장음표시 사용
211쪽
A d 9. Sed cum aliquis, De testam . orJ I 6
, is milii et .s non poterit illud probari quod valeat,
Mihil leuentat, de si est usita sua liberalitate Diuus δ dii an ut subuenisset testamento, cu careret probatione & effectu. Glos igitur adducit utilitatem, de se sum iu secunda parie, dicit enim quod inali bones ei uni illud Diui Adriani non fuit inusitatori uinam si testamen tu istud in inuo is fetum testis fuit adhibitus, in publieum instrumentum redactum suetit .iique effectum sortiretur testam etiam, quasi hoe instrumento probatu sit, & amplius testis examinatio non sit necessaria.
Quidam sebdit glos inquirunt hoc intelligi ge
metaliter vetum, vi siue ostenditur testamentum inscii piis conditum, siue nuncupatiuum, scilicet redactum in publicum in illumen tu per publicum tabellionem. de ostendatur, ei debet et edi siue desierint esse testet, siue non,& ita absque aliqua ea a minatione testium. & ita obseruat consiletudo in uit glo. ut argum. C. se edacto Diui Adria toll. ubiicitur, quod si quis exasse, vel ex parte se ilicet quota institutus haeres compcteti Iudiciollendetit
testa mentum, non cancellatum, neque abolitum, neque ex quacunq; suae sol mae parte maculatum,
sed quod prima figura sne omni vituperatione appareat, & depositionibus testium legismi numeri allatum sit, mittatur in possessione,& glos ibi dicit, etiam in nuneupati uolestamento in seripi ut redacto loqui legem illam, cum tanta fides illa seripturae hodie adhibeatur, scuti solemni testamento, cum sigillis; ad ide allegat glos l. in donationibus, C. de donat, ubi dicitur. V in donationibus quae actis instruantur, non est necessarium vicinos, vel alios testes adhibeti, quia super quum est subdit ibi text. priuatum testimonium, cum publica monumenta sussietant, eum igitur fuerit in seti pii, testa
mentsi mancupati viam etiam redactum no et it pone .i necesse ut testes producant in iudicium ut examinentur, ex quo publica scriptura & monumen ea sus seiunt,vi ibi dieitur. Ad idem allegat text.iui .s n. C. arbitr. tui. v bi dicitur. quod si tutot vel eu ratot in inuentario publicὰ, de pet scripturam publieam consecto consessus fuerit ampliorem summam substantiae pupilli, vel adulti, non est aliud inspiciendum, nisi hoe quod inscripserit 'i publico
igitur instrumento debet plena fides adhibeti,ideo si testam eiu in liue in scriptis, sue nuncupatiuum redactum sit in publicum in strii mentum, & ostendatui, debet et iides adhiberi, siue desuerint testes, sue non, sic se habet consuetudo secundum elos sum in tertia parte glosia in qua tacite fatetur hoe esse de consuetudine tamen de iure dieit hoe
non procedere in testamento nuncupativo, dicit enim nos contra scilicet in nuncupatiuo testamen
to de iu te, S: quod hie dicitur in testamento in scii piis loquitur, vult ergo quod id quod dictum est
procedit tantum in testamento in scriptis, non in nuncupativo, adducitur rationem.
In quarta sui parte,dices, in nuneupatiuo enim s prositatur, non debet ei credi sine testibus, cum in eis consistit tota substatia testamenti.testes enim in testamento nuncupatiuo debent deponere de substantia testamenti, nempe, quod testatot instituit talem Ea redem, & secit talia relicta, propri voce nuncupando, quod non requiritur in teso in seti piis, in quo testes nihil habent facete nisi recognoscetessula, tu subscriptiones, nec de necessitate habent deponere de substantia testamenti ex quo nihil sesunt ae contentis in testamento. In quinta & vitam a parie quaerit glos quid si tesstia factus se tuus, vel infamis fuerat & velit recognoseere sgilluin sium, nunquid scilicet admittatur unde inquit glostion adimittitur, ut ii. de Ca
hon. edict. l. Carbonianum. 6.due autem sunt cauasae. Carbonianum edictum inuentum est propter impuberes,si cui enim controue a sat, de iniet liabetos iit, se sit impubes causa cognita perinde post sesso dat ut . ae si nulla de re controuersiaestet, de iudicium in tempus pubertatis causa cognita deseetur,l. I eiusdem tit de Caib. icto hoc stante diei tui in A. 3.duae autem causae, duae autem sunt caiis cognitionis , una dandae Carbonianae possessionis quae habet commodum illud, ut petinue ae s nutilam controuersiam pateretur impubes possessio. nem bonorum accipiat. Alia est causae cognitio, an praesenti die ; hoe autem diligentissime Praetori examinandum eis, an expediat pupillo repr sentari cognitionem, an potius differri in tempus pubertatis, de maxime inquirere hoc a cognatis, matre. iutoribusque pupilli debet: finge enim subdit ibi text. esse testes quosdam qui dilata cotrouersa, aut propter temporis interuallum non eandem fidem habebunt. Facit ille text. ad propositum glo. nostrae dum vult posse eontingere, quod testes proptet temporis interuallum non eandem fidem habebunt,ut quia suerint infames, ut ibi declarat elossii et eo testis tempore conditi testamenti erat si et,& liabilis, postea verbest effectus fetuus vel infamis, & uelit reeognoscete sigillum suum non admittitur , s eundum glos pet text. in A.,.duae autem ea uis. Et
ita si e2 pedita luet alitet haec glossa. Ex qua sit prisma concluso.
Testamentum in quo is suit adhibitus testit qui
Omnium consensu liber existimabatiar s is detegat ut serii ut, subsistit. de validum est, sed tamen petseruu illud probari non potest, quia scilicet fetutis in iudicio deponere non potest. d. l. quoniam liberis, C de testib. quam Opin. tenuit etiam glos in d.
Sed ista coneluso seii intellectus ad textum notastrum non vi/etur subsistere, qiuia quae viilitas est uod testamentum in se valeat ii non potest per tora probati; cum in effectu patia sint, aliquid non esse, vel esse, sed probari non posse,d. l.duo sunt Ti iij, ff.detestam .iut.seuti paria sum, non esse, vel esse. At non apparet ea. in lege, isde contrah.empti Glosfigit ut defendit praecictum intellectum p nendo utilitatem quae ex eo resultat, qui a s testa mentum istud in publicum instrumentum teda-oum fuerit, utique essectum sortietur testamentu, quasi hoe instrumento probatum si, de amplius
testium examinatio non sit neceritia, iuxta text. in l. s. C. de edie. D. Adr.toll. N in l. in donationibus, C.de donat.& in i s n. C. arbitr. tutet. Aliam etiam utilitatem ultra glosin d. l. r.tradit ibi Bald. quod quasso tella mentum valet, lieti non
possit probati proptet de inhabilitatem testi vin ι
212쪽
rimen liaeres qui in veritate haeres est, dato, quod in
iudicio obtinere non possit, tamen quantumcunque id grati potest, de est sibi licitum in foro conia scientiae furati res haei editarias, Sc non peccat, quia regula est, ubi aliqua res in veritate mea est, sed non possum prob re, licitum est mihi eam recuperare, Giam futtive,& non pecco, ita glos post Bald. in d
Iste tamen intellectus ad tex. nostru nullo pacto est admittendus, de licet Bart.& quidam alij in d. l.
sicuti ne tint, ta inen communiter damnatur, quia est diuinativus, & nimis restringit text. istum qui vult generaliter testamento subueniri, nec se rest cinsit eo casu quo fictum est de illo publicum institi. mentum, unde absurdum emet restringere illum ad Praedictos castis iuxta tex.m l. i. F.generaliter, ff. desu. praest . praesertim quia, ut dicebat Vigli. tempore illius tex. non erat in usu h e sotina conficiendor uin testamentorum per publicum instrumentum, seu scripturam, sicuti hodie utimur, sed Iudex postea aperiendo publicat testamentum. Item seeunda utilitas non videtur esse in consideratione, quia ut dicebat Ias. in d. l. i. non est ue risi te, quod pars confiteatur testamentum esse
Tettia etiam utilitas non videtur consideranda, ex quo ridiculum est dicere Adrianum Imperat rem qui in casu 3. nostri subueniebat testameto ha- huisse respectunt ad dictuin casum, quia licet hae res in casu praedicto in iudicio obtinere non pollit, licet testamentum valeat, cum probari non possit, tamen quocumque ingenio poterit, de sibi erit licitum in foro conscientiae res haereditarias etiam fartiue recuperare, utique non est praesumendii, quod Imperator habuerii hunc respectum, de quod isto respectu testamento subuenire voluerit, Sceo maximE, non procedit intellectus praedictus ad textum nostrum, quia illum est et multum restringere,
eontra tex. in d. l. I ., .generaliter, de leg. praest.
