장음표시 사용
291쪽
168 Lib. III. De Arte Voluntatis.
ipse pessimust in hoe solum benescus,quia vetueritis e laedi polles. Mortem pariter assimatio foedauit: mala putatur,quae non est, nisi maialam facias : tori bilis,tepentina,violentaque La belui. Gladios. fulmina timemus : coia ex se
plus timendus esset pepo, quam tonito: prolixam ille & molestam mortem faci istud leuctra, ct si ne sensu ; quanto magis sine molestia λMaximi quoque erroris est , aestimare vitam annis, non operibus : maximoque opinioni, damno inopinantes accedimus ad monem :&cum auidi uiuendi simus, nunquam volumus; ad id tempus reseruantes vivere ante quod morituri sumus; tune proponentes incipere vitam, rubi finitur; temittentes ad illam aetatem vitiu-tem, in qua etiam vitiis inutiles elimus. Mini. ma pars vitae est qua vivitnus;& eligimus deteriorem ; & csim queramur , exiguum esse tem pus, nihil libentius perdimus. Non tempus exiguum est; sed nos exiguὸ aestimamus. Longa satis vita est occupanti. PostquM amitinuis tempus bene vivendi tunc volumus,cum satis esset vivere : sed aetatem bene moriendo dicatam te seruamus , ut bene vivamus. Ante senectutem curandum est benὸ vitiete , in ipsa bene moti Praeditus tamen cognitione diuina non se his commouebit rebus, liue possideat, siue spolietur; conscius nihil bonum in illis,nisi , sum esseta electionem animi. Non aliter ac pueri , dum testillis ludunt de victoria solaciti sunt, non de lapillis,quos statim proiiciunt: se non de rebus, scd viu retum; ne suetis insipientior iit, prouidus eiit. Noscit omnia a Deo elle, & ad ipsuin a se reducenda. sciet, qui conspicatur calestia,&diuina, alias voluptates praetci sensuum excellentiores , nec delectitiones corporis p seat, ubi Deum beato in sine corpore noscit: nec luargumentum iucunditatis sumet,quidquid cum specie laetitiae , eum risu secerint homines: nam& in i 5: phienetici tident, cupi valido actu caput patieti illidunt. Non libidinum , non gulam astimabit, nec ventrem colo. Ridebit
vorantium amentiam aqualem Barbaris illis.
qui seruum, quem rosica occisuri erant, conectabant Deum : lic helluones agoratu, quae destruunt: semili antinae, vinis imo veniti sun m: tiunt Reginam mentem. Quid λ nec inoatem timcbit, nec amabit vitam, quam solum noscit timendam: nam a mala vita solum mors est mala. Hoc animo erit, ut pro eo , ut res postulauerit, patienter, si non labenter, petua di sitie metu , licet cum dolore: neque pertina- 'citer volet, aut vivere , aut moti ; sed pro te nata non gladios, non enses formidabit. Evictetus Attiam ad exemplum huius Philolophiae obiecit suis auditoribus Christianos, atque ad aemulationem sapientiae ipsorum itisamam i se vocavit sapientiam Dei homo ethnicus , quam volssaliae praedixit diuinus Paulus videli gentibus stultitiam. Agnitiabilis tamen ista stultitia i picteto suit visa quam propterea proposuit sapienti imitandam. CG-
te nunc quoque , qui patito contrauene-
rit vulgi s ententiis , & ertantis multituditiis iudiciis , insinus videbit ut ι sed non nisi insanis. Caetetibn , ut tutiat cognitio Dei veram aestimationem;ita iusta aestimatio trium,id est,con temptus, iuuat cognitionem Dei. Contemplari diuina atiamus nequit, nisi contempto corpore: at, qui contemnit corpus, nee mollem timebit. nec voluptates amabit, minus i psarum instrumenta , di ititias. Scit impedamentum veritatis
corpus elle ; illo se pro vitibus desuet, quod scit
maloiiam causam. lla, rapinae, proptet diuitias sunt : diuitiae proptet corpus quare, contempto corpore, diuitias contemnet; contemptis diuitiis,innocens erit;cum innocentia pacatus,libet suist iura libertate contemplator diuinorum cum contemplatione diuinoium contentus D . D
umus Paulinus ait: Nihil de mundi sumere censu
Condemnauere, qui de Lyceo sunt, excelsim.
Cum inore omnes nisi idem velint, sere ut Au gustinus tentauit. Etenim supcllex naturae mala non est, nec superuacita. Ainia , α membra animi cur succidemus 3M utiliis animus i ne aia citi, quibus pedibus se linaret ad viit ratem, nisi votis 3 ita manu apprehendet et, nisi spoquibus blachiis amplexaretur, nisi laetitia Creterum & Peripatetici peccauerunt, dome unamtram damna unt. Non mala affectus magnitudo est , sed causa : non tam concitatio , quam et-ror. Via tot non est dirigendus, quod properet, si viam tenet; sed, si abei: auem, iacet placidus eat ..Cupiditas, & amor, licet concitatissum, sivit tutis, de Dei sot; recta eunt, optimi sunt: si te: tam versus flectantur, licet lenia unt, depia-
C rea a satium usum.' V es e ad singularia venimus, sin-ὶ gulos instinituri voluntatis in. . petus , in rempublicam digeren- dos, ne turbam confundamus , ut
collecto alie tuum vulgo, sita restituatur monarchia , i ius principatus gaudis , dominatio pacis, titio de suus honos volunt , suus de cor iistitiae. Ini ius Zeno visus fuit, atque, si Hie nrmo credimus, Pythagoras,quod, ut in
292쪽
. uantur. Summum vitium Porticus insima it rictum. Vtique , si ad terram demiseris talis ad
caelum reducas. magna virtus erit, summa securitas, sumina fortitudo ; nihil timet qui Deum Minet. Tam parui , qtam niagni affectiis boni unt, si eos gubernet virtus δε in via tecta statuat quamuis cum degeneres sunt, pro rerum Omnium ruit 'vehementiores , fient nocer mores. 1 uti δε de catus singuis,vectabulum animae, caula lanitatis est ; corruptus de . culentus, Niotationis; si exundet, festinantioris mortis. Quia toc .mectus filici menta virtutum: langueti tortitudo sine ira ; prudentia sine metu: imbitent virtutes, si cum modo. Da modum cupiditati, militia est: da voluptati, temperantia est. irca ipsos, & in ipsis consistit vimis . cuius materiam, A subicctum sunt. Mete vitia, fruges Orientur bonae cum ubertate naturae. Mali nonnunt nisi incuria nostra. Coloni ignauia platet in Itorio siluescunt : neque findus pcisimus cst,
quod incultus tribulos tuleriticulpam agricola in uia. inculti cordis vepies,viciaciunt: culti rosae,vii tutes assciuum caulibus emissae. Metilli Therages dixit: αν ά οάθω, κτυ
assectus caedendi, sed dirigendi Non omnes viti palmites amputantur, diriguntur nonnulli,picii hunturque in longum,ut illac frondescat. Et ganter Philippus solitarius rudi Cupidititis pul-clier ima soboles , ic mi erantia est: e caircibus irae sortitudo totumpit. Isti affectus, ut ipse inquit,matres sunt vii tutum, &vitiorum. Ita est: virtutes patiunt cilita ratio obstetrix est rabor tiunt ut vitia,cum opinio Cupiditas et si pessime audiat, pessime de temperantia mereatur; si ta. ' men Dei sit, testaurabit suum honorem , continentiae parens set. Contemnit Omnia terrena, qui diuina cupit.
