Io. Gottl. Heineccii fundamenta stili cultioris : nunc demum omnibus Io. Matthiae Gesneri animaduersionibus, emendationibus, additamentis, et praefatione locupletata : accurauit, digessit, suas quoque obseruationes adiecit Nicolaus Niclas

발행: 1761년

분량: 633페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

191쪽

Iniquior erat, quum ista scriberet Auctor, in

LONGINUM, a praeceptore suo, CHRIST THOMA-

sio, inductus scilicet, quod satis ostendunt primae editiones huius libelli, in quibus locum bene longum e cautelis Thomasianis, hac parte non satis cautis neque acutis, hic intexuerat. Quod si legisset LONGINVΜ, praesertim adiutore usus ποLLIO, cuius praestantistima editio est ratem CIDDCXCIV. . et Pearcianae, quantum ad rerum tractationem, multum praeserenda aliter prose et iudicaturus erat vir doctus et acutus. Au- aes e dixerim, ille se prosecisse sciat, qui Lomici 1Nv intellexerit, intellectus enim quin pla Ceat LONGINus, non est dubium G.) Exemplo esse poterit DIONYSII LONGINI ltractatus mρ ἴψους, siue de sublimitate, cuiusnIllidissima et optima editio nuper prodiit cura ZA CHAR. PEARCE selod. IOIDCCXXXIII. .: mai Cous Io. GUIL BERGERI de naturali pu

ichritudine orationis ad excet an Longini duciplinam illustri continentique C. Iulii Caesaris ex

empla exacta liber commentarius, cui chre stomathia Longiniana accessi. Tips in CCXX. q. Add. eiusdem ERGERI Dissertationum acaden carum ex auctoritate publica scriptaram, Vileb. et Lips MDCCXVII. q. nouam praef. edit. 6. G. Quum ergo ita comparati sint plerique rhetorum libelli, de formis stili, ut perlectis illis, repetere cogaris ilia Demiphontis apud TERENT Phorm. II, . . IS. - Fecisis probe, Incertior sum multo, qua ii dudum: dabimus operam, ut rem omnem, quam fieri potest, dilucidissime proponamus. . Et quidem ex genuinis sontibus, quos ubique bona fide india cauimus, non ex praelectionibus S SC scii VR FLEISCHII, cui nos haec obtigisse s sublegisse voluit ea, qua solet, modestia scripsit REIN HARDVS quidam, qui homo nescio utrum ex suo in-

A genio

192쪽

1ro FUNDAMENTA STILI

genio alios aestimet, an sibi persuaserit, praeter se neminem aliquid, nisi quod ex illis se dedis haustum sit, tradere posse. Equidem SCHVRZ-FLEIACHIUΜ tanti facio, ut me non puderet per oum prosecisse, u mihi licuuiet, esse tam felici. At Deum testor, me nec eo tempore, quo hunUlibellum scripsi, nec postea umquam schedas istasMSSC. vidisse, adeoque insignem esse illam, quam ΗΕΙΝΗARDUA mihi fecit, iniuriam. Sed occallui iam ad istorum hominum voculas, qui magnam laudem in obtrectatione positam putant, neque quidquam cupidius faciunt, quam ut quidquid possunt, quacumque ratione possunt, X aliena Iaude deterant, sperantque tantum suae famae accessurum, quantum alienae detraxerint. At nostra scilicet refert, quid REI HARD vide nobis iudicet. Immo iudicet, fingatque, quidquid velit. Si liuor obtrectare curam volaerit r u tamen eripiet audis conscientiam. y LAVR RE INHARDUS in noua editione insitationum sili 743. expiauit hoc crimen , , , . ita scribens: turmii in libsello de periodis ductum sequutus es Schura e chius, cuius de stilo

praelectiones, quod ad doctrinam de periodis attinet, retinvit L . mineceius, vir ceterogaein in

XXXVIII.

stibis Laco Primo itaque, quod ad breuitatem vel Vbertatem sermonis attinet, hilus in

LACONICUM ATTICVM RHODIVM et ASIATICVM dispesci so

let ). Stilus LACONICVs iusto breuior, ac velut abruptus est, in eoque conlistit, quod plura intelligi, quam legi iube t '). Hinc nil inter amicos, vix laudem aliquam meretur ' P.

