장음표시 사용
461쪽
legibus curantur, numquam valent bene, quemadmodum corpus assuetum pharmacis. Non cumulo leges valent, sed usu. Pauca leges multa complectentes , de velut praeceptotuin cardines, in quibus multa clauduntur. salutares elunt,
1;s ah nil tolerabiles. Haa Hippodamus Amaltheae cor eitate. nu dixit ; nihil enim non inest honi bonae te
gutti constitutioni, sine qua maximum naturae bonum neque gignitur, neque natum aut auctum pet stat. haec fumo tes et unt ; quod maxime curandum latori: multitudo autem reuerentiae obstat , & proinde firmitudini. Nam oportet mascula Ec magnae virtutis lex sit , quae multis prosit, cui nemo obstet. Macareus Propterea, quam legem apud Lesbios utilillimam tulit, leonem appellauit, ab huius regis animalis vittute de to te cedente nulli Talus quoque' ugneus dictus , quod utilissima, ualidissimasiaque Cretensium leges, 5e inconcussi firmamenti, velut ex metallo promulgatet. iacit hoc euia sua ; tet quotanis lustrabat pagos , obseruaturus quo sei ualent sancita culta.
alis i. Nouae leges dissicultet condendae, se ilicet,
non innotianis ut placuit Vlpiano, non nisi cum euidentia uti-
litatis sussiciunt enim iuta , si non deficiat vo- luntas. seut lenit impetia consuetudo , sc sunt
aspera noua exercitia tegnandi. V ι δε παροι opsc αν Rex duras omnis, sceptra qui tractat naua.
Apud Locrenses constitutum fuit, nihil recens status , nisi hae lege: ut, s quis vellet legein nouam scire, in laqueum collum inserens,legem iret: ac si honesta de utilis esse videbatur lex, vivebat; sin minus, multi icto laqueo peribat legislator. Tota cura sit, ne leges priscae anti-quentur, potius quam nouae condantur. Ieno uare rem operiet publicam, non innovare. Oinnia in peius conantur:Omnia tempore langue 1-cunt: quare necesse est requirere antiquum storem, ex uniuersi mederatione, de naturae titu de
statu ,discere hoc licet. Non sora semper gramina purpurant,
Non prata vernis picta coloνιbtis Semper rubescunt,nec tenorem Annus hab/t roluens eamdem.
Tandem senectam functa laboribus
rura dueit pronaque tempora Dum se violatant. in inuentam Canariem seniumque ponant. So sit alio natiis in aequore, Et petra merces rebeis Ddbeas, Ni querna mercalor vetera Robora νυ tuat carina. ualeret arris consitus hi pidis
ex in Aemo , stagnaque frigora
semper rigerent, n; recessus Franiferos renouaret astas.cian a a etiris omhia cartilaCum trunca miscet cornua nubibus, Ignes ademptos, ct retusas Areelerat ν arina flammas. Amat Oetustis lauaida m Ubui Natura vitae restitui natia: Sie ales Eous priorem
via disci Urangere marmore Rosertim recurtium, quo laceras oras Regina praedatrix volti um,
Legum qualitates. x x Teumque ferendam legem publicum
V eommodum deiideret, consentanea diuinis sit: multa meditatione, consultis hominibus , Deoque, non turba, non iuuentute, non utilitate priuata. Minos imitandus est , quem ferunt annis nouem Gnoso in antro latuisset
illie legum serendarum rationem a patre Ioues unis sile. Alij malunt, singulis quibusque no-Hem annis exactis, antium ingredientem leges
de concilio de sententia lotiis emendare atque interpolare solitum , quatum obsit uatione Creta selicissima, atque etiam Lacedaemon , ex quo iis creuit legibus vii. Sed 3c legislatores omnes Dei discipulos dixit Princeps Apollineae at iis Galenus , quippe a Deo doctos lationem elaborandae legis. Plaeter Mincem Iouis auditorem , habitus quoque Pompilius discipulus Deae , geliae , Solon Mineruae. Chaton das S turni, Lycurgus Apollinis, Zoroastet Hotonias des , Ttis egestus Mercurii , Zamoldiis Vestae. Alii omnes optimatum legum fabros di tunt Deos; alij secetunt. Omnes Samij praeceptoris alumni, qui fabricandatum legum ope iam variis gentibus nauarunt , aras de sacrificia adepti sunt, Charondas, Zaleucus , Timaratus, Theaetetus, Helicaon, Aristocrates , Pithius; etiam Zareoldiis se tuus concessa diuinitate illuxit. Quin Reges omnes,quia legum custodes, Ioues olim dictos Tetetetes selibit. Adeo negotium Dei optima lex est,aded diuinis striden, Ee apta construi debet, ut,nis diuino auctore, quasi rem propriam actuto , iatri optime pei suasum haud fuerit. In Biachamanarum quoque αγει- tiis hae e Aristoxeno aucto te contenta: absque
diuina regula, de hac quidem a Deo demoti si rata , nihil posse vel ptiuati in vel publice lite de salille administrari. Post hae nitida de pet spicua si lex , de velut silia solis; Rhetotum Ad uocatotumque ludi.btio eximenda : alioqui accidet multis quod Oratori Bretantino. Rogatus quomodo se habe tet Byzanti notum lex : ut ego volo, respondit. apposite Sextus Chaeroneus ait Κάθέα ν . d. -
animi, iudicum t nebras .etiuerint , legi Iustragia ct ealeati I urripiunt. Deinde accommodata sit de tolerabili, lex ingenio subditorum. Optimὸ optimus Theo. Lib.3 par, logus AEgidius Romanus: via r spie re d)bra Iex humana : ius ninarati , a va debet hariis fandamentum ; bonum commane , ad quod ἀ-
itaque ma lex continete idebet evnum ex lege natutae , quod si iusta: alterum ex communi bono, quod sit utilis: tertium,ex subiectis,qubditi possibilis , de motibus . locis temporique conueniens . ex nullo priuato commodo lex ferenda est,tiis bonu illud ordinetur ad honu eommune. Nee tacenda est Abuletiss sententia in
462쪽
dissertatione de optima politia: Ligi sator, inquit , non deber condere optimas leges ; qura ι--pae sectus p putus leges perfectissimas tolerare non
poterit. Si qtiis a te vocet optima, facere u se ipso Deerat pes imas, o nulti modo conuenientes Reip.
