장음표시 사용
151쪽
Qtii ealliis , w velut oblique agunt
CVnt qui mandatum Domini conterinentes
Oinimicitiam non curant deponete,sed ultionem de inimicis sumere veteratorie tanquam . aliud agentes, satagunt. Calliae enim , di sib- dole , ac quasi ex obliquo it tuentes, eis malefaciunt. Horum quidem supplicium congrue peccato respontat, ut ipsi quoque obliquam in te diuinam expeti nitit itam. Quod Sanctuses mi. Cregorius Naz. timens, dicebat: Absi ir inaotimis. aliis plagis, hac que tie a bono illo, ob meam obliquitatem in ira obliqua isti restim me gradien- re, mihi exprobetur. Deus enim quamuis natura sua bonus, in elim qui malitiose de oblique in proximum agit, quali obliqua utitur ita, qti equidem maxima est. Nam ut Niceta, scholicisse annotati Hi qui obliquo ensi, icta seriunt acrius in an ct Leos . . sis costis .blique impe- tum fauit. Qua etiam loquendi ratione usus estro i,. Regius vates dicens : cum H Eio et itu is, ct m peruerso peruerieris. Hebraice est: P.rtier-fum liacta brem te facies. Sumpta metaphora, itiquit Genebiatdus a luctatoribus, qui fleetiant, obliquant, & varie torquent corpus, ut alterum sui uertant. significat ut nimirum quain occulis te . 5 ut ita aicam quasi insidiose Deli, irruit in peccatores incautos , sui in proximos dolo - s so odio oblique se gesseruiit. Nec mitum si obliquam Dei iram accersa nus, quando obliqua nostia in inimicos ita ipsius benignitatem reti itemus. unde idem Nolanaetitis di xat: asini oditi nostris benignitatem Dei nubii prael di
orat. i . mus. Ει quidem υereor, ne praesens rerum satis
qui, illitii sempiterni fumui q-idam sit Cum rectam Dei benignitatem odio nobi 1 piaeeli
mus, consequens est . vi bliquae ipsius irae aditum aperi unus. Potio obliqua Dei ira in eo co- sistit, ut quod malum inimi o moliris ; Deus in te ipsum obliquet , 5 letorqueat. Unde inpio 1 . Prouerbiis dici tui : cum e eiu is i imitti
iuui, ne gaudeas . ne forte υid ar D io ct a M. c.at illi , ct auertat irae audiam suam ab eo. S. Autush Quod exponeos Sanctus Augustinii, ait Ei
set ni os .de utique cum ab illo auerteris, ad eum atrigat, qui
in mina latatur alterius non erit impunitus,
a ib, i , pece tiam sei obliquam, quae nimirum ab uno in altinim retorquetur, ab eo scilicet , in quem directe ibat , in illum, qui gaudebat, & malum inimico machinabatur. Quapropter An s Antioch. tiochus ei hoc ultimo proueib. loeo ite colli
sit: Ne gitur illese smi committamus , si ali- quandisi si emtis proximorum malis , ne nos iu
m a uolui calamitates. Recte ergo monet . Salomon : Cum ceciderat inimicus ruisi , ne gau-κea . ubi septuaginta sic hasent: Asupplania
- tione eius ne exto raris. Quasi dicat : cum supplantauctis inimicum tuum, ne intollam, iussi
egregium quid succiis: Deus enim aduersum te
se velut peruersum luctatorem suci t , d. quas insidiose te si plat his, ut stipta est inlinu.
tum. Deus quidem iram suam ab inimico ablatam in eum itans it , qui de huiusti odi ita saudet, vel malunae machinatui est. Orxi 'ς τὸ itias 'Teitullianus, qui Tationis legem ad hanc sen- lib. .eontra
bitio . et sepasioni, , si se i rebati astuat ossaret, dum secandis permissa, pr ma ιιν rix prima dei rrita , nee jeenuda commi ritur, quia cst alia, faciliis ii , talionis per etinae saporem possianis, nihil ama tui, quam ia Usum pati, quod fecerit aliis. Hunc aniacissimum i potem perhotiescant , qui oblique contra inimicos agentes, oblique puniendi sunt a Deo,& talioue nitendit tiani Dei prouidetitia cxcxcati, incident in ni eam, quam fecerim. Qui enim obliquo animo cilleti foueam serit, obliqua Dei ita agente in eandem soli in incidit. De eo enim , qui callide, & malitiose alteri Wo lit ut Gitium, dactum est laetim apertili , dit eum . ct inciali iis foueam , qtiam ficit id Psalmquod Lγia primatio, tali stet aliter de Saule Dauidis inimico explicans ait : Satir Iliam Ii amd dii ipsi Dasia , it eum face, i ruere glauio Phil. hi ortim i ita sub sm ita ιοne amicitia i Re quareb tr eum interficere , sed tu hune lactim, quem aperuit, incidit . qesia a Philisthoi occisus est. Malum et so quod subdole, Sobii que Davidi i lactinabattit , in ipsi uti iocidit:
quod altis similiter peccantibus una lite contigit. Vnde in eandem sententiam piopheta ite adiungit: Ecce pari riit initi iii m,coucepi do tirem. ct peperit iniquitatem. Prius est concipere dolorem , quod iit,cum quis inimico machi natur malam . unde doleat: sectitido, patriaritiniustitiani, cum iam parat initiae malum inimico in iligeret tertio patit iniquitatem , cum damnum te ipsa in seii. Sed quia de tota baccontra inimicum molitione sentie naum sit , iis subdit: conuerteruν aol ιγ eias in eaput eius, in veret rem Vs- ini vitiab et M a see Quuidieati dolor ille iniustitiae, de iniquitatis fluctu contra animi cum concepit, partuituit, & repetit, coniicitetur in caput eius, quia iti ipsum ieci et talione stipphcii. Exemplo sit tibi vipera, quae venenatum ibi lem in aliorum petoicic mconcipit, & parit, sed in patio ipsa mattet serit. ει quo debet intelligi , quam inclito iri sitita de Deo ibi adiungit : sa iuri sua, aruiniit Mi reii, bis videlicet qui mal olentia ,&cdio
in alios ardent. Cum ergo itis Aeete inimicis tam male homini eueniat, satius erat, i xta DO- .. misi cum mandatum, beta iacere ius, qui cac
orationis. Tanta igitur sine rate com inimicis noti
habeamus, ut pro ipsis etiam ex cocdeo: e-
152쪽
inus. Iubet autem Dominus pio ni imicis ora te, ut odio h corde prius pulso, otatio postmodum. 5e pro inimicis , de pro amicis vim atque vitam pollit habete: tanquam mortua enim est oratio, quae ex mente, odio insecta piosciscii August. tui. Audi sanetiim Augi istinum dicentem : Si Ib.de tecti- cut nullum in saluere sulet medicam arum s st initi eritim ira init proseit illitis oratio, in onu i Eo cuius pectore mori frum versatur odium. Est qui O. dem otatio egregium medicamen ad curanda quacumque humanarum culpatum vulnera; sed nihil in vulnere valet tanquam medicamentum, nisi pestiferi odi1 exuahatur se trii. Documentost nobi , lapis quidam pretiosus Dias corides nomine , de quo miras virtutes historici naturales ptaedicant , quas tamen Omnes amittit, si in ore, sonat ut hominis mortui: ita oratio mitis vitia
tutibus ad salutem hominis uiget , sed s si in ore eius, qui per pestinium Odium motivus est,
vites amittit. Ideo Deus Iudais ita denuntiat: ia2 i. Cum exiena γitis manus oestras , auertam oculos meos a vobis, o cum mkltiplicaueritis orationem,
vin exaudiam. Cur ita 3 cui rem tam sibi gratam auersatur λ subiungit hanc causam: Manisu .nimo stra se time plιnas uni. Minime placet Deo eius oratio, qui ex odio,& implacabili, ac crudeli animo , sanguine plenas gerit manus. unde ad hune locum prudenter admodum annotauit sanctus Hieronimus dicens : Inenatim est h.ere monio contra eos , qtii ctim qualidianis operibus sang4ine is manus habeant, in oratione diei, nollesque inuigilant. videmus non nullos obs t.
