장음표시 사용
201쪽
Est etiam alia ratio contra Erastum tape pharmaco Inventriculo, intestini manente, humore magna copia suunt e distantiori,is partibus ; quas non est admodum probabi is illi, irritatas ad expellandum fuisse tam valide, ει tanto impetu. Aduersari purgantra pharmaca naturae, hancque ab illis
turbari,& irritari; inde coniicio quod proprea medicame di
tum operatronem quidam exolvuntur tormina , veri gi pie v. Bem pathiatur alij. Rat o etenis, quae a pluris is affertur,id propterea vis venire affirmantibus, quod pharmacum carnes, languinem eliquet;vt proprium humorem trahendum inde eliciat; non
est omnino neoessariae; sed probabilis tantum Est etiam veri valde simile Psicut alius a bile flava quotidie stiria alata deponit excromenta arguit entost, quod Iin regio morbo, in quo balis ad intesima non emanditur, e cap. . una cum sanguine per corpus fertur tarde,& difficulter excrementa dei jciuntur ita deieci ioni per medicamentum excitanda roboris plurimum ex irritationem accedere. Adiungitur alia ratio ex pharmacis umbilico impositis desumpta quae non alio modo , quam irritatione purgare videntur frustra enim tractionis a tota substantia meminerimus; quoniam si purgarent itas ad cutem ad se humores
attraherent instar eorum quae vesicas excitare consueue vunti non percituum deturbarent.
. . Idem non obscure probatur ex superpurgationibus, quae contingunt , cum plus medicamenti; aut valentioris quam Hportet, deuoratum est aliquid in his enim consa succos trahi non vi sola extraetoria medicamentorum; sed ex ve- narum quoque apertione,&expultricis virtutis irritatione; saccis primum medicamento familiaribus tractis deinde aliis prout sunt fluxiores, aut minus fluxiles s prout a tori, via minori tenacriate a natura retinentur, atqui probabilissimum est purgationem, tu perpurgutioncmar Husolup, intensione bue& remissione differre.
Non omnia medicamenta purgantia succumquemςum 2: de me indistincte maliunt quod mi morbς regio laborirnt, , dato
202쪽
dato medicamento, quod expurget bilema qui hydrope
ascite laborati dato medicamento quod aquam deducat, unica exhibitione curantur saepe; qui si sumerent medicamentum, quod atram bilem expurgat, tantum abest, ut curarentur , ut imo ingentis mali periculum subirent. Aperte mentiuntur, qui asserunt purgationes fieri medicamentis in succos sibi familiares conuersis. Sed & illi non minus mendaces sunt, qui pro maiori vel minori purgantium medicamentorum robore,in virtute nunc bilem hauam, nunc pituitam, nunc atram bilem vacuari contendunt. Ex his colligitur non occulta prorsus,sed sere nota,& sen sibus obuia facultate purgare medicamenta , etiam si a tota substantia vim illa habere dicantur. Non est necessarium ad medicamentorum tractionem; Λάμ' 2 ': ut eat ventriculo in venas deducantur proindeque se α. ab 'i ci stra miscentur a plerisque Medicis deducentia purgantibus.
... . Di, pura habentes corpora, difficultero pulsantur
likι simpudii quia pharmaca Naturam stimulant ,& ad excretionem pr Po, ficiis , u ς-Dp ipsa autem e cicata, cum nihil habet, quod expeti Aphosii mos at vel quod expellere possit, pessime afficitur; nec excu-
τό T i, a tere mordicans medicamentum ita facile potest: quod si norvenia p. i tatu dignam humoris vitiosi, aedundantis copiam in i C:*β' 3. testina effundere posset; facilius irritans medicamelum hoc paeto elueseis atque una cum excrementis e corpore su duceret sic enim cum est excitataci viamque ad inlisinis, bi aperuit; reliqua excrementa eadem facile protrudit. Sanorum corpora,accepto purgatorio pharmaco no ideo solum afficiuntur; quod excutere illud non valent ita faciuies sed etiam, quia Natura medicamento lacessita conatur expeller quae retentrix victustaqnuam utilia,&lamili ria pertinaciter retinet Interdum fit, ut pharmaca purgatoria vel solum visa, vel solum olfacta concutiant nos, purgentque quoniam cogutatio vehemens de re exstimulante ipsa horrorem parit; Nariiram exstimulat.
