장음표시 사용
101쪽
aliam in eis libus malorum plantas Diaboltis. Me ae charitatis radice nia ιπι at quid mali, me de radi e trepidi uiis aliquia boni. Ex quo metito Sancti stimus Pater Omnes hortatur:
Consideret quisque agrum cordis sui, ct qisi iis se charitatem Uiderit gaudeat,s germina in se sancta ci oujat. cui vero in agro cordis stii q timi timetie . pem cupiditati, is exerit, chris. Mititiante, extirper cupiditatem, ct plantet
charitatem e nam qtiamulti hoc facere noluerit Iditi iis, bonos asserre non poterit. Tino igitur corde cordis puritas & sanitas piocuranda est, s quidem sons , t axque cst probitatis. Pia telo quia cot hominis templum Dei est, quod mundistin una esse decet. Quaproptet Sanctus Hieronymus exponens praefata verba : Bea i uti, loco, i ; sic ait : Manum aurem Deus a mando corae eo paci tiri τι tam enim Dei non potest esse polluium. Concinit Origenes , inqui. ns tor nast Am altare est. suis autem ferar altare
Ad haec, homo qua Christianus est non ex
Minam virtutis speciem, sed tute: nam cordisi mundi ciem procurare debet. Ars quidem coidaminina cui M. Pingit eximiis colimbus hominis imaginem pictoi siutua in statuarius Dbii catur : de vultu, vestibus, ex teinaque specie s. lummodo si liciti sunt; de corde nulla cura. Aitem imitatur hypoccisis, quae artificio stinulationis pollet. Similcs pictoribus 5 statuatiis hypocritae, quales olim erant Pharisaei, de quibus Donunus : D 'poeri a bene props rati ι de si, Ioia, Aetnar poptilua hic Ias me hono
Or ; cor autem eo tim longe est a me. Natura vel δα gratia cot maxime curant. Plura naturae cura, dum homo gignitur, cordis est vi Aristoteles sentit: nam cor pia multi ex membris Omnibus procleati antimat: Cor, inquit, A rimantium sisnguine piau torum primum Ignitkr, erc. Plinius quoque ait : Cor primum nascintibus formari in vi νο tradunt, oc. Sanctus etiam Basi lius, si e habet: Nartira cor praemotu ιν ae vicefandamenti proruit, O . Natura ergo primam curam in cor producendum conseti: grati, primam cutam ad cor expurgandum adhibet Athypocritae, bonae virtuti mali pactorcs, cxternam quandam iustitiae imaginem depingunt se eoide pirum tolliciti. Id videre licet in Pharisaeis, qui externum pingebant vultum iuxta illud Mait lixi. Exserminant facies suas, ut appareant hominisMi ieitinant ei. Pingebant item Osct labia. Populus, inquit, his lassis me honorat. Vestes quoque pingebant: Dilatant phylaicteriasia, ct maguo iam fimbrias. At cor patum curabant : cor, alti eorum longe est a me. Contra veto gratiae princeps, & auctot Christus, pulche ristae iustitiae & beatitudinis pulcherrimus - r, non externam solum beatitudinis, di vi tutis cisgiein; sed internam quoque medullam,
de cor diuinis vcibis ea primit. Reati, inquit, Miando corde. Non est satis ad beatiti idinem ex tertia virtutis species, internum coi purum,.mnique vitio expurgatum adiungete oportet. Non satis est ieiunare, orare , eleemosynas lateiri, caeteraque Christiana ossicia externa praestate, coc haec omnia flagitant,quod puta intentione mundum munda ficiat re opera: sunt autetia complutes, qui extetuum hominem assi mutita via tutis specie condecolant ό quamFlu rimi etiam, qui exteriori ornatu , & elegantia cxcolunt, qui tamen cordis, siue conscientiae munditiem contemnunt, te piauaium aqbctionum, atque vitiorum sordibus inquatiati patiuntur. Contra quos Chri sostomus, ita scribit Mialia via exserioris ornuitis exhibentnrr magna cura ct istitia euru rei mci tos exagitate an mavero Heus, s purgatio peni vi n gligit cir. Nam sconscientiam sutilorum cernere possemus, mnltos ibi vermes, mtillam sanum, atque anco ara bilem reperiremtis fatorem e cupiditates a co ι'- probas,que verme spurcitia mittim in mosum e cedarit. si quaeras, qua ratione cor purum, ac munia
dum sotiate postis; in promptu est te sponsio:
cor immundum es icit mundus. Mundus enim plenus sordibus climinum cor inquinat. Amundo ergo & corpore seglegandum est cor . si mundum vis habere cor. Audi Platonem : Pu-ν ratio ια hoc consistat, it qκam maxime possumtis , M. tim a corpore Ieiunamus , eumque a sis focia ui per se statqtie a contagione e pori. setisca i helligi. Nam iure quidem optimo Chysostomus cor mundi atque coloris voluptatibus mancipatum luteum appellat. Nihil, inquit, cor faciι adeo gratie, tit libido , o ad eis, qtia ad hane miram pertinent, Ueelio , ct erra aod tale est cor, non erratierit, qui coν lutetim appellatierit. Ne ergo luteum cor sat, sut sitan corda sunt leuanda . ut quinciae clamat Saceidos. Alis rivisus virtutum siti sum tolli debet, quae alae,ti desint,praeceps in mundi cornum , lutumque carnale decidit, & in eo se se Volutat, atque pullescit. Vnde illud Augustini.
ro carnis, mundique illecebrae, vi magna in cotse in seiunt, & itilludunt; diligenti, di strenua custodia se luandum cst, ut mundum iit. Et quidem Salomon non quamcumque sed omnem custodiam ad hoc iure flagitat: Oreni odiac odi cor intim; quia ex ipso vita processit. si vitam diligis, vitae sontem vigilanter custodi. Naturam ipsam imitare, quae hune vitae thesaurum penitus reclusit. Et ut Plinius , ait: Muio veluti quodam muniuit : inani condi scripsit: ira pra olla ,sνmoque opertum membranae in-tioltic o munitum costaram, es petioris muro ; τι par erat, pracspnam vita causam es originem. si vero non solum cor, sed mundum cor habes, paradisum custodiendum tenes. Recole illud Ccness : Ciocavit ante paradisum che sim, ct f metimgladium, atque ve satilem ad cnso lentiam itum ligni vitae. Statue ergo pro -ribus tui paradis Vigilantem prudentiam .de strenuam sortitudinem,ne tartareus irrepat stipens,
suoque illud soldigissimo , pestiferoque veneno
contaminet. Multa ad puritatem cordis de munditiem animi spectantia alibi dissetimus. Quapropter sumi sedendum est.
PRoperemus ad alia: Beati pae ei, quoniam sit aeri sua mur. Aliqui Patrium eos intelligunt,
horta. ira Matth. plat, in Phadone.
102쪽
iniet Domi ii iti montetae r 7. I. Cetegor.
relligunt, qui in se pacifici interna pace di tranquillitate riuuntur. ideo Sanctus Ambrosius,a: t : A te pacem incipe, ut si e pacem aliis fera, evnaeseq. ittir Beati par ea. Si in itet Sanctus Hieronymus: Pacifici inopu iucunιαν stati,qui Hi m in eo destia, a in inter fra res dissa n-ies faciant pae M. Vola enim modo, alios perte pacari, eum in itia an Ma sint besti vitio myExplicatius id ii adit Sanctus Augustinus : Pa- O, ait) in s metipsis sunt, qui omnes animi
ciattiri Eι hae est pax, qua datur an reseci homi i-sus bona miti tatis. Hanc etiam expositionem pluies alii Doctores complectuntur.
