장음표시 사용
271쪽
et 8 Lib. II. De Arte Voluntatis.
usus abit in necessitatem legis, auctoritate t potis : ligat enim consuetudo aque ac promul gati solennisque sinctio: sic de in necessitatem naturae transit. Repetitus mos populorum fit ciuilis & communis lex : ita etiam singuloriam naturalis & priuata. Quae aliena sunt, praedia, Aomus, utens lia , usu facimus pioptia post legitimam praescriptionem , indolem quoque
. alienam assuefactione appropriamus, di quod- . dam iri bonitatis acquirimus. Sinem consu tudine iura in te acquirat Deus , praescribat, de tui possessionem, ves usu trade. t. so. Nemo praeteresi petitiam artis alicuius adeptus sine usu impotivno ; nec adapiscetur virtutis gloriam, quandocumque opportunae, ipsa sua praecipuὴ importunitate. Archimedes pet- ectua figuratum descriptione ubique intentus sui obliuiscebatur, non modo voluptatis immemor, sea vitae , victusque. Compellebatura sertiis ad ministeria vitae, plils illa patiens, quam sungens. Violent et latus ad soliendum i pus unguentis , interim digitis lineas per membra ducebat. Hoc contumaci studio nec aduertit satum, quod in alte sua expectauit. Ita
oportet monacritum usque mortis praeoccupare
vinule, 3 vi huic uni intendas, nihil atten- das. Quae semel optima conscientiae vota nuncupasti, sempiterno consensu & nisu resecta ;nec tibi verba des, sed, ut pius Honorius ait pro honore piorum,
, mea mons migret,qtiam sua soba cadant.
Antea e vita migres, antea tu cadas, quam decretum vitae. Est consuetudo boni, sorias, nempe, iste virtutum nodus, quoddam vita lγtrum. Pereunt antea acta benefacta , nisi nunc bene-Lcienclo vivas, imδ nisi pereas. Omnis salua est vita in morte, si ibi repra sentetur. Sequentium operum processis praeterita redi inat, extremum reuocat priora, ct lato Orgine sequum tui antecedentia ultimum 1 at lcmaisso operis, 'uod gessisti, peccat, cic infelicissima potentia in praeterituin valet; facta insecta reddit. Hoc agitur, cum non agitur:
non solum in praesenti non agere, sed piidem
non egisse : adeo tota vita a momcnto unopen sci, a quo S aternitas. sapienter illud indicum a Megasthene proditum praesentein viis
tam monet κυι a.di. Consentit sapient allima syncletica, S: magnus Athanasiis. Esthaeue hoc tempus, s xtatio aeternitatis , adolescentia aeui, iuuentus immortalitatis. Pessime ad aeterna instiuimur, nis per continua: inaugurati immortalitati iniquae mi tationibus gaudemus. Confert autem ad hanc procerit rem, ut se dixerim, tersam virtutis, ne ita Cpe remur, vi qui mutuo dat, spe reciperandi, quod amittitur. Sui conscia malitia cit; nee titulo
proprio audet nos petere integi ἡ & palam: surtim, & ad praesens solicitat, pollicita breui recedere , datura maiorem locum virtuti 5 restitutiona ; deinceps iam minus importunam se promittens , vi immodesti petitotes id seinpet . promittunt , quod nunquam implent , non
amplius pollu te. His seducimur in s diis : n-grei a semel insitiit, di contumacior iit.
Paratiam liniat etiam este velut exercitus quadrato agmine ad pugnam componitur, cum Dolias agno; uus undique cicdatur, in pi Ompiuvnd quaque di recentia habere omnia pini travitae, egregia aliqua dogmata &decreta animi, quae' quotulae promulganda coidi sunt: nam quotidie licet bene vivere ; & oportet, si l)cet:
quotidie rotest male agi; & caueatur, si potest. Calenus singulis diebus praecepta Samia sci is
recitabat sibi. Hierocles teribit, legem Pythagoream suisse, bis in die illa repetere. Diogenes in E iubebat praestrui. Epictetus etiam ad sinulas actiones. Ne molestum sit repetere ea-em . si iidem debemus esse. Semper placet. esse bonos ; illaceant, quae semper bonos iaciant. Non sit glaue semia memorare , unde saeph memorabilia operetis id est, bona. ut bene semel loquat ut Orator, S Sophistas millies legit , relegit Tullis , aut Demosthenis
fiagmenta. Ipse Demosthenes ceties manu propria transcripsit volumen Thucydidis. Non pa- rum intei est inter limcntum animi, 5 corporis : alatur enim 'ille , quaen admodum corrus: huius autem cibus consumitur , ct in diem seruit dumtaxat ; alium clas quai .re opus citi Ammi veto nutrimentum, site consumptione 'est e quate idem semper licet sumi. Praecipuam tamen ad constantiatu fidem sic et ratio ; hac sola duci, non opinione. Velitas, rectum iudicium , paciscata ratio , eadem semper est: qui eam sequitur,adem t. saluus eiit; velut filum Thcsei per vitae intricata impcdimenta , dc obscuros calles secutus euodet. Opinio quid instabile est, nec uno, nec suo statu manebit, qui eam respectet. Oportet quoque plurimum infelicia motum cap. 8a tentamenta vitare, praesertim s stuosa: haee ii Lusta magis sunt. Pus limi sunt arbitri inorum honores , virtutis syrtes. Verissiste d. ffamati in hoe iam, sine suo titulo inhonorati, quod inu tent mores. Qui invariabilis sibi, virtutisque sequester velit esse, & ambitionem, & ambitiosa oderit: suam mediocritatrem emet, id est. non tam una serat , scd de sendat: regi gat ntinmodb cupiditates suas ; scd quae potuillet cu- ,
oulle. Alrillima retum Omnium virtus odit altat libentius amplectitur medium statum, quae in medio consistit: amat modum, quae Omnia MD-deratur. Facete mirantibus quibusdan subitam cuiusdam mutationean pridem humilis, modesti, benigni, donee in Abbatem eligeretur, inde iam elatioris , turpidique animi , te sponditi Q udd priὐs demisto vultu incederem, erat, quod coenobij claues quaererem ; quibus nuti inuentis, abe eligo, di ceruicem a titillo. Veroni haec non sint mutatio morum, sed declaratio. Maius damnum cst , quod vatici honos inores,
quam quod explicet. Saepe plures modesti , qui
ctiam inuiti prouecti fuerunt, in ipsa mox dignitate corrupti simi , indigna indolei scd x in ipsa declaratione satis variat, dum dc eo etibus indulget speciem probitatis delet. Tam xenetabilis est virius, ut ips , qui eam corio rent & inanient, colant ; S ut se anugine rei sanctis sui et non pessimos iaciant, pluribus vitiis abstinent. Denique ad opificium virtutis, necta niuinvrolentia valet, ne industria erudit , nec dili- gentia lat. git, nec usus praeteribit; sed soris naest opus sumitio operi, ut as ipsa etiam non 'nudae prosperant ut alics. Aliquid vitia, di su
pra mentem , ut ivens recta sit, ni cessum ess .
Quid 3 Facimus ne virtutem fruititari cuius
272쪽
Bonum debet esse continuum. 249
est domina a Nequaquam. Nec sortunam intelligo hane apud vulgus diffamatam, ut G cam , brutam , quae fugit bonos , 8c quod dis nisadimit, transscit ad impios ; inconstans, flagitis, perffla , lubrica: sed praesentem illum Numinis Euoteiri humanis affulgentem acribus site eonsilio . sine voto nostro. Diuinam itaque gratiam puto innocentissimam sol
tunam animae : Occultit minias praesumenti.
