장음표시 사용
71쪽
semita sue via lux deesse possit . iam ipsi iusti
in suo&intellectu, dcasti tu clarissinam tu cera, partemque diei secum sciant. Quo sensu subtiliter explicuit haec vetba Sanctus Gregotius : Iusortim semita. e. in eorum enim animis
bonum des demum atque intellictim lucis intima iam pis diei est. Sed cum isque ad finem sita in viris e prosciunt, ad perfectum diem tunc venitivi, quando ad corosia regna peraciori, in ea tace , quam de erant, iam minas aliquia ha bestim. Deinde reccatorum Iusseau Faui. Quem locum rogie ad rein nostiam edisserit Sanctus Ambiosus e Labaram,
inquit raminei loqai mendacitim nam teritatemio a Deilitia edo cierenia r. Lleemm laboras , qas. 'it,qnia dicat: nam qti eram viat dicere,κon laborat. I aenim mera in sine lasore loquitur. . 1tim Mandueitim hominam est labor Iasierem UsisHis . Sicut autem labia loquendo vetitatem, noti laborant; loquen O mendacium labore sat gantur : ita reliqua corpotis membra faciendo. veritatem, id est, bona opera,patum laboranti at
aciendo mendacium, id est, plaua Opera , sati- .
offendiculis plena est , se Eabes in Eccles. Via ualitur,& sudant. Quod sibinde addidit Augu-
p tramitim compla irata es; lapidibus in sine si inus inquiens : In omni enim opere malo labis ea, io illo m inferi, o lene κ. ct pana. Peccantium est, ct ore e vias malam cogitatum mendatis ergo via non solum in fine misertinis,sed etiam ducem habes. Nor /nim o oemas nisi in opere bono. Hanc Augustini doctrinam luculentius, lin medio lapitibus complantata. Lapides labores sum de arumnae,quibus peccatores persaepe . in hac vita affiguntiit. Vnde apte Lyia hunc locum explicans addi peccatores etiam in praesentiat lipti tur matis pluriptis. Propter quoa m eorum personis di itur Sapient: ue. L isti tis in v aini uitaris,speruitionis amitilati, mus vivi d. fcilei. Ad quem locum sapiet cidem Lyra cuia hyperbolem, ut ego opinor , dixit : Frequenter pia, laboram hιmines ad persicietatim is peccata, quam itisti H ιι ιιia opera quam bonus religiosus in stiuendo ad utili tim pluribus nostibus ad Deum laudandis. Contra velo via iustorum non Iaridibus complantata, sed lenis &i oueib r s. plana est iuxta illud ptoueiuiortim: i Ortim absque es dictiss. Hoc est,rem, plana,& sccuta, quo fit,ut in ea non solum progrediantiit , scd alacritet etiam cureant scut iaciebat ille qui di-
a latasti eον memn Pi miserat autem de via peccatornm Sapiens: Der pigrorum quas spes ij. martim qua nimirum aculeatis affectibus pet- saepe punguntur de magno dolore cruentantur. Nam ut optime Samniis Paulinus selisiit: s. Paulin. Nunquam in carnalibus affectionitas i a qui si
Epist 3s. - auimus, vi reuelarti ea eate dum necessitiaines, aut bonas amat,o m amittenas metu , aut malas
odit,cum amittendi voto in utroqtie miseriis scistinodis semper obnoxins. . Ad haec, peccatorum via lubrica est,ex luto nimii iam duini aluin,&,ex coeno voluptatum quorsum. 3. sit, ut tuliter saepe cadant, & inquinentur. De hoc cecinit Regius vates : Fiat via illorum tene-hra, s lubrictim, 2 Angeltis Domini persequenseo . Vbi Hugo Cardinalis est: Viator, i occ-ram ct pariter concurrunt ista tria,non pars non corruere. stita enim inreuit per no leo renebrosam ex iram labricam , ct adhuc irepellitur,non
.issub ere. Contia verbiustorum viae non . ublica, 5 coenosae, sed pulat irae sunt: V . . , s ulchrae,cr omnes semita eiu pacisca .Ex Hebraeo
egunt multi: Viae eius tia amoenitatis. chaia iis ita itis via stiatiliatis. Procedunt enim hae viae per storida viridaria, qua virenti colore
recreant oculos' nam spes certa viatoris virtutis viam am nati& iucundam reddit.
His ergo , allasque de causis media iiii otiim via beata peccatorum vero infelicissima est ex omni parte laboriosa. Plus enim peccatores in via interni peccando laborant, quam iusti in viaci estis patrix bene operando. Quod signis caris triti uit Deus rei Hieremiam, cum dixit. Doctio, istingi m -- loqui mendacitimi υι Duque ager et ex placati is tiadidit S. Glegorius dicensi omniqu/d iniquus agit, tribulatione ct angustia τὰ D-ι ir;qti a cor erus anxietare, si picione confanditur. Alius sectilie appetit Aiena Arifera, qtii laborat in euillationistis, Me a prehendi salear.
a eniitim animtim fallat; sed qMani hi labor est, si cliviscosodir/,ne ipsa eius fallacia 2 ργιhendi queati Ponit quippe ante oculos quia sibi a viriti-iem silent btii res ouaeri possi, cum magno e
gitalu pertractvis,quomodo per aettimenta falsitaris documenta verisiaris exnperet. Hinc inde se
cireum estis contra hoc, ubi deprehendi poterii, veritati s rem reponsionem quarii: quis selit veram dico e tiliquesne labore patuisset. Plana quippe veritatis Oia , ct graue est iter mendaci,
de s per Prophetam diei ur , doctierunt Is Itiam suam loqui mentaritim τι inique agereni, aborauerunt. It bene de eadem dicatur : tenebit eum tribulatio, ct a Uia villabit eum; qtita aptius et Utim in labore timoris desciι, θυι δε- etiri tatis sociam viam veritatis reliquit. Via ergo velitatis ac virtutis suauis & plana; mendacii v ro de peccati a speta & ardua. Est enim peccatorum via,cum superbe honores,& dignitates ambiunt, montuola : cuna auME.diuitiatum lucris inhiant vel iracundiae litibus dimicant, lapido si,cum gulae,atque luxuria seruiunt,lutoti, a que cci nota. Hoc quidem multiplici,labore assii-guntur . quia mendacia itet terentes,veritatis, ac coelestis patria viam reliquerunt id etiam habes in Ecdes. Labor aliorum assu ι eos; tita Ecclesi sciunt in urbem pergere. Vbi Hugo Cardinalisse habet M ne iunt, tuo scire noruni Anavia regia,quae due ι is ciuitatem calesem De s, crtices panstentiae,s aeotias lapidum id est. Araeperasar a factoo m. Haec enim signa viam c testis Hierusalem in principio indican post O- dum plana Eeamaenissima ostenditur. Licet enim lachrymis initium sumat, tamen vetissimum
est , quod Sanctus Gregorius docet his verbis: Fit plotimque τι ips/ ptis feribas, illa interim s Gregor.
gaudi; claritas erumpat Pergat ergo prudens Viatoc ad veram beatitudinem .& regiam cille m*x.ς sstis ciuitatis viam tentat,eamque, quae ad tartara ducit,vigilantei fugiati nec c, viatiatum initiis
totam ipsatum senem pen3:t : sed sanctum AGregorium ita monentem audiat:Ab aeterea s-
Iemnitatis gaudio mea nos auia Itos reuocet, Eong.
qaia ct si quis ad Iortim n osseum ire desideras,
eius desiderium qualibet via af eritas non immutat. Nisa ergo nes prospoitas blandiens sed
72쪽
O . quia , ius viator est, qui in itisere Amina prata eon mesens obliti scii ιν ire, quo tendebat.