Potibn huiusmodi pacificos, in hac etiam
mortali vita, beatos esse, ex pia fatis Augustini. v et bis non leuit et adsilui potest. Nam hominem fieri regnum Dei assirimi cum in eo per inisternam pacein olditiata sunt omnia, suprema, inedia, ct infima. At quomodo pote ii non dile beatus, qui regnum Dei in corde suo continet
Cum ergo pacifici sitit, quibus Dominus dixit: Rcgnum Dei intra tui est , osque dubio beati dicendi sunt. Regnum enim hoc Dei pax cordis est, quia rerum internatum Oidine manat; ex qua ordinatissima ta tranquillissima paeetantum gaudium nastitur, ut metito a Domino regnum Dei dicatur. Sic enim intellexit Sanctus Gregotius Nazianet. Forsitan, inquit , Intim nobis insitim dic t , inuitam ammabus nostris laetitiam per Spiritum sanctum ; ea enim est vel it imago π arra perennis uritia, qua in fisturo sciati Sancto tim an Iatiaent. Hanc sententiam complectitur Hugo Cardinalis,& non
solum selide ; sed elegantet constinat, his verbis : Regnom se bois consolantia qua habet
sca ct poti, j. seu iustitia , o pax, ct gaudiam in
Spiritu Sancto. Regnum quidem Dei intra conscientiae, siue cordis terminos continetur: ha est autem ttes opulentas , ac deliciosas ciuitates, sute prouincias,militiam generalem, pacem,
α gaudium in Spiritu sancto. Quis ergo beatum non dicat cor, quod tantum, tanque mitificum includit regnum 3 Quod quidem regnum pace mirabili circumdatum est. Sicut enim de coelesti 1egno sanctus Augustinus dixit: curialsi, Hilarissatim retidios de pace tonstractos hahet. Ita etiam regnum Dei in corde pacisci existens, tanta pace circumualla tui, ut nulla illud hostiuiti iti aptio valeat pertilibate . iuxta illud
Psalmi, Visi posuit Inoitios pacem. in Regni
sanibus , ubi sequentes esse solent hostiuiti irruptiones,ad eos arcendos, & propulsandos,cassium extruxit Deus , quod pax nuncupatur.
Quis non triatum dicat talis Regni 1 cs
Ex cauto hoc, tam strenue, ac felicitet pugnant pacifici , ut titillo aduersitatum impetu,
nullis calamitatum tumultibus moueanturAU-di Sanctuin Gie tium : Sanii visi, eui nihil Mitis mundi appetunt, vialis A corde tumultiatis premuntur. Luculeatias di e, pressius Sanctus Rc ι rob. Ambrosius: p.rs torum est anquit non facile i. mundanis motieri, sed quas in ilitore tutus mo eob se , ita adae sui insurgemes s ctusscularium procella- beata, es. rtim, mentem immobilem a statione plari M. Hse firmamen tim christianis mentibus Christi
insemi, pacem in terram inuehens animis proba torum. Vir enim pacificus adeo lationis vigore,& mortificationis studio animae passiones edomuit , ae cicutauit, ut eius tranquillitatem non pertui bent, iuxta illud Iob destia terea es- Iob s. ea erunt tibi. Bestiae terrae sunt corporis, siue cat-nis appetitiones; hae vitum improbum discerpunt, ac laniant: at viro vere pacifico pacificaestitit. Quod si aliquando fumant, ac iugianti
tamen quia cauea continentur, moisum nequeunt ius gere. Quod ad hunc locum optim εobseruauit sanctus Gregotius: Eoia, inquit.
infra continent e claustra νedae a,etsi adhuc tenia tauri r iunt , que au morsum ramen illicita actionis hon excedtint. Quam veto excellens se
haee pax, non tacuit Ambrosius supra: I apax Dblimior, qua corporalium pasianum excludit il
ba baricas sedat ineui sui. Pltis est enim elatiso intras hosti re sere quam remoto. Per hanc ergo in tertiam cordis paceni, ade5 omnes inte-1io: is,ac exterioris; sup oras ac inferioris h minis paries composita. , Ordinatae, ac paca sunt, ut unum reddant, sine diuitione regnum. v nam iugis tranqiuilitatis imaginem. Audi rur-stin Sanctum Ambrosum: Vetus, inquit, dictum es Descevntiles se, mi situ tua quandam xt
pii virum exprimat, ea em seruaui sempeν ima ginem, quam acceperit. Quid eiso tam mira pace beatius.
Hoc tamen loco praetermitti non debet, inde vepim pacem, ac tranquillitatem cordi innasci, quod nulla mundi bona avide concupiscat. Vnde optime sanctus Gregorius, fixit: s. tegor. Sancti Uri qui nihil hi ius mundi appetuna utillis in corde itimuitibus premuntur. Quod optime confirmat ut ex illis verbis , posuit es tuos pacem. Nam multi ex Hebraeo legunt positi sines piatm. t. eruos nihil. Quasi idem sint,& nihil concupist te, & pacem sabete. Contra vel 1 mundi amatores, auari, ambitiosi, de voluptatibus dediti, quia te irena bona ardent et amant , grauissimuni bellum in corde tolerant, de molestissimis poturbationibus o ciantur. Quod Sanctus Gregotius, se docuit Ois es hcii set illicita appetu et, vel in hos mun- sc ἐ-4 dis aliquid iideri colunt, densi cogitarionum tu- mean.lob: multibus in coνae comprimuntur. Dumque risi d/riorum iArbas intra se excitant , proratam mentem pede misera frequentati aris ealeant. ἰHi quidem talis longe sunt . beata pacis tranquillitate , ut quasi volubili & inquieta semper mola vellentur, iuxta illuci Psalmi, In circuitu 1 3 Isaim. t r. ambulant. Quaptoptet idem sanctus Giegotius Limns Gie
terrenam actionem inquietae molae mentem ver,santi similein elle ait: Quid, inquit, per molam nisi acti. i Noa signis attinetae dum colla men iii pis sulia Ameria constringit mentem m cI ctii tum laboris mittis. Ob eandem causam pec- Ε elicii cat tum cor totae carii ab Ecclesiastico compa taret: praevi uia fasia quasi rara carri. Quod bene exponit Hugo Cardinalis : Pracordia, in-
103쪽
quit, fatui, id est, interlares cogitatione , ct a faei ιοnti, qua i νoia caret, qu semper mur ακrat, nunquam in eo em parti permanes aedi tritam calcat : O queoniam posterim elema Aranteritis ea dit. Psalm. Si. Deus meus pone illos τι ratam. Peccator ergo iaculi amator, quantumuis exterius beatus appareat, miseriimus quidem est, quia beata pacis tranquillatate catet , & turbulento cogitationum, es affectuum tumultu. bel-
Chiosost. loque agitatur. Audi Chi sostomum dicentem: in sue. Sau/s hae pace homo non fruatur, etiam psi ex-
vitai A. irinsecti stim ma pare . Hi omnitim , qui viunni inter . m serrimus. Neque enim quaecumque sunt f a gentes tam atrox bellum gerant, etiam improba, ac nefaria cogitatio, quae versamur in penetral btia animi , 2 q, a non castigatvir, intemperans libido, o amον pei tiniae, potentia vehemens risidiaritim , ct in res, qua ad hanc tiram perti. nent , ab sema. Ilitia enim est belltim externam, hoc interntim Conti vero pacifici beati,in quibus cum tranquillitate ordinata sunt omnia: s. 'haust. nam auata definitionem August. Piax ut irati lib. . ,. de quillitas ordinis ; ordo aurem eo paritim , d p civit. c. a. D qtie ua loca triba n dis ostio.
