R. P. Eusebii Nierembergii, ... Doctor euangelicus. Ex varijs selectisque concinnatus opusculis; ad pietatem christianam instituendam eximiè accomodatis. Quorum indicem pagina 20. exhibebit

발행: 1659년

분량: 624페이지

출처: archive.org

분류: 그리스도교

451쪽

418 Theopoliticus. Part. II.

corruptum genus humanum, gis ruptam Diaginis pii reat concordiam , violatum an in i impe' aium, in acerbatos assectus . cupiditat ira indOmitam , maceratam mentis vim 3 Vt unum se quisque moderet ut, multis habet, prudentia, corastio , attentione : quam nam satis habebit uniuersos unus inodetaturus 3Non est R ex unus de multis, sed pro multis, quantum vnus vi i-uetiis consultior sit. Plures satellites icquiruntur, plures excubiae x ni Principis coir ii tuendo distat hinc , ut uniuersorum animas tueatur, solus ipse, satelles custosque singulorum , quot vigiliis, quanta solertia habeat

opus.

Nasu a sa- Discat ex natura etiam rudimenta vigiliae & leni Retra silentionis Regiis necessariae animis. Leo ' princeps servum , etiam dum cubat, excubat; pertis sopitus oculis , dum dormit vigil. Delphinus aequo iis tex . nec in icquiete sistit, importuno agitatus motu 3 imasine quoque attendentis , somnunt opergiscendo libat; numquam cognosces dormire. Aquila quae domi natur at heri, peltinaci valet obtutu, genus. suum obletuantia periclitatur luminis. Et iam venerationem princeps, Regio ptopterea nomine decorus, visa pollet , & vitus suum permulos spargit. Rex elementorum ignis perspicuus S lucidissi inus est, ipsius lucis socias &lar. Si detum quoque rex Sol, oculus mundi diacit ut , somno & quiete caret, numquam non suum tegnum lustiat. Rex igitur oculus Regni, mens communis , lumen Reipublicae , iniel lectus ciuilis corporis. cullos omnium, sapientia publica , caput gentium , priuilcgiarios mentis oculos habeat, polleat Obtutu animi. Sapientia Regius charactei est, maxime virtute inaurata, necessaria supcllex magni animi.

s acii. Autea hoc oratione disteriauit Criticus Ch ysostomus. Regem sane piude utra impetate posse , simile est, inquit, ut si quis a cat, eum qniimb eisiem adeo habebat υ tim, ut neque ea qua

ante pedes sticis videat , Isa uti habeat manu- duriore , ιι vi pertingere posse ad longi φλο ἀ- santes interuallo e qtiemadmorim qua a tinge ex pelago montes a qtie insulas midini. Aai si qhi dicat , eum qui ctim a stantibus non p. si is ut, ita vi a iani; totis populis ct castrii loqui posse , vi eritia attir. Naraque mena qua adam τι is mil. habeo quemadmodum hic corruptus, ne propi ut sima quidem via i , sanas vero Q cie ad taliam iura pertingit: eodem modo or prudentis animus omnes iam ues potes Itisernare; at inspieniis , ne tintim quidem stium ipsius couus potest custo a re , neque unam domtim. Plerique enim, qui imperiam obtinent, quia ipsa licet omnia cone viscunt: ct quia in V oram manti olitis, id ostiuι tu qui qtita non metuunt leges , ideo neque esse autumant: O quia non coguntur laborare , Meo numquam ce ant δε- liciari : ct quia nemo eos mala passus ileiscitur , iueo κtimquam asigere O mala fae νιcusant: ct quia vina ipsis rara est το&ptas, ita onamquam implemur vestiptati ciantes σι um: O quia ipsos nemo vittiperat aperie , ideo nil l earum faceme intermittunt, ob qua line male auia diunt qtita ipsos nemo vult contristare , ideo aduersitis omnes sauiant quia ira eo Misomnia licet facere, iueo costinue arastini tir, Bontis

pilai ; iistior quoque est quam ali , ut qui omni bis itistitiam exhibear: delectatur autem lapis-mbio, quod sponte laboret : O diligit leg/ι, qtibaxon iam r. Atque hac rei te mi persuadbit euienim maiore optia est prudentia , quam qui lanii de rapti delib ra a cui accuratiore itistitia, qtiam .

etiam cui omnia licent i ct cui maiore furitiariis , quam qtii omnia saltia consertias ' Et sarie alis, his mulio, tim Imperatori , nunc quidem quam pii , mis opus est DVpribui ; nunc vero exercitibus p/δὸ ripis atque equoribus , s mu is , ν nam-

Babylonem , ciuitatum , qua Olim fuerunt, maximas ; parebantque te, omnes gente, in ali , ahabitans s continente, usque aa roras inhabi a biles qui dicunt: Z ntim autem aue nihil pertinebat, non magis qham ad aliqtiem e M tui, iam farridis. que enim iis ιικι umqtiam Rex esse poterit, non magis quam cacus via duae flexi ; neqΜe iniquus , non magisquAm regula cti na ct ina tiaris, etia alia vivi habeas regnia; ne- qtie timidos, non magis quam leo animtim acri- fere cervi, atii Jfirtim cera aut plumbι molliriem. . enim Io ιιον ιο ueniebat continentiis, quam plurimaram in m. io volvtatum sitienti, plών malae n gotia gubernanii , minimκmqtie agentioli tim , atque ae summis plurimi sitie νιιι 1e- νὰnιι solicitauinem a Haec Dion pro piudentia neccilcitia regnaistibus.

iissi ira te rur bene. CRebia Dauidis optimi Regis vota, Da mihi anteriti cim , obseruarat Salomon illius: prima propterca Regni auspicia sapientiae concupiscentia inatigurauit: nec cupidius postulauit,quam liberalitis accepit. Cratiisti a Deo postulatio est rei tibi grati minae. Nam liberalissimo placet dare. quae placent magis Ad omnium exemplar Pi incipum, Pacificum hunc Israeli, Regem, cultorem sapientiae, cupidum, sponsum , doctorem perhibeo ; prudentra census ituriatissimum, vi si non ipsam , ipsius cupidinem & negotiationem in hoc Principe i-icant ceteri: nee tantum mirentiat salomonis

sapita hiam, quam sapiendi studium, publi us

tiactaturo res non excusabile. In primis a multates patiis Dauid pio prudentia preces, assisidiaque laudes solemniter cantatae, an aestimabilem coniungi Belsabee & slio Salomoni sapiendi a stimati tinem iacete. Matet nilui optatius melandis seliciter a filio Israelis habenis. Dpientia. ctaberi imὶ insinuabat charissimo

natu

452쪽

Lib. I. Cap. II.