193쪽

Omnes hae gentes Graece loquebantur, sed ita, ut mirifices inter se discreparent Lac stibus, genti ambitiosae ac suspicaci litterarum ac docuinae omnis experti, prudenti tamen, cautae et parcae G. breuis atque abrupta placebat oratio Atticis y philosophantibus τῆς

dem et simplex, sed acuta Apaticis, ' u Ruriantibus in omni re, G. ventuosum distulisti niumque dicendi genus Rhodii denique inter Vtrosque interiecti situ et moribus G. Atticis paullo uberiores, at multo adstrictiores Asiaticis erant, adeoque prudenter orationis habitum efformarunt, inter Atticam macilentiam et Asiaticam pinguedinem medium. Vid. QVINCΥ. Iris stit. Orat. XL IO. et NIC CRAGIVs dei ubi Lacedaem. VI, 5.5. De ICtis ita magnus vir BYNCKERSHOECK1 Us obseruati VIII, Is Stilus Icci

xum Attreus periit cum libertate Rom. Successit Rho-uius, quo plerique Icti vzuntur: posset alicus, quo utitur CousantiΗs M. Hoc forte optimum CXemplum, quo triple illa stili dii Terentia ulla strari potest y Ceterum ad primam classem pertinent P. et Q. Mucii pater et filius; quorum ioca ex Digestis collegit r. Balduinus in iuris prudentia Muciana. Aliorum huius aetatis ci ceronianae circiter rarissima sunt fragmenta. x altera clas sunt Papinianus, Ulpianus, Asticanus etc. G. φὶ DΕΜΕΤΗ. PHALEs de elaquetit. m. cII. p. 66. Καὶ οι Λακωνες ποχλοὶ ἐν άληγοριαις λεγον φοβουντgς, La Oves multa allegorice dicebant metum incri suri. Eadem vero ratio, quae eos allegoriis occultare iusti sensa animi, etiam breue

illud atque abruptum dicendi genus suasit. Hi ne

idem DEMETR. PHAL. Vesor est, eo aliquando

ad verbosum Philippi Macedonis epistolam ita rescripssi te Διονυσιος ἐν ΚορινΘω. Dionysus Corin-ιhi. Ulura hic intelligenda erant Philippo, quam Iez

194쪽

legebat. Dicere volebant Lacones, non esse, quod se instaret, Spartaeque minaretur Philippus, fulgur e perui dari. Non diutuos esse βο- lere tyrannorum imperia. Dionysum quoque, Siculis olim metuendum, nunc Corinthi vivere, in tanta rerum omnium penuria, ut ludimagiWri misere fungarum Forsan in fatis se, ut eadem fortuna Phianum manent, nis cautior sit adue sus bona sua, et opprimendae Graeciae conflia abiiciat. Videret ergo, ne eius vitam imitaretur,