Neque Mas Use leges simpliciter optimas dea embrais, sed putilo isti iaceommodatas. Deinde
quas promulgaii oro creat, potnales potius sint quam ut in conicientia adstringant. Multas hine turbationes in politiis tam Ecclesiasticis, quana temporalibus, de puri .it Ceilon , qui numis actitet, quamuis partim vete , sic talpsit :In sominum poterea conscientiis modo si apuli vani conremn di stirrepunt , modo contemptus in fargit temerarius , s avdacior quam satis est. Ar insuper frequenter irrittim mandatem Dei propter tradationes hominum. Fit amplis, deletii
entis gratie premens ceruues Chroianorum ; dum
felliter aliqui sua ι amnes leges, suas instittitiones, suas regulas ct stativa arbitrari volunt accipienda es. stetit praeepta legis Dei, ad ere a mariis
inrarittim , si praetereantur , aemergentia. Has
vero traditiones hominum qtiis etintias dinume
ret, in constitutionibus D uatibus pν incia maut Dicaecessum, Religionum regulis, in Vniuerstatum . Gregi ram ct Eectiparum staturis, inedι iis Imperatorum o Principum . in plebiseitis Communitarum 3 Quartim pitires sub inrurminatione luta sentenii , alia stib intem Marione ditiικὰ ina gnationis, alia sub viro, alia , σfere em
mulatim disciplina praeeptum habens, in alti cor- is , nos inter inntimerabilia posisi qualiter etiarimus V ae pMes imbecilli as nostra uitiinas leges ad numerum partium gratuita stib benignarate reductas implere. miam igitur obsitam tot spinis constitutionum , semet inuoluentium ct obtim
tentatis Deum , imponere iugum stipeν cervicis
discipulistim, quod ne iue patres noso, neque nos portare potuimus 3 Hoe animaduertens, ct pia compassione deplorans egregius Tolctor Atigusti na inqui ionem Ianua j, Ipsam, inquit, religionem noram, quam , manifestismis ct paticissimis e/lebrationum sacramensis . Dei voltiit miserieordia e se lib/νam, servilibus premunt one ribus ; ιι tbloatillar sit conuitis Iudaartim , qui legalibus saeramentis, non humanis praesuinptis-mbti stibii iunium. Si itia tempore se dolebat, g apsens Aclusim , quia noura tempesαι diissses ibi pro Orietate o motu capittim increuibialis es tia ietas , ct uigona mutiiplicitas onerum hal modi I eo litim, ct humanarum s prout ti-' queri prasimptionum. Inter quas, velut interiaqueos amma--,s ligantia retia,vix quis iam
CAp v et XIV. Legibos necessarii Magistratus.
OPoixex quoque optimos legum iurisque
aedituos susucete. Magistratus dico , qui
ipsi spirant et leges lint, ρc citima plebi pt
uidentia : accuratissania pio inde inquistionecceandi : nam ct optimae leges sine optimis tractat Oiibiis, tam absunt ut utiles publicae teistit, ut de saepissime noceant, de ipsum bonum commune, quod constructurae erant, destruant. Quemadmodum optima in mumenta nullum
eximium artis opus per se dabunt; nisi alti sex eximius illa gubernet: se bonae leges, nisi eas tractet de viviscet bonus, boni nihil operantur. Propterea inaugurandi sunt ad tutis s.lcerdo
tium . qui pro ipso parati sunt hostiae se ii. ii ad optandi Magistratus , qui ipso Magistratu stiemeliores; quorum primum metitum sit, illuna non appetere : secundum, non petere ; quos vinci pretio , pol Ibile , prece mirandum sit. Sidonius breuitet dixit: Maxime ambiendas, minime ambitiosus. Iuxta Elisum Cesentium, non sit est bonum tantummodo esse, sed videri quoque, ac suspicione catere. Oeconomia ar gumentum ciuilis tractationis etit: 'nam qui priuata gnauitet non gerit, publica non aget
strenue. Multis sapientibus Regibus hoe itudium fuit in creandis Rectoribus publicarum rerum, eos assumere qui piitiata benε regetent. Noe consilium diui Pauli est 1 quo edoctus Basilius Imperatot ad filium ait: Σbu πιι πιὼ
autem qtii per imprudentiam male. nam qui sit rebus Malo prospexιι , nsmquam illa ιιne comstituerit alienis. Lubet una aut altera Attaxerinis Regis natra. P Ansatione hoe exponere. Mases Attaxertii per Pelli ao indom equitanti malum punicum maximum ob tulit in vanno. Rex magnitudinem eius admiratus, in tetrogauit: E quonam horto depromptum hoc donum mihi adscis 3 Illo vero res pondente, Domo mea, Ac in meis agris gauisus Rex supta modum , missis Regiis muneribus , virum Ornauit; de , Per soletii, inquit, iste homo tali curatione de diligentia poterit etiam ciuitatem , meo quide in iudicio, ex patua ampliorem reddere. Videtur autem hic sermo in nucie , Onanes tes cura de stillicienti opera, de
itidenta labore , meliores & praestantiores, quam natura producit, essici posse. Quidam genere Mardus, nomine Rhacoces, septem habebat libetos. Sed ex his omnium minimus natu, nomine Cattomes, Magos de sapientes multis damnis a illigebat. Piimum igitur eum patet instituere, erudire, de verbis reducere in viam tentabat: vetum cum ille non admittet et disciplinam , de quodam tempore vicini iudices eo venitent , ubi sedes suas habebat adolestentis patet, ille coinprehensum filium, de manibus in tergum te uinctis,ad iudices adduxit: ibi, qua- .cumque umquam pet audaciam deliquisset.cum accusatione commeinotauit, & a iudicibus postulauit, ut adolescentem ad mortem rapetent.
At illi animis consternati, suis sententiis emticondemnate noluerunt, sed utrumque ad Regem l ei satum Attaxerxem adduxerunt. Mardoveth semper instante, de eadem contendente,
excipiens Rex ait : Potisne es etiam sene. ve
463쪽
filius in tuo eon speetii uita priuetur 3 qui te Cpondit, Maxime e quoniam in horto ctram cum nascentium lactucatum surculos amat Os destingo de amputo , tantum abest ut dolorem ex eo inatet ip tum lactuca patratur , ut etiam
magis erotescat, item magnitudine S dulcedine plos augeatur. Ad eumdem modum ego. 5 Rex, cium videro eum, qui meam familiam laedit, Id vitet statium officit obstatque , vitam
amittete , de , suis in ipsos inititiis piolii ii, etiam ipse amplificabot, & reliquos mei genetis similitet mecum pios petam tarinnam agere conspiciam. Quibus auditis Attaxerxes Rhaco-cem collaudauit, & in collegium Regiorum iudicum cooptauit, his vel bis praesentes allocutus t Qui tam seueritet de iuste de propriis li-hetis sententiam audet pronuntiare , Omnino etiam in alienis eliminibus incorruptum & sn-cetum iudicem se praestabit: adolescentem veris piae lenti culpa liberauit, grauissumam mot-tem interminatus, si plater antecedentia peceata in posterum sinuli in climine deprehensus fuerit.
honorificum potest Reipublicae accidere, quod illussi ius illam exornet, & in omnem amplitudinem cactat, quam optimi Magistratus allectio. Vedisssinie Constantius Caesai di ait:
ornare, pra populi ovillistia ne aηgoare, Antimes ab Imperatore illam stia amarae quanto maius est , Senatum tali accestone avere , qua animos
pe qui ciuitati alia illa conciliat, primaria quidem illi tribuit bona : sed qui in cadem scientiae terum sapientiaeque pio mouendae curam impendit, rem illi praestabit omnium maximam ; quam multi quidem concupiscunt pauci veth assequuntur. Iuuat adiacete quae in The mistii adoptione idem Casilai D. M tam nam- qae benescium , cum ratione s tua uis tartim, illius tunitim si qui id aee ιι, sed omnibus inunitierstim , tamquam pramitim similium Ias rum , yroponitur. cam igitιν exit muris de viro
mo Pa νtim comitio ad cribendo , virtutem , qua in ipso est . courtio honore remanerari, simulque duorum inter se consentaneorum unum po ati rum decorare. Neque enim nostram hane bin. centiam in unum Tomistiam , sed in sortim S nat/m ratandare existimo , quem tali tamque
api. philosophia munere parιicipando aignum
sum arbitrarus. Ornamentum ergo Me uti impe tientes , viri m ab eo recipiatis , aeceptumque rursum uim Haderis. Subdit mox: Neque illa sus M honore dignus est, qui virtutem in se recom
omnibusque. qtii id meremur, gratia vicem obting re agnum .st, etiamsi latis ipsi apparere minire flua adit. Hic autem vir, quem Ira eas sermo noster ae νου dicat, non setiertim quoaciam a quetisse labit. Philosophia genus sbi aggredietatim ais it: sed quod bonum sibi labore comparauit.
