장음표시 사용
371쪽
tiatum , & , ut synesus esit, semen entism : a quo cetera , qui non ab aliquo. Dices, si tali dem ultimo sui gendum tecursu in id quod non iit ab alio, e ut non statim sisti tis , de totum hunc mundum putamus ab alio non eis e 3 Magnum prose id intercedit interuallum. Ne
queunt omnia acta quae vides , non patuisse alieno athittio. Limitata sim t. de piae scriptis suae essentiae cancellis : ergo aliquis constrinxit
illa , aliquis limitavit: auctorem se iurant habuisse. cur, si a se sunt, tam auxe se se iunt, ut nihil ccntenium suo esse, amplius ambiat 3 Diees casu ita facium; sed casus non negat caussam , sed octultat. iiihil casu fit, quod non ab aliquo ita sit. cauta etiam in concidentibus est. solum dicunt ut casu venisse , quod aut inconsulta aut delusa spe, aut non vulgari aut inuisa origine ; sed velὸ quidem ab ordine Quid 3 transfugis ad necessitatem 3 nectilitate inquis euenisse. Rursus inquito ; eadem num ab alio a num a se γ Limitata sunt , coni in bstant, & suis angusta cancellis, ergo ab alio; nihil cum fine, etini modo necessatium fuit. Nulli circuit se tiptae rei idem suit posse. de esse. solum necessatilina est, quod infinitum, quod perscctum est. scilicet debuit sumianum bonum
necessa illam esse. lam, non summi im , ii non necessarium. Gratulor, si immensa maiestas, necessitatem tuae ellentiae ; plaudo milii, iantum bonum deficere non posse ; plaudo hoc unum . iton posse non sutile. Quia enim magis neces lamina est quam quod est , de a nullo
est 3 a/haee. ii , nullo est, si ex se est , nullus il
lud limitauit, nullius paruit arbitrio , ncmo constrinxit ; ergo infinitum, ergo persectissi iniim , ergo immensum. ergo domi nuntia; itium , ergo optimum.*Tum , si a nullo est. non est si reum, caruit initio, ergo a testium: si
aeterno in , de a se , ergo susiciens tibi. eum immoliale: si suffciens sibi, ergo potentissimum , ergo beatum: si beatum, ergo sapietitissimum , ergo optimuim. Nemo beatus sine sapientia erit, nemo sapiens sine virtute. si potens sine virtute ellet, intolerabilis tyrannus
solet ,, s bonus sine p tientia, intolerabiliotvit tutis iniuria ; si sapiens sine bonitate, insu-
relabilis i litiae suillet. Qtiale titulus aeterni tatis, ct infinitatis nomen , has exigat conditiones , potentia: b c uolae, bonitatis piliden iissimae. solertiae feliciis ae per vires, sir in dolem aequalent. sua inihi illustrant tunicia inaccessum, quod cieata obnubiant, non totum :nam aliquos per baee ipsa ad nos transmittit radios. Licet elatissimum sit, Deum esse, clarioli luce libet intueri. Quae placent, de qua
diligimus, non tantum contenti suiuus ea ha bete , de certos nos eorum esse; stimus etiam
videre, de quidem solari lumine noti reetiit et
rationi rura eo mum sit, De mirinum se. ALtius assurgamus, ubi nulla panditu
. nestia naturae, nulla hiascit illustias timula.
Deum esse, & quidem unum, natui a promul gauit, ratio premit. Anne & testium 3 Hoe ii
tutae arcanum est. Certe si natura hoc non dixit, non contradixit . dicam, exoptauit: licet iure- tutando illud non allirmet, voto confirmat:
sti minus , suffragio saueret. Ad complementum tantae maiestatis, ad fide in beatitudinis, societatim aliquam in Deo petamauit. Miscitemur oculos. natui ae perspicaciores , magnos Philosophiae parti ichas , Platonem aliquem aut Aristotele . si ignatus alterutet diu incitum
arca nolum rogaretur, num recte videret ut sa-
ciuius . ii quis Deum ita contingeret, ut, Drxtet tumelitein unitatis , is in summa limplicitate esset itinus . ne bono consorti, priuaret , ne diuortio peticlitaretur; minitiae cie do huic cogitationi re agaturum , imo dictulum , impollibile id esse potius qu)m illationabile, atque ad summam illam mali statem ii quid de- eis et, hoc solum fuisse. Hic consensiis, iam
euentus ; mentior , neec stas est. nihil circa magnitudinem Dei optari potest , nihil bene confingi, cuius velitas non supciet opinioncm. Ceite Plato iam Deum non solitatium secit; s-lium Dei agnouit de amolent; nempe vcibum, S spiritum. Aristoteles Deo aliquem cons bilem de comparem optauit, de quia c um nactus non fuit i mutii pi tui legio unitatis, quo proxime potuit modo , decentius socium assignauit. In
Theologia as)ptia inis sorte alius eius auctorsi: mundum Lblieasse eum disserit ad solatium societat , , ne scilicet solus esset. Milete beatitudincidi diuinam excogitauit cum voto, iam cuiu nec ilitate , iam cum miseria. si tot abilem iudieauit Deo silitudinein. Ad haec, cum
beatitudinis occupationem indagaret, contem
plationem eana esse putat Cuiusnam rei in D 3 certe diec te non potuit, ni si sui ipsus sta at duum censuit,laeum se solum conspicati, unam sui dumtaxat cogitate subsistentiam. stultum de delicum dixit, cogitate se. Deum autem negare beatum, blasphemum censui. timuit, ii id con cederet suae lolius personae consideratione , ne
stultum faceret eum ipsius beatitudinis iniurii, Scuitis substantia sapientia cit. Hanc tanti philosophi suspicionem propitis ii sus vel bis edo.
uitu, s. si labistir. At hoc uel rum e nam hominιm qiii sese contempla tir , et pere insen aiarum, increparaui. Quale cxoptabat Philosophua personam Deo xvicilem, cuius coliceio felicitas ditiina omni optata stultitiae prodio exple-ietiit sectilissi ine , ut non Diti in se cogitaret,s d alium quoque qui tamen a se in os tura non differieti votum arcanum Alistotelis suit, pluralitos pcrsonatum. Tatii lationabilis est trini
tri Dei, ut ij i psi qui ignorarent, qui repugnarent, applobatent. Nimo esset priscorum , cuition placeret inuentum tonitatis in unitate, de
sumin cuiusque i pientissimi menti inuidetet.
Ad tantam de Deo eogitationem non Vericiunt; sed moniti illam compto rent, ut consciit
neam, ut lationabilem, ut decentem, ut nec ei satiavi.
372쪽
satiarn. solom illis restitet serupulus possibili.
tatis, sed cui sottasse non succumberent: diuina enim mens meret ut humanam ignotantiam.
maior est modus illius subflantia, qti m nos iii
substancia ingenii: digna est nostrum excedere castum. Non bene de Deo cogitat . qui non cogitat plus quam bene potest , imo quam potest. Auati sutilemus liberalitati diuitiae, si sce eunditatem sui illi negaremus. Cesti lint omnia se geminate, aut in piole aut in imagine. Aceia dentia leones suas partiatiunt. color in speculo, se resimit, sonitus in saxo. Substantiae alias Ptose substituunt genitali virtute , non ignobilao tes imagines , cd pates sibi. Excelle te debet Deus,nce sne prole,nec sine societate esse ; non solitatius, non sterilis, de aliqua summa essicacitate se pingere. imago istas minor archetypo suillet .iti quo distat et ab accidentibus 3 si solum par in quo excederet substantiam qui sus et sui stantialis est 3 ultra aequalitatem aliquid debebattidiicere, quid nisi unitatem & identitatem ut xllet pat, de eadem. Post Aristotelem veniat Atistoteliens, veniat nostrae fidei iniquus , veniat qui celebrem dinputationem iniit cum diurno viro Gaspare varia zaeo, minimae mostrae societatis non minima gloria: euius prelsus rationibus iuxta Peripatetica dogmata, non solam impius ille agnouit,
contra naturam non fore , Deum trinum elle.