Q uantioris adspeetem disciplinae , qui propter
amatius vel bum in eos iarte iaculatum aeternasiis pectore Duent inimicitias de in en dies . atque noctes in oratione inuigilant, non consaerantes , orationes ex huiusmodi pectote procedentes Ptophetica voce esti , Domino explosas orationes enim a Deo reiiciuntur, cum manus, id est, opera, odio, de cludeli animo crueniantur. prae late etiam ad hunc locum Isaiae
Saticius Bastius ita philos phatur: si quis ita
gitiosus a)olescentem lecti sumum trucida: et,de mox eius parentem adiret, de manus si ij sanguine cluentatas ostendens , ab eo beneficium postularet, possitne tam atrox unquam excogitati impudentia3similitet facit, qui proximi odio
Danus ciuentauit,& ita inquinatus ad patentem Deum beneficia petitutus ingreditur. Ex huius modi manibus nec orationes, nec muneta ad altate suum Deus suscipit. vii de illud filii Dei
consilium : Si offers mcinus tuum au' altare , σibi recordattii fueris, quoa frater ratis habet ali quia aduersim te, relinque iba munus tuam a te alia e de prius recone triari fratri tuo . σichi, solae tune venient offeres munus tu m. vhi sanctus i Chirsostomus praeclare rem expendit in hunc modum : Hinc ergo perpe ite quantumst malum a cora a propter quod sistud abiicitor , per
quod culpa relaxatur. Ma uti flaue ob causam , cum Chtistus Domitiu monet, ut in Oratione remiissionem nomotum peccatorum petamus, ne ista oratio Lucili careat,smul admonet, ut nos debit tibus nostris
me est, quod dicit: sicut o nos dimisi mi a si io ibus nostris. Consonat Sanctus Ciesocius, s Creon inquiens: Sic oramus, ut profect . bono . quia a M.tra monDeo compuncti peti s voc primum in ρ oximum p i. conues faciamus. Id optima collatione faciendum nobis decla
miit ita Christianui , cum ad orandum accedis, eo tela. omnem tracti uillam , ct ovium proximi a ponat. Neque enim Deus bonorum omnium sons, aquam, quam fuimus,& otat in ne petimus ela gitur, nisi venenum odia deponatur Si vero de posito odio, charitas in corde accendatur,oratiis
in coelum tecta dirigitur. Quo spectat illud Psalmi Dirigatur oratio mea sicut incensum in conspectu i M. Nam sicut thus nisi igititi, piunt, 'U imponatura uisum non tacendit: ita oratio nisi expulso osio charitatis igne accendatur, sursum in conspectiim Dei non omnino dirigitur. Igitur qui Otatione impetrare vult,quod postulat,deposito odio dinne debitum delinqueniatis in se plox lini dimittat; ut non sese otet,sed vere dicat: dimitte nobis arbita nostra, setii ct nos domi ima, a bitoribtis nostris. Na de his qui
ad orationem accedentes non vere, de ex animo
iemittunt iniurias, Sanctus Clitus ostomus Opti- s. chi, aeme dixit : Accit,nim ipse orans Moritur; dicit hum io. enim remitio, ct non remittit i sis O a Deo peti a iisdulgentiam , ct non inutiletur. Eleganter quoque Sanctus Augustinus ait Iuris farcnsis A iusti hest. G qiu in precibus mentitus fuerit, non alti truct et in I osit, 'quod impetratiit. Quod dici consueuit: to n. Curer b.ne iis rescripis. subreptilia namque putatur indulta secultas rerum : at a Deo, qui falli non potest , nec rescortum impetrabis.
quia ai vis es mentiri me tati. Adiungit Augustinus.Eum1 veto qui Otationem Dominicam pronunt set uasi tutis citensis pietas, id est, supplicem libellil vulsi, petiolon Deo nutiunt,ac piaesentandi sed qui in hi; precibus vetitati mentit utiminime impetrat reici irrum. Et quidem iure ortiitio, licet enim , ut est illud piat init Prope . . est Dominus omnibus inuocantibui ιtim. sed qualege de conditione id sat, ita subdit i Omn bus
violantibus eam in veritate. Nec alitet seti poterati nam ut habes inali sal o : Prope es tu pcii , . Domine, ct veritas tka in car itu tuo. Itaque est Deus ipsa veritate vallatus, nee patet ad eum accessiis, nisi per vetitatem. Ercatit ergo toto culo qui coele uis sori preces Deo mittunt, at que in eis mentiuntur ; quibus Deus non prope lea longe est, quia non inuocant eum in vetitate. Quo sensu bene tinctus Regius vates ita orabat: Aamibas pι spe orationem meam, non in pas. i labii, uolsi. Hieronimus vero interpretat orationem qua hari sit cam labiis menda ij.
C A P v T XII. Oratio pro in misispersissimam opus
V Erium cum Christus Dominus nos oratepto inimicis iubet , ad rei sectissimum
153쪽
Cainotenstruct devit septem. . ih Dom. ia cruce.
opus charitatis nos vocat di ea est enim sancto tum pei sectissima oratio, & subitini charitatis merito pretiosissima, in qua preces pro inimicis a Deo funduntur. Id ante ligere. possumus ex libro Numerorum, ubi magna pars populi seditiose concitatur in Moysem, di Aaron, hostilitet eos inscquuta, fugiunt ipsi ad tabernaculum. sed ecce ultrices fiammat coelitus missae sanctorum hostes vorabanti,tunc Aaron de mandato Moysis accepto thuribulo accurrat,ta inimicis aduersus ignem patrocinati curat. Stat
ignis , & quasi timore perculsus progredi non audet. De quo sanctus Augustinus ait: Et qui
in corde praximorum culpas venialiter dim0e
mera non audebat. Tantam nimirum vim tamque praecellentem authoritatem habuit interposita oratio pro inimicis sul a , ut flammatum globi timentes , atque admirantes subs-
Huiusmodi orationis per Letionem in sancto Protomature Stephano opera pretium erit contemplari, quippe illust te nobis documentum exhibeat, nec debet praetennitti. Hic enim inimicorum lapidatione occumbens, pto se orauit, dicens. Domine Iesus cipe I iratum meum. Cum veto ad otandum pro inimicis accessitat citur : Posti, autem genibus clamauis voce magna atransb Domine , ne statuas illis hae peccarum. Pro se stans ; pro inimicis genibus flexis Orat. pio se modica ; pro inimicis magna voce
crat: quas enim vires ad leuandam vocem mot-tis piae sentia tollebat,dilectio, quae sortior morte eiu suppeditabat. De hac Stepilani oratione Sanctus Augustinus se scribit: Mati quomodo pro se stans orauit, o proiitis genu exit. Prose
ani tanquam iustus, facile exaudiebattir: nam pro iniqciis gen, Renuum erat. Et cvim hu ui xisset, obuormitiis in Domino. Felix somnus, O requies vera : Ecce quia est requiescere , pro inimicis orare. Cum stephanus , tanquam situ, sapientiae in omnibus requiein quaesiuitici, eam in oratione pio inimicis inuenit. De magna voce qua orauit pro inimicis, Hugo Cardanalis sic ait: Mavna Oce quia magnum est orare pro inimicis. Nunquam charitas maiori voce claniat, quam cum pro inimicis orati illud veto quia ne sciunt quid fae Ληι. idem Do uot se edisserit
peracili perfidia et ela armatis. sanctus Gregorius Nyssenus, tantam vim huic Martyris orationi adscribit, ut dicat deleuisse peccatum ipsorum lapidantium: quod ipso Stepliani sanguine erati ei istum: Hie qtiidem inquit orationι pecca-ttim rartim, quoa sceleratis manibus bis sa ainarii quas excirabunt, aetebat. lnimici quidem propriis manibus sanguine stephani tincti, iuuin peccatum excitabant, seu scribebant, sed Stephanus oratione sua illud delebat Exemplum tamen huius tam perfectae orationis pro inimicis a Chiisto Domino potissi in petendum est, qui diccbat: Pater, dimi ι illis, non enim sciunt quia faciunt. De qua otatione elegantet Arnoldiis Caininensis ait: Prahi, is ειν - Patrιm conaersitur, ct chari arisautimento prolato in medium , inaviditum a centa a genus notius ουιον assinit: ct inimi eoum iu
