장음표시 사용
301쪽
a s Lib. IV. De Arte Voluntatis.
cap.3I. Adiice alium amandi titulum , amati Deo,&a nemine magis. Vnius charitas manceps s. terius est. Nihil magis gregale quam amor, Omnium rerum patientissimus,nili solitudinis. So. cietati Didet, de extorquet consortem. Homicida est,qui amantem suum non amat, cdm pro. s mortuum non suscitat, tam pol st. Quodam
. naturae iure edicitiat amare amantem. Omnes
pior dimus libentet in propria , nostrisque piospicimus. Amans iam ad res expectat amati, de in censu suo sci ibi tui. Curam,& voluntatem exigit propcietatis titulus. Placent sua cuique: quare nihil magis amanquira , quam amantem: nam nihil magis nostrum. Amans ausea se a se, furatur se,ut it adeatur amato, qui amantis heiussit aletissimo chatitit is iure , N auctoramento. - S vigemus ista, nihil magis nostrum, quam is, cuius omnes sumus sui,Deus .QuaterQuoniam
amat nos.Hocne titulo nostet imo, quia nemo
magis ti vinet, vald; nostet , & nihil magis nostium t quanto enim plus aliquis diligit, i adsamantis est. Itaque, qui nos super omnea amat. super omnes nostet est; hoc saltem titulo super omnes diligendus. In plurimis si illimus est alnot igni ; dissidet in cursu , & via: tametsi caelestis res . impetum deorsum vehemellius agit . libentet descendit. Chalitas parentum mai t in filios venit, quam a liberis refertur: beneuolentior libet alis an inna confert mu- . nus, quam ab accipienti memoratur di ita ditur. Maiori amor Dei altico in et Atas tesdefluit, qidi in ab ipsis telluit. Saxum ex edi-- tiori met concitatius. Quo 1 distantiori cadit, . violentius vulnerat. . Quid altius quὶm Clea- tot 3 Amoine caelo dilapsus non te ioviter pe
eellit c o. ι vetam,si voluptatem,cuius nomen plaus bi
te est, in amore quaeramus . vnus Deus vindicat. Uni Numini contesselat iucunditas de volum quoddam animi. Diuinis amot emanatus
Wris, caeteris, nisi Deo, i qualis est, & amarescit ipse ex se dinissimi ed abusus malὸ au
D ἐπι- ά . dire fecit. Orpheus vocavit γλυκύου κειν. Alius ait:
Sie diuido inta anceps ingenium:in Deo mellis t,in caeteris accibat. Amor,ut apis, osciosissimus . di sui operis pacifici relator, si impe-ὰ iam aculeatus st:stimulo suo suo dith saueiat..u' ' Ideo amatores tutum delibuti absisthio acerbis- . sine susin ipsam cupiditatem, inad voluptatem serunt. Pungit illos amor extra alveare suum. dulcis tranquillitatis artificio impeditus. Dili- seu tes dumtaxat Deum notate alit: tis favum
conficit iucundum:in Deo solum locum opis ch sui teperit. p. 3 3. patebit istud, i indolem eius spectemus Procipuum in amore vorum est, amato integre pe
sui, cuius auidissimus es, iam istud ostendit
dissentite amorem humanis rebus rixam mouet adhue consentientium cupiditatum. AEgrEsea amatot iii lem, impatientissimus consor- tis', suis se votis damnat,nec vult ab imitatione
probati Noscit angustias eius boni quod diligit . de minus esse, quam quod pluribus satisfaciat
ideo marcescit, urit ut periclitantibus consciti cupiditatibus. Insus scientia bona illa sunt, nee . patia duorum desidinis , quae viii non. satis se. laxant. Istud set a uo amori Dei, quo si ui sine 'detiimento alicuius istites pollunt. Maius quid est omnium votis ; capax plurium posse Ioniue; multi, supei fluit una eius bonitas Cape prace-ptii nn audii Ne ames,quo fruitutus, solus lix
Huie moti vicinus est, ,elle amantem , ut amatus se integro finiatur: velle, toto occupato simi, ab illo ditiei istud etiam amantes sodacat: istud premit.Vident quoque angustum amorem amati, nec maiorem bonitate : coarctati amotis est,cuius est limitata bonitas. Timent, si in plures diuidatur chatitas , minus se percepturos. Postia rerum pulch titulo duos conuiuas non sustinet. Quemadmodum plures una re interae stui nequeunt: sic nec ipsa plutes integie
potest tecteare ; nam nec amare. Per plures dissipatus assectus minor erit. Hinc an Istringit cor amantis , quod nequeat ipse Q-to inuste frui, aut quod amatus partim Dossit alio frui. Velabra Deus , ut alii uentis est,& iocupletissimae honitatis, ita de aincitas quemadmodum a plumus sine dispendio amari potest;
pluies ii ne alicuius Aetrimento amat. Patet cunctis bonitas illa infinita, patet de bonitatis defluxus , amor integer. Secu:ἡ amatur Deus: nihil petes, , si alii timent. Innocentur amat: nihil laedetis, si alios amet. Aecipe & aliud monitum: se ames, quo si uiturus, te solum voles
lnsclix: iniqua lex amoris terum, nolle, ut V K M ament alij , nolle,ut ament alios. Non ita miserum& tressum eligas amorem. Superest Deo amor dilatatus; superest bonitas , ut amet, demetur. Tam abest a felle , vi riuales optet, Zelot pia gaudeat. Hoc interest inter zelum humani an oris, de diuinit zelus amantis Deum optat,ut alij ment: zelus amantis hominem, ne alius amet. Ille foetos quaerit: iste fugit: pro qualitate, nimirum, amatorum. Socios ille quatit; quia superest bonitas amato, cui amorem suum a qualent non putat: coadiutores exoptat, ut suppleat votis alienis proprium deiectu . Iste non admittit collegas: iguum bonum timet, ne dest sibi, distributum etiam aliis. Perinde ae qui splendidum epulum parauit, cui ipse nn est satis, conuiuas quaerit, inuitat plures, gauisus cs sertio epiriantium. As misellus di famelicus rusticus frustulum huldeacei panis, quia sibi non susticit , non distribuit aliis . non palam comest, ne A:us, qui appetat. petat. O laetissimum affectum 1 5 securissimum amorem Dei l quem Σelus non cruciat, luem riualis delectat, sine absinthio, sine aloe, sine selle, totus dulcis, de consentaneus cordi. . - i Quicumque alius amor disconuariens , in- Cap. s. aequalis, amat illinius, cludelissimus est :&sua his rebus non nuum docet inaequalitas, πο- citas : monstrat violentia inacia locum impio inium, nisi in Deo. Atine in ina sede amor fuit elimarchi ita eiulantis
Hane ego de me eomestic in danti Deio, ne I
302쪽
Nuiu; reor violentiae causam, honoris eam, leo,imiam istius affectus indolem. Ad Deum na tu, essi caelissimus cst conuenientibus materiae vitibus, quae digressae , & dcsse,ae aliis, in vi lentiam illam erumpunt. Arctantur pusillae rei. N quo valet impetu incommodus in angustiis amor fluctuat, cruciat, perdit, velut ignis in densa nube strictus, scindit illam : &,s illa caeli via aborat, destinus ad terram obuia itaqueterici, torret. viii, diruit. Optimae res sine illo viii pessima sunt. Non sunt assectus ad tortu rati, dati ; sed ad gaudium , ut expleti conuenientibus naturae bonis festiui sint animo. inaeomitas abest tetrico rerum amori: quare non ad illas natus Deo iaccr cst. Quaelibet vis animi habet aliquid a se respectum , quo pei se itur, quod ad suam utilitatem, quod ad oblectationem vertat. Hoc in amore Deus est , sicut in oculo lumen , an audatu melodia. Nequaquam tam pessime prouidit natura nobis', ut rebit, ineri e amandis istud praeparasset tormentum:&cogi disset vitali sedi coiciis ratu hoc ingenium
Ortis : imo propterea conuerberat nos illas amantes; quia nolit a ari,ut prudens mater αdiligens : ad exemplum enim amotis materna,
qui pectantem stium flagellat seuere . & pu nit. Pei sit ille dolentibus piae Prometheo piae cordiis Ba mihi omnia ingenia sunt ό quia lubet, non
Ita me amor lassum animi ludistat , fetar,
. o 3 extat. Is ritimis moribus metum experitur. Itam timstangit Amiantem . .