Priusquam videsinus,qua arte singuli suberi
nentur, praemonstrandum est ingenium utituersu a coidis, praecipuorumque affectuum dispiscicnda compaso, & veluti teplumbalidum a tiscium mox suae virumquemque stationi restituemus. Enumerabimus illos dilucidius, qua in
Stoici ; plentias; quam Peripatetici. Recensuit Aristoteles, quotquot tussiciunt politico; nos ciuistiano. Nequit horologium reparare ignatus actificarita compositi itis voluntatem suam, pneuoile machinam,& compagem oportet. IIa- qtie Omnis animi motus, aut in bonum est, ostin malum. Censeo bonum, mali priuationei, r. censeo de malum,boni carentiam. m impetus areeia in bonum semper procedit. Mali u tus duplex est, inuidum tecedit, interdum acciditi Ioe est, sugit malum , aut sugat. auiae recipit, aut plosundit. & aggreditur. Caeterum, bonuit , S malum , sitie coram attipit nos, siue abietis
prouocat, aut rolocat, aut vocat: scilicet . aut
A. P. an. Ecebo Nicremptur. praesens,aut fututram, aut praeteritum .aut pcisabile est . ubique voluntas quietem quaerens in quietat bonurar undique illim malum inquietat. Is hine distribuunmt diffectus pro boni, tria liquae obtentione,aut cautione. Amor recto, desunt laci obtutu in bonum ruit: cum istud pia scias videt, trans rimatur in i mriam ; cum su- tutum putat. sacessit in spem;cum praeteritum, aut post bile est , in desiderium diffinditur. At om di motio circa malum ita distribuitur: quae Iimplicitet vultu iniquo respcctat malum, Onsenti dicitur radicata adoleicit in odium; cum a praesenti damno sui ducitiis,in tristitiam abit: circa praeteritum foenirentia dicitur;circa stitii
Ium contrahitur in ii etiam. Haec caterua ad cautionem eli, & ad sugam. Si hi alii militarcs ,&iapi agnam,qui adnersus malum insurgunt, ag-gitaiunt usque : ita armatur, cum maluin prae-1cias est . fiducia , & audacia adornant ut in su
Satis ista numerasse: quotquot sint alij. so c. p. 3
runa sequentiu moderationem : iliis colicitiis, caeteri emendabutur. Sed&aqualitatem anima, tranquillitatem corgis .inan sue iudanem, securi tatem perperana Stoicorum aliqui in ictu sectus ponunt. Non affectus serit; sed asse stilum ino destissmotum, ordinatotumque e fitebis. Potibin uniuersum asscditu pio impetu nomen me- .rentur. Vatio Oceanus illinctu concitatui: nunc tenuis aura tentati nunc vehementior agitat flaatus : nunc saua iactat undas procella , furenti vel betat Noto,quae naucleros arte, navim malo, nautas scilii te multat; litie. illucqtie latera quatiens,l. .ndem euenit. Triplici hoc modo muta tur animus,li nitcr,diicius, i ditiis. Motus illos, qυi nutescunt,& velut infantes sunt,affectiones dicinius: sum .ia Histiant,roboramuique , passitioncs t dum ingruunt, euertuntque rationem, per ibationis vocantur. Sunt aliqui domesticiores.& veluti municipales voluntati, sua ste-qucntia noti, miliatcs,vicini,5 ad manum uehi iam consiletudinis usurpant agn men : Cmno
nedit tibi& conserti sunt alia ex alias erumpunt, mutub subnascuntur ; vicissim sibi patres, vi cissim si ij sunt . iiiici dum & homicidae mutui ; nonnulli petimunt alios. Fluctus sui et- uenienti illiciti interdum sangitur, interdum refici tui: ita affectus superuenienti essectu , aut languet , ut laetitia ir itit Ore ; aut gliscit, ut amor votis: desiderium amore. Illa est supellex paci, ,haec similia voluntatis, hic dominatus
Ducit omnes choragras amor, & velut Apol- cap. 4 ilo Musis praesidet a quo suli eduntur alij,qui ad obsequium an ami sunt,cui piosi ciant, pro quo
caueant. iniqua tamen ii aetatione evertitue compositus Oido. di si uitiat compago, cessit que in cunniliuit, monarchia, in vulgus respublica. Amor, Rex affectuum, e solio coidis iubet parent reri, uiuiit,pro ipsius nutii aguntur; ipse gubernat reliquos ut amnium deest,uo ta; u periclitatur,m ores; si adest, saudia. Ipse leges sancit ,& promulgat bonum sequendum: accingunt ut caeteri ad operas suis functivi muniis Adomat se cupiditas ad vestigationem,pot-tigendo, & diti indendo voluntatem in abiens, in tutulum. Spes sumptum facit suo bene fieto moram sustentatuta expediti nis. Laetitia miliantialia est, ct pro luce suo celebrat aduent uni
293쪽
r o Lib. IV. De Arte Voluntatis.
p. 7 honi, iucundis excipit ludis, hospitatur auguste,
His directis inoctibus proximo ius dieitamor oraculo, de velut sua voce imperat, quoniam recta in bonum tundunt , nulli suas vices delegat: tanti bonum sacit, ut eius cuiam
fidat de titillo. Atqui sunt alab motus obliqui, quotquot malum te spinant, ut aemulum eius boni, quod publicauit amor i qui licti 5 amo ii pateant, Diisque legibus teneantur . nullius mali suga , aut pugna est , cuius non si causa bonum , ) proxime illis non assistit, sed praesectunt substituit odium , qtiod immedia-ia moderetur illos. Ipse a nudo quam procul tecedit , nec sui aspectus copiam pue te dignatur. Int rcedente Proconsule odio aduersus illud pticliatur, ει cauet. Odium te
satus amoris , contra mala feralem prouinciam suscipiens, lugubres siccius ducit, inci tat militares, ut Regi amoti tutum bonum sui tintuent, aut suga, aut pugna. Ad hanc sttemius miles ita destinatur,tam cominus decertandum est:
Portentia cordis sementis vicerit.
Audacia ad futuo praelia parat commeatum. ΕΣ iis qui prouident sine conflictu, tristitia in ma
lum vicinum,in remotum tali rin est.
Atqui horum etiam affectuum Monarcha, amor est, supiemusque tandem Antistes: omnes post se raptat, & concitat. Prima horologia rota, qua pondus suspenditur, motat caeteias. Extrema mundi sphaeta in seriores corripit, ut vulgaris Philosophia est. Magnes, qua parte tetigit acum, eo vetiit : ita allectus vertuntur, quatenus insecti amore. Nec interest, contra Iros inotus effeta ij, itae. initimiis , formidinis: malum isti respiciunt , bonum amot : istam enim contrarietatem etiam amor et scit. Nemo aliquid oderit, visi quod aliud amet. Duae horologia rotae contrariis volvuntur motibus ; de in .men dum gyrat una, alteram rotat in Oppositum. Contratia quoque mundo semita sydera seiunt vadere, L ni licet raptata orbe istud igitur in limen voluntatis est retot instrumentis apparatur,tot pratidiis instrui mi gaudii pacisque oss-cina, ne inopia ministrili eximium iranquillitatis opificium peccet, aut vocet. Verum oportet
connexa omnia & ordinata haberi, ne quod ad solati uni est, ad tollutam sit. Inutilia horologia sunt ditio lura. Atqui ordinabuntur omnes affatis, lium, qui caeteros pro impetu suo versat,& dirigat di
4 cta S, amorem dico,quent an prinus curandum
est stabilire bas suis digna auspiciis, immunitatem sottiana adepta immota. Haec Deu virtusque est. Semel autem electo amoris caemento, faendus inibi est, ut fimiter itide verset aliasa fiectiones .Magna interest, si amoris Optio. an casus mamque tuto illo& secum suctibus Di
tunae, caeteri incolumes sunt; appendices, scilicet, immunitam eius Si ' chantur non titilli. sua iam charitatis amuis sunt refotinandi. V sunte tum ex amore comice ; pro amole singulos guberna. Elegit ne amor tuus Deum, atque virtutem 3 pro electione ista affectibus Hetri Male audis 3 contumeliis te caedit quis 3 qui non plus valuit, qui plus voluit,qui minus debuit. Ex mina , cui iuxta propositum indulgcndum anfectui, quis tuo consentiat amori, moestus, sue alacrisyan ne iracundia r anne tristitia 3 Ettas si non eitasti amando : s Deum diligis, tutum est bonum, quod amas, ticino iustulit illud , nemo amouit. Ecquod malum incolore isto fugis et quod impugnate vis in itascendo 3 Aut non doligis virtutem. aut tristitia prohibenda in t iam si quidem isti affectius amo i non quassiant. Dispice, de quae te consentientem, quem tuus umor exigat. Credo, contrarius erit. Sunt inisi riae diligenti Deum, non verba contumeliae, Mdoctona ; sunt eruditiones vitae, sunt piacepta virtutis. Doctorem probriatis aemulum habes, i pellimum habes t non interest,a quo sed quidnaoneaus. Si patientet illa, suriati hon me .im te serent ad Deum : si suffetas , te csterent. Ipsai iam virtute frueris,quam diloisti. Patientia vit tus est: nec patientia in sine eo , quod patiaris. itur, bonum, quod amasti, praesens est : p sciatia sua laetitiam tuam pClto lat. Itaque pro amore tuo latandum erit. Hune festiuum ine ctuma diligenti virtutem iniuria exigit noti alios lui idos & in lices : quemadmodum nec auarum affligit thesauri inuentio. Molestum de naue aliquid sustines pro ossici O p arrige animum : perspice, cuius tunc allectionis usu sopportunus tuo crit amori, inde coniice ex pro inendum affectum. Anne timorem Ialletis, nullis sortunae minis tibi peiiclitabitur Deus; nulla violentia et ipietis virtute nisi 'elis. Anne spem 3 Fortasse iam te in suam virtus admittit familiam : accepisti bonorum tesseram : iam conscriptus alumnus es in matricula melictum. Orphatia,& imbecillis, imo nulla virtus est sua patientia: ista est pro tum catalogus eratarus aboribus. Nemo est amantium laetus, nisi cum amasio, nisi dilectus pignore sui faueat,aut muliebri ari ideat vultu , aut aliquam sui praebeat spein pati cum vimite.