flui nascendi 1let , causam Patris ac iurus talasam ab inimicis cius Maiestit eiu stinuito honore ornaturus, inopinato pro ipsis inimicis alti legans, patii contrach e si ii reatur: non quidem quod ab inimicis inuitis, es negligentibiis triu- .neribus cotiustus ellet ; scd quaa erat a charitate suboliarius. Hae Domini oratio vaticinio Isaiae erat piaeatim: Et pro transgressoribus νο- Isai.e 13-gauit bi Glolla ait: Put rigno de illis 2 ad hane
crea dom, . . Hanc Domini orationem eum imitant ut sancti. suauismo odore Deum recreant. Quod in Apoes, pii ligniticatum cst loanni, nam cum Aroes p. s. Unus ap tuis icthbtititit Ammalia, s si sintiqetrata ον sensem ceciderant coriam agno ha nees singuli cithara, ct phialas isti eas plenas adora meritorum, quaestius oratione, sa Mortim. Quo in
loco Beda, Rupemis, Richaraii, de sancto Victore, Hugo Cardinalis, Dionys. Catthos. de
Glosia intellinealis. phialas aure. s co da sanctorum latitudine charitatis patentia interpretantur. Quae plena dicuntur odoramento: una. id est,
orationum ; quia non solum pro amicis, sed etiam pro inimicis orant; hoc enim est esse plena. Odotamenta quidem huiusmodi,quae phia Ias implent, idest, oiationes pio inimicis factae, Deo gratissima sunt. Quam ob causam Angeli
non cessant hos odo: es e terra in colum quasi atomata de cie,ut viaclicet eorum amatu sua uissumo in coelo se recreent, Deumque eiusmodi thure veneientur. Ips que homo, iiii inimicum diligit, cum pro eo orat, quas iacerdot m agit, qui Odoramentum hoc orationis, quali inccnium sursum dirigit in conspectu Domini. Ad quem sacerdotalciti statum, cum interioi homorumcnit,pei fictione chalat ita sartigit. lii quam sententiam s. chi, i stomus explicat id , quod s. chir somdiuitio cosilio dispositum in pii ino Matthat ac pite videmus expiesummam ex coarraris generationibus liquet . ab Abimam usque V Dauid
populum Dei sui se sub ius icibus; David vique
ad tiatis litigiationem sub Resiluis; a transmi- statione vique ea Christit in sub Pontificibus: quoa significat ordinem ritus in homine inte ii turrimus est iudic me 'erum; seciitidus ri gere .
appetitiun ad bonum; tertius rei inati Otiem cleuare mentem ad Iactim. Iudiccssunt virtutes iii
tellectiva, files, prudenti 1. Rcges sunt vir aures appetitiuae,sortitudo A iustitia. Quasi poni se ssunt oratroitus, ilia tunc reciecta dignito te pol lent , cum Moi unen , 5 incensa ex cliatata e inimicorum flagrantia Dco citerunt.
Oportet Mnctose cum inimicis agere, hoc quidem glorios limum sicut & male ce- .
154쪽
gratia, germanitatis etiam in ipsa morte sertiat. Noti aceti ii starer ne cideatin parricidae non vox eitat, non anima ei as, seu b Janguinis aco.
sis em ipsisuasi. De terra, non de corpo . eumat , quia D s starer parcit, terra, parcu. Itida Dum iudicat Ambiosius : quod
Abel aut eius anima, aut vox , aut sangui 'in . . cor sine existens aeterrimum inimicum dici uia . . m .id facit vox sanguinas, pos quanti in terram . - decidit: sanguis ex insitio loco accusat . qiua infimum Nabiectum est, inimicis nocere Cum. I fitilaetius Theogoto minaret ut mortem', di-. xii : Magni eo . ,s canthia id , iam c. e τὰ curiat es. ita Tullius. Paulo aliter rescit seneca, Tune. i. non pes Habes cMr tibi platea , hemina sangui- deuectis ae nis in aci p. estare est. Est quidem animalium irrationalium si ptium Doce E aduersariis ; rationis vero in sapientiae magis cst a nociamento absti ne te. Cuius sapiens alterior est, Lachaniatius : Homo, inquit, qu scientiam boni ac mali haber, absti ei se a ido, etiam cura ne in m. ostio, usu animal inartionale facere non po-
quoiam hine γε lirerent. cain hac sciij utimest,nempe υ orator tuti r in θαο ii rere . si taea , cernis Acer,morbi para, ram paria f. t γγ o mata. Pi iuden fit quidelm admonet, ut a. fumen- dum dedecus, es piohi qm iracundiae, cuiui, prospeculo sit ipse inimicu 'io sitienti percuus, in eius eira in vultu tuas. Reditatem, cumitivi- titer ita corii petis, cernere licebit si colitii qui dam, vi filium ab arietatis vitio satiaret,iti et iis conspeetiam elicios a ducendos clitabat . ibo magis conspecta eotum Aduate, ridiculis . motibus, ab hoc vitio absor rece ac tibi cat et diligetitii A. Hoc enim brudentissimum est iuxta consilium Bassii: In ali na Mon. re is sis Basil. cura, Aduei siti iuri igitu ea in te amicum ier i ta quod in se veluti in spectio , ii di de imi tem , 5 turpitudine ni temp litiae conicini Lia . dum exhibet . me etiam , quam commotus
Ex quo ilibet intelligi, qui in meri id sapiens abiectamitae turpitudinem, & otiosam mansuetudini, laude insectati inoneat. Fiat mi, in-
0 t acies inter summas Domi M Orto eu ιπηο- tuetudum laudem lectara moneat. Fiat mi , incent is numeratur : qui bias' reltis apparet , I. - l 't,in iis an si iti linc ei ira animam tuam , .
Abin mi humanitari nobilitate in seritia tem des etat qui odio , siue ira in i cum a14sequiti t. Iod. docet sanctu, Basilius , in qui iis S Hae homi .em pro sus esserat, te ne hominem qi idem esse init, ut qAi iam rarionis careat. Nam quod enenatis animanti as Oenenum
dem a rimae lationalis excella, ac praestantissima est natura secundum hoc met tum cotonatam honore mansuetudinis, de cha: rtatis,nec in barat lici in scatet ni oesi eam dei ieias Nil qui pregloriosus est, quam odii iiii vincere , & ita iii Petior in se monstrare. la cxi totaium eiat La- t scrpente . Si a mes acuentem Uriris, ilitia 'cogita , rum apro
s milem esse , si qui in ιrnum furorem per deuarum confiusti m . eudat. Adeo autem seras imitatiit, ut quemadmodum hae solo sibilo. vel leui sono irritant ut , in sutorem agun tur: it a qui graui odio in cilios sunt assecti id iis imoccasione sutescunt. ldadueitit Nisianete usillis verbis. Reprimere renies is captis bilem ttitim, Irahes tirentem ιι stiluam o eat o. Platai asiccium, ac tali est ab odio, sue ita superati. Qilain turpitii finem timens Ar stoteles,cum seitium in giatii climine dei':ehetidisset id dixit, quoa eligant tetulit idem S. Gisgo-uius Nazianzenus. E
inelia allicitur, ne ea diglaus videatur, in verba odio, & iracundia plena, quibus se acii catur,erumpit: at ilHis uerbis, quibus videri vult indignus contumeliah ipsa se dignissimum de moniliaci ipsa mitique vetba tetro, A atro irae, atque odii colore tincta .& vultus ipse turpitet I lem mi. immutatus, huius diri defori in i cis ape- iambieci ii. siti unde idem Cresor. Naaianetenus ast: prae 4x i . parti stimi ervini ira fraus orculum. vi vi- inimicos suos siligunt,& be- ac licias, in i corationi us p Osc- i quuntur, id cliti isti Dona ni testi m ynio consequuntur. ut filij Dei merito appellentiu . O age , inquit, pro perse- qtientibιι, ct ca sinu a libui ιοι , si si ij iiiii Patri, i stri. Id intelligete possumus ex Psalmos s. cuius titulus est, si iis chore quem exponens
155쪽
patient. Maith. Q. plateius in letie n. iuris.
