장음표시 사용
151쪽
tepida et catapla'mata ad anum pro cantum praeterenpellastir uxus haemorrhoidali per Xtraci graminiS,
taraX. tartarum tartariSatum, cremor tartari, Sulphur, pul Vere aerophor0S, 0racem, Purgati0ne alueticas, extractum colocynthidis cum calomele, aut calomel cum
pulv. ad Jalappae c0njunctum, dein frequenter bibatur insusum herbae oridae millefolii Menstrua sunt
rev0canda per Varia mei agoga , uti per cremorem tartari tartarum tartariSatum, boracem, aloem myrrham, pulvere Rerophor0S, cidum carbonicum, qua SDterias, acidum carb0nicum continentes, helleborum nigrum, Sulphin', calomel , coIocynthides , crocum et Sabinam,
bibatur etiam frequenter insusum summitat millesolii; praeterea adhibeantur pediluvia Simplicia et acria cum cineribus, vel Sale culinari, hirudines ad genitalia externa, phlebotomia instituatur in pede, semora fricentur cum linteis siccis, adplicantur interne eorum faciei cucurbitae siccae et scaris catae, vel etiam lanticuli, Vesicantia, sinapismi, uti etiam gentibus, Suris nuthb pogastrio dein imponantur cataplasmata genitalibus et hypoga Strio' exhibeantur semicupia moderate calida, vapores in vaginam immittantur adhibeatur etiam
electricitas, alius modicuS, incesSu SeduluS, qui motus etiam haemorrhoidarii vald opere commendanduS. Si ex suppressa epistaxi congestione validae verSuScerebrum, ephalaeae, Vertigo Variae olfactuS, vi SuSet auditus alienationes, temulentia, carebaria, Si ipsa apoplexi Sanguinea extimescatur, tum statim haec restituenda per sorbillationes frequente aquae tepidae, emollientium, per scarificationes prolanda membranae muc OSRe RU0rum narium, imo per hirudine ad internam orisci 0rum narium aciem adpositas. - RheumatiS-mu S, erySipeIaS arthritis repulsae per remedia leniter diaphoretica, sambucina, ammoniacalia, antim0nialia, antiarthritica etc. revocentur. - Morbi praeSenteSpulmonum viscerum abd0minalium, febre adynamicae,
152쪽
typhus coniugiosus etc. uXta regula therapeuticas, quantum possibile tractentur, ut acceSSII apopIecticus liraecaventur. - ΕXanthemata et impetigine Suppressae promtam per insitionem artificialem reStitutionem, aut, ubi haec locum non habet, irritationem saltem in Iocis prius assecti per epispastica, praeter balnea, remediaque congrua interne porrigenda, requirunt. - Ulcera praep0Stere conSolidata, e g. pedum, iterum aperienda per epithemata irritantia, hirudines, ScarificationeS, Ve- Sicantia, sonticulo , solacea. - ΕΚOSto Se , Ummata,n0di, i0phi, si ex syphilide per curam antisyphiliticam
e crani deIendi. Saburrae astricae i, nucus in tractu intestinatillimi accumulatus, bibonibu praesertim insidiuntes. cephalu eam vertiginem, temulentiam , Scintilla praeoculis et imo ipsum popIeXiam cui Sant O , o Vacunntur 3 non tamen per remedia forte evacuantia, Sed maxime per emetica antimonialia, pecacia anham, et purgantia rhabarbarina mucumque meliora nitu, cum Sal ammoniaco depurato, sale Gla uberi exsiccato, avedine corii cum nurantiorum, vel elaeosacchar so eniculi et similibus conjuncta. Cum emolumento praecipue iis, qui se re per totum noctem bibebant, exhibeantur etiam decoct. gramin. tarnX. cum tartaro tartarisato et tinctura rhetas quo Sa vel decoctum graminis tamarini inatum cum tinct. hei vinos et granis sex - octo Salis ammoniaci
depur , vel recommendetur divitibus, pinguibii obesis, pituitu sis, qui medicamina respuunt, aqua aid Achiil-κ ensis, Sed lii Zensis, ii In una, acidula grana salina, vel aquae Marianae. De die bibatur saepius deco-
Ad statum saburruleni coli cludimus e vivendi ratione, quae StIuAUriosa , ex oppletione ventriculi, epuIis auiis praegreSSi S, alvi sibis , symptoniatibus 5 spepsiae ex lingua Hic CraSSO Obtecta, ructibus , vomit uritionibus et vomitu ingestorum, bilioso, oculis lavescentibus, facie rubra seu cuprea facie hi bonum , halitu foetido, iussatio te, tensione ei sensibilis ate praecordiorum, cephalaea rotis ali etc.