& pro virtute, quaedatriailha est diuinae d; lectionis . quidam fauor re inclinatio,caeli quidam diuinus risus. Euge, macte fiducia . bene Oinnia sunt. Amultis dies puit tua 3 fui sustulit 3 Neque istud postulae tetruria odi affectum : nemo tibi furatus est Deum : hie est , de ubique. Non spoliatiis: ex onctatus es. Multum tibi relictum est, si uoti ablata vinus. ita est. Unum bonum reperisti, quod non concupiscunt lationes , non inuident, non instiliantur Gaude amaste bonum secutum malis , cui vel pessinu innocentes sint, inuidi henigni, omnes parcunt. Hoc pacto con . sectatios amoti deducamus assectus P serui ne Dynastae suo : consequentia enim votori; planabit cor nostium, ne quid asperum,& inae-
qitale sit. Iuuat praeterea haec principis affectus institu
tio, S confirmatio, non tantaen ad disciplinamc sis, sed laetitiam : potentior est enim vis animi in amore conglobata,aut in inuidia, odiove cxto ita, ad exprimendos affectus consequentes gaudij, dc tristitiae . quam extrinseca torio circorum violentia: subeunt actios, peneti an Cin cot- pote sunt & domestici, de intimi magis ast clus aflectibus , idei, extorquent cilicacissis animum. N ad te aduertunt attenti Ote in litisinuantius, scilicet, inhaerentes, quam forinseca organanaeti-trae, aut moeroris integet est magnus dolor inici Cmnia voluptatum initiumenta , t: iclinia iam phitheatra. Tutus est animus, & gaudens in tet
294쪽
totas,& equuleos,si illud intestina vis sustentet. Ita instituendus est omnis assectus ad bona hilaria, ut externum succum suo non desideret
alimento totam annonam haesitiae non longin quius,quam e se trahat.
At ista diligentia teneris,& velut pampinan- tibim aikctibus fortunatui assidua putatione, licita satiuione: Brundior ad falcem messor perducit aristas, Si rami segetem petiere continuet. Natura, de in infantia, di in pubertate . Oidit germina sua ilectit, quo velat. Am ne Enno dius ait:
Exprimit inspiram tellus iam facta papillas,
Lacte maritatis turgida cespitibus.
S ringitur in prorem sparsus per gramina
Dι guttis faeiens progeniem sol auis.
I Ortis gemmis,praetentiar brachia palmes :De gremio tigni pampinus ecce tiret.
I sa pre augmen vim nunc sitiam prouere
mitis, Fragibus si oesar, Dera conciliat. Tuocat,inquirit saucios insanita m di tricem repras quam dedit ora poli. L. ut perfaciem campistim rust ca ptibes., Reypieiens dini Alce Iabo, is anus. mi rime adultis iam,& tumida petilantibus buccansiectibus nausi agitim rationis; nee illos coin pesces nec ternam nec nauclerus iracundos BO- leae flatus continete , nec talem se tuare potest. Interest tameti istud discrimen i adulanti & te. nui nauarchus aura nequit religate ventos validiores, ut deinceps non exasperentur 1 ne litit pacato aequore compedibus vincete flatus . ne naui in expugnent'. nequit typhones vomeoios in sua claustra constringere : nequit mitigare
fluctus sevi tutos adhuc in saxa. Nobis licet sereno& facili isto in uentes nimbos propellere; in ipsa tranquillitate dissipate procellam,illudete ecnephias, praestetem , exhydrias ; cupiditates dico,monstra naturae. Felieissimam naucleri attem putares, qui sua manu, ventos contineret , A pto arbitrio fluctus. solo, di Ne ptuno nauarchis tuto & placide nauigates at hittio tuo. Sunt pessimi cordis flatus. Si re centem , blandumque , & in natali suo opprimas spititum ; si primum cupiaitatis fumum dissi pes: A olus tibi es assectionum; explanarer tesset tunae tuae undas immunitatem obtinere nausiagij.Non hi mergeturiatio, submella
Magnopete ista inuabit eruditio tenerescen tium affectui ura: nam roboratos nec aud imus opprimere,aut vix potetimus,& sene aliquando extinguent prius, qiiὰm cxtinguentur. Barci- noti,nobilissima i lii pania citiittas, huius ex plum viai In hac urbe quidam leb iii insuesactus magistrum sequebatuticontempsit adolei cens Obuius seram,manuque clunem semel vo- hetauit illa tune sui memor irituita, lupeihoqile iugenio reuocata ad naturam , in percilii rem
subith iegressa,vindictam gestu parabat: sestina
magistet voce cohibuit, iubens sistae: adco in men seruerat bilis, adeoque impetum compe- a scere voluit,vi prohibita explere, exanimain suis
bito interitu suetit. Tantopetia oppicis adhuc, in ipsas seras assectus serociunt: nec minus desit uti. Vallisoleti quoque istud accidit. idani
calumniatorem caesurus corruptum gladium eximere capit e vagina: occurro utit c hibituri sicinus δε ei ohibuete, ne penatus emereret: at ille impetu Lustratus opitauit. lodieA omnium Medicorum , si non contineretur,vivet et: Locpst inaquoque pauor Perimit, polypo viso. Tantum in animalibus valent .isiectus, ubi minus valentisi non Occiderant, totquebunt. Roga
uit Apollonii, in Babylonicus lyhinnus , quo supplicio euntichus traducendus foret, qui in cum pellice sua Aeprehendetat. Quid, ille tecpondit,nis , ut v uat 3 Addidit Idmitanti Regi: Omne supplicium, si vivet,ub amorem patietur.
Cain, cuius invidia prima mortis obsteti ix suit, graua oti supplicio dignus,quam intulerat dam-Duiv,vita donatus est . tremore pauido damnatus. Acci biotem poenam morte , vehementem passonem puta: tomise .inde patiendi nomen metita sua t. alio: to ista edomandorum , eludiendorumque cis ρffectuum sole: ia maximum iti luridis, inculi as, fugitivis erit Orci pietium, non tantiam tranquilla tali vitae, sed vitae de valetudini.Nobiliores sunt, magisque consentanei natuta, qui bonisistitem Letam intuenturaequuntur, quam qui retrahuntur,de aufugiunt Salutares illi de animo de corpori. Amor , spes , gaudium exhilarant mentem, recreant corpus, s anguinem purificant,
dilatant praecordia sunt bases sanitatis.Petitissimi Meda colum inter pharmaca laetitiam iubentilauies leuauit morbo accidens iucunditas i odia vcm,ta irrores, irae, tristitiae , stringunt cor, noxij
ipsi co poti,venena intestina. Nupetiime in haesula Philippica hominera subita tristitia vi
reus tepente extinctum, nuntiata filiae morte. Experimur plurimotum valetudinem amictam, vitam interceptam angoribus , poenitudinibus, receiotibus ita in selices assectus ctim magis,Cc. cupent humanos sensus, insalubriosi tangimul valetudine, quam bruta. Vbertatem nobis rece-
renat memoria damnorum sicit: praesagium su-titorum, piat et animi dominium status: lactγ-
mariam,rasusque vim affectuum vehementia, Manimae in corpus potestas ab ipso extundit. Itaque optimus virtutis habitus moerolibus exemptus corporis sanitatem sulcit Doctus experien tia Polyhri ius ita monet : Conso utit maximὰ sanitatem in citurbatus animi status; cogitationisque dispositio ad ipsum,quod vete est, o potita : multum enim vimiis ad corpus inde redundat. Quemadmodum expetientia nostri sa- miliares comptot ierunt, adeo ut dolores iuncturarum, dum simul, manuuii que acerii Os. an nosque integros octo vectati ab alio compelle lites simul expulerint cum pecuniarima , rearsimque inauria extrematum, studiique ad Diui-iestatem piorsus iacto : simul igitur pecunias a que curas, moibuirque corporis expulerunt. Ex quo arparci, plurimum,imo totum ad lanitatem conscire , ortum quemdam animi habatum, atque ilatii Consentit Cornelius Celius: valetudo , inquit, bona contingit ob bonos mores. Medici. Zamolxidis, te Zoioasti a se iliaces, miania dicebant corpori bona, ct mala ab animaqueie in corpus v lut oculoium qualitas a cete-bro ; ce: eho qualitas a toto corpore: atque , ut impossibile eii oculos cuiati, nisi tetulcei btulit c ccrebrum culminis totum coiptis: ita totum corpus, vis anima bene valeati non posse
295쪽
1 1 Lib. IV. De Arte Voluntatis.