Hocedente purgatione, desiniint vertigines, torminas animi
203쪽
animi deliquium,&similia accidentia, quae ante purgati nem incceperant di quoniam horror, ει concussio his aepharmacum refugientis expulsionem irritatione iactam n
cessario antecedit. In mortuocorpore pharmaca purgantia quantumuis ca-Iefacta neque trahunt,neque excernunt huimores quoniam
tractio medicamentio emassio Naturae ex sese inuicem pendenta4 quod vivacaret, totogenere ineptum eis, ut ad expellendum irritetur. Cum pars quaelibet corporis cum caeteris omnibus iamiliaritatem habeat euidentem necesse es uostvni est famia 3iare, caeteris non sit inimicum; quod uni inimicum, perniciosumque est; caeteris non sit salutare. Pharmacum quatenu purganS est, neque in unam partem agit, intactis omnino caeteriv; neque ultro ad partes aliquas dimissis alijs accedit neque a palete vita trahitur; neque a facultate corpus mente ad partes vel iniuriae, vel purgationi obnoxias deducirur Nonnullis tamen pharmacis partes aliquae magis aut mitinu quam caeterae purgantur ' quod illae, quam aliae magis 's-
aut minus aptae sint, ut permutentur Qx G Medicamenta, quaecum facultate propria purgante coniunctum habent acrem calorem validius agunt: hac ob camsam Medici quoties magis subducere valent acria ut ingubereis permiscend Medicamenta vulgo benedicta appellata. ut inabarba braneaueni
rum, agaricus, huiusmodi alia absque periculo, citra ,.ἔ avehementem agitationem, atque noxam blande purgant ca L
quod vel benigni succi aliquid in se continenta vel quod Narturae non sunt adeo inimica; vel quod propter admistionem
partium aliarum vis purgatoria hebetatur, ac retunditur svel quod calore fundente, pungente, & aperiente carent; vel quod propter lubricitatem celeriuSexeunt . De ordinibus
Medicamenta purctantia. in quibus cotrarie causae sunt, uagarium me- naturam validissime concummis mon sine Iabore ac peri agit ΤΛneauel
culo purgant, ut scammoni succus; elleboros; tithyma:30 L ira solocynthis; elaterium, menclathyridum, consimili . V.
204쪽
Quae medicamen a naturae humana maiori quadam h stilitate infensa sunt ut hydrarorum praecipitatum s
Eliaritium stib similia parum absunt ave nenorum natura; vique vrentium,&chymicorum ignium tantum abes. ut naturam corrumpentem exeantist imo deteriora perniciosioraque reddantur . . . Purgantia medicamenta quae valde calida, tenuium para Arist actio tium sunt sursum serunturi vomitoria appellantur; atta ' Σ''I vero quae sunt minus calida, sartes habent crassiores de- - orsum tendunt ,4 dejectoria dicunc amixtim aliqua sunt
vomitoria& deiectoria. Multis de causis euenire, potest, ut vomitoria deiectori rum; deiectoria vomitoriorum naturam induant; ut notauit Mesueus secundo Canonum uniuersalium . Purgatoria pharmaca, quae Hippocratis aetate in usu erat; longe valentiora erant quam quibus nunc Medici utuntur. Galen.sib s. Aloe per se nihil vitra hepar expurgat is Aperare aloem venarum oscula extracto inde sanguine, Iutid ' ocos heparque calore suo laedere Iulij Caesaris Maligeri auth I 6 hhes uia taSν credam, facit; cuiuS inexercitatione contra a tires cap. r. de danum I 6 o. haec verba sunt; Qui negant aloe iecuro Endia pii k- expetientiae scutica digni sunt ,hoc per annos amplius quadraginta compercium habu inrus; quamobrem Mesuae mei sum asstriptorem statu necessariomolo commemorare quot