Lugenter peccara propria consolationem
. Vnc beatum hunc luctum vimitis expo-l tinnitis, di quidem de lugentibus poopria
peccata interpretantur hanc Beatitudinem complutes Patres. Hilarius ad hune locu ait: L ten
Mua marentes ea peccat aeter eris enses. Subii ibunt Hietonymus. & Chrysostomus, atque s. mbios ora m Anabios ubi etiam se adiungit. Ei Mnes, ase. 6. terι a benedi tis est peccata de euiis, qsia I m-iuca. ri peccata eo , Guar. Qui ergo peccata si ita si erat berti dictitur; ima mitis pios dio consolatio tibii dici cistut id satis collisitur ex psalm , . illo i' lini loco. ubi Regius vates sidcles omnes diuinis coiis uition iis exubetate optas,ad potiendii cis eos his .ersis istimat: enιre extitie mi s Drmino , tib I mus Di vilis Aii noro. Ad maxima N pellectam consolitionem,quae exul - talioru- tibilo significatur, omnes vocat . nam vi lii Iγta definiti Ex iliario uicitών quas extra extiti Aris θι sa ι.qtianus moti, uetis: O re tiliat exieritis inite ibiti signo.sonii ter iubilus dicit ire eo vis gaudi ita utensium,qti a non potest iis e-νatis coutauera quin appareat in signo exteriori. Sed ecce quasi Oblitus huius militationis,aliam mox contrariam inu: ationein ita subiungit: Mentre' alioremni es procidamtis 2 pioremus ante Domi num. Hae duae inuitationes sibi coli erere mini evidentur: nam si ad exultationem & iubilum Vocat cur illico ad prostrationem,& lach:rmas multati optimo sane iure. Cum cni in scitct necensa ias elle lactuymas ad consolationem obtineadam: Nam beati qm lugent quoniam ipsi coissia buuttir. Consentanee post i mutationem ad gaudium,paritet inuitat ad litisium id est,ad lachr)mas pro peccatis praeteritis. Vnde ad hunc locus August ait:& ae peccatis,quae cos longe fecersit,. . soliciti estis,plorate lachryma extinguit lammam pecciati,quae in co tentia a det. Quasi diceret, si cum vos ad exultationem,& Hibilum voco,i
se factos elle per peccatum di letis,ic fore, ut nopcllicis venire formidatis , plorate, quia per lachi y.oas ad iubilia venitur, de beati sunt qui tu vent , quoniam ipsi consolabuntur. Potio quive ccata lusent, ita iiiii e sentes extirpant, re in horto conicientiae lati ix germina pl.urrant. Vniu 'Ls do id illa v. ha Psalmi, lachrymis meis iratum meum rigabo. S.Crenita scripsit: Rgar ergo luci, 'mi iratum suum uia con ιMaeo loci o do
ii scientiae laetitia ito eicit,& quali ridet. lino lichium ae ipse huius itoliai gerati in is consola- . . tioncm praesagiunt.& pta nuntiabi. Quod cle-
inrtica in deseito,iit spiritalitet vitis,& vera cottitione plorat, conceptum iam atoni gaudii mustum denuntiat; vitis enitia quae non plo: at neutiquam gaudium, sed si in ariditatem pot- tendit. De his plorantibus peccatoribus Dominus per Hieremiam pronuntiat: terram Iuctum eritim in gaudium, T conflabor eos. Quae Hierem. ι verba in nostram sententiam exponit S. Gregor. Thaumatu: s. Nos, tim in ait tutium Domi s cregor. in ir per fis estis paenitentia iis gaviatum se eo ue sti tim Urmat. Habent lathumae vim mi. Ahi rictam eliciendi coni titionem iDeo,unde Glossa B. M. ait, Oratio Deum ierat achoma cogit,iae ingit, illa pungit. Hanc ex Hieremia permissionem luculenti is expressit Dominus per Isaiam, ubi τι iae Chostiis se mi istini, Patie ad hoc testatur,ut coia a d. s.
iola et omnes lugentes o ponerιm consolarionemitis ritibi Si . arem eis coronam pro cinere,
cam pia cedant lachirma Pso peccatis. Quare ad uiti a veiba vi conseiarer iugehres. Closia iniet ira: salti Lugentes pecciata 1tia, de . beati quiluent quoniam ipse lol ni ιν. Hanc autem coitiola 'onem moltis vel bis exaggerat quae , Lyra sic explicantur: Coronam pro cinereiaest, abie Aione Oletim gaudi ides eo lationem mentis pro initia inteliora partitim laudis id est gaudia emeritii pro raritv mor oris, a est, p/o lsriti exte-ν ori. Hae: vcto jaconsolationis insignia lucu
cingere cil cio, pergere cinere, itiatim faeribi quasi sui geniti laniitim amarum valde. Ci
Iie; contra carnis conc viscentiam ; cinere contra
meaiii stiperbiam Iulium fae conso octiloru con- eripiscentiam. His tribus responuent tria ; corona, oleum,2 pallium. Domanus enim dabit eoνonam Me talis , pro cinere mortalitatis ivel corona ho-n is pro cinere humilitatu es hec corona ad con- . ci
Domi-tis corona gloria, serium exultationis re-
aeterea selicitat se Domintis enim aquas doloris c nertis in vincire, vel oleum aeterna incuditatis Du-
hi j ij m pallitura lati dis ius. Iuti labiis, siti istam gloria ρ, , habitu lugtibri fretinacim letia Psalmi conscia istisae vim metim. ct ei, eamd disti ME L 'alatii erat a. ille ergo peccata sua persecte luget, qiu ea in cinere,in cilleio,in spiritu minio iis seu luctu quas uniscoitum plangit , sta qui ita trifariam
reis die luget,trifariam etiam cosolabitur, inc ira ira, Olco,N pallio, ut eius co solatio omnes numeros pellecti gaudis contineat,meritoq; Pionu- . Det Dominus; beati qui bigent quonia ipsi cos labi rittit unde eo solatio 1 ec sublimis est in corona, blada in cico integra in pallio.Sublimis in cotona ; Na τι istud gaudium excelsum & regiis est .cum quis quod non ieii et coligit ex humili uesti, mi seiaque fortuna ad regiam coronam coortatu sic homo cximie gaudet.cum e cinete I. atq;
73쪽
atque stercote peccati ad solium regiae gloriae
ibi tollitur. Blanda etiam , ut oleum est isthaee consolatio: nam Deus peccata lugentibus blandissimam se matrem exhibet. Vt enim puerulum offendentem, S cadentem, ct ictus dolore lugentem nutet e tetra tollit, complectitur, in sinum colligit, lach mas absteigit , de bl dissimis vel bis conscii tui: ita Deus hominem occasione offendentem , peccato cadentem, sluseat, & ira Dei iuisericordiam, ac in matrem suspitet, ipsa eum coelestis auxilii manu subleuat, in sinum pietatis admittit , di blandissima consolatione delinit. Audi ipsum Dominum ita assitniantem : Quomodo si cat fertiana aris, ita ego consolabor vos. Deinde re catorum lugentium consolatio integra de ser- secta est , quae pallij instat, totum hominem cooperit, quia animam S corpus circumdat. Hal .i'. Hi ne vox illa Hecatoris , eo clusi saccum meum, ct circum leuisi me lati is , ac si dicati pio sacco luctus, atque moeroris, pallio laetitiae me circi in decisti. At velli mundani gaudii pallium non potest animam de corpus op me :nam de hoc dicit ut : patitiam bretie τιν iamque
exire nοα potest. At pallium gaudii Clitisi
utrumque operit. Quod experius Regius vates
dicebat cor meum s caro mea extiliati/runt in
Ruth. 3. Deum et tim. unde potest bene anima Christo dicere, quod irpice Ruth dixit ad Booz, extende. si hin ititim , ubi Glossa ait: Charua rem. Charitas enim Christi pallium est, quod lenit: r animam & corpus gaudio fouet , &cooperit : at mundo frustri dicitur , extende pallium tuum, quanao ita breue est, vivitumque. Operite non possit. Gaudium ergo Christi
lugentes peccata sua rei secte consolatur.Quamobrem Sanctum Gregorium admonent in audiamus : Vita no bia isti tempus amare sal inparnitentia ; ne utemiam amaritudinem semiai in ii uitio. Per fetus quippe ad a terna gas Laurici mar , τιritare poclicente , qua ait : Beati
ita similitet monet: sui avitem relιnquere omnia non pote 3 cum laahuc longe es R/x, Ie tionem mittaι lachryma m. Nara quoa uasae moram facit menire, legaliοηem pacis sis inet. Qui enim hanc legationem lachrymatum mittit ad Resem, secutus pacem S consolationein de remissas peccatis lenuntiandam expectet. Sic plane expectat, it Regius Vates, cum in Psalmo. Punitentiae illissa lachomatum legatione diccbat : ancitiis meo dabis gauditim, O uitriam, O extiliat is ossa hami lata.
CAPvT VIII. Gui alisua peccata lugent, mire
consolabuntur. Consolatio lugentibus promissa delu siti
bus peccata propria ab his Patribus intelligit ut, quos in exordio praecedentis capitis . produxamus. Abi de lugentibus peccata abenas clit sos acceperunt in qui tuis Chi sostomus se ait: Eιhom i s. iv qtii uetia quiuem ριι ea a iugeri . heari sunt, sed N- mi libertior ue Mariore: Ahiem sunt qui ηδε rna lu- ας ara; tales onuenit esse Doctores. Quem ira etiam amplectens s. Hieronym dixit:
Lultiti hie noti moritiorum pomivir communi legenarura, seu de peccatis . ct vir is merius m. sic soli Sumet Sui lem O multis eos, qui post im
mundi iam, panitentiam Aon egertint.