sophiaqtie penetralium ac templor tim antistes. qtie exolescere sinit antiqtiarum ἁ sciplina νtim decreta atque sententias ; seu Martis camatare Fobin natistatemque accipere euir ; at eadeo mortalibus omnibus , quanstim in ipsa est,autiorem s. nastas, quo vita ex prascripto rationi, instituenda , sapientiaque aequirenda curam suscipiant.
Delectus Magisti tuum non ex vita Nobilitate , ' que aleae populati fidendus, sed te- seruandus Pi inciri , ex pto bis , ex Optimis. Egregie consulti utimas Intisconsultus D. Ioannes Baptista Lutea consulit: Nihil au optimum Dis uti regimen poptilortim magis conducibile eo eo.
tiam ii Reges in se has electiones νιeverent, ct suis e. iiii r6.rant, Oti ex ion Maraonitas pro- horam cauitim, ctiis que populι digniorem eligant, ab se alerentia nobiliorum. Sic Ferdinandus V. Politicae artis petitissimus, cum Caesaraugusta nos Magistiatus suffragia sortirentur non absque publicis damnisivi his obstaret notum sibi
Caveat Princeps, ne assictum sequatur: sal- rusus pistunt passiones, dignissimos Constitatu iudica- is .ctu. bunt ineptos. De Caligula scribit Nicaeu, Vnum ex equis suis, quem velocissimum adipellabat , inuitabat ad coenam . ita ut ei hol deum ex auto apponeret, funderetque vinum in poculis aureis, ac pet salutem eius de sottunam iutaret, seque eum Consulem sieturum polliceretur; idque secisset omnino, si visi siet diutius. Ratio sequenda est in omnibus, ratio omnem assectum domet, de flectat potentissimum odium. Themistocles designatos Duae aduersus Bastatos, omnium primum Aristidem cognomento iustum, a quo semper dissensetat in Republica gerenda, adeoque exulabat, in patriam reuerti iussit, ne in illo petietilo hoe eotistiorum socio carciet. Caveat Christianus, dum arbitet rerum est, alios publico allegere ordini, quam Iusti nomen meritos. Quo animo Rex seiret, si Proteges sui ad Magistratus extillissent perduelles, pios iotes . N insens stasimos hostes 3 idem faciet Rex, qui Protex Dei in tertis est, s coadiutores regiminis adoptet peccatores, qui hostes Chiisti perduelles sunt. Adulteratot monetae capitali in se peticulo laedit Maiestatem : hoc solum quod Principem stipat falsi pondetis aut metalli testem : nonne
scelestius Principi erit approbate scelera , filii, id est iniqui, animi delectu 3 Electus quicumque Magistratus satellitem legum se putet, eas tutetur. Adeb augustates est leae hoe honoratissimum satellitium ha beat , Senatum, & praestantissimos Reipublicae viros: non enim quo suis de plebe , sicut Regii
corporis custodia , admittit; quan id enim ho-
notatior animus quam corpus est, tacito opol tebat honoratiores milites seruare mentem
Principis, qu in corpus. in legibus enim re
dantium mens est ec animus , de sapientia, α
es , re secus imperii custos. N artha vigor que ae splendor ; quas non minus,quam iacium vestis
464쪽
Vesta ignem colete , set uare solacieque vigenia .es, & illustres debent sui Antistites. Non vereor sanctis nominibus legum custodes notate. Theodoticus Rex se te scripsi, esse innocentiae templum, temperantiae sacratium , aram iustitiae. Absita iudieariis mentibus aliquid proici num t pio Piincipi sub quodam sacerdotio ser uiatur. Tum Giaecis his Ma & altare & tribunal
significat. Clatissime Antonius Melissa,
Celetum ad legum custodiam addititius Aristoteles utiliter seripsi libro de Republica nono:
fri emporis Orator egregie animailaertit, cum ait, oportere riuitatum Rediores eum civem, qui lutim cancellis continet se, quique eis libenter paret, ceu integram salutis cogetiam patriae a foentem , ct honoribus augere, ct Iaudibia, tisa re: c ινδε autem, cui harum repagula perruperis,ct limites transtulerit, ignominiis notare, o
supplieiis rans inger . Et rationιm stibat Gisiamtims enim es ratio ct omEosa stini os uia illa omnia, qua unusquisqua nostrum facii, segibustulentibas. Denique oportet praemiuira custodiae publieae exhibeti Magistratibus honotem di obsequentiam e quam Populus largiter praestet, tamquam membris ipsius Regis, tamquam,
instrumentis Dei. Vald inquit v volueto Abbas J tim natim est , ne, si custodes custodiam n gligunt, ct eo odiendi custoris de fiestius, iei studia repet ut o detrahunt, illum qui ει sad ιριμι, ct eustodiam statuit, grauiter e f
MAxime etiam suturus boni publici status
praestruitur puerorum cultu : redeo ad id quod indieaui qua vita educandae iuuentutis cuia nihil amplius socrates de legibus curauit. vlta boni et unt, qui bene diu instituti. In nulla re natura solicitior ac delicatiot qu m in tu& semine. Quemadmodum feta nobil- cum a primis annis altae ponunt seritatem, de
quid come atque vibanum contrahunt stransue-
tactae , fiunt denique hiimanae t se homines a pueritia bene docti , sent, se dixerim, diuini. Ceta& vitium calidum essiari se sitit ; quam velis , excipiet tunc eis em : ita adolescentiae
calot habilis est omni soti . semen novalibus commissum , altas lassices agit rex te iuvestiua semente ann nona expectatuit sic ex adolescentum cultu , messis acciaet urbana. Quare se ut te medium sequentis anni in antecedenti quaeritur avorum procuratione : sic bonos Reipublicae vitos Magistratusque a primis annis ad ot- nati oportet. In magnis aedisciis magna ianda mentorum cura est. tota Reipublicae fabii eae pueritia assurgit ι quate maxilies curanda: cuius edurationem merito dixit Diotogenes camentum totius Reipublicae. Hac iuuentutis cultui assoluit Spatia. paedagogum ibi publicum pue totum instituit Lycurgus volens praeterea qualinaturalem his pudotem vehementer conciliate, imperauit, ut in viis manuq intra pallium haberent, silentioque incederent, ae nusquam citcumpiscerent, sed humi defixos oculos tondient. Hic certe patet, masculinum sexum &ctica pudicii iam acciotem elle natura muliebri. itaque illorum vocem min .s quam s lapideicissint audietis ; oculos vetis mitius si esse Maerici conuertetis ; maloti autem eos pudore assici , quini ipsis in thalamis virgine s existi: ris. Ac posteaquam in conuiuiuiti venerint . iatis profecto sit, si vel ad inter togata respondeant. Et iam minima puerorum peccata dissimulanda non sunt: imitanda pludetis illa vetula ancilla, cuius fidei & euiae commilla sancta Monica.