sed fassus est esse. percunctatus Galli ai, Deo ne sit bonum, necne, se intelligete ; ille ex Atilio telis disciplina tetulit, in hoc iit ara Dei felicitatem. Atqui, Caspar replicat, intellectionis imago est aliqua, quam metitas vocamus verbum. fassus est, atque illud pei sectius pro intelligentis pei sectrone. Omnino, ait, persectius. Ergo in Deo, Gaspat premit, qui iritelligens immensus est, intellectio immensa eiit. lna mensa , te spondet. Intellectio isti ut imago, develbum etit in sinatum. Conecssit dialectice se qui. ergo illud verbum Deus et it: Deus enim
est . quidquid infinitum. Namque quod in homine mentis verbum accidens sit, propter angustam de imbellem intelligendi vim ; in Deo
proptet infinitam intelligendi facultatem idem substantia erit, aqualis Patri se ipsum comprehendenti sunditus de exacte. Auate de Creatore cogitate mus , si producendi vim, quae creati spei sectio est, ips negaremus. ita ex generantis S genui di scietione, duas dei noti litauit Gaseat personas. Inde hominem necessatio dilapsui ulciit. Vbinam Pater sine chamare Git ubi conaspectio pulcheriimae rei sine assiciua ubi pilius
optimus a patie optimo non amatus 3 Igitur amot in Deo cui & quia non accidens, sed iubsistens, Deus utique. Conuictus tandem satra-
cetius ratione, concessit, non contra rationem,
solum supra esse Trinitatis venerationem quod cum omnium si arcanorum princeps, ct stupendum, nulli liberitatis natui a plaust, Phil tophia admisit, de iactauit. Admiratio, peticulum est fidei At mitilleum istud aicanum mitificὶ ei editum est . quod maxime utique est mirum. Et cum dissicilius videatur, vi facilius applobatum fuit 3e accptum; illud quod supra rationem & Philosophiam est . ips.. philoi hia
magis est amplexa. In omnibus fidei nostiae s cramentis, quod minoris uniuersio constitit suaderi , hoc suit. tam rationabile vasum est ta-
R. P. Dan. Eusebis Noembri . tioni quod supra ipsam est. Aliis mysteriis contumaces saeculi sapientes fuerunt, huic maxime saueiunt Alia vix retractilis coacti accepere,
istud sponte,& ultio; ιν ulti sine praedicatote, sine exhortatione; soli in vel leuit ei auditum, aut lectum. Quis Platoni illud praedicauit, quas Hetincti a In hoc iam uniueisae Philosophiae plausum allego, tribuentas huic AEDptio agit sten Tii maximi, quod Trinitaris in unitate Christianam sententiam pronuntiassit, ut Suidas scribit. Adeδ conueniens, de disti a diuinitate, adco rationabilis Gentibus vita est. Ultio itaque missae sapientissimi natu: ae lac tameniatum supra natu tam arti piebant. Alii postmodum , qua nostrae teligionis decretis in iis suetant, huic suerunt benigni: hcle consti uebant, qui destiuebant alia , Amelius, Proclus, Plotinus. labium lite conscripsit de cibus hypostas biis. Adeo felicitet subiit istud arcanum, eum s Magio Philosophia . aut voto, quae aut
Deum desidetabat trinum, aut credidit. Paen Enullum mystetium vitto magis credi detunt.
quam quod magis incledibile. Opinor, ipsa incredibilitas impcitauit fidem. decebat diui
nam maiestatem maxinis suae naturae maiestas:
nec aliis sinae diuinatatis praesumptioni satis Aiaceret Philosophia, nisi de Deo crederet non
credibile. Exhilara a suit, audito tanto sacra mento , exultabunda approbauit, ut maximὴ
commendat et id suis siquacibili. x tilii hie pacifica duo repugnantia naturae vota, ut Dcus esset summus, ta beatus. vi citet beatus, societa
imp tiens societatis imperium cst; si cum sciacto , intutum. Vix multotum dominatio sne sanguine aut se: fidia coepit ; cum patientia to- letatui. intolerabilior, diuinitatum potestis solet. ubi potentia est maior, patientia minor est. At inuenio Trinitatis arcano, id est veritate, se cura omnia sunt: concordant bonum societ iis, de maic stas atque securitas unitatis ; concinunt inter se discordia. sed re in politicis Phi losophi quaestionibus varie distrahebantur , ad defensionem monare hiae N aristocratiae. Vtrius que bonum hic compingitur. Deus unus est, desbcietate gaudet. gaudeo talem Deum habete, qualem A: istoteles exoptauit; ec esse natu tam eius, quod votum Philosophi. gaudeo talem D vim habete, qualem adhuc mali optimum celebrarunt, te vltimam sapientissimorum silentiam , into rudimenta nositae doctrines ausisse iam quid magni facto,s credam prouo catus, quod ultio infidelis 3 si credam quod na imam decet, quod Deum . quod nos 3 istud rationabile est, licet si supta lationem. Imb sub itide magis ardua Gentes de Deo credidetunt; num A magis Llsa. Peccatum diuinitati impu tatu utici edibilibus est trinum Deum eue,quiniseel stum. Piona credulitas est suo continodo; quod bene cuique est , id verum credit . quia
volet esse verum. In multis enim iebus cupidi
ta, & usus opinioni astipulantur. Quid utilius de commodius nobis 3 quid honos titius Deo, imb& nobis 3 Talem Deum habemus qualem inuidei et stagilita , qualem fingere melius non
possumus. Quis non attonitus prae laetitia liqueset, comi uitiis stupendam illam bonitatis vi , cum totum se Deus diis dit 3 qualem spem subinde Gs concipere
373쪽
concipere debemus ex hoe auspicio liberalitatis 3 in ne stili Mn negabit. qui totum infinitatis pelagus uno iluxu condonat, semel & it etiam 3 Erudita diuinitas intra se & assueta Lictissimae prodigalitati sui in nos refunditor; nescit auaraeste suae substantiae: docta est in se donate, &cile donum. lnde iam petite nouit beneficium vim , ah nobis facete,& esse. Egregie Cuetricus ait: or .iee. Dcum, si fis es dici, prodigum sis 1 expetes minon quo te, Dem dedit, seu quoties se dedit. Dprofvisionem sui inta costrauit Trinitas , spes aeuis ditiim m. O UMns liberalitas Dei l o in- a soleis, largitas bonitatis uati inu i Spiritum, cuisitis primitias dedit Apostolis, offerι uniuersio,
thesaurum suum ; fontem aqua vina aperit, tam hominibus, quam itimentisitamqnam ct ipse Omnibus , Iapient bus O inspientibus , debitor A. Partim erat Patri tradidisse Fitium, ut redimeret sertiam; nisi dar ι ct Spiritum sanctum , quo serum adopta et institim. Dedi Filium in pre-ritim νedempιionis,de iis Spiri tim in priuilegium adoprianus; se Anique totum seruat hereuitarem
adoptionis. O Deum, si fas est diei, prodigum Dipra desideris homini, i An non prodigum rui non solum sua, sed o se ipsum impendit, ut hominem recuperaret, non tam sibi quam homini ipsi s Arinon prodigam , qui petit proprio Filio suo non pepercit , seu pro nobia omnibus tradidit illam, senu Spartitia saneto pepercit, ut ita loquar ; isdnotia a maria largitate stipero pem carnem essu
aes , tam 3 Atilii m qtiidem e fusus sui prodigus illi sitim, qui iam patrimonium quam se Ustim
donauit meνetria bns ; sed mtilio . fusor pater, in recuperationem pera tisii , quam iste in peruitionem sui. Si tamen villa debet es se comparatio graiia 2 pei unia, stritti. cr earnis, hominis Dei. Quoad liberalitatem Filii Dei. non est tacenda deuotissima Guillelmi de Cailloe sententia: suis soleti prodigus inueniitir, si r iste Vngenitas Patνis , qui porrionem cirporis scilicei anima, qua contingebaι eum, o patrimoniura tadici a b Λιὶ quod is malo contraxit, dispatiis inique consumpsi ι ctim meretricibtis, ta est eum peccatoribus o ptibi, canis, non Isaemio e seu laboriose τι tiendo Z F lιtis ille iamον Euangelicus, acceptis fami, iniuria, a Mit impariens laboris, ct iis mi sitis non sis bi/ns,hic in faue concurrito Hi , esi erant se M.t intim , ct omnem pretiosam margaritiam poreis 'audia, qui preritim rius raphssere cogitabant. e fui ι enim de Spiri u stio
super om rem carnem, po stquam a emeatiat ad patrem. nescio an carne, an spiritu, magis prodigus, ut quos cara futtiratierat, spiritus ineis Met.
