장음표시 사용
311쪽
188 Lib. IV. De Arte Voluntatis.
in amauu ter ὐituperaretur, ari; inimicis. Aisor omnem notam delet, nicietur laudem pio hu-
ri, tωΛηι tis N ingenua conditionis sunt servitutes amoris, in , - di virtutis, ii ne dedecore, sine ignominia, imo INMi 'M otioliores rebus ignoni inio s. gitur,cum vi
isti, -- nilinus andignum se taeve possit, hoc On.
militate glotiosior. Ovinia suerunt est tali, V stratonitiata, nee vlluun ii iis est amoris machinamentum,qu2na humilitas. Alsonsus,Nea- umi f. . politanus Rex, odium suorum hac atte extinxit: m Maiar intret venandum offendit et ibonatium , cuius
, az lapsum in sotiantiu acntum eleuare labolabat.
ut vidit Rex, accuttit.& propitis iuuit manibus, tunc vete tegiis nam auxiliatibus. Suffecit hoc mite& humile factum, ut bene utilentiam om-
nium impetraret. Coepetunt Neapolitani dilige: e-quem illatenus oderant. Quis mitior.quis humilior Deo a Lapsos nos erexit , ipse des- Philis φλι- cendens t tanto te complacci in humilitate, . aliisque ut tantum non superbiat gestit tamen.
-ο α Alia nos admonet benesicia. quibus noteat t. κ/ Dei bonitas, mutatio ista Neapolit et in Alibri sum inuidiae lalieno beneficio placatae. Adii igitur bene fietis propriis aliena diice cominu ma, Re qua aliis, & quae omnibus collata: premunt omnia nomin amorem: aque sunt argu
menta bonitatis i s distinguis gratitudinem ab amore, & in aurea sua illum puritate consideras, non minus amabis Deum, quia aliis benefecit, quani quia tibi. Vtrobique transric ut bonitas pet benescentiam ; nisi sertasse te pessimum putas : maioris honitatis est benefecisse peiori: scilicet, superest plus boni, ut e se suppleat donans, quod desit accipienti: splendor tamen inscit ex alienis: pluribus taedis lumen cxcie scit: iubat Solis non tantum nutaris , quod nonnullis te dumtaxat radiis foueat; sed, qu in orbem dissipet, uniuersa calefaciat , S illu
t itaque pro nobis Deus ia argumentum Hi auioris, & bonitatis fecit, ut pene alicu) vi-nim niit, ad iniuria nolui otium bonitatis eiu dem. Non erat opus Deum 'optimum esse, veamvetui ; sussicutiat, quae fecit, absque io, quod ipse est. Maxima omnium de valentior cliaritatis illecebra est , quod est. si verissimi ni suisset mendacium omnium maximum, delicium Mat. cio isticum blasphemans Dei in malunt adhuc diligendus esset: sua de nobis boles, ta mere rent ut heneuolcntram. 5 gratiam. verum iaceista neemiama erant exactiqui nostri amoris, superest illi donitas nuda iaptando nostra cordira adhuc itine vi, bono opeie sottis, valentia irraca'67. est . ut amemus Deum, non indiget beneficiis, satis est bonitas. nec inalget bonitate, satis sunt beneficia. P. . ii pudor , nosti isti l singula sitis, & nimium sunt. xtraquc simul non sit ficiunt. - .
Aii, cum omnes istas i itta, at dentes cum carbonibus desolatoriis, luto, igidoque corde nostro. saxeo, inquam. retundantur; alio sturendo machinametito, Ie istic icillimo philitonos aggreditur, subiens put scpectus nostium. Amot ipsi Dema, auri eue bis ougu ire . . . 'Cum nec ii se per se, nee per dona sua extundero nostri im amorem, decreuit rara subtiliote
ipse pei se, & per donum suum simul solicitate,
id ess, Deiendo se donum: copias omnes in unucxpugnandis no is cog os, vites bonitatis, &vites i, em ficenti x oonno uit: ut, i Mon mu ,, qui i bonus est, nec quia boo. eit, id est. dona a dii; amemus, quia bonus est, ct quia mittet donum est: id est, amemus iam ob dupu-cem bonitatem, lota l,omi in se est.& qui a b Dum est, tu itertia, donii inest. Videbat tot bene facti, non i ain .sed dona sita; atque ingem sis tio stetit xurite ex sit auit, etiam illa vianos cupere e Leit se domitra,vi ana remus,quia donum ea : ne isto saltem auaro nomine reticeretur, sed dilige tenvis si non q ria bimus. sit tetri quia homim aut ii a illuc, noti quia honum. al. tem quia bonu . : bonum. Atque vi jaud commendabilius ellet, it se donum nc iratius Jccarius, & frequentius,& intimius: nullinu plus ali nento,s uaccaeitate. 5 cupiditne ac assiduitate,& coniunctione: toties em a si dederat caerentinuis amoris legitimis,id est, vicariis pco se donis, nunc sine cate moma, sine interpretati ne datut , donum conferens , & existens : nonsuetant sitis hei elicentiae suae pignora: dedit se ob sdem: scilicet, compleuerat in nobis s sit- Os fias exi ulla pliateba. Beneficia, tela anam. iis sunt: basper oclem
spargis estis, is ilia singi I. ν.& se post omnia dedit seruo Dei.& se uentiq;-mo pati peritu, tu oci. Am Mo Martino, appatuit cupidiitio litabitis puer sεsus .arcu& pnaritia a tiaratus , in i te pectus iacula is si-sittas, negotians amorena plag s. Non satis hoc. rei stimus telis. Qitidie stat 3 'mptis missislibus subit ipse praeeo dia nost .a, coinansis e pugnaturiis cor nostrum Simili nos alluitare ipsa piocurauit, atque Anacr.on faxit, o reactentia veritatis v sumabo ad ipsus obi nid bellam. Plus pro nobi; exequatus est ni - tiosis amor Dei , quam ulla otiantis phanta iavpluit comminisci. vincunt oi adiuina humanas enitatione iam T ii Lycici suis vio, non lieri nis liseia aimie in una : ita ille succumbens amoti canit:
312쪽
Ais ria. ias Igitura H Anacreon, qui incruentus inani Lunsti omni si a rharetra cunctis restiterat amatorias sagittis, Uuum subeunti tandem pectus suum amote, non iam
a. 4- irii missilia, non pet cuspides, sed se ipso nui ta sistita victus sitit ; quid nos adhuc rcssit -
- Λ,a cis mus ipsi Deo pectus subeunti noctium 3λ eor Quantus igitur tam soleis amor Dei, tam t susus a Quanta bonitas tanti amoris geniti ax
, -'I , Nobilitas gentilium in prolem ex ci cit.Ululneia
nil istiar mes: mus non ex auium extis ex pientissimis & ama-Nam me tri totiis Dei viseerihus suam bonitatem,scilicet,ex ' beneficiis amorem , ex amore bonitalcm. Quo
-.624Θ. 7O pacto tantus nos haud domat amor , qui piari criobur etiam iitu praestat3 Quasi e clivo eminens super beneficia , velut e loco edito pugnax, valentior est. Ardentior enim benefactolis charitas est, quam benescio utentis etiam grata simi: illius natalitia amotis a bonitate ducutur; huius necessitate i in illo gloria de decor, videlicet, maioris ; in hoc reuerentia de pudor, velut inserioris , iste amotis ignis libentias, vehemeniariusque descendat, quam surgit. Excellentius principium dilectionis benefactorem extimulat,1calicet,voluntas, bonitasque. Amor enam, cumst boni concitatiuς decurrat a hono in bonum,q itin 1 neccillatae & indigentia scandit,dat,qui vult; accipit, qui eget. Quantus amor tanti benefactoris ὶ qui dat,quantum habet, pene dicerem, plus quam habet, cdm omitia habeat; usque ad se dedit Et liquidem multoties se dedit, dat iam, quod iam non liabet,dat se saepe donatum. Dat sebiui noti iam est sui quam multipliciter nostet: saepissime se nobis dedit. Mitor, tam soliis limo nos testictui amori.Amot est cias caci illinum pharmacum amoris. Amor est pretium amotis. Amor est Phatus amoris, ni ita adic amatoria flamma,vocat, dirigit. Arnot est ig- Diatium amotis ; extundit e lapide ignes. Corsi liceum screat scintilla, perculsum amore, samari noscat. Amor amotum cisiimit; lcgitimus,inquam, nulliusque; nam lco marmoreus non rugit, ignis pictus non utit,A Or Dei Pio