Plitisici iure optimo sitir Dei
voca ut r. OVoniam Domino authote pacifici tam praecelli, donantur ptiemio ut filii Dei sint vocandi, quo nomine nihil potest esse sublimius :nam ut Clolla, ait : Maximam agnitatem ha-brui pacisci, sititit qui lilitis Regis dicitur, in δε- ma Regia stim tis est. Cum inquam, tam nobili nomine gaudeant pacifici. Opera pretium erit ostende te, quam congruis lationibus tantias dignitatis titulus eis conueniat. Primum, si is Dei
metito dicuntur racifici quia pax haei editas Dei est, quam filiis suis klinquit; qui autem limeditatem accipiunt filii Dei dicendi sunt. llanec Atitust. rationem ediis erit S. Augusti mis in quaeras: Ha- in psal. ii . reditas nostris pciae est , quia lili stimas, his emtis hareatralem, qcia pax est. Et viaete, quia exhil . redati sunt, qui xon amant pac m. cui amant pacem ni hiredes, de qhibtis dicitur, beati pacifici, quoniam sith Dei sorab,ntur es autem filo tareae . Hanc pacis haereditateni filias suis Chiistus quasi testamento reliquit, cum dixit:
Ioari. . pacem meam us On s.pacem relinquo vobis.Quae
s. Hieron. verba e, ponens sanitus Hietonymus,ait: Haec pist 7s. Osuiu ibit, hi ea ii. Ibi in Hierusalem , qua interpretat ἡν x eo regit potentias,arcuum, cu tum, glauium. ct sellum. Tettetii quidem Princi es apparatissima armamentalia in quibus cuncta acinorum genera continentur, legare s-
r. liis solent,quibu, hostes possint ulcisci:at Prin- cers pacis Christus siliis suis pacem saei edita-
secundo, pacisci si ij Dei vocantur, quia stacula: teini filii qui per cognitionem procedit, pioptia est sapientia: ita etiam pacificis sapientia congrivi,atque adeo fluvianis adoptio. Pot s. usust. ro sapientiam propciam esse hominis pacificiis . . - nil x Augustinus , cum ait: Hae es pat, qua
ta e summari persatque sapioris. Expressiti id docet, ubi isngula spiritus sancti dona sing li, his beati trudinibus applicans huic septimae,
pient rana cc commendat: Postremo est septi ma ipsa sapientia, id est , contemplario ver talis pae sicans ιοtum hominem, s.fusipiens , smiti
triuinem Dei, qua ita concitidi ur : Beati paci ἴ-ci, quoniam fir Dei vocabamur. Hoc idem sua- cap .gis explicans , ait: Sapientia congrati pacisci in qtiistis iam ordinaria scint ora uia, nullus au msitis aduersus rationem resellis est. Et rursus: Pa
pientibus,formatisque ad imaginem Dιι, per generationem reformata iaminis. Merito quidem pacificis adscribitur sapientia , quae, ut proxime notauit Augustinus est contemplatio veritatis rnam per pacis tranquillitatem idonei omninbiunt ad contemplandam veritatem. Quod di cide monstrat Sanctiis Diadochus Episeopus Diad b.
cuum ta υι tunc nihil fere ibi piserum eos lateat; ctim πινo ventis agitat in . tegit tempestate rinbι-da , qua in placida tranquali rare largiter facie pero ei. Quod quidem menti, qua in contempla
sisne ter rar, euem, ester , tunc maxime, cum
fanatim eius ira initi a turbattim est. Qui igit ut in tranquilla mente piscatur,veritates quan plurimas veluti pisces capit, quibus pulse tam comparat sapientiam: at in tui bato mari nihil videt. Hoc enim turbatum male illud est, quod Iob dum locus sapientiae in uestigatur , aperte Iob a satetur, minimε in ipso inuenici : Maxe loqui itir, non est mecum. Ad quae verba Sanctus Cre- S. Gregor. sorius, sic ad rem nostram habet: Visid ma, s lib. 13. Mor. nomine , nis saectitarium mentitim amara inqui c D s ih AH itir 8 Re te enim ma=e vita scalaritim dicistir, quia . vim procellosis a Aisnam moribu caucitatur,ab interna sapientia quiete, atque sta-ι tir ιe disiungitur. Ilus ergo sapientiam ple ne recipit,nis quι ab omni se ab trahere altitontimca alium stiditiatione contendit. Ideo ergo in mari mundi huius sapientia non inuenitur,quia pacis exsciis , inquietudinis studii bus asitatur. Ideb bEsyptus tenebris ignorantiae oblidetur,
quia muscis terrenarum curarum percutitur, si . .
cui annotauit Gregorius. At pacifici fili j Dei merito vocantur, qui filiorum Dei cara iete, id est sapientia insigniuntur. Tettio, pacifici filii Dei vocantur, quia Dei in sinem referunt, di pet pacem Cluilium repraesentant, de quo Isaias, sic vaticinatui: V Ini., cabi tir nomen eius princeps pacis , mcitii trabi-rti rei tis imperium , ct pacis non erit finis. Duces atque imperatores a bello sibi titulos pepere- iunt. A bello Asticano Asicani, ab Asiatico Asiatici, a Macedonico Macedonici sunt appellati. Dux noster, Imperatorque Optam. Maxim. Dei filius, non a bello, sed a pace titulum habe- 1 te voluit. Hic est vetus nostet Melchisedech, Rex Salem, id est, pacis , ut Paulus interpretatur. Hic nostet Salomon, hoc est,pacificus. D titiis lue pax nostia : tiam ut Apostolus , ait: Ipse se pax nostra. pacem ille admitabilem in Ad Ephesi se habuit nihil enim pugnae , nihil intra se habuit intestinae seditionis, nihil inter carnem de spiritum dissidi), nihil inter talionem & appetitum discoesiae, nihil inter diuinam, humanam que
104쪽
me naturam dissensonis. Pacem in se habuit, pacem quoque hominibus loquutus est iuxta illud Zachatiae , loquar pacem gentibus. Et pau-
. lus ait inniens Euangιlitauit pacem vobis .Paccpet summos crueiatus illis promeruit, & Isaias. Diseiplina pacis nostrasuper eum. Hoc est, punitii in eastigatio quae nobis pacem peperit iuper eum suit: Intersielini inimicitias in semetipso. iisti enim mortu inimicitiae , qua inter inu, α homines erant, mortuae sunt. Irris chiis i ait Chi sostomus ) inimiciriam vulnerauit, teremit,ae perdidit Cum ergo pacisci paternam pacis imaginem imitentur, iure optimo filii Dei vocabuntur. Nam vi optime sanctus Auetustinus : Vii festi, Dei iritudinem pacis debens habere t Pet hanc nimi tum similituditiem Patris
. η Liqui Patrum eos a Domino boc loco pa-IA'cificos appellati existimant, qui depolitissmultatibus, pacem cum ploximo habent. In his Ch sostomus ad praefata verba se ait' pacis chirtast. fel utilem ad alio sunt, qui immemores malorums'A uisu, pacem. Sanctus Hilarius ad hutie lo - μμ eum se habet Pae ιι si Des vacabuntur . A
rens enim omnium Deus hoster es ; neque aliter transire in utineupatronem familia eius licebit,nis fraιerne inuicem charitiatis face vivamus. Cum
ergo Christus Dominus hos pacificos de be
tos , & filios Dei appellandos praedicat,ad mutuam Laternae chalitatis pacem, nos procliadubio inultat.
Hanc quidem pacem amplecti debemus, quam eis citet nobis Paulus suadet, cum ait: hastam. i . VM paeis sunt sect mur. Quomodo autem pacem cum proximo consequi possimus, subiungit: GHqui kι proximo μὴ placeas in bonum Aa ad caiionem , idest, unusquisque proximi
commoda ouatat, ut pacem cum eo iuriael. Pto-ῖρα iι. ponit Christi exemplum : Etenim Christus non
proper antium tibi , cecia snt super me. Vbi S.
Chr)sost .ita scripsit: id est,non placuit Chri sui sebi a Respondet: Poterat nulla ferre opprobria lot ιν ar, qua passus es , non pati is qua sua erant θectura soluisset. Verum norati ,seu quounorum erat respiciens, tisa suum, neglexit. Itaque Christus non sbi placuit. Idem est, ac si di ceret non ea quaesiuit Christus,quae carni natu- ralitet placent, idest, quietem,vcluptatem,dolorum omnium fugam ,1 ed laborem , cruciatus, crucis mutum pio salute nostia. vel Christus
non fecit voluntatem suam humanam naturalem carnis, quae cruciatum refugiebat naturali
vina .. tet, iuxta illud i mi η, si 'ripοι st, iranseat om/ eat ae iuri Qui per se tam cum proximo pacem velit habere, hoc exemplum debet co' plecti,ut non voluntatem nostram exequi velimus,
non nostiis commodis stuleamus, ita proximi. iod Paulus necessarium ad pacem conseruan-- , tam esse considerans, ait: Non qua suas I, - tali conmerant ei, seu ea, qua aliorum. Hoc a tem dissicile animaduertens alibi addit: Patem persequimini in omnibas, ubi Theoptulacitis ait: Repsta,quod duxit panius e pacem persequimini, hoe est,pacem etiam remoram , aequa procul est, dete comprehendere , ad On ipsos Attrahentes. Tune quidem humanis oeulas pax seposta, de remotissima est, cum per propria incommoda comparanda est. Unde etiam Regius vates tuo net : LMqnire pacem. persequere o m. Cum pax
in propriis incommodis quatenda est , dissicile
admodum inuenitur, idto ait: Inquire. Et quia cum ita pax quatitur,iligere videtur, addit: Et Hrsequere eam. Atqui Paulus talem fidelium pacem exoptat, qualem inter corporis membia videmus : ideo ait: In qua pace vocati Vis in uno corpore. Vbi Theodoretus sic : Deti, qui vocavit, unum eo p,s ex ιob omnibus tonsi uir ; tu ergo ne kitii datis. Et Oecumenius : Ordinauit Christis, se pacem habendo, omnes υnum corpus es ciant, ct ipsi si nosertim captit. In hoc modo maturam i ternus a sitim stigiamus Similitet famulis Chiu
sostomus dixit: Non quantam amicus amico de bra propinquitatem tantam n. s habeνe inuicem
vis ira ea quanta est membri a i membrum hae
amicitia aliam maiorem nemo unquam inuontra posset. Noli retis inale m alter alterum contemnereine nos ipsos contemnamus Nemo unqtiam Or
hanc autem membrotum unionem fouendam
quid Deus pro iiderit,expendit ibidem Sanctus
D tot his verbis: P, opterea hoc mundum tanquam domum tinam nobis Deus largitus est, emusolem omnibus iurare fecit, uno nos tecto, corio viriliceι , operuit. Huam cun iis mensam, hoc est, terram commtinicatiit. Impartitus es aliam lon- se maiorem, iam rament ius, mensam Eucha
ristia ) υniam s/nerationi, morim o ibtis largi-ιαι facil/m. ia nobis,o communi in caristipatria. Cum igitiit saec omnia, qua Chrys stomus recenset, ad mutatam pacem , qualis re petit ut in membris unius corporis, nos obligentitum veto maxime sacra E ucharistiae mensa, de qua Paulus ait: I ui panis, o vntim corpus,omnes qui aevus pane, ordis snο calice partiacipamur. Ac si diceret: quia omnes in Euchati stia de uno pane, 5 de uno calice participamus, unum corpus esse debemus, dum omnes quasi membra, in eodem corpore, cuius caput est Christus, at tissima pacis unione copulamur.