non solum ab empiricis, ac charmacarijs, sed etiam a Gaiqnistis in pericula. morbos aloes usu coniectos exemimus e periculo manifesto. Malueris, Aloes igni suo atque glutino 4 venarum oris extrinsecus apposita sanguinis fluxionem cohibet ζει velut operculum imponit eo fere modo, quo ignitum ferrum solet, crustis
A NOMINI missio fit citius, tutius, Minorii cum apparatu, quam purgatio i proindeque cum riusque euacuationis par necinitas occurrit;com
205쪽
uenientius usta venae sectione, quam a purgatione ima II re
Ad purgationem non adeo magnum requiritur vir x 'I ui,
robur, sicut b ad sanguinis missionem , minu tamen Q ebdito test emendari qui ex epoto pharmaco, quam qui ex misso cap.ιo sanguine errores contingunt proindeque cum ad purgandum Medicus accingitur certior debet esse de virtutis se mitate ad eam rem necessariae,quam si ad mittendum sanguinem accingeretur
Ingens periculum est usque ad animi desectum ς purgare CT
Ante purgationem exonerandae primum 4 intestinorum ne aduersus M viae crassis,&naturalibus sicibus; quo omnia ex omnibus . Id -- expeditissime confluant: quo obstructione sublata pu- uigbu , tredinis occasiones tollantur vitiosorumque humo iam Io .itiu et
ex vaporibus, qui a stercoribus ei fluunt, gynerati P et
Quae sunt vere stercora, & naturales sces iustam a Na- x x com ας.
tura concoctionem habuerunt: cum uel cruntur e pei ra. Δ QIct M ta
concoctioni inde impedimenta fiunt commear. a.
Excretis stercoribus crudi humores ad faciuorem expulsionem sunt praeparandi; quod fit ijs arte aliqua incisis, te de attenuatisque, meatibus per quos trahendi fiant apertis, uiso --
Labuntur turpissime Avicennistae . credente tum hu f Aula. tiu
mores optime praeparari ad expulsionem cum ad substam IILI. ratiae mediocritatem ii reducuntur; crassique ante expurga- sali febrium pationem attenuantur, tenues autem crassiores,& concre
tiores fiunt Medici operae, Serapiorum vis. Natura quos humores ad expellendum concoquit, eos numquam non crassiores reddit ex accidenti tamen tu' quoniam nudum crastitie auxilium praebente concoctio in ista. b. 2 sa per se redundantium succorum expulsionem promouet. In legitimis curationibus purgatione non licet uti, nisi succis aut concoctis, aut saltem turgentibus ex occa h Hipp.librix.
ne tamen al;qua contingere potest o Medicus a NT materii velo copiam, vel ob actimonia; vrgente, non in iis
206쪽
I--Va men cocta, neque turgente aegrotum salubriter surget. sinu 'λ- Cum triplexa concoctio sit obscurae, manifesta; se r A, tibi fecta: in morbis acutis perfecta concoctio ad purgationem HV ψ'h expectati e semper debet nisi succi vel urgeant, vel tu
usi det, In longis morbis satis ad purgationem est succosmam&quamio. ste coctos videri. Morbo igitur aut incipiente, aut etiam augescente fit terdum purgationat sub finem status,& in inclinatione cor pora aegrotantia legitime purgari solent siquidem morbi materiam Natura vel segnius moueat vel omnino non
Quae iudicantur; purgaremmouere non licet. Pessime consulunt aegrotis illi Medici, qui indistincte pronunciantiu assiumptis catapoths dormiendum ab assumptis autem potionibus omnino vigilandum esse. Sed, illi aegrotes non bene cupiunt, qui dicunt ita. Cum medicamenta fortia sunt,& alteratu difficilia somno est opus, qui pharmaci actuationem adiuuent cum autem debile pharmacum est, Malteratu facile , nullo pacto, dormiendum . . .