Hi e go qui aliena peccata lugent, Domino attestante consolabuntur. Id in Samuele flente Saulem de quo proxime Hieronymus videmus. Hie namque se fiebat Saulem, ut obiurgaretura Domino illis verbis: Vsque quis iu Itige, Satil, IR g cum ego procerim eam, ne regnet saper ora I 3Imple cornu stitim oleo, ct veni, ut mittam te ad
I ai Bethel hemit P, otii ai enim in filiis eiu mihi Ruem Samuel quidem satilem lugens exi- mii e solatione afficitur, dum ad via gendum Dali idem destinat ut, in cuius regno si premi Regi de seruatoris mundi, imperium initia batui. Quod enucleatE de considerauit deseripsit Ri sertus: Samael, inquit, Itigenas ta em conso Rupertiarionem consequarti, est , ut Mida a Domino
Dtiem, o saltilis attrita fontem ,siue origincm, hom id est, patrem saluatori, Chri A. Caeterum ita Christu, Domitius Cttigit coiolationis eorum, qui aliena peccata dessent, ut ad hoc se an mundum milium a Patie dicat: Is sit mi Ci consera i. ci. 'rer omnes itigentes; et i ponerem consolationem tu
gιntibus Sion,vbi Hugo Cari sic exponit: Lu-gintibus Sion, id est, peccata Eeclem militantis plangentibus, sed aduerte singillarem illum loquendi inodum ; τι ponerem es solationem Ititas tibi. Siba ae si consolatio hac charactet esset. 1iue stanum ouod ponitur in lugentibus Sion. Et sanὸ si rem attente consideres, lignum est positum in lugentibus Sion Audi Dominum Angelo ita mandantem : Signa tha, sapιν front i ii . εα ,- rtim gementitim, ct dolentium ver cunctis asο- minarionibus , qua sunt in Medis Hierasatim. Qui peccata Hierusalem, id est,Ecclesiae lugent, signo saturo laetitiae , Domino iubente, nUtantur. Nati enim ut hic docet S. Hieron mus, cui contestatu Lyta, ultima littera est in sancto litiguae sanctae alphabeto: si in ali habeto Dei vitima littera gaudium & laetitia est beatitudinis,quet Iachi matum, de dolorum est terminus Pra terea si cum Hieronymo , Hupone Caid. de Irata, pel thau crux Christi inteisigatur, quod h c littera crucis figuram reserat, dicendum est, lugentibus crucem in sion te quas signum laeti irae poni a quia de cruce Domitii intelligit ut a quibus iam illud Psilm. Signarum est super nosltimen multus tui Domine dedisti laetitiam in coride meo. Ita interpletantur Gloima: Hugo Card.
qui ad hunc locum ait: Vtilius Dei est retiae risei, cuius signaculum nubi, impresstim es in Bapi. α;s quia ex hac Anatione Iarathr homo
spirit,aliter tibilit Adio Deitiam in corae meo. Qui igitur peccata aliena lugent laetissima ctu cis nota signantur,ut merito de eis Christus per Prophetam dixerit ; Vr ροχιν uationem gentibus Sion.
Obseritatu dignum est, quod ad inopost iadmonet Chinsostomus , luctum pro peccatis alienis de propriis non leueis de pertim holium, sed infimis sensibus conceptum dc efiectu . ipso conspixuum esse debere. Si enim, inquit,
74쪽
non iniuriis permotientur, nec aliis vitiis obsiden taγ, utpote solis itidi ibus mancipali mulso magis
qui pereata lugent .scnt ea Iugera dignum est, celiorem hane Philosophiam dehι,t ostendere. Conis sonat Sanctiis Betna idus sic in uiens: sim am gentes conspicio , seas de crede procede eri illa
DihIm non tam ac te illico sol oenrtir in ri suis tine autem cum lundantitis otiosa ct sc ritia serta pros ira, quam prius lachryma a eis mas hiatu modi de iis esse non arbitror, quibus consolatio ditiina premittatur, quanaoquidem iam
facii. post illas consolario talis admittitari
3Rxtet expositones supelioribus capitulis relatas, eam alij Doctores amplectuntur,quae docet, consolationem his promitti lugentibus, qui ideo lugent, quod a Domino in terra peregrinantes , S absentes , non. possint concupita eius prasentia flui. Hi enim qui Deum ardentei diligunti habere is presentem vehementissmὸ concupiscitiat, quo fit , ut cum ab eius praesentia se remotos considerant, amare luscant,qui tamen dulcedine diuinae consolationis non Hiiurantiar. Hanc certe & luchus de consolationis beatitudinem pii mi obtinuerunt Apostoli,de quibus Guatticus Abbas avi Nescios Spirittit Iaricto, qui in celumba appa ιι, alia uia Isarior gem tu, aut gratior sit. Put quia nee in Apostolis locum inuenisset Paraesiti c δε- Diio,nis quia tu Dei se a Duros. Spitatus ce te sanctus paraclitus , id est , consolatot dicitur: sed quorum sit consolator, tune ostendit, cum in columba apparuit ; ut enim columba Picitibus gaudet, & gemitum pio cantu habue: Ita Spiritus sanctus eorum luctum amat , qui D mino absente se desolatos dolent. .deo in Ap solorum cordibus haee columba nidum suum collocauit quia Christum lam absentem seinpet1 uspirabant. Hi ne iusta omnes,qui spiritus sancti impulsu movetitur columbae vocem habent, idestigemitum: 'eccatores vel b, qui non absentem Dpmitum considerant, sed bonis praesentibus gaugent non columbae . sed corvi vocem Audi sanctum Augustinum ita diceniat in mi lene es in husaeculo, imo qui putat, quod ιιne ei si, qui latitia rouo carnalium , aει dantia temporalitim , O vina felicitate
extiliat, habet vocem comi ivox enim cortis clamo
sa est.non sere btinua. sui autem nouιι pereTH-nari se a Domi gemitis benegemu . Bene quidem geniat quia his columbis , non vero illis corius promitti tui a Domino consolatio. Hae etiam de causa ibrabat, di gemebat columba illa Maiia Magdalena, nam rogantibus Angelis Malio quia ploras 3 dicitatis quia tute rurit Domi utim metim , O nescio tibi roguerunt. Solam Domini abs tiaratachirimarum suarum cui sim esse testatut ; stetito subinde cam praesentia sua Domitius dignatur, & simillimo alloquio consolatur. Sin i litet flebat, & similem coniblationem nactus est Regius vates, ciundia
ne,dum dici stir mihi quotidie, ibi est Das tktin
R. P. Ioan Eusebit Nietem igi). Quasi dicat, inquit lata palath me afferans
mihi appetitum comedenti si ι ά .itin de Annar Potio illa flebat, di non capiebat cibum. David ergo tam continud de amate flebat,ut die ac nocte,idest,tempote prati dij, di Genae, ut quidam explicant, nullum cibum caperet, sed loco cibi, lachrysuis pasceretur.Tota autem lugendi causa erat Dei sui absentia quam etia impio bi & c probrabant, sed quam certo sub hunc luctu con-1olationcm sibi polliceatur, ita subdit: Nansibo in lectim tabernaetili admirabitis usque ad domis Dei. In vice extiliationis, ct co sessionis I nasutilantis Egregiἴ s. Aug. hanc lugentis consolationem inponit: nam per tabernaculum fideles iustos intelligens,ait:Taberna iam Dei in terra fuero sum in Dibas iste iam multa miratur sciatices,qtisu in corpore non regnat peccarum , sed sarma itistitia o quia amma obedis Des, tolerat aspera,s sendit in alta O htii modi.Transit ho ietiam,2 stupet,cumpe emi qtie is domvi Drimente i De qua sonat ri mira Datiitas. Sicut muerat Iesa colentibus iante domos θmphonias eo pittiere. Sonat. dira exul auris confesso: somu epulani tim tu est , de resemone aeterna gandentium. De alcina prorsus sessivitate sonat quid dulce cordi, quo as, qui die ac nocte lugebat,
inessabili modo recteatur. Hac enim ratione di uina bonitas , vestit amantissima mater, filios
ipsius absentiam lugentes blandissimὸ consolatur iuxta illud l sata. aQuomodo siem mater blam
Oc.Sic explicat ut i Oi lugentes beati de coia lib ia .m t. solatione donandi dicantat, quia ex nulla creaia, 7 tura in suo luctu consolationem admittunt, sed ex solo bonoria omnium sonte haurire satagut. ν - ad Regius vates praestitit cum atri Renui consol ri an mamea memor fiat Dei,s deletiatus si Fatetur,se omne ex creaturus consolatione respuore de in solo Deo memoria & animo delectati. Quo in loco emphasim habet lectio S.Creg.quq est huiusnodi: Graio ebsolari anima meam. Ciam im in serior animet pars mutidi tribulationibusta aerumnis assi ictaeit, mox ad creaturas inu niendae consolationis gratia,delabitu tM dolori, leuamem ab illis emendieatiat in petiectis vicis pars amnis superior, idest, mens in setioli suae Inuiusmodi consolationem negat, & abitum adcteaturas abiudicat, idque significatui hoc vet
ho negatii consolars ammam meam.