quimum. Neque nisi quia miser non es pusvim, mihi nulla abs Podito pernicies. Ne ista ad exaggerationem putes, alios me. morabo vulgatis amoris cruciatus , quibus ira 'munis & eespiata est charitas: namque, si deue xat amante 4 diuidi ab amato amorem, quantum premet negat 3 Excruciat, si coamet alius; quantum si se non ted amet alain tunc Leuissi inamors amotis qua ex se nusquam pulsus amans cupitis agitatui tormentis. In hoc atrocius si titin.&qiloa animum intelimat, & qudd relinquat cum se isti corpus . vi dolendo solum sit superstex. Recense curas , angores,vigilias, suspiria labores amantis, vi dubiam extundat he nevolentiam alterius.Demus obtinuille : adhuc anceps affliget fides. Potest poenitere amatus, potest mutari. Satis est quicumque timor macerando amotis gaudio delicatissimo. Istis nos exami tangustiis Dei amor secutissimus, laetissimus. vltro nos amat, ptios amauit, nunquam nonamabit, si amemus. Accedit hvie seeuritati
dilectionis magnitudo. Elige, si quid sapis . eduobus bonis exiguum unum& anceps,uterum maximum, ipsumque secutissimum. Cettε bi, istud bonum, imo bis maximum bonum, magnitudo de securitas faciti illud nec boni titulum
metetur. Patriculam illam, si qua sit bonitatis, R.P.nan. Eusebi Nerem. Qi . absorbebit sui timor. Quin, expiemus illam timore t pusilla est,nec capax tam magni affectus; satis hoc tormento: pes angustioli calceo assia situr. Adiice post pessimam iidem amoris, ren
Ris perit amator, ab νe, atque animo simul. Etiam post securitatem ted amationis periclitatui amor, nec securus de amato, ipso adhuc tuto, peribit,non dico,s de medio tolli, sed si putet concuti. Quanta solicitudo versat suspensum graui supplicio amantem, ne allectus alicuius expetiatur inuidiam. Ad haec morbus onsentit, tempus macerabit,sertuna laniabit.Quid si omni tib perdat Istud amoris insolitantiam Platonicus Pausanias oppi35 timuit: pereunte enim amato perit amor, cuius conditionem sequitui : pereunte amato M amore; anne vivet laetus amans 3 Sine his periculis Delis est,
quem dimittere dumtaxat possumus, non amitatere, nisi dimittamus. Maximo munere donati sumus, quM nolentibus amitti neque ait nemo nisi volens perdet. Sig , quis , si amet, volet perdere Hacte uis dispeximus , quam decens, triam cap. 33. commodum , quarta volupe habeat amor, si Dei sit, ipsi natus, & pro unius immensi mensuratus
norma : nunc mixtim alia lineamenta amoris
comparabo quam aptare quia rantia soli Diuinitati veniant. Non inerti attificio hunc naturans, resecit affectum; nec sine proposito:imh tanta Leit in diistita , tam suo Obiecto quadratum, tam appositum Deo,ut quicumque nouerit, illi dumta, at natum , illi di tum asstinabit, non minus quam qui secutim contemptat ut, seriendo dicet sactain. Singuli elabortiti ais ctus sunt pro sinet amor, quia finem sine fine habe vii que infinitum bonum .ctiam ipse sine fine est.
Licet libete anacinus quod velimus; non possumus non amare aliquid. Possumus cellare ab odio, laeirmis imperate modum , spem comescere, itam sedare , timorem exculcre: omnis nite amor nequit: semper necelle est velis alia quid. senescentes & limitati affectus materiem consentaneam eum modo, cum limite habent:
ergo amor inde fellus immortale quid aspirati cuius elle insatigabile est, nunquam defecti tinn. Alia affectus ad tempus sunt; amor Omnitempore ; aeternum . scilicet , suggestum habet. Amor enim inter caeteras passones , quippe excellentior, solicitius curatus matuta est lassitu- ditie Ar ignauia omni illum expiauiti in conia tinuum usum secit Negauit serias ossiciosissima mater ossicioso disse tui: noluit vacare unquam 'eximio lito opere; negotiati instigat: non leue inde Maesumit luctum t nouit a Deo assidua beneficia, & sol sim amo te redimetida. Assiduum propterea amorem fecit , ta sine qui ite, & ne glauis nobis iacet continuatio Patiae, insatigabilem, aciem, suavem , placidum, ipsaque acerba mitificantem. Adhuc tamen nemo satis amabit Deum,etiam qui amare plus nequit. Adiice ,& immense natum ex sua transcen- cap. 3 9 dentia colligi. Vbique amor est,in omni clauditur assectu,omnem iustentat, ad notitiam , se iliacet, Dei, ubique locorum, & rerum exaltentis, omnia sustentantis. Timor sine laetitia consilit, linitia sne ita ita sine spe spes sine timor nullus sine Mute. ipsem taliue odium amor suta A a , sulcis,
303쪽
28 o Lib. IV. De Arte Voluntatis.
Dicit. Ipse stirps , ipse primus minor Omnium assectionum tin hoc etiam diuinum quid ut tui. Ipse velut velut netuus in sigillatiis notat
omnes sensus,omnes vultus animi,omnes gastus corporis. Pro amore totus gubernatur homo: dui inus apparet si Dei amin impellat tu contraiahat, non aliter quam fidiculis humano, sigillaria imitantur gestus. Ad haec, vltimo natum Ierum fini dominatori omnium . cui reseruntur uniuersa,imperium ostendit amotis in reliquos assectus,vertit, tiahit,resert ad se cunctos ; seruiunt omnes astinui primogenito Occuraturo in illa te, cui seiuiunt omnia , cui seruile debes.
Sed , ubi euidentius ista adaequatio patebit, quam si ipsas amoris conditiones cum diuinis componamus ; si illas pro ingenio affectus, stas pro excellentia materiae&boni, suo quasque consideremus ordine 3 Amor est primus affectus: dicam, consensu Theologiae. de Philosophiae, primam omnium gratiam primum donum. Cui palaestimabis, si pinnae bonitati, primae beneticentiae 3 Amor sua ipsa natura clonum est,non
ex adiacenti : est statia nati talis,caetera munera
Achitia sunt, eiusdem vicaria: transfert sponte amantis dominium amor, & gratis ipse datur; at quod sponte,& gratis traditur, donum voca his.Cui itaque quadrabit donum natura sua,nisi bono natura sua & excellenti & masno , sine Ornatu, sine accidenti3Amor est per sese donum: cuinam aptior , qnam bono pei se Amor est donum aliorum causa donorum, nee vlli magis consentaneum putas, quam illi bonitatis natu Iae, quae causa est Omnium naturarum, & bonitatum. Amor sile aliis muneribus per se est,acceptabilis, ex se glatus: cui magis conueniet,
quam illi, qui per se placet, qui per se amabilis
etiam competit Deo : nulla res sine Deo plac
te debet ; credo, nec potest , s gaudij sinceritatem , innocentiamque spectemus. Meti ut nunc molem amoris, tendamus funem, Omnia
illi impatia repetiemus,nisi Deum indigna tanto munere. Pignus istud cordis, de unicum pi- nus nostium, inaugurari Deo, quia magnum, ecet; quia solum, necesse est: ne iniuriam sa-ciamus magnitudini diuinae , de voluntati.
Piodigi de iniusti sumus , si aliis rebus impendamus amoreiia,etiam nobis: dabimus,mmtium,
merentibus nihil; negabimus totum id iure postulanti suo
Tantus amor unus est, ut ipsum non exae- quent omnia: maior itaque,quam debeatur alicui,qui inter omnia numeretur, & ncm complectatur : cuncta enim telinquemus exequutiari nostram voluntatem : id unum,quod placet, ut faciamus,caetera contemnimus: id,quod cuique libet,inaestimabile est , pluris igitur,quam Omnia cupidinem nostram habemus, se amor uniuersis praeualet. Anne putas exasgetate dictum3 imbremisse ' humilitet. Dignius gicam adhuc non exaggeratius. uniuersa nihil sine amore valente ad pretiosum est, ut imponat pretium rebus, quas sua eleuat contagio : quod exiguum est, amot magnificat, & extendit ad omnem ampli.
tudinem. Quod magnum videtur mutius, samor non eontineat suam molem, contrahit ut,
de premitur. Patum est , des omnia mihi sine amore. Certe sine debito parabo,inuenta cense- cap. r.
bo, non acceptarpto pondete amoris ponderantur omnia : tantumdem pretium habebunt, ac beneuolentiae. Donantis voluntas taxat donum. Non debet cosiqnod inuita manus dedit. . Donasne amore, ius stadiae amittunt : ipse tamen
amor, esim donum sit, vitta iuua periculum est:
tantum munus de tam pietiosum nunquam , coacto edi actum suit: nemo tantum sibi atrogabit iuris , ut ab inuito audeat istud donum incomparabile vindicate .nec obtinebit', si audeat: spontaneum est semper cum pretio suo. O terum pretiosissi imam l o pulchritimum amorem, quκic per i pia placet,quae omnia placete facit sine qua nihil Aliunde quoque ostendam omnibus aequiualere amorem, pignoribus, diuitus, 3c immensae votis auaritia. Ipse donatis magnifico isto dono amotis donatur: tum de ipse amor maioras te donata fit. Quale iam amor tuus pretiolim est,
quia iit,quam quod te dederas.Caictum quiliaque plutis se facit quam omnia sua,& quae posluit elle sua. Amoc itaque pretiosior omnibus rebus tuis est : nam es pleriosol te , qui tuis te Omnibus praelatu tu censes. Nae hominis pretium,amor est, aestimabilius quid est, a quo aliquid aestimatur, quam ipsum. Non enim velut infelix de sterilis albor titine .de alimento ignis aestimandus est animus . sed fiuctu. Iustus dicitur,ut palma, floreret utique di fluctificate, ritu
aliquatum palmarum Indicatum,cuius Luctum in corde & viseere habent di in corde hominis. suus latet mitis di dulcis fuctus amor.Apte venantius Honotius inquit:
Fructus amicitia corde calente manet.