quae Augustitis filius se ieribit; adhue adolescentiati , & supcistes matti praeaciunctae, cum ab ea post prandium si bere prohiberetur.
pius eam pici ibus vis: bat, vi saltem haustu aquae seisidae expleri sibi stim pateretur: qnoa illi semper hae ratione negauit, quod, cum ipsa grandiot sacta mi: siset. & bibendi vini adepta
esset libet talem, aqua tum i idei et, di mos potandi piaeualerit. Praecipua ta en cura si instituendae prol , Regiae. Optime Cyriacus Sticeta :
viderati . litio ipse Rex etiam senescens discat rad canos cum disciplina properet. Sapienter solon:
Sen sis multas per uiscens. Quoad libiorum delectum prudenter The- oblimi I. Distius : non eosdem privatis hominibus de bron . Principibus sermones ac libros accommodatos atque idoneos este , Sed nimirum , ut amictus. aedes, equi, currus ac ministri, ceteraque quae ad cuiuitia peti inent corporis , ornatiora illis
quam subditis ta splendidiota sunt , ita disciplinas ad libros non communes iidem ae vulgates attribui . sed proprios atque praecipuos Oportere : qui teneris Principum mentibus alti atque ex agetati animi magnitudinem quamdam & grauitatem instillent ; quique Reges illos prius ac moderatores eis e sua, qu m alio tum lectores ac gubernatores doceant: G denique, qui diuidissimi praestantissimque cum sint , diuinam in eos de conditionem & appellationem transfundant. Salutate est quod Basialius Imperatot filium monet i i c. his Misiar
465쪽
. θλων κα .ξιώθῆι. Per h1sorias teteres ira ne recusar ibi enim reperies sne labore , qua ai, cum tinis e tigerans: atque istine hauries ct bono rum ιirtutes, ct improborum vitia ; vita humana Ourias mutationes , O rerum in ea comerso, in ιm,odi huim instabilitatem , o Imperiortim pra-cipires castis: is, si verba complectar, malorum De noram paenas, o bonorum piamia : quorum illa fari/ι, M in diuina iustitia manus incida ;h e amplecteris , ut pν miis , quae ea comitantur, potiaris. Ego non contemnendos puto , inter
volumina Regio animo digna, Nicephoium Gregoram , Sc Boetium cum de italiae statu, tum de imperio virtutum. Laudo in hoc Gregotae histoliam , quod eventuum caussas cuiatiose expiscetur, pietatem inculcet, atque in asserenda opportune prouidentia alios ante Scri
SALUTIS PUBLICE, Sive Cardinibus gerendae Reipublica .
E R T i v xs fabricandae salutis instrumentum aequitatem dico, quae velut usus est sapientiae atque pietatis ilegitima pacis mater, immediata communis felicitatis origo. Princeps enim , lex, iustitia, sunt capalcs fortunae publicae, e diuino sonte deducti. princeps Dei vicarius est , lex Principis artificium .. iustitia legis flos& fructus. Pi inceps pietate , lex sapientia , iustitia aequitate subsistit ; in qua pax , salus, felicitas Regni Regisque locatur. Lubet propterea Ihetoricari cum Plutone , ut hanc partem siue usum Regiae Philosophiae
Principi commendem: est enim aequitas seu aequalitas,ut naturae scrutatores asserunt. mater iustitiae , est lumen clarissimum , Sol s ut ita dicam ὶ initius; sicut e diuerso inaequalitas, tum in defectu , tum in nimietate, sons de origo caliginis.. At aequalitas omnia vel in caelo vel in tena bene disposuit, iure humano diuinoque immobili. Quis enim nescit, solem dimetiri aequabiliter dieium noctiumque vices & spatia certis proportionibus t siquidem quotannis recurrentia , quae ex re Vocantur aequinoctia, Vernum autumnalcque, natura tam manifeste signauit, ut vel indoctissimi sentiant quantitate dies pares seri noctibus. Quid Lunae cursus recursusque a coniunctione usque plenilunium, & inde rursus usque coitum de interlunium . nonne paribus dimetiuntur spatiis i nam siue crescat siue decrescat, utrumque fit numeris dierum aequalibus, & augmentis detrimentisque parilibus: a leo in caelo quoque putissimo eximius honor habetur aequalitati, sicut & in vicino eius acre. Cum enim quadrifariam annus sit diuisus in horas quas vocant, aer mutari solet naturaliter his vicissitudinibus, ineffabilem ostendens in hac ipsa permutatione ordinem : nam in totidem menses hiems, ver aestas, autumnus distribuitur, trinos videlicet, atque ita expletur annus solidus: quem ideo Graeci tauωτον nominant, quia in se currit sua per vestigia, in se complectens omnia ; quod alias fieri non poterat, nisi adiuuaretur horarum dictis vicibus. Eadem aequalitas a caelestibus extendit se ad terrestria pro
466쪽
pro suo vigore miluo, c in sit aetherea natura praedita, de illinc ex propinquo cuncta disponens sublima , de deorsum more solis mittens secundos radios. Quidquid enim apud nos peccat, est inaequalitas a quidquid non deccdit ab' officio Aqualitatis opus est, quam in rerum uniuersitate proprii: mundum dicere licet i in ciuitatibus optimam & maxim E legitimam Reipublicae speciem ; in corporibus sanitatem . vi
tutem in animis: nam e diuerso inaequalitas, morborum ac vitiorum caussa est. aetas,
quantumuis Ionga, me deficeret, si vellem percensere omnes laudes aequalitatis, δρex ea natae iustitiae. C A P v T I. Equitin nec saeia.