Itaque utilissinium nobis est, profusum sui Deuiti esse: quate titulus comis i iidem omnem Trinitatis metetur. Pignus liberalitatis seliciter ibi piaesentatum video , & quia totum se donat Deus.& quia quod donat retinet, tantumdem habens ac dedit. O faustum bonitatis ingenium t subsistentem taluere, contentam in se
exundate, dare ut non amittat, integram com
municari. Si hanc priuilegiariam donandi legem in homine videremus, nihil est quod ab illo non speraremus. nostra enim liberalitas hae rerum inautia laborat,quod desint donata nobis. Damnum istud diuina beneficentia ignorat. tum quod dedit, possidet: ita alienat, ut seruet. hac largiendi indemnitate gaudet,ut nihil amittens prodigat. Thesauros de aeraria secuta vide-
nus. s smilem sui census felicitatem in homine videremus, vel si vi uni aureum dumtaxat possidet et, iii 5 unicum obolum, Croeso ditior esset: scilicit, quantumuis daret, se inpet su- Dei flueret quod daret. O seeuilissimam prodigalitatem, dare totum, & tantumdem habere, ac si
nihil dedisset sAliquis impius Porphrrius, aut Atius, tenuiter de liberalitate Dei senserunt, ut dedetit minus quam sit, in aliquo sui, quod retinuit,auatus. Maximae nobis spei pignus subducunt,& summo liberalitatis exemplo priuant , dum minorem Patre Filium putant, ac Deum minus quam se dedisse. Admonet diuinus legi stator,
Non ascedes per grauias ad altare meum,ne reti le- rrod. et tin turpitudo stia. Egi eg e sanctissimus vir Biuno
hoe altare sdem censuit Trinitatis: pet gradus utique ad illud ascendit, quisquis maius & mi - nus in Trinitate credit. Ascendit ad hoc Atius per gradus,itaque eius turpitudo haereseos leuelata est. ascendens cecidit, effusis turpitet visiceribus. AEqualia 3c explanata, diuitia sunt tantianadem donantis, S accipientis, est donum. Minota pignora diuinae largitatis habetemus, sminus in diuinis poneremus: id est , tantum spei detraheretur nostiae,quantum de Filio Dei. aut amore. iniuria charitatis esset.minus aliquid in Deo fuisse. Si Filius esset minoi patre; iam non idem cum Patre t s non idem,ignauus fuit
diuiniis amor. Hoc facinus dilatitatis,unite Omnia. oportebat, virgineam S integram amoris
itidotem explicari alicubi, & totam suo impetu serti ad ultimum, non solum vi ccii iungeret,&ossectu uniret, sed essectu ; non solam voto, sed natura. Vbi haee victoria 3 ubi hoc altiscium suminum amotis,tiis in summa natui a 3 ubi in finitus Ceni tot pro tanti parentis dignitate amare debuit, ergo insiti te & infinitum: ergo sne angustiis, & tota sui essusione & charitatis esticacia. Quod si amare, uniti est; ergo infinitEvntii, & inlinita unitio, nequit elle nisi identi ias sit. affectatio identitatis, omnis unio est, ut via quaedam illius: ergo,donec illuc veniat pet-gete gestie Itaque iniurii nobis sumus , si hoe
amoris facinus,& felicissimulti potentissimae charitatis auspicivin , Deo negemus. Ad haec, quantum solatium nobis eiit, tali nos amore alligi, vigorosissimo, at dent: ssimo 3 qui, nisi in dignitas nostra te imi nos velit constituete, plils uideret diligere,& essiindi. Tanto amoti. Sestusoni sui, grati sinus, deside tantae maiestatis , & laetitia tanta charitatis , & amore tantae bonitatis, atque ad imitationem Trinitatis, tradamus nos totos,& transisundamus in Deum : neque enim perdemus nos, sed inueniemus. QDemadmodum enim cum se Deus dat, nihil sui perdit; ita c- nos Deo tradimus, nihil nostrum amittimus. integros nos & totos nostri nos reliquit, cum admittit , sicut integet & totus sui est,cum donatur. Non minils immensus est, & infinitus ,&honus in recipiendo , quam in largiendo, sine diminutione siti se nobis dat, si e diminutione nostia nos accipit. Ergo secure tradamus nos Deo secuto, & a vita carnali in spiritum eleu mur: nam , ut deuotus Balduinus dixit, vita carnalis, Dei iniuria est , o in ieritis T in ratis cent elium radiandat. Iniuria sistit se P
iri, o , quod Filius conculcari. Inimia Tilii, quisu
374쪽
quod sanguis .im quas positiitur. Iniuria Dixisti sani , qtisu gratia rantem uirum. Igitur toti spirituales, ad imaginem sanctissimae vinitati, testituti, anhelemus solum Deum, spiremus solum Deum , spiremus solum Spiritum ; de immemores nostri, illum solum amemus ad imita tionem ipsius. Insideat coidibus nostiis illud Magni Albem : 'Deluata alaimia quasi abomina tur , per modum commodι vel praem3 , diligere Detim,sctit Dem ctim omni o νι tite suas. infaudit amma hil ιmquam ab ea si lιIuris speravi.
Chr Dei condisser I mundam. Videamus modo, cyr, si Deus domestica societate gaudeat, diuortat se ad natutae negotia, ad mundi constructionem. Putauit ali
cubi Aristoteles , quemadmodum in AEgyptia
Philosophia habetur mundum a Deo factum ad solatium solitudinis,utat: quo conserte, inbit iis lentum dissimulatet , quemadmodum qui prole carent, adoptione redimunt naturae inopiam : at Deus sobole legitima non caret, sua exultat prole collega Llicitatis ; alaeno solatio non habebat opus, nec linge: e filium, quem non genuit: ergo mundi const: tutio noti ne cessitatis opus fuit, nec renatali, non commodipto pri) ; sed facinus exundantis nitatis &t fluentis dilatitatis. Compertum igit ut est . cum stiloma illa mens nullius egeat, cum sussieientissi itia de ait luens sit,cum nullum accrementum e commodum a rebus a se factis capiat, aut honoris, aut lucti, aut gaudii, eam impetu quodam eludita iam in Filio generando largitatis,
in producendo spiritu esistit alii, ex sita stereundi molitionem. Deflit iam se Filio, dedit Spiritui sanino: Quit velut extra familiam. Non cotistitit sta ius te toltcias ille bonitatis in se: ubeii essiuxu gestiebat prodite : nam in
alienis non minimum experimentum sui praebetur. Minus enim apud nos commendat ut indulgentia eius qui donat silio, quam eius qui ditio & extraneo. vidit se Deus aque integrum, de aeque diuitem, post tantain libet alitatem sui: habilit quod daret, quali nihil dedisset non habuit eui. Fecit; raptusque ardentissimo beneficentiae amo te, extruxit cui daret, in o alia
quae datet . quasi ipse non satis esset Clodia diui nae munificentiae est mundi molitio. Ccitissa sui danda naturae liberalitas est , de assilientia bonitatis; ut haberet Deus quibus, di quae daret. Nam licet haberet iam quae daret, assuetus scilicet se largiri, non minima gloria est sectile vita 1 , quid etiatu adiiceret. Summa felicitas diuinitatis est,necessitate suae natulae praecurrere vota. 3 est,esse quod vellet. Necessana fuit rii. ina Dei liberalitas ; expediebat voluntaria aliqua. Quemadmodum aliquibus diuitibus , quilibetalitate de miselicordia excellunt, non tan-ttim laudi ttibili tui , si dent quae fortuna dedit ;sed si vitia manibus de labore comparent, qua egetiti impertiant: ita maximus diuitiae indui petitiae titulus est, vitia quod natura est.& dedit, .secisse quae daret. Allego quoque Philosophiae iudicium in Platonis voce, quae admiranda in
hae patre visa est Tlieodoreto. Caussam mun- d. ni opificii hane leddit: Bonus Detis erat, so. Lib. . Comntim oro xtista rei cti: qtium Isb i i id a. tatim Ma ci itaque extra inuidiam esset, voluit omnia esse sibi ipsi quam Maxime assim lia. Diximus autem In Aia, non setinatim naturam , sea es dAMI at,
quisa es ipsa sunt. Sicut enim ipse est, ita voltiit,
vi qua olim non eram .ferent atque essent. Vertim
ipse se est,ut ab ni Eu ege acceperit ; omnibus autem q- sunt, esse ipsam ιν btiiris. Nullius enim propriae viilitatis caussa Deus mundulii hunc fecit, vi videlicet honoles ab hominibus, a diis daemonibusque acciperet, sceu qui prouentum aliquem ob oblatam illis gentiationem tibi ascisceret, ut nobis ruta sumidum siciis etiva potem , a geniis vero ac damonibus propita ipsorum ministeria. Hoc itaque etiam loco Deum rei nullius itidigum esse Plato testatur. laque bonitate adductum,haec omnia cnecille.
