장음표시 사용
131쪽
OPTICES LIB. II. PARS III. PROPOSITIO XII.
mas nautas dimims in inmmissu Do per quamlibet super em refringentem , nanc scimν eonsistit em 'nandam sen d postionem reaustoriam , qua in radii progressu Qualisas revertitur intervallis , efficitque ut is in sintulis dispositionis igitus accessiabus, transmistatur facilius ire superficiem refringentem proxime deinceps objectam ;in svalis autem ejusdem ιntermissilus Me intervallis , resectarων facilius ab ejusmodi superficie . APparet hoc ex observationibus V. IX. XII. & XV. Liquet enim ex illis o
servationibus, radios unius ejusdemque generis , in tenuem quamlibet & pellucidam lamellam aequalidiis plane angulis incidentes , reflecti & transmitti alternis per multas vices , prout erassitudo lamellae adaucta sit in progressione arithmetica numeroram o, 13 2, 34 44 3, 6, 7, 3, &e. Adeo ut , s prima reflexio qua nimirum annulorum coloratorum ibi descriptorum primus sive intimus emcitur γfiat in trassitudine i , Durum sit ut radii transmittantur , in crassitudinibus Ο, Σ, Φ, 6, 8, 1O, Iλ, &c.ῆ eoque pacto maculam centralem annulosque lucidos pertransmissionem visos consorment: reflectantur autem in crassitudinibus I, 3, 3, 7, 9, 31, dic. eoque pacto Mngant annulos per reflexionem visos . Atque haec quidem alterna renexio ac transmissio. quomodo ex XXIV. quidem observatione col legi, amplius centenas vices adimplent. Immo, ex Observationibus in sequenti parte huius libri describendis , vires suas alternant ad plura m ilia ; propagatae nimirum ab una superficie laminat vitreat ad alteram , quamvis crassitudo ejus sit amplius a unciae: adeo ut vices hae altemat, revera in omnem distantiam, sine fine aut limite, ab omni superficie refringente, propagari videantur. Pendet haec alterna reflexio ac refractio , ab utraque superficie cuiusque tenuis lamellae; pendet enim ex distantia ipsarum inter se. Item in observatione XXI. si alterutra superficies tenuis lamellae lapidis specularis madefiat ῆ colores alterna reste-xione ac refractione exhibiti, languetcunt continuo ; ac proinde reflexio illa & refractio alterna, pendet ex ambabus superficiebus. Atque hinc porro consequens est , essici eam in secunda superficie . Si enim in prima superficie efficeretur , antequam radii ad secundam pervenirent , utique non
Adhaec, pendet quodam modo ex actione vel dispositione aliqua, propagata a prima superficie ad secunda me alioqui enim, iam in secunda saperficie , non penderet ex prima. Ea autem actio sive dispositio ita propagatur , ut aequis perpetuo intermittat & revertatur intervalliso efficit enim in omni progressu suo, ut radius, certa interjecta distantia a prima superficie, reflectatur ex secunda; alia autem interiecta distantia, transmittatur: idque aequalibus intervallis, & per innumeras vices. Denique, quoniam haec dispositio radii ita est comparata , ut is reflectatur in distantiis 3 , 3, I, 7, 9, &e. transmittatur autem in distantiis o, 3, 4, 6, 8, IO, &c. yc nam ejus transmissio per primam superficiem, fit in distantia οὐ & transmittituris per ambas quidem simul , si illarum distantia inter se sit infinite parva , vel etiam multo minor quam x: ideo dispositio ea, qua fit ut radius transmittatur in distantiis 2, 4, 6, g, io, &c. existimanda est reverso eiusdem dispositionis, quam habebat is initio in distantia o , hoe est , cum transmitteretur per primam superficiem refringentem. Quae quidem omnia id effciunt , quod erat mihi comproban
Actio autem hae sive dispositio, qualis tandem sit ; utrum consistat in motu quodam circulatorio , an vibratorio , radii ipsius , vel etiam medii; in plane alia allia qua ex causa pendeat; in id vero ego hic non inquiro. Qui hoc in animum suum inducere non possunt, ut quicquam novi aut recens inventi accipiant, quod nequeant continuo nypothesi aliqua explicare ; his in praesentia illud quidem sibi fingere
132쪽