153쪽
cium graminis' item clysmata stimulantia tutissime applicantur. Si proclivitas in poplexiam e g. habituali alvi obstructione fundatur, Saluti aegri prospiciatur cIb Smatibus Solventibus, iteratis remediis purgantibus
Salinis, et aquis Soteriis supra enumeratis. Purgantintamen per vices eponantur, ne pri mn rum viarum nimius torpor inducatur. Praeterea iis, qui purgantibus multum abutuntur, damna ex his exponenda 3 nam tale homines per abusum purgantium , ventriculi et ubi intestinatis robur infringendo, passivas humorum ad viscera abdominalia congestiones adliciendo , alvi segnitiem inducendo , functionum concentum tollunt, organorum omnium restaurationem retinent, et totum Iabefactant corpus et sic facile in apoplexia nervoSamin cidunt. -- Stase insigne et insarcius viscerum abd0minalium per Solventia, a lita Soterin Solventes et perienteS, de0rsum exacuantia auserantur. - Aliment:
qualitate peccantia, pharmac debilitantia seu nimie incitantia, ab usu purgantium, quae prodroma poplexine persaepe inducunt, fugienda et per aromata blandiora vel aromatica amara, debite adhibita, auserenda. Ouo. si febris intermitiens forma poplexiae incederet, praeter tractamen Sub paro XySmo insertu exponendo, illico
ad chinini virtutem, et quidem dos solito majori
grana omni hora' 0nfugiendum. - Vitia organica cerebri et aliorum organ0rum, quantum poSSibile, removenda. Etsi ars in tollendis hisce mali parum valet, tamen, prout caSus implex expoStulat, exhibemus lar iissima resolventia, antimonialia mercurium dulcem cicutam, digitalem purpuream, belladonnam, nucem V0micam etc. tum interne, tum externe, et pro varietate
et loco organi adsecti 0 pice illiniti0nes discutientes, ulcera artificialia instituimus, et electricitatem adplicamus. Gravidae sub doloribus ad partum adm0neantur, ne se repente nimie intendant, quiete d010rum seriem expectant et pedetentim omne nervo magi magisque
154쪽
ad laetus expulsionem intendant. Supervenientibus li-p0thymiis, hae tollantur per adspersionem aquae rigidae, vel admotionem aceti ad nares, otionemque
aceti cum aqua. Post violentias externas preSSi0nem R Sanguine, Sero pure, rusti OSSeiS, auXilio chirurgico amovere debemus. - Si Suspensum adhuc Viventem, HuSque faciem rubro dividam, inguam prominentem, oculosnpert0S, rubroS, protruSOS, invenimus, tum Statim funis solvatur, sive Si non possibile, aqueuS, per quem qui Suspensus, discindatur, sed ita, ut non su- Spensus repente humi cadat, tum miser in Iocum aere puro repletum ponatur Solvantur nunc et partim rem0Veantur ejus arctae veste Berni caput quidquam elevetur tori ope , aqua frigida irroretur, et aceto tempora ac frons Iavetur retro aures hirudines medicina-Ies adponantur et in brachio phlebotomia instituatur Padsura epispastica ante orificia narium teneatur age-nula aceti aut spiritus salis ammoniaci apertas cervici etiam cum emolument allium discissum, rasa cochlearia armorace adponantur, orique instillatur, si bibere potest, ab initio leve insusum chamomillae, melissae cum paucis guttis aceti aut vini, vel jusculum carnium tenues regio colli praecipue circa laryngem inungatur oleo olivarum, spiritu amphorato, aut Spiritu vini, dein adponantur c0llo cataplasmata emollientia modice calida recto injiciatur enem ex Sale oleo et aqua, et pedibus exhibeatur pediIuvium cum Sale culinari, cineribus, farina Sem. Sinnpis etc. commixtum. Submersum individuum praeter suffocationem apo-plexiae ethalis periculo maxime premitur. Submersi aquis quam citissime eximantur, nares, cavum oris et saucium a Spumi S arena lui etc. contentis depuran-