iiii chore dieit γ etit eius ti titas prasre. In r- bonus latis diuitiae gratiae fueique lumine ii u
metatur aurem ciare calua, i omnenimm in illatus ex eadem patientia ri titistum Dei essu
pretatur aurem Ciare Caluaraa , Cr innem mus
filii in socii, Christi , id est , iiiij Dei in eo
monte inorientis , qui eum. imitantes , pro inimicis ,& orant, dc pati utitur, scut Christus secit.
Enim vero cum situs Dei saepe in scriptura dextera Patris nuncupetiit, ille filius ac tela iὰ est filius Chiisti dicitui qui dolorem iniuriarum. atque damnorum per patientiam com
nimit, de vincit. Quod adumbratum est in mi Limo filiorum lacob, quem cum Rachel pateret, molli proxima illum appellauit senem, hoe est, filium doloris meit at lacob illum appella. iiii Beniamin, id est illium dextrae. Quid haeetam duieti a nomina indicant 3 Prosecto illumelle filium dextrae , nempe Christi qui sit filius doloris, quem ex iniuriis inimicorum, atque Aamnis conceptum foras ad vindiciam erum- rete non sitit. Pol i5 sicut clitist ι Dominus per ratientiam erga inimicos exhibitam cognitus est fi liii, Dei. Ita homo tunc fitii in Dei se probat,
cum vera patientiae operari inimicis ostentat.
Nam cum Christus Dominus per doctrinam de vitain , de miracula se Dei filium d mastitate voluetit, id per patientiam potissime consequutus est. Quod Tertulliatius sic tradit i cui iis hominis figura pro siserat latere, nihil de twatientia homiriit imitatias e se. Hinc vel maxime pha , si D miis,m agnoscere ἀρί patientiam hai modi D inum perpeι Oret. Qui patientiam plusquam huisanam perpetrabat, diuinam se naturam habete ostendebat. Conci-iit etiam sanctus Crptianus , inqujciis i Intercat. νa admirabilia via tartim, Mibtii inaicia a. ωικὰ maiestatii expressi, patrrnam quoque patientiam tolerantia tens est atiit, id est, eadem ima, de ordine paternam patientiam coantinuauit ; ut sicut patet sumitio stetitio quotidie celera tollim hominum offensas tolerat: ita fi lius glauiis itias ab inimicis iniurias tanto silentio serebat, ut initate tui si ciues vehementer, reputans nimi tum tantum silentium non humanae, sed giuinae esse personae. Quod indicatotigenes ad hune locum, sit scribens: a ratus es autem prasei constantiam eius , forsitan men qtina idoueui esset pronuntiare crimen ; O tameni debat eum in tranquilla st quieta sapientia,Ograti tale non iti ab li stare. Sea ct i h m ni moratur, agnum enim ei viae tur magno mira-ctilo,ut exhibitus Christ, ad criminale itia rium, imp tu habili, staret an e moriem , quae aptiuomno homine, te, ripilii Uimatur. illud pionuntiare crimen verbum est tutis , fgnificat autem perte monstiate de diluere cesinen , ut auctoteli pia eius. Id igitur cum pet facile posse mitabile omnino et at in te tanta pios uti dum tenere silentium. Quod Theophilactu, se etiam
adstruit: M. blattir autem pilatus. quivi cum
J ibat Pie uam διὰ magis acetisatione siri iii, si inefat. Ex hoe in calumniis silentio, atque patientia diuinitatem in ci iisto Pilatus tamabatur, at
filium celtissime cognouit. L qua cognitionc vox illa eius erupit : Domine Omιnto me. cicimveneris in regnum intim. De uel io Sari iiij
ρι emori sui membram Ue regabat. Qii in im-hiosi leni clauis sustixum videbat ii regni in Πυpcrare non dubitabat quia aereinum R. gem, d .eth Dei filium elle cogito scebat. Et alibi ait: si iis, per an Mi iam viam crAcis facientem iter in 'ae 'abi .gnum suum agnou ι. Quo tempore milia videtu exietius res fuisse qua lationem ad c hos utidam Christi di titatem eicitaret, pia to pii a- bilem, diuinatu ue patientiam, qua oppi sti Iudaeorum de militum , dc Methos dolo es , ac m0rtem tolerabat Nam ut optime baneius Leo scribit: Qua istam latron uem exhor ario per-
Aerat tunc languextium curatio, cicor iam illumi - natio, viviscar o mortuorum, ea ipsa quae mox
erant gerenda non ad ani id est miracula inino: te Christi patianda nondum seban tamen Do, num consi et r. R gem. cst uti id ergo aliud eum inouere potuit ad confessionem diuinitatis platei patientiam lucis t igitur alatio e pet mirabile in pallionis patientiam biiuus Dei filius cognitus est: ita de ab omitiis alius, qui mentis oculo, i dei Eice habent illustratos per eandem passionem similiter ligno icitur. Quod adum iratum est , culti duo illi discipuli iii Caucllo Emau, grioue uni eum Lue x in I a ii ne iani cuius iei ii, sterni in cnticleans Diceo Nolitensis se ait: Parii ea=a' ιιο ιυ γ - 'g'
E, quo debet intelliti scinis limum argumentum ad cos noscendos Dei filios esse verriti iticalumnii, pciseeut .nibus de calamitatibus p tientiam. Qiod explicati potest ex eo quod
Sanctus Gregorius Naaian renus tradit aduersus mulieres ambitiosus se cinantes inquit, a i Rh ni indas fretis, in luc in ea ros plorant e it igni ae iaciripti ita e se iis mus iu-λω ε'. Rhenus illiuius est , Germaniam a Gai lia Belgica diuidens, quo Comani, de Calpi de v,oitim fide suspecti atos serebant, de vitum legitimi, an adultutini essent, prosabant: nam diuinae prouidentiae mi aculo , legitimi sui et- natabant aquis ; ad 4lterini vero pestium ibant. idem iri Hoc mira uiuirat se: dic ornis,strabo , atque 2 m Metiam tu ianus Apost. similitet quidem quilius pallionis ac persecutionis filios Dei legitimos ἡ, ad probat δε ab adulterinis dis cinit dum hos de-naergit illos cxtate iacit.
