuatio b morbum inclinare facit. Σ' - 'R 7 φ Mors tamen neque in morbi ς inclinatione uniuersali; G-J aj ne ue cum integre,in perfecte morbi materia concocta

temporibus est Iugulare aegrotu potest;ntu nouo morbo luperueniente.

Et in principio morbi, mi incremento, in statu elusidem superueniremor aegrotis valet. Cum tempus,quodque morbi uniuersale particulare principium, incrementum, vigorem, declinationem habeat triplexque sit mortis causa su catio caloris, vehementia morbi Diacultatis resolutio; qui ex se catione moriuntur in principio qui morbi violentia, in incremento fatua qui facultatis resolutione in inclinatione moriuntur. Non dies modo, sedis hora mortis ex dierum critico--εςxiu ii , raim arte praedici a Medico valet; illa etenim hora 4 aegro- ρο - tans morietur; qua in praecedentibus accessionibu molestissime habuit. Mortis dies praecognoscitur, quanto superat Naturam

morbus considerando;& grauiores accessiones inspiciendo; si enim eflatu dignus fuerit excessus; sarum adhuc resistere vis Naturae videatur; mors cito subsequetur si v

ro contraria affuerint tardius.

Salutis, mortis signa non semper eadem sunt quae indicatoria signa. Gai libro de In legitime motis morbis principii duratio ς incrementi Cy P ' is kigoris coniunctim collectam durationem squat atqu: f imoaib - prima morbi aggressione, 'usque ad diem, quo primum ap- Μ', iii 7 parent signa concoctionis obscurae tantum,temporiSelabi' tur 3 quantum inde ad finem principii,cum signa concoctio- nis manifestae apparere lent; elabitur; seucronici, seu acu thseuacutissimi, seu exacte acutissimi morbi sint . Mouentur

175쪽

Liber Primus. γε

Mouentur legitime morbi illi, qui nullo obice remorante, naturalem suum cursum conficiunt mouentur illegitime, quibus contra euenit. In morbis illegitimis perpendenda omnino caulae; quibus illi aut velociorem,aut segniorem solito motum vel iam habendi vel habituri sunt Pindeq; aut longiora, aut breuiora fore consequentia tempora, iudicia coniζctandum iri; filii . Cum scripsit Hippocrates , - quibuscumque in febribus Aphorium. εα morbi regi ante diem septimum, malum septimum diem quoniam is iudicantium omnium est potentissimus pro quocunque iudicante die posuit 1 secus falsus esset Aphorismus ipse sibi in A.de ratione victus in morbis acuti tex.

tu i 8. Hippocrates contradiceret. Crisium praenotio, si proprie loquamur; acutorum an Rἱήν id in tu b morborum est; & chronicorum illorum, qui ex de nuit in fine omcidentia nunt. Post signa concoctionis aeque facile est praedicere in longis&acutis morbis praedictiones tamen in acutis Oba Atystoe. σ1 teriae mobilitatem multo sunt, quam in longi morbi ticula Σ.Aph

In acutis morbis antequam concoctioni signa ulla appa a Riffoeta.iareanta praeuidemus aliquid non tamen ex criticis sed 4 ex innui libro a mortis, Ialuti signis. ω ij. In longis morbis nihil umquam praeuidere possumus, nisi concoctionis signo aliquo inspecto. Omnes evacuationes criticae,seu motu ad interna,le motu ad externa fiant; si caetera paria sint, facilius S copio' coiiiii

sius ς noctu quamdiu, maiori tamen cum labore f&Prae Galli, 3-Pr sentiori cum periculo aegrotantas nunt. GaIea lib.

Cum g anxietas Meuacuatio ita breues sunt, ut ambae Ae: uno aut eodem die, aut eadem nocte fieri possint siquidem e viii.t i, i aeger ex debilitate periclitetur, melius diu, quam noctu iu- O co ro GL dicatur quod si ex copia mali succi, ex morbi magnitudine is male habeat; salubrius iudicatur noctu quam diu Cum anxietas Meuacuatio critica longiori interuallo se consequuntur; illam diu, hanc noctu fieri praestat.