Amor proprium quid nostri, de solum nostrum:
hoc titulo pretiosior , quia sol diu. Rara citius aestimantur: quid unica 3 Iam de hoc nomineptatuet dignitatem dc pretium vindicat istum aDiectum Deus t cui debemus omnia . necessunt erit date unum : nam εe unum solum nostru ira est. Alienis & propriis creditoris rebus , neu se asserit alieno aete. solum illud proprium orinor curiasque , quod in sua est voluntate : ni nil . . nostiae subest nisi uelle amor, inquam, de voluntas ipsa caetera aliena sunt.quae aut coacti habemus, aut inuiti dimittemus. Itaque, si Deo Pa tificandum est, unde id possumus , nisi censu pi optio 3 Atqui ex ista proptietate amotis, peculi j liuinani, humanuta aestin at ut pretium quemas 'modum facultates censu. Si amor honus apsum piobat hominem, si malus corrumpit; dq iude st, uel habet, optimo amore Ostimum cst quidquid prauo, pessimu in : si perdimus aincretia, pereunt omnia nostia quin de nil ni nostrum , nisi . . ille. Sed nostra alia dicas, Omnia erunt appen dices amotisse cui illum damus, nihil negabimus , imo Omnia trademus . de votis plusquam omnia. lam de isto tertio titulo prae omnibus valet amor, Deo solum dc dignus ti debitus: accedit.quod qui amorem dedit , dat omnia sua, dat Voluntatem,pei quam omnia possidet qui illam largitur,concedit,quaecumque per illam habeniatur , non diuelsa caeremonia , quam cum traditione clauium possessio domo tum de thesauri
telum ad dimidium hactenus magnitudinis suae charitatem perduximus t tantumdem
restat: non solum amot aequatur amanti, de suis' omnibus; duplicati pretii est , pio amato valet Satis
304쪽
satis liberalis amor, qui omnia amantis dat, de ipsum. Magnificentius adhuc,& egregida de illo puta: dat G amatum. Cui Cui omnia amat; ipsi,quem at ι amato,si iste amet: hunc alie natum . se sibi restituit Totus dando compos..tus amor amantem dat , amatum reddit. Quid grandius quam quod dignum ut detur, & det nos Deo. α ipsi in Deum pro amati ritu. Plus Dcus quam nos , de Omnia est quem cum ipsidemus, satis,pto nobis saciemus. vere de sincet Eamatot Dei nihil magis cupit,quam quod Deus ii quod est:tum,s Peusi inuat commentari de litium non esset,aut periclitaretur,cum proprio stabiliret periculo: slieret in rerum natura auctorem siti uindicet ipse peliret:mallet Deum esse quam s si arbitrio suo D minuas veniret, ut alijdatet,ves sibi letineret, oblitus sui statim Deo daret.Quale splendidissimum istud amotis in nus libent et Deus acceptat, ubi se putat dari. Istud sciuilegium donorum apud saprentes coia latur,tion aestimari euentu. sed volo. et te a mi niis hallente plus amante maioris fit exiguum, quod dederitiquam si minus amans plus dederit.Nucleus donoriunanimus est.Non iniquius a limat Deus nostra,cui patent corda. In argumentum munera apud mortales de si orantur, quemadmodum vel ba necesssaria sint ad indi cium mentis: latet animus: testimonium dona exhibent.At,quia Deo patet, parum interest le-
sit facultas ii voluntas adsit.satis acceptum es , quod in amore datur, licet in se non detur.Tam locuples de liberalis est,ut nihil non possit dare, α nihil non det, eo locupletior, quod habeat, non quia accipi sed quia dat,ipsa plodagalitate acquirens. Quanto praestat de nobilius eii, dateruam accipere. Sane in plurimis felicior & as
uentior est animus cimantis, quia isto modo dat,sellice voto,quam , si eadem re dc ne accepisset. Rogemus ipsam: plus profecto gaudet vovere amato omnia. quam se possidere : tanta ea his est amoris aesti iriatio.Nemo, quantumuis locupletissimus, istus refutat gratiis lauim do
num : nemo cum omni suo Onete non admittit libetiter. Nec supremi Reges, iusti rura, contemptissimoiumque amorem contemptam rem
putant. Nemo diligi negligit: nec Deus beatissi inus aliud magis petit, nec magis reddit. Illud nec indignum supputatione, pinor, ad amoris . molem : egregius quid de subtilius ab illo dona ti, quam molem istam, de tacem rerum, corporeata crassa, quibus oculus dumtaxat gestit, Jehebes fungitur sensus. Traditur per amorem animus, transsundit ut spicitiis, illud , quod in nobis honoriscum est. Prodeat nunc ipsa amoris virtus unifica , si mr quidam Diuinitatis ; ideo Deus, quia uniari& omnia. Per feetionem unitas multiplicat, unum extendit. Quidquid perfici appetit, ad unitatem aspirat. Quid potius quae rei et amor, qtiam cui magis potest viiiii 3 Et hoc , quid magis , quam quod unum & simplicissimum a piquid magis unum , quam in quo Omnia sunt unum Ad haec spiritualissimum , insinuatissimum : nihil Deo intimius halebit: omnes penetrabit secessus cordis. istud soli an fefellit
Balbatos Iapones humanum coli ratos ipsum Numen, ptimumque principium rei uni coiso tua ista de crassa, specie tenus bona , iniuriam moti faciunt, de si a mole resistunt eius simpli- R. P. Dan. Eusebn Neremberg,.
citati. Nequit illa complecti suci sinu animus, nequit suo committe te cordis claustro. Illud num, quod petineat quocumque, quod ubi e
capitur, amatoriae unitati accommodum est.
Illud bonum,quod ita adstringitur cordi,ut nutiliis pinimus dissoluere queat, quod inuitis Ca nibus tenebo, quod mecuin quocumque seram sne onere sine mole. Multi, violat diuiso m
das amatorios ritus : amor unit amatum:ad hane vim non debet esse divisus t totum vendicat amantem, pignus, totus compositus ad unum, marcet partitus, de in suas leges peccat. Non sustinet magnus amor minos atriai etainabit minus, si plures:qua parte fluuius plus patet, mi nos profunde volui tui. Mancipat amantem amor, de amato sui dominatum tradit: at dominium singulate quid est, impotens duorum esse : ergo de amot , quamuis potentissimus, quamuis ossicio tissimus', nequit multis seruire; imo quia ossiciossimus de potentissimus, istud non potest. Quidq dest, ad unum est, contumax ingenii simplissimi: negligentius singulis satisfaciet, qui velit omnibus. Amittet in murulis amor honorem sui tituli: hanc gloriam ha bet alicuius totum esse: nullius erit, qui pluriumst,qui multos amat. Ad haee , indolem amotis, & legem naturae cap.
conser amor ad unum est, de pro ingenio suo.&pro honore : natura,& pro sua pietate 5 prouidentia omnes dilisere iubet. Anne fimorem, quem industiiosus elaborauit, contra se illitat Imo attificiosis inh, opinor, pio diuina, di immensae magnitudinis modulo construxit, inde amaturum ab uno uniuersos. Oceanus mattiae. que amorum, charitas est Dei: namque , ut ab Oceano iiiiiiij in eumdem reuersui deducutura Lita amote Dei pluo es derivantur amores in ipsum teuoluti. Patet latissime unius Dei amor, licst unus subsistati tot appendices amotes habet,quot homines, quot amari possint, per plures emi sus canales,velut aquatum forma: stillicidium cbaritatis est beneuolentia Omnium. liniae sci ipsi leges amoti tes amata, qu 2 ad sui no mani amantem sigurat, ut sigillum ceram, nec citra, nec vitia patentem. Non licet amare plus, non minus,qu in amatus amet. Non diligit, qui non eadem cum dilecto diligat Omnium rerum est societas in tet amantes , maxima votorurn. Deus omnes illatitate complectit ut e nee ista indulgentia iniuriam committit contia amato tios citus: satis pluribus amatis , satis de amantibus infinitudo saciet. Bonum conimune est, aetatium publicum beneficentiae, atque beneuolentiae nunquam exhauriendum : plurium sine
alicuius detrimento potest esse. Hae itaque lege
tenebitur amator Dei omnes amare: tantam licentiam S prosperitatem nulla alia beneuolentia obtinuiti solum iste amor latissamo spatiat ut campo: vltra fines suos prorumpit, Lberrimus
in ipsos gliscetis itiisticos suauissitist. Nec ista
felix amandorum antiona obstat simplicitati. unus amor est, δέ idem di sed, qui multos & diuersos capit amatos, ud per unumDens elegati-.tissimus dilectionis chorasus , & educit amorem , & reducit; educit amans, Ieducit amatus.
