장음표시 사용
841쪽
centorum equitum Duce Ferdinando Toleto , eius urbis Praetore. Henricum mille equites sequebantur,peclitum numerus maior cum iis copijs urbem pras ualidum circumsidere non dubitauit ea capta sperans,propter loci firmitatem, ciuitatisq. amplitudinem, rel1qua omnia prona sore in subiecta planicie castra posta .varie militares manus per vicinos montes distributae.Tagus fluuius, o serme tota veluti circino ambitur, ligneo ponte iunctus ut commeandi tacultas esset ubicunque se periculum ostentasset Toletani Constanti animo onsidio nis mala tolerabant:ne desectionis culpa obsidum csJe lueretur quos secum Petrus abduxerat ciuitatis nobilissimos: alioqui ciues militesq: ad mutadam fidem propens erant quo3 Cordubenses eodem tempore secerant,tametsi auxilia lon itipinqua erant. tanto ex eo facto Petri Regis doloret ut iunctis cum Granatensi Reoe vicibus eam urbem impugnandum susceperit. restitere Cordubenses sua premo virtutis conatu edito salutis desperatio, si victi essent, incitabat acer sti
mulus ad virtutem depromendam. Itaque spe potiundae urbis depulsi Reges, Petrus quidem Hispalim abijt per caussam belli comparandi,sed tardius omnia
opinione procedebant: Granatensis autem eius permissu Giennium , Vbedam que vicinas urbes, quoniam Cordubae exemplo defecerant, subiecto tectis villisque igne incendit. Baeticat agris vastatis multa millia capitum in seruitutem abducta. planctu omnia tumultuque personabant: neque ullum mali genus deerat, cum per omnes Ordines, aetatesque hinc Maurica arma, inde regia sar- dio uitia, ac licentia vastarent,
Petri Regis extitis. Op. XIII.
E T R V s Rex validis auxilijs nudatus, caeterorum fide suspecta,
quod unum reliquuum erat, rem in casum dare, praelioque experiri constituit, fama magis, quam vi regnare stare non ignarus. Vrbis regiae iis crimen solicitabat, & tuendae auctoritatis cura repugnabant Hispalenses:& Regem disputabant in exitium festinatione ruere mora vires conlirmandas videri, sociorum & amicorum auxilia expectanda .quod 3o omnino illi faciendum fuit nis obcaecasset mentem si uina urgens ultio , magnitudoque scelerum. Accessit nouum incommodum Victoria, Saluaterra, Lu-gronium nitimis armis vexats presidio longinquo, Regi Vasconum deditionem fecisse nunciabantur. Tellius defectionis auctor utrique Regi Petro si atrique germano ex aequo insensus, atque Viscatae oppidis sese tenens. Toletani in partes scissi. qui Henrico sauebant, turrim Abbatum sic vulgo vocatur) vnde in hostium castra despectus erat, ei tradere tentarunt: atque ab ea parte in urbem accipere. eo conatu depulsi, ponte cui a D. Martino nomen eth, in urbem hostes a imittere conabantur. unde intestini in urbe motus, caedesque factae. Eo maiori sestinatione Petrus auxilium assene parat; ne rebus perditis clointempestiuus opitulator veniret. sanctium , Dieghumque sitos regiosque thesauros Carmoni reliquit. firmissimum id & lautissimum Baeticae munici pium est mox raptim delectu habito in Carpetanos proficisci parat. equites tria millia sub signis erant,media ex parte Mauri, eoque minori fide,atque ani
842쪽
mo sugnaturi. Ferunt sub ipsum discessum Abessalinum oran aiensem Maurum , quo multum es familiariter uti consueuerat consultum mortem denunciasse ex Merlini monimentis hominis Britanni ante annos circiter quadringentos & quinquaginta: Auem nigram in occiduis partibus fore vaticinantis, auri cunctorum voracem, sitientem singuinas euomituram prius comes argeminum deinde interitum profugae abditaeque in Sylvas imminere. Hoc si Devertim vaticinium fuit, sue vanissimi hominis ludibrium , euentu certe: non caruit. cum ijs copiis Monti elem ventum, oppidum in Oretanis situm,incent-bus, locoque & arce munitum. Henricus obuiam hosti prodire constituens cumio copiarum parte Manricum Toleranum praesulem obsidionem urgere mandat. ipse Toleto mouet sequebantur equites duo millia qua tringenti peditum nulla cura prae studio sestinandi ventum Orgaciuin, vigesimo ab urbe Toleto lapide .eo pertrandus Clahinus cum sexcentis externas equitibus appulit,quos ex Gallia ductaba spinis imum rebus praesidium,propter virtutem,scientiamque pugnandi. eodem accessere Magistri D lacobi,& Galatrau γ Messia & Muniatius alij praeterea viri principes ad studium iuuandae patriae excitati. nocturno itinere sessi omnes prius in hostium conspectum veniunt, quam prosectio esset nunciata. Quia postquam auditum est, Henricum adeso,tum vero ingens me tu, hostes invadit credere se proditos, inlidijsque circumuentos neque inrer se ab satis fidere,ne oppidanis quidem. Advocantur ex vicinis pagis, per quos disper si eranr milites omnes. non pauci periculum veriti signa deierunt. pariter cum ortu solis acies aci pugnam instructar. Duces pro se quis': suos ad certamen in-