Et quidem unionem Christiani populi cum Christo eapite, illa aqua indicati, quN in calice admiscetui vino uitatur Concilium Tridentinum his verbis Crima ua populi dicantur,ipsius populi diris cum capite Christo this repraesensa turie licet mixti e artiis,ct mitti in catace. Aptin
calice trino aqua misceri, Chri opopulvis adunatur, o credentitim plebs ei, in quem credidit,copulatur,o eouiungitur. Qua copularis o coniun-
perseuerantem tilia res sparare poterit a Christo quo mi a tareat semper, o maneas in Atii sis dileelio.
105쪽
C A P v T VI. Pax cum proximo, cuius p mium est
Dei siliatio, perse Hsima esse
Dei ole vocandos,summa eos prosecto dignitate dignatur,quo satis indicat imis dissima, scomnibus numeris ab lumin eam pacem esse debete cui tantum praemi viri conceditur. Quod bene adstruit S. Leor Graiici, inquit miris noud sordes, neqviedi similes , sed unum sentientia,
En qne amantes adoptauis haredes. Au inam νιformatos imaginem oporter animum habere eo
formem. ros quidem quos filiorum Dei nomine Christus extollit, tam concordi pace vult esse
consumies,ut una ex omnium animis pacis imago fiat metur. parem animorum pacem eodem titulo diuinae filiationis exigit S.Cyprianus: Pacificos , inquit, ct concordes, a qua unanimes esse
secunda nar uitate,tales vult renaros perseuerare,
ii qui sit j Dei se capimos in Dei pace mane mus , ct quibas Spiritus unus est, unu sis o animus de senstis. Vt ergo diuina filiatione qua in insecundae natiuitatis tegeneratione susceptinus, digni simus pacifici, concordes, Vnammis, no
que sensu pia diti esto debemus. Vt hanc per clam pacis Vitionem inter se si . deles consequantur, trita iam pax est habenda
corde.on ,Cpere. Aliqui im,quam in corde pacem non liabent,verbas simul, ni ; vel quam verbis mentiuntur, petibus minime contestantiit. Pax autem,ut veta, integra. atque pei secta sit coide retinenda, & verbis significanda; S operibus exequenda est. Primum ergo corde citcomplectenda. Hanc exigit Paulus, cum ait: P Dei exultet ivi cordibus vestiis, in quo vocarie is in νηο corpore. Vbi pro voce ex seret verbum
Graecum fgniscat etiam vinco in certamine, δύbtauium,uci palmam sero. unde Pagninus vertit : Pax mei par M sexat in codibus vobis. Biblia Regia : Pare Dei stiperet ira cerasbtis vestis. Pugnant qui em in cos se iracundia contra proximum & pax si manda cum eo: monet ergo Paulus, ut in hoc certamine pax siseret palmam victori e serat,& tanquam victrix exul
ret: at iracundia moesta,victaque recedar. Hunc
sensum amplectitur, hoc loco Chrysostomus Si di inquit pugnent cogitationes, ne statuas
iram, nee violentiaM infultur ιouem tenere bra.
tuum. sed pacem. Chirsostomum sequunt ut Graeci patres, ut assolent. Haec autem pax dicitur l ei, quia sicut rei itam pugnat in corde Diabolus , ita rei pacem Deus ; ut inde intelli νο, quam metato tibi probro dabitur, si vincat
Dcinde pax vobis etiam cst conseruanda, ex pace liquidein cordis, pax Orit ut otis. Or peccatum ac tranquillum tranquilla de pacificatoria veiba p: Oseit. At cor ita consitatum iiscunda verba, Pacemque disturbantia in os, quemad-m iam suretis mare tumidos fuctus in littus deuoluit. Nide quid dicat scriptura : Fratres
oderant Ioseph, nee poterant ei qui quare paci ce D ai. iciat in corde odium, & sc xe ita pacica ex ore pellebat,& suggerebat amara. Multum quidem habent ponderis ad consciendam pacem verba pacisca : nam vi dicitur in Piou - ebii, : Responi o molli frangit iram , si s diarm s rita furorem. Cum blandus, & mollis si se
mo, duritiem tamen ira confingit, de dissipat. Sicut eni in displosus bombarda globus in telluris aegerem , vel in molliorem 'Anam incut rens , hebetatur, ac sistitui ; idem veto in p ualidum mutum perlatum, disrumpit, ac lahe- suetat. Et sicut fulmen molliori dat ni parcete; ossa vel 1 praedam coi minuere solet. Sic etiam irae impetus in mollem , & suavem sei monem
incidetis. obtunditur, de hebetatut ; in durum vero sermonem incurrens, crudelius saeuit. Llegatis etiam est ad id significandum Sancti te- Cibrior gotii Na ianzeni collatio, ubi docens modum: Naitati quo ii re impetus sit letardandus , de eludendus i ,ei'.
Sensus est, ut sciit tumentes citii mari, quiactus cum in mollissimas luto: is arenas in iunt, stangunt ut . di s oluti recedunt: at s in di tum scopulum imping nt, spumas in coetuiti iaculati solent: ito irae spumantis undae tu si aues, ac blandos .iermones incidentes retardan - . tui atque soluuntiit. At irae vox . sive cl.imoi, si in durum alterius sermonem incurrat. mirum in modum exc:c scit,& multiplicata voce respondet; non aliteipc humana vox cum an prae-nlptas , ac duras monti iura concauitates ostendit, echo inultiplicata iecurrit. Qtias similitudine titui Sanctu, patibus : Vox isti . pera. s Ban. Sit ibi,tiris, o non auriti sermo. Neque enim orat de irae. se in Iouis a se iis, ostia a cauribtis Echo in ip ses clamantes intempe itie ixfringit imo petis in homi em initi itim o centsMetiosam eont timetiarauertitur. I nos i qtiidem ibi Mem redditiir;
conitimetia etero a mentata recurrit. Quan:
rem Ecclesiasticus sic monet e Vobtim asto reses... multipJιcat amicos, ct mitigat inimicos , s lingua eucharaim bono homine ab dat. Si pacem cum amicis se iuste , si inimicos tibi vis teconciliati ,& multorum amicitiam comparare, linguaiu habe euchatim, id est, gratio iam. Et ut est in Ciaco textu , beneloquentem , placadam, paciscam. Huiusmodi quidem lingua ; quae in iracundiae occasione placida , ac lenis est, praeterqua in quod amicos multiplicat , etian probi vita insigne est, quod significetur, illis verbis: Lingua eticha ιι in ι o homi r ab L . Quam bonum autem signum sit huiuscemodi linguae lenitas ex Plutarcho illustrare licet, qui ait: Iase i ληψm est , sed mel At in ira I Quum ι ne Om ae lenem habere . Teneram vult nos hilete linguam, & benedictione plenam, nec iracundiae sebii exasperatam. san tias potus: re δε ientes inquit malum 'o malo, nec malea E m I. cant. a. pro materi io, sed e .anirario b nia centes, qnia in hoς iocati Hii 4, it seu dictionem harauitiarepos Aasis. AEquum plane est, ut qui benedictionis haeres est, benedictione , non maledictionem, in ore genu. Quia vero contentiosus seimo , S pronia sententiae nimis tenax, iram solet concitatu, de pacem di timete, rogat omnes Paulus:
106쪽
LG:egor a. p. pastor. p. a. aditio est. 23.