Rco Princeps constitutus sequester iuris , albitet boni de aequi, sponsus iustitiae, Hymenaeus pacis , setialis sortunae
communis , custos aequitatis tuendae inter suos, iis dein ipses tuus ilistusque sit: sit de alienis , nec aliena Regna concupiscens, nec propria contemnens. Ad aequum collitiret ; hoc sibi pix ligat album notum Opetum : quemadmodum sagittatius ad metam tela mittit, nec supra nee inica, nec in
dextram nec in laeuam; non cognatio, non Uti
litas, non familiaritas attendoula; sed nitido de pertinaci intuitu pulcheltima de splendidis sma solitatiae iustitiae species respicienda. Sapientissima simul de sanctissima semina Hilde gaidis Philippum Mandriae Comitem se monuit : is enue, o siti Sei, ιι pura oculo itistitia in Deum velut a)Λιla in soleis aspicias, ct tirabsque proprietate soluntatis itia iudieia sua iastasM. Opus Principis aequitas est ; elegans, lepidum , persectum elabolet, accuretque C stendete populis, de quanta arte polleat probare: nulla eius ectati exceptio admittetur, tiue amicorum cognatotumve importunitate pulcherrimo peccauerit artificio. Regiam statuam subii. catulus sculptot, tegulas artis sequetur, non quae amicus ignatus statuariae dixerit: sic Rex iuri aequitatique solam pateat, cetera sutilus. Quid diceremus de petitissimo statuatio , qui adorandum omnibus simul actum in t me recisset, truncum, aut mutilum, aut monstrosum Num aliqua excusatio ellet,quhd accedens amicus postulasset manum illi amputare, aut nasum recidete, aut unum btachium prolixius de delicatius altero producere, aut foedo onerare gibbo 3 Regi quoque nulla est excusatio temetandae scedandaeque pulcherrima aequitatis,precibus id fecisse aut persuasione aulicorum, aut priuato lucro. Tanto magis cui et tuae augustae attis opus Aegantissimum facete , quanto praestat ceteris attificiis bonum publicum aequitate te sultans. Quemadmodum peritia gerendi publicas res, at s artium est, de scientiatum scientia, iuxta diuinum Gregotium ι sc in eius usu de elegantia cura curatum adhibenda est : nam
de eius opus, salus publiea, opus opetum dici debet. In hoc imitet ut Plinceps Deum. hos honores Regia Maiestate dignos habeat, hoc felicissimi Imperii pulcherrimum sceptrum, aequitatem ; non fulmen ut plutarchus alto non tridentem, quomodo nonnulli se pingi ac
suerunt. dum assectant ea quae consequi nequeunt. Succenset enim Deus tonitrua de sui mina radiorumque pioiectus imitantibus. Quiveid virtutem ipsus aemulant ut,& honestate humanitateque ipsum rescire conantur ; ipse hoe studio eoium delectatus, eos auget, suaque requitate iustitiae, veritare ac mansuetudine impellit. quibus nihil est diuinius a non ipsa petpetuitas, atque aeternitas: non enim
ob tere pus vitae beatus est Deus, sed virtutis puncipatu.
uitatis seu iustitiae duo sunt membra rdonandi praemia unum , reddenda alte sum poenae . hae 4ixit Democritus communes rerum publicatum g - ναι, sortunas, genios,
angelos. Licet pulcherrimum sui pretium ipsas bi virtus st,poenitet multos gratis bonos eue: unum de millibus domat ipsa honesti species rede t. vix ςst qui credat glandem sui mercidem ipsam virtutem: quate appendice alio piamio necessum est prouocati moitales. Adiicienda est mercedi Letoi sua poena. multitudo non rationi paret, sed necessitati: minorem sensum hono ras habet qui in dolori si quate improbi, velut
iumenta , alliciendi sunt ictu, aut metu ; de quos pudot innocens non vitio ciuentat, timor seueras constetnat inuitos. Hanc partem,
quia ignobiliorem , deleget aliis Princeps ; illusitioiem illam honestandi dignos, per se potius exerceat: neuitam negligat. 1 cd lardeleg tos alietius iudices solicite anui indueitat ,& inquitat, ad exemplum Constantini. Cuius istam meminandam legem Theodosianus Codex habet : Si quis est, cti tiscumque loci, ordi vis, digni- tis .co Lraiis, qui se in qmmeumque iudicum , mirum; Theod tito, amicorum . vel palatinorum meo m , aliquid
verae ter ct munis e probare posse es ait, quod non inregre vique tu o gessis videatur, inireti avi ct ecistis aecedat a interpelles me, ipse audiam omnia , ipse cunosam : Os De is comprobatum , ipsemet vindicabo. S. eat securvi, oben sibi conscitis dicati s probauerit, vi dixi, ipse me lindicabo de eo , qtii me usque ad laetempus alata integritare deceperite illum autem qui Me prodiderit, ct comprobatierit, o alia gutta istis Er rabat auebo. Ita mihisti a diuiuuat semper propitia st, s me incolumem praest/t, τι cupio , filicissima o forente R. publiea. Hae ille. Non minoi cura Hentico II I. optimo castella Regi: de quo Palentinus hanc Politicam
467쪽
Politicam in prouidendis iudicibus narrat. Henriem tanta tha irate subditorum falcta gerebas , it ct omnia ct omnes, quasi sua usem, curaret : ct sub ιο omnes prouincia ct riuitates so
mam riuatati, quam optimo ct rato pratiabat re-Ziore; alteram iudici, qui non nisi ob eius prositatem remouos videre tir. Nihilominus sic tit pro-,inciti bonos prae Rectore praponebas ; ea aem animi viri iste Ostieritate in eos acerrime ammaduertebat, quos iugerendis A fagi ratibuso ossetis, netam delinquente. , seu diratos con stexis. dicebaι enim , eos iudices non indigeme alios dicatri, aut alia pes mi regiminis Hobatione, nisi qhod pauperes Magistratum accepissent, seu locupletes inde etia si I nt. Imitatus est Henrictis
Antoninum Pitim Imperatorem, qua, τι Capito linas alis, quemdam Pratorem designans paruore me in o ficta ui artim, au Senatum uiι: Amaisti, Pia ονυ ne Lissi, inautos purpura, quem, anteqtiam prator seret, mendictim ct pauperem
Cviet princeps honores iustitiae: nam contemnetur ius, si nummis aestimetur nimita sunt vilia, hoc ipso quod habent pretium. scelestissim inii est , ipsi iiii fas de ius venale tradere iniuste. quidquis sacrum, sacrilegum est vendete. Accio, Ble sensis ait : Ac prior est aptiuDjum itistitia . qtiam praebenda. Ideoque cam in viroque possismonia committi; damnabilior ιamen est omnis O nalitis iti exhibitione iustitia, quam in tenuitione auima aut praebenda. Ergo retundatur ambitio caeca cupientium , proteruare enetat audacia .qui luctum de malo quaerit, poma proposita terreatur: qui honorem per nefanda desiderat, anulsa potius Opinione turbetur. Cenerose Praefectus praetoria inquit: N Fris ι mporibus Icelerata pecunia non valebunt; me culpam suam redimes, qui reum se esse Ognoscit .iniquis fauaistis non patebit occasot peν- sequim ν , non vendimus Meeuentes. Princeps ipse doceat venerationem iuris, donans tribu nalia , non vendens. quid mi tum , si vendant