Constat eiso pei dilectionem inimicorum hominem ad sublimem euchi dignitatem. Bene secutia actum putabat Alcaeanaei . ii post oti ma se subactum , filius Iouis liaberetur : at veteillio, Dei elle bonianes conse uunt ut, si inimicos amore, de beneficii , ptias quantur. Praeterea Dianam, & Apollinem ene filios lovis . de La totiae, apud veteres sapietites s ificat eos, litiiniuriat tibi obliuis uritui ei se illust illim 'Deo in filios : nam iuxta Platonem Latona '
156쪽
interpreta ut obliuio iniuriarum quoniam: huiusmodi obliuiosi, qui magno . de excelso L. Qid. animo ad praestabant ' filii Deoru in habebantur. iora , . ita philolbphatur Antori Riceiata. Melius omment. Sanctus loannes Damascenos qui statuens fi- liationem in paternae bonitatis imitatione con- Da seel. ait et Hac felix bonitatis imi seirri de rario est , dum quit altis , nou minώ, quam sibi
prox mo anima scia benefacit. Opportune San- . ctus' Chrysostomus. Hac inquit) reputans,, )3 8'a D min. fias pro im, siribus similis. Te iam talem es dum S abolus ne contra quidem restieere potes: regiam enim impra i ouem agnoscit. id est, imaginem, seu fli4 similitudineto. Confit- matur hoe a Rege illo , qui in dilectione in 1 -
iiii cori in mati titie excelluat, nam qimesa si ba, g tuo saul: Ptitas ne est aliquis , quι remanse- , i de domo Saul. si faciam cum eo misericor- . uiam Dei 3 Rei ponsum est ei de siphibosei lim nepote saul , quem accersuit , de in mensa Regis sempet comedit. Hanc benescentiam vocalia nuteticordiam Dei , quia propria est Des ta filiorum eius. Mileticordia enim exhibita amico est propria hominis r at qitic conte tui inimico , cst propria Dei. in hae autem ergarnamicos beneficcntia Deum imitati summa hominis persectio, atque excellentia est. Vfides N inh. Sanctus Giegorius Nyssenus agens de mandato lib. de olat. dimittendi debita inimicis, ait : Progrediens sermo , venit ad ipsum extremum pu/.ictum mir- iuri . Eil enim inimico iam amot, de 4ntiniarum rem ilio litistianae pet sectionas meta, vi e tra quam virtuo non . prog editui. id egregie confirmat his vel bis : Hic propι msuum nou
amplatii intra teν nos humana natura conspici
ταν . s. ipsi Deo po sirtutem assim latur . ita , ob illa ipse Deus esse siueatur , dum faciat ea, qua Dei soliti est facere. Debitorum enim te missio proprium, ac particulate Dei munus, de visciumest. dictum est enim : Nemo potes νι- mittere pereata. nisi solus Dem. Quod quidem ethnicus Philosephus ait equutus est. Tullius
enim sic ait: Animtim vincere , tractinatam cohibere , silioriam temperare . a i ursaritim non
mori ex ollare iacentem , seu etiam ampli cara eius pristinam dignitatem , praeclarum est. Haec qui faciat, em ego cum summii viris comparo. sed illimum Dea iudico. Addam adhue at dicta. Nitum videli non debet, si eum qui corde, de Opere inimicumini sit, filium coelestis Pattis Christus dicat: cum ipsa Christi eato ideo in filium Dei ustum-rta lucrit ex seia uiae Dauid ; quia ipse Davide utinis extitit inimicorum dilector. &bene facto t. Quam sententiam aperte de luculenteitta iit Rupet tus lus verbis : Ratio auet , non. a. i ta minoris fuisse meriti peperii se iis, mira Dei e. . . Prapier Derim , quam nun pepercisse υ-uen ta
quaeranti animam stiam , inimico Regi, cultis re
τ' hanc maxime ea am iurat tim illi esse laia tramur, quia ismen vel caro eius a sumenda esset in
qui in euel. est. Quia igitur Absuram propter Deum non pepercit hiro , or David propiet
ipsum Deum pepercit munico, Mio a mihi que simili, est metiti'. &- excelsiacinoris, ideo se oDa didici stirpis allumpta Lirin iis tui. De qilia nimirum bene cete inimicis 'ii filio, DA ho
Id L is spetie Dominus ostendit, cum e ct cependens Patie inclamat: Deus metis, Deus metis, Mati h.
ut quia dereli vim Me 3 Cum veto tune orat et M te. pro imitii eis ait: parere , a mitte illo Mn enim , Qt . quia Deitini. Attende halum o dii 'ς 'num discrimeri. Cum hic pro ros quentibusinat, Patris nomine utitur , quia filio: timest pro persequentibus se orare. lta glauci notant uinterpretes. Otans ergo Dominus pio iiii iei, Deum appellat Patrem & consequentet se nun
cupat filium, utque adeo sic ei dolena: tiam clij primogeniti propitium erat saceidotium iu terrimogenitutae vi cx multis sciti tu locis deducunt Doctores. Quod attente consideratis Bed, Beda expendeos batie Christi pio inimici, oratioti Luz ait G Quia Lucas sat eruuitum G si s ibo. istosa ι . res. Dominus qua Deum pia perse-
toribus quidem iiiiciet sit iure sacerdotis, quia iure filii : nam filiorum Dei cis inimicis bene
Hoc idem satis ostendit Paulus : nam dile- ctionein inimicorum volen, suadete . sic horta
o)io recedendis υ siti s vigni piis Chri sis. in hoe persecto inimio viri amore hortatur, uti iniicit ut Dei ni , siti ut stir charissimi; i ita ii quis inimicum dili sat , non solum illius Iaei est, sed filius chalissimus. Quam voci mi remens ad hunc locum a heodorcius ait: Aλ-prionem accepistis, Deum Patrem nominatis miramina eryo cognat ouem. Vt scut Deus nox inimicos dilexit, de sibi in Cluisto reconciliauit: ita de nos saetamus. Nam proxime pix iterat Apostolus : mole autem iniucem benig i, misericor As,donantes D vicem Aut o D. ., in Ch isto donatiit sob. s. Quod cum ita sit, optime adialutigit Paulus : Ambi late in a I Aione. Quam particulam eleganter exponit citatus Hugo , inquitias : Quia i dieair uiliatio est ita optima , in qua viaior non debet harere sed seMριν progredi,
δε quia υ a adhue iliam exollentiorem vobis de
motura. Haec sine via dilectionis ex maiori par- t. Cor. n. te amoeni utina est ;nil enim magis iucundum, quam ainare : at cum in hoc dilectionis via uenit ut a finimico: um anflactus , aspera est , de ardua, dumetis , de vepribus impedita, ubi plerique etiant, & in piaci pitia incutiunt , sed qui viiij Dei sunt . alacres per medias it inpunt spinas ta satia , de ud viae
terminum selice, perueniunt. Sed vi Pauli lo cos ad plenum tradietur de quod intendi- mus penitus intelligat in , pr cedentia verba huic loco contulicta . quae de eadem iniimeo: in dilectione sunt considerati de I bent. Ait igitur Paulus': Nolit. ni sare
157쪽
tu si istam , ct sic sumus signati gratia , quos in hoc te regnat. pe, misi, it demonstraretur, Lipomanis ista impresso nubis , i ta illud signa tim ol quam sim longanim L pilentia enim Dei longa - 'stiper λοι tamen iustus itii Domine. Per gratiam nimitarem interpretatur. Concinat Theodulus τι o lusu, ergo habitualem, quae est spiritiis pro nullasnas inquiens : Ait enim Deus pharaoni: in hoc ex- i' e sanctus,quasi sigillo imprimitur nobis Dei ima- citam te, ut a monstra Em in te potoriam mea , cp-d Lotu so, retri iam filia Dei adoptiui cisicimus, diui- Potentia Dei est longanimatas adeoque maximanae consones natura, ut ait Petrus: nam filia- polentia. tionem in latione imaginis consistete , de Pa- sunt in eandem sententiam alia selii tu- ties,&Docto te ς scholastici ti dunt. Huncipi- t acri testimonia. Nam in sapientiae libio
ritum gratiae Deo nobis datum monet Paulus, dicitur '. risereris oram tim , quia muria potes. De conriiste inus, id est, ne perturbemus hanc Obi uiua consecutionem ; non enim dictum
si inualem Dei imaginem , qua sumus sili4 est mi eiciis oti
Omnium , quia misericors es; sca : Vesta omnia potet . id est, quia omnipotens es. Qi in consecuti.nem notans Rabantis a i hunc locum ait : potentia Dei boni
te plena est, opti Iesum prepter peccata non ut picit , seu pir panirentiam ah est o pie sis m Irat. Cuni attii ces omnes opeia sua disio ta , atque foedata despicere soleant,& l et-dete ; diurna tamen potentia opera a se iacia, O . nescio sustuleris. Cuira quanta sι dignio quamuis per peccatum deturpata non despitus oris , Parrem voea, De Am ; ct fratrem fa- cit, sed per poenitentiam abluit , & pie uet,
Dei, fraterno odio , quod maxim sugere delevius , quia sumus Dei filii. De hoe autem sta- tetno odio sine ullo vel botum interstitio ita subiungit: Ounis amaritudo, es ira, ct in ι guatio . s clamor , o blasphema , res aikr a bis cum omni malitia. Totam huius loci, -3. Chi 3 soa, plicationem breuiter complexus sanetiis Chry-ψ . 4, 1ostomus ite ictibiliso Igna tum pii in erim iniuria as cia a Ouas dicat: hoc signacillum smilitudinis, quo illius Dei es, periingat etiam
ad os, ne pronuntiet illa verba ab Apostolo in ter diei a , amaritudinis , i:α , indigia tiCnis,clamoris, blasphenitae : nam cum put fgnaculum constituatis Dei filius , quomodo Paticin 'ocas Deum , di stat rein stetim initii iatillicis.