Paulust obsera τυ, otia ipsum dicatis Id autem maximξ necestati uni est Doc tibiis αα doctis hominibus, quod idem Paulus, silc adunair. i. monet: Maarimci id ipsi m sentiemes , nihil prae tensionem , nιque per inauem gloriam. Qua proptet Dominus, cum de Doctoribus, atque uisti H do uin , quam sel appellat, disserit, ait: Habere in vobis sal, o pacem habete inter vos. His enim qui sale doctrinae abundant, proximum vitium est,per inanem gloriam contendere,quod pacis venenum est: unde cum dixisset: Habete in vobis sal, merito adiunxit: σ pacem habetes. Chrysessi inter s. idco Sanctus chlysiost. haec vel ba ex hom ii. ta plicans , ait: Sunt sales sat habentes , aut enim non sunt sic , salsunt insulsum. Quod luculentius tradit S. inctus Gregorius, his verbi, i cum Rhctor se ad loquendum praeparas ,sub
qualia cautelastui' eloquatur, attendat: ne cum
f. i. i. svieni videri desiderat, itatis compa-tem isp. ter isso at. Hinc namque verat dieii , habet Di in vobis, CrZacem habete inter vos. Per Di η ree verbi sapientia derivatur :qκi loqui igitur sapicnter πυι tur, magnoPere metuat, ne eius eloquio audientium vultas confundis
tur. Et alibi de omnibu4 doctici locuta edisse rens , inquit : Sepe dum quosdam maior sientia erigit, . ceterorum societate disiuuit, Cr quas quopli sapiunt, eo a concordia virtute desipiscunt. Hi itasve audiant quid per se metipsam veritas ineat habete in mobis sal, ct pacem habete inter n. Sal quipe sine face non est virer is donum, sed damuationis argumentum. Quo enim quisque melius sapit eo deterius delinquit, idcirco in iae Militreis multo malui merebitur I plicium
quia prudenter, si volui set, potuit euitare pecca- t . Et tursus ait: Habete sal in vobis, pacem
Lirinam orbi coelestissat habere vos nouimm, restat ut per charitatis gratiam etiam toto corde pacem uter vos teneatis. Contra eos quidem, qui
Salem sapientiae habent, de tamen pacem non seruant, acriter inuehitur Iacobus : Eκοd si ce- tam , sinquit) amarum haberis inter vos , ct contentiones sunt in corde vestro, nolite σ mendaces
esse adversem veritatem. Non est ista sapientiadsendens desursim,sed terrena, animalis, Diabolica. Qua autem desursum est sapieulia, primum quidem Pudica est , deinde pacifida: Qui
salis sapientiam habent, re tamen Telum amarum, e contentiones fouent, sal insatuarum te- Dent . id est, sapientiam terrenam , animalem,
Diabolicam. Sal enim verrum, & sanum, id est, coelestis sapientia pudica est, de pacifica. Cur autem sic appelletur , explicat S. Gregorius: Et Pudica , inquit dicitur, quia cap. intilligi ι; pae c. M tem , quia per elationem, se minime a praximorum scieraue disiungit. Tettia pax est operis. Pacis autem opera illa sunt, quibus vci pax conseruatur, vel odia , ti-xaeque ledantur. Noninem l dete, omnibus pro vitibus beneficia praestate , id demum est, pacem opere sectari. Cum hostem benefici io- sequeris, paccm pcissiquctis , de ipsam opere inquitas. Dominus per Oseam, ad Q. In fani lis
Adam traham eos, in vinculis charitatis. Tu similitet in funiculis Adam , hoc est, hominis,
quae sunt beneficia , in vinculis claritatis, mimicos italita sie Saulem traxit David : Cum i Regi enim suill a Davide sibi vitam in spelunca conia
donatam intellexit, icita iiii vocem suam, & fleuit, dixitqtie ad David: Iusti ον er, qua egor tusem tribris, mihi bona ; ego avitem redidi tiἱi mala. Fratrem Esau , cum placare vellet lacob, Geties ii dixit : Praelabo illum muneribus. 'Abigrat quoque muneribus Dauideati placii uici pthnici quo- i Reg is. que exemplum accipe quod narrat Seneca. De eucclatum ad Caesalem Augustum indicium est, L. h Cinnam insidias ipsi stimete, vini, hes conseii,
deserebat. Dum augeretur, S rem veolaietani mo, Liuiae uxoris consilium cepit. Suasit autem illa, ut ignosceret. Cinnana vocat. insidias aperit. Ad extremum orationem, sic concludit: Vitam sibi Cinna iterum 9o , prius hosti, nune in sidiatori, ae parricida. Ex hodierno in ιν uos
enixe debent procurare. OVi petaemium diti inae illi tionis, paciscis
Domino pron ilium consequi cupiunt, non solum pacem ipsi cum proximo itabcte , sed quantum in ipsis est,alios etiam dissentientes ad pacis concordiam debent reuocare. De his enim a Patribus quoque verba Domi l .utellisunt ut: Beati paci ci . quoniam si Dei me abutitu s. Ambrosius, ait : Ate p.riem incipe, ut se ρ - s. Ambios eem aliis feras , onae sequit ir Reati pati . . in cap . S. Hieronymus : Paci ci amem die tintΛν he. O .qιιι primum in corde Itio, de nae, inter fratres dissa te faciunt pacem. S.Chi, sostomus: pa s. Clit 3sost ei et ad alios sunt, qui in mices in p.lce recauritiani. Eandem expolitionem ali) quoque Patres complectuntur.
Cui vel 5 huiusmodi pacifici lilii Dei appetilentiat , optimam, rationem radiis. Chrysolio iamus ad hunc locum: Cum pacisca,atri luit dicantur, qtii alio, aut dentes in doncordiam reti Mant ;
107쪽
qua in terr lare ρ ῶn caelis sunt. In terris erant
homines in coelis Deus,de Angeli ter em homis. August. nes Angelis coelestibus reconciliati sunt. s. Auiornes uid. gustinus. Persacrifici Mn, inquit , in quo meai Mi imi st immolatio, pacificantur terrestri H --
ι stibiis, ct calestia eum terrestribm. Quia paci fici in munere alios reconciliandi , similes sunt filio Dei, mei tib filii Dei vocantur.