, , citat. Henricus hanc ad milites orationem habet. Hic dies opes gloriam, impe , , rium aut dabit nobis omnibus aut auferet, aerumnarum finis,selicitatis ve prin, , cipium quocunque euentu iuturus.diutius sus entare non possumus. nisi interi
, , mimus hostem perea mus ipsi necesse estimor' si cruci ius absit in lucri parte, , ponatur.Mortis quidem necessitatem natura omnibus quas vectigal impositiit., , cruseliratem mortis ignominiam dedecus, virtus vestra propulsabit si musti mὰ, , cstera absint avertite is superi,& detestamini qu lo hoc omen, sed quanam mor3o te victis calamitosor vita sutura non es 'Non est cum eo hoste milites certa , , men, cum quo aliqua pacis conditio,aut qui tolerabili aliqua seruitute conien , , tus esse possit: incredibili crudelitare,si e nulla. Nullus ei itidus iucundior est.
, , quam cruor, quam caedes, quam ante oculos trucidatio. Num cum scelerato ho , , mine atque nefario res est, & non cum immani tetraque bellua : quae velut in ,, cauea irritata, deinde emissa nouas caedes, nouum furorem spirat t& quo , , niam, ut spero in cases incidit teneatur necesse est: co ctoriamque relis obrua-
, , tur. Sucurrite per Deum immortalem patriae in solitudinem redactae. Ossi , , nium, propinquorum, ciuiumque sanguinem vindicate. Deo fieri, cuius ille , , religiones omnes spreuit, te terrimi tyranni capite, quas gratissirna hostia 4 o caesa, patrata scelera, immane monstrum procurate. His 3 ictis in hostes conii nuo impetus factus est. turmatim & quam maxime consertis equis pugnam in uadunt. Momento temporis dispalati hostes fugas initium a Mauris factum est
caeteri aliquandiu substiterunt: mox rebus despcratis sese in vicinum oppidi, in Ieceperunt. c:edes Maurorum praesertim in fiaga facta. Pugnatum est pri3ihi
843쪽
I Iduue Martis , die Dominico saluti, anno millesimo trecentesimo sexagesimo
nono. Victor Henricus Montiesedi oppidum corona circundat, nisi Petro capto, inde non discetire certus. formaccis parietibus circumuallata moenia, ne
exitus aliqua parte pateret. Aquae penuria in oppido laborari coeptum est, simia mentique a militum aliquo industria corrupti. his malis petrus circumuentus, fugae consilium capit. Erat sanabria vir nobilis, Trastamarae quidem natus, caeterum egregia in Petrum fide: hoc internuntio Clahinus tentatur, multis promissis oppidis ducentisque aureorum millibus,si mutata side petro euaden
di potestatem faceret. Erctis at ille sempiternam perfidiae maculam eo facto
inuri urgente sanabria spatium ad deliberandum sumpturum se ait. re cum fi 1cidelissimo quoque communicata, visum est, Henricum de re tota monere, ille
magnis pollicitis suadet ut spe sagat hosti ficta eum in suum hospitium eliciat.
factum ita. Petrus noctu aliquot comitibus stipatus ut conuenerat,venit in castra. spei aliquantum metus amplior cognitis verbis recens auctus, sic serunt)quar in praecipua eius arcis turri inscripta erant. HAEC EST TURRIS STELLAE. Acceperat a vatibus, in eius appellationis iurri exitium astra portendere. sed eius artis quanta sit vanitas, & post res affingi saepe rumores non ignoramus. Illud prudentius. ex medico Iudaeo , qui noua imperia, multum gloriae & felicitatis ex natali die ostendi petro affirmarat cum rebus asperis ac desperatis rogasset ec qui vaticinii fides costaretξ sub lidisse vatem aiunt: a cic o rigente si quis in balneo lauet sudaturum nihilominus: astris studia vitae, moresque potentiores esse indicans. Ergo petro Rege in Clahini tentorium ingresso, ac de fuga me)itanti, accurrit Henricus:primumque attonito similis substitit, facinoris magnitudine credo, an quia inter se diu non viderant. suctuabant inter spem es timorem omnium qui aderant animi monet Gallus intenta in tyrannum manu eum hostem suum esse.petrus ego inqui ego sum.