fictus,quomodo nostra non percellit rcciora,&vnus sine prauilegio amotis est 3 Amor cum echo est : ubi est, redditur, de pati
tono reipondet. Nescio,quonam naturae arcano, de com p .illa ne cordium , ab amore clicitur, 3e adiuratur an Oi: siue, quia, quem videmus nos amare, cense iis bonum ; amatorem enim boni iudicamus, cum quisque se bonum puta, &illum, a quo ametur, teputat amatorem I ni, propterea bonum 5e mole dignum; quemque sui opinio fallit; ncc tanti m adulatotes patitur, sed honorat: sue , quia senilem amat similis; smilitudo quae unum incitavit,eadem mox excitat alterutra: sine, quia amans admittit formam amati, quem in se insculpsit suam tesse, latus amati speciem, istud ad amotum vocat; pueri
res curant suas statuas N Legatos sic amant, ut capitali nati icta in irreuerentes animaduuitatici
siue, quia se a se aufert amans, dc amato tradit. dc iam, vi quid proprium habet,de amat. Nullus tam malignus in, qui se non amet; di, si amat, amabit sua. Cum tameti tot vigeant amare amantem, cap. i. nullamne repetis causam redamanda Deu Cape primam. si particula tibi pudoris est, non te malum putabis, aut voles : saltem, quoniam te amas, ama Deum te amantem : ii te praesumi, bonum , voles quidem piae sumere, licet fallaris. si amas propterea adulatotes opinioni tuae pluuia
dentes , cum putes amari; Dcum iptum ama. qui suo tibi amore sauit ..& quia amat te bo num, prout te centcs, aut salietis: ilue,quia licet malus sis, amare vult. S in hoc desiderat te bonum,quod sine betae uoluntra non ist. Case
etiam ultiniam: & , si non amas Deum, qiro. suus sis ; ama, qυod tuus tu. Ecquod pignus in omni supellictili, & gazis tuis pretiosus Deo
habes 3 Ama, uite illo, de suis, iam amoris nomine tuis . a olle oculos , S mitte svota muti liverticem: aspice diuinae naturae ornat Penta, ptilia chritudinem astabilitatem , cuin ineffabilis sit, sapientiam, potentiam, Mncuolentiain intini tam , non sunt ista contemptui rignora. Omnium usti fiuctuarius esto. isto dehes nortietatis titulo amorem Dei praescitu tuo : namque magis Deus tuus pst, quam tui is tu ipsi:
de quidquid praetcrea tuum putas ; istud sol tu
nae elit, non tutini. Tu paltim sortianae, par-.ttin mottis, Nitim temporis, aximam quoiaque & meliorem partem tui obtinet cupidi ias : ius ista in te habent. Coipiis totum vindieabit sibi mors t pixi ipiet suam quoque dies
partem: animus, qui unus tibi vidit ut testate, non tam tuus est, quam Deus ; nolo modo di Gre, quam Dei. illud magis p. oprium putabis , in quo inagis pocis : minus lainen quodammodo de animo tuo potes, quam a Deo. Saepe multo minus ab aficeti ius tuis, de curia 'ditatibus obtinebis, quam ab illo. Quoties cxpertus es, ut impos tui, si aen arsisque tuam cupidinem , prius a Deo impetrates auxilium, quὸ ni a te temperantia ira otius praus te auis diuit Deus quam tu ipse, quam libido tua 3 Ergo , si haec contumax , te bellis . Deus tamen piaesto, ficiliusque tibi adsit minus videlis in . appetitum imperare,quim a Deo impeta e pot- se de magis quodammodo Deus tuus est, qua raatiimus tuus, dinicilliina Obrumperantia tibi
Adiice ad magnitudinem amoris, maximum C, p.7 a desaetiorum lupe i ondium a non dico delige ita amati; ista in ipso amote claudo, sed amo
tis. Desiderate amatum, citi uilibet altioris est: desiderare amorems maximi. satis amat, ori satis non videtur, quantum amat : de parum
amat. qui non Orici plus amate : fimbria prolixi amotis vota sui iuui. Hoc interest inter cupiditatem , de amorem : illa citius seipsam fasti dici, quam cupitis satietur: amor sempet sui famelicus satiatur te amata, sed sine fastidio: de cum nihil iam optat, se solum optat: ista enim sui fames a satietate amari venit amori. Tanto per ἡ exolet amatus , lauto pete placet, ut inaequalem te noscens amor, de augustum, laxari, 2 b velit.
313쪽
20o Lib. V. De Arte Voluntatis.
velit, de usui rumpatur, ut sitis faciat bonitati amati inui ipsius,qui amat. In quibusdam aliena bonitas. in nobilioribus piopria edit amorem. Nimis amat Deus amare : amat,quia desiderat amare.& amarit se vita amori obstrinxit, di pretiosiores, eatioresque nos habere voluit..ppignerato amore bonis suis, de malis, id est, cruciatibus, non taniam benefaciens.sed mala patiens, suo nos cruore, labore, morte aesti inauit. N emit; non quia tanti eramus, sed ut tanti seremus. Plutis fit, quia labore constat: sue timor tepetendi laboris, pretium supremum laxet siue,quoniam,quae magno parantur,cari Ora fiunt. Aliarum mercium pretium usus definit.& ipsi tum valor. Contia est in astimatione animarum , quarum valot ab ipso laxatur pretior stant pro sanguine,& vita Dei: licὲt non valeant insnitum , infiniti taxatione sunt emptae ; &hac parte infinite aestimatae. Quant1 emitur aliquid , tant , aestimatur. ut nos pluris Deus aestimaret, quam sumus, infinito nos emit pretio. Astutia ista dimotis fuit, seipsum exigentis , se prouocantis. Deciant nostra merita, adiecit inuenta sua: e se posuit, quod defuit nobis. Prolixa nos tenuit oratione iste Rex affectuum: decebat pro maiestate sua, dc pro arcyumentia nostro. Quaeramus pacem , tranquillitatem, gaudium, felicitatem animi: eci isthie est: Oseliae hominum geris
Si instras animos amor, o calum regitur, regarii In amore, velut cutia. quies sedet. Amor, paterest laetitiae, di summae, putillanaeque voluptatis custos de arbitet : ipse gaudium gignit 5e tutatur; nempe, in vertice rerum locat, qud neutra Artunae manus continget: nec conseri aliquid, nec autat. Elata in Deum vini nos nec auram,
nec Eurum patitur, velut super collem Ol3mpi intemerata est flatibus, ignota turbinibus, perspicuo dc aperto semper caelo functa ; omnium ibi retiam tuta iniuriis. non solam ttunae, sed, quod plus est, sui. Nonne a se etit secutus, qui
innocens est 3 Vtique. de ab illo omnes. Notitie a fortuna , cui omnes innocentes sint, quem hostis non laedat, quem dolot non summittat, quem voluptas non fugiat,de quod mireris,non fallat Istae sunt amoti, dotes ab Agathone subtilitet disceptatae ad commendationem suam. Nequit non bonus esse, qui iustus. sortis,tem petatus, prudens est, insuper diuinus.
