장음표시 사용
161쪽
cinnius collocatis hancessirixit periodum abesse nou oten, quin eiusdem homimist, qui improbos probet, probs improba e. Quis neget, iam ob numerum, qui accestit, multo grauiorem elegantioremque factam esse periodum Addo CHRIST SCHRADERI rhetor Aristot jeusι
Dichoreus , si trocheu dupleX - - .Hinc apud CICERONEM tam frequentia periodorum clausulis sunt Verba eiusmodi comprobavit, existimauit, audeamAS. ' Antiis lusis iambo et trocheo ΟΠ- flatus est υ--, Hinc saepe CICERO periodos eiusmodi claudit vocibus fateretur, habere
Paeon tertius duabus breuibus, tertia longa et quarta itidem breui constat υ-υ. in in CICERONI operibus tam frequens est clausula esse videatur, Ut iam VINCTILIANI tempore multi se existimarint illam CICERO NisVbertatem adsequutos, iter isque periodis illud
EA SE VIDCATUR adiungerent. QVINCTI L.
In I. orat. X, . - - Cauendum fiam hic est, ne quid ni-1nis, insanire nonnullos in consecrandis numeris periodorum, erudite, ut solet, Ostendit CAVAS 1 N. de eloquentia acra et profana VII ID. p. 6 . Huc pertinet versus in prosa, de quo supra I, I, I9. Obs, XUII. G.)
Nobis de tota re ita Videbatiar. I. Umerus proprie inest in longarum et brevium syllabarum permistione apta, i. e. argumento et affectu atque moribUs accommodata. Hic inprimis Oetae regnant, id CLAR ad ιλ. γ. 363. 4 2. Quantitas syllabarum Cum pronunciatione, quae hodie obtinet, Latina non dif-
162쪽
cernatur nisi penultimarum, imperfecte admodurn numerum Latinum percipiamus necesse es 3. Praeceptis specialibus includere numerum vi licet. . Tanto minus, Cum diuersa nimis sint hominum, ut in reliquissensibus, ita in aurium quoque perceptione iudicia. s. Ratio igitur ad facultatem numerosae orationis perueniendi sola relinquitiar a V legendo et pronunciando aures adsuefaciamusnUmeri eorum, qUOS probari accepimus nempe Ciceronis, et ut quisque est illi similior: hv inter scribendum induamus eum animum, qUO esse Velimus auditores, aut lectores nostros Cymeminerimus triuslibus grauibusque et magnis rebus longas syllabas, contrariis breues magis Videri aptas. 6. Quae in latina collocatione praeter cetera huc faciunt, ea auctortum hic, tum suprad, I. . Ι 8 sq. praeCepit. I. Pronunciatio Vt iuuare numerum potest, ita corrumpere ). Ceterum de
dantur Gun singiana P. XXVIII. I. et qui gymnasii etianensis iubiles MDCCLVIII
erudito admodum programmate hoc argumentiarn tractaUit GOTTLIEB ERNS-DOR F. Multa etiam digna tanto Uir eX-hibet GVIL BER GER opus illud Phidiacum de natur pulchrit orat Attingunt item
163쪽
item hanc rem, qui de periodis praece-Perlant, V.C. TURMIUS C. XX. in breviter vult defungi, adeat VOS SD Oratori
'λ Amicta igitur veteri pronunciatione, mirum non est, nos dissiculter numerosam orationem est sentire vel efficere. G.)
Et hactenus quidem de CONCIN inamor
itus ostendendum est. Et hic quidem primas partes TRANSLATION deferimus '), quae si apta η' et moderata sit, incredibilem orationi conciliat
Sunt et alia, quae rhetores HERMOG. de inu. ,3 apud CAVS SIN. , 6 p. m. 283. G. recensent, periodorum genera, Veluti πνευμια και κλει , spiritus et clauis, itemque ρογγυλίους απρ τετορνευμ ένη, ἐπιτιμητικη, γνωμική , ποψαντι η, ἐρωτηματα , ἐλεγκτικέ, δεικτικὴ, αρνητικη, απα γορευτικὰ periodus rotunda, increpatoma, ententiolia, nunciativa, interrogatiua, redarguto
ma demo ratirιa, negativa, prohibitiva. Sed Diritus et non aliter differre videntur, quam oratio dimensa et fusa. Plane aliter HE MOGENES . c. apud quem clauis es periodus proprie dicta totam argumentationem smylexa. G. empe ponit duas Hriodi definitiones
uum, comprehensionem argutiqenti et conclusitin uiss
164쪽
nis, esse debere Argumentum scilicet cum conclusione ambitum erficit, et cogizur in orbeir. Haec vero natura est periodi, ut ambitum ii beat, et in orbem coeat. Iam vero per similitudinem periodum comparat cum claui, Cuius Rficium est non solum, Ut aperiat ianuam, sed etiam, et claudat Periodus itaque. Cuius materia est Drιπείρημα, quae sententiam habet επι χωρογατικ. ν, urgumen cando aperit quasi melicem
hominum, et facit, ut illa pateat rei dicendae;
1ed eadem etiam argumentatione tamquam includit mentem, atque eo adigit, Ut non postit non uisentiri conclusioni Cons. ΤURΜ. ad hunc locum. A. Rotundita omnium elegantium periodorum generale nomen est. Reliquae denominationes a materia fere desumtae sunt, adeoque huc non perdinent. Quin si ad materiam respicimus, innumera erunt periodorum genera. Itaque his Graeculorum minutiis immorari noluimus.