Porid quam pei secth hoe iusti praestent eorum
nomine assiimat idem propheta, cis ait: u a mihi es in cario. a te quid iolui super terra. ubi Hugo id .se ad tem nostia exponit, persona iusti tentati dicitur qvita hι es in cocto , G. Quasi dicit: Milam Dominι costasione immittis 'mihi de coelo,ct tamen nihil terrenam qsero a te. Iustus enim tentationis pondere amictus a solo Deo consolationem expectat,quae dum dissertur, nullum aliud solatiuim,nec in terra nec in coelo quaerit Quibus consentanee subiungit: Defeciscaro mea ct cor meum. Quae vetes optimὸ explicuit Gilibeti . fecti, inquit,caro mea. orini
75쪽
it nee carnalis agellus nee eordis mei sensti in nulla re furer creatura , sed sit Dem cordis M iparsa aec plane sinctoium cst consuetudo, haec alloium mens, vi etiam pondere tribulationis grauari, atque sillicti sic desciant a creaturis, ut in nulla earum velint consolatione te spirare; sed in solo Spiratii sancto , qui Paraclitus dicitur, idest, vilicus cosol tot. ln hoc spiritu respirabat David qui sanctomin nomine dicebat Os meum apertii, ct attraxi tum ubi Hugo Calain. sic in P triam S νιι tim sancil- , ct ιδεο aporios meam it pastum reciperem ditisne consolatro nis. Contra peccatores cum tribulationibus an
suste pretinuitur,& quasi saueibus tenentur, os 1lium aperiunt,& spu itum, seu vetitum tercenae consolati iras attrahunt, quo respitantes , ic- creentui. id significauit Hieremias, csim dixit: Onager a Jaertis in solitudine in desiderio animastiae attraxit ventum amori stii. Cuius loci sen .sus ex multorum sententia est ;vt seat onaget eum famem sti maxime cruciatur .attracto ven- δε odote pastus atque aquatum , recreatur, de
hilarescit: se peccato: letum opia . vel quavis
alia itibulatione tristatus,in amata mundi bona suspitat,& eorum odorem qilati iespitatione tra hetis consolatur. Sed ad iustos taedeamus, quotum animae cum in suo sunt luctu, quaetendae consolationas statia, nequaquam cxtia se exeunt; sed in cordis arcano cons stentes , solius Dei consolationem
expectant. Quod Regius Vates pulchro icheniate ligniscauit. Nam postquam suum luctum
satis indicauit illis vribis: fiae uni mihi lach ma mea panes ale ae ηο Te,utim a cis cir mi ha quoia ridie ibi est Dei itius 3 Quem ipse consolatro nis potum in tanta lachrymalum tempestate petet et sine ullo seth O una inteistitio , ita sub- vingit: Hac redo dari, sum odi in me animam m iam. Quasi diceret quando in laclit ararum totiente magnis tristitiae quas voraginibus submergebat, nequaquam enudi animam meam tua ME , viiii c. eatu sis consolationem quatetem, sed in me ei sudi, ut in cordi, mei claustro cons blationem expectarem. Hane expositionem petit misit Cassic ius his vel bis: Liθαef iis est adima mea in me , non extra , sed in se comptinis.ι xeucoitum. Hoc est , quamuis anima mea igne dololis.& diibulationis liquefacta est, noti tamen extra se fundit ut ad consolationem quae retulam, id in se scri per reuerti iur ,& intra se arcte concludit ut Quod egregie Sabeius Gre alia, confiniat, inquiens t Sol fer savidit n. ιο p. eliso bias nimis ad exteriora a labuntur,
votim sancti non solunt quaerendae consola
tionis gratia exterius non exeunt, sed ne ipsae exo nae cons citiones ad animam ingrediantur, arte disciplinae ostio diligetet se claudunt. Quod
sanctus Augustinus ad illa vetbae Re si conso-I- anima μιa attentissime admonuit . dicens:
risu merica aura contris, ut omne consolationem
claudet se anima mea. sic omnes sancti saciunt; at peccatores quam secus 3 Hi sensuum suotiuniatiuos pandunt, & tum ad vestigandas cieatu- rura c solationes exeunt . tum ipsas aduenientes obuiis manibus excipiunt, & ad renetralia cordis admittunt.
Ex quibus debet intclligi sanctos Lugentes
iure optimo polle a Deo postillare consolationem diuinam , qui pio eius amore cunctam re pudiatunt humanam. Hoc titulo David petebat, cum sic Deum orabat: sitiando conseraberis me
quia fatim stim scat vire in Wtiinis. Quasi dicat: inquit Hugo Cardinalis : Quando consolaberis
Me 3 it eo solari aeses, qma ea, res conflationes rentiris ideo factio stim, Aut uter in 'tiinae Ger qui sit de remo mortui animalis , ad pruinam
postus res ingitui: ct signisicat illas , qui corpus quod .st moriale castigans, ct a noxiis afuerit
constri igunt, ponenia silua pruina id est, tr. lationiblitis disciplinis.
rasolens consolationem quaerere. EAndem sancti Grego iij expostionem in
hoc sequimur capite, ac in praecedentimam quod in eo generatim, & uniuerse docuti rus, in hoc sigillatim ostendemus , iustos videlicet su- gentes in nulla prorsus estatuta velle consolationem habere. Quod ut perspicuum fiat, earum capita attingere operae pretium erit. Plinio quidem ex diuitiis consolationem nolunt admittere , ita explicat Sanctus Gregorius vel bailla Psalmi ui consolari auimam meam,
ubi sic habet 1 Plertim cie hiati, saetili diuites
Ioleas mentis tacito asserui, bova temporalia accepta constitere , s ιν iam delini=e. Cxm enim maerore quod in se tangi sent tint,eqviri aspiciunt, aura, argentique sui Oscala contemplantur , pra
vsucunt. At David, milique omnes cuncta haec bona despicientes dicunt: Renuit consum anima meatu diuitiam solum inodo consolationem magni facientes addunt: M mar fui Dei,s deIectasti stim similiter Sanctus lol, , qui dii ii tias,ut pote Rex, immensas possidebat, nequaquam ab eis, cum taedio vel tiistitia tangebatur, contolatione in petebat, ut ipsemet etiam cum ex latione testat ut illis verbis: Si lata visum super mestiis uiuitiis , ct quia plinama reperit manus mea. ubi sanctus Gregorius se ad rem nostram ait tonuistri tu huius peret suasionis
artim , ae multa abundans a minime Drantur,
quam videlicet pro amore earle si patrimonii, aut largiendo diffluant , atit a pie endo deserant. sancti ergo viri in alumnis ac luctu diuatiatum consolationem non quaerunt, quas potius a se repellunt. Quamuis autem, ut est vita nostra agilis, si diuitiatum subsidiis necessati h viendum , sancti tamen stricte ad necessitatem, non laxe ad consolationem, sue voluptatem utu tui. Qiu ia de eis testat ut Regius vates cum canit: In lumine peiurans aut pede. ubi Hugo Cardin. expendens , quod singulariter dixerit: In ρ de scitam illam sententiam dixit, qua supra