licebit. Ut lapides in aquam incidentes , excitant in aqua motum quendam unduin lantem; & corpora omnia , Percussu suo , Uabrationes cient in aere : ita radios luis minis , impingendo se in superficiem quamlibet refringentem vel reflectentem , ex citare scilicet vibrationes quasdam in medici sive substantia refringenae vel resecten te ; easque excitando , agitare utique partes solidas corporis refringentis vel tessctentis eoque pacto essicere , ut corpus id quodammodo incalescat porro , vibrationes hoc modo excitatas , propagari inde in medio sive substantia refringente vel resectente, eodem sere modo ac vibrationes ad inciendum socium propagantur in aere ς moverique eas velocius utique quam ipsbs radios, adeo ut illos antevertan rcumque radius aliquis fit in ea videlicet vibrationis parte, quae cum motu suo coninspiret ἰ tum eum per superficiem refringentem facile tranumta : cum autem si in contraria vibrationis parte , quae scilicet motui suo obsistat ἱ tum eum facile reflecti: & consequenter radium unumquemque ita esse comparatum, ut , vibrationibus singulis eum praevertentibus, resectatur is facilius, vel Acilius transmittatur . vici hus alternis. verum , utrum haec hypothesis vera sit necne ; in id , inquam . mahie non inquiro . Satis habebo , illud ipsum iam invenisse ; uti ue luminis radiosita esse comparatos , ut aliqua ex causa alternatim resectantur facilius . & facilius reffingantur, per multas victa.
tiar, appello eius vices facilioris reflexionis : Reyer N aatem ia positionis istas , qua fit ut idem facilius transmittatur , anello eius vices facilioris transmissus t Ee spatium quod inter singulas ejusdem iacis reversones inter diis , a octo intervallum
Causa. quamobrem superficies creporum omnium crinorum pediacentiam , laminis sibi incidentis partim resectarus , tartim refringanι , hac es ἰ quod radiorum atii , quo tempore incidunt, sint in vicisus facilioris reflexionis ἰ alia autem , in istabis De lioris transmissus.
Colligi potest hoc ex XXIV. observatione ὁ ubi lumen tenuibus aefis & vitri
laminis reflexum , quod nudo oculo aequabiliter ia totis laminis lbum suerat visum, id eisdem tamen per prisma inspectis undulatum videbatur, & in permultos lucis ac tenebrarum ordines ero alternis facilioris reflexionis & facili s transmissus vicibus digestum: prismate nimirum separante & distinguente undas, ex quibus comis positum erat id album reflexum lumen; quomodo supra est explicatum. Atque hinc quidem sequitur, lumen , etiam antequam in comora pellucida incidat , vices suas habere facilioris reflexionis & facilioris transmissus . Utique inerisimillimum est, id vices istas tum nancisci, cum e corporibus lucidis primum emitistitur ; illasque per totum suum progressum usque Letinere. Sunt enim hae vices nais tura sua durabiles; uti ex sequeuti parte hujus libri amplius apparebit. In hac propositione , pono corpora pellucida esse crassa r quoniam si crassitudo corporis multo sit minor , quam est intervallum vicium facilioris reflexionis & facilioris transmissius radiorum ἔ amittit id corpus vim suam reflectentem . Si enim radii, qui, cum in aliquod corpus ingrediuntur , subeunt vices suas iacilioris transismissus, perveniant ad posteriorem corporis istius superficiem , antequam vices istas
deaenant; utique transmittantur oportebit. Atque ea quidem causa est, quamobrem hullae aquae, quum valde tenues factae sint , vim suam reflectentem amittant ; &corpora Omnia opaca, quum in partes valde exiguas sint comminuta , pellucida e-
133쪽
Quae tarporum pellucentiam superficier , radium qui sit in vice facilioris reframonis , refringunt fortissime ; eae eundem, si sit in vice facilioris reflexionis , reflectunt fari
ETenim ostendimus supra, in prop. 8. causam resexionis non utique impactionem esse luminis in 'artes corporum solidas & impervias , sed aliam aliquam vim qua istae partes solidae agunt in lumen, interjee o aliquo intervallo . instendimus quoque, in prop. 9. corpora reflectere & refringere lumen una e demque vi diverse in divertis circumstantiis se exerente : & , in prop. r. quae luperficies restingunt sortissime, eas plurimum itidem luminis resce ere. Quae quidem omnia coniuncta , & inter se collata , evincunt & comprobant , cum hancce propositionem, tum & praecedentem .