Omnes Iost se ita hii magistet iste amato ij chori, ipse psimus amauit,& ipse ultimus amandus,5 ad ultimum. Quia pioduxit Iligens , de hei reducete dilectus. A primo principio , pri- Aa 3 . mo.
305쪽
181 Lib. IV. De Arte Voluntatis.
mo, inquam,bono, velut Erotiarcha, Omnis naturalis gubematur appetitio Eadem bonitas pri-m causa est , ipsa de ultima : ptimus amator, ultimus finis di series agentili ira norma est finium. Piamum agens sequentia mouet, sed ultimum finem sequuntiat omnes : quod diligit agens, redigit finis: quoptimum respicit agens, eo debent sequentia respicere. Diuinis factus amor upis componi tui pro Dei similitudine . Vnus Deus est : ses, qui omnia st. Unus amotest ; sed, qui omnes claudat. Sirnat amantem amatus, de sui sorma figurat: nequit eadem ceta duo simul admittere tigilla i noua fgnaculi
sorma delet aliam. Iam vides, cur duos anaatos non sustineat unus amor, id est, vetus t excipitur ista angustia amor Dei; non multis obsignatur sigillis, sed uno qui praesentet omnia ; ideo latissima licentia amat omnes in uno i in hoc optimat vim unificam, cum uniuersos ad unum redigat. Elegantet eleuatissimus de diuinus 3 Hierotheus amorem Dei vocat patrem amorum. v nus est, qui multos in familia sua contineat , nec reputantur divosi : namque in ciuilibus pater de liberi unam eamdem fingunt pet-
cap. c. Adhuc patebat magis unisca haec dilatitatis
vis,omnia in unum glomerantis omnes amores suos deducit ad Deum. & omnes amores Deum amantium ad se reducitide luctatur. Inter mi tacula de arcana naturae magnes est, a lintrandum' debebat eiu exemplum amotis. ) Illud praesertim genus lapadis rarum,qui appellatur himmo,
una parte trahit seirum , ex altera emittit. Huic similem puto clivitatem. Omnes amores suos mittit ad Deuna de omnes omnium amores Dei trahit ad se. Qui amat Deum , debet amate omnes, de amari ab omnibus. Quidquid amatus amat, de ad amatum spectat, ter facto sancti amotis praescribit amare. Omnes Deus amat, & ad Deum pertinent , etiam ipse qui amat: quin iste stemino titulo communi creaturarum, & singuli amantis, ita omnes amores unit unius Dei amor, de pulcherrimas choreas nectens in se conuoluit uniuersos. de se ad uniuerses,dc utrumque in uno, de per unum. Belle sublimi, Hierotheus in amatoriis laudibus v
Gon Ioba -- νω-. Nae maximum istud moram lucrum charitatis est, amari ab omnibus : maxima ista nobilitas amate Oinnes : de ne absit iucunditas, undique mellea est, de super omnia suauissima. Quid dulcius, qu in esse amantem, aut amatum Quid suauius utroque 3 Sane nihil dulcius, quam amare , aut amari, nis amare dc amari. Vtrumque facit charitas. Quid isto Dei amore liberalius, de potentius, cui licet amare omnes 3 Quid quastuosius, qui exigit amari ab omnibus 3 Frecundissimum dilemonis semen iste amotubique multiplicatur in alieno adlii ac solo stucta scans. Itaque amando Deumaliorum non amittimus amotem, sed eleuamus ; purum facimus, de catum,acrem,sortem,sdum succo suo de vigore alii Dei amor amorem hominum.
Sanctus Maximus ait, praebere Maer κιώ alaria ἰοερρι . Adlicidiim,non solum amorem Dei bene meteri de omnibus, esse omnium amorum
auspicem; sed sine illo nihil:vere, nihil letitime, nihil suis litibus amati polle. Egregie lanctus
Paulinus dixit: uia Mn teΛινι er bonum,uel serum tueant, cui non tenent summa capvit, Veri,bonique fomitem, es fant m Deum 3 Mundanus amor sine amussi charitatig sibi etiam obest, sibi deest:ceite ut unuin amet, dat plures, offendit omnes : eciat semper, de cum amat, ta
Ad .nitatem simplicios spectat. Non est sa- cap. r.
tis unum , quod non sincetum ; de iam quod mixtum est, multiple, st. Ex hoe etiam fate iis , uni Deo amorem attemperati, cuius solus amor purus nullam patitui compositionem, sine ulla taee, de amaro te odii, obtizus , dece-catus , liquidus: istud non habent amores alii
parturientes iras, erumpentes in laxas, nutricantes odia. Tam ineptias unitati amot munaanus est, qui, ut amet v num , plurium odio sati icat, ne sibi si initibus consentiant votis. Certe ad stultitiam quid aliud desideiabis.quam Odiste inultos si ament ipsum,quod amas comprobantes amorem tuum 3 Diuisus adhuc a se amor iste est,adulterinus, infectus furoribus consutis iracundiis , corruptus discordiis, undiqhe conspersus aloe , sermentatus absinthio. Ad haec, pr terquam Odium habeat, etiam facit; satis est,ut oderint omnes illum, qui . ut aliouem amet caueros, aut fastidit, aut negligit. At u
stillimus & sterilis iste amor ad paucos dii tatur,nec sustinet mate plures : quin in se ipso marcescit sine sinetii, i md sine floret solus Dei
amor naturam suam tacundam integram datam liquidamque seruat, sine contrarii compositione. Neminem Odit, qui Deum diligit. Totus hic amor amatorius est, totus dulcis, totus perspicuus, de simplex, id est amot est,cilius ignea natura: ignis autem putissimus est , de purificat omnia: nihil alienum, nihil extraneum in se toletat, impatientissimus sordium i inde sortissimus,solidus, totus amor est:vincet caletos de
Deinde non solam amot , praeter diuinum, cap. unitatem suam corrumpit, quatenus tam in eis de tam hebes est, vi nesciat εdstringete , dc ad
unum plures voluere amores , corrumpatiar
que odiis, huOtibus, ita : sed, quia necesse est . scindi; quemadmodum contra est . diligens Deum, qui nouit uniri. Omnes claudit Deus
tmas, Omnes pulchritudines rerum : quare, qui illum amat, omnes in uno amans, Vnitum,
compendiosumque amorem gestat, atque sinentuita mole accommodatissimum. At, qui ita quis inde relabitur, flexus ad hanc, vel illam formam, in diuersa statim finditur amore Aspi- .rat cupiditas absolutum aliquid . de suis integrum numeris ; nec in singulis, nec uniuersi rebus inuenit : non sunt totius, non integrae pulchritudinis: inde mendica obertat, inde famelica vagatur, inde per diuelsa solicitat, quae si semel in uno qua sussct , repetitet. Scindit instum suam libidinem voluntas , nunc hac, nune illa cupiens,vaga de multiplex,sempet habet,qua erret, qud processat : solam cama summum venit, tunc consistet: vitta summum nihil est: hie conticilienda est cupiditas Omnis, in uno consis inmanda Deo , eui magno x re obnoxii sumus, amote solo relaxandi. Non licent superuacaneae impensae amotis : unum Deum de unicὸ amate debenti, non vacat, ut alium, b nee ic amet uni sere amat alios, qui se diligit. Non decet minus arriino Deum ; totum
306쪽
flagitat amorem. latis ex se angusta Deo nostra voluntas e nec licet alterius amore plus stringere. Non satis lumus solvete , ut quid prodigimus decoqunnus3Egi egie diuinus Eucheiarius in ut Amare eigo Deum iam non voluntarium tantilin . scd etiam necessarium esse ducamus. Impium quippe est, hunc non diligere, quem ierendere non queas , etiam cum dilexeris. Iniustissimiliti est , ut ei, quae possis, tri ere nolis, cui, etiamsi velis, repensare non
Hoc quoque natum monstrat amorem Deo, quod incommode se rebul aliis e etiam obtentas , exoptaIisque , accommodet: alterius sein- per auidus t namque factus appetendo Deo, Omnia suo sinu amotis sementa complecten - ti , magnum quid suis votis aspitat. Quid masnum dixi 3 Totum t omnia in Deo elatissimo iunt gradu ; si uiamo, an quam , quidquid cupamus , aut cupituti sumus : suam nequit naturam amot fallere , nec suos laxos dissimulare sntis. Illud itaque tentat contingere i quoties cumque cupit, de in altum mittit aciem 1 sed suo proposito deiectus, restaurat vota: Eligari nequit ; aeterno enim dicatus L ssitudinem nescit ;& cuim nusquam in rebus, quas amat illud totum di integrum , quo anhelat, inue ianiat, cogitur. tepetatis quaerere cupiditatibus. Fragii en bonitatis , quae in Deo tota, integraque inaura,est quidquid in rebus placet: quate