Hoc est ingenium, iuxta Stagilitem de Nyssenum,sortunae, inopinis adesse. Monuerim haec, ne putes, aut vi,aut solertia, aut cura,aut habilitate tua ad virtutem pollere. Sine gratia, aut
hac non erant, aut erunt tanquam , aut peius
quam ii noti essent. Omnis honesta actio,omne honum opus , opificium est gratiae solicitioris ape. Eleganter Hildel tres dici Oisciosissima
est hostitii bus gratia Dei , de velut in eorum iu
lata obsit qui uox. Nihil sitie Deo, inne de aliquid bonum 3 omni bono adhuc minimo se nanium bonum in est. Summam illa H eis cacem mentem adco robus negotiosam, etiam Ethnici putarunt, nihiliaque sine ea seri. Non satis unani rati Deitatem tantae telum sn latium suffecturam allisten tiae, pet multas distribui hanc curam finxere. Meliodus triginta Deorum nrallia in his occu
pat curis. Va io trecentos lupilics enumetat,
sine alia Deas hiotuna turba. Cuique rei situm de
dicat unt Numen , quia nihil, nisi a Numine. Quid suum Numen Non nis geminum e sapismine multiplex. Insanaae nostrae Leuanam, Cunniam. Eduliani , Potinam , vagitanum, Statilinum . Fabulanum , de alia sexcenta. suos quoque affectibus patronos Deos dede tunt. Dedetunt di virtutibus. Pudicitiam , sidem , Concindiam, Clementiam , Deas' ad rarunt: quia nulla sine Deo virtus. Hac vetitas mendacia plura consecrauit, igitur modestiam animi seruare o iret, re, ut Diuus Paulinus ait,
Mentem ch=i in hamilem, cessiim ad Iastidia
manu. atque omnes nostros conatus irritos putate, nisi putemus. Sub . nullam attem urgetur irtu , nullo vincitur ingratio , nullis surgit machinis, nisi diuina potiistitui manus. Nihil facies, m- si nihil te putes. E caelo venit caelestis res. Omnia calo debemus. Lux, dextet a Solis manus, qua Ossicinam naturae gubernat , e calo est. Lac germinum tumentibus e nubium manis
nullis inde mulgetur , inde mulcebiis calor, inde multiplex ille asilinum risus saliuatis. Non minias pendit animus e caelo , quam corpus i sedi cum discrimine : influxus corporis dimittit ut per plenum: in fluxus animi ret va-ctium, cum ad nuc se exinanit. Haec sui vaeuitas magnes fit diuini respectus, illex Diuinita tis, impatientioris vacui, qu ira natura. lnes Deus ei, quisbi deest : adest, si tibi absis, ut Elimonio ciceda pio filo, iuxta Pseudo Asclepis prcccs. Sapit titer pio rurea Bathaius dixit: Caput disciplina, flentium ; eas ut omnis intelugentiae , dei emo. unus est honos, cuius metitum ipso picti sus est. Videns Scapheus discipulum vehementet in gatum, veriss a Ob
τα , άλλὰ ei τώευ mr μέμ. Quidquid recte fit, id magnum est,addo de gloriosum: at quidquid . Gntinum. naagnu in fit,non est statim bonure; s:rpe vituperabile, rato securiam. Ius secutit iis vindicat humilitas.
- ,----- ciosum illi organum animi combos tuli vetitainus, socium suae virtutis intellectum, qui id iunsirgo errat abiisse, eius illa a tiat usu. Iutiat
propterea administrum praeparate, ne sola la-horet; sed mulcere impetus honos illecebia
aliqua, ne semper vites omnes euocare cogantur
appetituti secura. Potest voluntas odiise totiu-nam,& sne in t tunio erit. Maxima selicitatis diligentia est Megligentia solutinae : at, si opinio
laudet illam , commendet laicitias illas vagas Suanas, quibus, nusta licet,venu leuistinia,grauiter nos oneratura, renunti tque salutatem , dohontiannon nisi se vigeat, amplexabitur voluntas de minori allubentia conita fidem interpretis ibit. Tune solum sociivio Qttunata em Aominatione sottunae aestimatae fidelis. Sed , quia illud intereti inter felicitatem volgarem , de ta- tam illam virtutis, quda illa casu , ista consilio libentes veniat obviam; illa propiete a cadit, occaeca est; ista subinde statis, ta oculata : Oportet
vinate iace aliqua, e suis expiare mentem cetra
I uti unda est voluntas ingenio.
A e T r v v nassi uenti suae sobrietati, hactenus lautissimae
' abstinentiae vites atteinperaui
mus cordis potentis iurato cupiditatis licentia, δέ, quod matum est , innocentia, quod velit; volentis tumitia selicitate, quod potest, suum absque uallore fortunae tutari sinu proprio natiuum florem pacis, s ne timoris vepti, de voti omnium acuti isma spina. Pollet amatevo litas, quod libeat , pollethodisse, quae nec metuat, nee cupiat dissoli itis sciti unae machi. nis, vel si in hoe se interdum violaret vitrunca
compulsone , ipsusque spontis conatu. Alaliud iam nostio saepe ineptimus iudicio ossi-
273쪽
aso Lib. III. De Arte Voluntatis
tis,ne totum fabricandae pacis onus serat voluntas ; sed interdum allecti & exonerata exultet. Licet satis tibi sit,ut posset velle, aut odisse, ii vellet, garriat licet arduum opinio,) sed eum
semitia, cum nisu volet, plerumque nullo modo volet. Blandimentum a ratione capiet, quo militis gubernetur ad bonum , ut caido oleo, axis unguento , voluit ut facile versus apprehensa. Semper tamen in his , & in volunt uti sardote ad bonum , S in mentis flamma ad vorum desideto gratiam. Haec incipit , haec perscit, quidquid nos peliscit, ne ossiciat nostra
Est intellectu consitarius, atque, ut semel dicam, oculus voluntatis e prout enarrat, piciathoitat ut, prout liuit ille, tuit uti pene: impellitur annulorum catenae instat , ii via iam tranas, altenim contrahes. Velut valgo pudica iti claustris nihil per se tuetis, nil il audiens , ' is quod unus famulus renuntiet, Aicta credit oinniat ita solam sequitur voluntas fidem mentis, ex cuius dicto riuecipuum momentum tranquilli a is suspenditur, si veridicus sit nuntius, nec filiis initioribus insesset pacem coidis, saltem tentet. Est intellectus interpres, ta lingua teium ; sediain serpentis,iam canis i ii falsa contaminat ; liveta .mulcet,ec lambit mala i ta quemadmodum canina lingua id sanat, quo potest pertingere;
omnibus ita mcdetur ratio malas. Cuius vi imnecessum est monere, quatenus cognitio salutatis cupiditatibus fiat;& quemadmodum voluntatein suis institiationibus generatim praestruximiis , institiamus intellectum. Duae sunt ianuae miseriae, ut quia pessime amamus,aut iudicamus. Vtiamque sei uare oportet. Opus ita que est , sancta atque magnifica sensa animi pa rate ; veridicisque cogitatibus ornate , de tantum non onctive mentem, ut in promptu sint. Pro Opportunitate, etiam obuiam cultant, de animosa illa , excellentiique decreta in opus transeant, etiam praecurram. Quorumdam harbalorum Medici vectile ferunt phaimacopo lium , ne remedi) mora morbo indulgeant: ita pharmaca itae praesentia comportanda sint. Mens sit vetitatibus refota , ollicina saluta rium luibatum : ad exigentiam euentus veniant omnia suo pondere assimantibus. Cena mae gellant ut aduersus pericula de casus : gestentui aduersus casus f Ottunae , de discrimina
animi, si non Chtilitaui, saltem philosophici sensus. Venitne lacero suggessu , lugubi;que si re cilio pauperias 3 obveniat illud, aut quid ii
mite :Iι minimo eget mortalis qui minimum repit. rastidium inopiae te vexat ρ Oppone : paupere pauperior est,qui nolit elle pauper.
susse iens, sed aieta de in mota paus nati sententia, cui pauca desunt, auaritiae pli squam omnia. Quid 3 grauis adhue videbitur Luscilitas occultat ratio : Non est uraue , quod nihil staue habet. An leuicit erit, si adiicias omnium grauius metallu 3Nullum pondus maius quam auri Stultitia est velle alleuiati ad litamento rei omnibus graui s. Pondus nequit, nisi detractione,m iuui ; quomodo adiectione expcetabis minorem sucinam λ Non tam grauis potest ei lepaupertas , ut est putati grauem: illud error est. illud natura. instigat te pios petitati cupiao, obueniat statim: Ponet se me amo, cum amem pertiet sana fortunam. Appendix bonae sortunae mala est. Hanc ducit illa lic t caeca. Ita e videbis mirum .iliquid,quia caecus caecum ducat. Astuma sortis eit, cum non habeat , unde inuadat pauperem,locupletare ut insidiosa felicitas pandat ianuam miseriae. Quacumque ingrediti
squali id pinguis sint una,capi potest squallida& macta.