An Deurpretii Ieat. T Rgo non ad contemptum secit omnia Deus. si tanto se eit hi talitatis imbre, & amotis
distu. Iam bonum Optat nobis, civia id det. iatra sit agit, cum amet. in id cst amor nis volutitus boni 3 bonum autem nemo quae iit ei quem ne gligit. lgii ut clam bonum nobis velis, non contemnit ; cum am t. curat . adulterinos amor, cst incutius N ignauus: at amor Dei accirimus, pratens , pcinctissimus. quare cum cuia , cum sole ilia, cum omni pompa sua de ina estate initicum votis, cum solicitudinibus. ista amorem eommendant istud satellitium augustam chatitatis avictolitatem colit & semat. Nero,quia diis ludiit Poppaeam, capillos capitis eius numetat Ostahebat.quos inditis nominilms,& ciniis carminibus concelebrauit. Deus quoque diliget. auia capilli capitis nostri omnes numerati ab eo lint. Certe , si mutidus non indignus fuit ut a Deo fiet et, metuit ut curate tui. Damnat et factum suum sequens negligentia : cur manus Omnipotentiae occuparet, an quia oculos non
mitteret 3 indignus diuino respecta,eiusne metuit operam de laborem Auspicatus iam estati ot curas ; oppignotauit aliquas vigilias voluntas praecedens. Non satis beneuolentiam di ut nam commendaret liberalitas deses de Otiosa. maximi desectus doni monstrosam saceret maximum autem Dei donum , cuta est Ze solicitudo. Quid titis iuuaret, Omnia dedisse na-tiirae dona, si obliuione sui punitet ben. ficia sua liberalitas diuina illuc alpitat,& auet continuo se pio iidete munere , sedate ; educata se ilicet de etaidita in totius sua substantiae. li ceat se diei, prodigalitate , cum Filio se donauit charissimo. Simile & grande aliquid in nobis gessit. li e vota solat ut in minimis largitionibus, in quibus iam se dedit, dum cinat. Non minima animi pars animaduersio est .Egregie quidam desilit: pulchristido est alientim bo num e quid pulchrius bonitate 3 quid igitulsibi alienius quam bonitas 3 nullum itaque magis alienum aut publicum bonum, quam bonitas; omnium est,ec pio omnibus. Si me togas,
375쪽
ipsius solici iugo pro nobis: maxime cum tanti suetimus Deo , ae natutatis suis filii tangui, de vita. ipse dixit dulcissimo ore: Rei icite vo- Matis. ιι tilia MD, quoniam non serunt, neque metunt, x ε. neque congregant in hora/a , ct Pater te ster ι lestiis pascit alla d κο ι τοι magis pitiris estis illi 3 Respiciamus, quomodo illa procurauit animantia, de demulserit beneficiis. Et quod maius exemplum cutae , qu cetigon ; ex cuius aluo duae pendent tuanticae : in his catulos ci cum seit, suo quemque uberi assios perpc tuo luctu. Ad liaec . non vanὴ . non temere Deus
nos fecit ; aliquid cogitauit . quo perduceret, CD saltem petdueet. Nee hoe sine consilio. quid consultius , quana quae visa est stultitia
crucis 3 Ctim , inquit Theodotus , nat tiram no . Toms cc
stram sanare volens, non per alios saltit m no- cii, spiris stram, sed per semetipsim mali ιιι est. Sie cura 'I p ι'tiit, ut aliis euom non consideras. Clim scilicet, ut loquat audactet eum Hilario, pιν di bens riovem , ct sacramentum magna pieta:is qui Deus, s magnus est, impotens 9bi est. Amor tot curarum fuit complex. Nolo producere hanc quaestionem : nam si qua digna est vi puniatur. sicut Clemens Alexandrinus putat, ista est,qua sito
rete te rationes prouidentiae, cum pateat; nec sub ini aliud argumentum desidetandum , si de amo - tium. re constat, aut suo aut voto nostio. Vetissme
Plinius ad Cornelium scii psit: Amari a tecti- Libj. ep. pii, dignώs iae ipso quoa cupit; deinde quod ipse ad Lotu. te dilui ι, neqtie enim fere qciisquam exigit istud. nisi qui facis. Quantum faciet Deus clui exactissime, ut se dicam,exigit, ut nec nobis amandis testemus 3 scilicet qui cura tutus nos erat, pluta quam nos possemus, ius dumtaxat habuit Do dissimae exactionis, ut nos nec amaremus , nee
quid bonitas est a dico, census publicus, alienum bonum: res omnium, non sui solius patitui esse. Bonitus cst quae susscit sibi. Angusta definitio est diuinae honitatis: est insuper quae sussicit omnibus. Parum adhuc dixi ; non tan-thm est quae nullius eget, sed cuius omnia eget.
Deo egemus non tantum ut sinus: patum hoc, nisi ut bene simus. Deo itaque omnino egemus potente.& sapiente & procurante, debeneuolo;
id est Deo, quia nullius rei indigo, omnia nobis elargiente bona. Hi ne illud Iamblichi : Di
mnitatis vis elucet, smplens omnia bonorum cor
nu copia. hinc illud Platonis: Tantop.re aiis inaonorum mercasura prasiamus, ut iam nos omnia
ab illi, bona accipiamus, ipse nis nihil a nobis boni reportent.
Tam necesse est Deum curate nos, quana secisse. Certe dum fecit, iam tum curauit, iam aduertit: neque enim pulcherrimum istud opus,& statuam magnam diminitatis suae, claus, secit oculis : non patet gon, non initi te secit ι sed laetus, hilaris, gestiens, placens sibi, i inh gratulatis. Eteo s. chia, cit, curauit ; nunc quoque: nam de fac inficit quippe, nam seruat.nec minor nunc sumptus Omnipotentiae, quam in exordio nostro. Eadem nunc est opera, eadem ergo decuta e nunc qumne in manibus Dei sumus, quate in oculis. si omnipotens illa dextra excuteret nos , in nostri in praecipites tueremus ni hilum. Itaque dum sumus, in ulnis Dei sumus, in amplexu: igitur in cot de . neque Iactis adeo vegligens de socors est , ut eius quod in manu habet, obliuisci possit: dum tetuat nos, Obseruat utique. Ergo amot siue sistulae,siue faciutae, oppigninauit procurationem. s.Zeno ait: Aν t. ex ν erum , lilius Dei, amore imaginti sol de caui descena t. Et velut pictor apud Aristaenetum. imaginis , se depictae captus amo te, teli potest : Amor mihi ab arae ven ι, non ab Copi dini, iactitor mea me mantis sagιtratiiι. ldo rerum omnium, diuinitas est ; curauit statuam suam. Ad principum maiestatem spectat constinatio de integritas ipsorum imaginis , cnius incolumitati he adorat:oni tum legibus , tum in
ternia natione cauetur. Deus se amat, quare nos
de amat, de curat. placet sibi, placebunt de sua. Faber diligit opera. patet diligit filium; utroque nos diligit Deus titulo, cum solicitudinis pensione: nemo diligens, negligens erit: dilectio diligentiam promittit. Titulus amoris aliis ei est io a in ate aut ligno; illa solum a sabio. non materia. titulus amoris genitori praecipuus, materia est: neque enim animam si ij patet secit ; dedit tantum maletiam : Deus tamen de materiam nobis secit, 3c formam perfecit. lntegri a Deo sumus integros nos suos videt, amaticulat pleno titulo. Patet licet suppeditet mate. tiam, aliunde mendicauit, aliquando non suam: Deus numquam non suam. Qith plortiores Dei sumus, chaliotes sumus. Quanto magis in nobis secit, tantli vult pei secte. Pater non conis temnit filium, quem amat, quia Leit : Deus, uia fecit nos , amabit de curabit. Nihil boniis ne exemplo diuinitatis: communis nonna Deus est: iple paternitatis idea, quare de solicitudinis. quemamodum Deus est exemplar patribus utcunditatis de actionis, se Ec diligentiae. Quanto igitur praestat saecunditas diuina, cum totos nos diaetit , tanto praestabit
C A p v et VII. An de nostra procilaenita mendum. O Maximam vitae consolationem, d digni
tatem humanam, diuinos occupare cO-gitatus, curas, consilias Antelucana nos complexus charitate Deus, se obstrinxit solicitudini lira portunae. Quid timere nisi se pol st qui pro se Deum satagentem noscit cuius in m ita summa felicitas putaretur. Quanta audent
m rtales,ut mortalium quoque memoria emat
scisti iam silicitati; tali, aliquod suae notitiae senium : magni aestimant, s de iis etiam vilissuini loquantur, non cum chalitate, sed vel cum
inuidia.aeternam nos memoriam Dei occupauiamus, aternam mentem, charitatem , vota , se