bene valere : anim'm autem curari ratione re
m. Philosophicis sermonibus Thraces Medici
drotii tui cui alle oliquos. Plato quoque ducit, non in eoimne bono bonum animuini sed ex animo bono bonum corpus reddi. Plurimum in corpus animus pollet. Scribit Avicenna , ille quemdam patalysi obi dentem corpus pro arbitrio,tutumque se seiu sie noxiis animalibus, sibi Atina volebat,in ocelitibus. Restitutus qui dam dioivine,pto libito se sutahatur artubus , ut nec vulnera . nec adustiones sentireti stupendo natum priuilegio potuit sine virtute sugete v luntate damna imbecillia morbo corpora unl tus animi sonis Daegrotantes phtenesiis ii, tu,qui, cum suis Diuucant subsistere pedibus. inultis , lentium manibus resistunt. mareoi iter roborare ani uti in assectibus ex Orna-ie mitibus , ut inde corii uentur sua in corpus commoda, inde vires, inde blandimenta saluta es, Plures sepe corporis cruciatus iucunditas
animi sesellit. Multis acet Dei amor extinxit Mato tibi doloris faces. Scitis itaque corpori prouides, si animo. inc tantum priuatum bonum est . institutio essectionum: Ld publicum Fotis plurium malorum unus est in eluditus alleetiist derivat lati odi. cima, homicidia . proditiones, bella, urbium si buersones. unicus cordis impetus in plurima mala cisundatur. Pacidis cupido fluxit usque adincemditim I iij. inuidia Caesarisin Pompei deuolueti licccnta millia humanorum capitum. Vnam cupiditatem gloriae Macedonicat expauit ostis.& ingenaruit. Non pestilentia,no a procellae , non sulci. ina, non tet motus ita male de humanis merentur,ut vota humana. Iulii ne iam de quantum ad tant adiumenti,cogita,com curat. 1 t affectus , ii quidem tantae sunt pestes, inculti. Adjiciam ad infamiam perturbationem prodentium se, quod non solum discordantes ue sed etiam concordes tibi obstent. Mitum est amotis consensus creat odia : eadem cupidine gloridi.
qua contemneris contemnis contemptorem:
eodem vitio cisendis de ostensus doles. Pereuntium amore rerum acria tibi sunt, quae in pretio habebas gemis. non alio tinguens mor
xitia alietius auaritiam odit 1 supelbia super Diani ostendit : in alieno euemplo se ipsa damnant vitia. At, si displicet sactum alienum, displiccat arp.iratus: In cruditio assectuum , Omnium qu malorum proscentum. Omnis hie insiliatur vitae tragoedia. Cor futurum aulam. Dci, caulam se latum facimus. Quid ferocius cupiditate, si senati licentiam sui, aut sumat, a stiles cactuum , correctionem affectuum vis molliet consuetudinis. quam iterum commendare libet: huic decedit ingenium. Magnum istudianc ficium naturae,velle deponi. Encaenis indoles te impellit 3 obstinata iiDi non parci licet commutare a mitiorem, de ad sustum quarere. Proxeneta naturatum, consuetudo est. Famuli, cum non parent dominis , e familia mimantiit; substituunt ut alii: ita de ingenaum contumax retici potest; time,& parens su sci. In quo peccavit natura, emendabit mos:quod illa negauit, hic latet L Finge tibi fortasse cum Cebete aliquo, ad huius vitie ianuam confluentes anima ituam tamen illo singulati priuilegio honoratam ut indolis optionem sacelet: credo iam minia
calumniaretis vitae tirotesilas : nam de cum cotissio tuo intrare te ad gustum adornares. Benestientius tecum actum sit. Quidquid votis commentari licet, anteueitat munere, excellit que suprema illa Mens, norum Mama. gem irro gustu naturam potes consuetudinis hcties clo, adeλ similis natu ire , vi tempore soli m dis gnoscatur. Secunda natura, consuetudo est ; aut tutura .a consuetudo prima r illa artificialis natura ; aut alia ccnsuetudo naturalis. Immos cicat, aut fingit indolem , ut aspectus se- fellerit plutis , vique ad infamiam natura, in totatarem putantes consuetudine contractam Substantiationem inquit Philippus solitatius,& naturam. verum, ne fallamur, talem
2 Minam eris se viro. ut Paulinus ait. iuxta Philippum Pisides in meliorem part canit,& diuiniilset .
ite in Eoc munere. ut sequat vim delicen- . tiam Graecam, se clixerim, substantiandu de ec sentiandi, nos filiscandos in meliores,interiiw-- .familiam Dei, non excludit Pisides consuetudi- nem, sta Lonorat cum conivit logratiae. Quoti- die, dixi t. Itaque non solam electionein naturae adeptus est sed veluti essector tui enectus, es architectus, de faber tui fabricatus. Partem sui muneris partitus est summus ille rerum A tifex : dedit, quod potuit. Non poterat fi , quod te es liceres dolit, qudd reficetesmon s lihil ingenium,quando velis,liabete ; sed sacere. Si natura non pro voto data;dat ut supra votum ars naturae. Istud praestantius est: nam 'ubdoptio tui in primo vitae aditu detur, aut post ingres- sim, nil ut nisi tempus refert: virouis modo tuo arbitrio venitet fingi. Nec crementum gratiae adiecillet dies t motam potius istam gratiorem putes. Nam, si, cum rudis, & nondum vitam o-Perciis, ptaone ista uteretis, uult sine con lio deletium faceres ; mox cum prenitentia, nunqliani cum remedio; in omni semper luetis vita errorem, quem semel secasses ante ipsime irreparabile peccatum esset electionis incotitatae r nunc benignius actum , post expetien- . tiam polle ad libitum fingi, tangi. Prudentior nunc delectus erit, ubi te pio bas L sag eiu consilium est periculum t he honorificet tius , de bene iolentius est, quoties volueras, te mutare , 'uam semel te accapere , vi volui sti. Maior potesta, est eligendi indolem sere, qua uicines. Displicuit sociati indoles lasci utens ; commutauit pro modesta . temperata. Rogmus Zopyrum, rogemus Alcibndem. Ardens qucque ingenium, depram pluui Sanctus Ignatius in mite tiansfudit, humile , placidum. de conuenientet lentum; iudicio is G Medic
rum variata natura i consultassinam ct ui etia
ciet maluit indolem Christi mitem, de humilem. ιQuid quaeso,tuimanae vitae magis repugnans, C p. 3 quam virus 3 Vsque ad hoc ausa consuetudo te- parare vitam a mulo suo, veneno, quo diruitu insit unientii in mortis secit adiumentum vitale: pestis humana Mithradati ganea fuit. Non vene-
296쪽
tus,sed antidotis assuescamus vitulentos cordis impetus commutemus pro salubribus , mitibus, sequentibus bonum. Familiares mores bonos faciamus .ut ad iussa praesto sint. Ne vitium naturae solum culpemus ; sed nostiorum pes uotum motum in peius collabentium , ipso se lapsu firmantium in praeceps. Si unius riaturae corruptionem ita nos corrupille accusamus, quid facient tot corruptissmat naturae senio iam peccandi contractae 3 tot , scilicet, quot Ores,quot improbas voluntates habemus 3Tot corruptas Jaturas patamur , quot libidines; non alieno perditas scelete, sea proptio;tot mites peccandi Non omnem calumniam serat originis peccatum ; sed consilii ,& voti nostri. Cpponamus potius uni natum, natali culpa in me, aliam sanctitate, iustitiique contectant, consuetudinent virtutis, mitem ad bonum. Extundendum est corde assectus pessimos,&Vigilandam in armis pei torum fidelium, Omnemque nostri poνι-nem corpora . uuae capta fari Ieru in Iιbidini, Domi ouctis libera iam viribus. Confitetudo ipsam sellii tutem placidam sacit, satiet libertatem. Amat sua salco via Ioeta,& W- petit recurait ad alluetas tenebras,& cui pat enct liberum calum erat . di Sol, in sua pertica deses torret, caecus sidet. Assuescamus repugnare , assuescamus vancere , assuescatinis felicestae: ipiam adhuc obsonabit mos felicit 'tem animi , tranquillitatem cordis . concordiam affectuum.