v xe ad consequentia amorem,t de primum ad laetitiam pergo,ie, gitimum amoris fixtum , cuius conditionem sequitur pro eius --, . ut dem qualitate, aut tuta . aut periclitatura. In uniuersum miscebo quidquid se stiuum est cordi: nunc gustum, nunc voluptatem, nunc delectationem, nunc laetitiam, nunc gaudium appellabo. Ista quoque extrema solum tempus distinguit: Laetitia est, quae bonum recens celebrat; gaudium, quod minans: illa cum aduentoria excipit 3, istud in contubernio tetinet. At sensuum Oblectamenta geminum no
men non merentur,in transitu veniunt,vadunt,
nullum manet. Haec laetitiae, de gaudii nomina quanto in fauore sunt,tato in discrimine.Vota nostia multis peceant modis, ut offendant gauis dium nostium. etiam cibiti selicia sunt, atque in infinitum se producunt.Optamus ut nCn tuta, aut quotum gaudium non sit tutumun illas calamitas nos tristat, in his ipsa felicitas anxios
sicit pro ipa. Adeo votis laboramus,de tamen multiplicami . nunquam suspengimus: in his, quibus nos offendit aduersus casus, duplicamus in quibus solitina laedit, replicamus, de optatam silicitatem consequuti, pro ipsi clicatate vovemus .. Nimitum, felicitas ipsa sibi etiam desidetat selicitatem ; iam notabis . conanon habeat, quod optat: imb misella est, cum desit felicitas. Non est filicitas complexus hOnorum, si abiit istud bonum secutitatis contex
tuis omnia. Hinc aliud extatum mortalium, quia voveant aequalitet pocula,de securitatemina qualiter cutent. Notio non periculis se exponit,consequuturus periculosi. secutitas vota solam nobis debetii peticula etiam diligentiam: igitur tui stabilia, integra, syncera gaudia admittenda sunt: his consentanea vota,non O stantia sibi inui patia execrationibus. Plerumque vovemus peiota maledictis, de in uniueisum s cutius votum esset, ne eueniant, quod optamus. Elegantet Albeitus appellauit laqueum itistitiae, laetitiam illam quae tempore ruit .vulgaria enim ista gaudia voluptatui de quae raptim quaerunt ut , quae pro vitibus appetuntur , in quibus inuicia constantet laborat, adeo infirma sunt, aded instabilia , ut omnibus instabilius rebus
Coeteitati, istam constantiam gaudi j curandam moneo subtilius, quam constantiam selicitatis. Duobus fortuna peccat perfidia si v nastitus sui,altet a sensus:dc quia negat, ut aufert sua
314쪽
Innoc. tartitiar sola virtus alit. 29 r
hona ; re quia , cum seruat, inutilia de eaduca suus ipse status faciti utrimque patemus vulneri, trimque petimur, aut cupiditate, aut fastidio Possunt aliquando durate, quae optasti Possunt perseuelare,quibus gauisus es,& stante felicitate tua petite sensus cius, tam certus est delectationis interitus di ipsa peribit delectatio adhuc manentibus oblectamentis. Solet esse felicitas sine anima, 5e quoddam duntaxat laetitiae cadauer .Non ecte illi,qubd peiecit voluptas,de laetitia popularis retum;MM pcreant ipsae ius; satis est, ii non pereant fi satis, quod durent Ma-gua necessitate sumus in Miccs:vitumque latus
patet,viroque invadit nos misella. ita est. Gaudia ista continua, di assueta sunt tandem deteriora, quam recentia insortunia. Apicium Falet- ni deliciae affixerunt; pocula nauseam extorsgre: in tet institimenta voluptatum anxius suit, vomebat , rumpebatur. Socrates tamen auidus &laetus semel hausit calicem cicutae. Itaque suspectus paudis titulus dispici debet, ne sine delecta
admissum nos grauius sauciet securos.
Omnia sunt praepetia;& nis,quod nullis ab- si sei,columbatum instat uelocissima. Quaedam intra praecordia illud inuiscerant, de pro succo habent:plurimarum voluptatum sanguis,sel est:
quaedam, dum auolant, dissiciunt: quemadmodum nonnullae se daturae in aeta volucres vi an
nisus plimi sundunt ex clementa , ubi tanti spei consederant: alia, de ista benignias, non tonsi dent , nisi ubi tu deta de stercus alicuius vident m rotas,ipsoque aluntur, velut ululae sordibus. Distinctiti, hae dicam. Nullum retum humanarum gaudium sine periculo doloris est Pammilixi. Nullum sine conlaetio. Alia dolor gaudia ducit, alia sequit ut , alia comitatur. At hae
nonnulla sunt, vi incerotibus pandant ostium, non aliter gressuris in cor nostrum. Ipsa voluptas
ianuaria dololis fit: istud ex perfidia est, aliud ex ignauia . qnod tam imbecillia sint nonnulla, vino mulcet e non valeant, nisi dolor nos aliquis pii insina macerauerit: nequeunt se fissis recrearenos, nis viam ipsis quaedam stiauerit amicito: non solum comitantur, sed indigent dolore. Emetetit pressus antea dolendo sensus, & spem quamlibet amplectitur. Prodeunti e tenebris qualibet lux placet: naufrago quodlibet littus
Portu,& patria iucundius erit. Sic est: sunt gau- .ia,qus non tam iucundis debemus rebus,quam tristibus. Fallunt tamen illa nos : nec alitet miramur , quam vulgus olim miracula Magorum immittentium dolores corporibu assii clantium variis morbis attus . vi restituta salus, amota aegrotationis causa, quam ips fecerant debereia
tua libit iidem moibam sanitatis artifices patum merentur pro salute, quia nimis demeretui promotbo. Nihil debet languens curationi, siqua culi ide mutntis
Senserat, hae ipsa cuspide sensit opem. Aliae delectationes ipso sunt dolore insectae,auteoniectat accibo sensi animantiit.voluptas cibi non est,ubi sames abest: sal,& condimentum voluptatum. aliqua molestia est. Quin de inaequali lege cum dolore diuiduntur, qui sese vehementior, sempet prouectioi est, & ante voluitatem natus , de non ante ipsam extinebas.
Eiuries, e praeparat voluptatem cibi, de seruat: molestae sunt epulae impletis. Verum post istam goloris cottuptionem, post
inconstantiam laetitiae, peccant ista gaudia movile sua, peccant pati ii tale,rcccant 3c magnitudine. Exigua sunt, non implent nos si aliquando insolescunt, id , quia si praeter naturam propriam, nata sunt exi suo, impotetia sui pereunt cum gaudentibus ipsis quare, moderanda in primis sunt deinde tollenda: nam , ii parua lente eoniti stant, si maxima impigre nocent,quando que necant. Sophlocem. de Dionysium magna extinxit laetitia Subiit Siculum irrannum subita mors per ipsa felicitatis non modo vota,quibus multi petierunt sed gaudiat Atqui, ut inter tot sputi a legitimum venete p s mur& natutate gaudium, inquitendae sunt progenies voluptatum. Quasdam nuttit sesus, alias ad inuenit opinio .alias gignit mens,alias praeter ea consuetudo sicit, alias assectio auget alias indoles iuuat.alias et efiici & iudicium auspicatur. Quae ad sensum spectini, hebete sunt, &minimi temporis, εe maximi onetis, 3e medio iactis usus. Gustus, qui inter alios scnsus,quonianon si minimae voluptatis, nome retinuit festiuum,& des etationis, etiam cum vorat, tantum libat voluptatem, in transitu solum est, cuius tamςn manent reliquiae grauissimae,grauedo capitis, indigestio,intellegnum mentis,cuius anter iv gominationis usus cessat, saepe ius. Deinde
morbi,dolores,tandem immatura mors . de qua
nescio plus utra mereatur, iugula, an gula 3 Fortasse gladius in hostili manu non occidit plures, quam calix in propria: nisi quod illius sacinus lentum si, clandestinum ipsis , in quos sevir,
ignaris; eo iniquius quod non impeto,sed insidiis inuideat. Ad haec ipsa, quae in cursu est,uoluptas, nisi cum modo sit, stati in saligat ut: ni mitum currit. re nisi interpelletui, ut respiret, marcet languida; si continua est,nulla est,Putior conspectus desectatio frequentia corrumpitur: quod primo aspectu mitaris,in secundo tantiam gaudebis, in tertio tantum non fastidies, fortasse deinceps non sine molestia aspicies. Gratiam Adotem suam nouitas seruat. Ad iniuriam ha tum voluptatum est reparatio ca, noliatumque inuentio. Ausa est cupiditas naturalem voluptatem , sed communem etiam brutis, nouis artificiis irritaretians uitam,
de exiguam censuit; soue te voluit ingenio. Habeo iam si istiugivin nostrae ipsius cupiditatis, , Nulla est naturae delectatio,quam iam non corrupetit ars: etiam ventri sua disciplina dicatur. lam tam delicati sumus, ut pudeat sine ingenio indulgere genio: ut pudeat, ii ne arte ii ne labore gaudete. Auidi de arrepti serimur, de inconsulti prauertimus ipsas voluptates , quas salvas
accuratiores cui pinus.Cibus pingitur, qui cum
colore saciet palatiis r ut omnibus satisfaciamu sensibus, singulatoni desectamenta corrumpimus,omnium confundimu : addimus laborem, nec magis propterea te eremutilo venustis materiam inutiv viis plusquam sotinam; in aroma tibus raritatem, aliquando periculum aestimamus, quam suauitatem , in serculas sumptum, quam saporem ; in muscis artificium de mate-tiaminstrumentorum, quam sonum in vestibus at pictum. 5e elegantiam, quam Iiotectionem. Quid, quaeso, magis praestabit aspectus frigoti, quam noditas 3 Bamarix uncuti prudent essunt, ident nos: cum incedant exuti pingunt ira
ipsis nudatis membris indumenta. iuoiatis de- v b , lineant
315쪽
192 Lib. V. De Arte Voluntatis.
lineant, thoracem, caligas. Sane nemo magis protegetur elegantia vinimenti,quam nuditate.