In radiis euis is unius oe eiusdem generis , emergentibus in quoetis angulo e quois refringente superficie, in quodvis unum idemque medium s intervalla Iequentium viaelum facilioris reflexionis facilioris transmissus, sunt, vel accurate , vel quamproxime, ut rectangulum Secantis anguli refractionis , o Secantis alius cujusdam amoli, cujus mus videlicet sit prima ex Ios arithmeticis mediis proportionalibus inter Mus incidentiae refradtionis, incipiendo a sinu refractionis. Manifestum est hoc ex VII. & XIX. observationibus.
In radiis diversorum generum, emergentibus in aequalibus angulis e quois refringente superficie, in unum idemque medιum s iste alia sequentium vicium faciliorit res monis O facilioris transmissas, sunt, vel accurate, vel quamproxime, ut radices eu hua quadratorum longitudinum chordae , quae sonent notas illas musicas in octava , sol, la, sa, sol, la , mi , is , sol , una cum gradibus suis omnibus intermediis , ad colares radiorum illorum respondentibus , fecundum eam fimilitudinem proporti niam , quam in septimo experimento secundae partis primi libri exposuimus .
Manifestum est hoc , ex observationibus XIII. & XIV. PROPOSITIO XUII.
Si radii unius euiuisis generis , transeant in disersa media ad perpendiculum I intem villa iacium suarum facilioris reflexionis oe facilioris transmissus in quovis uno me dio, erunt ad earundem interualla in alio quovis medio , ut sinus incidentiae ad Anum refractionis radiorum transeuntium e primo duorum isorum mediorum in secun
134쪽
PROPOSITIO XVULPROPOSITIO XVIII.
Si radii qui exhibent eourem in confinis flavi atque aurei interjacentem, transeant ad perpendiculum e quovis medio in aerem ἰ intervalla virium suarum facilioris reflexionis, fiant -- pars uncis . Et ejusdem quoque longitudinis sum inter IIa υμ
rium suarum facilioris transmissus.
Apparet hoc ex VI. observatione. Ex his propositionibus iacile est colligere, quanta sint intervalla vicium facilioris reflexionis & facilioris transmissus radiorum cujusvis generis refractorum in quovis angulo in quodvis medium i indeque cOSnoscere , utrum futurum sit ut iidem radii, cum deinceps in quodvis aliud medium pellucidum incidant, reflecti porro debeant , an transmitti . Quae quidem res, quoniam ad sequentem hujus libri partem recte intelligendam permultum conseret , congruum erat ut hoc in loco exponeretur. Eandemque porro ob causam, binas sequentes.quoque adieci propositiones.
Si radii cui iis generis, inridenter in superficiem politam medii eutumis pellacidi, resectantur ; vices facilioras reserioris, quas ii habent in Puncto reflexionis , revertentur usque continuis mcibus; earumque reversi nes diuabunt a resexionis puncto. tiis quae sint an arathmetica Progressone numerorum 2, 4, 6, 8, Io, Ia, &c. Imque virium sarum intervallis, erunt radii in vicibus facilioris transmissus. E Tenim eum vices facilioris renexionis & facilioris transmissus, natura sint d rabili ; statisque antea reverterint intervallis , usquedum radius ad medium re- nectens pervenerit; ibique, ut is renecteretur, effecerint .' nihil sane causae est, quamis obrem inde deinceps continuo cessarent . Iam vero si radius in puncto renexionis, erat in vice facilioris renexionis ἔ utique progressito snatiorum , quibus hae vices a puncto isto exinde distent, incipiat necesse est ab O, sitque adeo in progressione n merorum Ο, Σ, 4, 6, 8, &c. Ac proinde progressio spatiorum alterurum , quibus videlicet intermediae vices facilioris trant missus distent ab eodem puncto , debebit esse secundum progressionem numerorum imparium 1, 3, I, 7, 9, &c. Contra squam evenit tum, cum hae vices propagentur a punctis reframonis.