Quap pter pacifici tantae dignitatis munus considetantes , in comungendas proximorum voluntates diligentei incumbulit. laed demium Pimpib. s. lingita dicitui : Lingua placabilis lignum vi M. Esi enim lingua quae alios ad concordiam reuincat, similis arbori vitae, quae in medio paladisi erat plantata : Nain quemadmodum arbor illa 3 Luctus sui vi quatuor qualitatum, quibas homo constat issidia componebat, easque ex actione,& reactione discordantes ad eam temperiem, Saequalitatem reducebat, quam natura humani
corporis requirit sic lingua lenis.& pacifici hominis eas voluntates,quae non minus, quioa calor,& fagus : humiditas,& siccitas, inter se pugnant ad pacis temperi . dc concordiam reuocat. Cum ergo i in micus iit pacificantis linguae in. mictus,non mitum est, si Deus ipse cum sibi ad sal, s . scribat per liatam inquiens : Creavi studi tam labiorum pacem Dulcissi ruus quidem c saluberrimus Luctus, utpote arboris vitae. sicut ergo -ctus illius arboris, & nutrimentum erat membrorum di dicaetitium humorum me lac etitum : ita lingua placabilis , cum dissidia, odia ,
rixasque extinguit, egregiam medicinam assert, de disco dantium voluntatum pacem,veluti fluctum profuit. Vnde Septuaginta vertiant: S us - t. . tias lingua ligntim sita Talem suille linguam sponsae indicat sponsus,cum ait: Si t v tra io cinea labia tua, r eloquium tuum dulce. Quem admodum enim vitta clines colligat: ita dulce pacificolum eloquium multotum voluntates
dissidentes colligit, & concordia contiangit, atque constringit. Sunt autetia pacificorum labia . coccinea, quoniam Clitisti sanguinem, passio nemque loquuntur,vi tam admirabili proposito exemplo pacem persuadeant. Hanc vitta expositionem amplectitur Hugo Cardinalis hoc lo
piti , cr sibi inniram constringendo adunate Ita
ias, chisa eo ringi, it , ct eos vincati pacis,
ct mutua e Vitati, colligant. Denique , oliuaeiamum, pacis signum, columba ore praes et t. ita etiam pacifici columbis mansuetudine similes, pacciri fetunt Ore, non discordiam. Porro autem , sicut pacisci , ob procuratam
aliorum pacem, filii Dei vocantur: sta etiam susurroncs ob disseminatam discordiam, sti) Dia boli mei tib dicuntur. Quemadmodum enim Diabolus. Altam a fures miniauit in medio tritici. sic pacis pei turbatotes dissidia in messio hominum seminant, imitatores, filiique Diabochius . li. Audi Chirsostomum. Tantum bonum es pamho M i. D. M fri, mi Meentur, qui ipsam liciunt, ct con- culos, sistiti, ij j αὶ iis, nam ct situs let ad hoc in te ram menit, it qua in terra sint, ct qua in caeli
pacificaret. Si mera pacisci Dei sunt ό vino nau νebm studentes dissidia faciunt , , ἰθ' δεηι Diaboli. similitet S. Gregorius, ait: si Νη
quidem Diaboli filii pacemi suo morem gerunt, de iurgia seminando gratissimum ei faciunt o
sequium . Vnde S.Gregorius subiungit: Divno s.ctegor malo innumera peragunt, qniaseminantes diseor-
nium mater est , extinguunt. Quia antem nihil pretiosio est Deo vii inte dilectoris, mini est δε- Ieflabilius Diabolo extinctione charitatis. uisquis ergo seminando iurgia , dilectιonem proximorum perimit, hosti Dei familiarim sexuit. Sγmbolice id significatum est in Apocalypsi, ubi vi- Apoe dente loanne : Exivit alius equus resur, O sedebat sveriIInm dat est ei. vi sume id est , tolleret in pacem de terra oe datus est eis aditis magnus. Equus rusus irrannos tignificat, mattrium sanguine cruentatos, eques Diab lum, qui veluti equos, iniquos tyrannos moderabatur, Paccia'.que de icita tollebat. Datus est
tunc illi gladius magnus dant cliam susurrones Diabolo gladios magnos, id est.linguas, ius Sta dij acuti diculitat. His ille pacem de teria tollit, immittitque iurgia, odia. ac dissidia. Vnde illud . sapientis : Vir peccator inrbabit muos, o in Mai. s.
media pacem habentium immittet 1mmuu am. Item : Lingua tertia multos commouit, T disper- Eee sit.
sit illo argente ingentem iuitates muratas uiui iri Mutum destruxit, T domos magnaiorum et sedis irtutes pVulorum concidit,o semes fumet dissoluit. Ecce quam magnum gladium inarius ad pacem tilibandam Diabolo dat.que in ut filius imitatrii.
C Α p v T VIII. Christianus pacem cum Deo diligentis. -
HAnc pacificorum beatitudine ixina varia
Sanctorum Patrum expositioncs, pei varia capita tractauimus ; quoniam scio aliqui i' csec interpretes per hos paciscos eos eti. m intelligunt, qui pacem cum Deo student scio are , ire horaim quoque gratiam , qu ira si conueniens hanc cum Deo pacem si tuaie,in praesenti osten- i
Id quidem mirifice ostendit Apostoliis , cum
ait: Pax Dei que exsperat omnem sensum.c ο- ΑΞ phai p. aiat eorua soral, o inieli genitas voras. Du bium est, cur Paulus asserat pacem inter Deum x homines, omnem exuperate sensum, sue intellectum: nam Giaecepto sensu est mens. Cum autem multi satiam ab anterpretabus respondea tui, omnes quidem explicationes propositum cstendunt. S. Ambros. de mente adi et Lariorum locum videtur inter pietati, his verbis : Hoc ia- circo dixit Apostolus, quia qui cum D/οhab e
pacem, non timet omnem mensem aduersam Sen
sus erit: pax Dei exuperat omnem mentem , dc intellectum uellatior uiu, omnes videlicet eorum machinationes, insidias , ac cogitationes. Hac enim pax tanta est,ut nullis prauotuti, ins diis, ah machinationibus perturbetur. Pax quidem quae inter homi ues intercedit, quantumuissima, te stabilis videatur, mendaciis,& levibus sepe suspi ionibus facile dissoluitur: atque in- tet Deum, & hominem est, nisi hic velit nunquam dicitii itur. Pax liumana tintilis est totienta,
108쪽
i iii quia non habeat petenuem sontem fici luiccatur: at pax cum Deo flumini est smilis ;uia ex perenni diuinorum mandatorum obe ientia dimanat. unde pet is iam dixit Deus :pninam aliena esta mandatam a , D Iaf si sicut scimen pax tua. Gratia enim diuina,
quae obedientiae mandatorum contulicta est,
perennis sons est, ex quo pax pei petuo Buit. Dcinde alij sic versa Pauli accipiunt, ut illud , qua exuperat omnem βημα signiscet id quod sonat, videlicet, pocem Dei non polle comprehendi intellectu, de persecte cognosci in hac vita. Et quidem verbum Graecum, quo utitur paulus, fgnificat lupei eminere, di excellere. Est ergo sensus: pax Dci , tuae exuperatta vincit omnem homilium inicilectum, custodiat corda vestra, dcci superit autem pax Dei omnem mentem , qu4a quantum bonum sit, quam Spei ndum, quam niagno Ir aemio donandum . nullus hominum intellectus peti ere in hae vita cognoscit.' potetea alia pacem inter Deum de hominem superare intelligunt Omnem intellectum, quoad modum, quia videlico modus, quo prid. Chi istum pax haec nobis est comparata, admirabilis est , omnemque mentem excedit. Re e ei liatio , ait Ibeophil actus, quam Dem OmhΛMimbiti ferit, excea ι omnem intellectum , ne--m humariis, μή etiam Angelicum. Perinde, oc si dicat Paulus, Deus hac ratione nos libe- . tauit, ut ne ullus quidem intellectus comprehendere possit. in cuiusnain quaeso mentem ad saciendam cum hominibus pacem, Dei incarnatio, tormenta, crux, de acerbissima ino: svenire potuissent Nisi Deus haec secillit, quis ea cogitando assequi valuisset a unde Chirso. stomus: Pax Dei, quam erim hominibvi fecit, omnem exuperat cogitationem stiis ea H δι--uit tanta aduentvira bona λ Pro inimicis ira
aera suum sititim no, recusauit, ut pacem apons eum faeriet. Ad hunc mirabilem pacis consi-ciendae modum spectat, quod offensus ipse ad pacem inuitat, Sc legatos mittit pacis, iuxtati coli. allud Pauli: Deus nos reconciliauit pbi pis Chri s,m . O a At nobis mini eritim reconciliatio-nM. Item : Deus proposuit in nobis verbiam ra-c c. liationas. Pro Chrso ergo legatione fu i mur . tanquam Deo euchananie per nos. Obse
militet in hune locum clinio musi cuid inquit hiae .xceltinita far fuerit Petis
cimtimesa IIus non solum non exigit poenam, siast tuti silicio suum, vi conciliemur , ct postquam qui accepιrant . non sunt comitiali, seu ct ereiderunt, iteram misit alias legatos obisseerantes, ctc. Mittit Deus legatos pacis, mittit concionatores , qui tubules homin , atque improbos in Dei statiam , pacemque icuocent. At saepe iii iecta pace moesti tedeunt, laeti. iuxta iniae . Angeli pacis amare febAnt. Quae verba sanctus Hieronymi s de Apostolis interpretatur, quos Deus Angelos, siue nuncios, pacisque legatos ad Iudaeos misit. Cum vero plerique ra in repudiassent, oblatam, magno cum dolore Angelorum pacis, cucis tutoque orbe dispersi sunt. Nos veto audi
mus pacis Angelos ; lugeamus, ne lugeant ipsi,
peccata nostra deploremus, ut laetentur ; pacem cum Deo conficiamus. ut exultent. Legati sue Angeli pacis concion tores, praelati ,&consessaris lunt, pacem inter nos, Demiaque con-etili. es amate fient, si nos crimina semus. Laetantur, non quia quinus, sed quia ad p nitentiam semus, iuxta illud Pauli: Gaiadio, , col. 7.