d. δε- ia innato sapientiae pretium: dicebat spiriar terba mea cor ititim, eustodi praecepta mea, s vives. Pliri sapi nitam , possidὸ ρ orinitiam , ne ob ι ni caris , neqvie deci nes a verbis Oris a mitras eam , ct stodiet te : dilige eam, ct conseruabit te. Accedebat paedagogi Nathan institutio , accedebat praeclara baloinonis indoles. Mitum est quanta levetentia imo condebat coide, quae niatet iterabat , usque in senilem aetatem inemoriae haud te figenda. Laudata aliqua tamquam oracula & prophetiam in sapientissimis Patremiarum libris legimus , oppoctu ne huc transcribenda ; ut nitiemur docilinam seminae , de maletnam curam iiiiiiii ci disciplinam pueri, levetentiamque filialem ; tum vi praegustemus salutaria Regum monita a prudentissima illa matre institiata v mcci suo, a sapientissi loque filio hausta. ξxtremum Parabolararum caput se Salomon orditur: Verba Lamneris Regis. Vaso , quia eradimi eum mater a. si id dii si e mi. quid ait Ile victi mei , quid aut Ele voto tim meorum 3 Ne videris mcilier bis se, an iam suam , ct uisitas tuas ad delendos si Regibus, o Lamuel, vili Registi o Lamtie noli Ruistis dare sinum e qu a nullum

sui non recordentur amplius. Aperi os tuum matrio causi omnia filo tim qui pertranseunt: aperios tuum, Leon. quod iosum est, ct itidi ea inopem ct paver/m Lamuel dictus suit Rex salomon ab importuna & opportuna imprecati ne matris, indentidem dicentis, Tecumsit Dos, Inde Salomon cognominatus Lamuel, hoc est, Ctim ipso Detis. Discant matres quid imprecandum , quibusque lactandae natorum auriculae sermonibus. Quemadmodii Plancae matris itistitutio sanctissimo Ludovico Galliae Regi timo-tem Domini ingessit assidua hac oratione : Fili mi essem t/ politis perire ct rupi H m peccare. se & Bersabee iterabat, Tectim 'Deus, reuerentiam Numinis insundit Salomoni , suasitque diuinae ne ecllitatem opis. Porto Salomon, qua pietate vellia matiis coluit 3 Visonem seu pro phetiam dixit illa, non tamquam e muliebri ingenio prolata, sed velut e diuino ore responsa. Et quidem utilissima illa monita tantum mere bantur titulum. Temperantiam in primis malet commendauit filio regnatu . tum sui , tum

constiariorum Plincipum ; deinde cauil,s imbellium , res pauperum, lites pupillorum, quorum patrem agere Rex debet mox affabililitatem; tandem aequitatem & cultum iustitiae , maximi in rebus egenotum : Quae dum seruauit Salomon , selicissimum , maximum ti optimum egit Regem. Accedebat ut ad propositum tegi e-diat ) institutioni parentum de paedagogi Nathan , eximia rueti Salomonis indoles ; de, quod plus est , accedebat gratia Dci, quae ex cellentissimum adornabat Regem cupidineseiendi. His ardens Salomon . prcs isque imperii pondete immaturas annis grauiore, unum sustinendi portandique Regis oneris robur prudentiam ratus , vitta humanam calliditatem a caelis expectauit, cupidissime post ut .icit: quot stetis diis 3 aeceni hecatombas i simul ii iactauit. quot piecibus quot vocis3 quot suspitiis 3 quot

gemitibus 3 irot lactrinis 3 ipse ait: Mantis m/as Eecli.st. extenui in istitim , P in pientium ein Juxi.adeo concupiebat, adco ardebat prudentiam , adeo deperibat sipientiam, ut eius amorem de cupidinem per somnia versatremam tiacumque mensas agitas infestus vigor, seneea HEa per quιιιι suco es arcanus res. ι, Octauia. Veloxqvie sensus.

Nihil antiquius habebat, nihil eupidius. quam

Regia dignitate dignam amplexari suaviaraque prudentiam. Cum nuptiarum subibat cogitatio aut fetino , hoc ocui: ehat responso , nullam

prius ductu ium sponsam, nis iapicntiam. Sic cipse testaciti : Milior est sapientia quam viro:θ

uia enim sapi ilia Devlei ius , qua operaris omnia i s atilem senstis operatur , quas h rum, qua sumu', gis qtiam illa es artifexi P,o-

lem deperiise , ae Salomon sapientiam: scd ta reissedium celeiatilin cupiditatum n litia sa-votiam sapientiae filii bono iuueni: hac vina om- Dcs intercipiebat a neci iis , cupiditates cludebbi uaniam, inquit, ani cedebat me is a sapientia, illa. ad concupiscetitiam scilicet & possessonem S P. .

omnium bonorum. subibat amor vitae 3 Occn i bat statim sapientia immortalitatem donaturat mortalitas, i quiebat es in cunari e sapien- Iap. .

in . Subibat ambitus tegnandi, cupido diuitiarum ue obuiam ibant maiestas & opuletitia si pientiae. Pr posui, inquit illam regnis ct sui--7 si , o dimitaι , his esse rixi in comparatione illi, , nee comparaui illi lapidem pretio sim: qu/

niam omne atirtim in coreparatione illim , arena

lam: qtioniam inexting, bile est stimen illius. Venerum autem mihi omnia bona pariter erim illa. o innamerabilis honestas per mantis illiti

latuitis stim in omnibus: quoniam a recent mosa sapiuntia , ct et rabiam quoniam omnitimiarum matre est. Quam m. siectiοηι dialet, Osine inmaea communi eo , ct honestutem illius nouas condo. infinitus .enim thesaurias est hominibus:

h. qui Usura, participes facti sunt amicitia

Dei.

post eastissimam sapientiae cupidinem adiecit diligentiam ι nullum lapidem non mouit. eptu ius pulcher ramam sponsana, cuius locupletissima dos thesaurus rerum omnium. La

bores de piocationem suam se Salomon indica- uti i istunsam mihi eam a s meo. Hie sap. 3. circumelio cui standi labor, proci est obam v lantis sponse fores. Cantacuetenus se intelle ,it: Dum diu multumque elaboraret, dum se in omnibus honostis actionibus exerceret, dum

453쪽

43o Theopoliticus. Pest. II.

omnes qui sapientia & virtute praediti essent, alios obicitiaret atque suspiceret, alios etiam in Magi motum ac paedagogorum haberet loco, ac prorsus in hoc studium totus incumberct. Post tot vota, suspitia, lacrymas, post tot labores prosapientia, post tot amores sapientiae, modicum Eesi. i. se dixit laborasse. Credo, quemadmodum lacob , patui omnia prae amotis magnitudinesecisse. εωμί- a Has delicias, hos amores, hos cupidines si se pleia Ri- pientiae omnibus cupio Pi incipibus, ad fidei uisio' u , iionem felicitatis regnandi. Primatus sol lunae sapientia est : nullum sceptium auspicatum sine illa. Fortunam sic ipsa promittit, vi sui clite Pulchatellius:

p nullam manus illa molem perit, nullam sine me coronam Induit Matiora , stabit se Regntim lmine frmat.

Vita Maandros , vsaeo ; nec Massatiris ambages mihi celas aui

Ante Martiram parientis horam roria contemplar dubia rei stim. pignul in altis.

Vir, υθὸfici iacit ; alio imac piae cauda, Ite qui R gni sua me potiri cutis, o sceptris I minare mundam :Be palant i Sinis in propinquo

Mazine mentes.

Fortuna, si ulla re, consilio coercetur. tela, manus , vis no o vincunt industriam : non ita

facile vel sint molem imper ij, nec salutem publieam sabitentit , si eat delibetatio. Regnum enim, quod summum est humana tum telum, sinima geri prudentia oportet imo diuina.

Antiquorum mutim certamen prosapientia. Nouetant hoe Orientales illi Reges coaevi

salomoni, omnes sapiendi studio&cer tamine ardentes , omnes proinde pacifici: pre- tiosum enim alti seium sapientiae , pax est, po Pulotumque tranquillitas ae salus,

Orbi qui ct m,saeculo pacem suo.

Hae summa visitis r peti ii ha e calum via.

Hiram Rex Dii sapientissimas, ch atus Dauidi

& salomoni: Regina nihiopiae , sine Maccda. sue Niloetis sciendissima seminat iam , cupida de auara capietidi , longa consucit itinera. Alii Reges singulis quibusque annis salomonem inierosolymitatia aula docentem , non ob aliam negotiationem quam sapeindi , conueniebant: qui adite non poterant, legatos sussiciebant, audituros pio se hunc Regem. Nam de docete , dediscete , vitumque Regium est. Bellissima Re gum aemulatio pro prudentia , arte sua. Ctebit illis aureis temporibus, ubi pax do salus dominabatur, congressias principum pro sapientia. multa cetainina , quae in tercellei e Regi AEgγ-rti , AEthiopico, Graeci sapientes sciunt. tunc Regni apud Balbatos heres sapientior erat, consanguinitate corporis posthabita cognationi animi, sapientiae. Non iniquum omnino. ad propinquiorem mente quam carne deuolui

Imperium,prudentia non robore moderandum.