φ' TransIatio vocatur, quod vox a propria ad alienam ignificationem similitudine quadam
transferrur. Ut a fortunam vitream dixeris pro inconstanti aduolare pro Celeriter accedere: confluere multitudinem pro Concurrere. Eam necessitati atque inopiae cauila initio inuentam, posteaque frequentatam ob ornatum ac dignitatem, sis in veste, in tecto, in caminis, in aliis rebus G. obseruat C1C Euo de Orat. II 38. Ita necellitas peperit haec deus clauis, pes lecti, sellae etc. tripos iu oculo, et infinita
alia. Inprimis autem huc pertinent et nomina et verba de rebus non corporeis adhibita quod ex origine dearum derivandum est. Ut auimuS, anima, spiritus motus, perturbati animi
pellere, adllertere antimum ametere, auersari, excandescere acquiescere, Urariere, UIGETH, ria, gussitS, Gr. κρινειν, erc. Sed silit etiam Orn Atue metaphorae, Pr 1sant enim το α ς το ν δἰ το
165쪽
ς κον, ut est apud Aristotelem Rhet III, 2, 23.
Igi Ii Ut quisque auctor doctrinae ei et ingenii maioris, ita frequentius utitur metaphoris Sic speciminis camis Varronis metaphoras paucas de multis collegi Vinea 1NIATRAT Acratophoro vinuli I, 8, s. Dominus arcula III BERNATUM REDUCIT e vinea in tecta 1, 8, 6. Vinum in artuet alimonio non ut in calice QUAERI aquam, sed jolem itaque e vinea in arbore ASCENDIT I, 8, T. Annu PROSP1CIENSI, 23, 3. Semina adulta
CONCIPIUNT, PRAEGNANTI cum sunt, PARIUNT
I, 44 4. G. Vnde etiam quaedam metaphorae adeo receptae sunt quotidiano usu, ut magis significent proprie, quam propria ipsa e g. Oculus e gemma vitiS, pes nauiS, inu mariS, in cendi vel inflammari ira, ab errore. Nescio an
pere, sibi aliquid proponere, et ita in mente ac cogitatione desigere, Ut euelli non pollit. Ita sane non modo poetae loquuntur, Veluti LVCRE-T1vs Lib. I IL, IDID.
Qui petere a populo fasees, saevasque secures
et Lib. non quod violari summa deum vis
PoJit, ut ex ira poena petere 1ΜBIBAT CVES. Verum etiam IC pro P. Quinct et LIV. Lib. II. quae loca debemus URETO ar. DELI, 6. Add. TvRNB Aauery XVJ I. Nihil enim, inquit QVINCTILIAΝvs insit orat VIII, 6 suis verbis, quam his arcessitis, magiS Proprium erat.' Antequam vitia cognoscantur translatio
niam, num alterumque unonem praemittam .
α Sunt quaedam metaphorae reciprocae. Dies oritur et occidit Homo ab citur et moritur sed haec pollunt inuicem permutari. Sidera Vocantur a poetis ore coeli, et sores idera horti. Oculos hominum vocamuS OleS; et solem oculum mundi Vidimus meraphiora , Varroni nrebus
166쪽
rebus aliis ad rusticam sed ex rustica etiam plurimae transferuntur ad aliaS V. g. colere, plar
tare rigare, fructuiferre, tua me sis in herba es, larga seges gloriae. Iucundiissimae sunt
a rebus animatis translatae ad inanimas, a rationalibus adirutas. Iliae Demetrio Vocantur αἱ καΘ' ἐνεργειαν, ταντία κυπα λογιω V ὀυχαπριλ ται. . Tale mutolem parcem sunt Vario a lanae.