Cur amabo bona , quae ipso amore me saciant non bonum Memento illius: In ntillam artara, bonus est,in se pessimκι, Repulsi in patitur ambitio tua , Confestim co gita, litici licet non habeas, quod cupiisti; habes, quod debuisti curete. Fecit alius quod tibi faciendum erat, repulsam cupiditatis. lam gratiam debes. Debueras impetrate a te, ne percres aut a fortuna, ne daret; non potuisti a te. non tentasti ab ill i, ultro secit. Quid 3 quietem , si
obtinercs,putabas votoriani3Cme nec paulati .
Non pacat animum, quod possidet; sed , quod
nolit. Plaus, ut quiescerent 'ultu, reiecerunt. quoa tu optas. M lius cii nolle,quae non habe ;quam habere , quae vis. Compendio laboris maritiam quietem cura ne accipias , quod, ut qui cicas . telinquendum est. Tripheis laboris compendii in elit, de Obtentionis retentio.
nis atque renuntiesionis. sque solet esse mole si a retum possessio , ac postulatio: molistissima tamen tetignatio sortunae. Fclicem te putes si non habeas , quod si non babuisses, felicior esses ; sebeissimus,si nec optasses. Quis ditior, qu in qui nec voto eget3
nod utilι,habet, qui telis, quod satis est, potest.
Prima fortuna est non optantis; alia non habentis male optata iraedia est eius, qui nec habuit. Etenim vocibus familiatibus statim mitigantur irascin res canes : ita cupiditates oportet mansucsacete familiaribus rati inibus , atque veritatibus assuetis in procinctu ad omnem sottianae libidinem. Eleganter Socrates: 6 Qερ οἱ
velut flores aliqui sequuntur Solem , ine ius pulchri conuerrentur ad lumen rationis , se quentes verum, cuius periodo vix malum iti- uenies. Hanc turbam malotum opinio pessimo introduxit inuento . tam maligna fide , viillud , quod minus putet malum, culpam, &saepe commendet, non peius duntaxat dit malum, sed unicum. Reliqua ad viruinque sunt nullo tincta natiuo colore ; .pollunt fieti mala, si facias tat, qui aex se innocentia de utilitati nostrae obsequutura, bonasque moribus morigera s velimus hac parte bona appcllare , poterimus. Atqui,ciam verum comitatui bonum, etiam intellectit amabis, luntate intelliges, stillo respicias bonum , ista verum i cognosces, quod bonum est;diliges, quod verum est: cum bonum, quod praesentas cordi, verum sit; de verum, cui applaudit di celebrat iitiens , bonum sit.
274쪽
opinis multiplicat mala per ipsa lona.
DVobus igitur peccat cognitio modis: de
quia tenebris affulget; de quia luee non illustrat, applehensionibus, scilicet, salsis, quae
excitant voluntatem, aut veris,quae non stimulant. Quantum in illis mendacium, in his s cori quaedam, & renulla vetitas delinquit. De illis mendacibus prius disserendum s notiores
sunt : nunc conuitiis iniquis condemnant res: nunc iniustis elogiis commendat; aut quae bona sunt,mala ; aut quae mala, aestimantes bona. Primus enor serperam nos affigit, & fluctus animi auget formidine inani. Hortet animus alioqui optabilia eceptias petuet se testimonio: tum falsenim multiplicatione malorum multiplicantur timores veli, hosque consequentium caeterum aerumnarum vulgus. At illud mirandum , quo8 multiplicentui multiplicatione bo- notum, dum plura, aut alia putet bona, quam snt. Testificatione ista bonitatis avide Optamus, vehementius persiqitimur, libenter amplectimur. Quid inde a Dilemma quoddam,de necessitas iniseriae: siue obueniant hac bona , siue aufugiant, utrolibet modo vel sit nos sua seu taca fortuna, vexat cupido. Namque, si non obtineatur, quod putatur bonum , avideque cupitur; certa est aerumna & maior animi, deceptaone omnium molestiis ina . spei. Illud etiam mirandum, quod certus quoque angor veniat, si consequamur, quae optaui irrus. Impleta voluntas non semper est beata. Apparens illa terum bonitas . quam nostrum fabo secit cerebrum, delicatisssmata tenuis est, contactu dispcrgitur, comprehensione dispuit, interque
digitos collabitur, quasi aquam pugno stringeres. Aliud postellio inuenit, quam cupiditas quariti: Adaice,quod a votis ad curas gradus
unicus est. Quae optauimus . de his timemus. Quid resere, te assigant cupiditate absentas diuitiae, an nactum isas praesentes te lacerent timore 3 Fraus ista voti sallit saudium; de ut sortuna saepe pro bonis supposuit mala, pio laetitia
lai re censebis aequὸ afilictum, de voti compotem δε irritum,qui nihil obtinuit cupitorum, α qui omnia consequitur 3Credo saepe infelicio rem,qui obtinuit. lnexpetios ficta felicitas minas infestat Inopinum illud molestii in acerbius is est,ta commutatione mali pro bono vehementios,&velut o irritatione peleellit , scilicet, sesquiduplo ictu. Iungitiu frustiatio voti cum substitutione damni in subitatione insperati periculi. In ptimis aeque grauis est iniuria spei, de gaudij, siue non consequatis optat , siue non fruaris : nam nequis fiui, cum id, quod cons queris, non sit, quod consequi volebas. Itaque utroque modo frustratio est voti r non habes, quod optabas : aequε enim illudit ut voluntas, cdin obtinet, quod cupit, & cum amittit: namultouis modo amittit. Hannibal, qui vix in alio restioli suit discrimine,quam auaticiς,pei tot dis. crimina sortissimus Dux, qui non robore , sed astutia potuit defendi aduersus sortunam de di etiam cupidinem, ne quis putri aduersus peto
ptim sine consilio, quasdam amphoras Civiam veniens falsuetus Golt 3nio I,compleuit plumbo, summasque auto de argento opertas in Dianae fano deposuit. Si tu percupetes illis, luda puta-ies selidas aureis an postquam obta mulles, m nus irasceretis , quam si iam obtenturus praera iaperet alius utroque euentu voto irritus esses, auto careres. Haec astutia opinionis est, substi tuere pro auto plumbum. Cateium , praeter
istam communem spei intutiam illa additur, quod ultra quam multet bono expectato, saera malum inexpectatum sussiciatur, quo simul infortunatus di calamitosus has,sine volo. con tra votum nusitandus. Ad haec quia sine suspicione in selicior. Nulla magis metuenda mala sunt, quam quae non permitiant metui. Suhita tela sertunae acutiora sunt. Qua praeter spem
iacit,glaurus sauciant ; qualia erunt, quae contra
Dem 3 Adeo salsa ierum opinio est,malevola mune auspiciis, ut ipsam praecipue fortunam in Gittinet a b fullo At fallacem felicitatem plus
fallat. Illa si mat x est totius materiae; peruet sa malorum imperata, illa rea imus tristitiae, si ue malum in honum , siue bonum in malum commutet, siue alterutium,sive vitiamque mutuet fortuna: illa ratum fecit occulsum gaudij;Obvium, importunumque moeroris illa miser rum vulgus alit.Omnium calamitatum inuneta tia. Non itaque excusatur inuenti e bonorum:
nam& plura mala si quunt tu honorum opinici nem,cupiditates,timores, inuidiae.rixa:longa s cum teste trahit vera mala. Falsum bonum graia indum est multis damnis i quin , etsi ipsa bona innocentia iatent, parcendum ellet ob inso ia
rum,quo non compensantur in O, sed vincuntur , numerum , eodem conflata artifice. Dices,
sulti ista mala non fore molesta, si di bona filia
non adiuuent. Atqui non minorem ducit cater- .uam verorum malinum, malum , licet salsum. Timoles excitat absens s tristatias praesens;cutas virotas modo.
Diems Asimatio rerum ab exis L
matione es. Os architectamur mala. Ipso nostro seria. op.
mur iudicio,atque ingenio ad nostram dementati nem utimiit. In exemplum illudentis opiniotiis tiaducendus est Aman:Opulentos theia
savios, mpgnificos honores,larga Ailhrij trianni munera, quibus supra Omnes proceres euectus.eximia & pinguis adornabatur victima L mnae; ad haec liberalitatem etiam nati irae , filioschatos, nihil omnia homo auditissimus, de vitta fortunam ambitiosus duxit Seduxit igitur illum Opinio,cum magna illa cons det auit, in hic camnulla nihiI omnia dixit prae seruili Obletuantia, quam plutis se taxauit amantissima sui in amen tissima auxilia. Culpa istud niti ionis stitinam, clim ad laeuuin fortuna obla quae latus iacebat ille in domo patentis Amadathi, si offeret tur dimidium , quod fastidiosus felicitatis tune despexit,vulgatis aliqua pia sectura Praetorii, de vel seriis vultus tyranni, miniis seritis ire gine quadam beneuolentiae.aut pro istis Atti, inficita tibus temonia illa, de cultus xnius Mardochai,
275쪽
Lib. II I. De Arte Voluntatis.