dulitatem. non tantilm Deo noti sumus satis est summae glosiationi diuina notitia sed chari. Postquam memor nostri est, attentus est, soliciis tus,vno verbo dicam amans. Quid timorem solum prohibeo 3 desideria veto a Quid timere, quid desiderate potest , nisi Deum, pro quo Deus desiderat 3 quid eurate, pro quo ille solicitus 3 Quaedam videntur blasphemiae vota nostia de solicitudine, nisi ne simus soliciti de timbis , ut simus de Deo. Maneam alioqui praesumemus diuinitatem, aut stultam, aut malevolam. Nullo alio capite fides prouidentiae periclitatur, nisi si Deus aut imbecillus, aut ignotans,
376쪽
utit iniquus esset. Non minoris stat plouisio. Scuta nostri. Totum quod est, Deus Occupat. ia pientiam oeulatissimam, omni tentiam do minantissimam, immensum intimae de inui sce latae bonitatis oceanum. Scit quid nos iuuet; utique id de potest. & quidem maxime vult: quid ergo restat nisi humilis nostrae se licita tis praesumptio 3 nam potenti omnia bona , de scienti, si accedat voluntas, tuta sunt vota, de aequalia euentibus. Deus ardentids nostra bona nobis desiderat, quam nos ; non ita de nobis secuti sumus , ut de illo. non ita satisfactum. Plus chari Deo sumus, quam nobis. lain si plus
amat nos, qvim nos nos ipsos amamus, & plus peroptat hona, anne minus potetit anne magis errabit in nostri boni electione sui obten tione 3 Nos amare aliquem possumus,& exoptate illi felicem alicuius boni euentum,& accingi ad procurationem ; sed iudicium & vites pol sunt nos sal lete: nesciemus gubernare caussas, aut ellicere. Diuinae tamen beneuolentiae assident summa sapientia, de potentia : quidquid vult potest, de vult 'quod nouit honum ; scili cet quod est. fraudi de noxiae nulli obnoxia est cupiditas diuina. Quid isti ut timete possumus, quid sperate amplius audemus Deus optat no his , de seit, quod nobis optat, optandum elle, de potest quod Optat; nos autem scilli in bono
optato possumus, nos consequi non possumus. Dicam ampliὐς. Odisse nosmei possumus ; Deus numquam quod fecit, odit. Vrgeo adhuc; nos nosnutipsos odimus 1 quid enim interest inieteriorem amoris, de odium 3 quomodolibet c piemus nobis mala. At pro diuini amotis inno centia fidei ubet Ze stipulatur sapientia Dei; ex piat omni ettote charitatem diuinam et nequitnis bonum exoptate nobis , scilicet uctum bo
Vis aliqua pignota potentiae eius 3 respice te,
respice uniueis a uno adlubentiae eius sanctissima impetu e nihilo germinata. Vis beneuolentiae 3 respice cruci lixum pro te se tuo, Dominum maiestatis. Vis sipientiae λ resilice utrumque. Hae trina basi una plouidentia fundatur, tuta,
secutissima. Quid de te solicitus es, qui nec te
amas 3 nam nescis amare. nullius ita beneuolentia suspecta si tibi, sicut tua : nempe satagis perniciem tuam specie optabili .Quid praesumis de tua charitate, qui pio te nolis glaue sustinete aliquid 3 ubi amot sine auctoramento suo patientia 3 quale tibi bonum amas, qui, ut consequaris bonum aeternum,malum momentaneum
nolis pati 3 ut consequaris bonum infinitum, nolis exiguum de leuissinum pati malum ; vhi est amot tuus,si impatiens, i tam negligens tui a nunc rogo de vim optima latione confides curam tui; de te, qui nihil pro te facere vis, nili: lpati 3 an de Deo,qui omnia pro te iacit.qui omnia passiis acerba,vsque ad haustum mortis omnium acetbissimum, suse cruore per omnem probatus Optimus malorum patienciam ὸ Duplicis te iniuriae aduellus te arguo; qudd nescias te amate, ut etiam cum beneticilentia non ben Etibi velis. Deinde quM, si scias, non ames. Hoc euidentissima demost latione exhibui. cum enim scias tibi bonum aeternum competere, id non quaelis; nihil pto illo, id est pro te, pati vis. Obitet audi hoc impropellum nostrae conditio
mum est ego insuper, imprudentissimum dico J
adiicio, nec pio Deo ιtimque iste ιn σι ribtis Diriau coreModa humana respexeris, hominem no resibi constitere. Ceteritin infirmitatem tuam non obtrecto: nam impotentia calumniae est ex petrition culpa est tanto in , sed natuta nostra, nihil posse. in Deo tamen omnia haec auspicatissima
de seminatissima, solicitudo tui per primarias diuinitatis dotes oppignorata , de prospera petomni ualentiam, omni scientiam Nomni uolentiam boni. Quare quisquis Dei prouidentiam non praesumit, mutilum illum, aut ignatum aut inuidum Leit; dicam, de perfidum. Seium obiastrinxit nobis non semel, sed sapissime. Laetis simus te dates non sicile tu inpendo sopori , si a Iudaeo syngrapham mille aut eorum habetes, cutangetis 3 plutes a Deo habenaus.quid tunc acci iapetes, ut secuia dormites fidem unius infidelis. cui nune vexatis solicitudinibus sdem Dei
habes, qui fidelissimus est. Aduee ad utilissinam dulcissima prouidentiae praesumptionem , de singulis sie curate Deum , quasi singuli soli essemus in mundo,
suemadmodum Adam in paradiso. non conia funditur, non distrahitur multitudine diuina procuratio: non numero clientum decrescit pati inium. sic te unum procurat diuinitas, quasi vilicus esses; scilicet unicer sc te areat, quasi soliis amabilis. ita avide benesciis te cupit onerare. & se quati exonerate, tamquam si hactenu1 illibata esset liberalitas grauidae et iis honitatis, parturientis se in perdotia. quasi nulli umquam, nec tibi, benescium contulisset. Ceterum quia diuinam procurationem it tale videntui humanae necessitates s cuiusnam egetet pro quo Deus solicitus ) atque prouidentiae bases, sapientiam, tentia in & beneuolentiam vis maloium euertere: nam si Deus bo nus de benevolus est, cur permittit mala λ cur atrocissinie vindicat aerei na de implacabili ita si sapiens , cur mala bonis, cui malis bona tri-huit culpa ista mentis videtur. si potens, cui omnes non producit qub voluit ideo explorare iuuat atque extergete omni calumnia diuinos actus. iis enim i piis, quibus prouidentia dirui videtur, plus ea altatur; quibus sapientia, potentia, beneuolentia euerti, firma oti fundam ut
r necessitates non ossent diuina
protiiden Iiae. V Enio ad necessitates , quomodo componi possunt cum vigilantissima solicitudine Dei si solicitus nostii eli ditissimus patet 2Maxime utique quadrant eius de procurationi, de beneficentiae. Piudentiam in his video admirandam, de maximum essusissimae liberalitatis Dei nus , ubi sine inuidis insigne dignitatis eius, non tantum beneficia sed beneficentiam ipsam nobis indulsi. Solicitius oportebat agere hon rem nostruin, de procurate animum, quam cot-pus. Mirum artificium , pet corporis iniurias Me animum. Affectat enim exemplum suum
377쪽
in omnibus. Subtilissima nos refingit arte ad ui nolmam; omnes nos per indigentias, quae maxime obsunt sussicientissimae eius naturae, cum ipsa consormat, S. susscientes faciti unus ipse est: gestit utique emnia unum esse. At diuersa sunt. de diuersi sumus, quomodo eom-
Iaginabimur, nisi aliquibus fibulis 3 hoc prae
ant indigentiae: annuli & nodi sunt, quibus connectuntur diuisa. ansulae sunt amoris, quibus constat 3e connectitur amatoria mundi catena. in cotolla de scito diuinitatis, flores ne ctuntur egentiarum funiculis de stamine. aedificia continuantur latere eno alterius vacuitatem implente: ita colasti uimur, unius benescentia implente alterius inopiam. Haec, iuxta Clementem Alexandinum, si int elementa societatis & charitatas, egete unum, opem ferre alium. Commetciis se communicant nationes,& unius copia emendat inopiam alterius, sunt similitet sua cordium commercia. Nemo tam supra prosperitatem nostri genetis emersit, ut solus tiatutae fuisset curae. uniuersos ex aequo uti. ut iuuatem ut de diligetemur, oportebat inuicem pendere. Hae v mo nostra ad aemulationem simplicitatis diuinae sussicientissima. lib. δ. Sublimitet Plocius dixit: Res a timiores qtiem Anim. de admiatim indiuiduam habeni sotiam , sic odκm- bbntim indici,stim pessaent, cr umsume qua ver.