16 Vnde tenendunt est contra glos quod imo testamentum valeat& possit probori, non obstate quod detecta se seruitus, vel inhabilitas testium, sed qu quomodo poterit probari te ita mentum, cum sit quod seritus in iudicio testis produci vel examinari non possit, d. l. quoniam liberi, cum Auth ibi potestib. δἰ l. Carbomanum, j. duae tantum cauis, is de Catb.edicto. His legibus respopdet Aro, C. d. detesta. quod ideo in diistis legibus testit qui celebrati actui habi- Iix erat, de postea inhabilis est effectus . in iudicio audiri non debet, quia mutatio ista habilitatis sua culpa, suoque desectu contingit, & ita procedant iura praedicta; in tex. autem nostro mutatio status non contingit delicto ipsius se tui, non intercessit culpatio notabilis , sied solum desectus ipsius inha-yilitatis, ideo tesiis bene audit ut in iudicio; de ita intelligebat. Aeto text. nostrum; cum quo intellectu transit Bart. in d. l. t. de in i. duae sunt cauis,l. Cat- Domanum, fide Carb.edicto. Sed isia responsio ad praedicta iura reprobatur per Fulgos. Alex. Iac δί alios communiter ita d. l. I.
α in l. ad testium, M. t. ff. d. dc mouentur primo Iex generalitate da. quo ni in liberi,ded. F. duae ca
st, quibus iuribus seruus generaliter in iudicio proia duci testis non potest, ergo generaliter intelligi debet , siue testis culpa sua mutauit satum, di de habui inhabilis est effectus, siue absque culpa sua sita tum mutauit, de ita sine sua culpa de habili inhabili, est effectus.
Vlterius mouetur: quia licet tesiis mutet statiam suo delicto, hoc tamen non debet testatori nocere. cum alteri per alterum iniqua colitio conferri non debeat, i. non debet, ii de reg. iur.3 Tertia igitur fuit solutio me intellectus ad redit. nositi im,quod seruus ille qui testis suit adhibitus ita
testamento, δἰ tempore conditi testamenti, de tempore etiam examinationis faciendae, siue aperturae tabularum liber existimabatur, postea uero detectus est seruus, tunc testamento subueniendum est, vi ualeat de probari possit: quia testis seruus quando in iudicio producitur dc examinatur libet exi sit-mabatur, de ita non obsit . d. l. quoniam liberi, de dicto μ. due quando testis erat scruus, de seruus reputabatur non liberit extus autem noster, dc in d. l. i. quando erat seruus, sed reputabatur liber, de ita procedat text. noster, de in d. l. t. de ita rescit Faberi dominum suum tenuisse. Vetum ista solutio sue intellectus reprobatur expresse pereundem Fabr. per vigilum, de pet recentiores hic, quia est contra mentem tex. nostri, in d. l. i. cum velint haec iura seruum existimati l berum tempore conditi testamenti: si enim requirer rur ut etiam tempore examinationis factedae etiam
liber existimaretur,utique isiud expressi si iit, undὶ cum no expresserint, uerisimile est quod istud non
oluerint, imb cum solum includant tempus conditi testamenii, videntur caetera tempora exclud re, arguiti. l. cum praetor, fide iudici, sin Quarta suit solutio Fabri hic, que sequitur Ang.
in d. l. i. quod speciale sit fauore te si amenti vites iamentum in quo seruus testis suit adhibitus ualeari, de licet postea serum detegatur, adhuc tamen examinati possit in iudicio de istud est secundum eum quod sibi uoluit tex. noster, dum dicit, Diuus Adrianus, Sc abj Principes ex sua liberalitate rescii orunt,testamento subueniendum esse, quasi dicat liucet seruus in iudicio examinari non pol sit id. l. quo niam liberi, tamen isti Principes ex sua liberalitate hoc fauore te sit amenti pomiserunt, arg. l. vel nega se, E quenia d. testam. apet. de cum hac soli monapet transit Ange.m d. l. i. C.eod. de in l. ad testium,
S. I. T. eod. quem refert Ias .ind. Li.
Sed contra hanc soliuionem, seu intellectit poti sit inalite deductitur sui damenta. de Prim quia
non est verum, P specialitas huius texta inducatur respectia examinationis testium, cu de hoc verbiana
ne quidem unum in text. fiat, sed liberalitas illa de specialitas est respectu adhibitionis; ex quo enim testis serum in testamento esse non possit, videtur quod si fuerit, testamentum reddatur nullum; Coatilarium ex sua liberalitate Diui illi Principes t scripserunt, ex quo Sc omnium consensu tunc temporis habebatur liber de isto respectu est singulari tas, 5 specialitas intex. nostro.' Sed ista ponderatio non videtur obstare contra praedictam solutioilem seu intcllcctu: quia ex qua Imperat OC
213쪽
Ad f. Sed cum aliquist, Detestam. Ordin. isse
pernicit in io. nostro specialiter determinat v audi testi , , in quo seruus suit adhibitus testis. quiopiti. libet reputabatur, videtur etia specialitet lueere ut is pollit examinari, quia ut T. dicemus,
i .ult consequens, vult etiam antecedens nece iatum d . ad rem mobile, Edertoeur.et qui vult ali id essetur etia velle omne illud sine quo ad illud tuentii non potest, . r. ubi Batt. ii de iurisd.Omn. l. l. illii l. iisdeae q. haeredaum simil. sed Impera- in tex. nostro vult valere pr dictum testamentia. ur etia voluisse,ut ille tellis examinari possit.as stultratotia , ideretur sua liberalitas,& decilio. Attamen possumus sustinere, quod specialii non sit respectu examinationis, sed tantum re r mi adhibitionis, ex quo testis communi omniun sensu libet existimabatur illud autem quod po a testis qui detectus fuit seruus examinati pollit,
hoe ut testamentiam effectum lottiatur. regula-
et procedere videtur, ex quo putatiuὰ habilis eratmpore adhibitionis, quando scilicet suit in testa-emo testis adhibitus, ut insta dicemus.
se nilo & vltimo contra praedictu intellectum bti. φ imo in testamento speciale non sit, vi quiit habilis tempore adhibitionis. si et habilis iem uectaminationi . sed istud regulare sti& proe
it etiam in alij t actibus, adducitur tex. in cap. I. anmo.deb.test. in usib. seudotum, ubi si testet te poteuestituti.& se tepore adhibitionis erant habiles, postea habiles c ile deserui, tamen te pote exam titionis ad n ittuntur;& ita non solum in testamen, sed et in allis actibus et dispositoni b. hominu ilqui est habilit lepore codili testam eii.& adhibitistimonii, est etiam habilis tepore eraminationis. Quinto fuit in euectu, siue aliqua solutio Bald. i s a. ad testium, F. i. Eeod. qui dicit valere pradium test amentum, de quod seruus etiam qui tem ste adhibitionis liber reputabat ut probare possiti
uia cestri ille rogato, fiat a testato te, ex quo in te amen ira requiritor quod testet sint rogata, Aiath.
ogati, C. de testib. l. hae consuli illima. in princianetb.t 'sali, C.detesta. N l .haeredes palam, s. in t ibus,st.eod. Unde succedit Regula,q, quando patri rogauerunt aliquos in testes, At se eranti abi- ι, tamen intelligunt ut eos tota litet appi bai e, voti possit eis amplius opponi exceptio inhabilitas, ut est gl reputata singularis in , & licet in vero supplicium, ira Auth et est. ideo testis ille cenetur redditus habilis ira in iniussieto examinati Zentetrogati possit ex quo fuit rogatus. N ita proce
lea adhibiti non sunt togati, tune detecta eoru se iitute, vel inhabilitate, bene repelli possui, ut quanto adhibentur in contraehibui, vel in alijs actious,n quibus non requiritur testes esse togatos, ut in d. Auth. Rogati, C. detesiit, & ira procedant contra 'ia tuta , videlicet, text.in d. l. quoniam liberi, cum Autl .ibi posita, C.de testib. & in l. Cat bonianum, uae autem sunt ea vis, E de Carbon. edicto. Sed iste intellectus leprobatur per scrib. in d.l.l. C.Dq. re conita ipsum ins stunt Alex. & Iai. ibi,
quibusdam med ijs, de Primb quia si uerum esset quod in tex. nostr O .et iii d.l. l .ideo seruos posse esse testes, de posse in i
dicis produci dicitur, eo quia fuerunt in telia taleia . io adhibitum quo debent esse rogati, uribus lupi a deductis, ct Q illa rogatio faceret ut eis amplius non pollet opponi exceptio inhabilitatis, sequeretur, icu in testamento tegulariter debeanteli et
lati in t ib. supra deductis. quod semper serui & inabiles possent in eo esse testes, sed consequens est. saltum, ut insta, ς. proximo praecedenti,& l. qui testamento,ss. d. ergo in etiam salsum antecedens.