Aochaei illo tum potius delectum haberet; neque poplitem captiui maioras faceret, quam dexteram de gremium Reginae omnium fortunae. Quid igit ut permutauit letum faciem 3 Quid mutauit fortunae pretium pretiosissimae ruilissimi, a Quid diruit tot superbos piaecipitantem, nisi arbitra deceptionis opinio 3 illam haec petias apparentem Opum gloriam,de frontem compsit; teplumbavit, cum voluit. inanem magnitudi- Mimiam magnum finxiniam nihil resnxit.Non solida moles fuit. quae sine suo casu collapsa est; quia putabatur. solum pliantasia sustentesa. 1mmutatas in se res nunc supra caelum mittimus, nunc insta sinum , non nati quia putamus, dc
litum enim munda natum retum colorem, istum splendidum gestum obduxit, non vetitas, sed opinio petu cisa , transuersum iudicium agens,magna bona pro libidine. non pro veritate commentans. Capio iam huius vanitatis figem, non a Lycaeo de porticu Stoicorum, non a Cruce t E s v ; non , inquam, ab Philosophia noni vi aute, nona fide , non ab ipsa Dei sapientia; se. timendacissimis ab ipso mundo .ab ipsis vanitatis mancipiis. Fallissimae opinionis cruciatus hanc extorsit contra se veritatem . omnia nihil esse. Spectemus Amanum, non vulgarem sortianae amasium, conuocantem auditores, de coacto coma, turpi pronuntiantem ore luculentam sententiam incademia,& stoa tio ii dignam modo, scd maiore in Mundano quodam flatu su-roreque correptus intonuit Deltimus homo di
gnam optimo vocem : Nihil me habere puto. Nihil dixit innumeras opes ; nihil, numerosam familiam; nihil,gnatos charissimos; nihil,splendidos honores, quibus Assuetus eximiam saginauit fortunae hostiam. Quid amplius a Zenone aliquo , aut Socrate desiderares a Adiecit, quod peccatum existum tronis retexit i Quandiu videto Mardochaeum Iudaeum sedentem. Omnia clixeiat nihil esse prae Mardochaei obseruantiae Interdiu manent stellarum radiationes, scilicet, coram sole inebriante omnia suo lumine: at illa, quae Aman contempsit quantopere putilla,qua nihil visa coram re leuissum captiui inflexiono Quotusquique ex pinticu Chrysippus aliquis.
ita ad exaggerationem , ita ad contemptionem rerum humanarum animosam extulit vocem
S .ds legi,& audiui omnia ista si uiola sub Lu na bona nihil esse,& vanitatum vanillimam v ntiatem : sed illorum collatione bonorum, quae
virtus parturit ternatas nutrit. Non iviror, i
tillam non Aiseerni, intei flammantia culmina, atque in te diu sydera abscondi : neque miror hae, temporis auidiis mi pabula pariliti videri ad aeternitatis satietatem. Vehementiias depressa sunt, coram nihil visa nihil. Nullus ita sua bona despexit, ius ipse mundus per vatem suum nOeetitissim una. .
Neque ex abrupto lapsam istam putes vocem: dicturus illam sententiam , conuocouit testas laudatos; & ne bonorum obliuione sensus felicitatis amissus a ueretur, ibis enim cordis amittunt absentia de oblita, praesentauit cuncta,singillatim tu censuit. Lancem nihilominos flexit inflexile Mardochaei genu,& nihil omnia dixit.
A , quod plus est, luxit; non unum,aut alterum bonum. uniueria complexus, triplex, inquam,
i tutiae pestilens penu splendide sibi impen-Din. si expectes opum dissilientium dolium .exposuit magnitudinem diuitiatum sua tum si in- fiantium vitem honorum ; quantam gloriam super omnes Principes & sei uos suos Rex Ae- uallet si colliquefacientium armatium voluptatum, conuiuia cum Rege de Regina : ad haec, si supellectilem 1 natura conii lice sortunae de ita dei es; non modo similiam, sed turmam si olum agnouit:adiice non minutam appendicem, spes suas nouis Reginae Duo idus iecieatas , de in maiora gliscentes. Nihil duesit auarissimus hominum, auaritiae vota omnem seminae, naturaeque ac truum. Qui, temporer sim habuit i cum praesentia telum irrita cupid tas saeui de uspectu, Reguli instat,insessat. Quo testpote a cum
oblitus mortis, vegetus,valens non in confinio aeternitatis eum tabes de macres a citantas corporis , de vicini sati aspectiis etiam pessimo: Philosoohiam doceti Quo tempore 3 Clim inno
centem fortunam putauit, aut immo talem.
dis & ioees pertus instabilis sui ingenii. Quot pote 3 Cum indemnia adhuc bona putauit nullo contusa vulnere cum vitrea non didicerat, cum adhue selicitatis ubera sugebat; cum noua cariebat pignora, de sere vadi ruonia cum adhuc aptius mundi cliens, de ambactiis in eius sicia menta iurabat,non aufuga, aut eierans. Si nihilo minus unius fidem non acceptὰs,subscripsit cistatus integet: communis plausus fili: nemo ex amicis refellit. Audiuit coniux, tiaram sobolem nihili a marito seci; sed annuit dicto. Audiciunt amici sortuna potius,quam fortunati contemni
spes suas; de licet intiti ita sitis votis suillagia dederunt. Vetissimὸ omnia nihil erunt, quod
non negauit auarotum cupiditas , blandientium adulatio. Verum erit, cui tot etiam pessimi , etiam mendaces non dixerunt contri.
Sed instemus adhue calculis: si pretiosus sol tunae vertex dominantissimae,ptae seruuli popli te habitus adeo patui suit; qualia ista diatia bona erunt prae aeternis, prae Ueo3st ad malignam dii patent lucem,an consistent ad meridionalem aestum
Vnde igitur sonant magnifice unde mulcent caphlanditet 3 vnde perfido pi Istringunt fulgore 3 Videri est.& purpurata viral ra,intus sceletus, desolam compago nullitatis, de solidum nihil , delatum deceptionis artificium, quorum anima cicvita putati est. Tingit,efigi atque omnia opinio hostia instabili chaiactere. Praeterit ssura muniadi : utique : nam aestimari est. Et ipse praeterit mundus, iuxta Plotinum , sicut sub sigillo essitagiatur fluens aqua: amoue sigillum, deletur figura. Desine putari bona aut mala non sunt. E composito obliquis qui husdam app:ehensionibus conlpatam magna haberi,quae palma, qua nulla sunt. Supponuntur. non fiunt: nec alitu quam usorum pacto, calculis pretium imponitur,absente nummo.Pei inde libete nuptis conceptus componimus ; quemadmodum imponimus rebus nomina: nobis tamen imponimus.