vulnus in ficiem pugione illi ab Henrico est insictum: mos brachijs inter se
eluctantibus, uterque postratus est ad terram. Henricum ut fama fert,Clahino iuuante substratumque voluente multis vulneribus consectus est petrus tetrum spectaculum,Regem,Regumque progeniem in suomet sanguine volutari,a no- 3otho fratre caesum. sed cuius stinetia Hispaniae vita fuerat, mors exiitit salutaris: grauiq; documento monstratum nullis legionibus opibus, potentia, tutam esse
improbitatem. exemplum editum quod admirentur postem,perpetuoq; exhor- reant atque doceantur,principum scelera non inuidia tantum praesenti & certo e&itio vindicari, sed aeternis etiam annalium monimentis, execrat1oseque: a qua improborum manes nullo tempore conquiescent. Vigesimo tertio Maria iij die intersectus est,in aetatis fore annos natus quatuor x triginta,menses septem rcgnauit annis decem & nouem tribus minus diebus. Coi pus in Aleocerio municipio sepultum ad D. Iacobi, vilibus exequiis plebeio lanere: inde Ioanne Rege Castellae eo nomine secundo eiusque iussu Madritum sedes m Stata in D. Dominici regio virginum monasterio tumulo constituto Fernandus Castrius, sanabria, & Alcantarae Magistro Gonsaluo natus Dieghus Ouetus, caeso petro Rege, capti sunt, eum a i omnem simul adeundam fortunam ex oppido secuti. In tantis motibus, nonnulli tamen litteris & probitate ut in tanta
844쪽
rerum perturbatione viri praestantes, hac tempestate extiterunt in Mispania. in hoc numero Martinus Calatrauae Archidiaconus patriae Calagurris Episcopatu repudiato nobilis, in templi summi Toletani , eteri Regum sacesso sepulcrum cum inscriptione habet.
Calem Hemitus potitur. Cap. XIIII.
E T RI casu magna repente rerum immutatio facta est omnia ad victorem inclinarunt. Monti elis continuo dedita: Toletum ali quanto post rei gestae fama, cum prouinciam peruasset, perculsis ciuibus accedebat annonae dissicultas, quod malum in dies singuialos augebatur:& quasi diminutione capitis sacramenti religione qua sdem p e
tro altrinxerant, exoluti esse videbantur. Apud externos principes ortum de
Castellae possessione certamen, quis potior iure esset. obscuros Henrici natales cuncti accusabant, imperio ineptos. pro se quisque id habiturum putabat, in tanta permistione rerum & voluntatum, quod primus occupasset. sic saepe nouos principatus constitui augeri veteres.a Rege Vasconum nobilissima Caiastellae oppida erant occupata, uti paulo ante dictum est. ab Aragonio Molina, Cagnetum, Requena, praesectorum perfidia in deditionem redacta. Lusitanus ac ad totius imperij possessionem aspirans se Castellς Regem serebat,sancti j Regis absque controuersa pronepos. Mirobriga, senticaque in eius potestatem redactae. Maurus ad nouas spes erectus erat, constanti in petrum fide se vide ri voluit.) maior belli moles ex Anglia. Aquitaniaq; imminebat Ioannes Dux Leeestriae, principis Uvalliae frater Constantiam occisi Regis filiam in matri monium acceperat:ComesCantabrigensum,& ipse principis frater Isabellam natu minorem. dos utrique paterni thesauri, & regni Castellae spes, si armi, esset in potestatem re3actum. Sic in nobilissimo regno uno tempore domesti
ca concordia constituebatur, seris noui bellorum motus, terroresque ostent, bantur celeritate prouincialium voluntates confirmaniis erant hos tum conata 3o tus occupandi capto Monti ele Henricus Hispalim abi jt laetus ovansque victoria. Baeticae urbes & oppida continuo imperata fecerunt: una Carmona excepta ubi occisi Regis filios, thesaurosque relictos esse monstratum est, Martino Corduba praefecto praestanti in petrum fide Rex Maurus ad ineundum foedus vltro est solicitatus, non sine sugillatione maiestatis. Regni confirmandi maior, quam decoris cura erat: frustra is conatus fuit. Rebus tamen in Baetica
compositis, finibusque praesidio militari firmatis, T oletum redi jt,quo Regina
coniux, filiusque princeps Burgis venisse nunciatum erat. In ea urbe pecunia conquirendae rationes excogitais sunt: quod esternis militibus debita stipendia numerare neces le esset, Bertrandoque in primis praemium nauatae ad Montie- o leni operae, hoste interimendo pactum. ex regia pecunia, publicanisque penes quos regiorum vectigalium rationes erant, aliquanta summa redacta. modi cum tamen id erat subsidium ad explendam auiditatem militum Ducumque,