155쪽
tur , ipsi vero capite et parte trimci Superiore antrorsum et modice de0rsum declinantibu per aliquot minuta secunda reponantur, ut aquae, in saucibus, trachea collectae lacilis per os ac nare paretur siluxus, poSt situ hori Zontali, capite in latus verSo, Summa cum circumspectione vicinam in domum iransportati, udis a vestimentis illico liberentur, , calidi probe Siccentur Iinteis, talibusque modice tegantur. Nunc vena jugularis aut brachialis incidenda, respirati restituenda, dein pro circulo et animi praesentia reUocanda, mecOSSaria agenda. Hinc corpus tepide Servetur, orificii narium teneatur Iagenula aperta au de Luce, spiritus C. ci, Salis ammoniaci volatilis, aceti etc. aempora laventur acet , acet aromatico, Spiritu aromatico aliisque Similibus. - Si respiratio per Spumam, mucum in trachea collectum difficilis reddatur, num ob periculum
apoplexiae non statim Sternutatoria aut emeticum propinentur, sed mucii pedetentim removeatur, per Xy- me simplex, XJ mel quilliticum, cum paucis graniSAulsuris aurati antimonii. - Vertigo continua et temulentia post casus tales remanenS, Ruseratur per Sanguinis detractione tum topicaS, tum univerSale , per lamenta frigida, capiti frontique adplicita, ex aqua glaciali, lamenta Schmucheri, alteri, per usum internum potu Iim0nadae, Seri Iacti S potu nitrosi, muISionum, per enemata emollientia, Solventia, leniterque aperientia de his plura legere licet apud ros Berni op. cit pag. I 2I et q. Hominibus, habitu poplectico donatis, ad conge-Stione versu caput proniS, Suadendum, ut cauSRSomne S, quae circulum Valeant excitare, vitent, potibus refrigerantibus , diluentibus utantur, non autem spirituosis nutrimenta sint digestu facilia, collaria sint Sicca , nunquam Stricta, o Siti corporis erecta potiusquam incurvata, Si tu capiti Somni temp0re elevatus, pedes tepide servantur, et adtendant, ut excreti0nes
156쪽
omnes ex norma procedant. Individua ad poplexiam disposita aestate et versus autumnum mane bibant aquaSs0terias, virtute leniter s0IUente instructus. Alvus Semper sit Iubrica Si acies sanguine plena vel rubra, oculi prominent vel injecti, ephalaea graviS, vertigo, Si pulsus carotidiim plenus, sortis, tum universales et topicae Sanguinis detractiones, praesertim per hirudines ad tempora, scarificatione in nucham, ad prae-Veriendum insultum poplecticum instituendae. Si autem haec symptomata post disp0sitionem haemorrhagia rum aut profluviorum appareant, tum sanguinis detractione summopere indicatae sunt hic adhuc adtendendum ad morbum praegressum, ut restituatur, et ideo praeter alia remedia adhuc irritantia, revulsoria, et externe derivantia adhibenda, Si e contra individua tenera, debilia, X hauSta, vera virium debilitas, Si pulsus carotidum debilis, acies coIIapsa, frons frigida, vertigo, temulentia , LephaIae gravis etc. bSque congeSti0niba Ver-Sus cerebrum, Si praeterea individua hysterica hyp0chondriaca, tum, ut insultui praecaVeatur poplectico,