Nunc seorsim dispiciamus singulos Regnis
amor an cedat: antecedit quidem, ut aurum inter metalla, ignis inter elementa, Sol inter lumina. Praenoscendum nonnihil est artificiosissimae naturae ante usum praerno nitrandum. Subtilissima res amor est, ingeniosissi-ina: ex his, quae inexperti non discunt, experta non dicunt, neutri sat s sciunt. Sequat plu-rcs , qui, aut a nexpelli, aut ignari, plitosque opinor,) scripseiunt nihilominus. Vsiit patio ex platonicis nonnulla. pro pinnio adiiciani in collectam meum allem. Concurramus Um-ncs , quo nemo peruenit. Nemo suo laxatut pretio isti ut ingenium vita , instrumentum commutandi natu: as , propiasticen compaginanili corda, machinam committendi animos, artificium unitatis , glutinum Orbis , illecebram Dei cui interiin monstrabo vhi quadrare, unum decere. Ad diuinam dumta at formam amor fabricatus est pro mensura, ut umeris,1 mensi. Vclut telleia testerae icohaeret ita amor
tantummodo diuinio consentit : quiescit ibi, aliis inaequalis iebus id est. Maior ; solum Deo,& se minor. Non invido corde , non illiberali dextra summiis naturae Patcr rebus prouidit; nec con- tantus praesenta largitione cisci ita , appendat spem. Porta tu aliquihus plus dedit in eo, quod . I Usunt esse, quaiti quod sunt. Adiecit multi, supra naturae donum : non nudavi cXPCluit,
sed cum dote sua, cum spe nutritio commemdauit amoti. Omnia bona fecit , ineliora vult. Cuique suae consummationis proxenetam ali quem , sui silicitatorem boni , de velut paedagogum, atque custodem ingenio, amorem, tari quare sub praecordia, de medullas, intimilli nais,& arcanis colligauit neruis. Elementis impetum dedit , quem inclinationem naturae dicimus. Iste amor vere caecus & iniensibilis, licet ignobilior omnium , serruminat orbem,& opere signino consolidat. Omnis uniuersi ordo isto cohaeret bitumine hac omnis stat compago iunctura ; hoc obstringitur nodo. Omnis mundi architectura ainore constat Omnis tutae oeconomia ab illo est : per illum quodque suo stat ordit , aut quaerit : supera ora prouident infelioribus, instriora conuertuntur ad superiora. Deinde senti intibus in pe- tum largitur appetitum, iam oculatum & vigilem tutorem. Scilicet pro dignitate cui ue talentum amatori uiri tribuit. Atqui intellectiles naturas sibi catas, d pretiosas,excellentata S, ingeniosusque pio curauit, viqii e sint e clarissi ino,&,vt sic dixelim, senatorio ordine. Istas donauit amore praestantissimi ingenii liberaliis me prouidit e non tantu in dedit pei ficere naturam; sed velut eligere. illis , quas non exornauit ratio, dumtaxat indulsit sustii, absoluere, M velut co- sanete substantiam, intra suae classis angustia de plebeium Oidi neni. Ampliauit tamen praeda tis mente priuilegiunt. Inuenit arti scio amo
ris optionem naturae , non tantum ex a-
tionem. Nulla istis ima iubilaustris i nullum cum ex ptione 4ecus. Petu adere Onanus naturas valent , transcendere una uasas: dedit esse, quod velint, cam dedait velle. Amo- ris ingenio in diuersa abeunt , & stupendo transitu commeant 'sine via alio. Non solomistas amor perscit ; sed iam transinutat: non silum sacit elle ineliores; sed iam alias. Transit amans mira naturae subtilitate in amatum. PO-tes per omnem arobitum orbis iacite invidos Oculos,& ad eustum in eam retum classem adscribi, qua 1 aceat agis. Nec exceptus diuinus ordo est: in ea verteris, qua voles, ino pina metaniori hos transcendens. Orpheus clauicularium amotcm fecit : habet claues, quibus pectus unius pandit amantis. ut e se exeat ;& alterius recludit, ut illuc domicilium
Eia age, veni, assurge, veni, non in eminens cap. is aliquod, non in verticem editissimi montis ali cuius Olympi; sed ex ia omnes anni, de Solis senutas, extra s1dera, in stagnam illam speci iam non entium, de immanem vastitatem, ubi nihilum solitatium spatiatur.Finge tibi inter eas iacere umbras cum spe seiunata potentia videndi lucem,municipioque sonsendi mundano iaiam si ii valvas Viriueis optiovem tibi datam maxima benignitate ianuaria, eam subite natu ram, quam utiles, de sub eo habitu, quem malles initate mundum , ct agere personam. Audi
magistrum huius magnae scenae amice alloquentam ita:Age litici oculos, pone inuidiam, hcnO animo iis in templi licam coaptatis mundanam. Hinc indulgentia mea cumulata in te est, .
suum cuique designo gradum,in unam compello naturam : li iura tamen permitto tibi m
297쪽
2 4 Lib. IV. De Arte Voluntatis.
eum consciibi oldinem, quem voles . Vide omnes, nulli inuideas: fies quod legetis. Ecce set uilem gregem, elementa , saxa, metalla: ecce vulgus viventium. latabas,stutices, arboresae e sentienti uin plebem , reptilia, quadrii pedes, natantia. volucres: ecce equestieni ordinem, limmines : ecce lanatori uin , mentes: ecce merim
augustum solium. In nullam te urgebo classem sue consilio & sententia tua: in eam te admittam , quam praeoptes. Numquid tam abiectianum, lain pessimum caput torcs , ut eligeres glebam esse, aut statum, aut rupem, aut ulmum,
aut pecudem, contemptis superioribus, de diuinis ordinibus a Puto potids , relictis splendentibus metallis in vult tetrae , pcllucentibus unionibus in Et γ thaeo littote , frondosis athmribus in patadisis, armentis in campis, imo &hominibus in soto , Angelis in Caelo, solum
inuideles Diuinitatein, de electione diuini con- soldj Deus fieri ante o innia clamares. Nunc tibi sutilis accidit indulgentia: quod tunc eligeres, tantumdem potes modo : naturi sub votum venit: fies id , quod amauetis : amotiabertui erit: id te faciet, in quod tendat. Amas aurum, geminas, equos , dc quaecumque alunt cupiditatem, quibus gliscit voluptas, quibus tumet superbia: non fulgit di nitas tua extra vulgus entium, non honorificentius saxis, non
lapientius brutis. Inepties, si tempus tibi interdixerit eligendi iura, quod opportunum sititi quod faceres, curn noti polles , nolis modo, cam possis. Explica lumina tua, est unde obtutum per immensa Diuinitatis spatia : vide. sest , quod concupiscas. Cui per valles , de iaces rerum demittis oculos , dc inuides ' Quin, si aliqua tibi ex iis placent , tibi eadem teperies limpida, in turbida, innoxia, sine sua Ace, sine sutore Deus omnia est. Sublimi & innocenti modo claudat l, quidquid lenocinati corda pollet : Omnis sormatum pulchritudo ibi piaesentavit ; velut qui in speculo rotundo
aciem occuparet, omnia expiate videi et, de basili lcum cuin innocentia , de mortuum canem