Satius est ita statuere: Medicus considerata natura measea Galan his cammti purgantis di calore aegrotantis di coniectabit sto: uim in facile post medicamentum ad actu commutari, omnem μ tib ῖ f somnum prohibeat fi vero difficile ; modicum somnum it 'r'' oneediit qualecumque pharmacum sit; qualisumq*ς forma exhibitum . . - . .. Pharmacoin actuationem deducto vigilandum est omnino; quodcumque deuoratum pharmacum fuerit. Hi vilib., Ineptissimi Medici sunt illi, qui procedente purgati M*x o. victu ne ius eallinae insulsum aegroto exhibent; quo reliquiae m et ora dicam:nti ad exitum deducantur;&quod succi restat, e N tergatur soluitur enim purgatio potione aliqua non medis 'φ' camentosa inter euacuandum datas quia Natura ad concoctionem conuersa, purgandi operam dimittit. Hippoam. Nullum est incommodum statim ab assumpto pharmaco
ius aliquod, vel ptisanae cimore i aegroto dare; Γ
207쪽
stulavi ab ore venetriculi extergatur quidquid inliaesit media camenti: non enim interturbari purgatio 'alet, quae no dum inchoauit. e Stulte creditum est ab Avicennc eos, qui purgantur, π. f potu tepidae a vomitu liberari. Persecta purgatione tenuiori, sauciori cibo, M md . . uia . more habeat, aegrotus vescatur vinoque penitus absti disti Missaeaneat praesertim si insigniter fuerit euacuatuS. cap. r. Sicut fluente aluo; sanguis mittendus non est ita fluente aluo non est purgandum ; quod colligo ex Galeno in quartum de victus ratione in acutis, & libro primo ad Gla
Si singulis aequinoctiis , csolstitiis quiescendum str Elim Lili, decem dies ab omni purgatione, sanguinis missione d ines di xitemque in ex ortu canis, arcturi; in occasu Pleiadum z et in Lunaeque 4 coniunctionibus . oppositionibus omni Aulamorbus misi quid aliud valde urgeat, quod contra facere M euiadeat. Non tamen astrorum concursus emolumenti, aut detr menti quidquam affert ad purganduma nisi per insignes in aere excitata mutationes , quae nostro corpori comm dant, vel incommodant.
Est autem tutum magis,4 maioris artis opus illa, quae in humano corpore contingunt ex ijs ipsis cognoscere; imaeque eorum , quae agenda sunt, indicationem sumerea quam quae circa astra contingunt, curiosius ad bene, i lubriter medendum perscrutari. Pueri cum nondum iustam incrementi persectionem consequuti sunt: isenes, potissimum ubi viribus iam pro sus sunt destituti, purgantibus medicamentis minime sunt
Vemum tempusaccommodatissimum est ad purgatio ' Maadiabendas. Miscellatam
208쪽
Mi istanea de non siis ij medicamentis.