Intervalla virium facilioris resiexionis O facilioris transmissus, propaSatarum a punctis reflexionis in quo is medium s aequalia sunt intervallis similium victam, quas iidem radii ita ditique habituri essent, s refracti forent in idem mediam per angulor refractiovis aequales angulis suis sis reflexionis. FTenim quum lumen reflexum est e secunda superficie tenuium lamellarum, i egreditur deinceps liberrime per primam superficiem, ad constituendos annulos colorum eos qui reflexione conspiciuntur , egrediendoque ita libere , essicit colores annulorum istorum clariores sortioresque, quam lunt ii qui ex altera parte tenuium lamellarum conspiciuntur lumine transmisso . Itaque radii renexi , sunt in vicibus Deilioris transmissius tum, cum egrediuntur: quod quidem non semper ita eveniret, si intervalla vicium intra lamellam post renexionem, non essent aequalia, tum lon- Litudine tum numero , intervallis earundem ante reflexionem . Hocque confirmat
135쪽
ri4 s OPTICES, LIB. II. PARS III.
insuper proportiones in praecedente propositione expositas. Nam si radii, tum in ingressu tum in egressu primae supemciei , sint in vicibus facilioris tranfimissus vicium autem istarum tum intervalla tum numerus , inter primam & secundam superficiem , ante & post reflexionem , aequalia sint inter se ; utique spatia , quibus vices facilioris transmissus distant ab utravis superficie, in eadem necella est progres sione sint post reflexionem , ac ante ἱ hoc est , a prima superficie quae transmisit radios, in pro8ressione sint numerorum parium o, 2, 4, 6, 8, &α; & a secunda quae eos reflexit , in progressione numerorum imparium 1, 3, I, 7, &C. Verumnae duae propositiones, ex observationibus in sequenti parte hujus libri exponendis , multo adhuc fient evidentiores. OPTI-
136쪽
Observationes circa reflexiones o colores laminarum crassarum , pellucentiam ρο politarum.
Ullum est vitrum aut speculum , quantumvis perpolitum , quin , praeter lumen quod id refringit vel reflectit regulariter, dispergat insuper quoquoversus lumen quoddam debile ; per quod polita eius facies, quum radio Solis in cubiculum tenebricosum immisso sit illuminata , sicile in omnibus oculi positionibus cerni queat . Sunt autem luminis huiusce quaquaversum dispersi phaenomena quaedam , quae , cum ea primum observarem , magnam quidem mihi moverunt admirationem . Quae observaverim , huiusmodi
Quum Sta in cubiculum meum tenebricosum per foramen Z. unciae Iatum colluceret, radium luminis intromissum excepi ad perpendiculum speculo vitreo concavo- convexo , tornato ad sphaeram pedes quinque unciasque undecim semidiametro complectentem ; & argentum vivum convexa sui facie obtecto . Tum tenens chartam albam opacam , sive chartae scapum , in centro sphaerarum ad quas tornatum erat speculum ; hoc est, intervallo circiter pedum quinque & unciarum undecim a speculo; tali nimirum in positu , ut radius luminis antedictus in cuhiculum tenebricosum immissus, per exiguum deinceps foramen, quod esset in medio chartae , transmitteretur ad speculum , indeque aia idem rurius foramen reflecteretur .' chartam , inquam , ita tenens , observavi in ea quatuor vel quinque irides concentricas , sive Colorum annulos , arcus coelestis speciem habentes , & soramini iam dicto ciretin-
datas ς eodem fere modo ac annuli illi , qui in quarta & sequentibus observationibus primae partis huius secundi libri inter bina vitra obiectiva visi sunt . ambiebant maculam suam nigram: erant tamen hi annuli, quam illi , largiores dilutioresque. Iam quidem hi annuli, pro eo ut in amplitudinem se laxabant, dilutiores adhuc languidioresque evadebant ; adeo ut eorum quintus sub sensum vix caderet nonnunquam tamen , cum Sol valde clarus colluceret , erant porro sexti annuli atque e iam septimi languida quaedam indicia. Siquando charta distaret a speculo, intervallo multo maiori multove minori sex pedum ; tum annuli diluti continuo , & ev nidi sunt facti. Item si speculum distaret a senestra , intervallo multo majori quam sex pedum reflexus luminis radius adeo latus continuo erat iactus , intervallo sex pedum a speculo , quo in loco annuli videlicet apparebant , ut annulorum interiorum unus vel alter, ampliata illa radii reflexi latitudine obscuraretur. Quamobrem speculum, intervallo circiter sex pedum a senestra , collocare solitus sum et ut adeo apud ipsam fenestram secus vitri incurreret in centrum concavitatis suae ad annulos super charta . Atque haec quidem semper existimanda est positio speculi, in sinuentibus observationibus; rusi siquando alia aliqua nominatim exprimatur.