niti uiuatis, nee pudet nunc opportunἡ iterarec Sie ille ait: meu Locavi in uiuitia , qtita vini
76쪽
quila unum tantum pia m debemus mergere iuaquis huius laminis, ut sumamus de rebus trans tortis rantum aci necessitatem, ct non ad voluptatem. I tia enim pedes suM nee sitas ct voluptaι. G sumen ξιν ranseam mali duobus pedabunt lima accipiunt bona tram*oria ct ad neces tatem. ad vultipratem ; soni vero tino tantum pe- L necessitatis. Pei secti igitui viti ex flumine diuitiai utra aquas hauriunt ad inens uiam necessi- Eltis, non ad tedundantiam consolationis: Dum autem dimitiatum consolationem respuunt, Dei retitiam inueniunt. Vnde adiungit Propheta: Ibi laetabimur in ipso. Hoc est, ubi ilumen teste notum bonorum viro pede transerimus , de eo- tum consolationem iii huius uitae luctu non
quaesieramus, ibi laetabimur in ipso.Nam qui in
vitiis non Letantur, sed lugent ipsi in Deo consolabuntur. Secundo, nec a reliqua mundi prosperitate consolationem capere volunt. Testor Hieremia, qui eum te belli Principum. ac populi contradictione & oppugnatione assile tetiit,dixit: Ego non sum turbatus . te pastorem sequens ct diem homini, non Asiae, M ; iti seis, ubi Glossa inter
linealis diem hominis explicat, vitam longam,
ιιι ρ sera huιti seuli. Seditione contra eum concitata non vult se consolati spe longioris vitae vel prosperitates saecularis', sed ex solo Deo consolationem expetebat,& expectabat. Hieremi consitiit Sanctus Iob, de lucidioribus sγmbolis idem de se testatui : Si si di solem cum scil-geret , Er lanam inteuentem elare o utat tim e stinassio tu is cor metim. Cum Sanctus Iob mundanis aerumnis Se vitet taedio uillictabat ut vi consolatione aliqua respiraret, minimξ solem sul sentem de lunam clate incedentem alti cicbat, 13 est ; menti, oculos in mundanae p os peritatis lucem non amiciebat. Nam ut scribit Sanctus Gregotius t Sancti tiri prae illius Itie , inter λlcedine ab hae exteriori animum luce quas a tenebris auertunt, mulsumqtie secum inirinsecus contentans,ne hkias iacis, qκου fulget extrinsecus,
Tettio. nec ab amicis,qui prauis sint motibus consolationem iusti captant , ut constat ex sancto Iob, cuius amici, condixerarit, τι pariter venientes visitarent enm , ct cons.laremur . sed de
ista eotum consolatione quia ipsemet rob pronuntiat, audiamus Consolatoris onerosi omnes vos
stis. Ad quae verba Gregorius optime ostendit:
Cur precatores onerosi consolatotes existant: Prani, inquit,cum laborare bouos in aduerstare conquιtiris, an eo quod illos consolara appertint, lis eis persuadere conantur. Vnae nox immerito honorum menti bis onerosa. t eorum conmatio; quia auro verba aulcedinis virus propinare cupiunt erroris , O dum dictu lenibus Esrore, quas leti Iant peccati onus imponere se inant. Quarto, hec ab amicis quidem qui iusti sint. consolationem suscipiunt. De hoc enim conso- lationis genete intelligit Sanctus Augustinus illud p selini, Musi, consolari anima mea e Nam ibi sic habet: Vtio enim se terreret ad consolatio
n/m , quem occupauerat taedium de peccatoribus relinquent sim leg m D i 3 Quo se sirier ι 3 Au hominem Dei quemlibet 3Iu multis iamfori. s. experius erat magnam tribulationem qui magis de ilPortim alantia Alectatione praesumpserat. H- dentur enim aliquando itisti homines, gaudetur
R. PIoati. Eusebii Nietembergij. ad eo , ct necesse est,si gaudeatur, quoniam chaoritas sine gaudio ι ali es enisu potest In his autem in quibat gauism est homo , si serie aliqvid pra-xtim contigerit, quomodo sape contiuit , Pantati titia ibι erat,tantas maeror accedit ita ut postea iam timeat homo laxare habenas gaudio m , riis meat se latitie committere, ne quato magis latartis
fuerat, tanta amplius si aliquid eontigerit contabescat. Pere vis regabanaalis abundaribus quas multis ivlneribus , clausit eant se humanam consolatione, O negauit consolari animam ipsas. Quinto. Quid miret si sancti lugentes , nec iusto tum semper admittant consolationem,cum&ipsos Angesos consola res tenuant. Id constare videtiit ex Matia Maggalena , quae iam ad . monumentum geret, ita ι duos Angelos in albi, ' sedentes, suum ad captit, ct tintim ad pedes, tibi pastum fuerat eorpus Iesu. Sicant ei illi e mulio quid ploras Dieit eis , quia tulerunt Dominum meum .s nescis ubi poserunt eum. Hae eum di xist,eonti/rsa est retroUAm. Cur quaeso conue titur retrorsumὶ Cui terga vettit coram Angelis3 Cui tales adueintui consolatores ut candidas, ae splendentes eorum vestes non aspicio Cut blandi de suis lach mis ipsorum verbano ii considetat 3 Respondit hic elegantet itarem nostram Otigenes nis verbis: Maria doloribui eon secta tota in excissu mentis passa nullam recipit consolationem, au nullum tenὰit consolatorem,sed intra se cogitat,dicens proh dolor quarus ista constitio 3 Oiser sunt mihι omnes consolatores grauant me , ct non consolamin. Ego autem quaero creatorem , ct ideo mihi gratii, est ad Uuendam omnis creattira. Nolo Angetis videre nolo cum Angelis manere ; quia possum datorem augere,o non possum panatus Alere. Cum dolor de vis ictio ex amore nascatur, insolare amara consolatio inuenitur.
constitionem Pugrere. Cum iusti lugentes de in solo Deo, ut supra
ostensum est . consolationem quarentes, beati dicunt ut, absque dubio sapientes praedi cantur: nam cum eos qui lugent, Ze in mundo consolationem non quaerunt, mundus miseris, ae insipientes iudicet;Christus cotta,eos beatos, atque adeo sapientes praedicat. Sicut patres hoc loco annotant. Et quidem , multis nominibus
sapientes dicendi sunt,qui non in eleatutis, sed in solo Deo cosolationem quaerunt. Ptim O,quia in solo magnam, & omnibus numeris persectaco solationem lugentes inueniunt. Id docere v-- . luit Paulus, cum Deo sic gratias agit 1 Benedi- ' Mus Dem , ct Pater Domini nostri I su Christi. Paro m sericordiarum,s Deus torius consurιanis. Dicit quidem totius,id est, persectae cons lationis, ut Glossa exsonit, de metito, ciliti totum idem iit, ae perfectum, teste Aristotele: t tum autem de perfectum est id eui nihil uost. ut ipse definit: at consolationi diuitiae nihil omnino deest, atque adeo rei semes . Esse autepei sectam, de omnibus numeris absolutam Dei consolationem , Golia ita declarat 1 Totiti.