cuius exitum perhorresceret. Uide, quantum idearum tria ista verba Διονυσιο ἐν ΚορινΘω Ont,neant Non minus breues sunt epistolae Laconicae, quas collegit scholiastes DIOMA CHRY-sos 1 ad orat LX II veluti τοι Πέρσαι δουλευον τι ἐριλοκαντι του Θανοή. αενορα ες αδ υγη, et similes. ' Laconicarum epistolarini farragoedita est a Gilb. Cognato Nogerino Iss4. 2. et Colon. 16 6. I a Thesaurum epistolarum Laconicarum Io Buchlerus a Goldbach dedit. Adeatur etiam Olearii praelatio ad Philostraci epistolas p. 379. Breuissima sorte et Λοικωνικωτάτη illa est ad Philippum regem, in qua ei negantes, quae voluerat, scripserunt litteram o pro οὐ Uid. Auson epist. 23, 36. et Teckn . l. C. Vna fuit tantum, qua respondere Lacone Littera, et irato regi placuere neganteSe item Zetetes 9 238. et Larigbaen ad Longila. 38. n. 26. G. Vnde et u lib. I. obseruat, inter m ιλας ἐπι περ λ esi e et illam: λάττω ν ἔχειν αγρον πιςοAης--ωνικῶς, agru/n hahere, minorem epi tota Laconica. Sed de απυ- λογία Λακωνικὴ plura scripsit 1 o. EURSIUS MAJcesian Lacon. Lib. III. c. s. et seq. ubi Laconismum declarauit ex apophthegmatis Laconicis Plutarchi. Est etiam Assi de Laconismo disp. Lips. ODCCXXXVI. G.)ψφ' Hinc Laconice nonnumquam cum Attico agit CICERO; cum amiciS PLINIVS et L IPSIUS.

195쪽

Sed quum Lacones semper habiti sint δελκ σοι, necolla umquam eloquentiae laude floruerint: Vid. IC. Brut. c. II. AELIAN. Var his. XLI. 5ο. y - urdum esset, abrupto illo dicendi genere laudem onsectari velle.

XXXVIIII

dicendi genus, in quo multae ideae pau- eis acutisque verbis proferuntur Talis est stilus THUCYDIDI , XENΟΡΗΟΝ-TIS, ARISTOPHANIS Ast, quum LYSIA et I SAEVS Xile quoddam atque exsuccum dicendi genus inuenerint '): sactum est, ut plures eorUm imitarentur

exilitatem, et sibi ipsis Athenis magis via derentur Attici, si siccam atque ab omni ornatu alienam dicendi formam seque

non simpliciter tamen sed in quantum argumento ea conuenit. Vid. Omnino CIC Brtit. c. Sa. ubi dedita opera errorem eorum refutat, vi brevitate censerent stilum Atticum, quum ΕΜΟΚΤ-HENE non minuS Atticuisuerit, quam LYSIAs. G. II omnis tumoris atque adfectationis fuga, III acumen IV elegantia. Hinc praeclare, ne CIC. de Opt gen Orat. c. s. non susticere, ut

in verbis nilis sit inquinatum, abiectum, ineptum, durum, aut l*nge petitum nec satis esse, si nihil in sententiis absurdum, aut alienum, aut su insulsum sit sed exigi etiam Vires, lacertos, a guinem, id est, acumen et elegantem grauit tem aut potius digna rebus Verba, copiosas, ubi opus est, etc. G. Sic Attica sunt illa LIN.

Nis. I, 3. Tu modo enitere, ut tibi De sis tanti,

196쪽

1 FUNDAMENTA STILI

quanti videberis aliis, s tibi fueris. Breuia enim

haec sunt, recta, acuta, elegantia Attica etiam

illa epis L p. O rectam inceramque vitam is durule otium honestumque, ac paene omni negotio puruchrius o litus, verum secretumque σε. quam multa inuenitis' quam alta dictatis Proinde tu quoque strepitrim sum, inanemque di cursum, et multum ineptos labores, ut primum fuerit occaso, relinque, teque sudiis vel otio trade. Satius

δ' enim, ut tutus noser eruditisme sinu et faceti sine dixit, otiosum esse, quam nihil agere.

Sic pleraque apud PLINIV sunt breuia ab omni tumore aliena, acuta, ac polita, id est ἁττικω- τατα. Tali etiam dicendi genere in epistolis ad Atticum non infeliciter titur CICERO, in historia ALLVsΥIVS, Thucydidis imitator nonnumquam etiam SENECA, quamuis is ob nimiam sententiarum frequentiam paullo tumidior

videatur.