137쪽
Colores harum iridum succedebant invicem a centro extrorsum, eadem specie &ordine , ac illi qui in nona obse atione primae partis hujus libri in binis vitris o lecti is, non utique reflexu luminis, sed transmissu, visi sunt. Nam primo, in eommuni horum annulorum centro, macula erat alba, rutunda, debili lumine, latio que aliquanto quam ipse reflexus luminis radius : qui porro radius reflexus, incidebat interdum in mediam illam maculam ; interdum autem , parva inclinatione speculi , recedebat a medio maculae , eamque ad usque centrum albam conspiciendam reliquit. Naculam illam albam proxime ambiebat color leucophaeus sustior e cui successerunt colores primat iridis . Erant autem hi , ab interiore sui parte , proxime col rem leucophatum, violacem & indicus parva portione: deinde caeruleus, qui ab exteriore sui parte pallescebat, desiitque in flavum exiguum viridescentem: cui porro successit flavus clarior; eique demum, ab exteriori iridis limite, ruber , qui ab exteri re sui parte pupurascebat. Primam hanc iridem proxime ambietat secundar cujus colores ab intima sui pa te extrursum, hoc erant ordine dispositi ; purpureus, caeruleus, viridis, flavus , ruber clarior, ruber purpurascens. Huic succedebant proxime colores tertia: iridis : qui erant Ordine extrorsum n
merati , viridis purpurascens , viridis bonus , & ruber clarior quam praecedentis iridis. Irides quarta & quinta, videbantur ab interiore sui parte colorem habere viridem subcaeruleum I ab exteriori rubrum . Uerum in hisce colores adeo evanidi erant facti, ut discerni vix potuerint.
Di mensus horum annulorum diametros quam potui accuratissime super charta , inveni illas quoque eandem inter se proportionem habere , ac annulorum in binis vitris obiectivis lumine transmisso exhibitorum . Etenim diametri annulorum quatuor primorum lucidorum dimensae qua parte clarissimae erant ipsorum orbitae, intervallo sex pedum a speculo , fuerunt in , ab, an , & 3 unciae s quorum quidem numerorum quadrata sunt in progressione arithmetica numerorum I, 2, 3, 4. Quod si macula alta , rotunda , quae est in medio, annumereriir una cum annulis , eiusque lumen in centro , ubi id clarissimum esse videtur , habeatur pro annulo inlinite parvo ; iam annulorum diametrorum quadrata , erunt in progressione o , I, 2, 3, 4 , &c. Porro , dimensus obscurorum quoque annulorum , inter lucidos illos interjacentium , diametros , inveni earum quadrata in pmgressione esse numerorum
, Iz, 2ς,3 , &ς. Quippe diametri primorum quatuor ex his annulis, . intervallo sex pedum a speculo, erant Ia, et L, a 3 - unciae. Quod si charta & speculum maiori minori ve quam diximus, inter se distarent intervallo; utique & diametri circulorum majores minoresve erant factae, simili proportione.
Ex proportionum smilitudine , quae erat inter hosce annnulos , & illos quos inobservationibus primae partis hujus libri deseripsimus ; suspicatus sum multo plures sorte in speculo inesse posse huiusmodi annulos , in se invicem diffusos & quorum adeo colores mutua commixtione confusi invicem & ita diluti essent iacti, ut separatim cerni haud pollent . Quocirca eos per prisma inlpexi ; quomodo illos in XXIV. observatione primae partis hujus libri seceram. Cumque prisma ita mihi es-
138쪽
set collocatum , ut id refractione sua lumen colorum inter se permixtorum separ ret, annulosque a se invicem distingueret ; quomodo in XXIV. illa observatione secerat .' utique annulos multo tum, quam antea, dit inelius cernere poteram atque etiam numerare eos facile ad octo vel novem, nonnunquam etiam ad duodecim vel
tredecim . Quod nisi lumen ipsorum adeo debile suisset ; equidem nihil dubito quin
multo etiam adhuc plures diicernere potuitsem.