Seeundo, si solus rogit ut solliceret, ad id ut non possi amplius opponi exceptio inhabilitatis, sequeretur, quod non esset opus quod testis liber omnia: consensu reputaretur, sed consequens est salsum,
in tex. nostro. ergo & tintecedens.
Tertio contra pi dictum intillectum sic it,quia tunc testis inhabilis rogatus ut si testis reddit ut habilis, quando ab ambab. rogatus suit, & ita loqui- aut glos in d. s. de licet, int Auth .de tellabus, sed hie.
aestit non suit rogatus ab ambabus partibus, sed a solo testitore, ergo non censetur reddi ius habilis eae hoe rogi tu, si enim venientes ab intellato qui
nunc opponunt, eum rogassent, celte ex hoc imi- .iu eum habilem reddidissem, vino posset amplius coita ipsuna opponere de inhabiti tale, sed citin iste non fuerit rogatus. a venientibus ab intestato, sed a solo tellatore, idcirco ex selo rogi tu testatoris hibili, res situs existimati non debet; Iium citam du-hili vuletur, nunquid si paries in testamen io alique habilem togatent ille babilis redderet ui ex quo tro forma introductum est in testamento pros invitate testamen ii vi babilis adhibeatur, alias testamenta vicietur, cui formae videtur non possit per partes renuncia NAum si simum in iure quod forma a iure publico introducta pactis priuatoium non i datur l. ius publicum, cum lituit. E.du pact. 1 Quarto. quia iunc paries rogando tales te siccqui sunt inhabiles censentur eos habilitasse. ita, venon possint oppone te de inhabilitate quando i set adhibent ut solum ad probandii, ut in contra clibui, & ita proeedit dictu in glos ind. ,.&licet. ut per tacin d. l 1. Ceod secus velo, quando requiruntur pro solemnitate, quia tunc rogatio parti uni Dihil facit, i. nemo potest, fi de leg. i . l. ius publicu.s de pact. sed in terminia nostris in testatver. to scilicet testes tegulariter requiruntur . non solum al
stes tempore quo actus geritur, sunt inhabiles, tueeo ipso quod a partibus rogantur, videntur appro baii. sed nos loquimur quando testes tempore a cius gesti reputabani ut habiles, postea autem d tecta est eorum inhabilitas, quo casu partes io sando tales testes quos habiles credebant non potest videri eos approbasse respectu desectus posse suturi, quia illud possumus approbare quod scimus, quod vero ignoramus, approbare non dicimur, ut est text.in l. de etate, 6 ex causa, isde inie roq. ai'. & in eap. insinuante, extra de osse. delensed testator ignorabat inhabilitatem huiu, testis, ergo licet illum rogauetini vi sit testit non pei hoc
censetur illum habilem approbasse, di ita ut P detis
214쪽
i o Petri Ricci ardii Commentar a
d ii, iste intellectus ex plurib. no potest piocedere.
Sexto in ordine tradatur intellectus, qui fuit ori sinati e Bald. in l. i. col. r. vet s. potest et, C. eos. que ibi ascribit Imola in d. l.ad leti tu . I. conditionem,st. d. quod speciale sit in testameto in scriptis ei dito, vitellis qui deiectus est seruus possit in iudieio examinati ratio specialitatis est: quia teste, qui in testamento in seriptis condito as hibentur, nihil de .
bent in iudieio deponere de facto alieno, de se detestamento, sed de facto proprio ; quia signit situm
de subscriptionem debent recognoscet . ab initio, si quemadm.testam. aper. sed seruus potest de ficto proprio in iudicio examinari, ut est texi in l. nit rogato, C. de quaest.& in s. fetuus. C. de teli ib.eigo non mirum si seruui iste audiri debet de in iudicio
examinari, secus vero in testamento nunci patium
quia debet etiam de facto alieno interlogati testis,
ex quo te ita mentum illud aut ib. testium contine tur, l. haeredes pala, in prin.ls. d. de φ tex noster loquatur in testo in scriptis,probatur ex verbo ignaretur, in eo posito, P loquitur in testo in seriptis, in quo signa requiruntur, non in nuncupatiuo testa Daeto in quo regularitet signa non requiruntur,nisi in testamento Ccci, l. hae consuli illima, C .e d. 1 Sed iste intellectus non est bonus,& reprobatus est communitet per D D. in l. i. C.eod. & eu ex Pluribus impugnat las de
Primo, quia ii seruus esset, sequeretur etiam ssitu ut quan bo fuit adhibitus communi opinione
non sui uel reputatus liber, tamen admittet elut tanquam deponens de Lao proptio, sed consequens
est sil sum .i habemus in text. dc in d. l. i. C. eod e so est ei iam filiam antecedens. secundo, quia dispositio tex. nostri Jc d. l. r. pro eedit no solum in innabilitate seruit uiis veru etiam in quacunque, ut generaliter conditio testis te mi esignati testa intii inspicitur, ut sine postea detegatur
seruus, sera infamis, siues mina, siue alio moti inhabilis, istud tamen non nocet testamento, ut ri batur in l. ad te iliv.f. . l .eod.& sit pra si maui imas:
sed secundum pi dictum intellectum istud resti in-gitur ut solum sit speciale in seruo ex quo testimonium serte potest de facto suo. ideo non procedit. Tettib. quia seruo etiam no concedit ut de facto suo nisi in subsidium, & eum tormentis, i. serui, in ptimo responso,ubi gl. not. sis de testa. & l. cum prusatio, fi . de prohat. pix cedemi b. tamen indicijs, ut est tot in l. si maritus s. de qucst. unde dico.m ii seruus in terminis nostris deponeret de salio proprio, adhue tamen sibi non creditur nisi in subsidium ,
Quarto, quia non est verum quod in testamento
in scriptis testes habeat solu deponete de facto proprio,iiud habent et deponere de stacto alieno, videlicet, an testator se subscripserit, & q, testator dicit illud Q in in illa scriptura eo tinebatur, volebat esse
suum testamentia ite habent deponere depresentia, de subseriptione aliorum testiu, ideo licet in test in ento in scriptis condito tantia loqueretur text. 5e non in nuncupativo, attamen adhuc de facto alimno deponere potest. de non tantii de ficto proprio. vlterius vetu no videtur, ς dispositio lex.nostri
de in d. l. i. procedat tantu in testamento in scriptis, de non in nuncupatiuos imo videtur, v si tempore conditi testamenti testis seruus adhibitus suit, qui coi opinione liber reputabatur, tamen subsistat is stamentia, de probari possit, licet postea seruus d
tegatur , ex quo eadem militat latio in nucupat luci
testamento quae in scriptis, nempe quia ille seruus quando testas fuit adhibitus omnium consensu liberorum loco habebatur, & se fauore testamenti communis error facit ius, de veritati s Letialer,arg.