Noque naui proficiendus est , qui pulcher, qui roseus , qui praeceius, qui bene constituti, rnembris, qui diues, qui muscus, qui cognatus nauclero mortuo , sed qui alte ita digandi pollet sic ad gubernacula publica nullus aptita, quam prudentiae artis Regiae gnarus, sin minus, discipulus aut cupidus. Platonis de Abimes ii est : cxm gentis alit ius bona inti Dras, ρ.hi. Apud Hali in rivi Registis hientiam, aus Regnum in eis sapientiscis. Quare tiactaturo publicas res pii ma post pietatem cura pliadentia sit: hane noti in delieiis, non in ludis, non in otio reperiet. sipientia enim partim accipitur, partim inuenit ut , comparatur studio, accipitur e caelo, inuenit ut .c perientia , imo simul comparatur, ac- ccipitur inuenit ut sapientium hominum usu. inhoe laudandi nonnulli p: aeter Persicos Reges Hispaniae Pi incipes , docti Timorum pro illo ae uo piudentumque familiaritate deliciati . Quare te gnandi petitiam quaerat Princeps labore , ob sei uel ex eventibus, postulet a Deo.

Retiis a Asor est prudentia , non

munda .

Cξteriam , quae prudentia illa est,iam dulcis

optabit sque Salomoni, tam necessaria Regillus , ut viilis Repnis 3 non calliditas mali, non ustus, non dissimulatio. clande Politicorum ingenium, di ingeniosa persidiae imachina, qua Trariis n sit halat ou As rei, Ni Coeytia tetrius vorago. sed in nitido animo calestis radius, purus, simplees de bono publico mulio m , de priuato nihil . metens. Hanc elegerat Salomon sic deprecatus Deum t Da mihi is iam tuarum eem sa- Dp λpientiam, o noli me reprobare a Perii tu ι. illa est sapientia digna animo Regio, quae diuinoasi det throno: hae eadem antiri bonus iuue nis optat, hane sol assessorem regnanti cupit, Quemadmodum communes iudices minus periti legum. a g. io te ast impio , ementant i in petitiam legum: sic Rex generalis totius Regni iudex , assestote sapientia eget: nihil inconsulata sapientia, nihil non ita sagante decernat, deseut nemo in sua prouincia , sed in aliena ans itarem

454쪽

se starem legitime ageti ita salomon calestem& immortalem si pientiam assistrice ira cupit iuri morialibus ii te dicundo. In illo quod adiecit, Noli me reprobare a pueris tuis,et rana plus quam humana scientia perit metrium rcgnandi, Canta etenus pactos intellexit, Angelo tum Deo assi lentium lupi emos ordines, Cherubinos atque Seraphinos, qui recentem carpunt diuinum radium in an licites persundendum. sc Rex, magnus hominum Angelus, patet , custos , illuminator, haustam diuinitus sapientiam te scindet in Regni salu

tem. .

Mox ait: Mittὸ illam sapientiamὶ de rati

sanetis tuis, ct a sede magnitudinιs tua, ut me- eum sit Cy meemn laboret , vi sciam qvid accep-ιum si apud te seir enim illa Omma , ct intelligit , o deaurat me in operibus in ii sobrie, s

ra mea , s adponao populum ititim itistis. Non putet Hinceps procurati salutem publicam poste , nisi bonis altibus, atque acceptis Deo opetibus de consiliis, non calliditate humana. non otio , sed labore, & collaborante lincetis s ma prudentia: ista sapientia est atona ars benἡ gerendi tes , nolina salutis , lux ope rum , dux vitae, prima lex Regni, phospho tus iustitiae, obses pacis, columna diuini tu minis , diuinus boni instinctus ; de , ut Abin cfet ait , clauis totius vialis , ac via totius

spei. Nec enim in Regibus tequiro subtilitates

Philosophorum . nec calliditates me .catorum, sed integrum, soliduna dc auaruin boni iudi cium : augures eos volo mali, tenaces tecti, si questios veti, auspices aequi ; in quibus magis videatur Philosophia , quam audiatur. Autciis

Philolophus Chrysollamus dixit, non Omnino necessarium Regibus else philosophiam attin gete ad summulti , sed ingenuὸ & stiti plicitet ostendete ipsis sactis morum humanitatem mansuetudinemque , Zc iustitiam insuper, de excelsum animum di sortem , 5c praesertim gaudentem , si quid benefaciant. quod quidem pim xime ad Deorum naturam accedit. In illos au tem ciuilem sapientiam dolis extruunt , simu l. one fundant , sceletibus sulciunt, miserii aselicitant, & suis felicitatibus infestant , satis est iaculati, quod Sapiens contorquet in huius politices complices : In malevolam animam non intro bit sapientia , n e habitabiι in corpore stibiadito p/ceatis. Spiritus enim sanctus disciplina e fissisi fictum. Videtini quam sancte res agentui simulando, aufugiente Spititu sancto. videant se hoc telo saueiatos clari Politici. mihi enim videtur maloi illius prudentia, qui saliete non

velit, quam qui falli non possit. i, O sed de illos , qui sine legitima religione alie riuisa pr- adepti sunt felicitatem, iuuit victus, aut

inutis a titio, sine dolis alteque salendi hoe est cum smplici , nitido, innocenti animo,

prudenti tamen. Exhibeo cum Seneca Fabii cium, triumphalem virum, suae paupertatis innocentiaque amatitissimum , illum qui Orahi eneca Epi Regiis au=MM ν utit , maiusque Regno iudicastit. '' Regii apes posse contemnere. Iaem , medico Pyrrhi promittente tenentim 6 Regi dat inam. montiit pyrrhum , eauraei insidias. Ei dem animi fuit , auro non vinci, venena non vincere. Au- mirari sumus ingentem vitrum: quem non Regis.

num. Viue , inquit, beneficio mea, Dori , satiae , quod adhae uolebas, Fabricium non posse

Non tantum est prudentis . falli non post , sed nee velle saltei et imo ista pomor maior sei sus : nam sapientior est qui aliis nocere nesciat. quim qui tibi sciat prodesse. attenta solius boni

sui cura, sine malis artibus non est ι sincetii autamen concordat sui de aliorum cutam. cum hac

Sapiens pol ipse si ii forti nZm sibi.

Clientalium Carsuum Logotheta vitream in Scata canico suo imaginem imperatoris geliabat. Credo ob puritatem , perspicuitatem , sin .eeritatemque netralatiam animo Augusto, qui solus sine pii tote videri possit, limpidus, cotinpicuus , nullis obsevius dolis. Exemplo VI1d nai Regis Hungatiae discant Reses tinctii tatem, fidem de te liuionem etiam ei ga Barbaros: Haec Bonfinius de hoc Piincipe naitat. Ainuta- tib c dites cum suos in pugna variaenii ab Vladis o Od. ι. Rege Hungatiae, qui violato foedere prior bellum secerat, noti sine magna caede fugati conspicuet ut; ad expianda violatae fidei piacula, ad ulciscendam Cristianotum pei fidiam, ad vindicandum ius res illae pacis, depromptum e sinu codicem initi sordetis explicat a intentisque in cael uni oeulis, Hae sunt, inquit ingeminans,ix s v Chciste , ta dera . quae Christiani tui mecum percussere, per Numen tuum sancteriirat unt i gatamque sub nomine tuo fidem vio laturit , peis de suum Deum abnegat uni. Nunc Clit,ile .s Deus es ut aiunt,& nos hallucinamur tuas measque bac iniuitas , te quaeso vicis cete: Ie his qui sanctum tuum nomen nondunt agnouere, violatae fidei scenas ostende. vix haec dixeiat, qui ultimum in se impetum expectabat; com praelium, quod anceps de dubium prida

erat, inclinate coepit. Nam camelorum oneratiorum intemenis a caede ad praedam Hungati animos conuerterant. Tandem trucidato Rege vladis 1o, Hungati in sugam coniecti, nObilem victoriam Amurati reliquetunt. Patres quoque Toletani Coetus estiui sneetitatem Regii eonsilii vatide tequiiunt; neque piget ad- . ducere alia praecepta eorumdem. Habeant, inquiunt , Reges in regendo Oraaslieita , in op

rando factu mia. sta, in decernendo itiaieta iusta in parcendo peliora' ta,in con sirendas a dia

parea,in conseruianda vota suera 1 ut ιauro gla-νiam RQui cum plicitate resentent, qvicinio rara regimi uis mansi erudire consisauerint.