comparant. quiapropter talia cortu quodam auidem contendente, muttiritie conspiratione, peniim indigent, ut, quanaquadem unumquodqtie
non habet stillicientiam, quoa est elemenitim boni,s ιem per communionem mutuum suppleant naiatinae defectum , atqtie ira dιλ ιtatem stium ditii Ilane fallam, eostrarion' coννοborent. Hac mi- qua ratione homines singuli fissum debiles , incommuni ad eo itiam congνegantur, dotiisum ita mentem inuicem coptilam es , υι quasi e scinti
multu lamen unum accendeνe contendenses. Ipsa
quidem multitudo numquam pet se ipsam tibi
communitet conserens comparat et, nasi clica unum aliquid in ea ptaeualetis simul ordinaletur : hoc enim circa omnem telum ordinem contemplari licet, multitudinem scilicet ubi que uni eon genitam esse, atque per cognatum unum reuocandam ad unitatem ipsam penitus absolutam ipsum diuinum bonum. ideo exinctis sui inscidit appetitum, ut pei hunc bona nobi vimpertati valeret. Itaque pet ipsus necessitates in unitatem nos collegit Deus,& fossicientissi me prouidit. tam abest , ut iniuria nostra egeniatiae sint , ut unius necessitas sit omnium beneficium , si singulorum gratia. Per hoe quMegeas in uno, multis obsecundabis in pluribus. Vides quomodo inopia tua si multorum ben seium 3 reputa etiam indigentias aliorum omisnes esse beneficia tua. sic est, per tuam necess-tatem Deus prouidit aliis : pet aliorum necessitates prouidit tibi: quate & pet tuam quoque tere tua procurauit. non enim tibi per alienas,
nisi aliis pet tuam prouidisset; quate di tibi pet
etete, , ubi dignitas nostra imitatio diuinitatis , si nullae necessitates 3 vhi benescentia nostia, character diuinae tanti refert tui egete aliquos, quanti si secundas deitatis insulas induas. Plato diffit sine inuidia Deum esse, quare
non abnuit commodare nobis tesseram suam,& titulum diuinae maiestatis, benefacere. Maximum hoc beneficium, beneficia posta conserte. hoe egentiis debemus. Cui consenes, si egetet nemo voluit nos Deus videte non solum bonos . sed beneficos, & sucunda bonitate imita iatores sui. Sine egentiis tamen sicca solum bonitate essemus, de steriles de alidi i oportet so-rentem de alia oenam esse, de fertilem & fluctikram, iti alios requentem. & supersuam. Matica esset statuta Dei natura humana, sile benesi centia ; corepleta pet desectus sit. additae sunt
inanias, dum dinu nuta. Velut enim rami amputantur at ii , ut tacundetur; ita nostra natura constringitvr,ut pictas simus. Pixstituit Deus Omnia sua tradere nobis, omnes suae in nos transscribere natu iae dotes ; nullum reseetuare sibi peculium, cuius non aliquo nos potit Ut
pignore. Neque illud adhuc, quod auctoritatem Numinis sita sustentat , liberalitatem de munascentiam dico; quare, ut summὸ nobiscum liberalis esset. liberalitatem donando, oportuit aliquid negale' debuit parciis esse, ut liberalissimus esset, vi nos liberales. O maximam honorificentiam nostri generi si per indigentias collegas nos admittit diuini s : pensum enim Dei de munus, beneficentia est. socios nos patitur tanta maiestatis. Eleganter Maximus monachus, idem quod nos hactenus , disIciuit pro conseruatione bencscentiae. Nihil, inquit, est Expocneesam au itista iam facile, nee ad Le, ιι ὰθ υι ita aleam) νe lamin s au Deum quam pro xime accidarem, ita aprum es, τι miseriora aqua ab anima in indigenses libenter o hiladii erogerium. Si en in Dem Verbu=, m qtii ut bene
Quoties enim, inquit, uni ex hu minimis fecistis,m hi scistis. Detis es aditem qui dixit, oro magis etim, qui benefacere potest o facit, vere per gratiam ct participationem Detim se osenuerit, si qui eius benescentia operationem O proprietatem πιὸ imitanas , asstim serit. Ei, si pauper Deim es , propterea quod Deus pro nobis pauper factus, se ad noram imbecillitatem a miserit, o vni otii qu. Q. 3ione, miseerior dilo in sipsum s cipiat, o sique ad saetiti consumma ia-nem pro modo ct proportione uni cui De pass
nis, semper propter bonitatem, mystice pariastiremtitio magis prahiabili ratione Dens est, qtii ad Gi imitaraone eorum qtii pastuntur asse Iionatas per se ipsum ditiine med earin, o e dem Ommo, per 'oportionem. conse antis pretii cientia
in affectione pote, item se habrie indicat. suis
est ergo ua viritirem adeo laiau , s morti adlicilis , vi diuinitatem non desideret, qua tam facile
emi, parari ct possideri por li ρ idem pauid antaloeutuc de homine ad imaginem Dei reformato, dixit: Haitis aurem gratia claνa est demonstrati
motantaria ct spontanea in id quod s regnarum,
una cum eo affectio. cuius opus est, ut homini,qui in in νι nosνa auxilia indiget, pro viribus, sicut Meus necessitudine o familia it ιι itingamur, non sinamus vi cura ct pro irinita si expers, sed conuenienti stidio νe ipsa fallis ne ostendamus, uiuam es/ in nobis est Deo Oroximum assectionem. lus quoque plouidentiae ex necessitatibus agnouit Odo Tusculanus : suo quo inquit , prouidera debet animabtis , s non nouideat, toι aisimarum homicida est.
378쪽
atqui Deus non tantum dedit mada demus multiplex quidem hoc datum) sed dedit quae
daremus: dedit de quibus ; de hoc maius: dedit, ut ipsi etiam daremus datori bonum. unde nostiae fidei, de gratiae erga illum periculum capta iet 3 nulla re indiget sussicientissima illa mens s bi de omnibus. unde igitur illi grates referendae nobis ὶ nam cuius omnia sunt, beneficii est incapax. Quare inuentum diuinum fuit, Deo polle dati, substitutis pro se egentibus. Induit personam Dei egenus : atque ut Princeps osticia legato suo praestita acceptat, sic Deus quae praestantur pauperi pro-Deo, de vicatio suo. Tanti itaque aestimandae sunt necessitates humanae, quanti Deo benefacere. Deus non benefaciat Deo; nullus Deus Deo debet. ipse tamen beneficiatius nostet dignatur esse, dum ad beneficia susscit. 3e delegat egenos, quorum
liberalitatem vult debere nobis. At tantam nos liberalitatem, tantum debitorem necessitatibus debemus. ubi secutiorem annonam habebimus,
quam obaetato nobis Deo a Quare largissimὸptouidit nobis, pet largitiones nostias in pauperes. Eximie diuus Augustinus ait: An paras qui Chri itim pasiit, a Christo non pasciιur Adiice, quod in summa corporis prosperitate animus in itu natur. praestat pet imae pariis nostiae periculum conseruare piae stantiorem. Rata assilientibus, dc votorum totientibus, me moria Deir tarus ad canum respectus aspicientis fortunam, ratust ut sus. Necessitates nos regi cunt ; m nos continet Deus velut puer iuniculo palletem. Adhaee, ubi explotimo nostri animi 3 via praesumptio eg egia Dei 3 ubi fiducia 3 Elegantet Marcus Anachoreta dictabat: tii Deo non cauli uir in hii cauticιs , quanto m/ntis fidei in aliis aeternitatem spectan itas.