Placitum humanum suit. hane vocem , l . sortissimum animal : istam ab O . sapientissmum notate. Poterat, de ex consensione populorum. nomen eo lignate timidiissimum. de fugacissimum leporem,quemadmodum nunc animosum de regium brutum. Poterat &v ahulum, O s, insulium pepotiem,aut inertem asellum indicare: communi conuentione ita pactum est . non,
276쪽
Iniqua re r. aestimatio ab existimat. 2sq
natura sua. Pati abruimul libertate conceptibus ipsis,& libero, pereelso tamen, hominum con sensu, opinionem magnitudinis rebus tribuimus; iton qitae sunt magnae, sed quas supponimus non quae habent magnitudinem, sed habere volumus. Conceptuminum boni,aut magni, natio pessimotum diuitiis, honoribus, deliciisq; addixit decolor tamen,ex se indisserens, ut opulentiam aut mediocritatem signet, famam , aut silentium. Conuenit tamcn auatorum regioniaioris putari opes, quam mores : honorem, quisa meritum: pretiosius autum, ineis humanis usibus, quam senum ossiciosum. Possent &eadem conuentione gentium commutari opiniones,& pretia rebus indita. Pactum illud apud Spartas fuit, interdicto ignaui metalli usu , I curgi sanctione. Inter Macrobios AEthiopes valuit aes,viluit aut i ,mii ad retinacula sontium maluerunt vincire corpora quam animos. Errauerunt apud nos primi rerum taxatores . inuidi senis nostri. In abdito,in arduo , in raro pretium felicitatis locatulat: certe ut nemo felix esset ; sed ipsiuit beatitatis votum plurimos miscros faceret,inepte, aut impie,cum in noctio sit aestimationem rerum sacer ea elegete ad beatitatis titulum, litie sit nec cile inquarere, quaeque natura,quia vetuit, abscondit: neglexere, quae in promptu , ct sub manu cuique , quibus semper felices ellemus . alio lug miseri Cut in alii matione auri relegamus selicitatem ad tetiae viscera, subter saxa & stimim, ad Inserotum ticum 3 Quomodo ex regione miseriae esset tetsi felicitas 3 Hactenus ista telum taxatio pessime nos habuit, sertas e & pessimos Placitum nostrum fuit:
placeat mutate . oe iniquum te scindete opinio nis pactum de selices inter miserias et imus:
Quid 3 inutilem 5 audacem putabis spem , rouocate humani genetis iudicia transue: tere pessimorum opimones 3Impossibilis prosectb ope-
Ia potias, quami inutilis At non communem in hoc consensum quaeras, sed tuu in . Hoc interest inter voces, ci conceptus : illatum significata corrigere non poteris,nisi in hoc conspirent multi hos licet tibi δε tecum emen ale. Nomina sunt rebus indita,ut alloquaris alios,qui nisi in patem veniant sensum , nullum tenebunt. Conceptibus tecum loquetis . nec vittate spectes suffragiunx ii tecum conuenias, pactum cst. Velum hoc arduum & contumax putabis contradicentibus populis, ibi nouum tensum nee leae filiati; tetietentia multitudinis authorit ti fidem suam negare.Sed non tanta est multitudinis dignitas,ut inuiolabile mendacium faciati sati, est sectile venerabile. Non vincitui veritas numero. Quid sustine seduci , quod a null-ti 3 Nee securum praecipitiuira reddit copia 1m- mellentium. vulnus a pluribus lacertis prosundius subit. Si venetio sciculum conditum nosses,abstineres , et ii iucundum,ctsi multi talubre
iurarent: nec exemplum comedentium imitaretis. Non exemplum, sed opprobrium sit tibi scelus alienum. Et tot multorum, non iit aut liq-titas insipietidi, cum nec possit esse excusatio culpae nec societas etiantium aliquem absoluet. Exi Ne shilosophatut Euchetius: Ad negligun-6 vitae non nos negligentium turbaret tu deat : nec ad damnum propriae salutis alienis
ducamur erroribus. Quid nobis in illo Dei ii dicio prodelit multitudo , ubi singuli' iudica hutitur 3 ubi sola examinatio metitorum, actus quemque, non populus absoluet 3 Cessent,ces sent solatia uolesuada discriminis. Nimirum, pta stat vitam propagasse cum paucioribus, quam perdidisse cum plutibus, atque adeo non nos ad incuriam peccatorum sola peccantium numero suas pertrahat; neque hoc, quod sibi alii parum consulunt , quadam nobis est clatui
te iam , si haereas , nec refellendam multi- Cap., i, tudinem putes, nec audeas mendacium dicere, quod plutes probant ; certe securus erici est, si vitiis h*e saltaris, neque mala credas,quae vulgus 'infamat in t hces: satius conlibitum etat, si non putes. Quid inde3 Compendium malorummontimebis, non angetis,non solicitaberis: vix climvenetitit. sentientu : solum in transitu mordebunt, Non antectaei, non properabit metibus
lot. Sincera tela & cois in s gubernabuntidum sint dumtaxat. Quia si titueas, duplicant vires, & cana nondum uit,laedunt. Nulli bi ti tus ina buti mens. baque secum est ; nec stiga
secura; nam eminus dimicabunt. Opinio malo- irum etiam secutos 1 auciat. At immemor illo a1um , & ardens animus pcids videt sabentem dolorem , quam venientem; imo quam sentiat, cuius nisi tergus non videt. Oeeipite suo fretis deformior est. Nonnulli aridis oculis sita mem-hta secati videtulit : alii integri licet corpo- te . si acti animo sucte , qui viderunt non alienos dilaniari artus , sed tangi ; ad alieni sanguinis conspectum exangues, pavent,desciunt. Qitate , etsi mala ellunt, paupertas, ignominia, labbi ouae plutes honos secetunt , sententiam tuam note Scirtico, suspendete , non inutile
Nolo tamen artificiosam securitatem , nec cap. i ι. mendaciunculis nisam, sed vetitate. Errat muliatitudo, vulgus est. Pondetanda su Magia sunt. Turba sceleratorum miserorum, quae sallitur; nemo orti motum igitur aliam mentis linguam Moctu, si ,δε Veteres dedisce vulgi opiniones,ne alieno pereas tulicio: ne commendatum petmultorum manus et rorem defendas: ne malum tuum contra rationem excuses.Dainnorum nostrorum patroni diligentissimi sumus t ne invetba antecedentium iures , di sacramento et-rantium te adsti ingas.O ignauum to indignum ratione,qui in uis credere qu1m iudicat et Non ita humani arbitii; cst mutare res, vi vocabula: nol:io in istam vanissistam improborum malis suis gratula uiuiconspiration venite. Hoc sibi Lare praeceptum cape, scite iebus sua darei quadrantia pretia imponere , ut Adam nomina.
I i sint,quod putes ; id piues, quod lint. Nativa iudicii loquela te astate : nec dispar in gaudi bracitque aedilicio, iubsidera rettingas,& confinis cael stibus te tutetis alluvie decuitentis sol tunae consulto intereirit vota,S consilia tua,ac languatum apud Babylonem conturbatio : aqua italabatut , sed administrabatur later, attolli tur rupes. Ita est : Lonum appetit, clamatque voluntas i datur, qu nolit : putatur bonum, noncst,confusa licitatis spe.Nec tantum casa mala euemunt, inueniuntur quaesita appetimus appetitione boni, ipsaque solicitudine felicitatis intelicissimi fimus. Equi uceat icue cupiditas i
277쪽
as 4 Lib. III. De Arte Voluntatis
botat petituta bonum integrum , honum consummatum , partialia, egena , simulata appetit, quibus non satiata , licEt adepta,restautat appetitionem : sed, dum suum, cui nata est, bonum non contingit, smili votorum consutione pleia mittit.Et tot iste vexat nos, quod velimus mutare res, non iudicia ; cdm istud post iis, non illud. Eximunt ut res iure nostro. Opinionis solum , rectaque letum iudicia, nostia dominatio est : ca te a tot lunae. Adeo praest b, de in medio
est iemedium iniseliae, non, tollere , quae putoma a ; sed non putare , de suum rebus itistituere
Maia ab opinione potius veniaxi,
Sta de opinionis damnum istud est,se ipsam
armat: nec damni causam nescimus, ut populatibus seditionibus,su venit. scite prudcntius ait:
seditio, atquι animam morbo ram rixa fatigat. Ladit nos opinio; non,quia laesura cieat,mala,