Ne . verisimile uidet ut voluisse in casu pridio cimagis subui nite testamento in scriptis quam te si
nuncupatino, militante cadem ratione, at g. l.illud,
fert lassibi Fab N alij hic, quicquid dixerit gl.nla, i sequutus est Tobias hic, Nee obsi. tex.m d. l. s. detex. noster, te in t ad testium, s. i.du in illis dicit ut
inspici cod mortem iestis lepore quo signatur, ergo loquuntur in testo in seri piis, non in nuncupatium
kxspondesiit, quod cx quo eadem militat ratio in nuncupativo. quc in testamento inscriptis, non est velis mile q, per illud verbii voluerit legislatorrcsti in gelu se a die tamentum in scriptis. sed illud posuisse gratia exempli quasi dixerit, tempo e quo tit te tamen itim ii a laquis in testem adhibetur, in spiciendam tale conditionem ipsus iesiis. Idcirco ut videtis, iste etiam intellectus ad hune
46 Quamobre succellii septimus intellectus, quod
ex eo testamentum valet. detes is qui seruus appa ruit examinari potest, quia fuit adhibitus ad solei initatem leuamenti, α quoties testis ad solemnia talem a clut admittitur si postea inhabilis esse ia- tur, nihil obstat, quin examinari possit, ut probati videtur in l. ad te ilium, s. i. U.eod. S in cap. i. an remou.deb. test. lnvsibus nudorum, secus vel 5 . si ad solemnitatem actus non esset adhibitus, sed . ad probationem .ptout regulat iter si in conii actibus, δe in similibus actibiis ubi testes adhibentur, non quia requiratur quod sint habiles non solum
tempore, quo adhibiti sunt,sed etiam tempore uoin iudieio producuntur, & examina muti de ita loquuntur eorraria, videlicet tex. ita d. l. quonia libet de ind. . dii aute sunt cause Et iste intellectusco munis in eum. i; sequutur Bar.et Alex. post Dynia, de Iacob. de A ie n. in .s. l. ad te si iii, s. i. N per Paul. Casiti de Alex. post Bald. in d. l. a. C. eod. Attamen leprobatur Pet livol.in s. l. ad testum, s. i. ubi etiam Cuman. de per Ias in d. l. i. per Visuta alios hie, qui omnes contra hunc intellectum arsumentantur.
Primo ex generalitate d. l.quoniam liberi, de d. . duae aut sunt causae, ubi telles seruilis coditionis reprobantur, neq; apparet an tes es sit stetit magis adhibiti ad proba dum quam ad solent nizandum. Secundo. quia si vetus esset piae lictuit mellectus communit sequeretur φ s unus ex restibus adhibi- ius in te tamento inter liberos. in tes amento ad . pias causas, de in iesia mento militati condito deie-setetur seruus, vel alio modo inhabilit redderet ut testanteium nullii cum in proiictis testametis non
Mumranimesses ad solemnitatem, sed ad probotionem
215쪽
Adg. Sed cum aliquis, Detestam . ord. Irl
tionem,ut per D D. in i .hae eonsultis lima,s.ex impet secto. Qeod. sed consequens est saltum.& a turdum. eum magis sa uotabile si testamentum iriptae dictu eas bus ,&in eo omnes legum solemnitates omissa sint, ut est text. in i .fio. C. sami l. eret se. I t. isde testam . milit. de insta de milit. testa .iii prin. ergo absurdum est ei iam antecedens, de se praedictui intellectus non est bonus. Et quae obstant iura a/ducta pru communi, ut est texi .in d. l. ad testium, s. i. de in d. cap. I.an remo.deb. test.in v sbus seudolum,quia illa iura non magis concludunt, quod inspici debeat conditio testia tempore adhibitionis,& examinationis quando adhibent ut ad solemnitatem quam quando ad
hibent ut ad probationem, prout dicebat lasin d. L a.de sequitur Tobias hie. Vistius ergo alium hie asserebat intellectum.
qui est octauus in oldine, quod ex eo validum sttestamentum illud, deessectum habeat, quia tes ei in eo descripti non debent amplius examinari, seil statim quod constat in iudicio ssillum de sub scriptionem seriti esse, nihil debet esse impedimento, quo minus haeres institutus capiat haereditatem. Tobias autem hie, praedictumi mellectum re- Irobat, quia aut vult Visi. constate iudici tabuia i a senatas a testibus, de stib scriptas ex aliis quam ea ipsa testibus, de hoc est salsum, quia debet consare regulariter pet ipsos testes, iuxta teitiin l. cum ab initio, is quem iam testamen .apetiant.aut vult
hoe iudiei constate ex ipsis testibus, de hoc quoque. etiam non potest, quia tellis iste ex quo detectus est seruus non potest examinari, de in iudicio esse, d. i. quoniam liberi, C.de iesita Vnde ipse Tobia, alium 8e sie octauum intellectum tradidit ad text. nostrum . quod testamentude quo in nostro text. de in d. l. i. in quo testis suit' seruus, qui tempore conditi testamenti libet exi . stimabatur non solum sit validum, sed seni per sit ecie ax, de ex eo si nihil aliud dixit semper posse aditi hereditas, quia quoties testis in instrumento se subsetiysit, licet postea essiciat ut inhabilis, tamerespectu illius instrumenti, vel scripturet eius testimonium valet, quia ipsa scriptura dieitur esse dopositio , ut vult glos in L hae consultissima. s.pen. in verbo, sepositiones,C.eod. 3c non Aicitur tunc testis dicere testimonium, sed cum se subsetipsetit: sed hie testii in tetminis 3.nositi testamento se subscripsi, cum simus hie in testamento in scriptis, ergo cum tune temporis fuerit habilis,lieet postea deis aut si insibilia tame eius testimonium valet. quia tunc dicitui testimonium prohibuisse cum se subscriberet, de se quando suit habilis. de ita etiam dixit Bald. de suit eius de elatatio in δ.l. i. vers. potest
sed iste intellectus mihi non placet. ex quo re utingit text. nostrum, de ei ut dispositionem ad te
stamentum in scriptis, de vult non procedere in testamento nuncupativo, quod est contra comunem opin. ut pet lasin d. l. i. in s. not. de nos contrarium
statim uetius esse demonstrauimes, quos imb procedat teri .nosi et non solum in testamenio in seti-pi is, verum etiam in nuncupatiuo militante eadem gallunc, quia communi omnium consensuis testis . liber existimabatur, idcirco commuRis iste error saeit ius, de praelial et vetitati fauore testamenti, at Pa. vel negare, isquemad.test. etiant. 3o Vnde ego textiuunc nostium intelligo, ut testamenium in quo fuit adhibitu, testis set uua, qui eo tempore eo ni uni omnium consensu libet existimabatur, valeat, licet pollea is detegat ut fetuus, Ee semiabili, , de possit probari examinando ipsum seruum; de hoe non solum procedat in testamento inscriptis,sed etiam nuncupatium per supra dicta: Semoveor ex pluribus. Primo rei text. in d. l.ad testium, s. r. q. eod. v bidicitur, conditionem telliu in spiei debere tempora quo signatur testamenium. non tepore motiis, de ii tempore quo sgnarent ales suetint. adhiberi pota sint, nihil impediente s quies postea eis conriserit. Probatur ergo in eo tex. q, si leuis tempore adnibia et ionis, qua do s.fuit adhibitus in testo, erat liber, intelligatas vete, vel putatiue, licet postea essetatue inhabilis,tamen nihil nocet testamento. Sic loquii ille teria non solum tes pectu adhibitionis, sed etia is spectu examinationis ritoductionis, ut declarat si .ibi, quae dieit, et nihil nocet testamento, sed testatuentia valet. et ait postea seruus detegatur, vel sat infamis. testam ii probati non potest, ex quo se euus examinari non potest, isia enim esi manifesta cauillatio ad illum ieit. nui vult, vi conssitio testis inspiciat ut tempore conditi testamenti de nihil noeeat ii quid post factum testamentum acciderit. si secundo moveor per texti nostrum, de in a. l. t. ubi Imperator vult lesia mento subueniendu esse iii quo suu adhibitui testis seruus communi opiniona reputatui libet. licEt postea selirus detegatur, arguendo hoe pacto, qui vult consequens censet ut et
velle omne suum necessati 1 antecedens,l.a a temmobilem, Edepto t. l. illud, si ad i. Aquil . de qui
aliquid concedit, censetur etiam concedete omna id fine quo ad id perueniti non potest, l. r. is. Heiu iisd.omnia iud. sed Imperator in texti nostro. 8e in d. l. l. vult, praediebam testamentum valere, de se vult consequens, ergo censetur etia velle omne seu neces latiu antecedens, omne inqua illud sne quo ad te iam ii validitate perueniri no pollet, nem pe, testamentu posset pio bati, de testi ille eraminati. si Tertio moueor, pet tegulam vulsatam, si non
debet alieti per alterum iniqua conaitio inserti. l. non debet, deteg. iur. sed s iste lesiis qui tempora adhibitionis elat habilis, vel vere, vel putatiue non pollet postea cum esset detectui inhabilis, etiam ex suo delicto examinaii in iudicio. dc se per ipsum
haeredi inuituis . necnon testa toti iniqua conditio in serretur ergo ne hoe dicatur, concludendum est poste in iudicio examinari de produci . Quatio de ultimo moueor pet text. in cap. I. an remou.deb.testi in us b. seudolum, ubi expresse dicitur, quod si testes tempore quo adhibiti fuerunt habiles erant, quia possea habiles elle desierunt, tripossint produci de examinati, ut ingit ille text. petiali E qui ibi in fine posita est, subdit. n. text. quid enim peccacit qui inuestitutam accepit, si illi quos eo tepore utpote idoneos adhibuit, de postea talea esse des et sit quasi dicat: nihil . Ita in tet minis uti
216쪽
imi Petri Ri lardii Commentaria i A.