iudices iura, si ipss Rex vendidit iudicia 3 Ne
celle est, ut qui emit Magistratuin, quaestum re- patet , ouanto illum comparauit, mercatutam
doctus . Pi incipe. Non est credibile, quM vir egenus, si probus est, velit quae liui Rempublicam habere: si improbus, quivi non velit post
exemplum Regium. Alexandet Seuetus hono . res iuris gladii numquam vendi pasias est, dicens : Necesse est, ut qui emit . vendat. Ego non patiar mercatoras potestatam: quassi patiar, mnare non polo m. Erabesco enim punire etim semianem qui emis, ct twngit. similiter criminat ut
feticea: P ouincias Voliari, nummarium tria Lib. i. gebunal, atidira irrio edicitatione, alte, i a diei. Benes non rei timo quando qua oneris, vendere, genii imitii est. Damna huius mercaturae icitis monuit
Rege, Chrysostomus: Dignita rafain Iuni ti/nale mi re hinc damna nascantur, cy tameis nemo est qui corrigat, nemo qui reprehendat s seditum qi mdam atrur sequelam narcta est hae mereo. Gnarus huius mali iustiniatius ait: μ etin,as ex osciis conqtiirere, omniam sagit artim principitim di , s suis: hine enim nauuinarum o pulteistim conueninum consum: sine lutim contemptus ct Magi ruttiam: hine demora iis rebus p bticis malortim omnium catissa es origo. Idem ait: Subiit animum cogitario, quo tandem falcto, quidquid ιθiam in prouinciis nostris notaxium existit, phrsemus Uno generali aliti is a meliora traducere: ct re ipsa hoc eventinam deprehendimus , s demus operam, ut gentiam Prusido qui ciuilia in prouinciis ossicia admini ant, puris υtaniar manibus, ct omni prata abstineanti,
hi salis contenti, qua praebentur ex publico. quia quia/m aliter non ies, nis quoque Us Uicio gratuita susceperint, neque praeremu c τι vocari fiss agiorum, neque iis qui Magi rarus geruns,
neqae cuiquam alis qai setiam dantes. Eiusdem imperatoris est: Holentes illiberalia illa Oortii lia sin a tollare , ct casiatores nostros tueri, ne quid assertim prouinciarum moderatoribtis pariantuν : proptera a grauis issis offficia conferre su-Δiretis, ne quam ad delinquendum decviendum que subditos occasionem taleant , dedignantes imitari eos qtii ante nos Imperio praefuerunt, qui
pro pecuniis conferentes o seia, sit ipsis itis --οepandi eos qui initi e se in os ictis gerelam, copiam ademerum. digni profecto quini propter
turpiteν acceptam pro osciis pecuniam, Opira staterantur pallior cum neque stios ea re colla ινιι ab improbis Praesta bus eripeme , neque
Modum reddendi tutis disertὸ exposuit Cal- pia iacti listratus , illustrissimus lutis Antistes ; cuius hinari emerito ptaecepta , instituturus Praesides, tran f Iamin. scripsit itistiti tonus Caesar in Pandectis. Obsi
uariatim est ius reddenti, ut in adetinus quidem facilem se prabeat sed contemni non patiarin. υnde
mandaris ad imum , ne Praesides prouinciarum initteriorem familiaritatem nouinciales ad stria tnam ex conuersatione aequali contemnio Agm
Appendendum hic est pro Cilicialibus testa
pluin Constantini ex Theodosiano volumine. cessent, inquam: nams manisi non cessaverint, rigladiis Midentur. Non sit venale Daicis vertim, non ingressus redempti, non infame Ii irati ibtis secretaritim, non Oim ipsa primo cum pretio aqvie aures iudicantis paverrimis ac distitibus raserantur. Alis ob inducendum eius qui esse, principa aicitur . d praelatio. nullas litigatori vis adiutores eorumdem os eir principiun canc An. adhibeant: centuriantiis , aliartimqtie Og eiatium, partia magnaque poscentium, in olera i impetus
468쪽
impeti ablidantur , eorumque ervii iti gantibus acta restiitiunt, inexpleta asiastin temperetών.
Sempeν invigiles indUria presidatis , ne quidquam a nauicti generitus hominum de litigato estimatur. qtii si de ciuilibus caveis quidquam ρώ-
satierint e se poscendum , auerat armata censetira, qua nefario m capita ceruicesqtie detruncet. δει a
eodem conquerendi vocem omnibus .peraretis aptiuomites evinctos prouinciam , aut aptia Pra-
fritim Pratorum , si Magis fuerit in uicinor ut his referentibus eas est, seper talibus latrocιnsis supplicia proferaretis. Haec pius Prin eps utilitet edixit.
dantών. Quo die multotum lic minum millia alloquebatur Deus, non dedignatum diurnum Oraculum sngulos compellare in promulgatio- Iib. de D. ne lagis. Exemplum h ι λιtir, philo inquit, notalogo. quis umquam Rex superbe de pietat proartim ob sArumque ciuem, sed as rus a sacris legibus deponat supercilium, fastumquὸ aedis at, siescam
iam animam, qkansnm fas est , sacrii magnisque
gium, imis diuinum, facilis conuet sationis tuo. rem Rudolphus primus: cum ab eius congressu auertetent aulici tenuioris fortunae homines,si nite, inquit, homines ad me venire: neque enim ide4 Imperatot sum , ut arcula includar. Nolenti Adriatio audire seminam , cum priotium minias posset; clamans illa dies it Noli ergo impetare; tum admonitus ossicii, illam admist. Non sit tanta maiestas ut in saltum degeneret. libi dictum capiat illud Naetias reni ad amicum tulianum praefectum tributo tum exequendorum : I uiuosam Deus rerum machinam Diu is . atqtie imperio procreauit. Martis autem ct ad incutiendum ptiao em accommodaritis nobis contulit ; nempe commiserationem . atque honoras
aquatitatem. Quid ser. ηοι Christi aiscipuli, illius inquam mitis o s/nigni, ct qai nobi quearis ministrauit i non Magistri pietatem nobis imitandam proponemus ' non benignos ae faciles nos ipsos es-sertiis pratebimus, mi talem ipsi qua
perque graue est tiberis hominibus fruitute pν i,
aut seque inter eos , qui ex eadem terra missa coagmentati sunt, interesse, ut alty imperent, alus olo tenean tir i alq tributa constituant , alij
tiantur laborent, ae precibus contendas e eaque circa unam ct eamuem im inem . circa v mct eamdem dignitatis procini iam com gere .cir.
aque mori utis est. Satis, inquam, hae Lbois hominu btis molesta stini: ne quid huic ι o ponderis addatur, ne quia pana im, qua ρνDntim nostrum pecca tim muletatum est , atersitatis accedat. Hactenus ille. Magnum populis solatium,etiam ii ii Oblitientibus caullas , conscientia auriti &iusti albicri praestat. Aristides Sophista in Maico
aliqui da, euantur , non,id tam graue ducunt. quism quod maiora non patiantur, praesare seeum
ι putant. Caussis pauperum auiitioi de seli cior princeps sit, eorumdem non soluin iudex, sed patronus . sed pro rator. Laudanda in hoc Maria Aragoniae Regina , statos hebdomadae dies pauperibus, viduis, Orphanis audiendis saetus habebat.