inquam ; sed, quia ipsa nos la dit, ipsa est mala, ipsa malum. Non laedunt quae putamus laedere. Putare laedi est laeso notau at putati, non est onscium rerum, sed opinionis. Nulla cst mi istia, quae non iudicetur. Quid est quod hic eamdem plagam credat patriam, alius edi ilium γ ille t
tus, hic in sortunatus 3 Putati sibi caua ne m. Audis quaslatam alienam navem;audis alienam combustam domum ; non commoucris: audis tuam ; rumpetis prae dolore t Dausi sitim , incendium non incussit illum ; sid putate ad te pertinere. Si ignorates , manetes latus. Disce ab alienis casibus,quomodo tuos seras. Ncc putes ad te peti inete,nisi quod in te ist. & tuo paret arbittio , non scriurae t ncc allicet tuis rebus. quam extraneas tangaris. ista omnia cxtranea sunt. Sin minus, non casis te sauciabat, scd tu, dum indicas sauci: i. , Igitur inibita opinionis, est omnis intutia Quia nos intuita timcit, nisi
putari assici 3 Nosti et ipsi ploximal ad inuis, sedcclata manu. verissime quidem Simplicius aut Dpinio,qua nos an iuria Lisci putamus,ipsa nos quasi intuita ascit. Caetetum istud prauum iudici uin, Opus D stum cst. Iollamus, sine hoste erimus. Si innocentes nobis si iis nullos nocebit. Quisque se ipsum ladit; de quia dan numvelum sibi s ponte parat, dum honcitatem non cesit ; dc viri titis nocivas non sicquitur. Culpas clum , malum xcium cst : de quia in his , quae salsam. inius in que mali fim: in sustinent. ad
que & mala sicamus, de si simus : sed de dum
tingui us, cimus. Qiae calumniantium lingi ae inest arcana vis . vi nos tum cor pi creat, quasset animum audita 3 Ad immanes caeli manas,horiatisona cortissimus tonutile;cut did inuidi concutimur ci .ndestinam voculam , quae vix clausta dentium rupit. N tundit rectus nostri; ira, niti quia opinio in subsidium venit λ Aut vela calumniator pandit, aut salsa contorquet: si veta,
cui rudet auaris,quod fecisse amati in his:si salsa, cui non delesta conscientiae innocentia. Ille solum,qui mentitur,laditur, licet non putet:utet solum,quia putat. Iniquius nostio insanimus iudicio quam ve- cap. a cordia. Thrasγllus Axoneus , proscctus in Pyraum, naucs in album resciebat proprium, quae subducebantur,suas aestimans : hac opinione, si quae in portu saluae vetierant, immodica gestiebat laetitia. Mox testitutus menti nunquam cumulatius gaudium hausisti dicebat, qu in cum vidisset naues non suas seruati.Nos,an sani,ne scio ; sed, si sani, insanioles sumus tristitia nostia luimus alienum dumtaxat damnum,& nos integros, tutosque lugemus. Adeo ingeniosi malorum inuentores nobis sumus, de petiti fibri.& materia calamitatum. Quemadmodum nonnullis auditu, aut aspectes aliquo intactis stupent dentes,se immunes trepidamus. Ipsa opinio pericula cicat, aut cst. Qua ex praealtis despiciunt specialis,dcfciunt viribus,ut collabantur nemine in pia ps trudente, niti cogitatione si Nos suoque ipsa opinione periclitam uet: illa saeuius sauciat nos,quam damna .Quidam cisa sum humanum sanguinem spectantes , nimio miselciacendio sicciti corruunt animo cilira ipsi. qui vulnerati sunt,sui compotes maneant. Fuerunt, qui sine fletu secari membra tulerunt: alij, qui solum viderunt,nec cum spiritu rons itaque aestitudinum animi tepertus palabile temtatum faciet, nam de Medici actum de morbo putant, si causum norint. Conecta opinio soluit dolore r. innocens non admittit.Si potest deponi moe: ot, poterit non suscipi. Valebit serena mens, quod turbata. Noniiunquam constetnatione alio iaptus animus, dum in teicipit opinionis munia. sit sensum accibum. Qui Pompeii caedi adsuere, siccis aspexite oculis , doncc 43riam apia aruli ibi affictati sunt, ciliti secuti:interaminetus hostilis et .ssis, ta solicitudo fugae intercluserat lia sensus Dies qucque laredetur dCiciri,cum docti ex per mento si reus , nullum tantum esseisalum, vi suo ictu sonditus gaudium quaslet: minuitur enim scillus a sint minori fide opinionis.
Remesiam epinionis es cognosci.
Non leue aduersus hanc momentum putas, recognosci: si tibi ubique te nuntiest pergula pi Eiorum,seri nihil,emnia j alsis.
Inuidus mordet, ma tacet, nummus deest,supcllex perit, filius obit, vota fugiunt,discrimina pendente Omnia ista si te assi ictu ta conueniant, sis te siste pede re putat Non ista stulit, qua mel acetant mala; sed opimo, qua iudico esse mala. Non potcst ita tae. Non res ι sed cogitationesiuiae pissime de me metentiat. Horico paupertatim, quia horridam puto ; de dum puto, horictim mihi incutio : at laeta Aglao iuit , felix Tello. . emta Diogeni , quasia Crateti, pertinax Demonaci, gloriosa si minondae, studiosa Horatio iusta Atasidi ieeura cunctis. Conuitii, succidoi Vnde percellot nisi qucd putem 3 v
bum fuit, non fulmen ; vox,non laxum. tabilior animus , quam coisus est e pudeat , si ni e corpore, tuere ani V . Vnde penetrat uti LaIllaeso thorace cot sauciatur: ergo telum , non vicinum
278쪽
Remedium opinionis esst , cognosci. 23 s
vicinum modo.sed domesticum est inon de . tis. sed intrine dirigitur; opinio propria perculit, non setiuo alienus. Quid inde si taceam nisi quod tacebit maledicus3Citi sis molestus ero illi silentio, misi defensus te sponsione. Quid in . de mali, si parienter seram 3 Nec digitus, nec pilus deerit; in nullo atrii dolor haerebit rergo
damnum sollim opinionis est. phantas a mea me pus sit, non dens aemuli: si nolim xgie set te. sanus sum : adiiciam, vindicatus sum : taciturniatate mea sigillabo maledicum os r si vitumque
pandatur, turbo ingruit: vehementem ventum inter duas peruium senestras non continebis,
ius claudas alteram: ἡ neutra iam peissabit. NO-luit te spondere Dion, de saluus suii:noluit concertare Cato, nec ignobili, suit. Inaequalibus vir probus almis a maledic tibiis prouocatur: non tenetur. Facillimum est pessimis male audire , & maledicere , utriusque exercitio assuet is: at optimis maledice: e , potet vOtum ; male audire,praeter molem ; illud non volent, istud non solent de voluntas,de exercitium abest.
Mortem formido 3 Non illa mala est; sed eius opinio : si non putetur mala,tiactabilis curitiae miseris est optabilis, salutatis etit silicibus. Desinent illi mala pati,ini apte. Quid calumnioi
Malorum terminus bonus certe em : aut nulla alia mala sunt,aut nullum malum est mors. Cuirpe ferimus finire , quae aegre sitimus durare Res in se non sunt implicatae, nostra sibi repugnat aestimatio. Quid 3 Mortem non metuo; sta modum : ne violenta sit. Certe qui nolens molitur,llic violenter moritur. Quid λ Ne ignorm-niosa sit. At, nulla turpis inois honeste viventi.
Quid 3 Ne subita sit. Iam damotbus bonus videtur , cum cptetur: nam , ii malus sit ipse, de
mors mala Cur utrumque volo,& alteio non libenter si audabor Nolla morituro inopinata mors debet esse. Si omni hora expectetur, in quacumque non nimis cito veniet. Quid 3 Ne immatuta sit inni mortali natura mors est,so ita e de seta: ante venire potuit. unam solum intempestiuam seinpet sateor,sed malorum: nam omnis oppoituna bonis. Quia cith nauigauerim, non doletem: cur . qucid naufragium At
De fit a Nullam immatutam mortem dicat, qui potest semper mori. subtilia ista, dices : an de veta 3 Egregium Epicteti monitum: Quemadmodum ad quaestion es & sophismati nos
etcemus:ita quotidie contra phantasiam exet- ceti nos conuenit ; ab illa proponuntur no- his quaestiones. Tam res tria tingendarum te ruin pigmenta, opinionem , consuctudinem,
assectum Pyr hoc en suciit , ebriosius primum est , & cui postrema seruiunt , cum quo miscentur.