conditi tanquam idoneum adhibuit, de postea idoneus esse uenit; quemadmodum igit ut ibi idon usi epote adhibitionis, eli elia idoneus tempore examinationis,ita in casu nostro; i in A i si ut genet aliter velum ψε in aliis ac, b. de dispositionibus, per texi ibi, de per ratione posia, qui non massis ad piari pur ad casu in illius tex. de te . notat, sed et ad alios
actu . dispositiones, quia si quis alique adhibuit in testem qui erat idoneus,& habilis, si deinde delinat essὰ idoneus de habilis, quid peccat 3 quae nam culpa sibi imputati potest 3 idcirco illud non solum in testimeniis, de in studii,sed uitam in alii, disposito uib. hominum procedere videtur, ut tellis cuis it habilis tempore adhibitionis, si etiam habilis
tempore examinationis, pzr text.in d. cap. I . per ra
tionem ibi posiam, quae generalis est , de per alia
pia de luela. Neque obstant ea quae in contrariu adducebantur, videlicet tex. in s. quoniam liberi, C. dei estib.& n l. 3 .F.lcV lulia, Lae testis.l. 3. f. luce sunt cauta, de Caib. edicto, in qu b butibus probatur, quod i tuus infamis vel alio modo inhabilis dete ius, ex minati in iudicio non potest,nec produci.
Ad hse iura puto unico standamento responderi posse quod scilicet loquantur, quando aliqui, qui
erat seruus infamis, vel alio modo inhabilis produei de examinati debit in ii dicio, qui tame ante nunquam sectat tanquam habilis adhibitus, quo casu, ego cluderem quod non posset produci ta examinati in iudicio, per supra dicta a & ita ego tenerem
in tam vatio ac disti ei li atticulo. Et s dicatur in a. β. Juae auiem sunt causae,testes h ni ea ut habiles fuerunt adhibiti,dum ibi dicit tex. aut propter temporis interuallum non eandem s-dem habebunt; Res indeiur. quod imo antea ut habile, adhibiti non fuerunt, sed sensus illorii vciborum talis est. quod ii quaestio filiationis in tem pus pubertatis differtetur, posset contingere quod alii qui ante di bini tempus erant habiles, poste non essent habiles, non tamen quod antea fuissent Od bibiti. Et ex pridictis apparet non recte procedere conclusionem glos nostrae, quae versat ut circa intelle tum text. notiti, quod ii iestamentum in quo fuit adhibitus testis, qui erat seruus, de communi opinione reputabatur liber, validum est, licet postea seruus detegatur, sed probari no possit. quia seruus in iudicio eliminari non potest, quod inad tale testamentum laedum valet, sed etiam probati potest, de testis produci de examinati in iudicio. sa Seeunda est concluso ex elos. quod in instrumento a publico notario confecto, probatur testamentum in se tiptis, sue testes deserint cile habiles, sue non, de ita absque alia depositione testium de recognitione sigillo tu in testa inentum istud probatur quoties per publicum tabellionem in scii-rti iram publicam redactum est ita intelligunt olo. ista nat t. de alii in l. i. C. eo a. ubi glos metius quam hie se deelatat, Et hae e cocluso applobatur ex consuetussine. ut hie per pabium.
Azo ta men contrarium tenuit; qui opin, Aeton.
vel tot videt ut de iure, secundusi. de D D vi ipse Fabet rcfuit, Igl. hoc non dicit ipsetamen Fab. cons derat duos ea sit. primus est,quando in strumen
tu dieit,q, talis sic testat ut fuit,ta piissenii talibi is testibus: de isto casu talis seriptura tio faeit fidem,& per ea non probatur testamen tu in scriptis, qui non facit mentionem, quod solemnitas tutis ivtria adhibita. ut de sillis de de subscriptioiubus tellita.
Secundus est casus, quando itistiumentum sacia metionem de hoc, videt ieet,d, talis se fuit testatus
es in pt sentia talium, qui subseripserunt. de sigilla sua apposueriint, videlicet, tali, de tali: de in isto casu adhue cocludit Fab. quod talis scripturai aptobat testamentum in seriptis. quia de iure in te ualiacmo in scriptis requiritur sole inimas, de quod testes recognoscant sifilla de subscriptiones. Ego aute existimo. quod in isto secundo ea se per instrumentu publicum manu publici Notara j confecisi, pro belut testamentum in scriptis, absq; eo, Ptestes recognoscant sigilla.& subscriptiones, etiam si decedetent, qirado scilicet Notarius rogatus silea restatore, detestamento in icti piis, in pr sentia sol te te imum qui omnes apposuerunt sigilla, & su
scripserunt, de omnes aliae solemnitates inter nerunt, qui sunt necessati intestameio in scriptis, qui b. postea pii blicus Nolatius mentione facit in publico instrumento sua manu conccto, de istud vetum puto, hon solum de consuetudine, sed ei de iure,& moueor per iti iura, qui allegar gl.nostia
videlicet, in I sn. C. de albi t.tutet . in l. fili. de edicto Diui Adt .ioll. de in l.donationis C. de donat. n quibus dicitur, quod ubi adest publies documenium; non ea redit habere aliam probationem per testes. Secundo, quia itissi umentum publicum saeuiri manu publici Notarii, de per se plenam fidem si cit,et plene probat, prout est pl. reputata singularis
de communiter approbata cita in terminis nostiis, in s. r. is quem ad test. aper. bi Bar. de alij not. de sequuntur Bart. de Omnes, in l. i. C.eod. prout rescride sequis las in d. l. a. illius iit. mihinu. . de ita ego teneo, quia licet de iure in testamento in se ii piis tequiratur solemnitas, quod testes recognoscant s.
gilla de subscriptiones, in me ex quo notatius publicus praedilitas solemnitates in eo tequisitas in seriareturam publicam tedegit, no est aliud postea quPrendum , sed illi scripturae tanquam authenticae statur, de bona fides adhibet ut .& hinc est ut liceabat las in l. r. quod testam etiam fuerit ted actum in publicum instrum Eium .per publicii tabellionem,
non ei it postea necessaria publicatio, instium taenim publica, de authentica non publicantur,quia cum de per se sdem perpetuam habeant, non expedit in hoc publicatio, ut ibi per eum. 3 6 Quaerit Ioa. Fab. quid de sciis tuta priuata facta coram priuatis, inu quid illa faciat fidem de pet eam
Et prima facie videbatur die indum quod se, per text. nostrum, ubi piae supponit ut, quod esset Ieriptura, de tamen facit sdem, quod patet: quia sis dem non faceret testamentum viciaretur, ex quo
aliquis ex testibiit seruit, Aete mi, est qui iistis cari non potest, de tamen subuenit ut testamento, ergo dat ut intelligi, quod scriptura pii uaia siciat fi
dem, de pet eam probetur testamentum.
seeundo de ultimo, quia scri piuta aut hesea sa-
217쪽
Ad g. Sed cum aliquis, Detestam . ordin.' I73
t sdem, ut clarum est, sed scriptura ista priuata
in quo continetur testamentum, dicitur authenti- ea, ut est tex. in t .sn ff. quem ad in testam. aper ergo
facit fidem. Contrarium tamen tenuit Fab. hie, post gl. in l.1. C. d. quod imo seriptura priuata fide non facit, per eam testamentum non probetur, nis testes veniant cora Iudice ad recognoscenda sua sigilla. di suas subscriptiones. prout est tex. in l. cum ab initio,cum seq. E. quem ad. testam .aper. ubi dicitur, vad osse tum Pirtotis spectat copellere signatores.seu testes, ut veniant ad recognoscenda sigilla, vel negandum se signasse;& licet aliqua pati signato
tum non inueniatur, potest tamen testamen tu aperiti, & tecitari, & ex causa ei iam omnibus absentibus coram per senis optimae opinionis,& tunc prγs es ei a pelturae, debent ipsum resignare,& postmodum mitti ag signatores, in quocumque loco cons stant, ut eorum fgilla recognoscant, aut negent ; idem etiam probatur in s. r. isque mad.testa. aper. Si ergo testes cogengi sunt sua sigilla Be subscriptiones recognoscere, ergo set tura ptiuata in qua continet ut testamentum,non facit fidem, & testamentum non probat de per se, sed postquam testes recognouerint sua sigilla. & suas subscripti nes,& examinati suetint & ille seruus qui te putatus suit libet tempore conditi testamenti, & ipse potetit examinari, ut supra conclusimus, metito non obstat tex. noster.