Cum in senestra prisma collocassem, quo intromissus luminis radius refringer tur, adeoque oblonga colorum imago in speculum projiceretur ; speculum deinceps obtexi charta nistra , in qua foramen esset , per quod colorum unus quilibet transemitti posset ad 1 peculum , interea dum reliqui omnes charta interciperentur . Iamque vidi annui 3ς eo solo colore , qui utique in speculum incideret . Si speculum illuminaretur colore rubro, annuli ex toto erant rubri, cum intervallis tenebrosis: si colore caeruleo , annuli ex toto erant caerulei : & similiter in caeteris coloribus . Cumque annuli uno aliquo colore ita essent facti ; quadrata diametrorum suarum, dimensarum qua parte orbitae ipsorum clarissimae essent, erant in progressione arithmetica numerorum O, I, 2, 3, - & quadrata diametrorum intervallorum suorum obscurorum , erant , in progrellione numerorum intermediorum L L di . .
Verum si eolor mutaretur, mutabatur itidem & magnitudo annulorum . In colore rubro , annuli erant largissimi ; in indico & violaceo, minimi ; inque coloribus imiermediis, flavo, viridi, & caeruleo , intermediis itidem erant annuli magnitudinibus , ad colorem nimirum respondentibus ς hoc est , in colore flavo majores erant suam in vii ldi , inque viridi majores quam in caeruleo . Atque hinc quidem illud intellexi ; cum l peculum albo lumine illuminatum esset, utique colores rubrum &flavum in exicriori parte annulorum exhibitos esse per radios minime refrangibiles, caeruleum autem & violaceum per radios maxime refrangibiles : item colores cuiuiaque annuli diffulos esse utroque in colores annulorum sibi utrinque adiacentium , quomodo supra in prima & secunda parte huius libri ex AEstum est ; mutuaque sui permixtione inter se adeo dilutos esse factos , ut discerni invicem haud possent , nisi propiuq a centro ubi minus essent commixti. Etenim in hac observatione an nulos distinctius , & maiori etiam numero , quam antea , discernere Potui et utique ad octo vel novem in flavo lumine , praeter languidum quoddam indicium decimi .
Jam autem ut id porro invenirem , quantum in se invicem diffunderentur & commixti essent annulorum diversorum colores: dimensus sum diametros annulorum secundi & tertii; invenique eas, cum annuli illi exhiberentur in confinio colorum rubridi aurei , cam habere proportionem ad diametros eorundem annulorum in confinio caerulei & indici exhibitorum , quam habent 9 ad 8 , praeterpropter : difficile enim erat hanc proportionem definire accurate. Item circulos, quos in eodem annulo exhiberent ordine colores ruber, flavus & viridis ; plus inter se differre magnitudine , quam quos per easdem vices exhiberent viridis, caeruleus, 3c indicus: nam circulus quidem violaceus , tenebrosior erat quam ut sensu percipi posset . Ut igitur calculum inceptum persequamur ἰ ponamus differentias diametrorum circulorum , quos exhibent sua quisque vice colores ruber extremus, confinium rubri & aurei , confinium aurei & flavi , confinium flavi & viridis , confinium viridis & caerulei , confinium caerulei & indici , confinium indici & violacei , & violaceus extremuς , eadem esse proportione inter se, ac sunt differentiae longitudinum monochordi earum,
quae lonent notas illas in octava , sol, D, D, sol , ιι, mi, si , uel ; hoc est, ac sunt numeri L . L L L L uod si jam diameter circuli illius, quem exhibet confinium colorum rubri & aurei, sit 9 A ; diameter autem eius circuli , quem exhibet confinium caerulei & indici , sit 8 A ; ut est supra dictum. : utique differentia ipsarum, ρ Λ -8 A , ad differentiam diametrorum circulorum illorum,
139쪽
quos exhibent ruber extremus & confinium rubri atque aurei ; erit ut L H. L q. f. - ad L. - hoc est, ut L ad . ve1 8 ad ad disserentiam autem diametrorum circulorum illorum, quos exhibent violaceus extremus & confinium caerulei atque indici; erit ut '. in Qq ad L Φ di; hoc est, ut L ad L vel 16
ad 3. Quamobrem hae differentiae, erunt L A & b A. Quarum.jam primam adde ad ρ A, & posteriorem subdue de 8 A ; habebisque diametros circulorum illorum ,
quos exhibent radii minime maximeque refrangibiles, nempe V Α δc a. I. A . Sunt igitur hae diametri inter se, ut 73 ad 6i f., vel so ad ψr; earumque quadrata, ut 23 ad I 68I, hoc est, ut 3 ad a quamproxime . Quae quidem proportio non distava proportione diametrorum circulorum illorum , quos exhibuerunt colores ruber δ violaceus extremi in XIII. observatione primae partis huius libri.