Adeo vitiavimus voluptates, nullus sensus insolidum suam capieti s ingulis propriam minui
mus,dum omnibus providemus actus sqpe as. sigitur thorace , di calceo angusto, ut aduletur etiam oculis: ipsas voluptates naturales danauimus magnis ponis, ut iam non liceat gaudete sine pretio, sine lancibus argenteis non licet ci-hua: sine spondis aureis non licet quies. Quod statis natura dedit sumptuosum facimus. Ipse
1omnus care emitur;& quie quam lassitudo 1 la dulcem Deit,subornatur impensis. Ita
in natiara vitium fecisis auari. inquit giuinus Orentius. Intemperatiar hebetissimam voluptatum,communem brutis nobilitate voluimus ingenio & pretio, vitium arte releuantes, sumptu aestianantes, ut a communi bestiarum ignominia excerperemur, quam ma ximὸ contraximus nostris industriis& impensis ex adulteratione naturae .Lisna, quae tradis igni, anne sanus et is, si pingas, si inaures consumenda sunt: irritus hic sum plus esset. Cui caetera, quae etiam consumis , vis corrumpere sumptibus,cibos, vestitum, de alia institimenta libidi num3 Contia frigus protegit vestis,non hic,vel
ille color, aut so at contra Amen cibus , non
hie, vel ille sapor. Polsumus sui, & mitati sul in sorde tuae, de ipsius solis te tamen exiguili,& gemmet dubio nitore alimus inuidiam. Nisi inuenta ad tot turam nostram non placentrnon delectat splendor, nisi caria constet.
Potth non contenta cupiditas emendatione ista conigenda veterum voluptatum, excogitauit piaeter naturam nouas , vanam ma pessimo tum conspiratione , ut numero compensaret
magnitudinem. Despondit animum, quod magnas posset sacere. multas secit, noua adiecit instrumenta, honores,glorias, diuitias, dignitates, potentiam , nobilitatem : ista sunt inuenta opinionis, factitia oblectamenta. Quas pelinde suisset humanae potestatis, res mutare,ac nomina. Ahettantes selicitate nihil non erramus.Rativoluptatum culpa non explete nos, tam ii ii sumus ) tecta corrigere volumus eitote nostro: excogitauimus multiplicare, ut vel occurrente aliqua maiori sitiemur, sin min)s multitudine. Nihil aliud hoc inuentum se eit,quim extende te miseriae tuta.Adiecit appetitui auaritiamiambitionem,maxima cupiditatis onera. Eh procesiast nostra amentia, ut illa,cua natura sua nihil iueundum plurimilin molestiae habent,non tania tam intra maximas voluptates posuerit, sed inter vitae causas. Quid naturalis voluptatis habet gliscens nummis sacculus,re marcido dc pete te fame, ne violes illum 3 Quid natu talis voluetatis est exui alterius verticem 3 anne phreneistim tuam mitigabit uid natur iis voluptatis praestat flexum genu plebis 3 podagram ne tuam
cete An, quemadmodum attificialia aemula
naturae imitantur illam, non aequantur: ita ista, quae facimuri oblectamenta degenerant naturalibus .etiam dum placent. In hoc enot monstra tui: cem maiora,& sine modo suetint excogitata minita satiant. At paterno mater natura con-slio Voluptates suas composuit,& modo tempe tauit idoneo, ut sine magna impensa appetitum
expleant, ea n mediocres snt , imb necesse est, mediocres esse,ne offendanti lineam praescripstillis ,re nis ingenium nostrum violas let, inia centet,& prouide procuratum est. Cibi voluptatem pludenter dispensavit,ut praemium aliquod esset opetis necessarii tuendae vitae cot potis. illam modet fita est, ne sic nos possidet et, ut detineret ; sed superess estus vitae de saluti animi,excellentioribus nos telemans voluptatibus. Ista nos tantiam prouocare, non occupare voluit, ne cum tristitia suceiit retemus vitae e tam ingrata fuit,ut ipsam puniret vitam laetitia tam tristi.
Illud ingeniose dispositi, ut mediocritate s
expleret nos,alioqui infinitae auiditatis. Totam istam naturae aciem non valuit imitati opinio: nesciuit istam fingere satietatem suorum inue torum magnitudine,&,ut sic dixerim,infinitate. Nullus tam vorax est,quem non tandem vincet copia cibi pullus tamen auatus quem Vincet copia aut ii desiderata est ista vox ab ore auari,Satast scit sames modum, non Luatitia.Tam absque alte sunt ista delectamenta, quae adiecit opinio in supplementum natura, ut ad auiditatem maiorem sint,nullam satietatem. Quae fecit natura,
ipsa praescripsit . quae opinio falsa, non habenti ubi consistant. Etiandi nullus est scopus : quocumque,in immensum eunti ingenium nostrum extimulat vitia. Ratione contra lationem ipsam utimur. Mens aeterna aeternisin immensis nata,
hue colliniat: quidquid ipsa iuuat,magnum aliis quid de immentum affectat:etiam cum deflectitur,tespeetit aliquid sine fine : metam suae cupiditatis infinitum quid suspicata,istud,cum errat, etiam quatit ita quidquid ipsa confingit no est
limitatum. Xerxes, cum sibi maximis praemiis blandita fortuna fuisset, non contentus Omni-hus , nouam voluptatem Optauit, proposuitquo
inventori praemium: at,neque repeita,limes cupiditatis fuit quς ipsis nostris nos damnauit voti g, ideli cecidit proposiO.Maxime sunt timenda gaudia, qua secimus: vitilio nolito placent,
non natura sua : etiam motbus grauidis commendat Dpsum, seu um, picem, carbones, prae melle iucundius.