ita Regia. V Erum quia non sempet plenum, Se tartis aluium sapientiae iubat si incipi praesulget. haud potenti unius sui vitibus ingenii vel sate molem salutis publicae ; illud optet etiam, illud habeat, quod exoptauit Salomon , cot docile, Leiu,

455쪽

43 a Theopoliticus. Part. I L

facile , tractabile, patens honesto , cedens senius consulentibus. Ad exemplum Resiae indolis, auidae consilii audiendi, de sui sensus p num tenacis, vilit Michaeas filius Iemla Dominum sedentem sui ei solium statim , & omnem exercitum caeli assistentem et i dotiis & a sinistri qui consilia tequirebat ab spiritibus ; singulorum au/iebat sententias; probauit tandem, secutusque est unius astutiam. Ergo Senatum pro coton; , pro mente, pro anima, pio sensu suo habeat Rex : quemlibet Senatorii ordinis putet commissutam sui animi, aut unionem suae coronae , non minoti delectu exqui tendum,' non adultei inum, sed nitidum, fidelem, etiam ex longinquo comparandum , undequaque concupiendem. Dion Chirsostomus ait absurdum esse, ex insulis equos alcessere , quda meliores sint Thessalicis : & canes ex India; hominibus autem solis uti vicinis, Quaerat Princeps Regio consilio Regios etiam animos . velut sui animi siti sta , & eiu LAem secum coloris, sapientes, prudentes, scientes , expertos , fidos, amicos magnanimos , timentes Deum.Hae optimi consiliati j dotes, imb& optimi Principis. Sapientia desideratur prae immendo sni penetrandoque; ptudentia inueniendis med ijs ; scientia cognoscendo tuti, &legibus, quatum impetitia obstate posset ; ex petientia illustiat mi ita, di magna prudentiae est accessssio. Haec rcquitiantur, ne fallatur; post haec , ne saltat, necessatia est fides saluti publieae , cui nimis velit honus Plinceps fidelem suum ministrum , quam sibi. deinde amor, neminia quam sibi prouideat Regi ; imb ut confidenter sententiam dicat, maxime ii magnani

initas accedat, ne humana timeat. tum etiam,

ut magna moliatur; nec , quia aidua consilia, statim damnet. Timor Dei pio his omnibus fide iubebit ; quanto enim oportet non timete homines, tantbest necessum timeat Deum. sine quo nulla dos animi, nulla fides pectoris, nullus amor secutus est. Timor Dei praes est & fide iussor omnium virtutum : hunc consulant Omnes , qui consulturi sunt, sedendo, cunctando; de implorato Numine auspicatissima consita erunt.Optime Tianio dicebat: Sie tamen hine consiliunt dedera , nimis pias

Consilia si misiastins de uitiinia Lei . Iuuat praeterea mentem voluntas bona, quam ' Alii oles ad prudentiam requirit: hanc bonam voluntatem timot Dei sundat, tum quia Deus itunat consilia ab atmo , grato sbi, seque timente pectore prolata. Nam quae ipse amat in consentaneum tibi organum, tenetur ad exitum perducete, quasi propria excositata, quas oraculat quae autem calliditas & astutia huma

na expectorat,non ita merentur diuinam opem.& s accedant praui mores, hos punit in selici . late suae argutiae ; qui, ut vetissime Eliphaa The manites dixit: apprehendis sapient. in amisia eorum, O consilium prauorum issipat. de iuxta Isaiam , conuertit sapientes retrosum , ct sientiam rartim stultam facit. Idem desectus in creandi, Pinsectis & Plaetoribus adhibendus. maxime probatissimos Ecclesiis praponat.

Hos exquisios amicos adstringat sibi prin

ceps , tot oculis, tot amabus, tot menti

nus attentulus saluti communi. Hi sint pio laetistis per satum, ad temedium Regia mentis: humana est, oportebat esse diuinam immensamque . Ampuleius ait 2Avires Regiae, ct Imperatoris oculi , qti uam homines socabantur per qua os cimum genιra . Rex ille b hominibvisDιus et se credebatur, ciem amnia, qua Ubι cumque gereremur , siti Otacustatam d/lati E A cebat. Apud Hebraeos principes eumdem morem i orantur aliqui. In libro Regum secundo: Se

n, a Domini fialus est ad ma Proph tam ,9 Pr phetam , ct m dentem Dati a , id est Davidis. Vocabat ut Hebraeis videns Regis, qui Possoculus Regis visurus scilicet pio Rege. Prudentissimus Dauid eos viros sum ciebat, attenturos pro se,& consulendos, qui spiritu Dei imbuebantur, sed & Romanos misisse pet pio uincias subauscultatotes, in Aristidis Otationibus inuenio. Quod etiam in valentiniano im petatote sanctissimus Ambrosus commendauit. similem gloriam stetitus Ioannes Tettius Lusitanus , certissimam benὸ tegnandi methodum Deo, quem dubiis in omnibus fidenter consulebat, hauriebat; & a fidis monitoribus quos

ad indagandum quid sitistiis sermo ilibus in

Rege vulgd calperetur , submittebat. Itaque multianimis , multi membris, immensus debebat esse princeps. hoc per ministres comparabat sidos , amicos , comparatos beneuolentia , clectos diligentia. Quot enim amicos quis possidet, tot oculis ea quae vult, videt ; tot cogitationibus eo tat de iis quae conducunt. non

enim est aliud, quam si cui Deus unum corpus habenti multos animos dedi siet, qui omnes ips prouiderent. diicit aureus Cynicus in tertio de Re o stimone : cuia 3 quod omnis Hor iuredibilis PMtim , ctim sit toto , retillis illa praeditus amisis, retilia simul potes in uno tempore fauere e de muli is solvi consum capere.

nato ege 3 Accidet hoc cita Consiliarii & P secti amici veri sunt qui plus Regem ament, quam Regia dona, qui Regi potius, quini sibi prospiciant, qui nemini rimet Regem. Istacula petiatum Principibus suit. Heliodotus enim libro vltimo AEthiopi eae histoliae scribit;

Presa tim Reg s auli, octili sunt O aures, eun charum genus ; qui cum x eqsι liberos , neque ognatos habeant, quabus eorum animi deuincti essepcsint, pendent ex eo solo, qui s. idis credidit. Qui autem quaerunt sua , Lamptidius inquit. sunt qui Principes perdunt, qui eos a populo semouent, qui solam internuntii sunt , aliud

quam respondet ut saepe tescientes, claudentes Principem iuin, d gentes ante omnia, ne quid

sciat. Ille idoneus lateii, & ausi , & cordi Regio ; qui , vi sidonius inquit , sit a diui Qua ambitus, nec diuitias ambiens, pidus scientiae

continens pecuniae.