Cum oculum meum collocassem eo in loco, ubi annuli videbantur mani sessissimi ;speculi faciem conspicatus sum colorum fasciis undatam rubris, flavis, viridibus, caeruleis; illarum similibus , quae in observationibus primat partis huius libri inter bina vitra objectiva & in aquae bullis visae sunt; at amplioribus multo . Item hae , eodem modo ac illae, pro variis oculi positionibus , magnitudine varia videbantur ;dilatantes se ac contrahentes, pro eo ut oculum meum ultro citroque moverem ia ecte ac forma erant arcuum circulorum concentricorum, sicuti& illae; cumque
Culus meus positus esset ex adverso centri concavitatis speculi , quod erat scilicet intervallo pedum s & unciarum Io a speculo , centrum ipsarum commune in eadem erat linea rem cum centro illo concavitatis, & cum foramine in senestra Uerum in aliis oculi positionibus, centrum ipsarum alias itidem habebat positiones. Apparebant porro per lumen nubium propagatum ad speculum per soramen in s nestrae cumque Sol per id foramen colluceret speculo , lumen eius in speculo illum semper habebat colorem , qui esset annuli in quem id incideret; verum nimio splendore suo obscurabat id annulos istos lumine nubium exhibitos , nisi quando speculum adeo longe admodui'. distaret a fenestra , ut Solis iumen super eo x alde latum esset & languidum . Denique , cum oculi positionem variarem , eumque ultro citroque, propius longiusce a dirclio Solis luminis radio, moverem; color reflexi luminis Solis super speculum perpetuo variabatur eodem modo , ac super oculum meum ; eodem nimirum colore se super oculum meum spectatori cuivis adstanti semper se exhibente , qui mihi ipsi in speculo videretur . Atque hinc quidem intellexi , annulos colorum illos, quos in charta videram , csce os utique sui ita ex his' reflexis coloribus , propagatis nimirum a speculo ad chartam in diversis angulis ; illorumque productionem , ex terminatione luminis atque umbrae nc utiquam pe
Ex mira similitudinuni proportione , quae erat hisce omnibus phaenomenis cum illis annulorum coloratorum lupra in prima parte huius libri descriptorum ; videbantur mihi hi colores generari in crasta vitri lamina eodem sere modo , ac illi ita lamellis valde tenuibus . Etenim experiundo comperiebam , si argentum vivum det posteriore speculi facie defrictum esset , vitrum nudum eosdem usque annulos exhibere , licet eos multo quidem languidiores quam antea : & consequenter phaenome non Doc non pendere ex argento vivo ; nisi quatenus id , augendo reflexionem pinsterioris vitri faciei , adaugeat itidem lumen annulorum coloratorum . Comperi insuper, speculum metallicum sne vitro, ad usus opticos ante hos aliquot annos sa
eum, & optime perpolitum , nullos hujusmodi annulos exhibuisse . Indeque id i
140쪽
tellexi , utique annulos hosce non oriri ex una sola superficie speculari ; sed pendere ex ambabus superficiebus laminae vitreae in speculum adhibitae , & ex eo quantae ellat crassitudinis illa lamina . Sicut enim , in VII. & XIX. observationibus primae partis huius libri tenuis lamella aeris , a quae , aut vitri , quae aequabili esset crassitudine, colorem alium exhibebat quum radii sibi essent perpendiculares; alium, quum ii aliquantum obliqui essent; alium, quum obliquiores: alium , suum adhue obliquiores ; & sic deinceps :.ita hic , in sexta observatione huius partis, radii qui emerserunt e vitro in diversis obliquitatibus, effecerunt , ut id diversos colores exhiberet; & propagati inde ad chartam in illis obliquitatibus, depinxerunt in ea similiter annulos tuo quemque colore.. Et sicut causa , quamobrem tenuis lamella coistores