nitorum supplicio unaque liberalem attis ccm , maximum iustitiae cultorem, cui Ast ea δsummo aethere aureas tradidit lances : cuius studium aequitatem tu di, pacemque iustitia colendi, nonnulla expiauit indigna tanto Pii cipe ; qua nihilominus non obstiterunt magnae inter maximos gloriae adeo iustitiae nomine metuit de omnibus. Tie Reges eiusdem nominis,
nec diuersi ingeni , Aragoniae, Castulta & Lusitani e Regius tunc rein iis potiebantur. Aragonius de castellanus sua Regna sillixerunt; Lusitanus non tantum se auit, sed selicitauit saeui Datnta Omnes tres: sed quia Pot galliae Rex ingenium sexit eicolendo exquisite austitiam, non tantum fuit mel tot Pelio Castellae de petio Aragoniae asperis & se uis Regibus , sed multis aliis clementissimis. Auteum saeculum appellatum Lusitanis, quamdiu hie Petrus imperauit: dum alia Hispaniae Regna implacato aestuabant Marte, ardebant bellis, de tuorum Regum crudelium impatientia laborabant, Lusitania inita elucebat pace, multis exundatae opibus, sui Petti non dicam crudelis, non sevi, satis est die ete seueri, beneficio. Non itie suae, sed elimina aliena dii tum illum fecerunt. Piopterea metuit ab hominibus laudem excusationemque multorum, a Deo veniam Christianis
procuratis sacris. Qui Lusitaniae Regum gesta
469쪽
scripsi, se in veteti memoria competisse tradit, eximia & singul1tia Petrum, maximὸ in morte, Numinis sustititiisse beneficia, tum quod rectus& iustitiae suetit amantissimus , tum praecipue meritis & interuentu sanctissimi Apostoli Baiatholomaei, quem religiosissimὸ sempet col Mit, cuiusque nomine,& priuatim & public ἡ, multa& maxima in egenos semper contulit. Agerit ulterius . constantem & vetustissimam in Aleo baciens Coenobio saniam esse, postquam e vitiis iam decesserat, gelido corpore, & mox iis a b
nratis, quae corruptionem vel impediunt vel te morantur, sarciendo, ad vivos ite tom tediisse magna astantium trepidatione : aduocatoque
mox sacerdote , qui sibi a factis consessionibus fuerat, ubi climen , quod pet obliuionem vivo excidiiset, titE exposuit ,& saeta absolucione expiauit, compositis iterum membris suauiteteonquieuisse. Quod sibi adeo tarum S peregrinum beneficium, ob iustitiae inuiolatam Nin
cottuptam semper Obseruantiam, atque eximia
apud Numen Baltholomaei promerita, obtigisseeontestatus suit, ne aeternum salutis dispendium animo non ritὸ expiato subire cogeretur. Mirum quibus modis , & quidem mitis, iustos Principes Sacrametis suis Christus donet. Egregium humanae iustitiae facinus cum complacenisti, fliuinae istud idem demonstrabit. Heth inbaldus multis nominibus, sed potissimum iustitiae cultu, illustrissim i dum grauiter lecto decumiaberet . tumultum in prima cameia clamoresque semineos exaudivit. Quidnam ellet sciscitatus, ab omnibus pro more aulae supplessam veritatem extorsi minis; quibus quidam ex pueris petienitus, paucis alietuit: Domine, filius so- totis vestiae, quem omnes post te primum timet di colunt, virginem oppressi puellam. Quo audito. & te plenὸ cognita, chnissimum nepotem suspendi mandauit. senescallus, cui id iustum suerat, se factutum simulans , egressus iuuenem admonuit ad tempus latete ; N ad senem redies, implesse iussa est mentitus. At quinto die existimans iuuenis auunculum iam culpae oblitum, aperto camerae ostio introspexit: quem ut insit-mus vidit, blandis aduocans vel bis, ad lectum redinare premis t. tune Hethinbaldus , arrepta consanguinei caesitie, caput laeua contorquens, & deditia cultellum guttuli eius valide infigens, occissit. Postea dum morbum letiferum persen-st, aduocauit Episcopum: eui, postquam cum Sacramentis aduenisset, multis cum lacrymis de
magna cordis contritione omnia peccata suaritiae consess is est,tacita dumtaxat morte,quam
paucis antὸ diebus nepoti intulerat. Quem sub inde arguens Episcopus, dixit: Quare celas recens homicidium, cum cognatum manu tua
peremptum vidimus 3 Ad quod seno tetulit: Neque ego hoc peccatum iudico,neque id mihi a Deo remitti deposco. Cui iterum Episcopus:
Confitere crimen ,ut Deus tui misereatur ; alioquin sicio viatico destitutus abibis in latrara. Heth in baldus intrepidὴ te spondit : Testot Deli. nepoti me charissimo non liuore,non odio, sed iustitim etelo necem intulisse. si propterea S cramenta mihi negauetis, spero saltem spiritualiter Viatici fiuctum me percepturum. Quo
audito , Episcopus recedebat. cui mox reuocato dixit aestinus : Perquire an in capsella stS1ctamentum Corporis Christi , &com aperta
p3xide Saciamentum non appareret , subiunxit He ix inhaldus t Ecce quem mihi abnuens tecum portasti, non se mihi denegauit Christus. illicli, aperto ore, hostiam in lingua demonsitauit. Redeo iam ad Lusitanum Plincipem. Aquὸ fidissimus malo tum vindex, ac libe- Iis vi iustatitatissimus honorum aestimatot fuit Petrus , &-ν sine auaritiae diligentia, sine subditotum mise- μria diues, pace scitae. Damnatorum di titias aeta-
tio nusquam Regio addixit; sed in Duces , &optimh de Regno meritos vitos, gistribis endas curauit. Plebem nouis vectigalibus & stipendiis nullatenus oppressi : inio admonitus aliquando, ut Regiis, quos a maioribus acceperat, thesautis aliquam accessionem faceret , illum
laude dignissimum Regem se arbitrati respondit , qui ctim a maloiibus acceptas diuitias tueatur, Regiis se vectigalibus alat, citra populi iniuriam. Ingenio ita liberali & od conserenda beneficia procliui fuit, ut illo se die Rogem minime si isse diceret,qui nullo collato neficio elapsus esseti aliquado cingulti sibi laxati
iussit, ut brachia liberitis ad donandum extendete posset. Nobilibus,qui in Cutia & aula versabant ut stipendia auxit. De se vel Repubi bene merentes magnis honotibus ac donis cumulauit ; neque cuiquam ea, quae patet liberalitet dono dedit, aut imminuit , prorsus abstulit, Conuiuia quibus nobiles excipiebat . dum Regni fines inuisete solitus erat, lauta semper& oppi para suete, quamuis assidua; quippe cre-btδ Regnum uniuersum perlustrabat,ut maiores & potentissimos quosque in ossicio contine
rete minores,abiectos, iniuriis obnoxios ,& expositos ab eis de vindicat et Cum igitur his duobus Regium munus contineat ut . bonorum
nimirum praemio, sontium supplicio atque s na, pertum , qui in viroque excelluit, mitἡ, ireptimis numerandum Regibus esse censeo.leges aliquot tulit acetbas quidem, sed populo gratinstinas. Capitali supplicio di bonorum proscriptione iudicem damnauit, quicumque se murietibus corrumpi pateretur; quod & aliquando
exequendum curauit. Flagellum e zona appensum gestabat, argumentum instantis iustitiae. Ita se apud vicinos Reges gessit , ut in magnis bellorum tumultibus quibus Atagoniae & C stellae Regna affictabantur, perpetua ipse pace potitus fuerit.Nec alio ingenio,nec iniuria quidem, sed hoc communi pacis beneficio ptis iii Regum thesautos locupletavit ingeti auri & ar- genti facti insectique utiquam sine popularium opplessione, & post summam liberalitate ni , ex diuturna comparauit pace. nam plus sibi potest
pacatus Rex dare,quim ab hoste victot accipere.
Haec propono imitanga principibus;no alia, in quae nimius tutis amor adegit Petrum cum sui. ipsus iniuria linis , augustam Regiae aequitatis Maiestatem offendens. impos sibi impeiandi,
abstinere non potuit, quin violentas ipse manus sontibus, qui ipsi s stebantur, insertet. Ministros quoque Ecclesae incontinenti intis se uandi libidine inuasit. sacerdotem homicidam, exercitio Oidinum priuatum, occidi a lapidi cida fecit; quo coimprehenso prolatoque ad iudicium, iussit, ne amplius lapides excidet et.