Piopterea opinionis onera praecipue alleia uiam 3.1 sunt,& nullo melius, quam sui cons de ratione. Quemadmodum, aut incubone, de graui in sommo nemuntur, angorem leuate interiadum solent inter vana illa phantasiae pondera,
commemoratione satus sui: Somnium, inquisit istud est , non ita re contigit. Atque in se reue xa cogitatione, lubd somnient,licet somniantes etiam , selatium aliquod anxietatis capiunt: ita, dum Dave quid , idemiat pati , attento animo dicamus: Istud opinio est , non est malum ; sed imaginatio mali. Sic elident ut tristi
tiae nostrae inutiles, graui is mi vigilantium in
cubones,&pertenta Grai saeuientis: alioqui leuia de vana constringent nos, de expra ment per Ora languorem . si vasculum casu conciditur, piae iracundia mente concidimus;quid fiagilius testa,aut vitio Cur Ob id stricto es an iis ino3 Quomodo non es consistentiolluto,in quo
omnia tela fortunae debent instin Quid sieti
des,minaris,irascens Cape Epicteti piaeceptum: Memento ex his esse , quae ita sunt: memento testam ex his esse, quae stanguntiit. Minuta dcletitissima sauciant opinione glauiter praesertinas itae sufiumiget in flammis: at ratione sola luitur. In ex plum narrabo, quod accidit disertissimo Caleno, etiam animorum eximio Mediaco. is comitem itineiis Roma redictis habuit Cortynensem ciue impluribus quidem rebus nocontemnendum, simplicem vitrum motibus,OLficiosum amicis, siugi secum liticialem ad sumptus ; sed cuius omnes istas dotes corrumpebat praecipiti phantasia si tot Cum iam essent Corinthi omnia, quae vit iste supellectilia secum vehebat, una cum ipsis se tuis naui tradidit volienda a Cenchris Atheticis vique r ipse meret de conducto vehiculo ieri iure iter Mesari, insti tuit. Ciam iam alariasium attingerent, se tuos, quos habebat secum, rcgauit de quadam supellectili illis easti abfuit. Quid responderent, am- memores, ubi cani seruatient ; inter plura non facile erat ii minisse. Talem huius ignorantiae pinionem ad inuit ille, ut sutore percitus, ubin lut aliud habuit. quo adolescentulos caederet, gladium uni cum tria vagina arreptum in ca aput bini, ictibus 'moria: us in iligeret. Quid
ostendit illum γῆeiuii Murime:innocentes erant:
erant de dii gentes Eigo opinio laesit: haec iniuriatii illi s.cit i sciui officium piastiterant. Agnouit mox sse: nam, ubi ad suoiem sangui ianis ἡ vulne tibiis adiicitisset animum, Caleno, de socii, relictis illicd pedibus iter ingressus est, ne ipso praesente Opirallent 1 minus censuit se
dignum vita , qui minus in potestate sua fuerat, pro iracundiae ritu de eliore expetiturae ab aliopcenas a se prius exigcntis. sed , cam occulii Dient si ij, tacti poenitens, Galenum manu a reptum Megara introduxit in domum quam Adam i deinde lorum porrigens , cum se ipsum exuisset, iubet verberare pro iis, quae surore ne satio patrauerat : sciuiliter coitipi voluit, cumilitis tui non fuisset. Calenus in risum studiit ille ad genua urgebat pxecatus , ne aliter saceret.
Tanto maiora risu Medacias commouetur quati
id illum diutius patinacem ad sui supplicium videbat. l)ostquam satis diu certatum utrinque est,recepit te Galenus, s cturum quod postulabat, illatur umque verbera, si ipse quoque valdὸ exi quum quiddam , quod Calenus peteret, victi sin praeclaret: admist. Tum doctus Medicus
etiam cusai dos animos. quo, non vel beta, sed sana vel ba sanant, rogauit hominem ut sibi set monem quendam recensenti accorum at et
auio ; hoc esse, quod postulabat. Patuit: mox
prolixo Galenus S salutari sermone exposuit. non verberibus, ted ratione medicandum esse.
Ille sibi prouidens adhoriatione Medici nunquam s tutarius , longe posthac se ipso meliothitectus fuit correcta opinionis iniuria. v mcummorum Iemedium, ratio est. Noui de ipse biduo
279쪽
as 6 Lib. III. De Arte Voluntatis
abstinentem cibo omni, & luce seminam , s lora tenebi is & lactu nais incumbentem , ob i tetitum catulit pati caligine corpus damnauit
mens caeca : caruit ratione recta,emcaci opinio
At, cui non suppetat lationis sides , sussicit opinionis mala fides: meminerit elli pessimum peruigilii insomnium. Male audiebat Pytilioni opinio: nihil putabat malum, nisi quod putaret. Noluit putate,& ad constantiae miraculum, adustionem, sectionemque viceritin adhuc sineotis contractione tulit: aded secutum est , non putari mala, ut vel si sallamur, & sint mala,non et it malum. Quomodo,qui nihil malum putat,sormidare potest 3 Cette ii tristati potetit, non
timere e maiorem portionem miseriae saltem praecidit. Plus vexamur timoribus , quain malis. solent qui gum , ventiis mancipia, ita aut-dE percupere ganeata cibaria, ut salitiam suam simili si te insciant adhue ieiuni. Pueri quandoque potioncm liausturi amatam praesentiunt acti bitatem, formidine humorem inquinante linguae. Itaque non cibus , non potio mulcebat, non acribabat ; sed opinio. Iuuat existunationem malorum deponere t licet sint,
minus tristabimur ; nihilo ilial si aude Laudabimur, nisi cutis.
Salataris is,s opinionis,cse intellectus.
Lubet adiicere usum opinariti e sacultatis,
abusu suo iam tesutato. Eadem & vitus nostrae hilaritatis , eadem antidotum moerori S p test fieri : nocet, sed valet medeti: ex ipso scorpio medicamentum sui morsus prem: tui: peritia in hoc est, non tantam innocuas res facere, sed felicitet peruetiere, ut salutares saciamus. Ea- dein vis, si diligitur,iuuat; si flectitur; liocet. D
Nuturus ectuum non macerat ampetus, sed erudit , de ipsam lasciuientis pulli indolem ad eleia santiam instituitii taretum apprehenso, quamuis, cum sallax est,pestis gaudii sit, habet clos
rectos vlus : ad animi pacem educari potest. Excalunia ista male apud Philosophos audiuit Opinio, suas inuentis nutetiam nostrae conditionis augeri .At de ipsa crementa laetitiae, subsidia At tunae potest teparare. Bisatiam rerum classes di gessinus: alia mutabiles , quae nostio arbittio non pareant aliae immutabiles, &quae in manu nostra sint. Ad illas aequalibus suspendimus momentis animum, de sub neutro cohibuimus voluntatem impetur siue odio.sue amore periclitatur ; mutabilia sunt , di extra cordis ius ; nee prehendete illas, nec ablegare satis postumus.
Quare aut ereptas,qua in voto erant;aut adiun-Ehis. quat in fastidio ; angor indubitatus venit. Deest,quod cupimus; adest, quod odimus. Hiesunt omnia elementa ino rotas. At, quia conssi-rte cum rebus nudis & aridis, ut sie dixerim, aritin semper eximendo sotmidinem . illatum caelanguendo cupidinem, possibile. sed diiselle est. uebit propitia aliqua opinamquae comino. da specie purpuret, aut cruent et clas , &, prout opus si ei it,pingat,vel ad merus , vel illecebras. Etenim dolorem ii reum nuda frontis suae austetitate,& antento respectu, qua dolo: cst, es lauciat,appetere aegriam est :at. s ratio mitiget non ad vultum illius horridum dumtaxat respectet, sed circumspiciat undique, iam cicut, Atractabilis erit, si ratio dictet ista. Quid sensum c inmittis Excipe dolotem an ino, nullum in hunc ius labor vindicat: nullus dolor maior patientia est i omnis minor est gloria : si breuis, virtus longaeua est i si longus, gloria aeterna est. Leuis est patientia volentis . & glotia patientia non leuis e vitaque serendus estin exiguus dolor proptet patientiam , de grauis propter glorioni. Quid . si instrumentum illud iit bonorum
Quid, si as)luin saeuiolis sortitos Quid i homo
es, non Deus, Damnum doloris penset istud bonum, meminisset uir gaudeas te nolle. Quid malum adhuc putas 3 A Deo nullum malum est. Deus voluit. Anne minotis est voluntas Dei, quam sensus tuus 3 Quid λ Hactenus contumax perlinis 3 Irasee te, indulgeassectui, funde bilem,s tollere dolorem potest i si proscis.