sine graveolerata , de avidum sine adustione ignem At, abuti mir arte ista eleuandi essentiaretii pio rerum detrudimur amore insta res ipsas: quo possumus plus esse , minias ingenio ex diandi fi .mus; imo nihil te solii mur: post insinum non restat. Argute Gulgo ait: Qui aliquo stultur, ei necelle in per amorem subdatur. Tu autem sitietis infimis : ergo infla infitia trusus es, ubi locus non est. Attollamus nos,& pretiosiores homine fiamus ; excellentiorem mortali vultum erigamus i honorabiliorem humana referamus specie, non turpiorem. Apposite idem distetit: bi in ago stercotis ex auro fiat, melior est utique substantialiter, quam imaginaliter: sautem Anaeli tinago auto imprimatur, imaginalitet et it melior, quam subitantialiter. Ergoti nimi a se effusus , α per corporis expectoratus lentus, an corporalia intendens, i meliori, apei secto in peius labitur, & quantb concitatius, quanto vehementius, eo deterior, & mali sit tot ruit: si tamen si et se einergat, de assultet in edita. Dei complexu diuinus euadit,&essicitur, ii Guigonem audimus , sotnialiter , si dici scis ea Deus ; licet substantialiter iit anima. Esti merui esset una uiu, de rationis optimam materiam excellentissimo artificio desu
temus, ne tetiad otinemus imagine: mat etiam
potiti superet opus. Diuina Dis fiamus simili tudine. Ainum I fgura nomen ccipit ; metallum humatio vultu consistens, homo dicitui: ita Deus, cui diuina amando similitudo impii-mitur. Qui speculum intuetur in vitio, saciem pingit, quam mittit: aspectus est penicillum; colat, ars: ita amans illius, quod intitetur, i,
num, statim effgiat ut facie : id fit, quia te spicit , ut speculum , quod ruspicitat. Hoc distat
in tet mentem, di voluntatem: mens trahit ad se tes , 8e ad suum gradum eleuat, materialia
ad delicatissimam tenuat spiritus substantiam: voluntas sequitur res , ad earumdem tingitui vultum, vi cera sub fgillo iacet, pro imp:tisione captat figuram si signaculi eis gies sit serpens.lcO,atbOt,eamdem cera subit; si homo,aut Diuus aliquis, ipsa honoratur Pulcher eris,si ames pulchrum ; honum dico & honestum : si turpe, de vile ; turpis, vilis. speculum talem faciem teddit,qualem accipit. Caterum, amoris causa non est tepetitio illius, a quo auulsi sit usi vi putauit Acistopha nes Platonicus. qui fractum sabulatui homi
nem, alterius sui medietatis cupidum , ta peti tutum ivuleano noua te sui consatione : non enim amoris ossici uin est redintegratio ; sed vitio : nec ista quomodolibet, non unitio , sed unitas. . Fit ex amantibus, noli quid integium; sed ad unum. Diminute de amote cogitauit, cum amantem putauit dimidium amati: eli totum, est idem, non unitum, unum. Pro clus in theologica elementatione ait: Omne vitatum alterum est a per se, vi uno. Itaque singula potitas , quam geminum & bicolo tem hominem liceat commentati et putarem exornata corpora binis animabus , quae me moles nunc societatis vetetis una diuersari
Vcetum, Aristophani permittamus suam ὀ
ritatis originem , di totum esse sacramentum amoris, in id reduci unde suimus: adhuc & diuinum ista erigit fabella amorem.Te potes prae sumere quamdam indivisibilis partem,liceat se loqui: in creatae participatio naturae cicata cit. A Deo existis. de exiisti : reducitot in Originem tuam, ta totum. Secta aliquorum vermiculorum portiunculae quatitant se, ut uniantiac: totus Dei es,totum Deus est ; viri te illi. Tua essentia, antequam esses, ubi et cit 3 Quidquid eius erat, quatenus sum in erat,iti Deo elat ibi nobilis vinum tui exemplat. Omnia in Deo sunt, de tu inter omnia. Age, tepete id unde prodi isti, ubi
isti. Deus, de totum est , de pais, ait diuinus Dion)sus. Plinium pulchrum g itor noster est , ptima pulchritudo malet, prima sapientia obstetris, ptima potentia patria. Illuc repedemus ide istis saltem plausibilibus vocibus appetamus Originem. Patriae etiam si inaus placet. Huc, huc anhelat telum totalis de inconsultus amo ne consilium nostium impetu ineptius sit. Omnes telum amores, & primogeniti naturae appetitus aspitant Oid Dei,aspirant bonum: in imagine Numeri adolant, Numen altiant, Numen quaerunt. Quemadmodum contenti iconibus absentes saliunt praesciatiam : ita na
298쪽
N praesenti bonitatis archei po, si aliquo boni
sim utiero solatur, quod si totius essentiae condimentum. Sapor vitae, suauitas natum , quete
dam linago est Dei, iugis species boni, quod plusquam se diligit. Dum qiuatit hen. elle,
quamdam beatitudinis, de Dei statuam colit, ec amat: cligit non esse, si non bene sit. Omnis essentia rerum, qpatetius essentia est, in se inquiete actione aliqua citatur, de per actionem procedit. Quo 3 Ad bonum, de statuam Dei colendam. Non qiuetit ista inquisitione, non re gotiatur esse. Iam est , & est , antequam affectet. Gratis & sine pretio voti suimus. Nou tit magis esse, non appetit aliud elle, ii deterius. lmpetus naturae,etsi inconsultus sit, non est itus. Ellentia nec magis, nec minus capit,neque permutate speciem ita vult, ut a Diomede aliquo saltatur. Non itaque appetit, qiuod iam est ; sed, uod id quod est, bcree st,aut metrus. Quid est hoc. quam aes clare bonum , splendorem Dei, quo tiatura condiat ut 3 ruam boni a L etationem etinti in pessimis videmus. plum faciunt quamdam boni speciem , quam sub istantiam suam iste impetu raturae adhuc sine
consilio monet nos amandum Deum plusquam nos. Vita iucunda est cuni usu bonorum , cum spe tolerabilis, sine usu molesta, sine spe impatientissima sui. Sibi ipsis, aut vovent sata, aut concedunt, qui oppressi malis, omni irrctiora ssottas exire titione iunt deiectit oderunt vitam tacitentiam , quam bene elle non sperarunt. Cruore propito multi se attaminarunt, ne abique bono vivet t. lsitur pi optes holium ainant, di bonum plus quPin' sh. Aquae , qua partu labuntur, conti aliunt saporem alaquein, aut qua-1rtatem vehatum : ita omnes Datui.r nonnihil
sapiunt, unde suxerunt. Am .do uest omnia Deus. Pherecides addit, transformatus in amorem. Ita omnia succum amoris combibissit, inclinationes propitas, appetitus, impetiis ilios: nulle modis piaesentantia aquaeductu ira , quo a nihilo in ei se sunt transfusa. Porio a Cretiam sapit suam originem di bonitas Dei est: illuc se reducit, de quantum potest . propinquat. A bono procedit, ta peregrinatus in rebus ad bonum accedit palliae suae memor, de amantissimus. Subtilius naturam amo: is contemplcmur. Totam compotitam de 'uadrantem Deo anu memus nulli alii rei aptius, nulli decentius, nulli Luctuosii, cohaei et m. caetreiis perdite,turritet, inaequaliter. Quia in licius, quam ama tot e de non Dei 3 Amor cst quidam sui exitus, quaedam a se pete natio,cumquodam spont neo inteiitu. voluntaria mors est . & quoddam sitie necessitate satum. A se . scii , qui amat: ct- .
. nam de se cogitat nihil ; prouidet villii:&.Lum
non cogitet de se, nee in te; neque secum cogitabit. Subinde nec in se mens operatur, nec omnino inita se. Plaecipuum animi opus, cogi Kare est : quare nec in se est, si opere in te calet.
uditi essentiae , opus est, quia vicimina &conae tens. Nihil. iiiii eoram giti nihil ubi tuli lii abet, aliquid efficit nee , dum itiit, est ibi,
vibi omnino otiosus est. Vita operat: one alitui; negotiosa est; sine opera non tu tigi: utis ainans nec est, nec operavit in te, non vallet in L. Vita Operat lonem. , operatio et lentiam si quitur: . si in se noti vivit amans, moItuu , cst.