177쪽

DE ARTE MEDICA,

De curatione scindicationibus Cap L

Potior est curatio, quae o innititur indicationibus;hoc est argumetis a rerum natura sumptis, rationeque certa comprehensis; quam quae nudae experientiae innititur.

Indicationem diffinios significationem eius quod fieri in singulis rebus pebet,sumptam a propria cuiusque rei natura. Quemadmodum duo sunt summa rerum lomnium genera bonum, malum;ita duae sunt primae, generales n.'ication. 4 4 custodia,&ablatio;iΓa quidem boni;haec ero vli;quarum utraque indicat quid agendum sit. Sui custodiam indicant naturalia omnia, quae quatuor sunt,sanitas ipsa vires nostri corporis triplices; causae sanitatis,hoc est temperies,aetas,consuetudo,similiaque; et-fectus denique sanitatis, hoc est actiones omnes, quae secundum naturam fiunt. Sui abutioncm indicant quaecunque sunt praeter natu' ram

178쪽

tur ex raeo

De Arte Medica

ram nimirum morbus, ca'sam orbisi symptoma morbi. v. in Symploma quatenus ' mppoma nihil 'separatim, per

se indicat, quoniam morbum sequatur,sicut umbra corpus; Gai bidem sed indicat quatenus habet rationem causae morborum aEgentis, aut vires debilitantis. e colligitur' Non naturalia ς sicut mediiun locvin tenent inter ea quae Α, ' tra secundia i naturam sunt Mea quae sunt contra naturam;itatib-3. exboa parti.n cuttodiam sui,partam sui ablationem indicant pro

Duas illas generalissimas indicationes aliae duae indic, ii a tiones subsequuntur magis specificae, ii quarum prima indi- excepta sue cat num fieri postit, quod generali indicatione fuit indica, ta secunda vero ostendit quibus praesidijs id fieri Valeat. Urionum ni prima indicatio specifica a quatuq fontibus petitur, aq- - -' substantia totius, aut partis atactae tib actione partis triae; abi aque,& a situ partiS. Subtantia solida si perieriis reparari haudquaquam posse 1e indicat carnosa, aut spiritalis pars indicat se posse reparari. Si perierit actio, perquam parti affectae vita aut tribuitur,aut conseruatur necessario indicat ea morbum curabilem non esse quod si aetio perierit , per quam parti affectae melior vita est spes esse potest curationis. Pars ea cuius usus ad vitam necessarius est, si perierit indicat morbum esse incurabilema contra vero cuius non est necetarius usus . . o.Lu . . Si pars affecta ita sita sit, ut medicamenta ad eam pertin- quali inteperie gere nequeant , argumentum est praestari id non posse , quo hil ξζει tendimus; sicut e contra praestari posses si medicamenta ad

Meth ci .li eam deduci valeant.

si πα- Secunda indicatio specifica in vitalibus indicationibus

da valeelidi sumitur ea similibus;at in indicationibus curatiuis quae ma-α2M. 5'' tum primo,&per se respiciunt; non bonum; sumitur αsi 'di contrari S Iz.Loii. Tam similium,quam contrariorum certa quantitas,&de-Σ -- lGi v terminatus numerus g sumitur tum ex particulari excessu,

UE gradu ipsius morbi tum ex ipsa aegri naturas hoc est ex

natu,

179쪽

Liber Sec dies: γδ

naturali constitutione totius corporiS; ex natura, inura,&positos Iulia UMR ς iri us utriusques ex medicgmenti iacui; te 'el valida, ves Tempus tendisum similibus,tu contrariis indicatiua motibus nat*rae , ω motibus, ac temporibus morbi. Modus utendi praesidiis indicatur in partis naturas figu I iraia ra sitia connexione; magnitudines sensu obtuis, vel acri di medicamina iectus natura, situ figura; magnitudine; iuratione aegri deii. Imnatura aetate; consuetudine viribu , aeris tem pie : me, uius lib. α