456쪽

Lib. II. Cap. VI I.

' Erum, quia

Fogu polentum Imina meritas, uiamquam saltilis nuntia ;Opoit et vitis frincipibus ingeri amorem vetitatis, amolem veridicoium , ut dulciter hauriant rem multis amatissamam , quaerant veritatem esuis tectis profugam. Audiant Galenum, in cattactatione quam de curandis animi agritudinibus scripsit, iudicia iusti hominis A veiidici ex odio aulae vestigantem. hane unum bonumta amantem veritatis cognoscendi methodum

mine s d ti iram,s apprime fatem misim etiam Prancistim ac Tyrannηrtim , aedes frequentari;

i ipsum comi ere exhibensem , conti uti que illo mae carnis in se, en em coniseci M. siti Atiis enim huiusce generis caram Ibi sequendam proposuit, non sertim non verax esse consueuit, 'seu ι iam omnem mali iam habere necessario : quippe qui aut pecuniarum , aut principattis, auιgio ιae, aut honorum si cupiatis , ct mel aliqti btis hortim sorstim , ιιι omni bas insidietur. Quem vero neque saltilare , ne se comitari id genti hominum . neque cum valde potensibus aedim-ribus carnatare , sed frugi ae temperato vi Ause sesitum compereris , speraueri que veridictim, conare hunc quoque protinatus cognoscere. Haec ille. Citeum stant Principes auari , ambitios, mendaces , in summa , adulatores ; qui cum fortuna Regum libenti sis, quam cum ipsis Refibus loquuntur : nam praeterquam sit multi ibotis pei suadere utilia potentibus, non accideret ex votis aulae;assentatio autem tanto secutior & quaestuosior aulicis est, quanto Principi magis μxia , Principatui letalis: quia tanto haec gratior, quanto insens ot veritas. Henricus I v. Castellae Rex vetitatem quondam se monenti iussit linguam praecidi, & in exemplum ad patibulum ostendi populo. Ostendit

tamen caelum natio prodigio dilectam sibi quam homines oderunt : elinguis ille elata in nuit voce, contestatus linguam illam suam esse, veridica nomine gloriatus, 3c gloriosus. Alienum animal aulae illud ; mendax. parasitus , palpo indigenae. obuis, plutes. Anne Omnes omnestamen timendi:

a J. 1. Timeantur haec monstra. hae Regnorum Re- ν' - - gumque pelles , assentatores. Plaetentabo, ut constei nentur Reges,quae per excellentem multis vit tutibus seminam Bargit tam monuit Christus quemdam Regein, ut a se abscinderet & iocul iaceret assctitatorem & politicum inini cum,sagacitate N aulae artihus instructissimum, uelit. quemadmodum multi hodie. Si amiciti in quit iasvs meam quirat intienire Rex, eaneat

p recedat ab amicitia es e sotiatione altius. Non ιribuat ei inum minimum pagum terra,

R. P. Ioan . Eusebas Nietembergil. quam illa qua ii ab eo. Non iuuet eum hominibu

Oel retineriba suis. Quia i re vellera haber ouina, Aim inexti hibilem , er fraudas venenum incorae. Si υινο Aeae audierii consta eius . O itile amic iam eius , ct a Iolueraι se ctim eo OU-aendo plenarie de ea , reprobab ιυν a me, o it pistierbium rid culum multorum , dicentium j Ecce Rex similior est asino coronais qtiam Principι. Et etiam timendum est ei, ne ι- aol re amariat Regni m. Hactenus lasvs. Adeliin sensus Deus adulatoribus, scilicet mendacibus, sallentibus, coiit ratio prorsus ingem O veraci tati suae si ioplit lique. Adulatio siquidem

Ar es notandi mille tegit Imbuta : qtiis tam lyncetis aspirit uod υitet 3 ικιeritur ea eritis Mercuri; numeris, sopore Centena claudens lumina, sensibus Abreptus. aures uum vacvias melos

Demulcet, exemplum perempti Hiiij gratie prahet Argus. Tot malorum glauadam adulationem Ioa nues Satis benensis aestimauit , cum ait: Ei licet a lari , quem licet occiuere. Tantundem conualia

immerita laus est, nec unum digitum 1 maledictione adulatio discedit. Lego apud Salon nem, laudem vocari imi edici in n. heneat te proximo Juo Noe e grandi, maledictisti similis est. Aecedat argutia Gal die Nox est vita ista mor- Piouella,

talis ignarantia tenebi is terra, ct cti partim obscura caligine ; in .a tamen consuisen, amico stio

voce granua benedicit, qui in Cisa stia latiuare hominem. 9 non parcὸ laudare prasimit. Itaque similis est mal/dii en i,atim inutiliter utilem sem num exctitit , o seat cans eriorem indvicit, vel

nou recipienti misero mole m lacera ingeri ,quam illa non dilet r. Haec ille. Sotot adulationis detractio est , quae iam Gueiticus elegantet dixit) magis in usu quam in crimine est. Eodem Plincipi fail:dio dam- misas nandi maledici, vultu in hos sol sim & si attes .it rinam blandi totes aceibo: nam ii lationes inlectatu in rus est, cur non optimi boni sui es, inutiles sibi, famae raptores 3 Placet audire Gille bellum in li-urdos inalcdicorum candidatos inuectum. Qui i

qvid ιι b. is etes quod ab alieno dece,pis 3 na

pacitari genus. naidepc a enim' Rapacisarem non putas , s pecunia pa cis, famam decerpi 'Aliena s eo radii bona, qtita inde tibi ae Urita

Euirinii forsitan veritate aliena viri titis conteranium in ore itis uento, quos ad deroganuum paraueras. Non audes corrodere, non tamen potes cogatiuare. Sed nώmquia non ido rapis a Graias rapacietas, cum veram altericis gloriam, ιι si men- .

457쪽

434 Thoopoliticus. Pars II

prudentia pars silentium.

PReterea prudentiae decus est flentium; magnum utendis sortunate rebus sacramentum , venerandumque Maiestatis mysterium. Petto Atagonio similiare hoc fuit: Combutam intimam tunicim , si consiliorum meorum

gnatam esse sciam. Piudentet quoque Alphonsus Aragonius de Neapolitanus Rex solitii, dicere: Si priscis Romanorum aeuis viis xii lem , Senatum hortatus suissem , ante fores Cutiae excivere Atam Ioui Politolio, in qua

Senatores ingtedientes piluatos assectus, egredientes verro lecteta consilii deponerent. Compensat saepe silentium marotem calliditatem,st egregia vincit consulta. Optimum destru, it o Chusii eo Eslium Achitophel callidissimi viri. quod ad huius tei mystetium argute flexit Hago de Foillecto : Nam,inquit, husai interpietatut silentium. Valentiores hostium attes supelat secteta sinceritas. Huius virtutis delectum maxime habendum in allegendis Regiis ministris consulit Henticus Lusitanus Rex Cardinalis, ad imitationem Christi, iubentis Apustolos tacere honotes itatisfigurati sui corporis . puliachiam serenissimi huius Pt incipis sententiam concidete ne sis duxi;integram do: Magna saneae laudabilis Aposororuin taciturnitas, quod Metam magnisica qua in vulgus pars,o Reὰe ιο-ri ipsis magnam nomen ex imationemque conciliassent, secreta Isracire maluerint: de apparet quam ν die tres hi asumpta Derint. Alias cons miracula perpetrata,ra ion inus secreta ser- miri mellit itis reiqviesanari quo magis prohibebunttir , hoc ea ampi us diuulgabant. Haxe di-mnam , de qua principia diximώι , o si ae Dei ct hominis pruuentiam , Reges ae Prancipes quitiis imitari, cst homines se esse, o Rues meminisse, senire deberens, inierses s ea qua priuati hominis , o qua Ruis stini commiscendo , priuatique hominis v Nutibias , qua peculiares Regibus , maximeque aci regendum accommodata , coniungere et nam priuata hominis viri