77쪽
consolationis , tilo, persicta ; quia non tantis estiriluta: ιοκe Iolai tim. Solacium enim Dei facilEpellit tiistitiam iiii lationis ; quia non minus, sed maius est ipsa diibulatione,ci militia .Maius autem esse in se constat,quia si latium in 1 e con iacuit tristitiam. Quando enim duo pugnant, id
maius,& sortius est quod alte tum in se conuertit;vt cum vinum aqualem aquae pomonem in se commutat. Dei autem consolatio vim liabet conuel tendi in se totam tribulationis itistitiam, iuxta illud Ioannis, tristi Diso verterum in
dium. Contra mundi gaudium non est so-um,neque aequale tristitiae, atritae adeo eam non potest e corde climinare. Documento nobis sit Aidan, cuius tristi clam ex leuitana causa ortam, tanta ad specieni consolatio ex ira mentis duiniis, honoribu , di potentia conflata elinire non potuit. Mundi quippe consolatio, quanti inuis magna videat ut, leuem tristitiam in se non potest conuellere,vi pote parua,& impei secta. Deinde ad hac diuinae consolationis magnitudinem,& rei sectionem ostengendam, subiungit paulus 1 utii consolatis nos in omni tristisatione nostra .ut pol imus 2 ips c usuri eos, qtii in em ni pre stira sunt. Piimum enim diuina consolatio unauersalis est,ad omnem prorsus tribulationem se extendens: In omni .inquit,tribulatione mura in ullum enim gentis itistitiae .st, cui non facile diuina consolatio medeatur;quod mundan et co solationi minimὸ quadrat Praetcrea tanta est laac Dei consolatio,vi non solum lugentas animum tinpleat: sed ex ipso etiam ad quam plurimos redundet: plenus tibi, supcrplenus aliis id eqait; it pasim,s ct ipse consolari eos, c. Sicut enim sol, luna & sellae tantum luminis acceperunt,ut
non. solum ipse esarii sine fulgeant, sed aliis etiatebus impuritant clatitatem : ita iusti lugentestam abunde a Deo consolantur,ut in alios lugetes sitam S ipsi detiueut consolationem. Virmnque autem uilicet, & quod ipsi divaria conseia tione Da pleantur,& quod alij de plenitudine eo tum accipiant, pulchre ad inodum significiuiespititus sanctus,vbi sponsus ad sponsam initiu-pesta nocte veniens,ut aperiat, rogat ; Christus iciliaet animam in obscura tribulationis nocte iacentem visitatis de cani consolati deside ians,utonanes inici picus confitentur.YNunc autem quo argumento adliciat,vt si hi ad penetialia cor dis aditum p. abeat, pent pretium erit confiderate: caput meum plentim est rore , ct cineinni mei utris ne Acim. Rote quidem coelestis conso
lationis&, siaui deuotionis stillicidio ea. proculd ibio implete desulctat. Audi Catil, itum, qui ise chi istum inducit loquentetu sponsu in
Aperi mihi, soror mea, inebriabo te guttιs meis. Non aute os eritis , seu mari s suisti ter,illabem. ιι νοre gratiaditim. Aperi hi iam quas notiti, Accedo,. retenti rorans a feri ros tibi IM , ODritam mea instillasa arcana. Captit meum plex est γινι ipse est rus, ille iliabitur anima , ct
s. Imbros Oxs mius Pas irrigat. Eodem spectauit Sanctus lib. i de Ambiosus hunc ipsum locum tractans:sictis νο editi notria in amotiet seci rates : ita ras Domini nostri I sis Christi nocturnis sculi tenebris aeter-κὰ lita illa uir humorem. Hoc igitur caput sibi Asiaridar,rorat di i bene abuntas captii Chri si, qui plantis est, nec Aberalitatibus exhauritur Itiis. ωι d usurna descis laetitare. Ros capitis
Christi nocturnam animae amouet siccitatem id
est,tadium,ac moestitiam ex trabulatione ortam
de cum caput plenum sit, animae sinum Deilhi replet. At pet huius capitis cincinnos iore pleno, iusti ac stacti xiii intelliguntui. i. nox β s p. hi his Paulinus. captit, inquit, chris, Deus. Ocrino es, a ''ρ
elui et Elio sane ιν tim in Chriso , qtiabas Pater Madet in isto. Res t scireti non es imbris humorsia refrigeri ,quo reficiuntur ia=ida asaesu ἐκ o - .... m . similiter interpretatur crines Gillibet- s.fi tus. Caput meam , inquat, plotim es rere,ioque madera cincinni. ni a itarent illi, qtii de ipso per gratiam oriantur, ordinarisne , Masqtii damiustalii eiutinia persetierant in eo. Apte quid capilli, Clitisti Salicti comparantur: nam ut heia Pannoreiane pannonius : scut capilli de capitis substantia non sunt,de eius tamen virtute piocedunt i se hi ς sancti diuinitatis substantiani moti hautiunt, xi autem tamen gratiae a Christo accipiunt. Dei ore ergo capitis cincinni implemur,& itide stil- icidia in corporis membra denuatur; quia stacti coelestis consolationis tote a Clitasto abundant , ut vitalem humorem rorantes possint de' si consolari eos , qui in omni presuta sunt. unde idena Gilli bellus animam Christi sponsam tribulationis siccitate aridam ibidem tanc monet: Aeceae θοὰμ ad hoe captiι dile ii, O
de atiles mi liquoris elicio: pleni sunt gurris ηο- iis, utris occulti seu non ignota a vicerine refii erant btis. Quis Ioannem & Paulum Apostolos,quis Euangelistas,quis Prophetas atque D ctores madentes Christi cincinnos non dixerit, ex quibus4 sponsa Christi anima dulcissimum consolationis torem facile possit expri
Ad haec, tanta estinc tam perfecta Christi consolatio , tam plenum est hoc suauissimo tote
ipsius equivi vel sola eius memoria consolationis suauitate an inra perfundatur. Expertus hoc Regius vates dicebat: Rem tonsolars ani- pnim dic ma mea, ne Orstii Dei,s delectarnis .Queni
locum tractans Sanctus Cregorius est 1 in f sx gor.
aperte propheta aleat e rιγνα irtim re tim mente or abundanι a sura ; ati Ioris aurem mei , quem antie videre non valeo, vel sola memoria dele-tiar. In qu in sensum explicat ad hunc locum Huso Cardin. illud Ostae : Medio tale eius vas oseae vincim libani, vi mentoria hominis iusti quan Θo Dei recordat ut, ipsum consoletur ,& laetitia asticiat, non miti sis, quam vitium libani, id est, vinum conditum speciebus atomaticis in liba no nascentibus. Sic enim accipit Glossa, cum ait: Irintim Litani et est dici iuuersis puminiis condittim , υ sauciem orirem emittat. Chrastus ergo in memolia iusti lugentis existens pro vino libani est, eius cor suauiistina consolatione uens. Non absimile huic est, quod mysticε de Christo quoque dicitur': a moria Iosae in consicompositione odoris. Nam cilm Iosa nomen interpretetur in qua s sacriscium, absque dubio
Christum adumhrat , cuius memoria animum
lugentis oblectat , sicut thymiama ex suauistiamis aromatibus cor positum. Metild Dauid qui in mundi bonis tenuerit consolari, partia ter dicebat: Memor stii Dei, ct delectati stim, ubi notanda est Augustini lectio, quae se habet: memor fui Dei , ta delectatus sum , de patriui, Quasi delictiato ante lugentia usque ad cantum
78쪽
ium similem auium , siue garritum proces iniit, sartiendo videlicet, id est , ciebib , ta suauiter Dei laudes canendo. Sicut enim Philomela post diuturnum, ac lugubre hyemissilentiu ira, iacuo vetis terrupine ineunte, continuis diebus, atque noctibus mille disci in ina vocum suauitet gal-rit 1 ita iustus pet memoriam Dei luctu d. positato in igna cordis laetitia Dci laudes sen i ct ca nit. Sit ergo iustus Dei Philomena , sic Lusciniam nonnulli vocant, quamuis alii dicant Phi lomelam,) Philomena autem a Philo , hoc est amans, de a I n , hoe est de se ius , siue Luna dicitur, quia ardenter amat ,α piae amore delicit : sic qui Dei amote ardes, descit suavilliuio igne , quasi absumptus, nec d ciccitationem, ac consolationem a Deo in sani potest sustinere. unde consentanee Propheta postquam dixit: DAιctativi Iam o garriat, addidit, ct defecitis mim mei. vel e Philomena, id est , amore desciens , qualis erat sponsa illa, qua dicebat : si a mea liqu/faeta est, ut allelim Letitus est. Loquitur Christus, cum deuotionem ei, Zeconsolationem insuti sit; tunc laque fit, id est,
amore deficit. Metito igitur magnae lapientiae esse dicimus, ut lugestus in solo Deo consolationem quaerant, de consentanee condemnamus stultitiae eos , qui luctus consolationem a mundi bonis petendam ile iudicant. Audi sanctum Gie-igotium contra hos sententiam serentem: Serinptum , inquit, est e cor stiliorum cia latitia b re
Iob, ait: Sapientia non inuenitur in terra βὰ-tiuer τι-nritim e qtis a tanto veritis sulti stim, quanto maiora perdentes in mininus titantur. .
Optima sane talio , nam stultorum est in pati iis gaudere, cum magna amittunt:vt pallim videmus in insipientibus pueris, qui quo tempote patrem petuunt , pomo donati consolantur: quibus certe similes sunt peccat es, siquidem patentem Deum, Ee aeternam eius haereditatem perdentes, puerilibus mundi munusculis deli niti laetantur. Reliquum est, ut masno de sapienti animo hanc stultorum consolationem respuentes dicamus cum Regio vate, Pars mea Deis in aeternum. Apte s.Hieronymus, scripsit:
Dedignamur etim his ιν sit striis fieri pars: nimis artis est, evii non subest Deis. Sed hane partem 1 Davide optatam eleganter, δc pie cxpendit Gilibet tus. Si hane partem, inquit, Pera aris, in is, o vacuus remanebori si te si iani, γο vas peνditum: ct ita vaeus vas ιua pleniluuinis portionem in vinde. Quid pareis torrenti voluptatis ρ Heu quasi raptim transit torrit ψι in nosis convallistis ἐθὰ ι hant me ps se in eternum usder. tim a lι elai ἐrrita.