ad incitantia recurrendum hic summum emolumentum restaurantia , gelatinae animales, dec0ct. lichenis, ova, lac , carne assatae, et sub dati circumstantiis chinacea antispasmodica, uti sores inci, pecacuantia, tartarus emeticus . . , pulveres Dorseri, et Stimulantia, adserunt. Maxime tamen ad Statum carotidum, pulsum cordis et arteriae radialis adtendendum, nam aepe lacies c0Ilapsa, pallida, et pulsus carotidum, arteriarumque radialium , valde sortis , plenus' vel pulsus parvi, vix tangendi, ire oppressae. Hic si adhibeantur stimulantia, Statim pej0 status adducitur, et non raro ipse inSultus, tum Statim ad sanguinis detractiones , Sub quibus pulsu sunt majore , pleni 0reS, fortiores , et ad cito agentia purgantia , uti e g. ad p0tionem Iaxantem D. V. , ad alappam, aloem, gumm
157쪽
m guttam, aliaque, recurrendum. - Iongior abstinentia a cibis, fames, vel humorum nobilium jacturae, nimiae evacuationes, debilitatem poplecticam jam provocarunt, ut ulteri 0 hujus evoluti praepediatur, alimenta roborantia, nutrientia, aromatibuS, uti cinam0m0,nnis stellato, foeniculo, cortice aurantiorum vel citri, pulvere radicis ingi heri vel acori condita, Saepe sed refractis dosibus porrigantur; sic bene quoque exhibeantur juscula carnium concentratu cum vitello ovi, nonnihil de pipere, nuce moschata item panis bis coctu i a ius bis coctus Boerharii; panatella cum croco, quidquam cinnamomi iuscula vinosa cum ovis 3 uScula ex cere vi si et vitello ovi Guscula ex lacte, o Uo et Saccharis
pro Diu aqua cum in generoso commiXta, ipSumque vinum gener0Sum, Sed modica quantitate assumtum. Praetere Serius, Si digestio bona, tantur carnibus assatis, carnibus bene praeparatis: Iepori S cervi, ca-Ρreae, aVium, uti columbae, anserum juniorum, pha- Siani, turni, Dingillae, colo pacis, turdi etc. Semper tamen, ut monuerimuS, RuSae, organi S-m turba inducentes, bene explorantur, et Si contra ea agatur, Dequentissime licet non solum insultum imminentem procrastinare, Sed Saepe etiam praevertere,
Ad curam praeservativam pertinent adhuc praetercitatu Setuc ea, vesicantia nuchae adplicita, nunctione unguenti e tartaro tibiato parati, et si casuri urget, appIicantur magni lanticuli occipiti, praecipue tum, Si rodroma poplexiae cum paralySeu charactere conjuncta in conSpectum veniant 7 praeterea caput lavatur frigida aqua cum glacie commixta, adhibeantur etiam Sb chrolusiae tandem saepius exhibeantur purgantia, pediluvia irritantia, et plaga vesicatoria in nuch I0ngius tempuS . . pyr unguentum frondum Sabinae, vel pulverem frondum Sabinae insperSum, Vel
per unguentum Sub nomine Pomade de St.40is, apertu
158쪽
Si apoplexiae epidemice e currunt, tum populuSper Scripta, prodroma p0ΡIeXiae assignantia, it per voptima ibi adducta aemedia prophylactica edocenduS, ut se ab omni insulti up 0plectico conser Uet. Si vero insultus prodromis pluribus se insinuaret apoplecticus, hinc si laesione sucultatum mentis uii: memoriae Ianguor, Si gravitas et dolor capitis, vertigo
magna tinnitus aurium, caligo oculorum Sues rediens, et denuo disparens obServentur; porro Si 0mituritio torpor musculorum , lassitudo artuum B Xima, balbutiens loquela tandem si anxietas magna et pyreSSi pectori se manifestant, tunc Sine mora phlebotomia in usum est vocanda, quae larga Sit oportet, ad libram saltem, ut revulSi magna impetretur, RH-guini congestiones ab enkephalo deriventur et circulus in eo liberior reddatur praeterea adhibeatur eccopro licum plus minusve sorte, praesertim, Si 0rbi organorum digerentium, aut nimia bilis accumulatio, quod per linguam crasse obductam, russius, Saporem marum, Reces biliosos etc. cognoscitur, indSunt nam emetica, quia Sanguinis uXum verSu caput augent, nocent. Si autem valde necessarium emeticum, Si Sordes in astere accumulatae et si lethora adest, tum prius vena secanda, dein emeticum Statim porrigatur,