in manu sua sui se regnum,3atumq: Henrico haud obscure dictitantium quod erga rempublicam superbum erat, Regi ignominiosum nihil tamen tunc gra-
845쪽
ue ducebat prae dulcedine regnandi. Monetae non probat duo genera percussarmetallis adulleratis. unde in praesenti inopiae subleuandae magnum compendium est factum: in posterum rerum venalium auctis pretiis maiori disicultate prouincia est implicata. visere in exitium vertuntur quaecunque ad redigendam pecuniam a populis, prudenter x identur excogitari. sed vincebat omnia mite Henrici ingenium, suauissimi more atque in breui quamuis statura corporis,saui candidique oris maiestas. Quae naturae bona,conciliatamque ex
eo ad populum beneuolentiam conserendis muneribus augebat:vnde illi inter Castellae Reges Munisci cognomen est factum. &erat necesse nouo regno confirmando, periculorum socios opibus ditioneque augeri:vnde in prouincia 1 onoui multique ertitere principatus.De Lusitaniae, Aragoniaeque Regibus,sama indies grauior esse & cura nouo principi.petrus Mendorius, Albornociusque
ab Henrico cum valida manu praemissi, Requenam ulso Aragonio praesidio receperunt. Rex ipse in Calaeciam festinauit, ubi Lusitanos vagari passim per
agros grauesque praeda, eoque opportunos iniuriae sere,e v nunciatum. senti
ca obsessa deinde Calaecos peruadens, in eam Lusitani tm irrumpit, quae Durio & Minio suminibus circunsua, praecipua soli .ate est: agris illata vastitas. villae oppidaque incensa.Bracara,& Brigan aptae sic bellico te rore hostibus ostentato,iniurijsque vindicatis retro iter ti exit Aderat sanctius Regis stater, auro redempta libertate. Lusitanus totius certaminis discrimen ao subire detrectauit, viribus minor, neque scientia militari exaequandus. Baeticae motus rebus Llistanis praesidio fuerunt: si a Granatens Rege capta Algegi-ra erat, soloq; aequata memor nimirum barbarus erat multarum cladium genti olim caussam eaetitisse.praeterea Bertrando externisq; pacta pecunia numeradaerat. ea cura nouum Regem habebat solicitum raesertim cum is conuitio propemodum postularet,in Sardiniam traiicere constituens Aragon ijs rebus praesdium quae in magno periculo erast Mariani Arbores reguli summa perfidia. Is correptis repente armis, urbes & oppi/a ceperat non obscurὸ ad totius insulae imperium aspirans. praesectus ei bello fuerat, missusque ex Aragonia cum iusta classe petrus Luna Almoneciri regulus cui & si cum Variano rebelli H- 3, nitatis necessitudo erat, breui oper retium secerat hostibus maiori quamuis numero, acie dimicare non ausis,atque Cristanum compulsis. Ad eam urbem insignis Aragoni js clades est illata. Obsessi ad omnem occasionem intenti e superiorique loco neglectam castrorum custodiam conspicati, eruptione ex urbe facta, tam rapide decurrunt, ut prius pene in castris essent, quam quid nam rei foret cognosceretur. sublato truci clamore in hostium tentoria inuadunt. desades, inermesque opprimunt. Dux ipse petrus Luna, & philippus frater perempti sunt Secundum eam victoriam Brancaleo oria eatenus Mariani partes secutus ob iram aliquam aut spem liberalioris militiae Aragonio Regi conciliatus est. venia defectionis data. vertim quantum praes Eij rebus accessierat, tanto viro in partes attracto, tantum detrimenti acceptum satiari urbe amissa totius insulae principe. Berengarius Carrocius in petri locum substitutus. Bertrandus
Clahinus magnis pollicitis ab Aragonio ad id bellum inuitatus, conditionem non abnuebat & erat priuato homini honoriscum, quas belli & pacis urbi
846쪽
trum ea tempestate esse, regnaque dare, & auserre pro voluntate. sed bellum maiori mole coortum in Gallia, ab ea eIpeditione retinuit,reuocauitq; in patriam. Tardebat Aquitanos Anglici imperii:erhausto enim Hispanica expedi tione publico aerario, Eduardus grauissimum tributum imperauit: quod e sangulis familijs exigeretur.deplorabant illi prissentem rerum statum, magisque auctor, ad quem descerent, deerat, quam rebellandi voluntas. quod unum supererat Regi Gallo se dedere constituunt Cadurcorum ciuitas desectionis initium fecit. Opportuna ea occaso Gallis visa est acceptae in pictaviensi praesto