impatiens esto. At nullum extenuat impatientia malum, impinguat omne. Cemis: sed non scendeas. Fers aegre tantum dolorem: ergo velles minorem. Sed ne celle est,seras non aegie:quia,sivolis , magnum sacis. Patientia solum minCrredditur. His aut similibus mitescet opinio iei
Itaque non licet calumniari tinbecillitatem cap. D. humanam,quod sua adsequare vota n queat, neque pareant res cupidini: tantumdem enim a bitrio cadit: nequeunt percellete nos, nis apprehendaturin renuntiet imaginatio aut pacificas, aut hostiles. Hoc de nostris est. Ita in propitie nobiscuin actum,quandoquidem sub nostra in Du non veniant res, quod earum iacies veniat,
qua vel tetient,vel pelliciunt. Nihil nostium in rebus est, nisi iudicium;& satis hoc est non mi- nos ac si ipsae: vi dimittere, aut admittere acerbas, vel suaves pio libidine sit. AEque copendiosum cst gaudii artificium, sub nostram recidit attem: ut libet in istare res, licet. Non tutioressis intei scorpios,dipsadas, sepedones, natalces di3inos, vipeias, ii ad te accedere non possent, quan . si accedetis sium pestilenti morsu transmittere nequirent vitiis. AEquὸ incolumis manetes, si tuo arbitrio suillet motus venenatium, aut venenum : sine isto innocentia sunt. Quid resert extra ius nostrum res eia, si earum acies tutis nostri est opinione nostra,aut instiuimus, aut spoliamus. Vitus aut si lubritas, & sapor rerum indicio nostro ianditur. Arma iam concedimus, iam tollimus: at exerinem militem vel timidus non pavebit. Edentulus aper est innocens, mancus v sus, ludicrus cus basiliscus, sanus: in nullum est malum sine opinione nostra, quae , ut scit mala de imare, nouit & ho-na comere. Hac parte iuuandi sumus t huc illa flectenda est. Si ilium teneamus sensum, admittere partim iam liceat duas Epidicti an si itis:
una alleviat correptas res: altera grauat. Nequat rtuna ingenium uateres, aut bonum, aut nimium achitectari , quin opinio nostra nesciat os fendere dem risim aliquid,aut eminens:hitic la-υigatum,inde exasperatum. Quod isto respectu umbra mali subnigrescit. illo radiat botii specie: si tecta contemplemui, frons pulchra patebit. Aitificiosum quoddam genus picturarum pio respectibus figuras variat: si oblique obturatis. alietem istinc vadebis, aut asellularis aliunde,
280쪽
leonem, aut bovem ; Η tect3,elegantem saciem. Non alit et colores mutant res: aut lutidae dantiit, aut sestiuae. Eadem contemplabatur Heraclitus , quae Democlitus ; sed e diuerso si tu: illius excitarunt fetus , huius cachinnos. Idem metallum neglexit Curius , dilexit Clasi sus Sub binis omnia imis spectare licet,lor uadi eleganti.
cap. ia. Quin, ipsus formae elegantiam turpi latete , & contemptibili potest videri specie , ut istud quoque ad exemplum sit, ) si ea intue
iis parte , qua temporis soror est, qua animi extranea. Quid laetaris re omni in stagillimarapso Helicatior vitro ima est 1 istud sine ictu non petit; illa sine vulnere cadit: non est opus, ut peteat, ius quia existat : durando in tetit: dum seruatur . perditur : res omnium Dν-cissimai non est stabilior tempore ; eum ipse sugit. Non est opus, quod est terreat hostis; si contines tempus , aude sistere ii diem. Dipluit substantia nostra, accidetisne stabit 3 vis, scire , quid sit 3 Expecta , scies, quod non sit. Quid amas , quod, ut vota tua seliciter cadant, periturum est 3 Amas imam , sed non odisti vitam: senio forma petit . ante seni uin ino bo. Non est pretiosa species, nec valetudo, nasi cum animo speciose de vegeto. sunt venena, . quae admistione alieni succi falutaria sunt muti quam reticulosor mens aegra, quam in corpore
cap. 23. Ambiguae itaque tes sunt ad contemplationem nos iram: sed ansula salutati comptehendi oportet. Visus est Androcidas ineptiis miles, quod claudus descenderet in aciem,de propicies,. increpatus: alio tamen latere ille sumpsit , &suum tutatus est consilium, de ad gloriam torsit dicteri uin i Pugnate , inquit , non supcre, mihi propos tum est. Theramenes, opinor, siue
alius alitus Lacedaemone animus , innocenti capulo prehendit satum ; laetus , ridensque
damnationem mortis excepit ; risumque torquenti malevolo ad legum , Lycurg;que contemptionem , Ego trespondit, gratiam habeo illi, qui ea me plectit mulcta, quae sine mutuatione 5: versura potest solui. scilicet, sana ista ansula leuis suit : grauissima leuibus animis
mors,& mala malis. Lacones , sue trecenti, sue sexcenti suissent, qui aliis ex omni Graecia effugientibus Xerxem relicti sunt, suam quo- ue satis honorate fugam possent. Non erat 1 pes victoriae, sed sepulcri : non tam expectabatur vinci, sed obtui: satis gloriae fuit, quod tardatent. Nimiὐm secerunt, quia dubitalint; nec pudor erat non sperare vincere , a quo re- tum natura victa, maria, montes. Aliud est prae- liui; aliud desperare. Maxima potius ignominia, si illos primos Graecolum vinceret Barbatus sine teste virtutis; hostium dumtaxat albitrio commissa sima : sed gloriosas altero atti-piebatur mois latae. Vnde tremot Saxa commilitones erant : angustae Thermopylae lasent animos : natus erat locus saucis : non nume-ietiit Lacon, sed astinactur. Spatia muros non habet , nunc habet : iuerunt , non sugerunt
sociit superflui visi sunt : non teliquere spartanos, sed elegerunt. Licet dicere: Hic meus est dies. Non iam defendatur Graecia , sed pudor. Aliis non Disset dedecus segete: Laconicae infamiae delibera ite est Ctis. Si victolia in-
certa est, gloria est cena : as certam victoriam Athenientis venii sent. Lacones ad cenam mortem state solent. Quia 3 Fuge in t foeti Nee
sequendi sunt, nec reuocandi. Cui istud priamum in Atheniensibus spatiae piobabunt Aliud imitari licet, non sugam. Monte, mutauit Xeixes : discat este , quod vincere possit potius, quam imitate. Ossendat Baibatus aliquod dissicile, set ite Laconem. Proh pudor i inter hostes suste , inter fugientes tardare t Qui vicerunt stanao Graecos . vincent vii cadendo hathiaros. Paucis maior gloria vincere erit; minor iactura vinci ; nullus pudor. Hisne satis praeponderans opinio verset 3 Atcbius, Titatius , Pontus , Caestitis habuerunt, ubi se sun
A si quocumque nectere opinionem licet in Cop. a 4
naturae favore,in virtutis experimento; cur non
in rtunae iracundia , ct ea parte alii pere , qua non vlit 3 Pauper iis : non respectes diuitias, ut instrumenta voluitatis; sed, ut tormenta virtutis , discrimina saltem. Euge, liberalior vlitus est, quam rtunae non dat repetitura; non ii gat necessatia. Solum noti dat, quod dat ubi nocebit, quod ademptum plodent : tolum eii piri quod telictum laedit. Quid interest, caeuat casus consilium , & virtus induci. O inepte, remedium paupertatis praesentiissimum habes, nona derate. Tantumdem est, habete, & non cupere. Quid aegre fers paupertatem λ A te pete, quod deest i locupletissutius eras. Dabis tibi, quaecumque nolis. ille dities soldiu est , qui ale mutuum accepit: iste solum nunquam eget.
Victu splendido cales 3 Ne putes gustum , sed
naturam : illi nihil, huic parum satis est. Satur non etis: sed eras satius seriai se, di bonus. Fxiguo in victu exigua est , oluptas, id est, malitia. Gaude necessitate virtutis : sponte non
fecisti.' quod debes : post istud quid melius,
quam sacete coacte si angustus non est cibus, laxa erit gula, capiet omnia vitia. Quid a Delicias quaeris 3 Ipse Epicuius in oletibus S ab stinentia voluptates suas posuit. Repulsam pateris 3 Ne iacturam voti intuearis , sed periculi. Tuta mediocritas est. Nulla tibi in i tia , sed ambitioni tuae t huic ipse prior iniuisti in sactutus eras. Imitanda est ars naturae; caparte adhaerere, qua conuenit. Hoc astu aemu
la inter se conpagine pacificus constat orbi frignis aetem seie in dimidio sui aduersatur, aec aquam, aqua retiam : sed eo cohaerent latet quo amicant. Ignis siccitate latatur, aer humi ditate summa : anne propterea hortent, & dis. cedunt 3Mini irie. Callent nianus pacificas nin re: aliunde maerunt se amplecti, & communi ligantur nexu, caliditate. Aqua quoque, α Leet fore & ealore se hostiliter fugarent ; amica tamen 'ti que hia nuditate se Olculantur. Tetia patitet contempti araditate , inat cum humina foedera, tua si inseunt: ita intet hostiles impotus amor est. Nos tamen pigio iudicio ies at- tipimus : contraria anta prehendimus, qua nosvrunt, qua aduersistinue sunt.