' Sunt quidem YsIAs eiusque discipuIus Is AEus venusti scriptores, subtiles, puri, sed tenues admodum et inornati, sine amplificatione G. Vnde VINCTILIANVS , praeclarus ingeniorum censor Gib. X. Insit cap. I.): fias subtilis atque elegans, et quo nihil, s oratori satis si docere, perfectius, nihil nim in eo es inane, nihil arcestum, puro tamen fonti, quam magno stamini propior. Duas itaque priores, Ut et postremam stili Attici virtutem in hisce oratoribus mirati sunt veteres an tertia illis plane defuit. Omnia enim simplicia sunt. Xilia, sicca, ut vi quiuis e plebe aliter potuerit loqui. Nempe sic scribebat caussas LYsIAS, quasi haberentur ab ipsis litigatoribus, quibus nimirum eas ediscendas daret. G. Quum tamen multi maximam selli Attici virtutem, id est acumen non

animaduerterent facium est, Ut non paucis magis placerent LYSIAS et ISAEVS, quam ipse DE

MOSTHENES, aliique scriptores ἀττικά τοι t-

197쪽

que hi demum Atticum dicendi genus in siccitate

atque eXilitate sermonis quaesiuerunt.. - IC. Orat. r. seq.

XL. Attico dicendi generi e diametro op Stilus Uti

ponitur ASIATICVM, quod omnium ' '

est uberrimum ). Paucas enim ideas multis verbis exprimit, ita, ut, si copiam atque bertatem tollas, Vix quidquam admiratione dignum relinqui vide tur η).

Initio Athenis tantum florebant eloque

tia studia. Postea etiam in Asia coli coeperunta CIC B t. cap. I. . Vt semel e Piraeeo eloquentia euecta es, omne peragrauit insulas, atque ita peregrinata tota Ap es, ut se externis oblineret moribus, omnemque uam alubritatem Atticae dictionis, qua libanitatem, perderet, ac loqui paene dedi lceret Hino palici oratores, non O temnendi quidem, nec celeritate, nec copia, sed parum pres, et nimis redaudantes ' Add. C. s. Postquam vero semel redundans illa orationis ubertas in deliciis esse moeperat L ipsas etiam Athenas , inquinauit Vnde ' ΕΥΠΟΝ Satyr. cap. a. Nuper entosi haec et enormis loquaciatas Athenas ex Asa commigrauit, animosque iuvenum ad magna urgentes veluti silenti quodam sidere assauit, smulae corrupta eloquentiae regula fletit, et obtinuit ' Denique et Romanos

oratores Asiaticae copiae studuisse nouimus, MXime CICERONEW, qui saepe vi dicendi finem

reperit. Unde nec olim desuerunt, quibus iste orator infatus et tumens, nec jatis presus, supra modum exsultans et superstuens, et parum Attia

198쪽

1 6 FUNDAMENTA STILI

qua parte conuenrant. id ipsum Orat. c. 32. Postea senim apud Molonem Rhodium praecipue, hoc emendauit. Itaque Asiatici stili specimina sorte suppeditaverit oratio pro Roscio Amerinos aliae non temere. G. Ait cic pro Mil. cap. haec non scripta, sed nata lex, quam non didicimus, ac cepimus, legimuS; verum e natura ipsa arripuimus, hausimuS, expressinus, ad quam non docti,

sed facti non insituti, sed imbuti sumus, ut si sita nostra in aliquas insidias, scin vim Ain tela,

aut latronum, aut inimicorum, incidisset, omnis hones ratio esset expediendae salutis. Quantum hic verborum Et tamen paucissimae haec deae tot verborum phaleris teguntur ius naturale permittit moderamen inculpatae tutelae Asiatico ergo stilo haec expressit CICERO recentioribus in orationibus suis plane Asiaticus est, ΑΝΥ.ΜvRE1VS, qui ipsum nonnumquam CICERONEM copia videtur superare. Vocet aliquis, si ita volet Asiatica Dummodo Demosthenem Atticae eloquentiae Aemplar ita loquutum, idem agnoscat. Ridiculus fuisset cicERo, si illam philosophicam nunciationem, Ius naturale permittit moderamen ineu satae tutelae, in conuentum iudicum et populi attulisset. Vtrum aliquid abundet, iudicandum est ex conditione audientium; Si ita instituero velis oratorem Vt ad paucissimas ideas reserat orationem perierit e rebuS eloquentia ethum nitas praelegatur in templis Decalogus et Symbolum Apostolorum. Facessant Chrysostomi. Sed nimirum ad hoc valet illa quondam domina