Ceterum si spectemus publicam de diuitum rem, valde necessaris sunt paupercs, ex si fitagio D.Chtusostomi super orationem Anna: Si
pauperialem abstuleris, omnem usta consertiationem sustuleris, miramque nostram eorruperti. Nun tira, Mec gubernator, nec agricola nee aedificator, nec textor, nec calceamentorum sutor,aussa ber, nec ararius, nec coriaritis, pistome, nee aliusqκis horum emit artificum. siti, si non Itierim se .ma vobis transibunt e nam nune quidem quasi magistra quaaam optima paupertatis nec sitas ad opera singulos compellit. Si vero diuites omnes esse deberenι, omnes quoque deberenι in orio sitiere, ct omnia corrumperentur. Alium paupertatis usum ipso Chrysostomus laudauit Antiochenis i communes enim praeeρι-es, ct cala-tatum consolatores , per orbem terrarum misit
Denique inaequalitas diuitis & pauperis cum aequalibus meritis immortalitatem nostri animi sulcit, de aeternam , alte tam scilicet pollicet ut vitam ubi aequalis meriti aequalis reseret ut met-ces. Ipsa huius vitae confusio, de species iniustitiae cum iustis obseruata, cam probi saepissime indigeant , de scelesti locupletentur 1, fidem
immortalitatis animi suadent, ut tuliae temunerationi omnium de locus de syatium res e
Tuis satus Odanii antequam peccarerian praesens conditio praeses. MEmento . ditissimam & copiosissimam
Chri iti Domini tedemptionem suille,&tamen inopias nostras non abrogasse. Potius praerogauit commercio sua diuinitatis, factus inops mendaret utique Dominus maiestatis noulam vitae huius conditionem, atque in piistinam testituetet beatitatem de assiuentiam,nis praetuli stet prospetitati mentias. Census Christi est, quidquid Adamai uisit ι ius Chiisti est
tota iactura primi patentis nostri r ergo cumstissetetitissima satisfactio illius otiolis sit, ut omne dispendium antiquum reparat et, nihilo minus tamen necessitatibus nihil derogetuit, beauit potius. Non utique dispendium est,eν-Ie. expedit niaxime , Cpinor, consti uendis metatis ι passione in his,compassione in illis. lnvianium merendi patientiam , & misericordiam secit. istae sunt inachinae efferendi in catos lapides , quibus strui ut in illam ciuitatem
iam isthinc expungam aliam calumniam di uinae procurationis de prudentiae, quod in sellia citatis arsuatur : siquidem illa priora consilia non prosperarentur, de ptimogenita beneuolentiae molimina de nosti a felicitate de in statu innocentiae in selicissime accidissent, quasi ν- stiret bonum nostrum,nec utique potuisset totatunareiae ad exitum peiducere. Vt voluntatem solum videremur illi debere . infelicem tamen, quia orbam potentiae aut sapientiae adminiculo. Prudentis enim est, prosperare voluntatem
de consilia. Anne illa prima consulta Dei tam infausta, quam cito Adam lapsus, id est homo; quam cito Lucifer sallax, id est inuido, 3 Absit haec iniuria sanguinis Christi, quas impotentis
testituere totam illam sortunam de statum. su- petituit ad hoc cruor Dei. de quia superfluit,in melius testituit. & ut video , si non reddit petomnia conditionem illam trianquillam innocen tiae , commutauit in meliOtem aliam gratia me citi. Hoc mihi pei suadeo, maioris Sanctos
angustias vitae, huius, inquam, mortalitatis, sacere,quam immortalitatem antiquam. Sanctiore, viti sunt aliqui in hoc statu redemptionis, in vita triginta aut quadraginta annorum,quanain alteto innocentiae in vita longis lima octo mille putant aliqui, aut decem nulle annorum saltem ut mihi visum) longaeuiore valde quam nunc. Neque etiam credibile censeo vitam viae illotum innocentium hominum, antequam in caelum transdetentur , aqualem nostrae in hac mortalitate fututam, nec ultra centesimum excessuram, vi a non-nemine i nescio an satis consentaneeὶ existimatuin . superuacaneus esset apparatus vitalis ligni. Tum si vita ista mortalis in aliquibus protracta est citcitet ad millesi-inum,quanam credi potest,vitam illam immotia talem contrahendam intra centes unum 3 Opinor etiam, fottasse magis piξι quini temet . ip
sum Adaimim sanctiorem fuisse post lapsum.
quam antea solet, potogata licet esu albotis vitalis per millia innotuin vita. Namque co-
Petelia in Geties lib. s. disp. de se
. iti Gene sim disput. de albore vitae q. t.
379쪽
riosa& redundans apud Chiistum redemptio, non utique solum in se, sed in nobis: non solum in Chiissi metito, sed in effectu. Ait ipse
Ioan. 4o io. Dominus gloriae: Ego ventur vitam habeant, ah dantitis habeant: neque maior esset repa
ratio Christi in minore aut aequali sancta scatio ne. Quapi opter s. Minadus ait, restaurati nem Cluilii non esse sine magno iam ore gratiat uni. Neqtie enim petit detieiam , ita Oὰontim seu excedit damni almationem bene i-ειν magnitudo. Sic nimirtim pradentius mtis sesementi iratis artifex, quod quassatum fuerat,
non confregit , sed ita litis omnιna refeciι. Quauia tum ad hoc conserunt necessitates, paupertas,
inopia 3 calcaria sint quibus properat mens in
caelum,& pennae quibus reuolat a teirenis.
Itaque non infelicios consilia Dei evenere, imo feliciola potius miro quodam modo, Zecum sortuna, si dicere fas est : quali enim sortuna diuina quodam modo vidit ut posse dici, Adam lapsus, ct esens. Neque in hoc a diuino Glegotio, de Ecclesiastico sensu valde dissentio, qui culpam illam felicem non solum dicit, sed& canit. Quid fortuna, iuxta Aristotelem &Greg. Nγssenum , nisi prater diligentiam, depto positam intentionem euentus boni , aut unde bonum venit 3 Atqui bonum tantum, quantum post peccatum euenit, non Procuratum , non intentum, nec propositum per se antecedenter a Deo fuit. accusat occasio tanti
boni nostri , de gloriae Dei , quam Deus pei se
nec tu tendit, ncc voluit , nec potuit pet se intendere , licet praenouent. Peccatum eni , α quidquid cuin peccato nexum , nec disponit pet se , nec vult Sanctus Sanctorum : ergo glotia redemptionis peccatum supponens, non primario intenta ; ideo praeter procu
rationem per se, di propositum diuinum, quasi accidit accidente culpa. Quale si bonum illinc emergens, non quaesitum per se a Deo, velut quaedam Dei soli una dici potest , ad Ostensonem gloriae sua ; quae nia aOt Dei gloria quam auctoritas misericordiae stupendae , & authentica illa demonstratio bonitatis suae . quae inimicis non solum pepercerit , sed proptet illos proprio non Pepercerit Filio 3 quae maior hono tificentia nostri
generis , quam congenetem habete Deum,&collegam laborum 3 omnia haec feliciora sunt
quam antea. Ingemunt multi nostra conditionis miseriam, clamant ; accusant Adamum, pro-
t st ut maledicant, cupidi alterius status. Nescio an hoc sit aliqua Christi oblivio. ego valde laetor, & exulto cum Iesui meo; cum hoc statu miseriae, sed gratiae. Si eligendi alteruitum mihi plastaretur optio, hunc tristem, ex cepto peccato, non aspernatet , quia felicissim utra cum saternitate lesu , cum gratia eius, cum necessitatibus , cum miserajs.lias exosculor, has adoto, has praeses o felicitati antiquae. nam has sanctifimuit Iesus , has praetulit cum pertulit. iam sanctas illas video: hae me similem Deo facient, hae me exstimulant de agitant, ut Iesum in illi, & eum illis inuehiam. Locus ille sanctus est,& porta caeli. Non est cui iam defleamus miserias istas, α optemus impatientibus votis felicitatem aliam fortasse periculosam. Malo debete salutet in lasse meo, quis Adamo. Nam debeo cWtiotem , sortasse maiorem; gratulor, gratulor mihi gratiam lesu. venetandam etiam Angelas, depropem inuidendam a gratulot vulnera unigeniti Dei, gratulot sanguinem christi, gratulor patientiam potentissimi, gratulor tot passones impassibilis , gratulor ta meas. Multa sunt quae me laetificent, si conseram vinamquellatum. in illo non deessent miseriae ; in hoc
non deerit gratia, quid impedit quia abundentne issitates ; pluta sorsitan in primo illo statu fore peccata putat , de latiissime dissertiit Viti.