iniuriae vindicanda . strenuo Duce opus erat. Clahinus ex Hispania euocatus est preterea RexVasconum ad armorum societatem inuitatus in Galliam abis tametsi sanciendo cum Aragoniis scedere intentus erat, Crusato Tudelae De cano ea causa in Aragoniam legato. Verum totius reipublicae cura Reginae coniugi demandata profectus ex Hispania Cluciburgum suae ditionis in Nort mannis municipium tenuit Gallo diffisus ob memoriam veteris simultatis: sel li suturus spectator: in eam sine discrimine rerum suarum partem inclinatu rus unde maior spes ostenderetur. Feroci inquietoque ingenio principem te nite Gallus studebat, haud ignarus paruis iape momentis magnas rerum immutationes existere. legati in eam rem viri primarii. Ad sequanae ripam Vernonium situm est,in utriusque principatus finibus in eo oppido Regum colloquium fuit. sancita concordia. Mompellerij que permutatione Medunta , Mu-lanchumq; iuris controuersi oppida Gallo relicta. xerum haec aliquanto post. ad intermissa reserenda narratio est.
E N RIC V s quamuis victoria de hoste parta,nouoque in Hispania imperio sundato, clarus laetusque erat tot rataen circunseas, uel ossibus in omnes partes cogitationem versare non desistebat, haud ignarus parua saepe offensione victoriam corrumpi, amitti imperia. In prouincia optimus quisque eius partes, auspiciaque sequebatur. sed omnibus placere non poterat: & ut quisque beneficio aliquo deuinctus erat, occisi Regis cauissam tuebatur. Lusitani milites,qui Mi-robrigam praesidio obtinebant in vicinos agros edicursiones facientes, agrestium fortunis, quae proximae iniuriae sunt agna detrimenta inserebant. Eo eum copijs omnibus salutis anno millesimo trecentesimo septuagesimo ineun- 13 te accursum est palatos ad praedam carpere sperabat,vique aut voluntate nobilem iis locis urbem in deditionem redigere. hiberni temporis iniquitas eum conatum irritum reddidit Regni conuentus Mirobrigae obsidione soluta, Medi nam Campestrem indicti. pecuniae conquirendae cura solicitabat: nam quae adulteratis metallis consecta erat, in militaria stipendia, Ducumque praemia impudenti eorum auiditate omnis erat consumpta. Clahino duodecim aureo
rum m3riades debebantur more Romano quadragies octies sestertium) Petri Regis proditi pactum pretium, ingens ea tempestate summa. impendebant noui sumptus regni motibus pacandis. Ergo noua pecunia ingens ijs conuentibus
847쪽
tabus imperata. Iacobus Balearis, Rex Neapolitanus Clahino deditus est, pro septuaginta aureorum millibus, quo i libertatis pretium Regina coniux locupletissima erat pollicita reliquum auri pondus reptiesentarum. Soria, Almasinum, Attensa, Montaculus, Molina, seronque adiecta. eo principatu, ijs opibus , partaque nominis immortalitate clarissimus ad nouas spe, in Galliam recessit. Maurelius Fiennus Magis et equitum in Gallia erat. eo abdicante imperium militare Clahino Θelatum: eo Duce Anglorum conatus, Galliamvrentium repressi. res praeclare gestae. hostes nunc ferro, nunc arte, multis
locis victi:& quae superiori tempore erat amisia Gallicae genti gloria belli
ca restituta est. Inter Aragonios &Vascones Dertusae concordia sancita armo iorumque societas aduersus communes hostes: re iunctis viribus Henricum inua
dere erat proposatum. oppida saluaterra Regaleque Aragoni j sin quorum ditione ab antiquo suerant, a Regina Vasconum sunt restituta. ke3eris consti tuendi praecipui auctores Bernamus Pompelonensis Episcopus, Crusatus Tu-dela Decanus quos rebus geren3is prosciscens Rex coniugi consultores,adimioresque adiunxerat,republica gerenda. In Castella cui primim parti occurreretur suspensis animis consultabatur. petrus sarmentus Castellae Ante latus cum aliquot cohortibus in Calaciam dimissus, ubi recens Lusitanis armis T de, Compostella, Brigantinusque portus erepta erant, eodem Tellius Regis