ipti telum cupidine tametsi inscij,ὶ quid di
uinum 'appetitio gestit. Hinc incontinentia amoris 2 inuenit particulam e cilari optaret totatum, quelit reliqua. Frusta bonitatis sunt om nia , toti integra bona ; videt deesse aliquid, incitatui ad inqui titionem cupiditas. Hinc sus sciunt, ut irritent appetitum, non satient: seisiecti collapsus suo proposito amor, segmentum
pro toto nactus . quatenus non habet totum, non satiatur: quatcnus habet partem , initatur: aut. quia dimidiatum gustum vult explere;vult, quod libavit , vorare. Quemadmoaum sunt partita bona , ita nec integrum complent P. ilum , aut, quia cupiditas adepta pagnus amittere noluit, nec cellat inquisitione, cum minus
putat deesse. Hinciqui plura habet, plura cupita iugicat miniis testare , praecipitat cupagitatem post teliqua, ratus semper pauciora deelle,atque velut lapis,cum diutius suetit lapsus, concita
Ad incommoditatem quoque amotis spectit, non se rebus totum committere. Anguastias ibi timce, quamuis collegas admittat Lastidium. & inuidiam. Vtilis , de iucundi me tae curtae opprimunt amotem. utilia absentia legitimἡ non amantur , nec iucunda piae sin tia. Diuisum in his amor imperium cordis ha bet cum inuidia & fastidio. Diuitias, praedia,& quidquid opum nomine venit, dum absunt, solam cupis , non diligis, aliena sunt. Vbi segnior amor, quam inuidia Suttipi , perdihostium opes gaudes: amantis non est gaudere tes amatae interitu : dum consequeris, amas; tunc perite doles ; diuersum videbis in his, quae ad oblectamenta concupiscimus. Obtenta sustidimus, qdotum duntaxat amor as tot- mentum est. Cum desunt, amamus: csim adsunt, bre ii 'ipsam molestὸ delectationem pa timui, com nimia est. Non adaequavit his reabus amor, superest sui aliquiss ι resiluatut
natura. Cui Cui totus accommodatius con sideat, non quem nunc cupiamus, nunc amemus, nune fastidiamus: 1M.quem semper amemus, semper cupiamus, nunquam taedio i t. Amor, quem desiderium genuit , spurius est. Ille solum legitimus,qui patet desiderm sit, si ius rationis. Tandem totus amotis gestus. de actis imo- cap. 3 t. les,vehementissimaque vis in amatum se sectuin Deo publicat. Nimietates illas& excessus amantium solus Deus metetuc insciis quid faciant, dirigitui deceptus assectus in genuinum propositum : adorate se vicissim dicunt , vocant se Deos. AEqui uocatio ista amoris est , iuxta constitutum indolis cum Deo soli, in vel saturi. Veluti, qui alicui alluetus loqui, semel aliquando alloquii tutus alium, alienos sui familiaiis titu los impendit ignoto 1 ita amor natus Deo , distractus ad alia, simali reuerentia colit. Natura de consuetudo vix paucis intersunt. In est de amoti quaedam veneratio amati : licet viri sortes , de sipientissimi sint , qui ament ; coram
reainata, quamuis laserior fuerit , conti emi seunt. Sponsa quoque apud salomonem, praesente& vicino Sponso contremuit. Reuerentur, stilicet,diuinum aliquid i . pulchro re bono : nec enim vis aliqua numatia illos teriet de occupat, cum caeteris , nisi amore superent. Contemptum adiice rerum omnium, Opum, honorum, vitae, voluptatum, de stupendam patientiam laborum , cruciatuum, ut amata re fruantur: nempe, ritus, quo natus est colere
Deum, flectit ad alia sua intentione abusus: ita Omnia amat, quasi Deum malet, quem sellam amatutus erat, ad quem sol im amandum edu
, Post ingenium de conditiones amotis veniant cap. 13 moles, diani solum diuino. Iam non ei ueconstitutio, sed commendatio nos detinebit. Nee solum amor. cum Dei est, suum vindieat locum:
sed aut horitatem de stantem gloriae suae sereat: non sold in commode illi insidet,sed decentet de auguste. Maiestatem de satellitium virtutum amori Dei uniuersili4s vindieauit Psellus, de
Qui hoc totque adornatur ab amore,dicinit a Simonide in quatuot angulos componente istum orbem, Xγὸρ τετρου τετConsentit Agathoni quatuor Principum virtutum dote adotnanti amorem,quem iustissimum, sortissimum, temperatissimum, sapientissimum vocat. In primis iustus,d innocentissimus amor Dei est, totus hi nevolentiae appositus, nescit,
quid sit odium: alia coitumpi amores possunt iracundiis, sutoribus; iste ubique memor sui, in sua puritate coli agitur, amatorius semper,quem puerilis species eroinde decet: pueri innoce tes sunt, odio Licinant neminem : iustissimus est, sumn cuique re it,se Deo: iustissimus est,teges seruat praecepta tedamandi colit, aviat tatem, soluit debita. Elegant et proclus L3cius d cit, sagittas amotis iustissimas: percellunt,vellicant, ut reddatur , quod debetur, amor amori.
Iustissimux est, de in alios effundit suam itistitisam. Non se communicat, nisi quod peisectum
307쪽
est: non redundant, nisi plena: prius est impleti, quani essundi: posecta, α cum cumulo, iustitia
amoris est, exundauit in alios: se innocentem seruat, alios facit: nullam,nec 1 Deo,nec ab limmine, iuxta Agallionem, iniuriam patitur , non est violentus, vitai patitur,sponte, libentet: nisi inuito iniuria non est Nullam amorem vis praeualeti caluitiae volenti dictae, non sunt violenticinoa iniuriae, fauores sunt, adulationes. Omne expiat damnum voluntas patientis. Tam abest, vi tadatur amor, ut contrariis iuuetur. Velut
aqua subtenanca, lambente saeuiore Sole, ciem terrae si irascit;ab aemula qualitate vires suas so-uet calot constrictus nube excandet; inter ipsas aquas ignescit, erumpit acerrimus: actior amor sit laeessitus. Hi ne sollissimus quoque & inuincibilis est: si perari nequit, quem contrarii sertificunt. Victus Antheus fuit: ὶ terra, non .ib aemulci vires reparabat Invincibilior Hercule suis let,si, quemadmodum ex contagio matris, ita ab aemulico pressione robur geminaret. Ita indoles charitatis est,aduersis roboratur. Ad argumentum sociatitudinis mortem ad lucanit',in cuius contem ptu virtus ista occupatiat: -- timet mortem, eusit ira in si Obtilus enses.
Cum maximum istud malum terribilissimviri
amo egligat, ecquod minorum verebitur ma lorum Certe Omnem mortis verecundiam amisit. Veteranus est inales, non tantum assiletus
vulnerati, sed mori , non tantum in alieno scito expertus est oculis mortem , sed corde in pro-rtio interitu. Motis improuisis, & inexpertis emenda est, quaen opinio facit horribilem: sicut mitescit meditantibus, placabitur passis. Amot ipse, aut mors est, aut experientia moltis. itasse mortis nomen angustum erit, & minus sua. Totum corripit hominem , non dimidium dumtaxat. Itaque, qui duplicatam periclitatur istam vim amoris, minus timebit simplicem, ubi segni otis tantummodd partis leuius detrimentum vinet. Inde amantes prodigos vita Ph dtus exhibet. Fete istud est praecipuum amotis
sacramentum, pro amico, aut cuin amico moti . . Pretium amotis est mori pro amico, aut cum itulo: fiuctus cum amico vivere. Caeter dira, temperantia amoti . πλέi 1,a Pl
tone dicitur; a me, ebria di satura ; non ieiuna, sed opima voluptatibus. Raro priuilegio amor Dei est, & voluptas, de tempe tantia simul: dmminationem voluptatum tempeiantiam dices. Amor, omnium voluptatum sortissima , dominatui illis. Ait quidam amans , quem imbellis adhuc amorod est,non Dei,occupabat: Omnes ecce cibos, no Di poetita me hi
'eo uc placido memina concedere somno .