bus qtiaestumuis magni momenti negotia Osere ra communicare audeant, o de agendis ιuto con

molare non inait, velint ι quique in veritare tracta a , in se eis celando , aliisque virtutibus, similes Apoοlis appareant : qui nee de taberna culιs , nee de mansionibus euitabant quidem, nisi

conformiter ad eorum merita, quaque Domino

prcluerant obseqaia. Haec Henricus Rex. Celeium post silentium dissimulatio est , honesta quidem de utilis : interdum ipsam dissimulate prudentiam, maxima prudentia est. At qui prudentiam cesat . altero silentium et metito obstringit : nam praeterquam decreta celando illam fortunat. suo etiam de te comit, di maiestate induit. Omnia quae . Regem exot-nant, Regia opollet esse: quate di prudentia cum

maiestate iit, cum sua purpura silentio , cum linguae modo, cuius usum Regio ore dignum ex Petti Damiani pulcherrimo documento describo. Sas lingua nostra modesta , sobria,ssis creta , pMaica. pι ori nostra salitia virgo die re scema ; o nis milli aliis occasis nabeasnr , isque in crastixtim , sae perendinum diem, incorruta seruetur. Ponamtis Ori nostra esstodiam, ct ostiam circumstantia labiis Moris. Anceps non emit te accipitrem , nisi anserem videat: O vir prudens dimit ii linguam suam , si loqhendi necessias non pistri ' Dedignatur senator eattilum soluere dis

epus appareat : filiorem habet Princeps litatiam stiam, quam ad ntillius saltitem uel commodum intitilliosortiar Stidat lapis in manu opptigna ιium mania e incassum volas verbum de ora δε-

cornibus fora nori intenditur rationale os auufandenda i rationabilia passim relaxatur 3 Pa cιtur pharetrae,ne ex ea sagitia non leuiter exeas, non parcitur lingua, τι mora x in queml bet vo-ιtim , velut ilitim vulneris , non infigasi cuidae hoe dieimu 3 Excusari certe nonposumtis. Facilius es enim tacere quam loqui.

Matile Baa es diligentia eonsiliis.

Omplectitur quoque prudentia curam Ecdiligentiam , necessariam sapientiae appendicem, sine qua infelicitet consulta accident : fida enim piudentiae foliuna solicitudo

est. In callum omnia decreta ii ne euentu sunt, euentum autem pio sperat. , di ad Optatos trahit exitus, consiliaque manuducit obstet lix felicitatis diligentia,quam tamen multae curae exto queant e velut enim Hore ethei obfg ti annullo

Regius ales viseeia sodicabat sic principis legitimi ,& suo muneii adstricti,augustae cogitationes de consilia felicitandi Regni. praecordia vigent corona memoriam aduertit vinculo-

CMona Isrtum detur antiquum ho Iiti. RUerens Promethei vinctilorum imaginem. Lepide quoque purpuratus Lγricus:

Est Retati epulum ; sed paer a se his

Circumseri pateram solιcitudinum. Omnia negotia publica duplici stant bas : non satis est exolgium callidium sne calido exitu his duabus rebus selicitantur.tarda consideratione, eeleti opere; calliditate de calore ,hoc est.consilio& executione ullud eget iudicio his fidei illius anima cunctatio est , huius festinatio. utraque prudentiae corpus , de substantia. Electio indiget matuta & sana meditatione; ex hiis opportunitate quae facili manu ad disseilia introd cit. Propitia est gerendis rebus occasio , impatiens omnino morae: quate taeritatis gloria. est maloi sortunae pals . & eventuum prosperitas. ubi negligentia est nulla , nulla est solutiu

458쪽

Lib. II. Cap. IX. & X. 437

fortunae pipitia. fallustius ait mi re socordia ae

igna,ia ιν dideris , neqviaquam Deos implores:

irati infensique sunt.

Fulciet inde stam solicitudinem atque alia tentionem Regum amor erga suos. Aut ei Petrus Rauennas 4ixit: Semper amoνis artistit acti-rius inruerum, semper mi clusortii diligitur,s-ιir : nimirum, quia diligit ; neqtie enim mscha

rita sti mei paternas curas , o labores edticandae atqse ins tuenda prolis. Glauios est Regium pensum elaborandae publicae silutis, quald satietissectu diu non manebit. nam Luitimus immanissimis Rex hoe tyrannis intos:

Sextios tyrannus quas regit,

Reae liberos parat suos. Caelestis sublimium spirituum politia , paternitas , iuxta diuinum Paulum, dicitur. Praeliant alii aliis sola amotis potentia , sortissima vi.

totum charitate constat imperium. Non aliter supeliot mens in tioribus dominatur,quam patet filiis prouidet; nec aliter Rex suis prospiciat. Quare Princeps pius numquam carebis liberi, Totius est Regni pater. Princeps abundat ergo feliciis misnt liberis , qxat cimbvis. Nee alitest suprema illa mens & Numen uniuersum moderat ut , aut moderati vult, quam paterno, imo materno aiseciu. Ego, inquit, quasinti risius Ephraim portabam eo in brachiis meis, ct nescierunt quod curarem eos.Tenetius in Ota

eulis Isaiae loquitur: Atidite me domus Deob, omne residuum domus Israel, qui ρογιamini a mea utero , qui gestamini a mea stilua. Vsque ad senesiam ego ine , ct usque ad eanos ego poνιabo: ego seci, O ego feram : ego portabo . aesaluaso. Apud eumdem Piophetam significat ut etiam licitas Ierusalem , quM manulla Regum lactabilitui. Moγses quoque gnatus diuini gustus , paterno affecta & tolicitudine tractati populos volentis, dixit : Numquid ego unde

omn/m hanc multitudinem,uel gentis eam,vidieas

mihi: p.rta eos in sinu suo , sicut pistare siti nutrix infantulum Ergo diuinum obseruatutus gustuira, imitatutus exemplum, non victimque patrio titu & amore Regnum colat s sed quem admodum filium patet paruulum, edin limiori curae est, minori,& labori, tam tenetius diligi tui , laboriosus educatur, cum vinis paternis ponatui, & onus ipsum dulce est, aliorumquela tum leuamen. Hae euia, soli idine, a D ctu vult tractati & sustineri molem publicam , dulci amplexu , tamquam patet unigenitum mulcet insantem. Maius est, tamquam malet filium lactans ε mamillis , quas propterea Isaias tribuit Regibus , tamquam prOptio sanguine nutritutis silutem publicam, communisque crementum boni. Non debent sugete potentcs sanguinem subditorum : nec enim mater hautit cruorem filia, sed ex se praebet iucundum natis ab v te serculum , ut increscant cum detrimento sui. Illud piorsus delicati & tenerrimi amatinis , non soli in Deum , nos vi filios habete, ut paruvlos pot-tate, ut insantes lactate,sed ut situm fouere. Nec dicit modδ nos potiati amelexu, sed vulva,cuna filius idem est cum matre line cuius capitis di et imine abiungi nequit. Adeo diuinis praecordiis R.P. Dan. Eusebir Merιmberaij.& amori inuiseetati sumus. 2ded nostia salii,& cuia Deo intima est. Hoc Regibus cli motis exemplum piabuit, demulcendi, de mate inciminio piocutandi populos.