Is Cicero orat pro Ligar. 3. . . Quid enim, Tubero, destrictus ille tuus in acie Pharsalica gladius Gebat cuius latus ille mucro petebat qui sensus erat armorum tuorum Plura eNempla suppeditabit Caselius in Demetr Phaler. c. I.J Suavissima est descriptio apum Uirgiliana, qua sequitur rationem reipublicae, Georg. V. inde a V. Ι49. l laiorem Vt plurimum habent dignitatem, quae lunt a re maiori ad minorem, quaru quae Contra. M Fonte metaphorarum sunt incredibiliter multi. Sumat aliquis V. g. IV elementa, et transferat ad regem, ingenium, ut hoc utar Sumat III regna medicorum, et sequatur
subdiuisiones. Con Vos s. Initit orat. IV, 6,
Ut aptae sint metaphorae vel translationes, obseruandae sunt aliquot regulae. y Lhil minus potest regulis includi. Ingenium, Usus, hic regnant, et gustus quidam G. I. In tran lationibus cauendum, ne inter se conferas dissimi Iia. si illimitia sunt omnia quoque similia: quae Iimilitudo inter vultum virginis ridentis et pratum P Terrae pila dissimile est, sed ad contemtum eleganter de Menippo Varro apud Nonium Menippus ille nobilis quondam canis
Hic tiquit omnes homines in terrae pila. Τale est umbilicus terrae, ut poeta Vetus De phos dixit. Sed nempe ad proportionem hic respicitur, quae non semper reciproca est Coelum, ουρανον, VOCant palatum, nostri esto tribuunt, bai-
167쪽
halda hino etc. sed non contra. Ita fluctuat quidem phalanx, sed phalangem υndis tribuere, non conuenit. G. Hinc frigida sunt illa: Olmorum greges apud PLAUT V pseud L, . . D. Oeli fornices, Vid. CIC. de Orat. IL, I. y Fornix etiam inhonestuni est. G. phalanx undarimi, fossa ponti, apud PRUDENT. κομμ 9mu IV.
v. I . Studio tamen talia nonnulli quam adsectant comici, ut risum moueant. Sic PLAVI, Curcul.
II, 3. v. v. dixit linire dentes, quum famem dent. Et Pseudol. LI. v. 7 . lacnima e PDere pro lacrimare. Sic e puere Veriam, Terentianus Gnatho ad irridendum Gnathonem dixit Eun. III, 1, 16 Iupiter hiberna caua uiue comouit Alpes, in Furio Bibaculo Horatius deridet Serm. II,6, 4Ι. et reprehendunt antiqui rhetores, ut Quinct. 8, 6,IT. De nubibus arro, aquam Nomentes in eram mortalibus, sed in satyra dixit. Saepe etiam acerbitatis et mordendi caules adhibentur. Ita morda est, cum Volumen euomuipse
aliquis dicitur, Ut in sacris iudicia. Sic Cicero vid inuidiam faciendam Pisoni, eum inquit a ii Ui se ad philosophiam Epicuream. Orat tu is 28 G. II. Cauendi in ne translationes infrias idas hyperbolas, evadant. Talis est translatio illa IUVENALIA A at V . . as qui de sono, qui sit inter uri endum, loquuturus, ait: Et jummum dominae femur EX AMARE coSit.
empe ridiculus escte voluit poeta. G. Nec magis ferenda illa FLOR HVI ILLI, II qui descripturus naue Μ. ANTONII castellorum, inquit, et urbium Aecie nou in GEΜIT maris et LABOR ventorum ferebantur. Quae iam castigauit BVCΗΝERVide com ruut rat dicendi I, I, 6. .IS.