Nec ab iis , quae Ol)mpius canit, dissidet Calphurnius,ut bino teste admittamur. Liuia nigra vicientur, N e sapiant f.nte .ct aris ne vinis bibenti. si ita debilis amot vehementiores cupiditates, quae ad necessitatem, & voluptatem sunt, premit; qui inbusta charitas stringet 3 Imbecilliotes
amore deliciae sunt vincentur. Itaque,quatenus superat delicias minores , temperan tia est ἱ quatenus habet maiores, voluptas. At,si amor dulcit, quis dulcim amore Dei, omnia suis lauis palata habente3 pulchrum, quia respicit mazi
mum; eiusdem securitas ceti tot necessitate; redamatio anterior, & antelucana cum ingeti mi nerum apparatu;' sentia amati intimiot an an ti, quant ipse ; amplexu uterque ligat ut inditii duo: isti sunt flore unde timor mellificat. Quid i Nequit non e se dulcissima voluptas,
propter quam omnes contemnentur voluptates.
Nemo sapiens , nisi Glaucus aliquis, praestantius commutat pro minori: amor autem sapiens est , soleis , callidus , prudentissimus. soccates
amatoria alte nomen Sapientis miruit. Dr tima
I hilosophum amotem dixit. Vindicat istunt honorificii titulum charitas, re ipsa philosophatis:& est amor, de est Dei, qui solus la tentia vera: rgo Amans lapicndiam, charitas est. Qua alii ,1 Philosophia cognitione diuina , cui tota Ddi amor meditationem inaugurat Sophii iam quoque Ptito voeat amorem est argutus, sagax,astutus, ingeniosus expugnando amato , α deme-iendo. Nullus magnus amor cum saluo cst ingenio. Ad haec, amot Dei spiritus v c talis nominatui. istud quoque chatitas inagia: ficum pri dentiae agnomen impetrat, nescia et totis. Dux tium brachium finxit Plato are citem druimi. 1; uum, tertenum. Actiones sinistret manus saepius errant, suo facile peccant proposito: socii itotes sunt,quas dextra gubeinat. Calor, & lux, gemina ornamenta solis, sociantuit calidior dius, lucidior est. Amor de mens, pulcherrimae animi inaures, pares sunt: assectu maiori eiecit cognitio maior. Extimulat ininum amor,qpadam pietatis specie,ci conre inflat cognitioncm,
ex qua natus cst, postea nutrit. Ad Philosephi am quoque amoris c si, quod nemini prudentia pateat, ni si sano arscchii, & cum amore virtutis. Quid tantam ualetudinem faciet, nisi charitas Adlide, Philosophia est meditatio mortis; uum minor erit experientia mortis Menia n lite in ortis, scire est, aut scire fac it. Num moti, aut scite moti, ignarum dices 3 Non miniis nos cogeret sapere experiri mortem, quam recordati: potius istud illius vicarium. Sulistituitur contemplatio pro experientia. Sapientior iraque erit, ta Philosophus amor, quia moritur scia pet, non quia cogitat dumtaxat moti: nec tauren putes ista molitari amoris inii pientem , sine sciis i t mors eius, ipsa est cogitatio : ideo amans motitur ii hi; quia semper cogitat alterum. Diatius adhuc seles istam sapientiam amoris ix morte sua, siritus amat otios cum sevcritate sua obserueinu . Nemo sine mente sopit: haec tamen catacmonia solennior amoris traducere animum , traducere mentam. At, qui nec animum nee mentem h bet, plas quam amens est. Concedamus iste; nec tamen ii ne sapientia , cum tanta ament a
manebit. Amens quidem est amans , sed pii dentet amens : species si totis est , sed septentissim. Pati priuilegio in amantia sua retinet
sopientiam, atque in molle vitam: non tantum
lucupetat , sed geminat: ex amentia prudentissinuas amans iit, ut in occipitio qumuc, sic dixerim, oculos habet. Pro prudentia mens amati est; quemadmodum pro 'nania, ipsc: hic cuiat, cauet, agitat, prouidet Omnes res amantis. Quad igitui prudentius est,quam . titas 'Etiamsi de se nihil cogitet .suae pio ui dentiae vicariam sapientiam Dei habet. Alios improti id δε stultos mutes orbitas oculorum infamauit.
308쪽
Caeterilin, De edi pessima alterius Hiaritatis comparatrone diuinam dian taxat commendemus, exigua ista laus est malis communis sp ciem boni habent ad maiora collata, θ denius nullum amorem prauum, demus omnes honos. Diuinus duntaxat ptae sumendus est is gustandus ; licet caeteri non acerbi ,, licet iucundi de commodi. In comparatione bonorum etiam vinocci Optimum. insulsi erunt Aulcissit ni,si cum illo componamus. In hoc verissime ab Agathone di
hementissimus est animo beando . selicitati, ut sic dixerim, nitudendς Huic quadrat icon puerisonianam amplexantis. Omnis amoris sapor,&nectar, bino eliquatur fonte , ex magnitudine amatae iboni tatis, ex celtitudine tedamantis:ni-h il enim dulcius amanti praetet amorem, quam scire amari. Sed de istud fluxus est primi illius, scilicet, amor in umor quidam, δe s iaccus bonita tis. Haec prouocat alienam voluntatem , cuius suauissime obsonat amorem: hac etiam dissundit proprium, de luam expectorat charitatem,ut amet alios, siue solutura molem aliorum. sue lactis tuta. Quamuis nihil amemus, nisi bonum, celtior, prior saltem boni charactet ast amare, quam amari. Bonitas est amoris domus, de portus; patria, di peregrinatio 3 Iar, & hospitium; calcer, di linea: a bonitate erumpit amor in bonitatem: ab illa exit, in illam tendit, per illam pergit, ut circulus sempiternus , ait Dionysus,rioptet ipsum bonum ex bono, in bonoad ho-num,teuolutione non errante se glomerans: nitas, semen di fructus amotis, ex illa germinat, illam uppetit: quanto bonitas maior est, tanto plus amat, amatur: quanto plus de amat & amatur,tanto dulcior est amanti. Condimentum voluptatis,unitio,& amplexus est maxime amoris.