frater venire iussus, rebus praesidium. cum robore exercitus, Rex Hispalim re- a Ogni conuentu soluto maturauit: unde maius periculum ostendebatur, usensis Mauris, Lusitana classe ea littora vexante Baetisque ostium obsidente, Carmonare belli. Commodum accidit cum Mauris a D. Iacobi,& Alcantarae Magistris, qui limiti prefecti suerant inducias pactas esse usu salutares bello meliores, si gratas, tot uno tempore hostibus impari futuro si per partes bellum esset.'Aduersus Lusitaniae classem,in qua sedecim triremes erant naues aliae quatuor& Viginti, Hispali viginti triremes Henrici iussu instructa sunt,armamelorum penuria maxima quae a petro Rege Carmonam illata erant in eo spem haben tes rebellanὰi occasio esset Hispalensibus ablata. miseram principatus conditionem ergo er ultima Cantabria nouar euocata μὰuectaeque naves:quibus lim 3 ostium classis impar fuit. amissis tribus triremibus, ne tentata quidem pugnae spe dissipata in Lusitaniamque reiecta est y erat imminuta numero quόὰ cum triremium parte Martinus Eborensis, Ioannes sylvensis Episcopi Barcino nem missi erant,de foedere ineundo ad Aragonium legati. scedus ijs agentibus inter tranque gentem sancitum aduersus Henricum. Murcia, Choncha, alia que finitima oppida Aragonio pacta. reliqua Castella Lusitano relinquebatur, se iam eius prouincia Regem publicis tabulis adscmbenti additumque ut Eleonora Aragonii filia Lusitano nuberet, dote centum forenorum millibus. Verum hi omnes conatus effectu caruerunt, Lusitano alienis amoribus districto, Aragonio ge sardiniae bello solicito. Quo tempore omnino Idibus Octo- bris Tellius Viscatus regulus in Ca cis obi)t cunctis vitae ossicijs aequabilis, multis exercitus calamitatibus, fratri Regi ag extremum insensus. quae occasio extitit in vulgus iactandi noxio medicamine insectis visceribus occisum men-ὰacio habita fides est, scarbitror Defuncti principatus Larae, atque Viscatur Ioanni
848쪽
Ioanni Regis stio a patre datus . in Regum 3itione stabili possessione mansit
ad nostram aetatem Corpus palentiae in D Francisci sepultum inseriae er ritu Christiano datae,sunusque magnifice factum est.
Regis Lusitania raptis . C p. X VL
ULT VM erat prosectum fictis cum Mauro Rege inducijs, in m Lusitio a classe nostris littoribus prohibita. Carmona supererat
D JAn cuius rebellio non ad unius modo expugnandae urbis moram sedio ad totius belli summam pertinebat perfugium omnibus, quibus praesens rerum status displicebat. magno eos numero ese, necesse suit, milites veteranos scientia militari praestantes. vis omnis belli in id oppi dum conuersa est. Anno eius seculi septuagesimo primo inchoante omnibus 13 7 copijs circuns a. diuturna, ac difficilis obsidio fuit. pro moenibus varia sepe sortuna pugnatum erumpentibus oppidanis, ispeque haud impari acie stanti
bus: tanta animorum confidentia, ut per diem nunquam portas clauderent, nunquam oblatum ab hostibus certamen detrectarent. Die quodam omnia e
moenibus speculati post meridiem cum Solis ardor vehementissimus esset, neglectis castrorum custodijs improuiso eruptione ficta hostium munitiones in-ao uadunt, perrumpuntque. regium tabernaculum petunt principis caede finem bello facturi. Diui indigetes Hispaniae eo die rempublicam rediere: nonnulli periculo permoti Carmonensum impetum sustinuere.accessere ali s. diu intra munimenta pugnatum. cruenta sinestaque illis audacia suit. sub haec regij quoniam vi parum profecerant, ad artes conuersallatis scalis ad moenia notactu succedunt. quadraginta milites scanderant, turrimque ceperant. tr iuatio toto oppi3o facta, quasi amisso oppido. mox obsessi receptis animis hostes re
pellunt. desilientium pondere fractae scalae. capti alij. de ijs aduentu Martini Cordubae supplicium sumptum: quia Henrico Regi graue fuit, Martino ex