y Coni uetuu hic regnat quis erat Germanum,1 verbo suo, quod respondet Latino edere, ita utatur, Ut Galli suo peter. Idem dicendum de Gallico eu et Ebraeorum ma etc. G. III. In
168쪽
laude a melioribus in vituperatione a deterioribus petendae sunt metaphorae. Hinc recte cy-CERONE laudaturus, eidem tribues flumen rationis, os coelese a parum iudicii oste deret, quisquis eidem tribueret a sininos labores. y Sic Cyc. de harussp. resp. 3, s s. quid hunc persequar, pecudem ac bessitam, pabula luimicorun meorum et glande corruptum Ita pus ac venenum Vocat Horatius Rupilium Sat. I, T, I et Cicero philosophum ex hara productum Pisonem, Orat in PisI6. s. 3T. Plura vide apud Bustinerum l. l. l-lud vero de animalibus meretur otiosi hominis considerationem insignia principum praebent occasionem ludendi. In sacris lupus, asinus, Ursus etiam honesti sunt. De asino vid. Falsteri Amoe
di a rebus grandioribus in tenuiori a tenuior bus petendae uni metaphorae. Sic decora est
translatio RUCHNERI Orat paneg. V. p. IIo. Ego perinde, dum ιnctipata verborum vota tu
cipio soluere, inde potissimum discam initium vnde INTERCEPΤD SIDERIS ID Iri ivx F, mi m PRORUP1Τ. At si quis in describendis ludi magistri natalibus hac translatione uti vellet, risum profecto deberet lectoribus. U. Trans- Iationes de fumi debent a rebus notis et honesis. Sic eleganter a C. de orat. III, 1. diXit scopa-
sit patrimonii, vorino honorum obscuriores fuissent Scylla et Charybdis. 5 Quin id. 1 C. de haru μ. esse a T. s. 59. Vbi cum Charybdi et Scylla
comparat Clodium. oratio D. Is 31. Vora, vocatur pernicies et tempellas barathrumque macelli. G. Parium honesta translationes sunt illae quas ipse notauit 1 C. de Orat. IV, I. Ca-srata esseri Utica serίus curiae, pro quibus Ca-1tius diNeris enervata reSpublica, lirgamentum curiae. Ita reprehendit Buchnertis l. l. Prude tit illud se Chiuit dictum, sermove carnem Liuistinans. G. Nec ferenda illa cacatae chiariae, verba
169쪽
verba vomere, B Tare Nerba, et huius generisa in qualia grauiter reprehendit VCHNER. de com nutata ratione dicendi , , a. p. - . si everbc tamen Vctare notandum est, non ita tu
po fuisse veteribus, braeis inprimis et Graescis,
ubi nihil est sollemnius, quam erudiar o mi lim
qui dicitur, interpres, eructare Eroum, abscondita etc. reddidit. Hinc factum esse puto, ut quibusdam christianis poetis haec dicendi ratio uide placuerit. NONNU Certe illam in doliciis habuit1e, eius indicat interpretatio euangelii Ioannei ubi quam saepillime inuenias ἐρευγgΘαιάυλν φωνην μυθόν, V. C. Cas. U I 67. 11, 6O,IO3. IX, 176. XI, 119. XIlI, IO3. XIV, 1. etc. Cui mire arrisiis hunc Ebraismum tanto minus est mirandum, quod vel ipsi Homero non insolens est usus metaphoricu Verbi ἐρευγεθαι Umilinas compositis, ut οδ. . O3. 438 GR. o. 62 I. p. 263 ubi ad undas et fluctu translata videas. st de eadem re ἐνερευγεύΘαι diXit APOLL. Arg. II, 746. Unde Prucient soth. I 6D. apud Bucl4ner. l. l. p. 44. sacri inniXAS, audaciam sibi sumsit de ipso γο dicendi, o mens atrio ructata profundo. Neque apud Romanos olim inhonestiani fuisse hoc verbum, blane nobis idem faciunt illa Varronis de re rustica III, 2, 3 caeS401pitales etiam nunc ructor. Sedio merito con cedimus genio sulcus nostri, circa verborum
sum delicatioris verecundiorisque. G. VI.
Danga et optra υί genu tra ublatiouIS Jeruetur. id quod allegoriam vocavi. Sic insulte quis diceret fortuna 11RE est Elim ridet, mutaturi Quid enim vitro cum bu et mutatione Ele gantius P. SYRUS: fortuna V1ΤRE es, si1n
170쪽
MANIBUS eue , LUBRICA es, nec inuita teneri potes. Qua allegoria etiam utitur SENECA epist a Vides ergo, absonas si loquutiones, haurire fructum , adgredi rem illatis manibus. Fructus enim non hauriuntur, sed capiuntur, nec manibus rem adgredimur, sed attingimus. Est tamen, ubi et veteres hac in re lapsi BuCHNERVS sane l. c. notat Versus illos HOR T11 epist. L. N. I. Nemo adeo FERVS es, ut nou ITESCERE
Si modo VLΤVRAE patientem accommodet
In una enim sententia ter mutauit gonus translationis Feritas animalium est, ni tescere frugum, cultura agrorum. legantiu ita concinnasset versus: Non adeo FERVS est, ut non ΜANSUESCERE
S DISCIPLINAE patientem accommodet au
gratiam Catullus in Phaselo tres metaphoras coniunxit: Nec ullius NATANΤ1s impetum trabis Nequis e PRAETERIRE, sue palmulis inus fore voLARE, sue linteo. G.)' Attamen REDUNDAR quid ad fructum dixit CICERO pro Ligar, cap. I. Laudem ad loeentis ex imo ad meum aliquem etiam REDUNDARE FRUCTVΜ Quod sane elegantissimum est. Id enim vult CICERO, laude adolescentem tam veluti abundare, ut ad suum commodum aliquid redundare inde possit Cogitandum, fructum esse verbalea fruor, nec semper cogitandum de baccis arborum etc. G.) Cauendum, ne nimio et immodesto translatorum usu in aenigma degeneret oratio.