et . Vzz in in arido primo ac praecipue somnum concia
xi si molant quae autem frigore inducunt somnum oesin lib., Iuniam aues alimenta sunt medicamentosas aut so- fmplicivmς porifera medicamenta.' N suppurantia medicamenta simillimam par
ti quae afficitur, exprimis qualitatibus constitutionem' beroes eademque calida,& humida existere debent,sicut Ga- letuas docuit in cap. 3 libr. s. de simplicium mediecamne rum facultatibus. Nemo tamen recte dixerit dari suppurantia medicame tae, quae calefaciendo humectandoalterent; ut enim ait rabunt illa, quae temperata sunt,&calori nostro quamsimillima Suppurantia medicamenta ideo calida, 'umida dicuntur squia calidu, humidum est humanum temperamentu. Suppurantia calidiora humidiora temperamento sinuisii applicitassippurant m mons pria L; sed quoniam temperamentum quod calidius,& humidius est ortius agit:
vehementius. Suppurantia non satis in temperamento partis, cui applicantur similia esse , nisi emplast ca etiam sint, quod colitiam ex Galeno capite nono libri quinti de simplicium media
camentorum faculaatibus. Emollientia medica ita ad temperarum corpuS res , nititur innas calida sunt, xsicca; quot si ad materiam emolliendam G in liby reserantur, qualis est scintiosa praecipue humida, cali-
'a' - da appellari possiunt; quemadmodum appellauid ea Galenus cap.' lib. Ili de Methodo medendi. Be
209쪽
rae secundus. II e dignos si scinatibus me amem torum Cap. XIII
X coloribus non possumus medicamento mai 'iems eram inta venaris ac dignoscere aquaenam ex qualitatibus Primi prae caeteri piae is in iis redunden . Sed neque ex crassitie, tenuitate; neque item ex mollitie,& duritie coniectari certi aliquid de primarum qualitatum, aut intensione, aut remissione in pharaiacis valemuS. Sapores aliquanto plus significant; quoniam acerbetis,am serus, acidus sapor ex frigore sit semper salsus autem,
nitrosus, amaras, iis acer ex calore b Ga ea si is
Amaro non absolute, sed cum siccitate iuncti caloris est 'τοῦ
soboles. Neque vero cicutae amaror, fructuum aliquot natura amarorem maturescendo deponentium Auertoi, in Fran e Lilar. .co1L-cisco Valeriolae 4 fauent, affirmantibus ex frigore coniuct rizis .cto siccitati saporem hunc posse quoque nasci. Oao quarta. Sicut calor refrigerare alat ex accidenti, ita fieri potest; ut causae calida actione acescant aliqua eodem modo. Partium in pharmacis diuersit efficit ut apores non certo indicent primarum incias qualitatum, aut excelsum, aut defectum. Odorum differentia perinde indicarent, ac sapores si sentiri a nobis possent: at humani odoratus ea imperfectio est, ut olfactu non percipiamcus, niti, sit ne res odora, ait odora 4 sit ne odor gratus, an ingratiaS. Possunt amara gratos habere odores; ut ex rosa per*icuum est; non tamen ς quale odora pharmaca, Modora e Galen. lib. . alimenta habent haec enim etiam vorata suauiter olent ' Acria, salsa, nitrosa,&amara ut calida sunt, ita incidendi etiam, tenuandique vim habent. Galen. lib. t.
Vna est experientia. quae pharmacorum qualitates, ta , I G a cultatesque
210쪽
cultatesque demonstrδt; periculo sumpto vela temperato corpore, vel ali intemperato, cam; verbeneficium a pharmacis accipium;id enim a quo callidum O pus caloie laeditur ; calidum est, a quo frigidum laeditur ;frigidum.
De praeparodis medicamentis TI IL
E DI Α, Q T A quaedam tum purgantia . tum non purgantias sumenda, Madmouenda ad compositionem per ignem praepa
uando infundendo, destillando; ut sint mitiora; vel valentiora; ve gratiora; vel salubrioras vel facultas una tollatur, aut detegatur, aut noua acquiratur. His addere licet rituram dissolutionem; emulsionem; alios id genus amodos praeparandi medicamentas in quibus qui cara es obseruandi sint, docte, iuse scriptum est ab aliqvbuS.
VM 1 anilia sormis dissimilia gradibus
duo medicamenta quantitate pari commN oum. Eu centur, b remissum rem ttit intensum viatu capi eis sim x st viam oue ad medium virisquc quod quatum ab Gor ex vallesio , -- intens remmum tenditur; tantidem ex ne . poni ro ραρο -- cte intensum remittatura remisso: proindeque primo gradu calidum cum calido tertii gradu permistum calorem excitat secundi gradus in toto pharmaco non ad longum quidem tempus,4 ad fermentationem usque; sed ad breuem aliquam durationem