Optime in solutioneri grana I 2 tari emetici aut Sul-
satis inci' si autem emesis non neceSSaria, tum tartarus emeticus refracta dosi cum remediis Salinis conjunctus exhibeatur, ut nempe transpiruti culanea promoveatur tractusque intestinatis leniter incitetur, et ut ita sanguinis rem uxu cerebro melius contingat. Sub his circumstantiis antim0nialia sistunt Ximia prophb lactica. - urgore vitali valde incitato exhibeatur etiam digitalis purpurea, ut actio SyStemati S VRS0rum, morbosae exaltata, deprimatur energia blastematis nerVOS elevetur, cui scopo etiam elixirium acidum IIaΙ-leri et alia acida respondent. - Sub sanguini detrac-
159쪽
tionibus liniversalibus adtendendum, ne ex nimia anguinis detractione status contrarius, debilitatis nempe,
0uando vero prodromi nulli praecedunt, vel medicus, ubi insultus poplecticus repentine intravit, in auxilium vocatur, tunc minus ratio medendi directa, quam potius indirecta, si causae vel ignorantur, vel arte moveri prorsus nequeunt, aut etSi jam amotae, permanente in organismo reliquerint effectus, I 0 cum habet. Nihilominus justum regimen institui oportet: Onanium primo aeger si cecidit in platea, et si medicuri jam deSt, arcenda est hominum turba, tum Statim, Sisteri poteSt, quin corpus conquassetur, in cubile Satnmplum, m0dice obscuratum, aere puro frigidiusculo calor cubilis ad II - 12 Roaum moderandus repletum, deportatur tum ponatur in lectum non admodum molle et tepidum, capite quidquam elevato Simulque denudato, idque pulvinari, ex pelle et crinibuSc0nsecto, sussulciendum' situs trunci sit uberectuS, capite et pectore scilicet elevatis cruribusque bene tectis declivibus, vestimenta quaevis arcta prementia, Stringentia, uti collaria, thoracula, cingula etc. 0IUantur, caligae detrahantur, fasciaeque quam citissime et quin ego commoveatur, concutiatur, liberantur; DonSaqua frigida irroretur, et reliquum corpus tepide Servetur, hominumque et animalium caterva rem0veatur. CauSa excitans agere sors persistens, si poSSibile, tatim auseratur. Si autem causa non nota, quae inSultum eXcitavit, tum perpendendum, cujus temperamenti habitusque Sit aeger, quo vitae genere Utatur. Ut cura nunc therapeutica poplexiae sit felix, plurimum intersit medicum, omnia Sypmiomata Xacten0Scere, quae ap0pIeXiam praecessere morbumque con- comitantur diversa enim erit cura in diversis pople-Xiae Speciebus' de quibus inserius Sermo erit.
160쪽
In prima sectione generalia de Ap0plexi ab natura et indole ejus disseruimus, quam in tre SpecieS, nimirum in Apoplexiam Sanguineam, Ser0Sam et DerVO-Sam divisimus, prognostin therapiamque prophylacticam generalem adduximus nunc de singula poplexiae specie tractabimuS.
Apoplexi sanguinea est Sopor prosundu morb0Su ex Iethora Fera aut Spuria, indeque oriundi Sanguinis congestionibus versus caput Vasa nimirum di- Stentu ex nimia humorum copia, aut cruor simul ex vasis suis rupiis in una et altera cerebri parte effusus, premit organa Sensorii communis, quo sit, ut illius lanctiones turbentur, obruuntur et XStinguantur.
Haec ap0plexiae species hominem aut subit humi pr0Sternit, et uno quasi ictu necat aut qu0d cre-