Clericus, inqui homicida datiatus est ollicii sui priua
470쪽
priuatione : ergo quoque ictum homicidam i ii
ossicis usu piluo. Filius in partem manu, iratas immisi. iussit Petrus acceum nratrem : Iraci u seinina explicare partem sui filii. itinctatus une maritum posse ei l . illa satetur e Mooacho quodam sui cepit se adulteram siclem. mox Rex ipse Coenobium adiens , trucidari iussit Monachum. litipatientissamus adultei, tum fuit,aidentillima in eos sevitia pro sus. Novit praecipuum ex aulicis, quem csa: um de intimum habebaticum coniuge aliena adulteium: stati in imperauit vitilia citis abscidi. Mum λί- Post haec cliatus populo fuit, & optatus , dei 'tri villi, . adeo tultitiae in teliquis amor, liberalitasque et ga bonos, unpetrauit stoliam homini immiti : qui licet saepe saetitit, numquana gratis saeuiit. Saepe statis bin cfecit ; nec enim iniis amore plus praetergi citus limates ipsius
iuris , quam honciis. non magis inimitis fuit, quam comis, familiatis, liberalis. perinde malorum osset, ac bonorum amator: contra illos ad
infamam festiuus. a nocte loannes Alphon sii,Tellus pio more prisco Hispaniae inauguranis Hus Eques.stissiturus vigil elat ad arti a capelle-da, quinque nulli a lampadum a totidem homi nibus sustineti iussit. placidus in tet illos ipse et tisctans. Dictum de hoc Principe quod de eueto Caesare, aut non nasci debuill , aut non mori. plerique aereinum volebant. Multa ha buit dignissima, de digno Regi necenaria qualia sunt, in mensa liberalitas ei ga bono sinulla auaritia erga plebem. quam vectigalibus de iii butis numquam prcssat, ardentissimus amori u- Iis, legumque tetierentia ; inuicta cuia de dili gentia ossicii Regii, procurandaeque salutis pu-hlicae. Lustrabat ptopterea saepissime totum Regnum, caussas pauperum procurandas quaerens, non exspectans modo. Hoc maxime solicitum habebat Regem, ne mi se tum potentior oppii metet. In hoc quoque clarus Deloces Medorum Plinceps, si quem intellexisset intuitum cui
piam, hunc ad se accitum indicta pio delicti
modo poena multabat: in quem usum exploiatores auscultat oleique per uniuersam suam di tionem disposuerat. Myeetinus Rex , ut se obiastringeret curandis pauperibus , e suo censu depecunia resarciebat hitta, quasi se mulctatis ob ob incutiam prouulenda iustitiae. Perpetuo denique paeis studio felicitatem diuitiasque Re gno pio curauit Petrus, tibi in supci stolium.
Contentus. vnO Regno .s licitando, noluit alia infelicitet conquuetece. Nam Ruibus e multis RegnAm cui si 'ir υntim, Viae Reae inti eri , si tamen unus erat. Ruibui e multu Regnia bene qus regias υnam, Vix Rex sem erit ; si tamen unus eνit. Phoeniceus P inceps, quem magnus vit Thomas Motus exoptauit, Petrus Lusitaniae Rex siit, contentus suo Regno, Optimξ ipsum mo
CAp v et VI. Modestia regnandi. Quemadmodum studia tegnandi priuatis
hominibus odiosa de turpia sunt; sic de
Regibus alia iitia amplis candi nouis plouinciis iiii ciri. Accidit, quod Sadonius pulchre ait: S cui nominibus Reges, ita Regibus dominandi desiaelia domi nantur. At non minos modesta Plincipis cupiditas debet En,quilo iubditi. Plato dixit : si bonartim Horum ex aret
timum Principem non stii ipsus, sed diui qui sub ipso est, comm/d ιarem res ice e. Q re unusquisque qui amens non sit, potius eliget alium sibi prodesse quam, sum aliis ipse contulit, se te negotiis implacare. idem ait: Oporret nere; ia-tem igi impori. e ct multam , si forti, uis e 1 vii lii Issi rarum are per ι. Quare videtur tui pe quod quis sponte ad imperandum accedet, neque expectet neccssitatem. Tam abiit a Rege. pro imperiis nouis bella movete, dum impc a sola qua sutitur, ut pollias pugnandum ciliat illipto deponitido proprio Regno, quam pio ali
iaci acquirendo. ' Non est legium ultro rcgnate, quanto miniis aurae, iniuste 3 Inuitum non multis impetate , gloriosum se impetu totium est. Diuino viro Hentico Stisoni hoc e caelo oraculum de antiquis Germaniae caesari hos dei nuit i Electra ij Rovianum Imp/ratorem . in . ius quidem stimma modesta, humilitare ae timo
νι , Regni stibernat, aio nebat, persuadesque sibi se O .ae causa cisisti struum esse cor m, animam , alio ias , facultates oe honorem satim
Credo de istud pacis studium ad aequitatem mspectare : quam pios tete, C3cillus Alexandrinus pacis plantulam dixit. Non est solum P in ceps cti sto, iustitiae in Regno ; si & exemplum . maximusque sacerdos iuris, cultor aquitatis colat in se quam in aliis seruat. aequus sit subditis, iustus aequalibus, qui in tet inseri
res aequitatem iustitiainque tutatur. utrumque
praestabit pacis allectu: belliam enim magnus anfractus tutis, de periculum totius nilliciae est. ln primis belli cautiae saepe dubiae sunt, aut eo-loratae . quas ambitio subtiliter purpuiat, dehonestatis obducit cocco. Quid ὶ csim iustum bellum euident et est , iniuste haud talli exet cet ut , de sipe non est necessa: ium. Quate tunc excusandum, quia disticulter excusan iniusti tiae pollunt, etiam in bello iusso. saepe suo, prius spoliat, spoliaturus alienos. Ultionis aut furoris titulus ignobilis est belli caulla. Nihil nas latione pollessus Pt inceps decernat; tunctantum princeps, tunc Dominus, s habeat assectus, non habeatur. Notabilitet Nahum dixit: ι rei siens Domi ηui, 2 habens furorem. istud sig- cap. i. nantet dictum est, ait stephanius Cantuatientis, quia, qui si uolem non cohibet, im5 citin impetu si roris agitur. poti)s potest diei quM ha beat eum sutor, quant iple furoris. de iuxta illud lob, Ctim anx senuerat etim gladius, ou ρο- Cap. i. rectit ea robiere neqvie ha)3a, neque i hora ae; dicitur, qui per abrupta sui otis gladitur non apprehendere gladium, sed a gladio apprehendi. Sed quia
talis impetus in Deum non cadit tectε dici tui habens j νινιm: licet enim si itatus . nulla ta- tamen ita daminatur ci Verumtamen graue est. cum pro peccatis hominu ille, qui misericordia est,itas ei cogitur. unde isaias ait: Si si in mire,
qua est in Gabaon, irascetur, ut faciat opus suum, P pra alio m