rerum eloquentia, Vt ab omni parte, et omnibus quali ansis suis, res offeratur auditoribus ut omnes velut aditus ad illorum animos tententur, ut pugnetur contra negligentiam, et quibusvis machinis excitetur et conseruetur attentio. Non

qui hoc recte facit, eo minus Atticus est, si copiosus

199쪽

piosi est. Sed hoc Atticina est, siue multis ver bis dicas, siue paucis, nihil dicene, quod sanuniunon siit, quod non ad rem, ad caussiano ad con si lium dicetitis, ad persuadendum, 'ciet lor est permitti Auctori nostro , ut Aiaticum dicat genus dicendi copiosissimurn Modo meminerimus, Veteres Vitii nomen hoc voluisse et luxuriel, a quo CICERONEM Oft reditum a peregri Matione, postquam honore gerere coepit, libera L quinudicare de oratione sine inuiuia obsunt. G.

Pressius Asiatico, Atticoque paullo si s R-- plenius est genui dicendi RHODIVM,

adeoque nr edi 'critatem seruat, et similitudinem quanidam inter Verba atque ideas ). Vnde et maximam Oretur laudem '). Ceterum non melius hos elo-

ouutionis charaeteres distinguas, quam si nam eamdemque propolitionem diuersis Icendi formis expressam, tibi ob oculos

πIS, C. IUL. CAE AARIS, T. LIVI inprimis vero . TVLLII. G. quorum lectio ideo maYime commendanda est adolescentibuS. Quam iustum orationis habitum conlpicimus in illis COR, NEP.

Atti . c. II. Ius e familia, s tuitate iudicau- tu es, optima, sforma, vix mediocri. Namque in ea erant pueri tituerati smi, anagnosae optimi, et Asrinn librarii, ut ne pedi equus quidem quisquam eset, qui non utrumque horum pulchre facere posset. Nihil hic abruptum, nihil redundans nihil, quod aut addi aut domi, saluo stili nitore, possit ' Et talem quidem esse oportet stru

lum . RHODIVM.

200쪽

1 FUNDAMENTA STILI

' Laudat stilum Rhodium ciC. Mut C. V Rhodii oratores puticis saniores et imiliore Atticis, i. e. iudicio TVLLII perfectitii mis. G. 4M 1 ne, quum Lacones iusto sint breuiores, patιci nimis redundantes facile adparet , Attican Rhodiumque dicendi genus esse ceteris omnibulonge anteponendum Origo scholae rhetoricae quae Rhodi diutili messoruit, ab Aeschine eit, Lexsul ibi docuit, et teste PLUTARCHO dea ora

- , , reliquit ibi chodam, quae Rhodiaca aui euata Add. QVINCT. ns. Orat. lib. XLI. c. I Hinc et principes Romani, quos dicendo valuis Mouimus, Rhodum ad audiendos rhetores, inpi mi APOLLONIVM MOLONEM, Confluobant, uti C. Iulius Caesar, SUETON. Iul. . . . Tlius Cic pro, AVREL VICTOR., Uir illor. c. M. Iunius Erutus, III ibid. c. I. CaslimS, APPIA de bello ciuili Irb. I V. . Cons. TO MEVRS de Rhodo Itb L. Cay II.

Eito propositio sudia optimarum arIiAm ei filio nobis prosunt. Hanc Attice CXprimis L 1 Religna 1 erum tuam Anglos te Iutan ἱque alium dominum Grtieniar hoc numquam titilan desinet se, i eme coeperis

SEARCH

MENU NAVIGATION