Morti propterea cicit auauit Salomon amorem, cui sui alia, e taedae,5 lampadestitu tali iunt; sed inextinguibiles. sua pria funesta est. Flammas amCris puta spectare ad caetetnoniis fit Deris. Religa se procuratu gitibus alimus e tincta S. . Dices : Quid, ergo commendauimus amo- cap. I tem, cuius Ibus, funus est; cuius Opus , mors; Illud est arcanum in senioli age s , moti cum faenote, perire cum lucto vitae si amat scias, s ames, inquam,Deum, tua est amandi ais. Et ganter Dionysius Letinensi ait
mendum est amore tuo, ubi resurgendum aliὰ no. Phoenix e sco .catiere rediuiuus exiit ita amans ex aitiato iurgat. Cinis aura ris, amatus
in iiii hyne des ni iti hunc vorax illum ainoris satum, resoluae Quod rectat ex amante, amatus cst. Amans item holocausto serit, cuius etiam cin νs iusiit bl 3les riirius caeri u unambe amatus, piniis iuusFnaaiuis canis, suos quoquo tittit redamans io s. Alimenta vi: iusque
Pretiosa itoque dc felix mors amantis; bono cap. 1 f. omine petit : nani Sullii divicturus,& dii fici et victuros si silicitct, s scit met: nam, si Et moriatur scitis, bis resurgit gemina Luiturus vita. Superat sortem vi ura amolis. Phoenixisse ais ectuum lubrat et morti tus, viva cior ex ipio interitu, licior est,quam ales. 4stepent parem repetiturus vitavi: Natis etiam ii
ine. dici; sed auariusi erit: non parem soldi, O duplice in oesia plurus vitam, restaurat propi iam . lucritiit alienam. liiud amoris priuileiagium est, s scite ametur, repetam hoccepi dx: alioqui aequale periculum amoris i piud iis est. Animii enim amantis, si non suscipiaturas a illato, nuiquam est: etenim non in se ; non alibi: nain s alibi, in amato esset: non est iti libe: elso nulli bi. Viui itaque amantis in reo sp n sotieamaa est. Redamans sulcitat amantem. Viuit , qui Minat; quatenus inuenit, qui redamet: igitur vivet,laticast,reuiuiscet dumtaxat agrans, quatenus reda naturum amat; alioqui iacet in Ottuus, cadaulta in se, & alibi non vivetis. Vbi igitur non 'peiiclitabiliri amor, .m filii Deo Cum tibi motistis, euerteiis in
An rem ; reii luetis in illuni vermem de sola
rura tota, intemerata eirgine, procreatum, ut Theophetidus ait, qui tua inicitia depascat ut, reduinius x illo. bi arx entur insensibilia, ici rena, ista protroia stercora, ala una, Orcs , Inr- batio; iam non tant uiri perlatiliun a Cris cst, . in calamitas : csm in pacta a nandi sint, suos amatores ex nimes telinquent. Nemo ma-ς od gus, quam auarias : rcm omnium pierio iis inam, ani tum , sine picti O dat, giatis, .imo temetia; ciliata inet, ilia et non potiunt an
te: imo, licet solstit, si tamen de pias se non , amniei iam hie . ii non certa mors, certum peticulum est multis. igitur , quodcumque ametiit, nisi Deus ; aut damnum, aut discruti ri
299쪽
2 6 Lib. IV. De Arte Voluntatis.
. I s. Quoniam sbi motitiit amans, alij, aut alibi,s vivit victurus est. Alienam, s aliena dici sotest, nimirum , amati vitam agit. ratetur hoc quidam amator:
Etenim , cum respondent sbi amantes, ille in isto, iste in illo, commutatis spiritibus, vivunt,
altet alteri, uterque utrique traditur , uterque ab utroque accipitur. Quates, quomodo acci ' pere amant amantem possit : nam tradere o delui obliuisci, cilius putabis, qu ni semel it , ditum , de mancipatum possidete quidquam: qui enim se non tenet, alium tenere non lintetit. seritus, qui suus non est, nihil sium habet. Ita subtilitas est amotis: seruitutem ingenuam Leit facit locuplet cm, dominantem. Omnia quae hortibilia audis. seruire, Noli ; expiata. de sancta nomina in amore sunt, sine damno; in dsunt cum lucro. In primis , si amans semus dicit ut, de est nullus magis; id uidciti ita est: sed seruus est liber. Si captiuus dicitur, est quidem 1 sed ingenuus captiuus, scilicet, ex libera nascitur: conditionem maternam squitur proles. Nihil liberius voluntate seni trice amoris: ideo & ingenuus ipse. Quid i captiuus sit, uia sponte se tradidit 3 Libertate sua talis est. I sta maior gloria, quod libet seruite velit. Est dominus, etianasi alienus t de quamuis sui iuris
non sit, se possidet, de possidet alium. Neutet amantium sui est: sed, quia suus noti est, si habet de altet .m uterque habet. Quisque se possi-ὰet, non in se, ista in altero. Hie in se possd tui . sed in illo se rosa diti ille in se pollidetur;
sed in hoc se possidet. Dum amas te amantem, perdetis in te, reseritis in alio , qui ge te , non de se cogitat: se per te, di a te amissius restitueris in altero, qui te seruat, dum se scidit. Hoc taeni alteri continget tecum. Adhuc restat mi taculum. Post ita ima te perditus redimetis ab amico amato a te,& amante tui per huncipioin te possides. Tum , si per hunc medium te possides, pilus hune postidebis ii iam tσquale proximior illi, quam tibi eris: nec enim ad tu acce- dis,nisi per illum. illae iacet maximum discrimen inter amotum, & alios tyrannos ni et charitatem, de vini inter dilectionesti,& imperium; inter beneuolenti unire Martem : Dux,Rex, imperator , tyrannus ter se alios postident; se 1 amans per alium se possidet. O nouum captii: itatis ratum, este dominum triumphatoris suis oinauditum mancipis genuo, esse Rescin sui heri Unusquisque astantium cingitiquior, se ist illain ab altero vicinior alter quam sibi. Quid mitiam ii in se non sit, cd in cilio; mortuus tibi, i diuiuus alis. Viri mois in amore est i sed duae resurrectiones. Ita diuinus amans, Dei, in quam,) Paulus, unicat sibi mortem fatetur, duas vitas i unam Chiisti amati; alte tam suam vitam Christi in se editi sibi, Christi amore saliciatus rectius suisset ; sed suam in Chiis . Vitisse se dieiti ita iam non se,utique in se; scd vixi me in se Christum. At . cum dax illo, non lati iam in se radiisse Christum, sed etiarii se vi-. xiise; putandum est,in Christo, non in se. Ritu enim amantium vivebat; sed extra se: di iam non ipse vivebat, nimirum, in se . sed vivebat in se Cluistitue , suae vitae felicissitivis Vicatius.
Quare bc ipse Pauluι, qui vivebat in cisto, rursus in se reuiuiscebat per Cluissum in seruiuentciti.Semel in se mortuus,bis resuscitatori,
dum iii Chiisso vivebat si e se , de dum per Christum in se vivebat semel sui egentis , bis locuple, , dum Christum possidebat, & se pet Christiam. Amans itaque, dum se negligit,in se perit. dc .