dicamenti denique viribus es consistentia; c aeter quae spe dia tam

dant ad methodum c'mpositionis medicamentorum mea . Cum indicationes contrariae sunt, curatio instituitur secundum eam indicatione,quq p entior em maioris usus. Cum indicatione a morbφduntaxat sumpta exhibentur aegroto c0ntraria; aequalia gradu debent illa esse, etiam ficiat.biai primo die dentur; qua curatiqne uti medicus de tin tot g Φ'-Siab tilenda mera intemperie;quaeram ex alis a ctu iam fuerit. c.TA IS .E, In morbis,qui pendent a materiai causae maturitatistu P,

dendum cumptam; est permittendumque intemperiet, controuer c. ut usque ad statun augescat. Non sequitur; si morbr omnes curantur contrariis aeoualibus ut cuncti , qui eadem aegritudine laborant reine lus ijsdem adhibitis pari celeritate liberentur. Auxilia non fiunt intensione morbis esse aequalia;main iisdem valentiola existant, quoniam a natura aegrotantis

M0rbi qui aetati habitui, tempori, naturae non lapsaraearotantis sunt uu ammodo sinais es minus habent die ip p rri' riculi, si caeter I ria sinis mali lethale tot genere iue ris. D. rint; quam qui di similes existunt

inio facilius quis in morbum incidit eo facii us cura 'tur: qui vero saluberrimi sunt, larissime aegrotant sani-

tali ditficilius reststuuntur praesagitaexpiat

In compositis affectibus compositae indicationes confi- ός 'ses h l derandae, in quibus quid agendum sit non alia methodo in beri iaci,

uenitur, qu msi simplices per se subsisterenti An praestari*0ssit indicatu i vel aesumatis per se sin et Id T

180쪽

De Arte Medica

sulis assectibus; vel affectuum inter se collatione quoniam si inter se contrarii sunt, aut eorum unus alteri nocet, difficiliorem, 'lixiorem,aut periculosam omnino curationem indkant: si indifferentes sunt, vi sibi mutuo nec prosint, nec nocean Tolixiorem:si vero alter alteri auxilio sit; faciliorem pollicentur. Quibus auxilijs praestari possidi inuenietur non aliter, quam si simplex esset indicatio: est tamen in remedioriam ordine discrimen aliquod. Nam si affectus sint in ordine promiscui; quorum nulluSaltero prior est nullum ordinem exhibendi medicamen a definitum indicant: in quibus vero ordo aliquis est;illi ce Loc an ordine medicamenta sibi adhiberi postulant'. Astectus,cuius curatio est cauta curationiSalterius plius remedia sibi adiabenda esse postulat ab eo,quod obtin tuationem causarisine qua non non in parte tantum medicinaetherapeutica indicationibus locus est; sed in sanitate etiam

conservanda.

amisisto ii, Tolluntur morbi quidam morbis aliis sponte, 4 salubri

Aptiori .s8. ter superuenientibus.

Seo Medicus curare morbum potest alio per medic Corsi, lib. , monti morbo excitato: secant enim; runt;ulcera ampli pou rareddunt, &similia Chyrurgi faeiunt. Pro tollendo tamen morbo, minori illo quidem,sed minus tractabili non potest Medicus citra ingentis audaciae, temeritatis notam alium morbum maiorem excitare , qui pharmacis facilius obediat ut pro tympanite ascitem pro conuulsione febrem: pro suffusione cataractam in oculis. Nihil impedit, quominus hemorrhoides nulla excepta omne obstruantur cum recentes sunt corpore anteon, uerso expurgato Lac in reliquum tempus praescripto aegrotanti viciu quo sanguis mediocris, surus pro impuro,

crasso generetur.

At eum, qui sanatur abhemorrhoidis auitiquis; nisi na uis . . .. 0hi xμμν alii fluens, reclusas seruetur;quae expurgando Γι. corpori sufficiat periculum est aut in hydropem,aut in phtifim incurrere, quidquid contra Aetius clamitea. Epilepib

SEARCH

MENU NAVIGATION