Itaque video post omnem cupiditatis diligra cap.9tiam integras,& cum iure suo miserias,quas nomitigauimus, sed itiitauimus. Pensemus, quid profecimus vana ista prouidentia. Anne excedet
acetuus voluptatum tristitiis; Credo,non aquais
tur: illuc solum posse pertingere sol tu nam si diuisum diem eum miseria habeata si mane exultamus, sub occasum mouebimuΑ. Philothphica sista Gibot suetiit apud Barbatos. Hi ludi facti
homini erant: mane omni celebrabant ut splendore vestium, tapetiorum , Omni iucunditate,
musica tibiarum,odatum deinceps vespere odi ni argumento tristitiae, ululatu, planctu, m*ω-
re, anxietate. Scilicet, tota felicitas est diuisa miseria r nunquam' illa partem suam amittit. Felicitas non est ita tenax. Adiice, istas tristitias diduci ex iriis voluptatibus. Adlice veras tristitias ex salus voluptatibus. Depletos nos re linquunt, non aliter, quam qui per somnia comedunt : non imago cibi, sed cibus satiat. Verillime Sam ij, Platonisque discipuli dormire dicunt Ie delirare semper istos desiciosos, Cinneiaque animi impetus eis nes ins iuniae ise , aut
aegrotantivira vertigines. Neque inconsulta dis
dicorum natione illud putes ad exaggerationem dictum: Hippoetatem inuenio, medicae patrem artis,
316쪽
In noc. lanitiae ola Virtus alit. 293
iiis, qui in epiuola ad Populum Abdelitatum
imius, s generosi animi erat gratas semire naturae, staliter dominati op:nioni, sunt aliae puri 2- άι ,' ies voluptates, defcrcata gaudia , innoxiae lati Dasiis . .iata xiae, quas lacri impune cupetu, quae nunquam Ari β. sua su niunt vota. Habet has virtus voluptates
o Maia a G. innocentes, ct clementis indolis, nec ic nil ore αεἱ--m relabuntu . nec usu c stringuntur, nec maLDi--- tudine peccant, nec catent. Maa Ctes omni vo- m. i. luptate . quae libidinibus adulatur, quae mulcet Misa pura. sensum, mens Duttit. Vix fidem facient latiti Ui ora oblectamenti, illi benemetati de sensibus,quorum ciailas dumtaxat norunt illecebras. Rid bunt, tauia audiant inentis voluptates. magnitu vitia sanis dine sua vincere corporeas. Lbomodo maior
. to est vii tutis dilectatio, cum non sentiatur Sane pro qualitate sentiendissent sest Non nulli mimis vadet cum maiori lucermagnus aliquos calor non mouet,alios minor Iaxat: gtotos Nelirinio, de quidquid suave est,exacerbat: nullam ab iis suffodigium iamittimin t ineptum est in terrogare de somnis stet tentes , de naufragus summersos; vigiliam. & portum expectandum est. Sani palati de sapotibus, oculi de coloribus iidem dumtax, t merentur. Eicipsa felicitate saxlabidinis, rogemus, cum veluti post potionemiuesicam haustam, cibus vexatur pelatus areatissimis, cilin laborant saltidio illarum, aut pcxia nitentia, cuin non in sini sunt. Non negabis lamoris indicii elie, dum poenitent, quam dum pinnitenda faciunt. lnteiim rationis suis gium admitto. sensit nequit albito esse, nequit experrentia. I ta iudi acio dii iurenda est lis inopeitis; alioqui non itaugendum. Probaturis mel dulce , fel amarum, non disputatiotie est opus. gustati susticiunt. Ipsius propterci gaudii, & voluptatis naturam in arbitrium adago: gaudium est quidam cognoscentis appetitus, vel cupiditatas noti lentus, sed placidus & dulcis minus; libetius dixis leni, quies & meta: postqtiam eb accedis, qud, aut voluit,aut velletin praesentat se ibi, qu4 si abes set, pergeret. Quatitot hinc voluptatis praecipio caulas; motum appetitus, unionem, siue praesentiam boni; eiusdcm cognitionem . ipsum denique bonum. Ad istam componamus a nati Lsim graidia mentis ,& corporis: illae voluptatesma: ores eriint, qui tum de causae. in prinus vilia tutis motus vehementior. & actio: cst: eigo de Noluptas: amotis impetus est ellicacissimus. Si causem natura amorem . Oppono amorem gratiae omnium vehementissimum. Dices, in Deo dumtaxat 3 Dico, in quolibet proptet Deum, erga corpii, adhuc tam iniurium animae , cuius amor maloi est a gratia,quam a natura. Ille ma- tot amor, quem in idiot praemi3 spes nutiit Glatis amo amat, maximum sui pretium est. Delicati ista, quos copula occupat, quos detinui cer
palatus, inique S Ianguide diligunt coirii,
ipsum . quod impinguant: id delectationis causa agunt, non propter ipsum: itaque non diligunt illud, ted voluptatem. Alumnus tamen viriu-tis, sine isto praemio, non propter oblectim tum, corpus curat felicios, gratis, adhuc labo rans, paterni amoris titu liberos alentis sine mercede, & cum sudore. Adiice, vehementiorem asse impetum virtutis in ipsum, quam voluptatis sensuum in se, quam unice voluptii si diligant, non corpus: namque plas da lagunx vitam, quam soluptatemini tulit S probi plus di ligunt virtutem, & Deum, quam vitana. itaque minor est impetus sensus in suam delectitionem,quam mentis in vii tutem.
Ex impetu accestionem collige. ex amore cci, amplexus. Nullus Dexus amore arcti Orion tari. t dira iungit, scd unit; non laintsim in conspectu ponit, sed intra pectus cotidit antii in leto artificio absentcs praesentat. duis. Σeqtie in , a ligat iliau a1χον. Longina inae absens,ibi sed hei tinge qaia et ror
is litet obses Arar, Rho antisque atra Ins
L tillima laetitia vi tutis pandit ut per omne tempus,& locum: haud cCnstringatui pia leti ti-hus dumtaxat, euocat piaturita, in sutura potes-gitur , absentia conuocat; memoria, si e , votis, mille modis osculatu 1 oblectamenta sua & diis.ci ligat omplexu. Adiice Daturam Obiceiorum: virtus accommodati Isinu in unioni habet; senasus nimis incoinodum: illa subtilissinium, sim . litissim ti,ubique existens,quocunque subiens; hic crassum 3 torpens , clinis una O peccat suo nomine, non Pst, si proximitas.Contingunt ad summum sensus, non penetrant.Maiorem ignominiam Aincenna obseruauit, per accidentia, non pei se assistere. Vngitentum persimum, de dotem subit ue cibus siet saporem ; venusta petcolorendi, delicata per coiticein ; Olculis superficiem dumtaxat committunt; inde pro merito vindicat uni titulum supeificialium. Armora ta-wen 6: sit Etlantia, & nucleus rei amatae coma
mendatur : ille ubique se insinuat, & quodcumque admittit, non tantum vi adiit, Ld ut
iniit. Ad intuitam etiam voluptatis est, sensibilia non simul, sed lente , Lost iiii que subite, per
patres sibi succedentes. Duilla oluptas minor est: subeunti voluptate succedentium partium, effugit oblectanaeti tum plicium , non accessit postiem Mure. Ad haec, si e cellione ista hoc ipso. quZd venit abit:vna subit, de exit. At, quod vita tutem dei celat, pastibus caret, indiuiduua: in totum saeui coactis voluptatum vitibus una subit vehementissime Deus indivisibilis est,in 'teget sine mclubris, totus sine pariabus aeternus sine tempore, liquidus sine guxu,cilius ideb vo luptas non collabuit r. 2 ternis ει νηι flumina fontis erant. di, it pios per . lam sui ei uacitum opinor cognitionem mentis atque sensus conserte, quae Plurimom voluptatei uiuat. Nili percipias . nullum oblecta menti in capies ; & rei capis, diam noscis,quod oblectat: quare pro cognitione oblectatio te suaditur, pio maiori maior. Illa manus est;
317쪽
2 94 Lib. V. De Arte Voluntatis.