ADdo , non umidm ut intimam, ut rem propriam , curandum Principi publieam esse, sed ut se proprium, non aliter quam anima corpus. Disertimine Dion dixit: Corpia muste

fatuum, nee sibi ipsi suetu'ιre potest . nee ιι stiivstis curam serat, a natura factum est; quand g.

qu dein anima relinquente, neque modιeum tem - R-gno.

que perit. Anima atitem pro ipso omnia cura , omnesque machisai motier ; 2 plurimam dijc ciuitir assilia. Et corptis Vstim qAidem prasentem dam/axat sentit astorem: anima autem Vitis tiam abloν adtieniat, a scrucia ιν : sepe esiam quando tant m futurus est , trepidas mortemque corpus numquam sensit; anima atilem ct bine in telligit . permultaque patitur, eripiens corpAs ex madibis , ct omnibus aliis colamitatibus. Ratio

quoque capitis petit amati subditos 1 Principe, non miniis quain artus , & sua ipsi viscera. Regnum , quasi magnus quidam homo , compingitatur mole : Princeps caput , populus membra sunt: quot habet Rex subditos, tot membra numetet, tot sui corporis paries puteti, se doleat peidere unum eluem , ac reuulsu in sibi membrum. Si hoc secerit, non minus exponent se subditi pro Rege, quem caput sui

corporis vident esse. Sed de amoti luorum adiicere reuerentiam Rhae Hles Rex debet: nee tantam ut pis nota sua gratissi . ινι-ia

latosque filios respiciat, sed sit spiciat tamquam filios Dei, tamquam dominos. Hae sapientissimus Princeps Salomon latione administrabat populos , quibus famulati , Regios honores putauit. in illa oratione, in qua auidissimus supiendi e coelo id exspectauis, sic urget Deum: Tia elegi si me Regem populo tuo , iudieem siliο-rum tuογum. Non ut seruis suis Rex domineret populis , sed tanquam filiis Dei seruiat. amotem ampliet veneratio': debet Rex reuerentiam Regno a vi diligat , habeat pio filii

suis ; ut revereatur, pio filiis Dei. Agnos tquoque honorem sui munetis, inter Dei filios eligi ipsorum iudicem. arbitet intret patrem te filios adactus est. Quamuis pro patre sententiam dicat, si grauis filiis sit, ipsum quoque patrem offendit. Exemplo Caesaris Augusti dabo, quem compares hono patri bonum iudicem. dedi hono piincipi bonum patrem. T. Arius adegit Octavianum Augustum arbitrum inter si& filium deprehensum in particidio , de more Romano, ubi patet filio priuatus ius ex censorque erat. Venit Caesar in priuatos penates, assedit, pus alieni consili j tuit. Non dixit: limis in meam donium veniat. Quod si facto messet. Caeseris sutura etat cognitio, non patris. Audita caulsa. excussisque omnibus, & his quae adolescens pro se dixerat, & his quibus atquebatut ; petit ut sententiam suam quisque icti-beret, ne ea omnium fieret quae Caeniis solint. Uo a Dei ode

459쪽

43 6 Theopoliticus. Pars II.

Deinde priusquam aperirentiat codicilli, iurauit se T. Alii hominis locupletis hei editatem non

aditutum. Dicet aliquis pusillo animo : Timuit. ne videte tot locum spei suae aperite velle, sibi damnatione. Ego contia sentio. qui labit nostitim debuisset a lucisus opiniones malignassati, seuelat habete in boti conscientia. Principes multa debent etiam famae date. Iurauit se

non aditurum hereditatem. Atius qui flem eodem die ,& alterum heredem perdit: sed Caesar libellatem sententiae suae redemit;& postquam applobauit gratuitam esse severitatem suam quod Principi semper curandum est dixit telegandum quo patri videretur , Non culleum,

non serpentes , non carcerem decreuit ; memor

non de quo censetet, sed cui in consilio esset: mollissimo genete ponae contentum esse de re putem dixit, in filio adolescentulo impulso in id scelus , in quo se quod proximum etat ab innocentia , timide gessisset, debere illum ab urbe parentis oculis submoueti : contentus cxilio delicato, Massiliae parricidam continuit ; & annua illi praestitit, quanta praestare integio solebat. Haec libet a litas esse cit , ut in qua ciuitate numquam deest patronus peiorabus , nemo dubitaret, quin reus metito damnatus est et, quem is patri damnate potulit et,qui odille non poterat. Ergo Caesar iudex constitutus filii, tulit sententiam

modo Regium animal, ratione decorum, virtutis honore diuinum, cognatum iaco , g rom te scienda gratiae , suos curatores a tit1gnoiabit, aut insidiabitur, cum ab iis cuiati amatique se videt Iuuat hae populi in Principes propensio ad felicitanda negotia publica , obedientiae sicilitate : omnia in bonum vel cit decreta. quamlibet ardua benigne audit; se cuius a luci Principe, quem scit pati m , dubitat dominum.

Hoc patritim est , pοι sitis consuefae resiliam

Stia sponte recta facere, quam alieno metu. Hoc pater ct dominus interes.

Quemadmodum machina disticiles versui, patent motui oleo illita: ita Reipublica moles delinita beneuolentia , sicile volui tractarique se sinit.Sanctus Piosi et sancte lustr

Absque isto posita est ditionis amica votastas,

Qua liget affectu , non gemit imperio. Pi antiit tunc leges. sine prona opinione non est Regia indoles amotis: bene sentit.amor bise sentit.

latiis. Ita se Pi inceps aestimet constitutum Deo iudicem inter se & homine, filios Dei:

nec aliter ius dicat, quam Deus citcturus erat filiis. νηιηρωπι- Hune amorem & reuerentiani in Pi incipe re

qviro , non tam tam ut negotiettit heiaeuolen-

ι ὸ amnis. tiam populi quὶm saluteri : constituitis est procuratot S tutor boni publici. Opus hoe arduum est. Bonum sitie amore velle populis nequibii; minus sine grandi amore vigilas, cuias, labores piaculentes sustinere , accinctus ad magna, piomptus ad dissicilia , quae nisi amor nequittoletare diu. Sua cuique selicitas magno stat,

mulla eruitur patientia. Omnium aut ei a selieitate,quanto necesse est stare viri hominiὶ Quemadmodum ad suam quemque venandam felicitatem agitat amor sui pet mille curas, ret dincrimina sc ad pi ut dam omnium felicitatem nequit Princeps sine omnium amore eligi: necesse est in illo uno glometari omnium erga

se charitatem,ut unius amet uniuersos, quantum

vniueisi singulos se, di quantum unum illum. risessimum Plincipi est minus amate quam amari. Optimi, isbcrutis ad Ni locem monitu: Non 'ri potest, is vel equis , vel canitas, vel Aminabtis , vel iaci rinique rei qm uam relie prasi , nisi delial ιι- hs quorum ei mandata est curario. Quare iniquissimum erit seratum ci bestiatum principes beneuolentiores elle

alterius senetis subditis , quam sit Rex, qui mansuetis hominibus & sui genetis imperat.