ck,dum Deum. Vt autem peccator pacem cum Deo ineat,
per consessionem, di poenitentiam iustificati debet. unde Paulus ait: Astificati ergo eae si . Ad Rom.s pacem habearetis ad Deum. Quoeice a peccatrici mulieti, postqualia peccata lachrymis intuit, dicit ut a Domino i Vado in piaee. Et S. Hici. Luc 7,nymus obstruat, Pauli epistolas non prius pa- ''
cem postea gratiam, scd Versa vice, prius si crytiitium. tiam habete , postea pacem quia pacem, non nisi tenussis per grati. m peccatis, consequimur. Om, inquit) vistola Pauli in salutationi principio , nou prius pacem habent, O Ae gra-ι am ; seu ante gratiam , s sc pacem, ut Moa- iis nobis peccatis no ris, pacem Domini eous
quamur Caeterum , ut peccatotes per poenitentiam profatam pacem comparant: ita iustiret conformem cum Deo voluntatem, candem conseruant: amicis ensen firma pace concol-dibus una d. t elle voluntas. Hinc sinctus
Leo di,it uia est pacem habere ad Deum, si is Bisis iis Dod iubeι, & nolle quod prohibet 3 Si si in ι
euim humanae uisicitia pines animos , o similes Naiiu; t. expetunt luntiates , neque unqtiam diti Uia. Domin murum ad firmam potest ponen re conroratam, quomouo diuina par Meps erit pacis, cui ea placent, qua 1 ιο dis licent, ct tis an iit deleriari, i- qtiisti, illum notitι cenas ' Et alio in loco ait: tam ,. Christiana iera pax est a Dei voluntate non ditiiu , ctia solis, qua Ditis a leti, ritictari.
V Enicem iam huius montis attingimus,c
tremam sanctimoniae lineati. duxit Salua toricum dixit: Eeata qui persequut ouem pati An ιαν propter in Asiam. υonsam inorum est runtiis corro m. Hoc quidem expendete erit Operae pretium. Et qui tam cum aeterna beatorum gloria, qua in coe lo fluuntur, in quatuor cotroi is
otiosi dotibus, impassibilitate, claritate , subtilitate, agilitate, quam magna, & inessabilis sit intelli sinu ; ex eisdein intelligere licet, quam mira ut beatitudo, quam chrastus persecuti nem patientibus adsci ibit. Primum impcissabilitatis dotem non obscure eis attribuit Elias Cretensis inquiens : Qui pro Elias Ciei. Deo paritu fissu, a Dei cationas pignora iam ae- : vi dx .
cepat, tum etiam cum paιitur: cum inui festis, atque omni crue arti soblimior reperiatur. Sensus
est: qui pio Deo patitur, eo ipso tum te, quo patitur, futuri inuicationis , id est, gloriae pignus , id est, qius dotem quandam accipit , quae in eo consistit, ut inuictus , &omni cruciatu sublimior tu alui , id est, impassibilis quodammodo est, dum quas non H. ia :ula
109쪽
atauum. Tertullian. in opeie de pati tia. Clem Alex. lib. . itium
patiatur, inuictus, di sublimior omni iniciatu invenitur. Id de omnibus mari γribus Nolana. aisseruit: ἔ elut in alienis ιorporibm , ima pi corporum expertes dimicarum. Hoc cii, tanIam impassibiles. Plane iure optin o cos impassibilis dixeris, qui sine in orie, de sine dolore ratiuntur, huiusmodi autem sunt pei ficti quique charitate flagrantes, & patientia studentes. Audi Tertullia nutu : Si patientia incnbabo, non dole o. Met horam E lecto asciuit, nam lecto proprie incubate dicimur. Ottines autem qui totantes lecto incohatit, id quaiunt, ut mol-hus quiescant, de minus doleant ; at solus ille non dolebit, qui patient ae incubabit : Solus enim patientiae iliciti, hanc vim habet, ut ho minctii indolentem , de impassibilem reddat. De his enim Clemens Alexandrinus dixit: M-tieme, in habitu impia sibilitatu . Solus quidem patientiae habitus ita hominem munit, ut im- pusibileto teddat. Quocuca, qui peisccutione, vel graui tribulatione premitur , exastina ut
quidem dolete ; sed si perfecta patientiae cis,
rorius gaudet. De his enim Paulus non daxit simplicitet, quod dolerent; sed quasi dolιntes, semper ahrem gaudentes. Vbi sanctus Chrysostomus se habet: Exi imauin quasi in dolore
smm ; nos avi rem voluptatem habemus ingentem.
Rubus, quem vidit Moyses, videbat ut quidem ardere, atque consumi; ipse tamen iri passibilia nihil a flamma laedebatur: Symbolum erat E Heliae,qua persecutionum igne videtur absumi, cum ipsa in persectis integra , de impassibilis manecit. Apposte Clolla ordinaria: Al3 in rabo flammante Gelsam intelligunt, qua persecuti ni .m infum arin . sea loquente in se Domino,
non crematur. Quid enim initum, si tubum o tuta infirmum Deus in eo existens Dictonabilem, de impassibilem tetaei et 3 specialius ad quemlibet iustum hane allegoriam derivat Hugis Cardinalis. Ignis sinquito in rubo,tri;ula iosn anima itisti: quae nimirum ardet, sed non consumitur, nec aliquid mali patitui. Rubus quidem patiebatur, quia udcbat ; scd cum quadam impassibiliti te , quia flamma eum non consumebat: ita sane iusti misecti in pei secutionibus , de tribulationibus patiuntiat ; sed cum quadam impassibilitate, quia diuino occupari gaudio, non dolent. Vnde sanctus Thomas opportune admonet: Tu ergo cAm non pocis esse
impassibilii .esto saltem eum qMadam impassH-
state patiens. Hoe est , cuin natura non sis im-
sibilis, sic patere, ut quodammodo impassibilis esse vides te. Id autem quamvis naturae sti inpossibile , pionum tamen est gratia , quae diuino gaudio se solet hominem in chriale , vi ab aduersa fortuna pulsatus, dea persecutoribus
iniuriarum verberibus ictus , minime doleat. Audi sanctum Cyprianum dicentem: Non te ν ι crucifixi hareues mortis supplicia ; inebriatierim , non haberio senstim huius m a , cruci haremiis. Inde non dolent, quia non habent
sensum huius mundi , quo mundi mala possint sentire , de pati. Persicii ergo vici dotem impassibilitatis quodammodo nisi, merito beau
.euagam τιh r claritaris Ru bicorun is patienter propter I sitram.
stendimus si elicii Grite, eos, qui si pter iustii iam iiii cuticiat in patiuntur, hue optutuo a christo reatos cipellaci quon- .dcquidem in ussibilitatis ect citi l catorum pior iam participanti nunc Aias etiam sicci d
tes nacti Otabimus. An carum ratii capcilao aut
analogia in illis at quo modo spici dest. F tquid i de charitate haud dissicilis eiri comprobatio. N in christus Li in nus t Oimenta ac r: ilionem tuam claris cationem ais lauit illis vel bist mne clam eatus tima minis, id est , florificatim, ut alij b Ptit. arque idem ci an no cst. Quod de p. si one , de cince vi osensu Patitis intelligunt. Eodem n odo sanctias Hieron)mus intorteiatur illud lotionis, P to claroea me. Sanctus Chiγscstomus sic ex tili: Confutim in ipsa cruce, ea qua clara J- , - I c hirsostr eburit. Sol namque atier sti, est , pei a Iosas ι, bona.dii. A
pntortim cogi aiiovis r sit,it, ct stia et κοα δε- tum non impari , sed etiam latari. Hanc eandem claritatis rationem et ganter aginoduni tradit sanctus Hilatius his vel his: Iam ntinc con0κenta s.Hilaci, i, crucifigenatis erat, si a clarificas Patre si sμο--lsum. Sol de Orsu epotu descit, cr interitiam suum cum e. reliqua Mundi elementa senseruat,
ius Dei erat iste: naui Elioni consuris effectas Dommus a Grate ela, fleas; iam iuvim. Cent rio vertim Dei filiam eonfitettir ne quis creseutium ambigeret, quod aliquis persequentio non negasset. Similitet Augustitius paucis rem absoluens ait. Quod duo ait e pater venat hara,
quam duxerit: υ ηιι s a sem nanda tam litati fructum non ut a. elar raris. Ex quibus debet intelligi, in humilicare tribulationis , ac peis cutionis elle tanquam in semine absconditam claritatem, quae cato ex ipsa humiliatione iaciscienda, dc producenda, iuxta Augusti m fmientiain. At vero ut volunt S. Hilai iis, de ch sostomus non solum abscondita in semine, sed manifesta in sinu tepetitui claritas in pellecutione,ac ita bulatione. Similiteique fit in omnibus iustis, qui proptet iustitiam patititur scr-1ecutionem, quam Deus de interna mentis, de extetna nominis claritate dotauit. Vt enim set-rum,vel lima,vel laboriosa tetiae collisone sple-det: ita iustus petsecutione elatior, de illustrior redditur. Quaptoptet s. Epiphanius loquens de s Epips .