centius Donunicanus , acutus di eruditus ex
recentibus Theologis, atque plures homines probat tune damnandos quam modo. sed hoc soldin intelligi potest, quantum ex retum statuumque natura licuit illi philosopharii nam
ex decieto diuino, cum nos lateat . colligi nihil licet. Sane quantumuis coercitos appetitionum corpo ialium insultus ille status contineret; magnus tamen fuit aditus. Magna peccandi ianua patuit libido mentis ,de ptui ago excellentiae ; superbiam dico omnium sceleium metiopolim , facundissimam malitia sti irem. ln pacatis nia illa eonditione, de adornatione naturae tot dotibus de priuilegiis honestatae, pionias
tumor erat ,& inordinata non metata essecta
tio gloriatiotiis: haec Angelum, hac hominem sua depulit in praeceps gloriὶ iactatio enim velut tinea pretio sola corrupit. Quid interest, si tune honestita sublimibus mens dotibus, sci
licet Onerata Eadem vitoque euentu in se est,
scilicet labilis, imbellis. Ex maiori Onete, sne magno adstrumento , quid nisi lapsum exspectabis,& tuitiam 3 In hoc tamen misero statii tumultuantur appetitus ι sed his cum gratia Christi praeesse mens potest secutior; reuocata
scilicet ad se , experimento iniseriatum, indigentiarum, laborum, quibus an gradu suo constabit, dum extolli interdicitur. Ips appetitio
num impetus eius debilitatem commemorant;
sic compos sui , idonea gubernaculo est. 5e diligendo assectiones. At ubi intutus gubernator , qualis in primo statui sua stet animus, patens libidini gloriae, periculum sotiὸ maius. nauis aliquantulum qnallata, sed strenuo n Micho dirigente, citius inter fluctus tumcntes sospitabitur,quam integra metibundo aut ebito
gubernatore. Hoc mihi exemplum repraesentat aliquantulum vitamque conditionem. Nunc periculum nostrum a corpote primatio exotitur; tunc ab animo.& quemadmodum excellit istius id ignitas, se excedit ruina. maximas res
similis conditio sequituti maius est quidquid inde venit boni aut mali. ex se trili gleba tribulus etiam & veptis inaior : ex spiritu etiam, cum vim suam obliquat, noxa perniciosior. Est quoque sua menti inclinatio naturalis atque oppetitus, sciat se in sui; dc potetitior erit, quia illa pals no illa sublimis , est valentio t. videmus multos pio fligatis sensuum cupiditatibus, adhuc periculosis triis cum inani colluctati glotia ; videmis qui superarunt cupiditatem carnis,uictos ambitione animi. Maiota vi assut-git ignis ad sublimes sedis, quam terra demittitur ad ima : sic mens superior esse ardentias appetit, quam sensus delici tui. Plane nou mi
nus indomitus appetitu mentis, quam carnis.
Memento ptimogeniti illius spuitus nullo
tentante praecipitis : nee loriginalis iustitia tutiorem Re ect de
380쪽
uinem hominem readeret, quam Angelum sua simplicitas. Igit ut suis agitata dotibus libido
stetitis intutissima est. Quid a putabis iam iniuriam humani natis nostiae diuina dona , quibus recens Adamus suit ditatus 3 abiit. libetalitas tamen Creatoris in exordio mundi publicari debuit, neque ulla ex se dotia inuidere: post lapsum tamen, & periculum manifestatae muniscentiae , emendati expediebat, & non testitui discrimini. ideo in humilibus reseruatus homo exaltationi , de in miseri)s inlatus beatitudini. Opulentiis manune merendi instrumenta Obtinemus , sensus Omnes, artus omnes, vires animae omnes, impetus naturae. Tot Organis meritotum intrinsecus intimi miit , quot repugnamus ti nec minore supellectili labolum ex Oinamur extrinis secus. Diuinitus ita consultum, ut pet collicitationem naturae locupletius meteremut , ne nimis noxia esset sensuum appetitio cottigeretur , de contemperaretiit extimis aduersita- uersitatibus deae tumnis , vi ad titia ista de faecesterum non descendamus, aut inde ascendamus, numquatra moremur. Istud beneficium assiti ha-ctationis est. Egregie Celson ait: Sie Olumbra υτι ἱ log ratio, alii viri habens ibi pe des atri3 qiuescat,
reuertitur ua aream con emplationas. sic eadem area era sentibus artiis tristitat ontim, subleuataramplius. Hae est antiperist Uu quadam spiri sa Iis, quae contraritim forti cat ; h/c s eos ferrum exacuens, Me absinthιum pureos ablactans, asellensque ab ibisibus t multius dilatans s Grenuens. In tribulatione dilatasti mihi hae lima poliens, mu'dans, aeruginant. Ideo post locupletissimam Christi Domini testautationem relinquimur misclijs, egent ijs, de iniuriis sensuum ut sectit tot auiditas animi sit humilitate domimita instinctior locupletiorque ad metita ex sui tepugnantia, atque quadam iam innocentidi expiata cupiditate petoptate liceat esse sevi Deus. sed ex dilectione Dei. Adeo interest velle esse sicut Deus ex amore sui intemperanti, aut ex amore Dei; vi illud superbia sit , hoecharitas: Adisce, quod in illo statu non ita gratia Dei in homines propensa, non ita, nescio an dicam, excubans & ubet. Non maiora tue auxilia su in senti nunc locupletior est diffusa gratia, sulo Iesu cruore. Neque ad exaggerationem dicam, etiams illum innocentiae statum honorasset Filius Dei, assi impia nostri genetis caliternabilominus istum laboriosum esse sol tu natissimum ad merita, in quo sanguis Christi sontificat misericordias.
PAR T i M iam vidimus, cui praeter egentias sint alia instrumenta mi sediat nostrae , tot cruciatus, tot iniuriae in mille calamitatum smneta vel sominatissimo obuia. sed digna res est titillo,& examine diligentiori. Dices. Vnde mala sunt, si Deus est 3 ego tamen rogo , Vnde hona , si Deus non est 3 Fontem alium malorum vetorum qui in diuinitatem ego dabo i non ho-
norum , quorum unica radix Deus est; imb eo Ium quae putatunt mala pessimi, etiam diuitia boni as Otigio est. Dubitabis adhuc , cur tot mala a Deo. ii optimo: nam ii vult tolle te δε ne quit ι debilis . mancus, imo misererit, curus vota irrita exeunt. si potest. de nolit, pessimus atque malignus,Absit,imo, quia potentissimus, qui optimus, ideo ista quae vulgus infamat malorum titulo , arcanis suae benignitatis consiliis decreuit. Auset laruam nominis, non inata, imbbona sunt; si quidem bonos faciunt. intuere te, quoties melior suisti ob haec, quae dehonesta malorum nona ine quoties amictus ad Deum co- sugisti precibus, spe, corde λ A contraria tamen sottunae indole, piae uaticantis bona, tu librium nominis potes colligere. Non sunt bona eius bona , quae malos reddunt. hoc attisicium est se licitatis , re ipsa irriseriae, de quidem infelicis simae, quam soli sancti evadunt, solum in haevii a felices, etiam in malis quia ex malis Optimi. Verissime Pettus Cellentis dixit: Insticior L;s. o illamis pia qua anima interscitnr,qua est pros Consciea piritas stiliorum ; quam miseria etia corpus ex cerbatur , qua est piaena malariam. utriusqMe auiatem miseria simtilos bona consciolia non sentit. Itinerariam miseriam non sentit, quia non egreditur ad viam illam malam qtia aucit in infer
nos ras. Idem Pater tidens illii qui vilissima bo na vitae ambit, Quia, inquit, amplexatur stercora,quia amat tenebra, , ct quod miseritis est,quaerit etiam in Ieriam cum miseria : nam quod in
Redeo ad ea quae mala communi et tore dicimus, quod sint molesta. oportuit, postquam contracta vita fuit compensate penu meritorum locupletiori breuitatem, ne nunc minores sanct i sint, quain in altero statu. Mira ais diuinae sapientiae , ex dispendio naturae compendium gratiae praeparatem procurate molestiis beatitudinem. Maximus piometendi titulus patientia est. ubi autem patientia , si sortuna ubique , si bene omnia cederent 3 Inumitum itaque diuinum, pcxna nostrae miseriae est, vi selieissimi ense natis. Ad haec, unde in otia Dei,vnde cupiis ditas alterius vitae, unde amor aeternitatis, si adhuc morsi de dialacetati tot miseriis eas ani
mus 3 si illusi temporalibus, illa quaelimus a si
nostramet damna honoramusὶ Quomodo aeternam vitam amaremus, si temporalem nunc anteferimus. eius licet lacessiti iniuriis 3 Quare Oportebat, ne toti procumbetemus in fimo defaece ieium, cuspides aliquas de tribulos disseminari, ut vulnerati saltem eligere iniit ad spe
Plaetetea expediens suit, periculum aliquod poenae facere . ne periremus, sed praelibatione alleuius ace ibi, declinatemus acerbissima ; ut, gustata misella temporali, non absorberemue
aeterna temporali, non ab testemut a teIna.
Nam sine ea petientia mortis Adam, suri etiam sine timore, temere transgressus legem Dei, contemptu interminationis non periclitatae. sottalle , si praevidisset vultum mortis , non adeo despexisset. Itaque humanissimὸ consultum nobis fuit, experiri aliqua mala , ne maligniotes eis annus, & aeternis periremus in