Quid igit ut voltius 3 quid conditius3 quid sua iauius, quam quod utrinque subit,undique stringitur trahit δε accedit; ligat, & ligatur; lactat,&sugin Naturam magnetis lapidis habet res omnium blandissima, bonitas: trahit ad se, clamat,
vociferatui cordibus,ad se reuocat. Hinc amoris
collectivum de unificust ingenium: sid de ipsa
honitas,cdae magna est, simul accedit, occurrit,& adhuc non amata amat licet non sit, quid admittat, se insinuat: licet non sit, cuin quo commutet, dat: Se quo potest modo penetrari vult hinc amot maximi honi maxime aucundus, Seoblonatus est persecti oti unitione,aut,sa mauis, unitate. Tunc melios conditur pulmentuin,cum omnes eduli partes penetrauit mel, csim subiit omnino oblonium. Tune de suauisis, de optime nil ita amoris voluptas, cum intimios haeretata ratus,& nunquam magis intime , quam cum magis bonus : cfusua vi de sectiva miscet ut commodis me. Igitur, si diu nam spectes bonitatem , maximae reperies voluptatis condimentum. Illa nostium iucundissime conficit amorem; de ne minuat nomen opinio, num dico,quod alij plai
sibilius pulchium: sottalle subibit ista voes selicius assuetos amare nihil, nisi quod Obrutus cO- mendat,qui ad pulchri nomen aduertunt,& antismum,de aciem Deus,virtus, sapientia,omni uni amabilis ina . sunt quaedam bonitates modestae de arcanae: atis panderentur, ac se oculis comis mitte tent, omnium ad se sponte quadam vio-
retitissima contrahetetit corda i languidiotes t me ad nos veniunt, procul quippe a sensu sunt, suum nos prope. Srmmetria de proportio sane
Ioctem tantum nacta,adesse oculis, pulchritudiis nis usurpauit titulum,uehementior sensum petisculsura. Quod sibi bonitatis deest, minor omnium est,) compensat praesentia: re autem Semole pulchium est , quidquid bonum est , ncin quod apparet: & quod bonum est, ipsem, αpule litum est. Contrahamus aliquantiam vel una, pulchrum istud conspicaturi, quod in Deo delitet nobis, cum clatissimum sit. Quid conspicaturi, dixi 3 vix suspicaturi. Vna eius magnitudo pulchri licentiam & vim omnem superat mentis : non tantum comminisci possumus; quantum illa re est.Quemadmodum,si omniumr uin florem,naturatumque pulchritudinem in unum constringeremus manipulum ; nihil prae Deo solo totus iste speciosus fasciculus solet
ita omne mentis commentum ex Umnium re
rum specie collectum inserius est velo. Quid igitur, inquies,amabimus 3 Anne caeco impetu post Deum ibit cor 3an ignotum amplexabimur a Natantus Deus est, ut vel suspectus, non cognitus. vel vestigatus , non repertus omne ius vendicet cordis, velut gest it canis odore,ac vestigiti a b senistis serae. Eti ungue leo, ex omni Deus uniuersi pulchritudine, es singularum partium , rerumque coniicitur specie. uniuersi sunt stillicidium ab insuperabili, & immenso pelago; de ramentum minutum,licet indiuidui boni, immensi ci uissima, rudisque imaguncula pulchri. Duo, amantes absentiam suam saliunt, oe in absentia ardorem substentant, munusculis, de iconibus:
ita Dciis simulacris sui signantibus dona sua
nostium amorem inuisus alit. In tanta natura rum, rerumque varietate aliquod lineamentum
pulchri, ipsum pulchrum impressit. Q id mundus est 3 Deus pictus,vmbia Diuinitatis: vero mproprius dicam, oenigma Dei. signat obscurEpulchrum, non explicat: quidquid specie, aut
suavitate in rebus nostrum auocat amorem, in pulcto eleuatum, integrum reuocare debet Pulchrum dico Deum solum: non erit pulchrum Quod integrum non est. At caetera rarticulae ob- Rurae sunt diuinae imaginis ergo, D flustra sunt, integra non sunt, cum desectu sunt. Ad haec, si pulchrum integrum est, immortale debet esse namque quod mortis faeditas deformat, quomodo pulchrum manebit 3 Quod deseditis sui mutilabit penitus, integrum non dices .Quae ma- tot detruncatio de de iis,quam totius sin qu ς maior de imitas, quam interitus 3 Deus itaque immortale Ae integrum quid est, Nidehpulchrum. Reliqua cum horiote stiis.cum desectus emorinitate, prae illo se a, deficietitia, det tun cata. O amentiam motialium t fractum Dei simulacrum, & conseissa particula nos delectat; ipsum absolutum reiicimus : ruptam picturam adoramus; integrum & viuum, de cum suo decore vultum contemnimus lintercapiat,& praeueniat omnem nostram eu- cap. spiditatem honi, dicam diruti, ipsum bonum consistense nihil, nisi propter bonitatem, cupimus, de omnis in Deo bonitas,& stat, & praestati ab isto pulchro defluit, quidquid delectat.Deus est Geus, de penates honotum: in illo stagnantur omnia: quidquid praeterea est, stilla ab hoe est,& huius est quidquid enim praeter Deum amamus, suum est. Tantus ille in t etiam, qui
309쪽
186 Lib. IV. De Arte Voluntatis.
non amat eum, non nisi aliquid eius amare possit. Saltem hoc supremo in omnes bonitates dominatu diligendus. Toties ipse matrix bonitatis e paruulae ab illa deductitur per cieaturas coloniet. Ipse hortus omnium rerum pulcherrimarum, omnium bonitatum: inde quamlibet decerpe eum dote sua, & honore. Igitur piae uertendus est omnis amor diuino. Quidquid pulchrum, aut placidum Occurrat, admoneat nos, non fallat; mittat alili , non occupet: nec
enim picturam diligit amans; sed mi picturam, quod praesentat. Id ipsum. luod illicit in rebus, ad contemptum suum cst, & quoddam lenocinium Dei: ubi praestat attollendus vultus est.&omne pulchrum pulchrius in illos eulandum,
de cupiendum. Nolo,tollas cupiditatem; sed mu tes: nolo perdas; sed lucretis. Auarum cupiditas argentei nummi incitat ad cupiendum aureum, pro quo ipsum relinquet argentum e namque ipse valor argentei in aureo est, & cum excellii, de accommodatids portatur, ideo plutes a reos,
atque argenteos pro uno mutat auieo. O beatissimum; qui ita suas voluptates commutat iglocupletissimum, qui ita suas cupiditates con . trahit o felici si mure qui sitorum votorum probatus trapezita, & argentarius sit Commutanda omnia plo Deo sunt, & totum gaudium nostrum laridimum in uno colligendum. Nolo aliquid nimis seuerum: nolo, ut consumas cupiditates omnes; sed . ut resumas omnes ;& in una sumas. Hoc& facilius est, S commodius; de quid vehementius gustui copulata voluptate. Quid vexamur racematione minutarum rerum 3 omnia semel uno volumine licet tollere. Auarissimus omnium cs, si tibi Deus non sussicit.Quousque curret cupiditas tua, si in summo non resistit,vltra quem campum non inueniet
Locus supta summum non est: susscit felicitati tu ,si tibi suffetas: quid si abundes Deoi Nomolcin & inanem vultum voluptatum quaeras, sed valorem,& substantianira impediunt multae, non implent: nimis occupati parum satiant:vna Omnes complexa , sine impensa, sine pondere, sine apparatu,sne impedimento,praesto ubit; eadetit, ad usum ad satietatem,non fastidiunx nihil desiderabis , si unam uniuersis excedentem habeas. Semper desiderabis, si plures,quibus una excedat, quibus aliqua dest. Vehit Sol illustiat 6gera absens , obscurat pr sens cunctorum astrorum spendorem.& supplet, & excedit: ita diuinae illius pulchritudo menti comit Omnia, cuius purpurantur splendore ; sed collata dispatebunt; deformia sunt. Nemo, ut videat, desiderabit Pleiadas minutas, explente sub metidiem sole terras : Dcci occupante animum, nemo aliam voluptatem quaeret; superuacuuin erit caeteriam Miraris caelum, astra, solem: initate Deum. Vige in unum omnium stellarum lucem, & finge singulas excensisse solari claritudini: isthaec luminis vis . prae
Deo cacitas erit. Anaxagotas gratulatus sibi hii mana natalitia etiam cum rigida conditione sortunae sustitienda: , de quotquot humanae vitaeroenitentiam, aut inuidia in non natorum , aut votum mortis secerunt multis, Omnium malo
rucorepcnsationem reputabat aspectum Solis: satis huic rei se natum dies it. quod Solem vidisset. Nec minori, En frauo secit conspectum s)detis minoris, amatinia ecuasi Lunam conlpi catus.Cut nos nati Deo,& videndo de si uendo, non liquescimus amando tantum lumena indu ramul potius luce Solis: sed hoc luti est,& c ni. O ineptos nos i splendinem putamus
sariana r nec aliter,ac p:leiculi exultant, adulanturque imasini Solis labentibus impressae undis, ipsum lati Solem: ita futtilaebia pulchri adoramus, des uentibus adumbrata rebus; ipsum