Cliti sto ait: propterea primum moritar, ut maria haeres. iis testamentum confirm/t, deinde a mortuis resurgit, ut a gloria ad sti iam transeas, id est .aglocia crucis ρd gloriam resurrectionis . unde Paulus ait: Christam propter passionem morais Ad Heri. 1.glor honore eis natum. ut tunc gloriae, de honoris coronam in ipsa morte obtinuille intelligat ut, sicut intellexit cecum us , de e plicuit his vecbis : Groriam honorem cae
110쪽
eraram, ne e enim tam meo dignum erat, ram-
ipsa ergo molle clarificationem, seu clatitatem suam , id est, giuinitatis suae notitiam, quam a Patre petiuit, consecutus est : Ibi enim tanta
diuinitatis suae praebuit argumenta , tantaque
gloria , di honoris ostentat sit insignia , ut centurio proclaniaverit : mra situs Dei erati . similitet igitur, qui pro Christo patiuntur, in ipsa persecutionum de tribulationum passione praerogatulam claritatis, id est, clari
tatem mentis , de nominis assequuntur. Ipsa enim calamitatum perpesso corona gloriae est.
Nitie illud sancti Hielonymi : Suppliciis suis
eisonantur. Et Chrysostomus ait: Liu isti
quos ei verbera sapius inferebam, quas quibusdam glo=iabatur earonis. Et alibi: Mari es, inquit, eum beatos vocamus, ex vulneribus pri-mtim bra lyamti . ct itim ex praemiis: ex plagis, ct ιιι, ex coronis repositis.
Haud aeres persecutionem patientibus
VT beatitudo , quam Christus patientibus
pei sicutionem pio mittit satis contestata maneat, bonum etiam agilitatis illas parti ei pare . operae pretiuin erit ostendere. la autem procliue elit, si Seraphicum Doctorem iactites, ton, u fit. huiusmodi dote docuit, expendamus. in neutio- Et quidem docens beatorum corpcribus dotesquio pati gloiiae in id a Deo conccdi, ut corpus ibi ritui beato penitus consorine sit, de agilita e sic ait: n i, seri .Quia vero stiritus beati promptis mus est illoquio dinatim in Deum , ideo in corpore glorios dehet smma agilitas reperiri. Deinde idem Doctors' docens agilitatem concessi cum respectu ad dilectionem, qua anima beata Deo coniungitur, se habet i Arili o. it coniti uatur anima SD , impa sibilitas , ut Mon retrahatαν , G. subinde veto distinguens has dot2s penes causam materialem asserit eas opponi quatuoi de sectibus , quos colpus humanum contrahit ex quatuor elementis, quibus coalescit, & ge agi
litate se subdit: civm ab igne , qui consumit,
habet animi talem securicium quiam alimoniis riadis ponderosum, contra quem defectum habet agilitarem Ex his tribus Bonauunturae pro- . nuntiatis haud dissicile erit monstrate, agilitatis dotem eos , qui propter riistitiam patiunt ut, quodammodo aemulari. Primum , iuxta primum pronuntiatum , qui propter iustitiam patitur persecutionem , seu tribulationcm , de animo de corpore promptissimus est, de valde asilis ad tendendum in Deum. Ideo de iustis dicitur: Multi 'Aeata sunt infirmitates eortim, postea accelerauerunt. Quem locum ad rem nostram Hugo Cardinalis se exponit: M tiplicantur insemitates, ta est, tribulatione, sanctorum , ct postea accelerati retini ; quia stit maciι triptitari es, O persectilionei sunt quasi compendium ei litii veniendi aa D m, ct tales
Vediit sim ad ιundem. Tribulationes quidem , de pei secutiones hominem iustum per se
promptum, magis agilem reddunt ad tenden dum in Deum. Vnde sanctus Gregorius dixit: &Clegor. Mara , qua nos hic premunt, au Deum nos ire lib. . muti compellunt. Persecutionibus enim quasi calcaria ς p. s. bus icti, celerius ad Deum currimus. id in tuo bene adumbratum, qui dum pugnat cum serpentibus magna sti accensus ardenter appetit fontem, quem sine ceruum ad sontem currentem, si canes pariter insequantur, multo velocius currit: ita iustus, victis peccatorum serpentibus at dote charitatis aestuans . Deum fontem vivum vehemetet desiderat. Sicut Piu-mographus clamat: Quemadmosum desuerar psal . . contis au fontes aquarum : ita is erat arii meis ad i. D us . Sed dum cui it ad vitae sontem , ut veniat, es appareat ante faciem Dei,
canes sibi adlatrantes sentit, id est, homines insultantes, qtii dicunt ei quot ite, ibi est D ustuis, 3 unde tinctus Augustinus ait: talis ceruus I, pia dum currit , patitur , nitanies , it velocius
Ex secundo pronuntiato sancti Bonaveniaturae habes corporis gloriosi agilitatem in eo
dei tui te animae beatae ut Deo penitus coniungatur: at id muneris praestat etiam peti detitiori tribulatio , quam iusius propter iustitiam patitur. Quod aperte indiciunt sapiens, dicens: stitae stipem ait ei Dei,coniungere Deo. Tri- Ee leti. bulationes 1 Deo immissae sustimationes di cuntur Dei, quia pereas Deus nos sustentati ne cadamus pet supcibiam. unde Regius vates ait:
Virga ιtia, T bia lus tuus ipsa me consolata stini. Psatii, Et alibi: Da mihi ahaeilium de tribAla sone.Cum psal , veto sapiens haec duo coniungit, vi videlicet voluntarie, de patientet Dei iuuentationes , seu tribulationes patiamur, dc Deo comungamur, innuit haec duo copulata esse , xt nimirum per tribulationes Deo conjungi debeamus. In quam
sententiam explicat haec verba Hugo Cardinalis, additque hoc quasi irpice adumbratum esse in Davide. Qide inquit) legitur, qhod anima I. Reg I p. Ionathae conetur nata es anima Dan a . qui pati iis . pacifice sustineb.it persectiιι eis Saulis. Ex persecutionabus ergo propter iusti
tiam toleratis gluten fit, quo anima Deo coniungitur. Sicut ergo agilitatis dos animae deseruit, ut Deo mclius coniungatui: ita etiam
tribulatio, ac peti ecutio animam iussi i testetit, bonis separat, de Deo copulat.
Denique iuxta tritium sciaphici Doctoris pronuntiatum dos agilitatis corpori humano glauitatem. de terieum pondus adimit, de leuissimum evigil : quod item munus tribulatio praestat. Nam ut aquae estuvij arcam, quae maximo pondete in terra iacebat, in altulia leuarunt: ita tribulationum undae horuinem, quasi
nullius ponderis iit, in sublime tollunt. Enim
veto tribulatio hominem quasi inritiunem ponderis reddit; quia ea omnia, quae cor illius grauant, ab ipso corde alit ouet, de pellit. G saucii quidem cor tet tena iluxae carnalitatis a sectio, α exterioris hominis animalitas cui Bonaventuta supra pondus assignauit; haec autem ponderosa cain s at sectio, de animalitas ita periccutionis sale siccat ut . ita trabulationis igne corru- pit iu , dc absumitur, ut amota hac grauitatis causa H 1 acc