p. Isaluptatis i quli sottiori dextra plus stringes, quo maiori plus capies ipsas iens bilium voluptates
minus gustant, quibus tardiores, languidioresque sunt sensus stupidi nullo delinimeto mulcentur. Nunc compone lentum , & mentem: ille tam hebe, , ut seldm attrectet facies rerum, soluiti accidentia caltat e mens acerrima
est, penetrat interna, ipsam sustat substantiam. Ad hac , metite magnitudinem oblectantis honi: norma voluptatis est , quod delectat. Num quod immentum est,exiguam oblectati nem Mimabit 3 Vnum id est , quod testinguit nostram cupiditatem .sinis ipse dumtaxat finiet vota nostra: semper salictati,nunquam tςdio est. Fastiditus cum iniuria dignitatis finis ultimi esset locum enim alienae cupiditati praeberet,iam non , litimis. Nemo sine vinci aliquo, de non eius, quod fastidit, pati tui fastidium. Adiice maximum aliud discrimen ' corporis
voluptas melces cst Opeiationis Non ita in animo, cuius ipsa operatio oblectat. Nobile est virtutis opus , dignum humana dignitate, in sed lectatule, sine alio a se praemio exequendum. Non tanti sunt actiones corporea, nec digne viissae liberali labore. lnde illae sine fastidio. de latigatione duranti oblectamenta sunt ipsae, nec quamdiu sunt, descit quod sunt. semper illa- qenti istae vero,quia per se delectabiles non tint, non sunt placidae nisi quatenus seruiunt ad off-cia vitae, captantes pro mercede operae voluptatem:cum prudes,parcaque natura illud dui Iaxat remuneret, quod necessum habet: si excedant, inaequalem mercedem recipiunt: tandem nullam. Ita sine premio lassae deiiciunt. Ad omnium tand corporalium imprope-lium voluptatum, honorem aliquatum conseramus, ut supputata proportio commendet inexis pertis ex i pso peticula sensibilium uoluptatem rationis. Nobilioris, praecipuique generis sunt oblectamenta Oculorum, auditusque intra alios sensus: maiora sunt, simpliciora, constatiliora, non tam cith nos satigant.Quemadmodum horitiorum. delectatio sensuum maximὸ gustus, cuius voluptatem, tam misera est, diu sitie non
possumus: tum illa voluptates puriores sunt i - ratiotes sine pietio doloris: non praecedit esuries, qui, delectetis suauissima harmonia: istam nobilitatem rationi debent, ex euius solo ludi vestigio in tantum se inhil Gunt in pulchras de musicis lineamenta rationis,cuius dos & ψ ria est ordinate .mnia: constantilla ordine Serro itione: ob istam mentis umbram plus delectant, grati , diu; sapiunt otionem suam.V
luptates, quas animus immortalis nutrit, imia mortales sunt i quas mortale corpus admittit, mortales. Adhuc ex iis . quae nonnihil continialiunt, ab animo minus sunt mortales; quae Om- ἡ nia corpore mutuant,mortalissimae. Aded ine-
ret ut ratio 8e voluptate. Addam 5e ipsam hebeiami gustus delectationem a latione e si Mo---- m dus continet voluptatem. incestu deficit pergit ismnt, nisi in fastidiui I modus autem 1 ratione venit: ipsa
seliis piise ibit: igitur rationis benes eiuri est, quidquid delectat. Quantom itaque ipsa dele
bibit 3 a qua cain recedimus omnem gustum, ι - - δεμ etiam itiationalium, amittimus, ipsis intempe
Natura animalia docta suo se continant modo, di iucunditate: noli et excellus minuit volup via seseres,quas minime obtinent qui maxime quaeriit. M/αύι ni, Ruct antes.sudantes, nauseantes, testtos velut se osues, asiligit ipsi voluptas. A,s AriNunc post voluptates ipsas conseiamus suas . -- n appendices: si quem non persuasit ratio, spes ditem, iam utilitatas subottici. promitto vobis, o mancipia vcntiis, o mancipes hudoris,quod pluris venite de libidine carissima facitis vitam ipsam, si non
cieditis oluptatem mentis praestite vincis:vO- ram D- lo periclitemini line periculo si maior fuerit vo- rum νάοιν--
luptas non perdetis voluptates; si minor, aliud , i
habebitis catius apud vos voluptate vestra Sequuntur velitas delicias tristitiae. icquuntiar cu- - - . his
rae, sequuntur clandestina sata quae, com palam omnes inuadant, vobis insidiosa sunt. Omitto, quoties opinio oblectamentis suis sactitiis pro- ... . uocauit parcas, euocauit furias, odiis, inuadus, ium. Hioribus, & quae consectalia sunt, insilii ti- cap. 17.xas, belliri & denique, ut prospet ait:. Ex vitas breuis ae peritura voluptas Edita perrii se na mortis habet. Relinquo istas cum sua infamia naturales vobis exprobro quas corium tis.Per i psa' vitae reparationem aedificatis mortem: quae putatis alimenta vitae, cum sine modo abutimini, sunda menta ruinae vestim iacitis: mediocres istas voluptates natura dedicauit vit vos temeratis fas sinctissimum, de dum immensis sacitis, exitio vestro prophanatis. Miselemini, si non animi, vestri corporis, cuius mortalitatem, dum cibo medicati vultis,mottaliorem redditis. Innocentifima sunt virtutis deliciae,etiam ipsi corpori;&,quod non putatas modo,ipsim vitam per abs tinentiam te limenti Longaeuitatem Pythago rae, Cleanthis, Democtici, Hilationis. Romiialdi, Pauli senis, nescium mentis suit: sociauit cum vita, iucunditatem longam dedit , reddidi suavem; imo , quia suavem, longam contexta lucro voluptate. sine voto illis dedit, quod vos, dum plus volictis, plus vobis ipsis nee tis. Compressit noxia obiiciamenta, profudit salutatia.
Bene composita est laetitia cum natura, cui cap. i p. pro pharmaco est. Dilatatui gaudentis cor, spatiatur festiuus sanguis. de laetabundi spiratus discutiunt , de exultant, ut excipiant, de celebrent aduentans bonum: ipse animus in honorem festi purpura induitur, rubore sun per ora. Pluribui lethalium mot tum remedium laetitia suit. scio eti m nune quosdam Barbaros sa utenti pestilentia tripudiis, choreis, risu aduer- contagia usos. Mue tot tamen feralis est, vallitudini noxius: coacti spiritus in repugnantis viali, sibi ipsis compulsione noeent. Iste affectus purus, festiuus, syncetus, immortalis, vohementissimus a mente perfusus duo praestitit mactis illis corporibus ςmcia, te creauit per se, obstitit maianis alias voluptatistus. Ita vel- ve
318쪽
Spes humanis rebus incommoda. 29 7
ut balsamum cadauera , corpora viventia se tuauit unuda , de florentia , de subsidio pto prio , de impedito damno alieno : aliunde inquam. Si quaeras , unde : a voluptatibus puta. Adiiciam, non tant dira insdiosa malas uoluptates caeteras dico, mentis voluptas domat, sed aperta : ipsos dolores dc tormenta Molpat seia uiuitate sua. Novit laeso corpore futtiua carpere gaudiat nouit inter instrumenta cruciandi, laetitiam sibi immunem exquirere : nouit glo-iiam : Mut ij sustentauit dextram ignibus i solis uentis : Anaxatchi pilam mollivit. Atque . ut in altum mittamus aciem mentis extra Philosophiae septa ι etiam sutura vitae cruciatus, mentis voluptas declinat ; virosque caterae conciliant, hoe solo elogio maxim traducendae. Di
uinus vit Odon scribit: Demus , si placet, adsuendum delicias centum annos ι de , s mauis, decies tantum t sed,quae erit ex Iis compensatio ad aetemitatem Sed, qui, in eis passabiliter inhaerent, delitate nos credunt: attamen ignora re non pollunt.quia delicia quidem, velut vinis bra, petitanseunt, & velocitur fugiunt ό poenae velli perpetuis manent.Quid,si aequale tempus, di id spatium ellet poenae a eslet aliqui, ita stultus,&ita demen ut eligetet pro uno die deliciatum,unum diem poenarum , cum soleat dolor unius horae, bc qualibet eoi tis cruciatus in obliuionem mittere omne praeteritum tem pus voluptate transactum3
Desse humanis relas ineommoda.