Vettim, quia beneficentia splendor bonitatis cap. . est, de sacta si in t auctoramenta amotis: Mi amor euriti σιimus. iuuat & isthae ire notulos pulchrum , nempe bonum, nempe Deum. Simplicissi naa bonitatis natura multiplices,& in speciem oppositas complectitur vites attrahit.& pellitam rem. Magno . tis 3e dictamni ferrem trahentis, serum expcialencis,lusit virturibus namque alienum contio-cat a molem ad se pesticit,ac lutigit;& proprium , excutit, a se iactat, & mandat inocul. t rcellitur sagitta amotis qui amat ut, nec quiescet, nec satis gaudebit, nee sano est corde, donec teddat. amorem in a s) rcsgat. Non se solet amare, qui
maxime debet almici hinc amantium est trans Auληδε susio,& ptior estiis , atque euacuatio. PLrcedit formae propriae priuatio inductionem a laena. ., vacuum coipus amans est , non cadauet: illud hy. . enim io a sua impletur. nec innane est,licet sit . aut , inanime: abest tamen amanti amnia, alio missa, ei onee suo agitatur spiritu. Itaque exinanitum b, . . quid amans est. Nec istud quodammodo amo- Mianaan aris facinus omninb tacitum in Deo : semet amarii a b
iosum exinaniisse diuinus Paulus seni siti resta tico nos amore diligit: velut extra se sui di tui. Audeo se loqui , de sotta ite sequot diuinum .im is Dionysium, a quo ita doceor : T. λματέον δὴ Antia ρ --
rum. Isait: Recipit Deus nomen amoris, S 2
persecte, ut si uxta Dionysium) cstatim faciat, s. aut 'de actui ein 1,asive. Deus iiquidem infinitus,
dum ex amote producit creaturam finitam, exitqtiodammodo suam infinitatem, diligendo rem Lis,. si: natam, quamuis actu infitiato. Sac & viceversa multo rationalis creatura finito actu diligendo Deum β obiecialitet infinitum , ponitur extra terminos omnis creaturae, cum titilla sit infinita Ecce igi- ia cum Glut sui et adnutabilem ec stas m in utroque amo- n tam . re, Dei, scilicet, creatura. perinde nos ama. uit, ac si se non amaret, cum maxime sit etiam
a se amabilis N amatus. Illinc & transformatio is bis Posamantium, quisque a se exhaustus ta inanis ab Ir an M, ι altero impletiit : scilicet, perinde procuratur. 'prouidetur, ac si alter, alter esset: ac si amantis
animus esset in redamantis corde, & tedaman- et , stis mens in amantis corpore. Qirisque pioptao- , siti rum oblitus, aliena cogitat, curat,acitat, solici- ιμ-
310쪽
tat, ut propria, de pro proptiis altero existente in altero mente sensu, ptouidentia, solicitudine: ista trans sontiatio est amotis: quod amans se putet de geras ut alium; & alium, ut se Nec istud dissimul iit Deus: ita nostram agit causam, ita nostium bonum curauis, ac si salus sua ex nostra pendet ei. Qilia amplius pro tedeptione sua luceret,quam pro nostra subura maiestatem exinaniens .coeteium , bonitas tacunda sui , amicissim effundendi te, de avitissima dandi, auet, placetque fibi,ta facturi sui quaestum prosunditur ac datur non ad diminutionein, sed amplitudine:
ciacit communicata. Matura , quae extendun- 'tur. fiunt. Melior albor cum suctu quam stetilis,lquentes latices limpidiore, sunt. quam stagnati. Cum se bonum essundit, de sacrum a se
amorem expectorat, in alios transmittendum; non illum nudum hae late,de sinu suo reucit, n. p. etem. non solitatium; sed cum authotitate, A comitatu ,& ornatu, le pompa. Omnia sua pignota cum illo mittit, ipsumque comptum, locupletatumque. Fetet amo secum quacumque sunt amatitis: beneficiis, ossiciisque omniabus amatum donat. Quemadmodum alio mi. grans mutaturus domicilium, illuc omnem si rellectilem praemittit, ubi habitatutus est: ita amantis animus alibi victurus omnia in ama tum transse l. Motibundi dispensant bona, logata relinquunt, de uniuersorum instituunt haeredem: amans quoque moritur sibi. de successi sora, amato, inquam,omnia sua concedit.Amor testamentum est amantis: res suastiure amotis tradit. Itaque bonitas per amorem Onditur, amor rei munera & ossicia. Hinc & bonitas allida se communicandi; nam de amandi. Qub quis maloiis bonitatis est, pronio is amoris est: . de suo promptioris amoris, ibentioris est be Dcficentia: : atque t a benescentia, amor, ab inmore bonitas antici vir. Quanta haec leui 'det in Deo, tot astiuens beneficiis quot res sunt 3.Omnia homihi creata: ipsi caeli: p conssidit, de gustum illud uniuers praetorium, decens,
. exorsatum, abundans supra testam amplitudinem. Desiderabis simulatum : certe de istud ad exaggerationem cha alis. Omnia supersunt iiiiiiiiiia, etsi delint ministra. Ritu amantium D us omnia gaudet ipse mitialitate nec de cec nonaci aliquo prouidentiam tui confidit: manusia tibi seruite , de mulcete gestit: ipse tibῖ sequia praestat ni tuli: ipse omnes cilicinas ini plet, ubique operatur. Regia aula variis instrui tui muni is: hic oeconomiis, hic pocillatot, hie archimagitus, hie praesectus equorum, hic custos vetitum. minia subeunda munia pro noia bis Detis suscipit: ipse in nomus noster nostra proritilens; ipse promus condus e penu locuple
ti nos nutrit,fluctus in arboribus cmuit,in ar
ius iugetes toti ipse pincetna, eliquans ε oti-htis succum, e saxis dulcem humorern, cobus malitimam lusidinem: ipsi v stiarius ,rin vet-mibus serica fila, in pecudibus vellera patrat primas ab illo vestes accepimus: ingratos progenitotes nostios e domo sua ex pollutus,non sine vestitu dimisit. I ple Medicus i alutaria conficit Iliatmaca e tot herbarum vitibus, seminum,ta cum: lapillorum. Quid, cum auarissimi simus, ploduxit sua muneta vitta vota nostra. Victae
sint spes Itismanae diuinis benesciis. solemus sperate plus, qu in possidemus: solemus optate plus quam speramus: tot vltib beneficia feci ti& pollieitus est Deus, ut nemo miniis fretate possit,quam optate: nono plus Optare,quam vi tib habet data & ptomisi a. Igitur, cum tot sortigraphis diuini amotis,tot
institimenta diuinae bonitatis, quot tes, quot ospes, quot vota fidem habeamus verba amoris, is opera suntilingua beneuolentiae, nianus: nia voci sciantur, di clamore suo iurant, quod amet nos Deus Quem non concutiet omnis hic uniuersi eloquentia 3 Quae ais est Rhetorices tot instructa fguris, quot vademus naturas ὸ Quale pulchrum , quale bonum putabis tot inodis exundans Inhnuum est,nec paucis exprimi so- . test. Munera pro ainante silisciuntur,cuius quidam sunt vicarii, quaedam sui ad argumen m traditionis pignora, quadam mentis aritiae. O quoties,Deus nosteti 5 quoties se dediti Nume ra pratoium,flores, gramina, herbas, hi tum
arbores, frutices, camporum greges, armenta, nemorum seras,aetherissollicies,Oceani arenuis .
las,pisciculos,monstra,caeli orbes,luces,toties se dedit tibi, quoties dedit;& toties dedit,quoties aliquid fecit: innumeris iis te prociarauita ha macis, innumeris philtris. Diotima dilat ma sum amorem: sunt beneficia. amatoria ven ficia. Eadem vates voeauit venatorem. Tot munerum laqueis nescio, qui non capiamur Ad haee, vi utrinque se praeberet amantem post actiones,passionibus,scilicet; hibuit probatius charitatis experimentum ἔ nee latitiam henescentia , sed mali patientia amorem ex- . pressit suum,nemit nostium. Credo, quia ista '
uiolentius. Patientia Lrdius lapis est probando
mori: nulli bi aureus iste assectus, ita se ex ptibinit, ita claretivi tui bacis rebus; nullabi ita pulcher,& festiuus, ut labotibus; nulli bi ita uiuaae, ut morte , au ictitico esuritatis instrumento. Non aere alieno obnoxii sumus, sed visa Dei. Ne que minuit amplitudinem benc ficis, non pio te solum passum de monitum : satas si pro te cum
aliis,ut debeas; quantilis si pro te sine altis,imbriusquam si juubiciam plusquam uniuersi;qua te de plus quilo, si pro te solo. in primis debes,
quantum Omnes : tu S omnes debemus totum,
ruta Christus sustinuit, & singuli totum; inden ii plusquam omnes: nam singuli acceperunt, quod uniuersi. Ad calculos italie proportionem. tanto iu debebis plus univcrsis, quaniam univcisi piti te suri. Quotiescumque ali- is suscipit quant sim omnes, etiam aqualis doni,ina qualis gratia maior fauor erit. Specta igitur ludiblia, oppiolit , ignomini. as : ad honorem amotis lunt. Horruetat haec Marcion, indigna Deo sibi visa, humilia, in .mia, scilicet. int, thil indignum Deois non indignum amore: dignus Deo amor est , & amole digna humilitas. obsequium, seruitus. Nescie- 'rat Ponticus ille amoris praerogativam , cuius tanta nobilitas, ut nulla humilitate in metur.
Nactus est amor lio tis priuilegi uitu nillil illi ruisititur probro. Consentio Pausaniae Platoni --hiarico in sua de amore oratione. Quantumuis amas sedula obseruantia seruiat obsequatur in omni- o. g. --hus, quae nec seruus vilissimus saceusin re coia rara, quassi
geret ut a te: gratiam pro his omnibus mς. ITA Abitui, quae si sine amot geret, a, amicis rati-