CVm Christus Dominus lugentibuς consolationem promittit non tantum de futuri ; ted de riae senti etiam consolatione quam rei spem luis concedit , intelligendi est eius Itomissio: Sicut enim iustos in fututa vita petnae sentis beati udiuisi is ilionem peti millime consolatur. ita in hoc saecolo re: si, in in indem beatitudinis eo, si Lissilia eo sola totierecreat. Sicut enim tristes maeni, di si uio: , camporum, vel pulchia una ic. um pro lso tia re- eatitur , de animum cligiti t. lt.i qui vii totis gratia aerumnIs . illicti lugent . cum per spona aeternae bcacitia linis pratu contemplamur, hi naum coelesti consolat wne militice te ant. Ad illustia dum hoe apte quia: ut collati spei cum lapide p. elioso, qua viittit Sanctus voliauentu
sp ramur Ara celestia. D p a Ἱιιi . r. 'ena ma gratisima expiliario ' ora viii. Sicut cogooluti solemne fuit set lapides pretios. spei lucidos ex grati colocis alia ipctime ; tiavit coim sanctus Isidolis, Neronem gladiato: una pugnas interposito xiicii, fixar spectate solitum, ex quo fiebat, ut cuncta codem colore imbuta oculis isse ossetiant, de me uti eius spectaculum reddeictui : ita spes iustat est rapidis piatiosi, pulchra , de pellucentis, qui olicctus oculis
aete. DA bona pulchcrrima citeticiat, ta coi ingenti laetitia a ficit. Hanc expolitionum confitiat multorum lectio, itii ex Hebraeo vertunt. Lahis
quacumque se terae t intelligoe faciet e . Hoc videmus, maxime in martyribus, quibusaeuibissima mattrita hectacula erant iucundis sinia, quia per i uel suam spei sinat agdum illa contemplabantur. Vnde Sopientia de ipsis ait cibus dicit: E si coram hominitas torme ra passani, spes illis tim immortalitate plena est,
id est . bene tincta seu i n ut aviti di immortalitatis colore , quo vitiata eciam grataque Diospectus ipsa tormenta redduntur. Omnes similitet iusti, cum pei spei Smai: Num tere talia mala , aerumnasque vita huius contemplantur,
quali viridia hoc est,sicilia ;&leuia redduntur, si cum bonis speratis comparantur. Audi Sanctum C tegotium dicentem : Et Edi qtiique rimmunis haltis adtiosa pati intur, cum inhonestates, coitimetii, rartim damna, orici altis corporis tolerant , esse gravia , quibus exercentur, pensant ;sed Om mentas octitam ad aeterna paιria considerationem tendunt, ex comparasione praemir, quam
si liue, quod patitintur, inueniunt. En quam opintimo iure dictum est de spe a Salomone iuxta relatam vetitionem : Lapis gratiae munus in oculis Domina: quocumquest serierit intelligere facies eum. Nam cum homo se vertit ad ea, quae maiorem in modum in vita sunt terribilia, contumelias , letum damna, Sc corporis cruciatus, eaque pet interpositum spei Smaragdum contemplatur , prudent et intelligit, Quoa non sanaeondigna pauiones huivi temporis au faturum steriam qua reuelahitis in nobis. Ex quo si, ut facile quaevis a Mersa mala tolerentur. Vnde Sanctus Gregorius . de Apostolo paulo eleganter dixit : Seu quomodo remunerationis linteos dores tanti labονis tergat, ipse denuntiar,dicens: non sunt condigna palsi Oxes huius temporis, M.
Dev ogo electis suis lugentibus spem dedit
tanquam Smaragdum, quo iucundἡ vita mala intuerentur,& velut linicum,quo sudores labotis,& lacluymas tristitia abstergerent.
79쪽
- Degit etiam ipsis irem tanquam baculum
conli latioras,quo in a iureneso vitae lituus itinete vacillantem animum sustentalent. Quod
Exod. i i. significimam typice tu is Exodo , Vbi filii, is iae de AEgrpto excedentibus & an terram promissioim properantibus , praecepit Deus , ut unusquisque i sculum manibus tenelet, id est, spei consolatione aduersias viae molestias,id est.
M aerumnas firmaretur. ita S1mbolum hoe intellexit S. Gregorius Nγllenus: sis itis, inquit, qua ferai repellimus,st nonnunquam sti sentam ιν , θιι est. Hae enimsola inaucimur, ve
Neque solum ut baculus in tota, sed etiam pio anchora consolationis in mari nobis est spes. Quoniam enim anaarissim uiti vitae liuitismate sulcamus,ne tristitiae 5 lachi γ mauina si ctilius o tueremur firmissimum iotatium spei, tanquam tutillimum ancholae subsidi m. nobis l. r. c. a D. o oblatum est. Sic enim doeuit s aulus iFi misimum , inquit, solarium habeamus , qui BOI mk a tenendam proposisam θιm qΜam
sic ut anchoram habemus anima stitam, ac firmam ct incedentem, que ad interiora telaminis. Quae verba Optime expendit S Augustinus inquiens: S August. Spem iam iis t. ram Sani iam qtias anchoram in ria ι ρ amismis, he in isto mini turbati naufragaremus. coemaamouum eτο de natii quae in ancho - , ν is est .reiij dicemus, quoa iam in terra si, ata keqiara mitti that .sed in terra quadam edatia est contra venios, ct tempestates 1 se contra tentationei huius peregrinationis nostra, Des nostra fundata iis ilIa ciuitare Hierusalem facit nos modo, nora arripi ius a. ut ergo fluctuantium ancho-ta . sc lugentium spes unicum est solatium , dc uidem si iniissimum , qliod nimarum nulli tit itiae fluctus possint discimipere. Quod aciente Habarne. s. annotauit Hugo Cardinalis, dicens : Nota quou' a ei, fori j ijMtim sicit tim habeamAs,qui co tris
mus ad ten/ndam propos amo m. Si enim te ianuerimus spem nosis oblatam a Deo, intientemas solaritim iis ινibulationibu ,ref itim in tentatio ni Ps. subinde ostendit cui solatium ex spe di-υm itum dicatur sortillimum , inquiens : Glai Min aurem Tuinum dicitur fortis. Muris, quia
fortissimo, milito facii ; ad ali rentiam totai
m Misaani,htiad deue letist luminatu reddat. Adiungit egregiam aliam rationem, his verbis ' So
Rom s sp si . seu ct gloriam ιν in ιν balationibus. duo qui sperat, gaudium suum in tribulatione habet,nec a i istitia tribulationis tangitur; quia si cs . qua munitus est, participatio quadam est ccelestis beatitudinis. Ob hane participationem supra. sanctos Augustinus, di, iit Spem iam in roram Sisis iam quasi am horam pram mus. Et Sanctus Cht1sostonius ea hunc locum Pauli, ait: Prestem iam se tu o sum quia ni mira participatio quaed in est coelestis beatitudinis. Sicut ergo beatus . quia beatitudinis pollegione armatus ea. ita in cili bilis redditur, ut vix ab igne, neca gladio. nec ab ulla re alia laedi ullo modo Dossii similitet modo rei spem, quia pasticipatio
ea beatitudinis, ita homo munitur, ut in media tribui mone a militia tithulationis non tanga-
tur , sed quodammodo impassibilis tedditus, suum gaudium in tribulatione habeat. Huius iei nobis Sancti Martyres documento sint, de
quibus dicitur: Mn tanget illos tormentum moriatis, id est , non tanget illos intima & maxima mortis itistitia. Nam ut S. Bettiaigus dixit: Ini- p ex est mortis tormentum e dolis in exitu, horror in ira stuJu Ar in conste iugloria V omini.Cum
aurem inois omnes tangat ; hoc tamen tantae tristitiae tormentum tangit tantummodo malos.