diversos in diversis radiorum obliquitatibus exhiberet, ea erat ἰ quod radii unius eiusdemque teneris reflectantur a tenui lamella in una obliqhitate, & transmittantur in alia radii autem aliorum generum transmittantur ubi ni renectuntur , &reflectantur ubi hi transmittuntur : ita causa , quamobrem crassa quoque lamina vitri , sive speculum , colores varios in variis obliquitatibus exhiberet , inque istis obliquitatibus colores illos ad chartam propagaret : ea itidem erat ; quod radii unius eiuldemque generis emergerent e vitro in una obliquitate, in alia autem non emergerent, sed reflecterentur a citeriore vitri facie retro ad argentum vivum prout obliquitas ea maior maiorque fieret . emergerent iterum & reflecterentur alternis per multas vices s in una autem eademque obliquitate , radii unius generis reflecteretmir, ge radii aliorum generum transmitterentur . Liquet hoc ex quinta observatione hujus partis . Etenim in ea observatione, quum speculum illuminatum esset uno aliquos colorum prismaticorum ἱ exhibuit id coloratum lumen annulos Ita multos in charta , eodem omnes colore, & nigris distinctos interordiniis ; ac proinde id iumen , inter emergendum e speculo , transmittebatur & non transmittebatur alternis a speculo ad chartana per multas vices, pro variis nimirum emergentiae tuae
obliquitatibus. Porro, quum a prismate in speculum color alius quivis projiceretur; utique annuli in charta eo semper fa hi suἀt colore , qui esset in speculum proi ctus ; magnitudinemque insuper una cum colore suo immutabant : ac proinde lumen transmittebatur iam & non transmittebatur alternis a speculo ad chartam , in aliis , quam antea , obliquitatibus . Videbantur mihi itaque hi annuli consimilem plane ortum habere , ac illi in tenuibus lamellis : eo tamen dis crimine , quod illim tenuibus lamellis oriantur ex alternis reflexionibus & transmissionibus radiorum in secunda superficie lamellae, postquam ii semel vitilicet per lamellam transierint: hi autem in crassis laminis, exhibeantur per radios, qui , ante alternam istam reflexionem p transmistionem , iam bis scilicet per laminam transerint; primo nimirum , cum transirent a citeriore vitri lacte ad argentum vivum ; & deinde , cum
redirent ab argento vivo ad eandem iterum iaciem citeriorem qua demum in s perficie, vel transmittuntur ad chartam, vel reflectuntur retro ad argentum vivum;
pro eo videlicet , ac in vicibus facilioris reflexionis vel facilioris transmissus tum sint, cum ad istam pervenerint superficiem. Nam in radiis quidem illis, qui in speculum incidunt ad perpendiculum , reflectunturque in eisdem perpendicularibus ilia meis ; in illis, inquam, radiis , propter angulorum suorum linearumque incidentiae& reflexionis aequalitatem, vicium quidem suarum intervalla intra vitrum tum longitudine tum numero paria esse debent post reflexionem , ac ante ; per propositionem XIX. tertiae partis huius libri e ac proinde , quandoquidem omnes radii , qui ingrediuntur per primam vitri superficiem , sunt in vici hus suis facilioris transmisesus tum, cum ingrediuntur ; corundem autem quotquot reflectuntur a secunda superficie , ii quidem illic in vicibus sunt facilioris reflexionis ; utique iidem omnes debent iterum in vicibus suiς facilioris transmissus esse tum , cum ad superficiem
primam reverterint; &consequenter exire bi e vitro ad chartam, ac depingere super ea maculam albam luminis in centro annulorum . Nam haec quidem ratio aeque valet in omnibus generibus radiorum & conlequenter radii omnium generum promiscue exire debent ad maculam illam , eamque permixtione sui Omnium inter