Non in in iis abutimui expectatrone, quὶm
laetitia. Daplicem vita a lectorem , & tanquam patearum .ia educationem ,& prouidentiam sui,animus obtinuit,timorem. 3e spe in ille prudentior est,ac citcumspectus;ista inconsulta, ut plurimi m. t stulta,& quod Metius est, id aduersus nos conuertit,quod beneuolum habet. Fidelissma est, lieet non v idica, de contumax comes ; vltima.quae nos relinquit e monet,
alloquitur semper, in argumentum stultariae lo quacitatem obicrua ;) pollice tui, de ad omnia extimulat: sed quia parum callida, de salliturae fallit. Ita ipsi beneuolentia spei nocentissima est, importuno errore. Timor minus assavit, negligentius piovidet, licet salutati sis aliquando res nostras cutet, solemor plerumque , magicque veradictis. Taciturnus tamen est , quippe prudentior; quamuis isto flentio pecceti non ex ptudentia,ex inertia aut infidelitate est. Cetiatiora sunt quae solet monete, di ne ilatia: ista flete non est beneuolentis. Pluta mala sunt, quam boti liminuth adhuc Pindarus putauitum bono duo mala adiuncta. Vnain cibi volu ptatem precedit fames , sequitur grauedo. Seiariunt mala bonum : sed . si alia et tantia mala pensemus, nulli coharentia bono, numero superant innumero. Quid, quaeso , magis in si
quent omnium,magis an usu,s in pati,quam labores,in trunia .casus aduersi,morbi, iniustitiae, inuidiae, mala denique, siue quae Putes, siue quae sunt3Quid' aaeso, magis extra vlum tatum,quam felicitas,hona,inquam Nox contia,
quid aliud stequentius agimus, quam sperare
ista Fortasse aque ac respitamus. Quia r rius , quam cauere, timeteque illa a Excedunt mala bonis : dc tamen excedunt spes timoribus. Magna inaequalitate rebus componimur: iniuste cum affectibus committimus; rara bona cum sequentissinia spe istequentia mala cum
ratissimo timine. Isthinc euot spei , isthi timoris verius vati ei titum. Philippus Abbas inquit: Gauda,iel iactu cies, πιι ιλον, Dis me qκι Suggerit: Non suffciunt bona spei nostrae : superfluunt
mala timori, non omnia potenti tonsumete'la diuinatione sua decipitur, atque tam futuri sti suo sempei manetis in errore,perseuerat ad sudiplicium nolitum: nunquam viscit experientia,
videt lenta x ignaua bona: & hoc ipsum ad se
spectatu putat. Aecedit i lorum numero, numerus nolen- C AD tium ill.it accedit raritati bonorum, frequentia
quaerentium. Quotus quisque bona tecusat aquis non solicitat3Quotusquisque mala quatit uis non tessiit a Quemadmodum merces duplici causa augent pretium, raritate sua sequentia ementium: ita bona augent dissicultatem suam, de quia rata ipsa sunt δε quia ipsorum appetito
res multi: etiamsi aliquando veniant, an Tusauaritiae obstat, eripiet alius. In spem impetii et xerat Diocletianus animum piaedictione SDruide accepta,postquam aptum Occidisset. cidit plutes manu sua vcnaturus sol tu nam, ut brutu in in s 1luis:praeoccupatum tamen semper videns expectationis suae votum ; iam Aurelia nus praecepit;iam Probus praecutia iam Tacit prehendit; iam pimipuit Caius : Ego , inquit, semper apros occido 1 sed ulter semper utituet pulpamento. Tot incursus palla est cella speclexcruciata selieitatibus alienis ala ubique vagantur, pelluntur undique, etiam nolentibus se insinuant: nemo quaerit illa, quaerunt illa omnes,gtatis dantvtIdiice mala esse, vix desinunt : cum longaeuior acerba fortuna st;
optima, diatia di breuissima necesse est supera ri malis bona. Breve felicitatis spatium capiet
Cautius itaque esset laxare timores,constris- cap. i i , gere spes , etiatu citra bona ob cupientium cer tamen. Ista tamen amentia nostra est , ut quhi ut a circumtulem fortuna res non des stimusipetate bona aequalia. Ad quamlibet inuigeniat iam boni ii det festiua cupiditas ; in obuium quodque impetit: velut quos unda nausiasantes deuoluit.vt ptimum aliquid contigerint,nt missi
sine prehendunt. Statim tibi placet, blanditur
nobis: miselis enim, vi facillimum est optare meliora, ita de exedere : patum distat 1 voto ad praesumptionem.Partim ista leuitas spei ad sub sidium nostium est : allevat tot pondera sotta. Tae,quibus grauamuit nee cetitot imbecillibus voluptas est, quam sperando a imb nulla prolaxior. In se breue,&concisum omne gaudium humanum est:in spe durat, lenia, aut nunquam assuentans. Falliis promissis exsiccantur lacrymae. Hac quidem parte tolerabilis esset spes licet de eepta,nis kitio nostro praecipitaremus cupiditatem. Sitie suspicione ctedimus. quidquid illa promaciat: impellimur persequi,donee destituti votis, testituimur α Ioti nostro. Agnoscamui
319쪽
206 Lib. V. De Arte Voluntatis.
istud sellis ingenium eae pectitionis , quod nisi
a laquo conficiamus timore , indigistum , periu-cioiissimumque timeamus. Itaque vates incerta spes est,temere,aut stul-th ctiaens: inde sallens, nunquam simplici prospectat obtutu . Ophthalmia tabotadi sue per iliata oculatia cernit, quae longinqua manifestant, de proximis marora reddunt: dissita prospicit de magnascat. Qidquid quaeritur primum viiletur. Non est ista nativa dos sani oculi a longinquo deficientis. Deme magnam partem promissis: non sine exaggeratione loquitur cupiditas expectantis. velut gulosa puella acerba praecipit poma,praecipitat spes gaussian immaturis micta voluptatibus acetbitudine mox laborati ipsa est colludium fortunae,& ipsus est sortuna.Spes fortunam sequitur, de quaecidi ttuna spem fugit,3c illi se occultat:ipia adulati ix vitae:Omnem adulatronem mendacium aliquod sustentatrissa praes sine obligatione, promisium pupilli. aditipulatio sine vadimonio . pollicitatio si specta. Nullum fideiussorem habete vanae nostrae si es Possunt, nis periuriis infamatam sortem. Aliena pes dispensat bona. Prudentet Barbatum ada gium ait : Qui vehitin cultu spei, sociam habet paupeatatem. Ipsa spes inimica experimenta. Nemo tam hebes,quem non secerit prouectum expellentia, diligentissima magistra: sol sim in spem redis in t credimus vetam . quam experimur mendacem. Minsis itaque salsus erit cauens sperante : iactasse feliciol. Expectata mala languent: improuisa bona magis mulcent. Contemptu expectantiuiri se , suos mala demittunt spiritus r hona aestimatione cupientium, veluti suetitas se componunt, minus sestiua, minus affabilia sunt. Ad haec, expectata , dum sei stra exierint, si mala sint, delectant ;6 bona, contristant. Demus ista votis tIndem adaequa. ti. interim pendula suspensio in ancipiti euentu
Extrahit Iones consumit gaudia voto. Dillam auimus hactenus spem , restituamus aliquam huic nomini gloriam. Non omnem c lumniamur expectationem ; sed vanissimorum de vulgatium. Satis tot iniuria monstrantispem non humanis rebus natam, non ad seruitutem sortunae. AE ternis dedicatur hic assectus.Deo sacer est. Omne ingenium spei examina, reperies calo consentaneum, Deo praeparatum. In primis facilis est.Anne natura genatrix punirct nos
assidua suspensione . tam facili supplicio, nisi istum consectasset affectum illi, cui omnia sunt acilia,innitentem omnipotenti3Deinde, in dinficilia suam facilitatem seruat; omnia respicit: idoneus, scilicet, illi, qui omnia est , de potest.
in secutus de laetus est : nimirum , natus rei omnium secutissimae si missimae , aeternae, optimae , quae nos fallere nequit, nec in se defccte. Datus igitur,ut calcar dilecturis in scopum consistentem, non vi in venietinem inceriam cit cunaserat nos cupiditas. Illam denique contumaciam spei nunquam nos deserentis in vata,
ad gaudium aliquod posthumum generosa an dole alpitat. Itaque in diuinis innocens est spes, α num,de tuta, de veta, de suauis, de laetissima est quaedain auiola gaudii; quidam datissimus selicitatis Lucisci; quaedani libatio lacitiariniodam praegustus voluptatis;quoddam expetimet tum Dei. Ista spes securassinio est ; satis curata est; non habet tortunam sdeiussorem .sed Dei in cuius tam tuta sunt ptomissa , quam data. Isthine ingeniosa arte prolongantur per spem gaudia anticipata laetitia. Non a poli mone, sed S pronustione secuta recenseas bonaes stertiis voluptati hos adluic addit spes dies ι scilicet, iarum instrumentuli. est committendi tempori futurum in praesens contialiit, bis facit eodem fungamur. Ex ista maturatione gaudij tota vita nostra conditur, quadam inter tot miserias praeualente aliquando festiuitate : panis enim iniseiorum suauis est expectatio 3, exemplar amicorum spes, tristioribus nunquam deest rebus ; nunquam illa sequitiat fortunam , cum omnes nos derelinquunt , adest sola, seselis Achates e adeo meretur de laetitia ; subinde de vita. Concocti ne in de dulces somnos parit, coipus bene colorat uim eddit de pingue, ut subtilissimi Medicorum aiunt. Inas de virtutibus meretur, quarum coi est, de spiritus, de vigori anticipata soluit stipendia laboribus, di quibusque
probatis dictionibus. Magnas impensas charitatis suis prouidet sumptibus arduas inpeditioncs amotis. Ipse quoque amor iam stimus agri
ieens obsequia spei , suas delegat vires , in sui primitias roboris furuit . rtoptelea iam tasima: Spe, bona δει vires. Omnem lancinat mororem ; omnem trugit, moestitiam laborum.omnia auget: de ne temetitatis arguas, felicitatem superat. Omnis sertitudo,omnis felicitas vii tutis . in spe est , velut in Pterelai, de Salvionis crine.