3s Non obstat etiam tex.in d. l.sn .s quemad.testa aper. v bi scriptura priuata dicitur authentica. Respondeo, quod aliquid esse authenticum eontingit duo b. modis. ptimo dicitur authenticu illud, quod est in publica monumenta redactum, prout est i frumentum publicum, manu publiei tabellionis consectum. & in isto casu scripturae authenticae plexa fidei adhibetur, ut paulli ante simavimus. Secundo modo dicit ut authenticu,otietinale alicuius actus, pro eode.n. aecipitur originale,authenticum,& exemplatii Copia velli ext tacta ab origi- mali authentico, seu exemplati,dicitur index,exemplum δε sumptum, prout not.glos in l. 1. is de fida instrum. Authenticum ergo ind. l. s n. is quem ad. testa. aper. non aeeipitur pro scriptura authentica, aut plena fides adhibetur,sed pio originali,seu exta plati, ex quo postea authentico originali, seu exemsari, extrahitui exemplum, index, siue sumptum; um enim ibi dicitur, si quis secerit testamentum, de exemplo eius quidem aperto, nondum apertum est testamentum, quod si authenticum patefactum sit,iestamentum apertum est. Ecce, quod ibi loqui tui de Authentico, idest de originali ipsus testamenti, quo quidem originali aperto, testamentum
apertum est,exemplo verb, i. eo pia aperta, nodum apertum testamentum. Et ita non obstat etiam ille tex. merite, vera videtur opinio ista, quod scriptura priuata continens testametum, fidem non facit,ita,
ut illi stetur, sed ita demum, quando testes sua s-gilla de subscri utiones recogn uerint Ex isto quaevio insere deinde Faber, quod s alter
testium esset mortuus ante recognitionem, an deficeret testamentum probatione, & per eonsequens
viciaretur, ex quo probati non posset & dicitur quod sci& ita tenuit glos ubi DD. in l. 1. Q quem
munis opinio, ut asserit hie Tobias. Pro qua comuni opinione adducitur in prim latex. in l. cum ab initio, cum l. seq. n.quemad.tesia. aper. ubi debet Iudex cogere signatores, seu testes sua signa recognoscere, sed moltuus iesiis suum signum recognoscere non potest, ergo viciatur tesiamentum. ex quo deficit in probatione. Secundo di ultimo adducitur ter .in cap. t. extra
de fide inst. via explesse dieitur, quod si testes descripti in testamento no publico decesserint, instrumentum illud nihil probat. 6o Contrarium tamen tenuit Vigli. hic, que sequiis tui Tobias, o imo si nos signatu testamentu ante
eius aperturam tesiis aliquis testamentatius decesserit, hoc n5 nocet tessamenio quo minus aperiatur. Pro qua opin. adducit ut in ptimis tex. an l. l. C. eod. nam ter .vult, Q s testa qui tesiamenti eon dilitem pote libet exi sit mabatur,ante apertulam testamenti Aetegat ut se tuus, hoe nihil ut si amento no cet , sed lituus mortuo aequiparatur, l. seruitutem,ss. de reg. ivr.ergo mors quoque lesia menta iij tesiis leuamento obesse non debet.
Istud tamen sun Hamentum nihil probat contra comune I quia litat seruus iure ciuili pro motivo habeatur, tamen in reco nitione sigilli non potest
haberi pro mortuo, cum illud sit facti, & se in hoe
videtur differre ἱ vero mortuo,et eo pr sertim, uia i s. simavimus, seruus in recoetnitione sgilli αsubscriptionis, licet inhabilis, habilis tamen repu-aatur,ex quo is tempore quo suit adhibitus, tempo. re stestam et i conditi libet & habilis reputatus fuit communi omnium consensu. ot secundo igitur pto hae opi. adducitur tex .in l. a. C. quem a d. testa. aper. ubi dicitur, in tabulae tesia-menii possunt a petiti tesibus absen Abus si igitur possunt aperiti testib. absentibus, ita etiam videtur dicendum, quod possim aperiti illis mortuis. Hule textui respondetur, φ licti tessibus absen- aib. possint aperiti tabulae leuamenti,tamen remit rendae sunt possea ad tesses, ut fgna recognoscant, ut inquit tex.in L s quis ex signato tibus in s. s. d. quem ad. resam. aper. pet quam legem declarat ut d. l. a. non enim nouu es, quod una lex pet aliam Aeclaretur, i non est nouum, ε.de leg. quae quidem in testibus mortuis locum sbi vindicare non potest, ut patet ad sensum. Tertia adducitur: quia quemadmodii testamentum quoties eius instrumentu amissum est,ptobpti potest per duos testes, ut notat glos& DD. in A. l. a. c.de bon. possisec.tab. ita etiam dicendu est. quod Dossit probati in casu isto. praesertim, cum adsint subscriptiones, signacula, 3e alia quae simul iuncta plenam inducerent probationem. Quarto & vltimo adduci tui tex. in l. ad testium. s. r. ii eod. ubi expresse dicitur,m s quid testi post
conditum testamentia occidetit, hoe nihil testamento nocet,quo minus valeat & aperiatum, & tenendo hane partem contra comunem, quod s post signatum testamentum ante eius apes tuta testis aliquis decesserit, hoc nihil testamenio noceat,quo minuaraeo ius scripto haeredi acquiratur.
218쪽
3 Petri Ricci ardii Commenta fa
si Respondetur ad adducta pro opinione comoi. Et primo text. ini, cum ab initio, eum sequ
quenti, sy quem ad .iest. aper. ubi debet Iudex cogere signatotes seu testes signa sua recognoscere. Respondetur, quod debet cogere teli es viventes, si veto momtui fuerint. debebit iudex recutiete ad coniecturas, nempe ad sigillum testis motivi, de ad sua subseriptionem facie lo comparationem literarum, Ec ad alias coniectulas, tu saltem simul iuncta plunam faciunt probationem, pr sertim sauore testamenti, rae volut is testatoris periclitetur, publice euim expedit , suprema hominum iudicia exitum habere, I. vel negare, is quem ad test .aperiant,
ulterius respondetur per Iobiam hie, quod licet debeat iudex cogere tignatores signacula recognoscere,tamen sum cit. quod maloi pars recognouerit nec requirit ut omnes cognoscere debet e l. sed de si maior, is quemad. test .aperiantur.
Secundo de vitimo non obit text. in cap. a. extra,
de fide instrum. ubi si reot tuus sit testis non in publieo instio adhibitus, eius testimoni si nullum est. Huie textui qui plurimum facere videtur , pro Opin. communi respodetur ex intentione sal d. ibi, quem te it hie & sequitur Viglius,' illud cap. t qui tui de testib. subseri piis,qui testam eici se sum cripserunt, videntur quodammodo deposuisse, re suutestimonium perhilauisse, merito ille text. non ob stat ; Et ita eso in testamento in seti piis de iure vensimum esse arbitror.ὸi In testamento vero nuncupatino, in quo non requitii ut scit pluta de necessitate, si fiat scit plura pri
lata manu testatotis, vel alterius coram septem tostibus, ego teneo cum Opin, communi, quod si v-nus ea testibus moti a tui ante a petiuiam de publicationem ipsus testamenti, quod testamentii in illud si nulluet, eo quia testes in eo habent geston te de substantia testamenti, ut dicit glos nostra, de iuder non potest moueti pei coniecturas signa, de
alia, nee ei iam per comparationem laterarum, ut
supra diximui: in nuncupaliuo. n. s simplex priuata scit pluta interueniat testatoris, vel alterius, illa non concurrunt,& facile fraus committi poli et tamen istud rato euenit, quia ut plurimum de ser4sempet testamentum nuncupatiuum, quod maxi-mὸ hodie in usu est redigit ut per publicum tabellionem in publicum insitumentum. 6 Tertia est conclusio quae elicitur ex glos testamentum nuncupatiuum redactum in scriptis per publicii tabellionem, non probati per solam scriptura,sue testium depositionem. Quam quasi .examinat late scrib. in l. h ledes palam, in prin. s. d. hane tenuit Aro in summa huius tituli, de glos. ml. I. C. a. pro qua adducitur.