Eo es in Ia Veium & flagitando beneuolentiam silemque u lo populi , suum erga eum amorem Princeps comprobabit. Armenta amant & patiuntut suos

pastotes, equi aiatigas, canes euatores insu-pet custodiunt seiae domitores r omnia : bruta suos diligunt imperatotes: carentia ratione, ex

pulcherrimo gratitudinis sensu , eos qui sui

curam habent, sentiunt, gracificantur: qu

Ab pliat Rea Pi incipatum , amans ; metu

enim soluin in eoi ta im habet, amore

in antinos. sic geminat imperium , & suos selicissin E expugnat, sile sit epitu, sine impens s. Dominati horionibus grandius aliquid est, quam

praeesse brutis. At si potestas sol sim polleat in

corpora , minus in Rege quam in bubulco video ; hic in tota almenta pollet,cille non in totos homines ius habet. Quemadmodum Omnes assectus patent amoti omnium principsi; se amanti Principi libent et patent omnes. Amorpet se imperiosus est: quem s adiungat Rex

imperio suo , omnia potest. Credo non satis poste sustentati Maiestatis auctoritatem, nisi beneuolentiae viribus etiam apud bonos: nec mi ium , cum & pietatem vincat. Apud Ionatham bonum inuenem pluris valebat Dauidis amor, quam Saulis Regis sinui di partis auctolitas: hcc enim negotiatus cst benignate David, a parentibus ut plus diligeretur quam nati , a filiis quam parentes. Rex rationalis sol, quemadmodum naturalis , aspergit salutares vites; de

quod natui ali fideli tumeti. Regi beneuolentia est. Ille sile luce asit, nihil potest, nihil si indit

in inseriora nihil se Rex leuitate sola essico. cuius influxus in corda hominum est charitas. haec iubat Maiestatis elatissimum. O primὸ diuinus Ambrosus disit: Animi benignitate ins mus in affectum ι vinam.Nullum astrum in antia mos tecta iaculatur radios, nullum menti vires infigit,solam ignobilia inuadunt corpoeta, pecqua leuit et animum quatiunt unicum fulgentissimum sidus.quod immeditates animos attingat,& vincat, atque in mentem inquat, Rex est; qui cum amatorios fundit radios,paeoE cogitanec ullus sapienti huic dominab tui astio : imo Obrbas sapiens, plus dominadus beneuoleta a cedet amori. Atqui dominatus Princeps animis, d minabit ut corpotibus: sequunt ut hae illos.

Accedit

460쪽

Ihist 44. i. critu. Accedit aliud emolumentum amot*s publici, ipsi securitas pubirca , id est, selicitas populi : quae sne sedulitate , etiam inter selicia, non est. Quomodo putilicae salutis securitatis sabet Rees eiit, si pet ipsum publica ira notist tuta nec tuta erit, si non ametiit. Sed nee Rex secutus erit sine amore de fide populi ilire non erit , nisi Rex ptaeamauerit. Remedia aliaRegii petietati, sitellitium, de cibi potusque

praegustationes, patent dolis, patent timoribus. Fateot tutamcnta quidem ista cile, non tamen puta, nec desae cata, sed clim mixtura metus reticulique: hoc ipso quod tuentur, monstrantillum male securum esse, qui alii et non potest securus esse. Satelles timendos enses, pia gusta tortoxica cauenda, monstrant. Metuenda sunt haec ipsa nactus temedia: gignunt, quem extinguunt, ibia beneuolentia Regis ipsum tuto tuetui: haec fortissimum piaesidium, haec saelissuntini stellitium, haec simplex de purissitim in temedium timo iis ; quae nullum peti culum memorat aut creat, nullum metum adue tit : alioqui tam meticulosa est aut periculosa Maiestas, ut ipba securitate timeat. amo tamnia leta est tanta iottuna .ut eius vitae felicior pars vix sit mendico a qualis. dies integios exhaurit curis, requiem noctis etiam coriumpit, pei uilegias in fingit somnum, neque mollius in pluma quiescit, quam an ii genti pauper humo. So la animi innocentia beneuolentiaque muniatur . non timebit cives , qui pio ciuibus timet, quem eiu es non timent, pro quo timent. In se

licissimum est ut quas curas pio Republica tuenda Rex impendere debet, pro se uno tuendo consumat. .

sed ad compagem integrain Reipublicae non satis est amate Pt incipem , de amari. Oportet amati subditos vicissim. Altera haec Regis, cura, pro amantium indole, ab iis quos amant amati

volentium : quare Rex amet omnes , Omnes

Regem,deinde omnes se mutud. Non aliud sui texitio Laeetamonibus Atheniens busque,qua quam armis pollerent, nisi quod victos pio alienigenis arcebant. Cauit hoc Alexander a atque ut chalitatem fabileatet intet suos victores devictos, iungi pellas de Macedones connubio statuit. hoc uno docuit modo pudorem victis, supelbiam victoribus detrahi polle. quate in hoc misime amet Princeps suos, ut ips mutuo

amentur.

Illud quoque Principibus commendandum

maxime . quod non satis est naturam imperasse: scilicet amot suorum stabiliturus certe impetia.

Motibundus Micipsa Rex filios se monuit: 'a Regnum vobis irado srmum , s boni Mitti;

se mali, imbrei sitim : nam concordia parsia res eraseunt , discord a mamma dilabantών. Dixe- iis legislefacti nostri Parcumiastae sententiam: Frarer, qui auiti tum a fratre,quasi Gustas μ-

tum esuritatis flexit hoc Maximianus Constantinopolitanus, non ad concordiae valentiam ; ut quae, inquit, a Christo Domino custo diatur. Apposte quoque ad Micipse prudentiam sanctissimus de eloquentillimus Pettus

Rauennas. Qua maior hereditas , quam vincti iam charitatis a Num tιννena hereditassiccessores fisi a secat mittit in partes. unde nec

pianismam charitatιin. unde es Dominus at o Catieta ab omni atiaritiar hoe est,abiiciaturatia ritia, es' non erit in hereditate contensio. tiaritia fratres nescit, parentes negat, germina υ diuidus amicitiam soluit, classit effectum, have qui bait, ινιι ntinos, scias non erit.

Diuina inuentis legum. FEstino iam ad fututorum prudentiam,quam

elogio prouidentiae praecipue commendo: qua potissimum elaboratui publica salus, fundatur solidios. Oportet enim in semine obstate

malis δε adornate tempcstiue bonae valde enim iuuat publicas res, iuuenum prauos mores, vel ut ova immanium calamitatum, contundere. Quemadmodum enim ichneumon retquiritctocodilotum otia, ut inimicos, etiam non natos, extinguat: sc damnorum publicorum expectationi necesse est occurrere. Inuentum cae teste huius prudentiae . quo maximἡ cauetur su-ttitis, lex est. inspiratio generalis, oraculum si letis , stillicidium diuitiae Sapientiae, Oculus ignotantium , communis mens Reipublicae prudentia publica, mutus inexpugnandus hostibus compago ciuium, fundam tum libertatis, neruus politici corporis, fons aquitatis animus vibium, inuentum δέ donum immortalium, atque , si Pindatum audiamus, Regina omnium inoi talium immortaliumque . quae suturis te

gulam imponit. Quam sint populis leges quaestuosae quarum Rex prototrpus,& substantia. di anima est legitimum fuit Persis explanate in excessu Principis: ad quinque post Regis obitum dies omnes abrogabantur leges, vidi sectet

plebs peticulo suo , post quod sisitur disciplina

lacius, quantum malum esset iis e legibus, s-ne Rege viuere ue ut deinceps fideliores Regum custodes amanticilesque, atque legibus Obsequentiores ellent ad lucrum communis boni. Esch lus ait:

Ondi retia est felicitatis mater,

Ei s. a saluatoris.

Quid 3 remedi niti omnium malorum lex est, naturae emendatio, atque, inaequalium aequamentum. His duobus, natura de lege, tegit ut mortalium vita. Natuta inaequalis est, non esundem omnibus coloris, sed peculiaris cuique pro ingenio od impetu: lex communis senilis est. de eadem uniuersis emendatuta indolis vitia: quare grandius beneficium est legum qiesurinaturae , nam quod haec corrumpit, illae te

seruant.

Nihil tam utile in humanis,quod modus non retra nocommendet : ipse sanguis vitae dos,&animae Virmn necessaria supellex , exciescendo extinguit, se legum multitudo inibat Rempublicam. Aut contemptione , aut obliuione inutiles sunt; sunt de noxiae. praeterquam quod auada libertatis condicio nostia it itatur in vetita , hoe

ipso quia vetati sentiat : quamdam enim libendi pruriginem mouet prohibitio: arceti, est illecebra. Qua pi optet malae Respublicae quotidie

o o 3 legibus

SEARCH

MENU NAVIGATION