Cum Cluistus Dominus eos, qui ex veta cilaritate inimicis benefaciunt, filiosco estis patris appe: at idest eius similes, aei nutatotes , hane filiolum similitii linem non solum iti mi ei icoidia, S. bonitate , sed etiam
in sollitudine, atque potentia intelligit. Multum cnim errat mundus , qui instini animicue putat , inimias inimici patient et muta e te, cum eo in gratiam redire, eidem Obsequi,& ex charitate non ficta benefacere. secus enim se res habet : nam tum maxime sortitudo, &rotentia de Dei & hominis elucci , cum iniri cinum iniurias patienter serunt,&eis bene sicientcs obsecundant ; Pliarao pertinax holii, Des , eiusque populi extitit , in quo tamen pa- tactit et , 5. longanimiter tolerando Dei lotii tu do, atque potentia Huxit. Nam illud Domini adipium Pluraonem. Idcirco antem po ui te, τι flendam in te forti ruuinem meam. De patientia, qua toleravit Pharaonein agentem proicitae , de hostiliter in Deum . intest igitur a multis Patii bus. Ita sanctus chi solioruus, sic scribens: Omnipotentia quidem Dei non egena est, vivacua , sed plena bonitate , vi e quia infinita est ommi tentia. tanquam in intinctilo. a- se. immensa est misericordia , qua Omnes ho-ti,ines imp et benedictione. Quod opportune consortit sanctus Pulgent us inquiens: s In quo est omnipotens m se uordia . omis p. - rentia misericors ; tanta es asium ben gnita ''omnipotentia , o omnipotentia sertis iratu iri poeta Deo, ut mi illi, quoa Astit, aut non possit re- laxare centi se quoniam ii peccator solum omnipotentiam cespiciat, non ni itum si exitemtauiupplicis timeat iam: si vero hane omnipotentiam plenam diuina benis it te ad tenuite - das inniti. s intueatur, st. vi se spe veniae coti- soletur. N Muia omnipotentia , infla minensi vassilenti est mi isticolaia , in vas altae non iram, sed benignitatem infundit : Quod Apostolus optesit , cum dixit : Volens Deti H en cre , ct notamfacere potentiam suam . δε- nitit in nrtilla patienti vi fissa ira. Notam Deus secit soletitiam suam cum in multa patientia sustinuit vasa arae ; quia hoe factoillud. quo plena Hat potentia , manifestauit. Quod
staretur Eccletia , cum motatione canit t D us, qui omnipo enitiam iviam parcendo maxime , I
miserando manifestas. Ex quo Jebet intelli si filios Dei. cc testis patentis imitatores eam habete potentiam quae plena sit amore, de benignitate ad remittendas iniurias vana enim est potentia. quae oleo misericordiae , ac benignitatis non est plena. Nec soluiti vana , sed etiam noxia : nam ut prudenter Seneca di- s Me. x in pestis a iis est sale e ad noeen vim Quam- tib i. de Obrem potentia vas debet ei se clemeniici, & clementiquo maior illa suerit, maiorem continete de ῖ' ι'het ben ignitate in . id usu uenit Rottianis,quorum benignitas aequalis erat potentiae, de quibus di- . . . .citui cciso u seni praenici viri ι, acquies t aa
158쪽
nia , qua postulantur ab eis. Similiter omnibus Regibu, no tot ei se debet' clementia, quia maiori pollent potentia. Augi iterum Se
tieeom niariam clementia ex omnibus magis
etiam Regem , aut Principem Aeet i istae enim' vittutes in gnis vitis decori , gliniaeque
sunt etiam si ae rationes: quas non insit-mianimi , sed magnae sonitudinis N potentio: si in iraicos diligere, & eorum pei secutiones, atque calumnias ferre. Nam profecto Deus om- . nipotens non ita solet ostcntiae potentiam in insigendo supplicio', & in uno homine pet. habeat in corde pacem. stheta ostio fiam sentem , ct regentem. Hoc est , pax isit itideκ certaminis, qui in auium, palmam non vindiciae , at tu odio , sed ii ii , de benignitati addicat . de conferat. Li ille tius rςm hanc explicuit ad et iidelia locum Theophil actu, hiuvet bis r saepe numero iniuria sumus a qi siriti, oe gemina sua κει cogitation tam 1 altera ad sinat iam ; altera ad Letania mirarem nos inei an vim pax D i in se is ei erit , si iustus qui iam Braue ma . ides,
dendo. Quamobrem iob cum Dauissimis ca- cessabii aduersarius tuus i ipsa igitu pax Deitob ea a 3, limitatibus premetetur a Deo dicebat: contra palmam ferat, non ira , non ontentio , non h ma a pax ; ea enim ex viri ne nasiiur , sed Dei. Haec igitui pacifica cogitatio , quae inama cotum diliationi taleat , palmam fecit , ut anilini obiit, quale filios Dei decet, dilucide ostendat,
folium , quod ve/rta rapitur senuia potentiam iriam , smpulam siccam perse3Me ii ρ Nam vi bene sanctus Grisorius hoc loco: sima υὶ ι, mo nisi folium, qM. υι elicet in parauio ab Arsa e a hiat 3 cti,a est nisi folium qui tentationis ento rapit - σ a derio tim furibus te liti 3 Cut vero stipitia sicca homo ditatur . subinde adiungit: cuia riditatem intimi amaris perui- .dit iam si stas cta . . Qui ergo in contereri- CJA pἡo solio, de seca stipula Deus potentiam suam cionem affligit. quod pacile est , sed cum pecca- sunt Dei.