SPem agitat ardor dei deiis , praecipitat cupiditas. l acili gradu a desiderio ad expectatio nem imus:s impotentia non obstet decliui prostellia cupietites labinuit in spem. Illi a sectus, spes.& desiderium,iniuste diuidunt vitam : maximam partem usurpant,cum anauria etiam prae . sentium,qua negligimus , Aum futura prouidemus etiam negligenda sua opportunitate iquanto potius immatula λ Nunquam vivimus , ut vivamus Quia cupiditatis viii erramus,omnia inquinamus erroribus. Peccat vulgaris libido. 1 utique votis punitur uo plus compos voti est, plus est impotens sui de voti. Vt pleraque,culto etiam augetur cupiditas. Sine satietate est, otia peregrinatur: tanto a suo dissecdit fine, quanibprocediti ideo,quh plus habemus, plus cupimus: peruagata enim extra viam, nunquam peruenit. quo vellet, nunquam finem tangat ; ita,duin petrinia progresta est, maius interuallum feeit,lon, gi a fine est Quad eum retro eamus , qud plos videmur accedere, recedamus. iter sine termitio cupiditas est. Qui istud vaticinium accepisse: dum pereste iret extra domum , re in ipsa via piaeoccupandum morte , moleste solet infaustum hoc nisi edictum: nauagamus pelagus sine ponit, incedimus via fine termino : peregrina
tes, aberrantes, triantes , inquam , nos co
320쪽
ripiet mors: motituti sumus in via, si cum cupiditate.
Ad haec, qui plos habet, potentiam auget, ut
plus adhuc habeati irritat ut facultate auatitia: tamelicus plus essetit, dum libat,s non votet ad
satietatem. Nequeunt ista satiate hos: gustamus dumtaxat; acuunt cupiditatem: e 1ienti pix statio cibi, illitamentum est. Sunt ista fluctitantia bona,velut malina aqua. sitim prouocantia. Qui plos habet,plus eget: premitur duplici egestite; eget pro se;egri pro rebus,egentihus utique. Ipsae tres alias desiderant. Credo , si sensum exprimete pollent, cum semitii clam tent, de intentis expostularent multa vocibus. Magnae egestatis causa non ab inopia est magna,
sed eopia. Qui plura habet, pluribus eget: non
tantiis tot eget, quot habet ; sed pet tot eget pluri hiis,quam habet: ad pluta illa, quae habet, opus est desiderare, quae ipsa desiderant , aut
exornationi tuae ut conseruationi,aut defenso-ni,aut fructui. Vtram certiorem opulcntiae cognoscendae regulam putabis ex has,quae ag sunt, an quae desunt 3 Ditioine etit,qui habet plus,an cui miniti deest Istum eredomain illud propter
istud non cupimus habete res, nisi vi non de
sint;& quidquid sit,ad diminutionem cupidita tum istud est .Si pauca decise putes, pauca Optabis. Atqui .ut mini)s desit,minus habendum est. Fugare copia egestatem quaerimus, non tantum infortunatis,fid calamitosis votis in contrarium cadentibus. pluribus opus est ad scitendum, tuenduinque plura. Diues , magnus patronus
egentium rerum, pto ipsis . quae ipsae opus hahent , diuiderat. id est,eget: sollicitat,velut dii totrio pupillo: Nunc quaero quo pacto locupletabunt te paupertates Sic voco indigentissima ista
sortunae instrumenta. Quomodo satiabunt. et
sanie plena sunt 3 Citius abstinentia halum reis nim te satiabit. Si ieiunes, satiat eris: solet enim famis impetum stangere tempus r longa fames sine ullo cibo languet cum minimo acuitur. Mi nuta ista sunt non suffciunt satiare; itiitant. Me rito lamentatur Guigo: Vae,non hit,qui perdiderunt temporalia; sed qui perdideiunt sustinen tia nulla enim passio superatur, nisi pet ipsim: non enim edendo contraitui simi, sed seruitur; sicut hibendo, siti.
Caeterum, non miror,omnia non explere om
nes humani cordis sinus inaequalia illi sunt ad normam Dei sabrefacto. Illud miror , partiales
cupiditates, totum id, quod cupiunt, assecutas non quiescere. Cupiditas diuitiatum cut diuitiis non expletur 3 Hane solam cupiditatem dico. non omnem famem cordis. Ambitio , cui ipsis non mitigatur honoribus 3 Libido cui ipsis voluptatibus non placatur 3 si diuitiae hoc sint,
quod iactant ipsatum eupiditas ipsis satiatetur. Idem de gloria. idem de voluptate dico: si ista milen quod sconte promittunt sita. suis suis
dissent, sitis satis se ei lient votis ; frangerent ktuorem cupiditatis On eligerent. Non sunt ita que , quod ostentant inani facie. Non est culpa voluntatis ista transsultatio. sed ipsarum rerum sallentium nos,siue opinionis nostrae saltificantis tes,Non inuenit,quod optabat cupiditas integra man Cortu piissimum uitio nostro iudicium edoceti pollet ab amentissima cupiuitate. Noscit hae non elle opulentiam non honorem, non voluptatem , quae iniuste nomine magniti co laetant. Ideo suis contumax consistit votis repetit pertinacitet opes, honores, voluptates:
nihil horum sentit accepisse. Opinio mina, sapit:suo in errore perseuerat:denuo approbat saliasa,qiue meritis appetitus sapἡ reprobauit ι dum
alia petit ata reiicit. Hinc aeternus ludus auari tiae t hine aeterna circuitio. upiditatis eatentis opinionis imponentis i testautat illa sua vota
haec sua lamenta illa ad vetum aspirat bonum; haec falsum obiicit & cum illa sensum satietatis' suae sibi sule te nequeat, testituit desideria periculis pari opinionis ludibrionia perpetuo duci
Sunt quissam apud Indos volucres, ubi na- cap. as. tuta kecundissima est monsttis , quaium cla. t aduocationem simulat ; Hispano sermone hunc sonitum reddit i ora ara a. Nostris idem sonat ae Latinis Heus hli est.Istum multi
clamorem audientes rati vocati appropinquant, qua vox de scindit: aues aecegentem intuitaemgiunt,& remotius consident; inde restaurant cantionem eamdem : pergit illuc , qui coeperat. quaerere vocantem: ruisus, viciniole illo, aduolant voluctesticinentes simile: ite: in sequitur ille,donec pet diuersa tractus loca,& ignota amittit viam. Fame multi petierunt in lucin-quistione. Non aliud est ludicrum rerum periculum , aduocantium ad se sinplicem volunt tem. Boni quemdam clamorem edunt , fieta
aduocatione : quidquid placidum , quidquid
pulchrum est, non solum vocale est, sed silas arium. Singulae vociferantes dicunt: Heus lila est bonum. In se illud promittunt i Occurrit cupiditas, id vetum rata , fallitur: statim trans uolat alio haec boni species ; sequitur a titia: rursus aufugit , quod placebat , iterum tam tu illa, recedit istud. Ita semper proficis
tur cupiditas, nunquam venit. Sic aberramus.
sae citamus , sie deuij imus , se getimus, sesallimur istis voluctibus bonis. Cum consequimur, non inuenimus : transmigrauit alio spe ties boni. Ita aviditate Tantalea punimur: ituis strat comprehenso cupita : perpetuo desidetici angimur i assidua sanie circumferuntvt Optata. Fugit illud, quod placebat, contactum no- .strum, quoquo versum nos iactante eupiditatis
Vetom,quod dico, laxius est; noli solditi non cap. tecesse hona ope honores,voluptates. sed nee opes ei nee honores . nec voluptates : etiam ipsam sui improbum apud probos nomen amittunt.
Adiicio, non solum non esse opes. sed inopiam; non gloriam, sed humilitatem; non de laetitio
nem, sed ciueiatum. Diuitia plenae inopia sunt. honos ignominii voLiptas acerbitate: eum diuitiis non diues eris, sed pauperior cum honore& potentia abiectior. magis seruus : cum voluptatibus tristior. Diues ille , cuius extuletae fortunam annus feliciter cadens, paupetem si vidit horteorum;adiecit cuias omotim abstulit
fortuna. Eamdem illi iniuriam fecit opulentia, quam aliis inopia. vides iam indigas diuitias 3 Diues es : iam indiges simulis , qui adni inistrent,qui seivent opes,qui te comitentur: iam
indiges magnifica domo; de domus magnifica magnifico apparatu , atque supellectili: pariotes pudet, si nudi sint; alia, alia desidetantialia aliis egent. At, qui pavperest, nec indiget su- petit domo, nee inutilibus utensilibus, ne