tium attulit. fame tandem oppressis omnibus,deditionemqj facientibus quam-3o uis incolumitatem pactus Hispali peremptus est. qua in re violatae fidei de te cus erat: sed Rex priuatum dolorem, militum cae/em nobilissimi viri interitu qui Calatraudi Magister fuerat, lius est. petri Regis thesauri, si ij que innocentes in Henrici potestatem venerunt, paterna scelera diuturna captiuitate luituri. Aisons Regis cineres, vi ipse testamento cauerat, Cordubam Henrici si ij cura transati sunt. Retro aram templi maximi Alsons patris, Ferdinandique aui, tumuli extant sacello dicato, lignei quidem & humiles, non ineleganti tamen opere incis sculptoris arte A petro Velasco Sentica Lusitanis erepta, atq; in Henrici Regis potestatem redacta. Calaeciae motus compressi. Ferdinandus Castrius qui se fuga ad Lusitanos contulerat,eorum motuum concitator acie su o peratus a Maurico Sarmenioque pro Castelis Rege copiarum Ducibus iis cladibu, fractu, Lusitanus molli est eminatoque voluptatibus corpori acer & vehemens animus deuinctus es e non poterat) ad ineundam cum Henrico pacem pronior esse coepit. At sensuue Gusmanius Gibra leonis regulus, facta ab
utroque Rege potestate Kalend. Martii ad Alcautinum Lusitaniae oppidum
849쪽
concordiae inter utranque gentem auctor extitit ea lege. Vt oppidis, quae belli tempore erant amissa Lusiano ria litis, Eleonora Hemici fila a coniux esset. Mirobriga, Valentiaq: in Turdetanis, in Galaecis Monteresto dotali. Lusitani imperii augendi magna opportunitas erat sed omnia peruertit dira tetri amoris pamma quo Lusitani animus Eleonorae Menesiae deuinctus era ut est ante
demonstratum, eo amplius quod ex ea Beatrix filia nata erat. prorsus nouo quod osserebatur coniugio repudiato restitutisque per legatos urbibus,quas ceperat, amicam si i iustis nuptijs iungere statuit. Auspices Tellius BarcelosjComes nouae nuptae patruus, Mariaque eiusdem soror germana. multarum eates calamitatum extitit causa. ciues Olisponenses correptis prae dolore armis, ibin regiam imρetum faciunt, sugillari maiestatem eo coniugio dictitantes, sce- dari Lusitani nominis gloriam. Nihil obiecto perieulo obstinatus Lusitanil egis animus mouetur. Portum urbem se clam subducens,ijs locis publice nuptias conficit.sic concubinae nomen Reginae appellatione mutatum est,addita ampla ditione, iussisque omnibus nouae nuptae manum osculo petere: quod regis etiam fiatres pra stiterunt, uno excepto Dionysio, qui facere palam recusauit: tanta ex eo Regis iracundia, ut pugione districto vindicare vellet: Dionysius latebras captare cogeretur,donec se totum ad Henrici Callelis Regis amicitiam transtulit. Nova Regina ex eo tempore Regis, rerumque potcns, quas ueneficio Iirum dementasset, omnia pro arbitrio gubernabat. Acunij proce- aores ob memoriam prioris coni ij,& quoniam Olli ponensis tumultus auctores extiterant, solum exilio vertere compulsi sunt Reginae metu. pius cognati& necessarij nouis principatibus aucti. IoannesTellius patruelis Vians Comes, Lupus Sosa, Maria sorore genitus, eius militiae Magister institutus cui a Christo nomen est: ali js alia oppida data plurima gratia, potentiaque Ioanni An-deiro Natione is Calaecus erat, atque Oreni j Comes creatus. eo Regina multum & similiariter usa, remotis saepe arbitris mutui stupri suspicionem praebuit: vulgoque iactatum, filios ex ea consuetudine Regi suppositos, mendacio an ex fide non satis compertum erat. & lape veritas vulgi rumoribus prona in deterius persuasione publicaque inuidia corrumpi consueuit. Fine huius anni loab Aenrico Rege Tauri regni conuentus habebantur.j i)s conuentibus, restitutis a Lusitano urbibus, quae priori tempore occuparat, quae illi res magnam inuidiae partem ad populum consauerat: de ijs oppidis deliberatum, quae Vasconum pras lijs in Castellae finibus tenebantur: ancitumque ut primo tempore armis,si voluntate ἡetrectarent in potestatem redigerent. Iudaei & Mauri, quorum erat numerosa multitu3o nostri, confusa, uti insigni nota distincti
essent. mandatum est. pecuniae non probat valor imminutus. antiquare non est visum, ob aerari j publici tenuitatem. Secutum aliud certamen. Behetrias, quarum erat magnus numerus in ulteriore prouincia pr ter quas D. Bernardi
Magistro ablatas fuisse monstratum est certis principibus aὰdicere, Regi erat 44 propositum . ex promiscua libertate mutandi dominos magna incommoda extare dictitabat. intercessere proceres priuati compen iij causa: tametsi alia
species obtendebatur.Itaque eo conatu cessatum est. Copiae militares aduersus Vascones missae, inito cum Regina Vasconum scedere, continuere impetum.