rem tolerat, qui ipsum iiii iis, & male icti, iii sit, es quasi ad pugnam nec lit, quoa cc se leut hi qui inimicos dii inint, Ze concordiae arduum est 1 ita homo non sumendo de inimi charitatis obse initiit, filii Dei a Clinilocis vindicum, dia eis bene i. ieiendo robur de appello titur: ita qui fiat res odio habent, dedi- rotciuiaria sumi debet monstrare. Quod S. Cie- sco diae sunt amatote, , hostes Dei, de fili, Dia-
Robur piobe offenditur bene iactendo de ini- inicis, de hoe eius Hie ait, qui cognoscit suum aenus . id est , illium coelei is patris: se est icit, si inimicis benefaciat. At nocendo Io- ut nequit ostendi, cum hoc perfacile siti; nun i lo enim negotio i scin , de Loiptu, hominem necant. Rursus, quoa peccatorem iniurat, i lentemstistinete, magni iit roboris, dc pO- tentiae, in Dio quia em inde ostenditur , quia tunc non hominem plostrat ; sed iustitiam suam quae infinita es , comprimit, de continet . de Pasi immensum mare claustris con cludit. In homine' vero sint litet monstratui, quia tunc , non alium , sed se ipsum , quoad ilicillimum est, incit , dc cxpusnat. unde pioveib. , ι. dicitur: Metioris pariens iro serit . Er qtii do
ce pro animo est, ita , ad quam tene supe- iandam maius iobiit . dc iactit do requi- ritur , quam ad munitissmiam vitam expu-
Ex quo intellige: e pionum est ', quam Op-Cel 1 u. po tune Paulus se omnes fideles moneat. paesi muti /aetii, , i. e. d ba, Des tu hoc est . iti Otem 'ictoris, ac triumphantis et cha, dc uictu risist E Giaeco aliqui vellunt . Mium ferat, videlice: ad uel sus hvotem, de ita- O nclam conte in ' ne in , quae vindictam cet- retit. Quem sensum tenens Theodoretiis sca rat: Si quia ab ali tia molestiam eccι perit. R.P.loan .gii sebi, Nietembergil. Cliti litis mi cordiae a maioribus Alcat tit si iis . patris i fit iit ipse pater . se ridiae ama-io: es dicat , id est . Diis tuus esse norat: . viii consequenter. filius se Pater omni de- a in munus, huiusmodi abdicat exhaeredat, quos tutem patet & fi us abalienatum , sput' alias i ii ius nihil oti,inrs efiicit alienos. Nec mirum . ii ta n glauitet discordiam tota minitas damnet. De cuius contordia sanctus Gie- acie fotiso us Nazianetenus vere pronuntiaui heata Niriant. Tri iras Dens iniis esse oea tur ,' non mia orat. IMnui propter concordia.η , qtiam yropter eandem senti M. Metito ergo tot i Ttinita hominem disco idem abdicat, exhaeraedat, dc alienum
Porro ei, quem Pater abdicat, conlequeniet benedictionciti negato bene gictio enim ra-ienutio est erga nitos Patrem vero benedictionem suam negare ius qui pet Oium ab uniones aternae charitatis a scedunt, det gnatum , deos etistiti a Deo est . cum Omnibus creati nix e , t diebus ipse Deus benedi, et ii, soli s cundae diei 'ς i
159쪽
s. Gregoriis pastor. 3 p. cap. 4.
nitidas,ut impar numerus motatis. Huic doctrinae congi t Dinnino Glolla ad illa vel ba Cenetis: Venextiisque atia Angela Soasinam: fere , ct ubi lic habet: N. andum quoa ires Anseli, nu- me, o impari Deio gaudet Sodomam venerunt pari num γ', aest, duo, qti merim primes ab υλή-tate recedit, pri Ava est alter iiij. Qui ergo ab unitate charitatis te cedit, alii itia bene ictione priuatur quia nimi tum ob discordiam uite filiationis abdicatu I. Cuteriun cum is , qui statrem odio habet,
filius Dei non sit, consequens est ut sit filius diaboli. Quod ita esse testatur Dominus , cum Iudaeos , qui implacabili odio ipsus sangui . immittiebant , hie alloquiis: Vos ex patre Diab.lo sit , ct deseriri a patris se ii titillii fac/re. ubi Sanctus Augustinus mi Iudai
erant Diaboli imita ab viis nasiendo. Vnae ait: d idola patris is, io, iis fiae e. Ecce inde fili estis, quia talia demeraris , quaeritis enim me interficere. Diabolus odio ardebat in Clui itum , atque adeo ipsum per in te vehementet desiderabat. Et quia Iudaei in hoc cruento odiosia seminant , non mirum est, si iis, tanquam saliis libentet occurrat , & cum is is humiliariter agat. Quo ibcctat locus Numetorum, via Balaam recessit illatas , & populi conuen- tu , ut pollet dita itiae latic' populo impie - ri, ει nialedicta coniicere. Si autem quaeias, cur a populi congregatione recederet Respondes. L1ra id sectile Laban , ut libentius ei Daemon occurrete , qui facile his se comitem adiunia sit , qui congregationes fugiunt , statium consortia deuitant, & unionem fidelium auersantur; os eiiiiii,ut filios amat. Vetui scuti hos Diabolus tanquam fili sal t. ita Deus eosdeira , ut hostcs de ei a tui. Vnde illud Sancti Cyptiani. Ne ι ad s Cypse . . O . restexti Dominu . neque aes m inera eiu b. de vi qua mota enim Deum pacatam hab. V p. hi, x xv r ita qui cti fratre non pacem , seu α 5 discorae has bai. Hoc satis exaggcrauit Sapiens illis verbis : Sex sti is, qua ouit Dominus O si ita Proueib. c.
Diabolum imitabantur ideo , filii eius a Domi- sunt Diaboli ; seminant verba . G diabolus me
no dicuntur. Atque ut hoc de omnibus qui faterno odio assiciunt ut , intelligendum est edoceat . adiungit hie vellia : Ille homicida erat ab initio , o in seruate non stetit , quia nanest verita, in . . Ac ii diceret. Diabolus ab ini
tio cieationis tanto odio genus humanum prosequebatur, ut ex eo tempore Omnes homines
dissime cupiat tit ei feete. vnde eius filii dicendi sunt, quicumque simili odio inquinantur. Quales vero , cui Christus in hi, verbis, cum ocito sanguinolento, sue homiciato Dia holi coniungat eius mendacium dicens: In ve- n te non erit, quia non est τὸν has in es pro-
cio, quia Diabolus, Seius fili , quippe charitate penitus destituti, cum ali ucra odio habent , etiam in te inum , atque alios sinu leodium. ac. discoidiam seminare contentant; quod quidem mendaciis teminatis e sciunt Quam cCnt cxtus connexionem dilucide tradita heophila ius inquietis : Dia5. - iam ODetim aptia hominis crimina tis es horaives , va cum dixit ; au gratis colit Iob Domi utim 3 Dia holus ergo non solum intret homines , sediti tetipsos. α Deum seminati, mendaciis , cliaritatis unionem soluere nititui ; ideoque Dominus Didolum, postquam ob finem , quem intendit, id est, odium , vocavit homicidam . ob medium , quod assumit appellat mendacem unde Saninis Aus stitius ditio Non oras Me nctosi abolim isti hominem lenit, i rbum malum se-: m auit, ct occidit. Occidere intenait pet odium, id auteni per veibum malum, idest, mel actum seminatum consequitur. Diabolum istitat ut , tanqualm eius filius, qui set machinata mendacia iurgia semitiat. laeo .ixit Salomon. Inr apostatis natio c de machinarur m iam, ct in omnia se e iurgia seminat. Qua verba sancitis Cre rius sic exponit: Ecce quem se minantem lingia arcere et lxii , priti apostat mno nati is, quia nis mor/ stiperbi niti A .li, is con e uatioris pritis in vis at . . e meni rei, forio postmodum 'sque Aa semina ais itiet iis non venire . cuin ergo Anscii a stat , id est, Diaboli imitato: e. sint, qui tuatit vas, lite, . disidia nunquam de im- . ia odia. Quam veto copiosa maloium 1 gespullulet exilia se tiente sapiens euicissit: Lin- Eecles,r. sua tertia mutios . ommotiit , o do/e sis illis a. gente in gentem, iuitates muritas viis tum aes, x ι, ct domos magna Ortim e fossit, vir M-ies popAlurum esuri sit , o genres fartes a seria itiit. Lingua ieri a mulieres miratas eiecit , o
priuauit it a. laborib, suis. Qui resticii illam,
nati hal bii requiem , nee habebit amicum , in tio , qui escat. Dicitur lingua tertia, quia me- . . dia cli inter duos, quos per ea , quae nunc illi,
nunc illi obliquitur , disco:des, inimicosque
teddit. Quos pacis , de chacitatis contui ha tores exectat ut Paulus , cum ait : V inam ab- Ad Calat , sein nrur, qui os contis bant. Adeo autem Do - minus det statur huiusmodi linguam uitiam, ut vel ab eius umbra vehementet abhorreat.