Ptimo, quia subsantia testamenti nuncupatitui non in scriptura sed in leuibus ecinsistit. 3. fin .infra
eod. tit. nostro. unde ii testes non examinantur,corruit testamenti substantia. Secundo 3e vltimo ad dueitur: quia tes amentum nuneupatiuum septem te si ib. probari debet g. 3 s n. insta eod. tit. sed instrum etiam non habet vim nis duorum ies tu, i in exercendis, C .de sue instr. ergo iniit umento probati non poterit testamentura uncupatiuum abique testium depositione. Contrarium tamen qud imb nuneupasuum t sta metum absq; testum depositone piobari possit
publico instrumento tenuerunt DD. communiter,
an d. l. haeredes pala, in fine, st.eod. hc in i .r. C. eod. laseu alij in s. nn. C. de fidei comm . de sequitur haeo pin. Tobias de caeteri post euira. pro qua opin. adducitur,quia instrumentum publicum factum manu publici Nota iij de per se plenam fidem facit et plene probatur, ut not.glo. communiter approbata de te putata singula iis, in l. i. in princ. ubi Bati & alij notant, tu sequuntur ε. quε- adm.tesi.aper. de glos in t .s n. in verbo. Oliendii ut, C.de fideicomm. sed testamentum nuncupatiuum
ut praesupponimus redactum est ad insitu metum publicum per publicum tabellionem, ergo hule inurumento plena fides adhibet i debet,& ce eo plobatur nuncupatiuum testamentum absque alia te-
sitim depositone. 5 seeundo de ultimo probatur communi conclusio, quia omne id quod insitum emo publico colentum es, verum esse praesumitur,& ex eo instrumento probatur etiam, quod omnes testes essent motis tui l. precibus C de probat. de l. si . C. sse arbitr. tu-iel. l. in donationibus, C. de donat. sed testamen iiii sud in instrumento publico comprehensum est,et so verum esse praesumitur, & meo probatur. Non obstant adducta in contrarium, de ptim ddum dicebatur quod substantia leuamenti nunci ratiui non in scriptura sed in te lib. cons itat ideo, ii testes non examinarentur, coitueret substanti ipsus testamenti. Respondent Receni iores, quod licet te si amentum nuncupatiuum non consistat in scriptura. non
tamen prohibet ut quin pollit in setis tutam redigi
ad facilio tem probationem, vi es text. in l. contra
bitur, in ptine.ε.de pign. eum igit ut is ud testamen rum nuncupatiuum redactum sit in scripturam publicam, id eirco ex ea scriptura publica ex eo inlitumento probari debet. Non obsi.etiam se usso loco. dum dicebatur. quod testamentum nuncupatiuum septem te si ibi probati gebet, sed instrumentum non habet vim nis duorum lestium, ergo. Respond. ex intentione Bart. de aliorum in locis superius deductis, et non est verum insitumentum habere vim duorum tantum testium, quia imb plurium habet, ut probatur in l. te situ. C. de testib. ubi habet vim quinque ita iv,et ideo dicunt D DK totiesitum vim habet quot in insito descripti sunt, sed nos pi supponimus sepie leues deseripio, stilite in iesio, ergo insitu metu istud habet vim sepie te sitia.
Et ita ut videtis, vera temanet co luso comm
nis contra si nos tam . quod in insitumento publico absq; testium depositione probatur tesiam Etum nuncupatu uniri Quet concluso procedit,& de consuetudine & de iure, & pet D D. in dictit locis. Declarari tamen debet. vi vera si, quando Notarius in infrumento dicit et talis ultimii suum condidit tesim sne seri piis coram septem tessibus, adhibitis ad hoe de rogatis, quorum testium nomina in instrumento expolait: in isto utique casu pioc dii coneluso communis, quos hoc in instrumento rublico,probatur testamen tu istud nuneupatiuum
219쪽
Adj. Sed cum aliquis, Detestam . ord. Ips
,bsque testium depositione: secus autem esset, qia ango Notatius in instrumento diceret, se suisse rogatum scribete testamentum coram Titio & Sempronio,& alijs quinque tellibus, quos in insitumento
non nominauit; vel quando notarius in alio instrumento testamenti enunciet, quod talis coram sortem testibus, quos singulos in instrumento nominat, haeredem instituit talem, de totam testamenti dispositionem enunciet notarius: quia tunc in praedieiis casibus non proe ei et Conclusio ista communis, ut declarat Bald. & alij. ind. l. haeredes palam, in princ. Ede testam. qui adducunt rati nem, quare in illo secudo ea su statim relato in instrumento publico non probetur testamentis nun-raiiuum, quia in illumento quod alterius instrumenti mentionem facit, non creditur nisi aliud instrumentum nominatum prositatur, ut est text. in Ruth. Si quis in aliquo C. de edendo sed in hoc in-st tumento fit mentio instrumenti ipsius testamen ti ergo ei credi non debet, nisi instrumentum iesia menti adhibetet ut: & ita pertranseo.
cs Quarta de ultima est Conclusio quae colligitur ex glos quod si testis post signatum testamentum factus si seruui, vel infamis, vel alio modo inhabilis ad testimonium serendum, non admittitur ad
recognoscendum fgillum suum. Quae Concluso
probati videtur per text. quem glos nostra allegat, In l. 3. 3. luce autem sunt causae, it .de Caibon. edicti Sea ista Conclusio vera non videt ut, per text. iii l. ad testium,sseod.ubi conditionem testium inspicere debemus eum signarent illud, non mollis tem te: s igitur cum fgnarent tales fuerint, ut adhuberi potuerint, nihil noeet s quid postea eis contingat, ita dicit text. ille,s ergo testis post signatum
testam etiam ericiatur seruus, infamis, vel alio modo inhabilis ad testimonium serendum, hoc nihil noeete debet quominus sigillum suum recognoscere possit. de testamentum valeat.
Neque obstat tesponso Imolet ad illum texetqui aicebat loqui non de tempore depositionis, sed de
Replicatur, text. illum loqui generaliter, quods post signatum testamentum aliquid testi accid
tit,testamento non noceat; de se loquitur,quandocunque post conditum testamentum etiam tempore depositionis,& examinationis, vi late supra conelusum est. Non obst. l. 3.3. duae autem sunt causae, isdeCarb. edict. quia etiam vi s. dicebamus, ille tot. loquit ut in diuelso casu, ut demostrauimus, supra
in nostro intellectu ad hunc F. sub nume. 3 a. unde
o Aecipio glossii .in verbo.omnium, quam si ui
do in duas partes, in Prima notat unum ex texti
nostro, in secunda allegat ad illud c5fit mandum qu dam iuta, secunda est ibi,ut iis. pro expeditione primae pariis dicitur intex. n
stro, quod si aliquis fuit adhibitus testia in testamento qui erat se tuus tempore conditi testame ti, tamen libet existimabatur, postea autem seruus detectus eli, testamentum firmum est,cum eo temre quo testamentum signatetur, omni u consen-
hie testis libetotum Ioeo suetat, ex hoeno
inquit glos errorem prodesse. Inlecunda parte alimat quaedam iura ad hoe comprobandum, ut isde supellcct. leg. l. 3.in fine, C. se lat. lib toll.l. a .F. sed & sa quis, & is deos i. pictor. l. Balbatius. In l.3. dicit ut expressi , quod ei tot facitius, in l. i. s. sed de ii quis, probari videtur diaetum flos nostrae, de in primis meminisse Oportit, quod antiqui ius quando aliquis moriebatur, sole bat haeres mittere quosdam, vel ex sua liberalitate, vel ex voluntate defuncti, ad associandum cadauer, qui pileati dicebantur. incedebant enim quia busdam pileis ornati quibus tune temporis ute-hatur,& illos pileos pro hono te defuncti serre non
poterant serui, sed tantum liberii, illi f. quidam li-hettatem consequuti suetant. si velli set ut pileos habuissent, statim fit bant liberi, prout declarat flos ibi, de text. eum glos insta ad leg. Falcid. Quo stante dicitur ibi, quod sit ut qui domini sinus pileati antecedunt, vel ipso te eiulo ad stantes cadauer ventilare videbant ut, de s hoe ex voluntale sat testatoris, vel haeredis fiant illi eo Cives Romani, si autem testator, vel haeres ut liberalis & humanus populo videatur mittat multos seruos pileatos in funus, omnibus autem deceptis maneant iliali in pristina fetuitute, publico testimonio dest audati fiant ciues Romani, inducitur ille text.ad propositum glos hoc pacto ex quo illi qui sonu, domini antiquitus antecedebant, solebant esse liberit,etsi erant silui, libertatem consequebant ut, si aliquit multos seruos ut liberalis populo appareret
pileatos mitteret ad funus, non eo animo ut vellet eos libertatem consequi, sed manere in seruitute,&ita praedictos seruos qui credebant se libertatem
consequuturos, Ac populum etiam qui eiusdemetat opinionis deciperet, tamen illi serui liberi essi ciuntur,& ita ibi communis error facit ius,& prodest et tot illis seruis. In l. Baibarius quam alias iii duximus, habetur, quod quidam se tuus eum esset fugitivus. Romς Pr iuram petiit, de cum libet existimatetur Plaetor designatus Lit, quaerebatur modo, an quc dixit 5e quae decreuit, nullius scirent momenti, ex quo ille seruus postea apparuisset &dicit ibi ter t. nihil eorum gestorum reprobari, quia hoe humanius est & se ibi communis error populi Romani plodest & Acilius. i Colligitur ex hac glos quod communis error prodest et Leit ius, ut in lutiti. statim deductis; vetuquia hune articulum te materiam hanc examin
uimus septa late cum Aret. de alijs in glos ideo amplius super eam non ins sto. iuxta hane flos ponit Aret. hie id quod notat
ad hoe ut possit aliquis testamentum reprobate in quo fuit testit seruus adhibitus vel alio modo inhabili, non sussicit simpliciter probare testem esse seruum vel impubere vel alio modo inhabilem sed opus est quod probet D tempore conditi testamenti ita habebatur de iudicabatur, de ideo quoties st articulus, vel ex diptio contra testes testamentarios, debet concludi quod talis testit seruus si & ita tempore conditi testamenti st habilii, deludieatus aliter si s mpliter dicet et ut quod esset seruus non esset tussiciens exceptio, et ita dicebat Bar.