unde hoe iustorum tam ingens bonum 3 Quid illud est, quod in molle ipsa sie impassibilem
reddit itistum, vi a tanto tristitiae tormento non tangatur Piose tib spes b.atitudinis aetetnae particeps. Quamobrem supta a Sapiente suhiungitur : Et si eorum iam ni btis torm/nta papiIum, spes illoγtim immortalitate plina est. Quia ergo Sanctorum Marnium, & omnium electo- tum spes tantum Distum beatitudinis ateinae participat,ut immortalitate plena st, inde est,ut ipsos Sancto, quasi impassibiles. N extremae tristitiae reddat imi nune, tu pendo videlicit triplicem illum funiculum , quo mois homines constrangit .id est,tormentum triplex,quod Sanctos non attingit. Qiata s. Glegorius confirmat ex illa Piouetbiolum sententia : Non contristabit iustum qώia uia ei aeeiderit. Et subia iungit: Q a enim relesi quique in alto intenti nil sua tertice sibi sunt, arim mortem moriendo,
non sentiunt,mινο Modo ob ν roboriam iactilis, O feriunt, non e ring nt. Quis vera sit altus iste intentionis vertex , cui tril uitur mortem moriendo non sentite,paulli ante declarauerat Sanctus Doctoi , qui de Paulo vinculis constricto,
ait: Ex re tis Iune catena eum releabat, mente
tamen in sublimibus positi, fuerat, quia iam per Dei stia colitudinem in coelestibus Ieribat. Qui ad hunc cci estis spei veiticem subtili sunt, in
Dendo mortem non sentiunt , quia eorum animum a ficula tristitiae non attingunt. Opportu OES. chinibi mus , iustum cum ccxlo componcns, ait ' coelum altius s imbripas, ac pluuiis calum quidem eum ntibisti, Oba Mittir, pati puta
duci ptitamtir, sed non tristamur. Alia quoque ratione explicati potest praesuta Hugonis ratio, ut videlicet, ideo dicatur solitia
simum solatium spei , sue spes sortissma ad
consolandum, quia ex ipsa tristitia & lachrymis consolationem elicit. & quasi exprimit,ut homo sugat mel de petra ; oleumque de saxo durissimo. Id mihi tigniscalle videtiit S. Gregor.Nyssinus obscuris quibusdam vel bis , quae huiusmodi sunt i me de catis ιν ιm hanc lach, martim Asse Lonem in natura instituit leui, vi et viati tim bonorum, quae sperantur participationis. Non absurde laclitomae ideo dicunt viaticum participationis bonorum,quae sperantur , quia ipsa spes ex lachrymis elicat consolationem, quae est pateticipata quadam det matio aetere oriam bonorum : nec enim aliter lach ma pollunt cile viaticum, quo nomine significatur, quidquid iter agendi causa necessarium est,sue cibus sit, siue tecunia ad victum expeti denda. Piopterea triuitia secundum Deum sol tia mater dicit ut, quae certe gaudium pariet, si iuxta si em obi et licem habuerit. Et quiaemptiun tristitiam solatii mattem esse, Chu solio
80쪽
mus, se agetit: THyemvir patius ιν itia gaudi
gentiriae, lach mas Dudamus, multam seminantes et taptatem. Tristitia cert ex virtute suscepta obstetit cante spe semper gaudium patit.
LIBER Qv ARTUS.CApvT PRIMUM. Famem humani cordis bona dumtaxat
L T r R A M iam Beatitudinum X classem attingimus, quibus piosii cientes percurrent ad persectionis' montem pei virtutum opera in quibus nil sericordia pia stat, S ad ea ardens impellit persectionis desiderium. Quod sic coinmendavit Dominus : Beati qai Huriunt, iustitiam. quon iam ipsi saturastin vir. Maximum piose id Christus Dominus praemium pollicet ut . id sane quod cuncta mundi bona praestate nequeunt, rei fi ctam videlicet cordis saturitatem.Nam qui non essetiunt, de sitiunt, id est, amant iustitiare,
nunquam saturabuntur, quantumuis animi sinu in cunctis mundi bonis onerent, atque Ic-pleant. Sapientet enim S. inaidus, dixit: Masu famem hae prouocant. quam extingunt 2 panis
namque anima iuuitia est, ct soli s/ati, qai UM-riunt illtim, quoniam ipse satinab,ntur. Nullum autem mundi cibum posse samem humani co dis satiate. ita subinde testatur: citerym nee amaror pectinia dicet aliquandos felι nee tibi
a nostis satiabitur ivlvia ter se ct crudelis quisque semper sanguin m sitis: ct ambitiosem , au
cuiatis laudis hώmanu , adeptis dignitarum ti-rtilis , seu fitioribus nullam exinde capiι omnino
νιmedium, sed afueris ast e ampliori. Hr sint cibi omnes, ad speciem quidem suauissimi,quos
mundi mensa ostentat ; nullus tamen eorum animi saniem unquam satiabit Cuius congruam insinuat lationem, ideira Bctnardus: Itast, in. quit, ut per varia , ct fallacia re da oblecta menta vagab natis animus, inani labore a seu tarens farigetur, non satietur, dum quidquid famelicus inglutieris,partim reputet ad id quousuperes a tiarandum: semperque non minus anxie cupiat, qua dιsunt, quam qua adsint late possideat.
Aliam rationem accipe. Is cibus potest satiare coi, qui est in corde ; nam qui est in penuatio minime satiabit famelicum: At cuncta mundi hona erita cor sunt. Ita latiocinatur sanetiis Augustinus, ad illa veiba Psalmit Edent paveres Diarabuntur, ubi se habet: Dominus est diuitia pasperum, ideo inanis est domus , ut cors lentim 2 itiis sit. Divites querant, unde arcam impreant,ct pauperes etrarant,unde cor i I anseor vitae e fratres,qai vere pauperes sunt, oius rei di niles sim, qtita in arcu , non in horres ; viuent. ινδε eortim in saetilum saetili. Cum homo ex ci. O vavat , ideo paupetum corda vivunt in seiaculum seculi, quia in se cibum in perpetuum
satiantem habent ; peccatorum vero corda mi
vi me pollunt satiari, de vivere, quia non in se, sed P arca sua habent bona.
Si rursum quaeras cur mundi bona non pota sint satiate animam 3 sanctus item Berndidus hanc quoque rationem Ofieri: Quia sint naiti rates cibi anima. Satietur talpa terra, chama leo aere, piscis aqlia, Salamandra igno, si sol te sitit ipsis natiua nulli menta ; caetera quidcin animalia hisce rebus minime pascuntur . quia non sunt eorum naturales cibi. Si maliter anima rationalis . cui bonum isecundum rationem solus
cibus est naturalis, solo eo satiati potest ; at diuitiis, honoribus, de voluptatibus expleri non poterit ; quia non sunt eius naturales cibi. Quamobrem Dauia, qtu his rebus, quippὸ Rex
allatim abundauit, hiivismodi ciborum inanitatem expertus clamabat: Satiabor , eam apparuerit gloria tua. Quid mirum,si id animae contingat , cum coc pote is quoque sensibus usu veitiat. Audi Ecclesiastem : Non saturatur oeultis visu, Me avirti implet in aciaitti. A mitiori ad ma
ius piobat Salomon non posse coi hominis mundanis bonis expleti 1 nam si exigua sen sitima vascula mundati aqua impleti non possunt, qui potetit cot itisinitae capacitatis vas Sic intcllexit hunc locum Hugo Cardinalis,
ius quid, quam sι mundus , ae si irat . capax enim De. est , nee miniti eis ieit. Ac si dicet et
corporei sensis naturam animi aemulantes nullis pulchii tudinibus , de concentibus exatinati queunt. Cum ergo corporis sensus conuenientibus tibi de naturalibus cibis salutati non poniit, quis miretur, non posse animum bonis illis expleti, qiue non ei fiant naturales cibi 3 Vnge Sanctus Bet nardus , dixit: Non magis infamet, qui corpas vento, quam qui putet sparit vim rationalem rebus posse corporali has sat ari, O hon eo solum,qui replet is bonis desideritim, vi docet Da Dia. Bona quissem temporalia, quia non sunt anima naturales cibi, nullam habent cum ea proportionem, seu conuenientiamtex quo scivi eam non possint explere . sicut etiam sapientia non potest implere arcam , quia nullam cum ea habet analogiam : Ita aurum non potest cxplere cor.
Adiunge dictis, de hanc talionon. Quilibet cibus temporalis boni nouam samem ingerit, quia nouam indigentiam homini adducit ; quae Lane fames quaedam est : at cibus , qui nouam samem ingetit, minimε potest satiate. Documento tilia sint diuitiae, quas ii congesseris, indigebis seruis, custodibus, de rebus plurimis, qui timorem arceant peraendi eas opes. Ideos lomon dixit: Uba millia sunt opes, mulsi, O qui
Cum citatem mundi bona cot hominis satiare non possint, si vi absentia vehementet desi detentur; praesentia vero ab expertis vehementius contemnantur. Quod prudenter animadue: tit Sanetiis prospei, cdm ait: Inteν tempor lia ct .i γ iae int res, cluea temporale aliquid plus d ligitin, antequam habeatur e vilescit au tem cum avenit: non enim satiar animam , nisi incorraptabilis gavd vera ct cerea aeternitas. . Eiernum vero ardentius diligitur adeptum, quam