Vtide sanctus petius chi 1 sologus explicans I. pere. illud : Maiso die frat, i m o , mi a si i chi iamectim h ea ratam , ait: non potest dicere fratri , diniae, qui per Prophetam docuit: oce quam bontim , quam ivicundum , I farrasinionum. Non , iustitia eicit alienum sequestium , At albidium iniet illo, facies ii serie, quia tali illa diuisio umbra quaedam discordiae esse videbatur, ci statim ac rogat ut , itflit, dicens : quia me consis it ditii Orem sura ieri Non longe elat ab hoc Do ini institulo lex Platonis , qui sanciuit Sei tuas ex scito, Plat. lim xa re aere minime faciendas': quo, uti bramet- delagi a pietatur picinus , significate voluit Deum Flu limi ini abhorrete . vel matelia , ex qua
fiant bellica inviumenta :& si uti quempiam in saetis opera ianimo ab aliis
160쪽
viri Christus,ominus eos qui inimicos
imagine resette, Christus Dominus cum non accidentali tet , sed substantialiter sit imago trittis, ex hae similitudine eximiε commen
imago Dei , i illis primogenitus omnis crea-,ap , D ra Et sapietis : spectistim sene macula Dei ma- i. stati , Er imago bonitatis Hanc autem iiiij naturalis imaginem filii adoptiui iniit - tui, & per dilectionem inimi eorum alle utitur, &c. Porro quanta in hominem inimicos dili- debemus. Primum cym homo turpissimo peccati inquinamento Dei imaginem violasset, et hane diuinam filia ionem ad rei secta in Dei limilitudinem tecum indam ascendit , dum gratiam diuinam cliaritate Christiana 1 tuat, α Heroica sua virtute exornat. Id significatum s ut ibiti in eo annulo , quo situm prodigum patet . . ia inggniuit de quo sanctus Hieronimus habet:
vi nutum de coelesti uni donorum substantiam prodegerat , ct in regionem dissimilitudinis abietat, cum ad patrem retiet titiit , denuoque an filium admittitur , accepto annulo , diuina similitudine donatur: annuli enim .liin lignacula emtit , quibus homines suam similitudinem rebus imprimebant. Unde sanctus Hila
I suo, diligunt, filios Dei vocat, mitifice
eorum dignitatem commendat. Quid enim excelsius 3 Quid diuinius, quam filiorum Dei ευ AE
nuncupatio 3 Quam ut suo pondete pendete guntem redundet dignitas ex hac diuitia im e possimus, eam , quantum sas sit considetate gane , quam in anima setit, nullis xetbi, s
tis explicari potest : ex iis tamen quae Pli- lib. ii mi
nius de pictura docuit , aliquo modo, elucida- tar bist.bitur. Sicut enim omnes homines t vi sunt a timortalitatis natura auidissulti J per imaginum quasi traducem memoriam sui propagare' postemati desidera iit : ita Omnes . pel imagines etiam, qualis suerit unusquisque eorum,
qui eximia aliqua laude excelluerunt , icita Deit a Dimium , si curtim, lutissimi Ch ia vehentema cupiunt. Vnde Plinius dixit: Quast , si 'dum illud; tu Dem credeme, , si vi equidem a bur nullum est feliciri est uritu Onus .. Ei ad Plinii tat tu er cupere,pem dicitur Tyri , qui similitudin m di fori, Quocirca si scire cupias, amiserat: tu signaciatum similiatii ηi ct eis a qua forana litis, qui inimicum diligit, Gitum d 'ii in .es crus paradis faui. Pecta me, qui pcrsinitim esse serinae Dei, cuius est incom- . A parabilis ac incitabilis pulchritudinis digni- ta, . Praeterea , qui militati gloria clatuerunt. . 'imagines suas hostium spoliis a se detractis
exortiabunt , de quibus P in us p xime citatus ait: ia f., is , ct circa limiua aut mortim ingentium imagines erant a fili hostium s stili
Qui hostem . siue inimicum diligit, imaginixius darit: siim lmo avi vi natura est. υ dixi inae , qtia ii ii nitus est , iri ius mimici omnem impressa in se spee, i Eulie ηι f. et egia trolia a illigat , amare scilicet. hcne mam ; s nihilominus eae ea iis se banis i υηa Dcare oraret coco illud et am reta se nn rei ci,s . Ignemur, ct dum totum Me pik4ρ. Ρba impri congxuit, quod idem AM tot subiungit: Scu- imitur, totum ex se proe uis quid ista impres i enim, quali ι Apud Aroiam pugna tim est. sum est. Sicut ergo Chiistus quia stiti, ni continebantur imagines : origo plena virtutis, turalis Dei est , paterna substantialiter iisti, faciem feddit in scuta cuiusqu/ , qm fuerit usu itur. imagine : ita iustu; . quia situ, Dei Est Poeni ex auro factitauere e clypeas , O .
adoptiuus, diuinae similitudinis claritate de , imagines, secumque in castris tulere. Lia eo .coratui. Et quidem Christus de se ait : mise m patientiae iec chamaris scuto, quo persccutio- enim Pater signauit Deus. Quem l iuri apte tiem inimici selimusti auream diu a me similitu- . ediisetit sanctus Hilarius his .eibi, : Visis hi indinis imaginem continemus. Si cro quaeras,tm vero Deus , O per saeram uiam saltitii qua ratione homo vili sumus tantam cum Deo
quidem iustus, quia filius adoptiuit, est, signa esse, alua aetatis ait serantiis. Immensa , vel 1 namtus dicit ut a Deo , quia spiritum diuinae gra s quis taurum hane tabulam Uimet , potentiatiae habitualis continet , quo diuinae naturae arti 1 . cum propter Pbilocharem igno.' biti sim j atiis uiri clancionesn , sciumque eius 4 A sti 'prim senator populusque Ronantis tot sectilis et t. Multo certe magis immenci potentia g uiae et scit, ut cum infinita inter creaturam cicatotem intercedat dii Guntia, homo tamen inimicum.diligens Deo paten- . ti adeo iit. si rassis , ut eum coelestis Angelo
tum scualia, non sine inagna admiratione ,
specti L. Piaiei ea , qui rei amorem inimicorum sutit illi, Dei i ii et, elisiit te ; cognata atra excellunt praerogati ita , qua nimiium more illic uni, Dei patenti, naturam per statiam adoptionis
4 aph s, . similitudinem stat. Vnde Paulus postquam dixit : Qtii pria inauit nai in adoptionem - tiaram ρὸν I stim Christiam. sic subdit D qtioo ιν Anto signati es 'i tu promissionis saucto, qui est pluti, hae radii ris uastra. Quae verba optime cxplicat Hugo Cardinalis. ω-gnum, inquit , uicitur sigillum , A amisi mgnati gratia , quas Iara impresso nobis. Haec
est ergo prima diuinae sitationis praerogativa , Dei vides ieet: similitudo , de impressa coelestiis patentis imago, qua si ij mirifice decorantur. Quid enim illustrius Quia splenia didius quam talem parentem similitudine, ac Q R.P. Iba .Eusebir Noembret .