220쪽
1 6 petri Ricci ardi j Commentar a
in dictis locis, quem sequuntur Oeter. 8e alij hie.
a Ptimo mouentur ex d.l. i. C. Od.& per text. nostium ubi valet testamentum ad quod testis seruus communi opinione reputatus tune libet suit ad
hibitus, &ita in hii legib. probati videbatur quod ad hoc ut obtineat ille qui excipit testem esse seruum, non susscit hoe simplicii et dicere, sed opus est vi excipiat ut ita habitum & iudieatum fuisse. vlterius pro hac opin. adducitur quia probatio
recessatio concludete debet l.neque natales, C.der robat. l. non hoc, C. unde crin .sed si quis proba tetit testem esse seruum, haec probatio necessario non coneludit,cum licet seruus sit tamen quandocunque eius testimonium non reprobatur, ut hie de in A. l. i. C.e .ergo. qui simplicitet probat test εin testamento adhibitum suisse seruum non probat. quod & incumbit, sed opus est ut probet ita suisse habitum & iudicatum. ν 3 Contrariam tamen opin. tenuerunt Bald. Paul. Castr. Alex. ex e teli communiter, in L I. C. d. Min l. ad testium , .i .eod. quod immo sume it probasse testem esse seruum, nee requirat plobati quod ita suetit habitus & iudica ius. Pro qua communi opinione quae verissi ina est, adducitur ψnica tantum ratio, videlicet qui Regulam pro se habet. intentionem suam standatam habere dicitur, 'e qui exceptione nititur, illam probate debet. d. l. qu tiet,& l .in exceptionibus, is se probat. Dec.& alii, in l. i .is de regu l. iur. sed is qui probat seruum fuisse testem habet A egulam pro se,cum regulariter se Dus in testamento testis esse non possit, , . testes surra eod. tit. l. qui testamento, 6. seruus, iseod. ergo antentionem suam sandatam habete dicitur.
Ore r. tamen hic dicebat, quod Regula illa i xii non ita simplicitet intellieitur, vi seruus in testamento non possit esse testis, ted cum qualitate, ut sit ita habitu, te iudicatus pio seruo. Sed teplieatur pto ut etia facit Tobias hic quod ad hoe ut seruus a testimonio repellatur testem ipsum habeti pro seruo non tequiritur, sed tantum quod sit seruus, ct ita loquuntur iura dicentia se tium in testamento testem esse non posse, ideo It gula tutis simplicitet procedit, quod seruus in testamento testis esse uon potest . ideo iste qui opponit exceptionem, & probat testem eile seruum, Dabet intentionem sundatam, & qui exceptione nititur. Seens ipsum set uisi quando fuit in testamento adhibitus pro libeto habitum & iudicatum, id probare debet, cum sit fundamentum intentionis suae, arrat.s putem is de probat. metito susscit probasse te stem esse seruum, nee tequiritui probare quod ita fuerit habitus & iudicatus. Non obstant adducta in contrarium; Et primo
sponde tui ex intentione DD. quod non dicit ut indictis tuti a quod opus sit ad noc ut aliquis test mentum probare possit testem pio seruo habitum de iudicatum, sed sussicit dicere seruum esset illud autem quod pro seruo hibebatur & iudicabatur,
potius obi jcitur pet via replicationis, agebat enim hae te sex testamento, conuentus veth dicebat tellamentum nullum, quia in eo testes scitii. adhibitisueram. Replicabaim, quod licet ellcnt serui, t
me istud in hae causa tractari non debet, cum te pote testamenti libeti existimarentur re reputat etitur. & ita non ob llant illa iura, quia quod ille qui testametum reprobare vult dicat testem pro seruo habitum & iudieatum tempore conditi testame ti, procedit per viam replicationis, Seeundo & vltimo non obstat dum dicebatur . quod probatio necess ario concludere debet, sed si quandocunque illius dictum & testimonium noci
Respondet ut ex intentione Aret. hie, quod probatio debet esse necessatid concludens, ut hie peteum, sed hie suit probatum, id quod regulare est, quia regulariter seruus intestameto testis esse non potest, s. proxime praeced.&l. qui testamento. F. seruus, iseod. ergo. probatio ista necessaria est, quia susscit quod resulat iter procedat, ut dictum est,ergo istud ei iam fundamentu, nihil sacit. Quam obiά remanet defensa communis opinio conita Bartol.& Oaer.quod scilicti, sussietat tessem probasse esse seruum, nec requitatur probare quod ita suerit habitus 3c iudicatus, & ideo quando si atticulus αexceptio contra testes testamentarios,concludi d
bet quod talis testis situ ut si, nee aliter probetur quod tempore conditi testamenti ita suetit iudico ius & habitus. Atet.autem plenius ponit quando articulus probet,& quando non,distinguendo, quidam est artiaculus qui de necessitate concludit, & de hoe dicit Ateii n. non est dubium quod admittitui; quidam est articulus qui probat praesumptiue,& tunc qu docunque inducit talem praesumptione, quae transfert onus probandi in aduet satium, & tune debet admitti, vi s.cum res, & l. sue possidetis, C.de pt bat.& in I.cum res dicitur, quod etiam sne inuri mentis potest probari domi nisi probando titulum emptionis, cum precii numeratione, & vacuae possessionis traditione,& ideo, quia probatio illa co cludit praesumptiue, & transfert onus probandi inpatiem aduersam & admittit ut atticulus ille, in quo aliquis petit se dominum declarati , quia emit& preeium numerauit, di vacua sibi tradita sui pollissio; aduet satius veto debebit probate contra ipsum attieulantem, quod scilicet ille non erat d
minus , & illud probare prout ibi declarat glos
Probat ut ergo in eo textu, quod si probatio non concludit praesumptiue, quae prasumptio tra asiit onus in aduersarium, admittitur articulus.
In l. sue possidetis dicitur, quod dominium p
ttis praesumitur continuati in talium haeredem, non
in eum qui se praetendit donaste; ideb, s si ij haet des articulando petunt prςdia, probando se sitos. quia illa probatio concludit praesumptiue,& illa
praesumptio transfert onus probandi in aduers xium, articulus as mittitur: & ita est ea sus nostet inquit Aret. Si quis enim testes testam Aarios pi bare velit, & articulando probat eos esse seruosa iiscet non dicat ita habitos,& iudicatos fuisse,iam insulseit: quia illa probatio prcsumptiuὰ concludit. quae praesumptio transsiit onus probandi in a uersatium, qui postea debebit replicare, quod licet .ssent