perditiat: resurgit tamen,& inueniret, prim imin amato, dum nihil , nis de illo, cogitati secundb suscitatut , dum noscit ab amato amati, dc in eo vivere. Aauoca , quasse, testes lauda- . t illi mos : adige integerrimos arbitros, de iustos assigna telum taxatores, qui aestiment iactiatam tui, cum te , de Deum pridis; si ames, de non Deum. Quanti Deus sit habendus , etiam qui offendunt, docebunt. Quanti te debeas habete, rogas rei s . pessimos licti sui arbitio, , se non virtute, non animo astimantes, sed vilissima sui pacte Et hi, tabulam tui.& Dei aestima. At,s amas Deum, quantiam lucri erit , quod te dederis, accipias Deum , de te 3 quod tibi reotiatis. rei tibi istas oeo, de tibi 3 quia te amiseris , redimaris in Deo, testauretis 'in se Proh
licitatem se litiis alti l tuam vitam commutare pro diuina,& recuperate tuam io pretiosam . amotis ,& iustotum mortem, qua emitur diuina vita , de reparatur humana l otatam rescissi contiactus legem l o gratuitam commutationem , quod te dederis p accipere Deum , 5e iel Qui vcio creatura, & taces istas purpuratas rerum amat. clauci,& Diomedis lepraesentat contractum, pro aureis seti ea suseirit. Minus te est, quid uid amas E teris, aut sub terram natum. Licet omne auri pondus , quod L1dium satigauit si luin, possideres , aurum pro serto
accipis Dixi accipis i mentior ; non te comm
tas , sed tiadis : gas non recuperaturus, das non reddituris , non compensaturis. Egenus manes hoc ainore: nam, postquam te dedetis. nunquam testitueris; S cum omnia tibi vido heris possidae, pauperiimus sine omnibus .de sine te nianebis,Quis egentior quam sui 3Adhuc alienus manebis sne alieno,& sine propcio. Sinucoide sunt ista, quae amas, & suae natu ia neces state linmisericordi, Te desinent perire , nec
animum tibi tutura redamatione conserent. lniustissima te accipiciat, non te tibi testituent: nihil pio te reddent: perabis sine remedio, set Dabis sine redemptione. Infaustus de seralis iste
amor seriam , aut hominum. O erior moita
lium, qui diuitias posses luit ament, 1 quibus clancul sim capiuntur', dum capere ratJm laborant : Se perdunt , dum illas possidere cupiunt: perdunt di illas , licet Ohi ineant: inde dolent, inde cycni semper. Qui se non habet, rei quem alia habiturus est, neque alia habe bit Qui cupit pollic re alia, curet,ne alia ipsim, possideant: de psssidebunt , ii amet pos dere. Solus.& alterius simul, de sui ipsus xt egregie
est diruina recte potest qui soli se illi dedit . qui
id b lus est omnium , quia solus est omnia. Et tant etiant mortales : consequi opum donu-urium non valent. licitis votis tranguntui :sca N , illud tolerabile malum, nisi contrariis. Ab ipsis pq ssidentur iebus , quae dominantur dominaturis,& voce vulgi domnis iii fieti suturi erant. mancipia fiunt: ne ii ut redimi, hoc est, te-damati. Amor amati est amantis redemptio, de vita e an t tuus, quoddata aucto: amentum est seruitutis
300쪽
iiii is ti x t dimordit vii, chiroglirhut Iiremtis ilia . ita, qui amat se amaturum. seiu is fit a s ct statim litotus ab altero tradit seruos doletinaturus. Qui aiust novi amaturum, sine spe bona inielit, de niti iti qui amat itis deliter, aut contingentei aidaturum , vitae,& libertatis disciti, en subit. itaque unandus est solam , qui certist me amet. Tunc sit amantium illa pietiolissima
da : satum sortilissimum in bina gelidiana erum-yens. Tiinc etiam celebratur ille cordis conti eius, ne 'attium iniuria , quo alter alti :
At, qui eum homine se aiis istud amatorium icit, ad mul a se paret detrimenta. vi erit, an possit sene. ii gemino latete invia,tur , Qttii
na, suo α alieno duplicia laturus vulnera. Iras, quas an unum i , qu exercet,& paro inuidiae nostrae tolciare timuimus: liuomodo iustentabimus alienum etiam odium 3 Respice locupletissi in supcllectilem malorum ὰuplo eae
cede Attium bonas : horum enim aeratri D' .usciri ne itisuper insumas alienam quoquc porti nem , tua iam taedio vexatus. Quotquot tulerat amicus; tibi serendum est, alienis malis dolendum, qui decoquis patientiam tuis. In Deo dumtaxat ilia societas line per culo est , cum
reddit. & accipit ; finirist, mus , δέ stiper omnes m qi 'stu est , vitta exciatu in sotiis. Lucium ratus commercia ritus ; animarum , scilicet, de voluntatum:amor enim proxeneta cli cordium, traperita an iiDomiri, tabellarius copiditatum. Huic aeternum ex se foedus amotis est,& nodii, Cordij nexibus arctior, contractus non quam rcitati endus. nee poenitendus. jacta dati obu
deli: munium iecitium era , usurae maximae
seram usucas curia in v tria intelitu duas amor re-rctit vitas Maciamus amantium qMastus est,
quod sing s di licentur. Ex uno iit geminustitia polliint, quoniam eadem volstntate . qua ' iiin Q ; tenaci in alio ; iterum iri se per alm l. fiunt, resoluetitiiri istud idcirco st, quod alia Nolo hinc iratis, commemorare luctu nouum.
commutent pacis rites, non voluntatem , qua commutant i in amotis autem contiactu eade iu
vOlimias materia est contractus. Volumus alienatur , voluntres traditu i , io m non sua domina. pilina scenitensi ius amittit, alienum' sequitur; bitrium. Non testat quo contractus gillo tua Nir; n o manet cori Chetidi voluntas , de nullum sne voluntate propri ut dissolui, aut fie-ia rictu ni potest. FDuasse idcirco Plato nodum istum moris Mitissu iura censuit. Qui aliquem
sed amati. Non so m amandus is, i quo testu te poli s ; sed, qui dignus est,utresvigat. Dum
amas amant in , teipsum vivise s linaviciniael, tiro an unas spiritu, tuo donat O sito reddito. Ahia dignum qi i i ptias vivat: tacita enim extentro ei l ntiar, amor est. Duplicat, quos sit, extinguit flammis. Hare vis charitatis, lingulo, L. nos reddece. Aitior tuus amantem tui geminat. Non igitur tenacte poncndus vitaque amotest . ita cum delecti ut rintani cum consilio Gr- cupiditate capit, sortiils arripit . quam maxima tunc, tui pectores P.itiam. Non ania e aut violentia ; inarii titis consiti sit, quam retis Iu non ua ii millimum, italus est. superuacti, viis; seelutius ligat, quam catenis ferreis : non enim oti et ne vim iremittit; sed intus vi get:
quelpie xinctias non vult sobri ; poti siel, satili insitur et ii collis scd,sicit iste nexu, indis au ilis. sit, L initis es. Gl id res Alexandri illui tetiani nodum Coidii : licet enim huic amoris c ii tractui ius rescindet di abiit, potest uti suo abi e secutitas; rot si alicui a .pcrite. Pulchritima citentia distitetur &. viiii , in uita si ustrati, ii redamanc lalietur: tum, si annot virosque sustentet, Ee suo consa tingat tu re , violenta sati si lx secabit et cli sinatus cellare inuitus ab aetote diu: roic si ipse inrite, licet in ipso amor non periret. solum , si in stud cum Deo contrahas, iustissimum essecutum est cunis nec ainor retire potest . nee
ipse. Nequit leuiter voantitatum mutare,Dec mutari r nulla rix nitentia illum si ibit a tinxndi ho ncs emantes ipsum dico ec mors,nec sortuna,
quae si si me de amicitia metetur, nuadunt Quis agito os separabit a cliaritate Dei, volunta- i. fdovissimi , substantia latinas ira , vitaque atat iis sui demus homines steles, demus a tein O . Ipsum dumtaxat aliundinus contractum lucris sitisin genere. Pio sociori, to etiam ; nec simplex, nee nominatus est contractus amoris:i
mutatac nem credo societatem. Communio disiendiorum.& luciorum i ter amantes intercedit. V; dique quaestuosus est,si cum Deo talebremus. si istes s minutationem , quid lucrosus, quam lacum pro te accipere 3 Si societatem, quid soliunatius, quam participem duxi nocinii ellera quibus Deus natura sungitur . tu
es, citate ituatis 3 Qtiam felix ista sedis gaudi,
manebit vultis amoris scutatiosissima. Itaque eligendum est amoti omnium praestanti malam rem ait venantius:
Ailatus malici duplicare autenm numinum, quain aereum. Qitium itas omnibus pretrosus,
iiiii fiuctoreis a Si in igni potes. in P ex quoad seti potest , multiplicetiit rara amoris arte. Plures creatae Polchritudines sunt, una so-
quam in te, si fas est dice: e geminabis .dum 'iues in Deo δε Deuc in te.Quid magis existentiae dignum,quam is, et quem cuncta existunt i Quid magis naeictus esse , quam is . per quem omnia
sunt is ac,riis omnipxistat modo,&in te existat. roc. ut aeternus denuo in te lit, dum ames ; nee tam ingratus a cc tam perditos eras, ut si Deum do irai vita rotius, iccularcs: In linti et , etianicum non eras it Deus in te, etiamsi in se si sti. te istud a 's alitudinem iit, ut illud ad securitatein tua. Rcs secura est amor Mei: nequis illipeodi nequis non esse tui: nequis poti te inue nite. Qui amat. cui I iudet altro, se amittit. Id
est pia, legium se donantis Deo. id est, cupientis. Dilucide sui, de allectus: se dat illi. qui ea
omnia ; ubi, cum Durnia ibi inuenetit, se ipsum quoque inuenit δε in eo est, cuius est etiam , si non amavelit. In Deo non te peideres, si amares inum. Nunc tam secutus es perdendo te, amando illum,ut duplici te inuenias via,& quia
ab illo amatis, de quia ab illo es , ξe in eo prosere es tantis te ipso mo clientior, quani bcus praestant tot te. MAdii