850쪽
conuenit ii oppida de quibus controuersia erat, penes Gregorium eo nomine XI. Romanum pontificem quas sequestrum essent. Is princapio huius anni in Urbani desuncti locum sussectus erat, patria Lemovicensis, restitutis Romanis Pontificibus in antiquas maiorum sedes,nobilis clarusque. additum in scedere, ut pontificius Legatus quem venturum propediem constabat de omnibus controuersis diiudicaret. Ioannes Arellanus domo Vasco magnis ab Henrico beneficiis obstrictus nam ope e nauatae Camerorum principatum praemium acceperat) ea oppida pontificis nonine obtineret sacramento adactus ei redditurum. cui lite disceptata iudicatum esset. sic in praesenti a vi, armisque tem-ici peratum est. paulo post Henricus Burgos prosectus contra foederis conditiones missa militari manu Saluaterram CampesumqjVasconibus abstulit Victoria, Lugruniumque nullis artibus ad mutandam fidem tunc potuerunt adduci.
Alia inter Reges sorderis. Cisp. X VI L
l AIOR A Aragonio belli metus impendebat, acerrimo, insen-l soque hoste. multae simultatis causse extabant. noua accesserate Iacobum Balearem e custodia emissum, contra quam Aragoniust egerat per legatosmam paternos principatus armis repetiturum, dubium non erat. Actum de armorum societate inter Aragonios Lece stria que Ducem constituenda, iunctisque viribus Castellar Rege impugnando. sed eos conatus bellum in Gallia grauissimum inter Anglos, Francosque renatum retardabat: Aragonium belli Sardici cura solicitabat, metusque ne Iacobus Balearis Galliae viribus, ubi magni delectus habebantu Ruscinonenses fines inuaderer quod fore propediem fama erat Gonvenarum Cardinalis i Gregorio pontifice, de pace inter eas gentes Legatus, in Aragoniam appulit. Ne armis disceptare esset necesse omnium controuersiarum arbitrium,
Romano pontifici permissum,graui mulcta indicta si quis pactas Ianuarij quarto die salutis anno millesimo trecentesimo septuagesimo secundo inducias vio3o laret Var1js Henrici tergiversationibus verentis ne pontifex Aragonio squior esset concordiar sanciendae tempus extractum est. Tude, quam urbem Sana-bria, alij que in Lusitaniam profugi occuparant, circunsesa: atque in Henrici potestatem ijsdem diebus redacta est. Duodecim Castellae triremes Gallo Regiamico,& foederato auxilio misιob memoriam accepti beneficia. Ductor Buc canigra maris praefectus, gloria belli,sanguinisque nobilitate praestans,adiuncta Gallica clase sex & triginta Anglicas naues nauali pr lio vici cepitque ad Rupelle littus victoria cum primis ea aetate celebrata.Vrbs Santonum firmissima in Gallia Rupella est, Anglicoqjpraesidio tenebatur.quo deiecto in hostium deditionem redacta est viri nobilissimi capti ipse i Anglicae classis Dux. Ma- o gnum auri pondus,multa pretiosa vestis,uictoriar monimentum operae merces, Burgos ubi Henricus erat, allata. Frant Aragonio Regi er Eleonora Regina Sieuli Regis sita, tres si ij superstites: Ioannes regni haeres suturus, Martinus, Constantia. Constantiam sane Friderico Regi siculo nupsisse monstratum est. Maria Lupi Lunae proles unica Barcinone mense Iulio Martino iuncta est,